Kvam på trygg veg 2010

Trafikksikringsplan for Kvam Planperiode: 2006-2010 Kvam på trygg veg 2010 Utarbeidd: 27.12.05 Revidert: 05.05.06 Godkjent: xx.xx.06 (etter høyringsrunde) Av: Prosjektgruppe Av: Prosjektgruppe Av: Heradsstyret Arkivsak.. HST sak (Denne planen er endeleg og revidert i samsvar med vedtak i Kvam heradsstyre xx. xx. 2006.) Trafikksikringsplan Kvam herad 1 xxxxx 2006

FORORD Heradsstyret i Kvam gjorde 21. mars 2000, sak HST-022/00, vedtak om å setja i gang utarbeiding av ein kommunal trafikksikringsplan som legg føringar for administrative og politiske vedtak innan trafikksikring og planarbeid i Kvam. Trafikksikringsplanen skal gå inn som del av det totale tryggleiksarbeidet i kommunen, og skal samordnast med prosjektet "Tryggleik vårt ansvar". Hovudmålet var å utarbeida ein handlingsplan med prioriterte tiltak som ved gjennomføring vil redusera trafikk-relaterte ulukker og uhell i Kvam. Det var invitert til synspunkt og innspel til trafikksikringsarbeidet i kommunen frå grendautval, politi, skular og barnehagar, vegvesen, trafikkskular, transport-næring og forsikringsselskap. Planarbeidet har elles vore kunngjort i Hordaland Folkeblad ved oppstart og då høyringsutkastet vart utlagt til uttale. Trafikksikringsplanen vart godkjend av Heradsstyre 10 oktober 2000, sak HST-107/00. Planperiode 2001-2004. Arbeidet med rullering av planen for ny planperiode starta vinteren 2005. Prosjektgruppe for dette arbeidet har vore samansett av: Nils T. Sperrevik Rønnaug Nesheim Ivar Tveiten Arild Berge Tore Skeie Vidar Østerbø Hogne Høysæter Statens vegvesen Hordaland Statens vegvesen Hordaland Kvam lensmannskontor Representant for trafikkskulane Prosjektleiar Kvam herad Plansjef Kvam herad Prosjektleiar, driftssjef FDV-anlegg Kvam herad Kvam herad har hatt prosjektleiaransvaret for rulleringa av planen. Planen vart sendt på høyring tett oppunder utgangen av 2005. Råd til lesarar av planen: For å få ein rask oversikt over hovudpunkta i planen; les farga sider (samandrag grå sider, tiltak blå og gule sider). Blå sider: Haldning og åtferdstiltak Gule sider: Prioriterte fysiske tiltak Grå sider: Samandraget gjev ei kortfatta oversikt over hovudpoenga i planen 2

INNHALD INNLEIING... 5 1 VISJON OG MÅL... 6 1.1 VISJON... 6 1.2 OVERORDNA MÅLSETJING... 6 1.3 MÅL FOR PERIODEN 2006-2010... 6 1.4 EVALUERING AV MÅLOPPNÅING I TIDLEGARE PLANAR... 7 2 PRESENTASJON AV KVAM... 8 2.1 GEOGRAFI... 8 2.2 FOLKETAL OG BUSETNAD: FAKTA OG TRENDAR... 8 2.3 NÆRINGSLIV... 9 2.4 TRAFIKKMØNSTER... 10 2.5 REGISTRERTE KØYRETØY... 10 2.6 TRAFIKKSIKRINGSARBEID I KOMMUNEN PR HAUSTEN 2005... 11 2.6.1 Kvam herad... 11 2.6.2 Lensmannen i Kvam... 11 2.6.3 Statens vegvesen... 11 2.6.4 Køyreskular... 12 2.6.5 Vidaregåande skule/fylkeskommunale (Øystese g., Norheimsund vg skule og Framnes k.vg skule)... 12 2.6.6 Andre... 12 3 TRAFIKKULUKKER, -UHELL OG UTRYGGLEIKSPUNKT I TRAFIKKEN... 13 3.0 DEFINISJON AV OMGREP:... 13 3.1 POLITI-REGISTRERTE TRAFIKKULUKKER... 13 3.1.1 Ulukkesutvikling... 14 3.1.2 Ulukkesfordeling etter alvorsgrad (1989-2004)... 14 3.1.3 Skadefordeling etter alder (1994-2004)... 15 3.1.4 Ulukkesfordeling på månad (1995-2004)... 16 3.1.5 Ulukkesfordeling på vekedag og klokkeslett (1994-2004) 16 3.1.6 Ulukkesfordeling på type (1995-2004)... 17 3.1.7 Ulukkesfordeling på type trafikant (1994-2004)... 17 3.1.8 Ulukkesfordeling på vegtype (1995-2004)... 17 3.1.9 Ulukkesfordeling etter lystilhøve (1995-2004)... 18 3.1.10 Ulukkesfordeling etter føretilhøve (1995-2004)... 18 3.1.11 Skadeindeksar... 18 3.1.12 Årsaker til personskadeulukkene... 19 3.1.13 Ulukkesutsette punkt... 19 3.2 TRAFIKKUHELL SOM FØRTE TIL MATERIELLE SKADAR... 20 3.2.1 Uhellsutvikling... 20 3.2.2 Uhellsfordeling etter type... 20 3.2.3 Fordeling av uhell etter tid... 21 3.2.4 Uhell fordelt etter alder... 22 3.2.5 Uhell fordelt etter vegtype... 22 3.2.6 Uhell fordelt etter kjønn... 22 3.2.7 Uhell fordelt etter stad... 23 3.3 UