ÅRSHEFTE 2017 SOGN OG FJORDANE SAU OG GEIT FEBRUAR 2018

Transkript

1 ÅRSHEFTE 2017 SOGN OG FJORDANE SAU OG GEIT FEBRUAR 2018

2

3 VELKOMMEN TIL ÅRSMØTE 2018 SOGN OG FJORDANE SAU OG GEIT Sogn og Fjordane Sau og Geit inviterer til årsmøtesamling på Thon Hotell Jølster på Skei 23. februar- 24. februar 2018 Fredag 23. februar 11:00 Registrering PROGRAM Laurdag 24. februar 09:00 Lokallaga sin time 11:30 Opning ved leiar Ragnhild Sæle og styreleiar i NSG, Kjell Erik Berntsen 12:00 Lunsj 13:00 Årsmøte Saksliste etter vedtektene 16:00 Aktuelle saker v. styreleiar i NSG Kjell Erik Berntsen 18:00 Avslutning 10:00 Opplæring Altinn i å endra styresamansetning Fylkesfellingslaget v. Finn Olav Myren 11:00 Pause, utsjekk 11:45 Ull v. Nils Paulen frå ullstasjonen i Førde 13:00 Lunsj 19:00 Jubileumsmiddag 70 år Påmelding innan 12. februar til: Ragnhild Sæle: styretsfsg@gmail.com, mob Prisar overnatting Fullpensjon i dobbeltrom for 2 personar kr 2226,- Fullpensjon i enkeltrom pr. døgn kr 1411,- Tillegg for ekstra lunsj avreise dag kr 398,- Prisar for dei som ikkje overnattar Dagpakke kr 398,- Middag om kvelden kr 395,-

4 Sakliste Årsmøte: 1. Namneopprop 2. Godkjenne innkalling, sakliste og forretningsorden. 3. Velje to representantar saman med møteleiaren til å skrive under møteprotokollen. Velje teljekorps 4. Handsame årsmelding for Handsame rekneskap og revisjonsmelding. 6. Handsame arbeidsplan for Innkomne saker. 8. Val etter vedtektene. Sjå forslag frå valnemnda. - Fastsetje godtgjersle 9. Handsame og vedta budsjett for Velje medlem til valnemnda med vara.

5 Gode medlemar i SFSG Nok eit år er omme, og eit nytt årsmøte skal gjennomførast. Tykkjer ikkje det er lenge sidan førre årsmøte. For sauehaldet i Sogn og Fjordane har 2017 vore eit «roleg» år med tanke på skade/tap som følgje av rovdyr, for dei aller fleste av oss. Den store utfordringa for oss lammeprodusentar er no overproduksjonen av lammekjøtt. Ein overproduksjon som har ført til lågare prisar til produsentane, og dermed dårlegare økonomi for lammeprodusentane. Eit eller anna må gjerast for å få markedet for sauog lammekjøtt i balanse, men kva som bør/må gjerast har ein ikkje svaret på i dag. Det har vore lufta ulike løysingar. Etter mi oppfatning, må prioritet nr. 1 vere å få alle dei ulike produkta av sau og lam ut i butikkane. Når det gjeld lam, så har Nortura utvikla mange flotte produkt, men problemet er at forbrukarane finn dei ikkje i butikkane. Når det gjeld sau, så må det gjerast ein jobb i høve produktutvikling. I 2017 deltok mange lokallag av Sau og Geit på «grillaksjon» 8. juli. I Sogn og Fjordane var det berre Eid Sau og Geit som hadde høve til å delta, og tilbakemeldingane var at det var «kjekt og vellukka». Etter oppmoding frå Førde Sau og Geit vart det arrangert grilling utanfor Coop Extra i Førde, i høve landsskyttarstemnet. Det vart grilla 7 ulike produkt, som alle fekk svært god tilbakemelding frå publikum. Problemet i høve grillinga var at butikken ikkje hadde meir enn to av produkta, sjølv om grillinga var avtalt på førehand, og at dei skulle ha same produkt i butikken, som vart grilla utanfor. Laurdag 2. juni 2018 vil det verte ny «grillaksjon», og eg oppmodar alle lokallaga i Sogn og Fjordane om å delta, anten åleine eller i samarbeid med eit eller fleire andre lokallag. Målet frå NSG sentralt er at det skal grillast 100 plassar 2. juni Ved førre årsmøte var den store spenninga for geitehaldet, landbruksmeldinga og dei signal som den gav. Den vart heldigvis ikkje vedteken slik den låg føre, og geitehaldarane kunne senke skuldrane i høve dei utfordringane, og konsentrere seg om andre. Det som har vore ei utfordring for mange geitebønder er innføring av analysemetoden bactocount for bakteriar i geitemjølk. Det var ønskje om eit år der det vart tatt prøver etter den gamle metoden (totalkim) og etter ny metode, slik at ein kunne samanlikne prøveresultata. Det fekk ein ikkje. Den nye analysemetoden førte til ein del frustrasjon og støy. Geitegruppa i SFSG har sendt brev til konsernstyremedlemane i Tine om innføring av bactocount og sporar, i kvalitetsregelverket for geitemjølk. «Geitedagane» har vore arrangert kvart år, men vil no berre verte arrangert anna kvart år i regi av NSG. I 2017 vart «geitedagane» arrangert på Voss. «Geitgruppa» i SFSG har, etter at prosjektet friskare geiter vart avslutta, arrangert «Geitehelg» i slutten av november, til og med Etter forslag frå NSG, skal «Geitgruppa» i SFSG arrangere «Geitehelg» dei åra det ikkje er «Geitedagar». Dette er ei tillitserklæring til «Geitegruppa» i SFSG. «Geitehelga» vert arrangert Sett av helga allereie no, både de som driv med geit og de som driv med sau. Her kan vi alle lære noko nytt, i tillegg til at det er ei flott sosial samling av småfeprodusentar. Årets julebord for småfeprodusentane. Eit av dei fire satsingsområda til styret i NSG, er bruk av gjetarhund på garden. Pr. i dag har ein ikkje oversikt over kor mange småfehaldarar som nyttar seg av gjetarhund i det praktiske arbeidet på garden. I Sogn og Fjordane er det stor variasjon mellom lokallag, når det gjeld bruk av gjetarhund. Dei tre gjetarhundlaga gjer ein god jobb for å fremje bruk av gjetarhund i småfenæringa, noko som gjer at fleire får auga opp for kor fantastisk gjetarhunden er i praktisk bruk. I følgje NKK så er Border collie topp 10 i Gratulerer til Halvor Tenden med Adam, som fylkesmeister. Eg vil og takke Magnus Grimeland med Sanki og Halvor Tenden med Trixie, for innsatsen i NM. Det gjekk ikkje så godt i år som i fjor, og vi får berre ein plass i NM i Det er slikt som skjer, det er dyr vi har med å gjere, ikkje maskiner. Betre lukke neste gong.

6 Eg vil og takke Halvor Tenden med Trixie som vart nr. 8 og Kurt Magne Fardal med Sting som vart nr. 9 og med Moss som vart nr. 11 i Norsk Unghund Meisterskap. Kurt Magne Fardal vart og nr. 3 med Sting og nr. 8 med Moss i Nordisk meisterskap i Danmark. Gratulerer med flott innsats. Sjølv om vi i Sogn og Fjordane har hatt eit roleg år når det gjeld tap til rovdyr, så har ikkje situasjonen vore slik alle plassar i landet. Når ein snakkar med/les om dei som har vorte råka av ulveangrep i 2017, så er det ufatteleg det dei har vore gjennom både fysisk og psykisk. Med så mykje ulv som ein har no, veit ein aldri kor tid den kan dukke opp her. Når det gjeld jerv, så er det observert spor i indre Sogn. Vi veit at SNO er sterkt involvert i uttak av reinsdyra i Nordfjella, så bekymringa i småfenæringa er at alle resursane til SNO vert brukt der, slik at det ikkje vert prioritert å ta ut jerv, før beiteslepp no i Her har vi ein jobb å gjere med å forsikre oss om at SNO, i 2018, gjer ein like god jobb som dei har gjort siste åra med å ta ut jerv, før beiteslepp. SFSG vert 70 år 15. mars Frå 2020 vert Sogn og Fjordane og Hordaland slege saman til eit fylke. Kva då med SFSG? Dersom framlegget til lagslover for NSG vert vedtekne på årsmøtet i mars 2018, slik framlegget ligg føre, så står ein fritt til å fortsetje som eige lag, sjølv etter samanslåinga. Dette er ei problemstilling som må takast opp som sak når den tid kjem. Ein er òg avhengig av kva Hordaland Sau og Geit ønskjer. Vil dei fortsetje som no, så vert det ikkje samanslåing, sjølv om vi eventuelt skulle ønskje det. Etter det eg har lese i tidlegare årsmeldingar/jubileumstidsskrift, så har vi dei same utfordringane i dag, når det gjeld lam, sau og kje som då laget var til dømes 50 år Omsetning av produkta og pris. Det som har gått «rett» veg er kvaliteten på geitemjølka, men her og har ein utfordringar med omsetning av produkta. I desse tider med overproduksjon er det viktig at alle i næringa står saman, og ikkje set ulike delar av næringa opp mot kvarandre. NSG har ei viktig rolle når det gjeld framtida til småfenæringa. Jo fleire vi er, jo sterkare er vi. Her har alle lokallaga ein jobb og gjere når det gjeld verving av nye medlemar. Innanfor området til dei aller fleste lokallaga, er det småfeprodusentar som ikkje er medlemar i NSG. Eg ønskjer alle medlemane i SFSG lykke til med arbeidet framover. Ein del geitemjølkprodusentar er i gong med kjeing, medan andre skal i gang om kort tid. Nokre har haustkjeing og er i full mjølkeproduksjon. For oss lammeprodusentar, så har vi nokre veker igjen, til ei hektisk tid med lamming. Så får vi håpe på ein tidleg vår, ein god beitesesong, og ein god grillsesong med stort forbruk av produkt av småfe. Godt årsmøte. Ragnhild Sæle

7 Årsmelding frå styret i Sogn og Fjordane Sau og Geit Styret 2017 Ragnhild Sæle leiar, fokus på rovdyr Odd-Jarle Øverås nestleiar, gjetarhund Solgun Haugen, sekretær, fokus på rovdyr Jo Risløv -fokus på geit, kasserar Thomas Manseth Bjørhovde fokus på avl Varafolk 1. vara: Jostein Flatland, Sogndal 2. vara: Margrethe Garlid, Stryn 3. vara: Vidar Sandal, Breim Revisorar Ove Årdal, Jølster Inge Erikstad, Jølster Vararevisorar Magnar Juklestad, Jølster Jon Helge Sandal, Jølster Valnemnda for 2017 Jakob Andre Sandal, leiar Svein Helge Hofstad Lars Nesse Vara til valnemnda Sigurd Vikesland Ingunn Reme Webansvarleg Jonny Lofnes Lokallag Det var 40 lokallag i 2017 mot 43 i Arnafjord sau og geit og Feios Sau og Geit har gått over til Vik Sau og Geit, og Guddalen Sau og Geit har gått inn i Fjorden og Dale Sau og Geit. Andre lag er òg i prosessen med samanslåing. Fylkeslaget meiner det er fornuftig å slå saman lag der laga er blitt så små at det er vanskeleg å oppretthalde aktiviteten og forholda elles ligg til rette for samanslåing. Det er 1029 medlemmar i fylkeslaget pr , mot 1047 medlemmar pr Det har vore ein liten nedgang i medlemstalet siste åra. Me oppmodar lokallaga om å gå gjennom medlemslistene sine og sjå om det er nokon ein kan prøve å verve. I 2017 er det halde 8 styremøte, og det blei handsama 66 saker. Dei fleste styremøta har me hatt i Felleskjøpet sine lokale på Skei, der me har fått nytta møtelokale gratis. Me takkar Felleskjøpet for velviljen. Representasjonar Styremedlemmane har delteke på diverse møter og arrangement. Frå fylket er Ragnhild Sæle ordførar i representantskapen og Sigurd Vikesland er styremedlem på landsplan.

8 Info frå SFSG Referata frå styremøta har vorte lagde ut på heimesida etter kvart, og det gjeld òg for referat frå arrangement i regi av SFSG. Det er sendt ut tre medlemsskriv i 2017: mai, oktober og desember. Geitegruppa/ avlsutvalet/ gjetarhundnemnd Sjå eiga årsmelding. Aktivitetar Fagdag geit på Skei «Fagdag geit» vart arrangert på Thon hotell Jølster Det var bra oppmøte og folk var godt fornøgde. Tema for fagdagen var; No fence, jurhelse/baktocant/celletal, geitekontrollen på nett. Leiarsamling Leiarsamlinga var dette året over 2 dagar, 27. og 28. oktober på Skei. 14 lag var representerte, og tilsaman var me 28 deltakarar. Fredag kveld var Kari Anne Kaxrud Willberg, beite-og utmarkskonsulent hjå NSG. Ho snakka om «Utfordringar med beitebruk gjerdehald, turløyper, utbygging som til dømes hyttefelt, anna ny bruk av området m.m.» Eit godt innlegg. På laurdag hadde me først lokallaga sin time. Der var mellom marknadssituasjonen på lam og sau tema, og utfordringar med vurdering av ull på kåring. Etter lokallaga sin time var fokus beite og rovdyr. Kari Anne Kaxrud Wilberg heldt innlegg om «Beiteprioriterte område rovvilt. Erfaringar frå beitesesongen 2017 i områder med rovdyr», før Aleksander Øren Heen, leiar i Rovviltnemnda region 1, snakka om arbeidet i Rovviltnemnda. Siste punkt på programmet var innspel til jordbrukstingingane. Det kom fram mange punkt til kva som burde vere med i årets innspel. Det vart oppnemnt ei gruppe som skulle lage eit utkast til innspel på sau som skulle ut på høyring i lokallaga. Gruppa bestod av: Thomas Manseth Bjørhovd, Jostein Flatland og Jan Asle Bolset. Småfesamling 2017 Helga januar var det Fagsamling Sau på Skei. Helga er eit samarbeid mellom Nortura SA, Fylkesmannen i Sogn og Fjordane og Sogn og Fjordane Sau og Geit. På fredag tok Thor Blichfeldt føre seg «Genomisk seleksjon-nytt avlstiltak på sau», Ola Hedstein snakka om «Det grøne skiftet, berekraft og verdiskaping», Arve Arstein orienterte frå Sau i pluss, Jan Thommassen snakka om «Sal og marknadsføring i Nortura», Odd Jarle Øverås var innom «Erfaringar som sauebonde» og Vemund Aartun snakka om «Finansieringsordningar for bygg til sau». På laurdag snakka Robert Søndrål om «Utfordringar og marknad for sau», Marit Henjum Halsnes tok føre seg «Grovfôr og beitekvalitet», Grim Gard Gillestad var innom «Fôringsregime omkring lamming», Helen Håland frå Fylkesmannen i Sogn og Fjordane orienterte frå fylkesmannen og organisert beitebruk. Dette var som alltid ei nyttig og god storsamling for sauebøndene i Sogn og Fjordane.

9 Fagtur til Aurland Styret i SFSG prøvde å arrangera ein fagtur til Aurland med tur ned Aurlandsdalen og besøk i nye geitefjøsen til Sigurd Vikesland. Grunna dårleg påmelding og dårlege vêrutsikter vart turen desseverre avlyst. Me prøver på nytt seinare ei gong. Grilling av lam under Landskyttarstemnet i Førde 2017 Representantar frå styret i SFSG stod samane med Førde Sau og Geit å grilla lam utanfor Coop Extra under Landskyttarstemnet i Førde. Dette var eit vellukka arrangement, men var litt problem med at varene ikkje var tilgjengeleg inne i butikken.

10 Org.nr Lagsnamn Leiar E-post Tlf.nr Medl Askrova Sau og Geit Andre Espeseth Askvoll Sau og Geit Henrik Arthur Veiesund havsund@hotmail.com Aurland Sau og Geit Sigurd Vikesland sigurd.vikesland@online.no Breim Sau og Geit Vidar Sandal vidar.sandal@enivest.net Brekke Sau og Geit Rolf Borlaug rolf.borlaug@enivest.net Bremanger Sau og Geit Olav Jarl Frøyen olav.froyen@enivest.net Thomas Manseth Eid Sau og Geit Bjørhovde thomasbjorhovde@hotmail.com Eikefjord Sau og Geit Gunnvar Seljeseth gunnvars@start.no Fjorden og Dale Sau og Geit John Øvrebø joevrebo@online.no Fjærland Sau og Geit Endre Distad endredistad@hotmail.com Flekke Sau og Geit Peter Kåre Igelkjøn peterkareigelkjon@yahoo.no Fresvik Sau og Geit Rune Hatlelid runehatleli@gmail.com Førde Sau og Geit Per Ravndal p-rav@online.no Gaular Sau og Geit Helge Skagen helg-ska@online.no Gloppen Sau og Geit Morten Rygg morten.rygg@enivest.net Gulen Sau og Geit Hans A. Halland harneh@online.no Hestad Sau og Geit Knut Arne Laukeland knutarnelaukeland@hotmail.com Holmedal Sau og Geit Odd Jarle Øvreås odd-jar@online.no Hornindal Sau og Geit Per Øen per-oee@online.no/per.oen@morenett.no Hyllestad Sau og Geit Eirik Koefoed ekoe@online.no Jølster Sau og Geit Ragnhild Sæle ragnhild.saele@enivest.net Kvamsøy Sau og Geit Lars Halvard Ese lars.hallvard.ese@balestrand.kommune.no Kyrkjebø Sau og Geit Leif Brekken leif.brekken@enivest.net Leikanger Sau og Geit Marit Henjum Halsnes post@henjatunet.no Luster Sau og Geit Øystein Urnes oe-urn@online.no Lærdal Sau og Geit Anders Haugen andershaugen31@gmail.com Naustdal Sau og Geit Jim Ivar Kalland jim.ivar.kalland@naustdal.kommune.no Nordalsfjord Sau og Geit Magnus Andre Sundal magnus.sundal@enivest.net Nordsida Sau og Geit Øystein Bakke Kongsvik oystein.kongsvik@enivest.net Oldedalen Sau og Geit Linda Alsaker r-alsak@online,no Selje Sau og Geit Ronald Haaland ronaldhaa@gmail.com Sogndal Sau og Geit Håvard Øyrehagen Oyrehagen@gmail.com Anne Marie Gåsvær Solund Sau og Geit Færøy gfaeroey@online.no Stavøy Sau og Geit Jon Valur Olafsson jon.valur.olafsson@gmail.com Stryn Sau og Geit Arne M. Sølvberg arnsoelv@frisurf.no Vetlefjorden Sau og Geit Kristoffer Dale Kristofferdale@hotmail.com Vik Sau og Geit Jon O. Nummedal jon.nummedal@sogn.no Vikane Sau og Geit Oddbjørn Reme oddb-re@online.no Viksdalen Sau og Geit Eli Berge Ness eli.ness@online.no Årdal Sau og Geit Erling Offerdal erlingofferdal@hotmail.com Pr

11 Sogn og Fjordane Sau og Geit Rekneskap Budsjett 2018 Resultatrekneskap Notar Rekneskap Budsjett Rekneskap Budsjett INNTEKTER Medlemskontigent Salsinntekt annonsar årsmelding og heimeside Inntekt leiarsamling Inntekt avlsutval sau Inntekt gjetarhundnemd Inntekt geitegruppa Andre inntekter Sum driftsinntekter KOSTNADER Telefongodtgjersle leiar Telefongodtgjersle sekretær/styremedlem Godtgjersle til leiar Godtgjersle til sekretær Godtgjersle til Web-ansvarlig Godtgjersle til kasserar/rekneskapsførar Møtegodtgjersle Reiseutgifter/diett Arbeidsgjevaravgift hovudstyre Utgifter avlsutval sau Utgifter gjetarhundnemnd Utgifter geitegruppa Kjøp av datautstyr + lisensar Årsmelding Årsmøtehelg Kontorrekvisita/porto med meir Møte fagtema/kurs i lokallag Møte leiarsamling Rekruttering og opplæring kåringsdommarar Profilering Team Sogn og Fjordane Gåver/helsingar med meir Stønad til aktive lokallag Stønad til diverse tiltak Andre utgifter Sum driftskostnader Driftsresultat Renteinntekter Resultat

12 Balanse Notar Rekneskap Rekneskap Uteståande krav Spb Sogn og Fj Spb Sogn og Fj Spb Sogn og Fj skt.tr Spb Sogn og Fj fond Sum eigedeler Årets resultat Fri eigenkapital Bunden eigenkapital Sum eigenkapital Langsiktig gjeld Leverandørgjeld Gjeld til det offentlege Anna kortsiktig gjeld Sum gjeld Sum gjeld og eigenkapital Jo Risløv Ragnhild Sæle Ove Årdal Inge Erikstad kasserar leiar revisor revisor Rekneskapsprinsipp Inntekter er inntektsførde når dei er opptente, og kostnader er kostnadsførde når dei er påkomne. Mottekne fondsmidlar og utgifter trekt av fondsmidlar, er ikkje førde i resultatrekneskapen. Notar Note 1 - Anna kortsiktig gjeld Herav kr i FKT-midlar frå Fylkesmannen i Sogn og Fjordane for utbetaling til tiltak i Note 2 - Reise mm styret Reise, diett og møtegodtgjersle for styremedlemmane i fylkeslaget, uavhengig av høve. Note 3 Årsmøtehelg Inklusiv opphald for styremedlemmane i fylkeslaget.

13 Note 4 Krav Av dette utgjer kundekrav kr Note 5 Skattetrekk Skuldig skattetrekk utgjer pr kr Note 6 - Eigenkapital og fond Fri eigenkapita l Fond spesielle tiltak Fond rovdyrtiltak Fond geitefilm Total eigenkapital Balanse pr , før resultatdisponering Resultatdisponering Balanse pr , før resultatdisponering Disponering av resultat Balanse Bunden eigenkapital avsett på fond pr Saldo på fondskonto pr Note 7 - Langsiktig gjeld Tilskot tiltak unge bønder Note 8 - Budsjettert underskot 2018 Vert dekka inn ved bruk av fri eigenkapital. Note 9 - Utgifter gjetarhund Profilering Team Sogn og Fjordane i 2016 er kosta av deltakarane sjølve. Midlane er i staden nytta til gjetarhundkurs i 2017.

14 Avdelingsrekneskap Hovudstyre Avlsutval Gjetarhund Geitegr. Totalt INNTEKTER Medlemskontigent Salsinntekt Tilskot Andre inntekter Sum driftsinntekter KOSTNADER Varekostnad Godtgjersle til leiar/styre Møtegodtgjersle Godtgjersle til kasserar Arbeidsgjevaravgift Kjøp av rekvisita og utstyr Konsulenttenester Kontorrekvisita/porto med meir Møte og kurs Reisekostnader Gåver og helsingar med meir Andre utgifter Sum driftskostnader Driftsresulat Finansinntekter Finanskostnader Avdelingsresultat

15 Pokalar og utmerkingar Samuel J. Førde`s minnepokal beste 1. pr geit kropp og jur. Dei som til no har fått ein eller to aksjar i pokalen er desse: 2007: Eva og Noralf Høydal Skjærli 6983 Kvammen 2008: Ester og Atle Løvland Kandal 6823 Sandane 2009: Annlaug og Erling Vanberg Kandal 6823 Sandane 2010: Grethe og Sigurd Vikesland Vikesland 5742 Aurland 2011: Kjellaug og Ingmar Hjellum Midje 5745 Aurland 2012: Åse og Rune Myklebust 6791 Oldedalen 2013: Grethe og Sigurd Vikesland Vikesland 5745 Aurland 2014: Gørild Tveit og Einar Lie 5745 Aurland 2015: Grethe og Sigurd Vikesland Vikesland 5745 Aurland Fekk pokalen til eige. Ny pokal sett opp av styret i SFSG: Vandrepokal for beste geit i Sogn og Fjordane 2016: Grethe og Sigurd Vikesland Geit nr: 4403 Blårose 5745 Aurland 2017: Åse og Rune Myklebust Geit nr: Oldedalen Jon Hegdal`s minnepokal for beste avkomsgranska vær, uansett rase. 2012: Jæger Mix Magnar Sunde ring 175 NKS 2013: Stas Krøss Magnar Sunde ring 175 NKS 2014: Topp Sandal Jon Sandal ring 175 NKS 2015: Pilten Bjørn Olav Nedrebø ring 171 Sjeviot 2016: Mykløssen Rolf Roger Mykland ring 168 NKS 2017: Birkelid Ess Vidar Heggheim ring 163 Sjeviot Oversikt over vinnarar på vandrepokal Gjetarhund: 2007: Halvor Tenden med Drift 2008: Egil Syvertsbråten med Don 2009: Kurt Magne Fardal med Kez 2010: Frode Gjerde med Sam 2011: Egil Syvertsbråten med Bill 2012: Magnus Grimeland med Sanki 2013: Magnus Grimeland med Sanki 2014: Roger Løvik med Aslan 2015: Roger Løvik med Prince Caspian 2016: Magnus Grimeland med Sanki Fekk pokalen til eige. Ny pokal sett opp av SFSG: Vandrepokal fylkesmeister i Gjetarhund 2017: Halvor Tenden med Adam Beste bukk i Sogn og Fjordane 2016: Nr Brekviten, Jon Olav Kvamme Ind : Nr Eva og Noralf Høydal Ind. 126

16 Avlsutvalet for sau i Sogn og Fjordane Årsmelding 2017 AVLSUTVAL SAU FRÅ Tom Idar Kvam, 6869 Hafslo: leiar tlf e-post: ti.kvam@online.no Einar Helge Haugstad, 6770 Nordfjordeid: kåringsansvarleg tlf e-post: einar-helge.haugstad@nortura.no Kjell Olav Kusslid (bruksbesetning) tlf Thomas Manseth Bjørhovde: nestleiar (representant frå styret i SFSG) epost: thomasbjorhovde@hotmail.com tlf Johannes Nedrebø (Nortura) Vara: Leif Tore Kårstad og Egil Ove Helleland Avlsutvalet i fylket har ansvaret for å spreie framgangen som vert skapt i vereringane til bruksbesetningane. Avlsutvalet har også ansvar for å organisere kåring av verlam. Vereringane I 2017 vart det sett inn for gransking 243 prøveverar ( ) og 70 eliteverar ( ). Det vart ikkje oppretta nye ringar i Sogn og Fjordane i Kåringa Avlsutvalet organiserar alle kåringane i fylket, det er ei arbeidskrevande oppgåve som tek mykje tid og nøye planlegging. 931 lam møtte til kåring i 2017, (956 i 2016) 771 vart kåra (786 i 2016). Mykje folk møter opp på kåringane dette er voldsomt kjekt, og skapar «liv» rundt sauehaldet. Avlsutvalet er frå 2013 organisert med eigen kåringsansvarleg som jobbar kun med kåringane,dette tykkjer me har fungert svert godt. Den største utfordringen er å få dommarkabalen til å gå opp. Dette er ikkje enkelt spesielt i helgane. Men med velvillige og sporty dommarar går det som regel greit.

17 Me prøver å få til so like vilkår som mogeleg,men me får tilbakemeldingar på at på dei plassane kåringa er innandørs, kunne lysforholda vore betre I år Hadde me med 2 nye Dommarar/Aspirantar, Per Bjarte Lomheim og Thomas Bjørhovde Beste Vær Beste vær i Sogn og Fjordane Birkelid Ess O-Ind:148 Oppdrettar: Vidar Heggeheim, Sunnfjord Sjeviotring Nks: Fjellmann, Reidar Torheim, Nordfjord Verering O ind:144 Spæl: Sjøkringlen, Kristian Mardal, Nordfjord Verering O-ind:139 Sjeviot: Birkelid Ess, Vidar Heggheim, Sunnfjord Sjeviotring O-ind:148 Pels: Netto, Einar Nedrelo, Sogn Pelssauring O-ind:139 Møte Avlsutvalet har i 2017 hatt 1 møte i tillegg til e-post kontakt og telefonmøte, Leiar har vore på 3 møter i regionutvalet. Sluttord I juni vart det vedteke å leggje ned Regionutvalg Vest,og vår Regionkonsulent Kjell Steinar Løland,vert no avlskonsulent for heile landet. Avlsrådet vart utvida med 2 medlemmar og Sogn og Fjordane og Hordaland er 1 Region,Hordaland har dei første 2 åra Representanten i avlsrådet. For avlsutvalet i Sogn og Fjordane 01/ Tom Idar Kvam

18 Granskingsresultat verar 2017 Kåringsnr. Namn O-ind. Oppdrettar Ring NKS Fjellmann 144 Reidar Torheim Veslegut 141 Atle Eikevik Fjellbekk 139 Morten Årset Tredjemann 139 Per Bjarte Lomheim Fabian 138 Arild Vonen 175 SPÆL Sjøkringlen 139 Kristian Mardal Bø Fellesfjøs 180 SJEVIOT Birkelid Ess 148 Vidar Heggheim Birkelidprins 137 Vidar Heggheim Frank 131 Bjørn Olav Nedrebø Arthur 128 Leiv Tormod Tvinnereim 171 PELS Netto 139 Einar Nedrelo Bas Skartun 137 Jarle Skartun Nettein 135 Einar Nedrelo 177 KJØTTSAU Fido 115 K Odd-Jarle Øvreås 176

19 RINGOVERSIKT 2017 Ring Namn Kontakt person Tal Tal Tal avd. nr. søyer medl. 163 Sunnfjord Sjeviotring Vidar Heggheim Vik Verering Atle Aase Sogndal Verering Ivar O. Henjum Lærdal Værering Lars Nesse Nordfjord Verering Einar Helge Haugstad Viksdalen Verering Atle Hoff Jølster og Nordsida Sjeviotring Audun Nedrebø Gulen Verering Leif Brekken Sunnfjord Verering Jakob Andre Sandal Holmedal Verering Odd-Jarle Øvreås Sogn Pelsauring Leif Arne Nordheim Luster Verering Tom Idar Kvam Sogn og Fjordane Spælring Johannes Nedrebø

20 Geitegruppa - årsmeldinga 2017 Jo Risløv, Ragnvald Søgnesand, Rune Myklebust og Sigurd Vikesland har vore medlemmar av geitegruppa i Gruppa har hatt eitt telefonmøte møte i Elles har gruppa hatt kontakt via e-post og telefon. Omlegging av analysemetode for bakterietal i geitemjølka frå totalkim til bactocount har vore eit heitt tema i næringa i 2017, og Jo Risløv og Ragnhild Sæle sende difor brev til konsernstyremedlemmane i Tine i starten av desember, i eit forsøk på å få til lempingar i regelverket. Men det vart ingen endringar i kvalitetsregelverket på dette området. Geitegruppa har utarbeidd uttale til jordbrukstingingane 2018, og denne vart innarbeidd i styret sitt høyringsdokument til lokallaga. Geitegruppa har organisert kåringa av Beste Geit i Sogn og Fjordane i 2017 i samarbeid med NSG sin kåringsdommarar. To geitehaldarar har no kvart sitt napp vandrepokalen. Frå 2017 er det avtalt med NSG at Geitedagane og Geitehelg i Jølster vert arrangert annakvart år, om eit anna, med geitedagar i 2017 og geitehelg i 2018 osv. Det vart difor ikkje tradisjonell geitehelg i 2017, men ein fagdag den Hovudtema for fagdagen var jurhelse, celletal og baketeriar i geitemjølka. I tillegg var erfaringar med Nofence og rapportar og funksjonar i Geitekontrollen tema. Deltakinga var god, med 40 frammøtte, og dei som var til stades var nøgde med at det vart brukt tid på erfaringane med ny analysemetode for bakteriar. For Geitegruppa i SFSG Jo Risløv

21

22 ÅRSMELDING FOR 2017 GJETARHUNDNEMNDA I SFSG Gjetarhundnemnda i Sogn og Fjordane Sau og Geit har vore samansett slik i 2017: Leiar: Nestleiar: Sekretær: Styremedlem: Odd-Jarle Øvreås, SFSG Kurt Magne Fardal, Indre Sogn Roger Løvik, Sunnfjord og Ytre Sogn Knut Alsaker, Nordfjord Nemnda har hatt 2 styremøte i årsmøteperioden. Indre Sogn gjetarhundlag arrangerte Norgesserieprøve på Vassbakken i Luster 23. og 24. september. Mange frå Sogn og Fjordane gjorde det godt der. Nordfjord gjetarhundlag arrangerte fylkesmeisterskap i Stryn 1. oktober. Det var eit flott arrangement. Ein hadde eigen finalerunde med dobbelthenting. Halvor Tenden med Adam vart fylkesmeister. Halvor Tenden med Trixie og Magnus Grimeland med Sanki stilte på NM frå Sogn og Fjordane. Takk for god innsats. Takk òg for innsatsen til Magnus Grimeland og Sanki på landslaget i I norsk unghundmeisterskap gjorde Halvor Tenden med Trixie og Kurt Magne Fardal med Sting og Moss det veldig bra. På nordisk unghundmeisterskap i Danmark stilte Kurt Magne Fardal med Sting og Moss og fekk ein imponerande 3. plass med Moss. Gratulerer! Team Sogn og Fjordane har ikkje vore så aktive i 2017, men me satsar på auka aktivitet i Rundt om i dei ulike laga er det god aktivitet og det er flott. NSG har vedteke 4 satsingsområde framover. Eit av desse er at ein ynskjer fleire gjetarhundar i aktiv bruk på gardane rundt om i Noreg. Det er bra. Ein god gjetarhund er til svært god hjelp og me ynskjer at fleire skal sjå nytten i og få hjelp av gjetarhunden i arbeidet på gardane rundt om i fylket. Det vart oppnådd 6 nye bruksprov i Sogn og Fjordane i For gjetarhundnemnda i Sogn og Fjordane Odd-Jarle Øvreås

23 Årsmelding Nordfjord Gjetarhundlag 2017 Styret har vore samansett slik: Leiar: Nestleiar: Skrivar: Kasserar: Knut Alsaker 1 år Halvor Tenden 1 år Ida Elisabeth Lien 2 år Ailen Skogeng 2 år Styremedlem: Nils Sandnes 1 år Vara til styret: Magnus Grimeland 1 år Kjetil Berge 1 år Revisorar: Janne Os 1 år Linda Alsaker 1 år Valnemnda har vore Roy Cato Hopland 1 år, Ronald Haaland 2 år, Sølvi Hunvik 3 år. Vi har hatt 4 styremøter og 1 medlemsmøte. Dette året har vi hatt ein nedgong i medlemstalet til 25, men same gode aktiviteten som tidlegare år! Fellestreningane hos Halvor og Ailen på onsdagskveldane og hos Knut og Roar på søndagane har fungert tilfredstillande. Ellers så har medlemmane våre enten trena kvar for seg eller samla seg enkelte dagar for ei fellestrening lokalt. Knut Alsaker har fungert som materialforvaltar.

24 Aktiviteten i laget: Vi hadde eitt medlemsmøte 14.august på Haugen der vi planla nybegynnersamlingar 4 onsdagskveldar etter rad der ca 8 personar deltok kvar gong. Desse gjekk føre seg i Olden, i Stryn og på Eid. Kjempesuksess tykte dei som var med desse kveldane! Fyrste kveld var den 23.aug.Sarah-Helen Fuglestrand inviterte til trening Kandalen i september, eitt initiativ vi i styret set veldig stor pris på! Leitt at mange måtte prioritere sanking denne helga. 30.septeber arrangerte vi distriktsprøve i klasse 1,2 og 3. Fylkesmeisterskap arrangerte vi i Stryn 1.oktober. Tilbakemeldingane frå deltakarane var særs positive. Resultatet av FM førte til at Magnus Grimeland med Sanki og Halvor Tenden med Trixi skulle delta for Sogn og Fjordane i NM. Vi gratulerer Magnus Grimeland med Sanki som kvalifiserte seg og gjekk for Norge i VM i Nederland. Halvor Tenden med Trixi kvalifiserte seg til nordisk nursery men deltok ikkje her. Dei fekk derimot ein flott 8.plass i norsk nursery. Elles så har vi hatt fleire hundar som har gått Norgesseieprøver og gjort det godt her! Dette gjeld Magnus med Sanki, Bess og Lyn, Halvor med Trixi og Adam, Ailen med Fleese og Pivi og Roar med Spot. Nye hundar med godkjent gjetarhundprøve er Halvor med Akersborg Sif og Ailen med Bell: Vi gratulerer! Kort oppsummert så har hundane i laget vårt gjort det kjempebra i Kurs: februar arrangerte vi kurs med Egil Syversbråten som instruktør i Olden hos fam Alsaker mai hos Janne Os med samme instruktør. Her deltok 8 deltakarar som fekk godt utbytte av kurset. Så har vi arrangert nybegynnerkurs på Tenden med 9 deltakarar den 11.og 25.juni som enda med eit ynskje om å lage fleire slike kurs. Augelysing viste seg å vere så populært i fjor at vi gjennomførte det 4.november i Styret ser på dette someitt veldig viktig tiltak for avlen og vi kjem til å imøtegå medlemmane sine ynskje om slike tiltak i året som kjem også. Medlemmer i laget vårt har vore på leigesanking med godt hell. Laget vårt har starta 2018 med fellestreningar på Tenden på tysdagskveldane og på hestesenteret på Eid på søndagane. Vi håpar på interesse for desse tilboda. Elles så har vi sendt ut invitasjon til kurs med Jonas Gustavsson januar som ser ut til å få nok deltakarar til at det blir gjennomført. For styret Ida Elisabeth Lien

25 ÅRSMELDING SYSG 2017 Styret i Sunnfjord og Ytre Sogn Gjetarhundlag har bestått av: Roger Løvik, leiar Erlend Fossen, nestleiar Svein Heggebø, styremedlem Jan Kåre Ravnøy, varamedlem Kjell Åge Birkeland, varamedlem Andre tillitsvalde: Johannes Lundekvam, revisor Valgnemnd: Jan Ove Steinseth, leiar Oddvinn Ravnøy, medlem I 2017 hadde vi 20 betalandes medlemmer, og det er 2 opp frå I 2017 arrangerte vi eit gjetarhundkurs 8 og 9 juli, med Ailen Skogeng som instruktør. Det var 7 deltakarar begge dager, der to var heilt ferske med nye hunder. 18 august hadde vi gjetarhundprøve på Lunde, klasse 1 og 2. På fylkessmesterskapet i Stryn stilte Roger og Jan kåre i klasse 3 med kvar sine to hunder, og Odd Jarle Øverås og Roger med kvar sin hund. Odd Jarle gjekk av med sigeren der. I Klasse 3 kom Jan Kåre med Storm og Roger med Ayla til finalen. Ayla tok 3 plass og Storm 5 plass. Gode resultat for Sunnfjord. Vi klarte 2 bruksprov i laget dette året, Odd Jarle med Felix og Roger med Ludvig. Som leiar har Roger Løvik møtt på to møter i Sogn og Fjordane gjetarhundnemnd.

26 ÅRSMELDING INDRE SOGN GJETARHUNDLAG 2017 Styret i ISG 2017 har vore samansett slik: Leiar: Kurt Magne Fardal (på val) Styremedlem: Hilde Valland Styremedlem: Tom Idar Kvam (på val) 1. vara: Erlend Fet 2. vara: Kjell Harald Bø (på Val) Revisor : Øystein Urnes Hallgeir Nes Det har vore halde to styremøte i 2017 elles har styret hatt kontakt via telefon og epost. Laget si målsetting har vore å få flest mogeleg med på fellestreningar som har vore i Gaupne, Hafslo, Sogndal, Vik og ridehallen på Kaupanger. I 2017 var det 26 betalande medlemmar i laget. Helga 7-9. april arrangerte me kurs i Gaupne med Marianne Byrkjeland frå Norheimsund og Magnus Grimeland frå Raudeberg som instruktørar. Det var teori på fredag kveld med 16 deltakarar. Laurdag var det praktisk undervisning på to ulike stader der alle 16 ekvipasjar fekk tilpassa opplæring. Laurdagskveld var det sosialt samvær med pizza. På søndag føremiddag var det praktisk undervisning. Om ettermiddagen arrangerte me ein gjetarhundprøve i kl1 for dei som ville. Magnus Grimeland, som og er dommar, dømde prøven. Det var åtte som stilte på prøven og fem ekvipasjar klarde kravet på minimum 60 poeng. Det var eit lærerikt og godt kurs september vart det arrangert norgesserieprøve på Vassbakken Skjolden. Dette er vel det største arrangementet laget har hatt. Med god planlegging og dugnadinnsats dagane før var det duka for to flotte dagar på Vassbakken. Det var 44 startande ekvipasjar begge dagar. Deltakarane kom frå heile landet. Dommar var Bjørn Ola Vaagaasarøygaard frå Lom. Det var to medlemmar frå laget som stilte med fem hundar, og dei hevda seg bra i selskap med eliten. Medlemmane sto på å jobba med skriving for dommar, sortering og utsetjing av sau som kan vera ein krevjande jobb på lange dagar. Alle gjorde ein framifrå jobb. Det var også god resultatservice inne i lokalet til Vassbakken. Tilbakemeldingane frå deltakarane var svært positive, sjølv om lydforholda på arenaen kunne variera litt. Vassbakken syner seg å vera ein fin plass å vera fordi arenaen, campingplassen og kafèen ligg så tett. Styret er positive og me ser fram til mykje aktivitet i tida framover. Me vil nytta høve til å takka alle som har vore med på dugnad og jobba på alle arrangement. Styret Gaupne

27 Beitesesongen 2017 Tap av lam på utmarksbeite i Sogn og Fjordane har vore ganske stabilt dei er stabilt dei siste åra og ligg under 5%. Gjennomsnittleg lammetap i landet totalt var 6,7%. Dei lågaste tapa finn vi stort sett i kommunane i indre strok, kystkommunane og Årdal har dei største tapa. Lammetap per kommune i prosent: Prosent tap av lam på utmarksbeite i Sogn og Fjordane og landet totalt ,8 8,5 8,5 8,4 8,2 8,2 8,1 8,2 7,8 7,8 7,9 7,6 7,7 7,6 7,7 7,7 7,4 7,4 7,5 7,0 6,9 6,7 6,7 6,6 6,7 6,3 6,1 5,4 5,5 4,9 4,9 4, Sogn og Fjordane Landet Beitesesongen 2017 var kald og våt, men det var jamt over lite tap og ingen dokumenterte rovdyrangrep. Fleire beitelag melder likevel om aukande problem med ørn og rev. Vêrtilhøva denne sesongen har gjort at alveld og flugemakk har ført til ein del tap. Sjukdom som følgje av flått er nemnt som ei viktig tapsårsak også denne beitesesongen. Mange beitelag har ei godt samarbeid med turgåarar som bidreg i tilsynet og melder frå til dyreeigarane om dei ser noko unormalt. Likevel melder fleire beitelag om aukande problem med laushundar og

28 manglande respekt for bandtvangen. Laushundar fører ikkje alltid til direkte tap av dyr, men til uro i beiteområdet og til at søyer og lam vert skilde frå kvarandre. Fleire og fleire beitelag har teke i bruk elektroniske bjøller og melder om at dette er gode hjelpemiddel som gjer tilsyn og sanking lettare, og gir mykje nyttig informasjon om beitevanane til dyra. Droner, med og utan varmesøkande kamera, er også på full fart inn i beitenæringa som eit hjelpemiddel i tilsyn og sanking. Beitenæringa har ei viktig rolle på mange område. For å få oversyn over tap av dyr på beite er vi heilt avhengige av at dei rundt 100 beitelaga i fylket rapportetar inn tal til Fylkesmannen. I tillegg til denne rapporteringa gjer beitelaga ein viktig jobb med tiltak for å få ned tap av dyr på beite og bidreg til eit godt fagmiljø. Allmenta har også nytte av arbeidet med ulike tilretteleggingstiltak som gjer ferdsel i skog og mark lettare. Rovvilterstatninga vart andre året på rad med lite rovvilttap og låg erstatningsutbetaling. Det har ikkje vore enkeltepisodar med ulv eller bjørn. Det er heller ikkje erstatta noko til gaupeskader, og Statens Naturoppsyn (SNO) har heller ikkje dokumentert slik skade i 2017 eller Tendensen er færre observasjonar av gaupe og mindre skade. For jerv er situasjonen liknande, ingen dokumenterte skader i 2017 eller Det er likevel utbetalt noko erstatning i 2016 for moglege jerveskader, medan det ikkje er utbetalt for jerv i Det er grunn til å vere merksam på at sjølv om det ikkje er dokumentert jerveskade, eller anna rovviltskade, så vil det likevel kunne ha vore rovviltskade som ikkje er påvist. Det er ikkje alltid kadaver er lett å finne, og vi har i år erstatta ein del sau og lam i Indre Sogn grunna «uspesifisert freda rovvilt», bakgrunnen er at vi ikkje veit årsakene til tapa. Her kan det like gjerne vere jerv som har vore skadegjerar. Difor må statistikken over utbetalingar og skadeårsak lesast med varsemd, slik det jo er med all statistikk! Det er liten tvil om at dei ekstraordinære uttaka av jerv som SNO har utført, har resultert i færre jerveskader. I 2016 og 2017 tok dei ut 11 jerv, 8 av desse i Sogn og Fjordane, inkludert eit hi i Årdal. I tillegg vart ein jerv felt under lisensjakta i Total utbetaling i 2017 var på kr ,- fordelt på 24 søknader (inkludert 2 søknader for geit). Mvh Hermund Mjelstad seniorrådgjevar Fylkesmannen i Sogn og Fjordane Tlf.: /

29 Tal Rovvilt - Tal søknader om erstatning i Sogn og Fjordane frå Kjelde: Rovbasen og Fylkesmannen i Sogn og Fjordane Fylkesmannen i Sogn og Fjordane Kr Rovvilt - Erstatningsutbetalingar i Sogn og Fjordane frå Kjelde: Rovbasen og Fylkesmannen i Sogn og Fjordane Fylkesmannen i Sogn og Fjordane

30 Fylkesfellingslag store rovdyr SFJ 2017 Beitesesongen 2017 var heldigvis ikkje prega av store rovdyrangrep. Det vart etter det vi kjenner til ikkje søkt eller gitt skadefellingsløyve for store rovdyr i Sogn og Fjordane i Det blei gjennomført endring med omorganisering av laget først på året. Formelt er det no kvar kommune som har ansvar for å utnevne sine medlemmar til laget. Laget blir leia av Utmarksavdelinga Vestskog som før, og er organisert i tråd med krava i rovviltforskrifta. Det nye laget hadde fagleg samling på Skei før beitesesongen. Rutinar, arbeidsoppgåver og metodar vart gått gjennom for både gamle og nye medlemmar. Samlinga hadde også fagleg del om felling av store rovdyr som gjer skade. Laget blir drive med tilskot frå fylkesmannen. Laget har gjennom året hatt jamnleg kontakt med Sau og Geit, samt fylkesmannen og SNO. For Utmarksavdelinga Vestskog Finn Olav Myhren Fellingsleiar

31

32

33

34

35

36

37 Medlemsinfo mai 2017 STYRET I SOGN OG FJORDANE SAU OG GEIT 2017: Leiar: Ragnhild Sæle, Stranda 57, 6847 Vassenden Tlf e-post: ragnhild.saele@enivest.net Nestleiar: Odd-Jarle Øvreås, Hyllset, 6982 Holmedal Tlf e-post: odd-jar@online.no Sekretær: Solgun Haugen, Lærdalsvegen 3460, 6888 Borgund Tlf e-post: solgunh@hotmail.com Kasserar: Jo Risløv, Rislågvegen 95, 6893 Vik i Sogn Tlf e-post: jo.rislov@gmail.com Styremedlem: Thomas Manseth Bjørhovde, Bjørhovde, 6770 Nordfjordeid Tlf e-post: thomasbjorhovde@hotmail.com Vara: 1. Jostein Flatland, Sogndal 2. Margrethe Garlid, Stryn 3. Vidar Sandal, Breim Valde utsendingar til landsmøte i NSG 2017: Vara: 1. Jo Risløv, Vik i Sogn 1. Tom Idar Kvam, Hafslo 2. Odd-Jarle Øvreås, Holmedal 2. Jostein Flatland, Sogndal 3. Thomas Manseth Bjørhovde, Nordfjordeid 3. Margrethe Garlid, Stryn 4. Solgun Haugen, Lærdal 4. Vidar Sandal, Breim Tom Idar Kvam møtte på landsmøte, i staden for Odd-Jarle Øvreås Ragnhild Sæle møtte som varaordførar i representantskapet. Jo Risløv er vald som leiar i «Geitegruppa» Odd-Jarle Øvreås er vald som SFSG sin representant i Gjetarhundnemnda. Han er og vald som leiar. Thomas Manseth Bjørhovde er vald som SFSG sin representant i Avlsutvalet. Han er og vald som nestleiar. Solgun Haugen og Ragnhild Sæle skal ha ekstra fokus på rovdyr.

38 LANDSMØTE I NSG MARS 2017 Landsmøte vedtok å gå over frå Landsmøte anna kvart år, til årlege årsmøte. Sigurd Vikesland, Aurland, vart attvald som fast styremedlem til styret i NSG, for 2 år Ragnhild Sæle, Jølster, vart vald som ordførar i Representantskapet. Som ordførar vert ein innkalla til alle styremøter i NSG, der ein har uttalerett, men ikkje stemmerett. Som følgje av at leiar i SFSG, er ordførar i Representantskapet, vil nestleiar representere SFSG på Representantskapsmøte Årlege årsmøter i NSG, vil medføre auka kostnader for SFSG. NSG dekkjer reise og opphald for alle utsendingane, medan vi sjølv må dekkje møtegodtgjersle for alle utsendingane, utanom leiar. GEITEGRUPPA I følgje vedtektene for «Geitegruppa», skal gruppa utnemnast etter kvart årsmøte. Leiaren av gruppa skal komme frå styret i SFSG, og er for 2017 Jo Risløv frå Vik. Dei andre i Geitegruppa er: Ragnvald Søgnesand, Sigurd Vikesland og Rune Myklebust. Har ein saker ein vil ta opp i høve geita, så ta kontakt med medlemane i Geitegruppa. Geitdagane vert i 2017 arrangert på Voss august. BESTE GEIT I SOGN OG FJORDANE Sogn og Fjordane Sau og Geit har sett opp vandrepokal for beste geit. I 2016 var det Sigurd Vikesland som fekk fyrste napp i pokalen. Men deltakinga var låg. Me vil difor oppfordra alle som stiller bukkekje til kåring, om å delta med ei geit med fint jur, god kropp og indeks 110 eller betre. Ho må i tillegg ha kjea minst 2 gonger. AVLSUTVALET FOR SAU Styret i SFSG har på styremøte valt avlsutval for dei to neste åra: Leiar : Nestleiar: Kåringsansvarleg: Bruksbesetning: Nortura: Vara: 1. Leif Tore Kårstad 2. Egil Ove Helleland Tom Idar Kvam, Hafslo Thomas Manseth Bjørhovde, (Representant frå styret i SFSG) Einar Helge Haugstad Kjell Olav Kusslid Johannes Nedrebø (eller den som Nortura vel)

39 GJETARHUNDNEMNDA Medlemane i Gjetarhundnemnda for 2017 er: Roger Løvik - Sunnfjord og Ytre Sogn Gjetarhundlag Kurt Magne Fardal Indre Sogn Gjetarhundlag Knut Alsaker Nordfjord Gjetarhundlag Odd-Jarle Øvreås SFSG. Han er og leiar. KRAV TIL ORGANISASJONSNUMMER M.M. Viser til tidlegare utsendt informasjon om dette. Alle lokallag av Sau og Geit pliktar å registrere seg i Brønnøysundregisteret som foreining. I tillegg må dei som har «Sau- og Geitalslag» i namnet endre det til «Sau og Geit». Nortura har sendt ut brev til ein del lokallag, der dei krev organisasjonsnummer og registrering i Føretaksregisteret, for å kunne betale ut «ullpengane». Krav om registrering i Føretaksregisteret er feil. Dette har vi tatt opp med Nortura og bedt dei om å sende ut nytt brev, men det ville dei ikkje, då dei hadde hatt så mange telefonar om det. Kravet er organisasjonsnummer og dermed registrering i Enhetsregisteret. Styret i SFSG oppmodar alle lokallag som ikkje har organisasjonsnummer, og eller rett namn, om å få dette på plass snarast. CWD forbod mot utlegging av saltstein Som følgje av at det er påvist «skrantesjuke» på villrein i Nordfjella, er det forslag om totalforbod for å legge ut saltstein som kan vere tilgjengeleg for hjortedyr i alle kommunane som høyrer til Nordfjella. For Sogn og Fjordane gjeld dette Aurland og Lærdal. Eit forbod mot utlegging av saltstein vil berøre småfenæringa i dei aktuelle områda. Utlegging av saltstein er med på å halde sauene i «rett» beiteområde. Kva som vert vedteke veit vi ikkje enda. BEITE/BEREDSKAP Lamminga er nok over hos dei fleste når dette vert lese, og beiteslepp nærmar seg. Så er det å håpe at ein får ein roleg beitesesong med lite tap. SNO har, til no, tatt ut fem jervar i Indre Sogn ( to hanna, ei tispe og to ungar)og ei tispe i Gloppen. All honnør til SNO for den jobben dei gjer i høve uttak. Ein vil og gje honnør til dei som stiller opp og er med på å finne spor. I følgje SNO så var dei på «bakken» heilt avgjerande for at jerven i Gloppen vart teken då den vart. Fylkeslaga har fått oppmoding om å etablere eit rovviltpolitisk samarbeidsutval mellom fylkeslag i Norges Bondelag, Norsk Sau og Geit og Norsk Bonde- og Småbrukarlag. Dette vil styret i SFSG følgje opp.

40 Rovviltnemnda har vedteke kvote på skadefellingsløyve på jerv, bjørn, ulv og gaupe for beitesesongen. Desse løyva vert administrert av Fylkesmannen v/hermund Mjelstad. Dersom ein finn kadaver og desse er dokumentert av SNO kan ein søkje om skadefellingsløyve. Dei som kan søkje er fortrinnsvis kommunen eller beitelag/sankelag. Verken SFSG eller lokallag vil få løyve. Oversikt over rovviltkontaktar finn ein i årsmeldinga til SFSG. Får ein skadefellingsløyve kan ein nytte seg av fylkesfellingslaget. Fylkesfellingslaget er under omorganisering. Kvar kommune skal ha fått brev om å plukke ut to personar til fylkesfellingslaget, med svarfrist 1. mai. Inntil «nytt» Fylkesfellingslag er på plass, vil det gamle fungere. I følgje overordna styresmakter, skal rovdyra fortrinnsvis takast ut via lisensjakt, noko som krev løyve frå grunneigar. Då er det viktig at ein har på plass slikt løyve, skriftleg. Slik jakt foregår som regel over store område. SFSG vil oppmode alle lokallaga til å gjere ein jobb, når det gjeld å innhente skrifteleg løyve frå grunneigarane, og i tillegg organisere lokale jaktlag. SFSG har i enkelte områder, etter oppmoding frå næringa, fått til ei koordinering, når det gjeld observasjonar av spor, felles sporing og til å skaffe jegerar dersom nokon treng assistanse utanfrå. Dei lokale jaktlaga kan og hjelpe fylkesfellingslaget å felle rovdyr på skadefellingsløyve, om det vert trong for det. Ein bør og oppmode alle hjortejegerar til å registrere seg som lisensjeger. Dersom det vert aktuelt at lokale jegerar vert med, er det krav om å ha papira i orden, skyteprøve og betalt jegeravgift. Jaktåret vert rekna frå 1/4-31/3. DET SKJER KALENDAR Styret i SFSG ber om at alle lokallaga tek i bruk aktivitetskalendaren som ligg på heimesida til fylkeslaget. Her ønskjer vi å få lagt inn alle arrangement/aktivitetar som vert arrangert av fylkeslaget, avlsutval sau, gjetarhundnemnda og lokallag. Send informasjon til jonny@lofnes.no. Jonny Lofnes er ansvarleg for oppdatering av aktivitetskalendaren og resten av heimesida. YMSE Vi vil oppmode lokallaga til å nytte seg av plakatane som ein kan få kjøpt hos NSG, når det gjeld bandtvang og tilsyn. For SFSG Ragnhild Sæle -leiar-

41 Medlemsinfo oktober 2017 Så var det haust igjen, med dei gjeremåla som den fører med seg. For lammeprodusentane er det sauesankinga som er det «store», frå slutten av august og utover. Det er alltid ei viss spenning med om ein finn alle dyra som var slepte, og korleis vektene på lamma er etter beitesesongen. Etter dei tilbakemeldingane som ein har fått så langt, så har det vore lite problem med rovdyr, og dermed lite tap. Lammevektene varierer, men hovudinntrykket er at dei er noko lågare enn i 2016, men at dei «slaktar seg godt». Som følgje av overproduksjonen av lammekjøtt, så er det ønskjeleg med litt lettare lam, som gjev færre kilo kjøtt. Ein er og oppmoda om å levere lamma tidlegare, slik som i I 2016 vart oppmodinga om tidlegare levering følgt. Det vert interessant å sjå om ein har vore like flink i 2017, med tanke på at kravet for å få lammetilskotet på kr 532,- er O+ eller betre. Som følgje av overproduksjon, og dermed mykje lammekjøtt på lager, vart det sett i gang ein «grillaksjon» sommaren 2017, med felles grilling laurdag 8.juli. Her i fylket var det berre Eid Sau og Geit som tok utfordringa, då dei aller fleste av oss hadde meir enn nok med å få avvikla første slåtten på grunn av dårleg vær. Tilbakemeldingane frå Eid var at aksjonen var svært velluka. Etter initiativ frå Førde Sau og Geit vart det grilling av sju ulike typar lammeprodukt, ved Coop Ekstra i Førde, i høve Landsskyttarstemnet. Tilbakemelding frå publikum var udelt positiv. Meldingane før haustens slaktesesong var at lageret var tomt. Prognosane for årets slaktesesong er og at det vert produsert for mykje lammekjøtt, så det vil truleg verte «grillaksjonar» i 2018 og. Då er det ønskjeleg at ein og tek med produkt av geitemjølk. Utfordringa for geitemjølkprodukt er den same som for lammekjøtt. Vi må få publikum til å få auga opp for kor gode produkt dette er, og då lyt dei få tilgang på smaksprøvar. Utfordringa med grillinga i høve Landsskyttarstemnet, var å få nok folk til å kunne gjennomføre grillinga. Årsaka til dette var nok mellom anna at mange i nærområdet var opptatt med å arrangere Landsskyttarstemnet, Norwaycup, ferietid og at arrangementet var ein tysdag. Vert det «grillaksjon» i 2018, så oppmodar ein om at fleire lokallag deltek. Dette er ein flott måte å få profilert lammekjøtt og geitost på, og til å få fortalt publikum om produkta. Ein vil og gje ros til Nortura for at dei no har fått laga mange ulike produkt. Det var svært gledeleg å få med seg reportasjen i media i slutten av september, om at etterspørselen etter mellom anna lammeskank, er så stor at ein har problem med skaffe nok. I desse tider er lokallaga i full gang med å arrangere kåringssjå. Det vert avvikla 17 kåringssjå rundt om i fylket i perioden 23. september til og med 7.oktober. Stor takk til lokallaga med fleire, som tar arbeidet med å arrangere kåringane, ein viktig sosial møteplass for lammeprodusentar med fleire.

42 FYLKESMEISTERSKAP 2017 Fylkesmeisterskapen for gjetarhund vart avvikla i Stryn. På laurdag var det distriktsprøver i klasse 1, 2 og ekvipasjar stilte til start denne dagen. Sundag var det klart for fylkesmeisterskapen i klasse ekvipasjar var klar for tevling denne dagen. Det var ei flott gjennomføring med mange gode prestasjonar og det var jamt. Frå plass skilde det berre 3 poeng. Dei 6 beste ekvipasjane frå første runde gjekk vidare til finalen. Denne vart gjennomført med dobbelthenting og sortering. Dobbelthentinga gjekk bra, men sorteringa var ikkje lett. Sjette mann etter innleiande runde starta først i finalen og så gjekk ein oppover. Til sist stod Halvor Tenden med Adam på startstreken. Dei leia etter ein svært godt gjennomført innleiande runde. Det viste seg å bli ein svært jamn finale der berre 1 poeng skilde dei 3 første plassane. Halvor Tenden med Adam vart fylkesmeiste Gratulerer! På andre plass kom Halvor Tenden med Trixie og på tredje plass kom Roger Løvik med Ayla. Takk til Nordfjord gjetarhundlag for eit flott fylkesmeisterskap! Sogn og Fjordane får dette året stille med 2 ekvipasjar i NM etter at Magnus Grimeland og Sanki gjorde det svært bra i NM i fjor der dei vart nr 20. Sanki og Magnus Grimeland hadde så mykje poeng med seg frå Norgesserien at dei var klare for NM allereie før fylkesmeisterskapen. Kven som tok andreplassen var derimot ope heilt til slutten av fylkesmeisterskapen. Etter finalerunden vart det Halvor Tenden og Trixie som fekk den andre plassen. Me ynskjer Magnus med Sanki og Halvor med Trixie lukke til på NM! GEITEHELG dag Geitegruppa har arrangert fagsamling med julebord for geitebøndene i slutten av november kvart år sidan Frammøtet har gått litt opp og ned, og kunne med fordel vore noko høgare. På førespurnad frå NSG sentralt, som frå og med 2017 skal ha hovudansvaret for å arrangera Geitedagane, er det no semje mellom fylkeslaget og NSG sentralt om å arrangera Geitedagar og Geitehelg vekselvis annakvart år. Då det vart arrangert Geitedagar i Myrkdalen i august 2017, blir det difor ikkje tradisjonell Geitehelg denne hausten, men ei dagsamling ein laurdag i slutten av november. Jurhelse, celletal og bakterietal blir sannsynlegvis eit tema på denne samlinga, då. Det blir lagt opp til at dei som ynskjer det kan ha middag og overnatting til sundag. Fagsamling for geit i år vert laurdag Invitasjon og program vert sendt ut når det er klart. LEIARSAMLING 2017 Leiarsamlinga vert fredag og laurdag på Thon Hotel Skei. Invitasjon med program og påmeldingsfrist er sendt ut til alle lokallaga. I år vil hovudfokuset vere «Utfordringar i høve beitebruk», i tillegg til dei faste postane lokallaga sin time og innspel til jordbrukstingingane Det er høve til å stille med fleire deltakarar frå kvart lokallag.

43 KRAV TIL ORGANISASJONSNUMMER M.M. Som nemnt i fleire tidlegare medlemsinfo, så pliktar alle lokallag av Sau og Geit å registrere seg i Brønnøysundregisteret som foreining. I tillegg må dei som har «Sau og Geitalslag» i namnet endre det til «Sau og Geit». Etter siste «oppteljing» er det 24 lokallag av 41 som er registrert med organisasjonsnummer. Av desse har 7 feil namn. Ein konsekvens av at ein ikkje har organisasjonsnummer er at ein ikkje vil få utbetalt «ullpengar» frå Nortura. Nortura har sendt ut brev om dette til dei lokallaga som dei ikkje hadde registrert organisasjonsnummer på. På haustens leiarsamling vil Jo Risløv kunne hjelpe dei lokallaga som ønskjer det, med å få endra namn. Han vil og kunne hjelpe til/informere om kva som må på plass for å få registrert lokallaget som foreining i Brønnøysundregisteret. MEDLEMAR SFSG har i skrivande stund 1069 medlemar. Av desse er det 48 som ikkje har betalt for Ein oppmodar alle lokallagsleiarane om å logge seg inn på «Min side» og sjekke om laget har medlemar som ikkje har betalt. Dei som ikkje har betalt finn ein under «Avvik kontingent». Dei fleste lokallaga har ein eller fleire medlemar som ikkje har betalt. Ein oppmodar om at ein tek kontakt med dei som ikkje har betalt. Ein vil og minne om at lokallag med over 25 medlemar har rett på 1 utsending til fylkesårsmøte, per 25 medlemar per 31.desember føregåande året. Kanskje manglar ein berre eit par medlemar, for å få ein utsending til. E-POSTADRESSE Ein vil nok ein gong minne om at leder- og sekretæradressene som vart oppretta gjennom NSG, vart avvikla på slutten av Dette kan vere ein av grunnane til at SFSG manglar ein del «årsrapportar» frå lokallag. Lokallag som vi manglar årsrapport frå, vil verte kontakta. ÅRSMØTE 2018 Årsmøte 2018 vert på Thon Hotel Skei fredag 23. februar 2018, med påfølgjande fagdag Som følgje av dette, og NSG sine lagslover, så må saker som lokallaga vil ha opp på fylkesårsmøte vere SFSG i hende innan 23. januar (4 veker før årsmøtet). Dette sjølv om fristen for å avhalde årsmøte i lokallaga er innan 1. februar. SFSG er 70 år i Dette vert markert i samband med middagen om kvelden For SFSG Ragnhild Sæle -leiar

44 Medlemsinfo desember 2017 SMÅFESAMLING Småfesamling sau vert arrangert Dette har vorte ei svært populær samling, med stor deltaking og eit godt fagleg program. Påmelding til Nortura Førde Medlemssenteret v/johannes Nedrebø, Tlf innan 4. januar Programmet finn du her. ÅRSMØTE Minner om at årsmøte i SFSG for 2017 vert på Skei Hotel, FREDAG 23. FEBRUAR 2018, med påfølgjande fagdag laurdag 24. februar. Saker som lokallag ønskjer skal fremjast for årsmøte, må vere fylkesstyret i hende seinast 23. januar (4 veker før, i følgje NSG sine lagslover). I samband med årsmøte, vil det og verte ei markering av at SFSG er 70 år i Årsmøte i lokallaga skal haldast innan 1. februar kvart år, og skal kunngjerast med minst 14 dagars varsel til medlemane. Saklista skal og gjerast kjend for medlemane. Protokoll frå årsmøte i lokallaget, årsmelding og rekneskap skal sendast til fylkeslaget innan 15. februar. Skjemaet «Årsrapport 2017/Tillitsvalde 2018» (sjå vedlegg) skal sendast SFSG snarast mulig etter årsmøtet. Kopi av skjemaet skal sendast NSG sentralt. Det er medlemstalet pr som er grunnlaget for tal utsendingar til fylkesårsmøte. Leiar er sjølvskriven, i tillegg har lag med over 25 medlemar rett på ein utsending pr. 25 medlemar. Hugs å velje vara til utsendingane, då utsendingane skal vere valt av årsmøte. Det er ikkje høve til å møte med fullmakt til årsmøte, verken i lokallaget eller fylkeslaget. Vi vil og minne om at lokallag som ikkje har hatt årsmøte, ikkje har stemmerett på årsmøte i fylkeslaget. UTTALAR FRÅ ÅRSMØTE I SFSG Dersom det er lokallag som har saker/tema som dei ønskjer at årsmøtet i SFSG skal gje uttale på, så ber ein om at forslag til uttale vert sendt styret i SFSG innan 20. februar Innkomne uttalar vil så verte tatt opp på årsmøte, som eiga sak. Styret ønskjer å få til ei ny ordning, når det gjeld uttalar, slik at alle deltakarane på årsmøtet, kan få med seg den sosiale delen av møtet. KRAV TIL ORGANISASJONSNUMMER M.M. Ein oppmodar dei lokallaga som ikkje har fått registrert seg i Brønnøysundregisteret om å få gjort det. Finn de ikkje papir frå skipinga av laget, så set opp skiping av laget på saklista til komande årsmøte. Ein konsekvens av at ein ikkje har organisasjonsnummer, er at ein ikkje får utbetalt «ullpengar» frå Nortura. Det kan og verte problem med å få utbetalt medlemskontingenten frå NSG, om ikkje organisasjonsnummeret er på plass innan 2018.

45 GJETARHUND Styret i NSG ønskjer å ha fire satsingsområde i organisasjonen framover. Eit av dei er auka bruk av gjetarhund på garden. For å få vite omfanget av dette i dag, ynskjer ein å få oversikt over kor mange av medlemane som har gjetarhund. Ein ber difor alle som har det, om å gå inn på «Min side» og registrere det der. Me takkar Magnus Grimeland med Sanki og Halvor Tenden med Trixie for innsatsen for Sogn og Fjordane i årets NM. Dessverre gjekk det ikkje heilt bra, så Sogn og Fjordane misser ein plass i NM neste år. Siste helga i oktober vart Norsk Unghund Meisterskap arrangert på Sunnmøre. Der gjorde tre ekvipasjar frå Sogn og Fjordane det svært bra. Halvor Tenden med Trixie vart nr 8. Kurt Magne Fardal med Sting vart nr 9 og Kurt Magne Fardal med Moss vart nr 11. Kurt Magne stilte med sine to hundar i Nordisk meistersterskap i Danmark og gjorde det svært bra. Han vart nr 3 med Sting og nr 8 med Moss. Gratulerer! GRILLAKSJON 2018 Alle lokallaga vert oppfordra til å stille opp på «Grillaksjonen 2018» som skal vere laurdag 1. juni. Ein kan ta det på seg åleine eller i lag med andre lokallag. I tillegg til grilling av lam, skal ein denne gong òg ha med kje, og profilering av produkt av geitemjølk. I 2017 var det berre Eid Sau og Geit som stilte opp på den landsomfattande grillaksjonen 8. juli. Håpar det er mange lokallag som stiller opp i 2018, då ein denne gong, har god tid til planlegging. Målet for NSG sentralt er at det skal vere grilling 100 plassar 1. juni TILSKOT TIL TAPSFOREBYGGANDE TILTAK SFSG har fått ein del midlar frå Fylkesmannen. Vilkår for bruken av midlane er at dei skal vere førebyggande og/eller konfliktdempande, og at tiltak som inkluderer bruk av radiobjøller/elektroniske bjøller vil verte prioritert. Det er og naturleg at område med kjent skadehistorikk av m.a. jerv vert prioritert. Dei som ønskjer økonomisk støtte til tiltak som er forebyggande og eller konfliktdempande, må sende ein søknad til SFSG innan E-POSTADRESSE Lokallaga vert oppmoda om å sende inn liste over e-postadresse til dei medlemane som sjølv ikkje har lagt inn e-postadressa på «Min side». Då legg NSG sentralt inn e-postadressene. ÆRESMEDLEMAR Ein ber om at alle lokallaga som har utnemnt æresmedlemar sjekkar via «Min side» at dei står oppført som æresmedlem. Det er lokallaget som skal betale medlemskontingenten for æresmedlemar.

46 FAGDAG GEIT DEN Sidan det ikkje vart geitehelg i år, arrangerte SFSG ein fagdag for geitebøndene den på Skei. Dagen starta med erfaringar Ragnvald Søgnesand og Jo Risløv har hatt med bruk av Nofence i Etter lunsj vart det 3 timar med jurhelse, celletal og bactocount. Til slutt vart det diskutert kva nye rapportar geitebøndene ynskjer seg i geitekontrollen. Cecilie Bjørlo frå konsernstyret i Tine var til stades heile dagen. Etter møtet har SFSG sendt brev om innføringa av bactocount og sporar i kvalitetsregelverket for geitemjølk til konsernstyremedlemmane i Tine. GEITEHELG 2018 Geitehelga 2018 vert på Thon Hotel Skei Sett av datoane allereie no. Det er no lagt opp til at det skal arrangerast «Geitedagar» anna kvart år. I 2017 var det «Geitedagar» på Voss. Dei åra det ikkje vert arrangert «Geitedagar» er planen at SFSG skal arrangere «Geitehelg». E-POST ADRESSA TIL STYRET I SFSG OG KONTAKTPERSON LOKALLAG Styret i SFSG har oppretta ein eigen e-post, styretsfsg@gmail.com, som kjem til å bli nytta til kommunikasjon med lokallaga framover. Då veit bla. lokallaga at e-posten innehelde informasjon frå styret i SFSG uavhengig av kven som er sekretær. Alle i styret har tilgang til denne e-posten. Styret i SFSG ynskjer at ein person til i tillegg til leiar skal få tilsendt e-postane som vert sendt frå styret til lokallaga. Styret ynskjer tilbakemelding på kven denne personen er samtidig med at de sender inn årsrapportane. FAGTUR TIL FÆRØYANE SFSG har fått eit reisebyrå på Færøyane til å laga eit opplegg for fagtur til Færøyane. Sjå vedlagt program (er på dansk). Vi legg opp til å reise tilbake til Bergen 2. august. Inkludert i prisen er direktefly Bergen-Færøyane t/r, transport, buss og guide eller sjåfør/guide alle dagar og alle måltider som er nemnt i programmet. Drikkevarer som er inkludert er vatn, kaffi og te bortsett frå ved middagen i Kirkjubøur, kor øl, brus eller vin er inkludert. Prisen er (med dagens kronekurs) kr ,- pr. person i dobbeltrom. Tillegg for enkeltrom kr Barn til og med 11 år kr 7 251,- i foreldre sitt rom. Prisen pr. person kan verte lågare dersom det er mange som ynskjer å delta. Påmelding innan 1. februar. Ønskjer alle medlemane ei riktig god jul og eit godt nytt år. Styret i SFSG

47

48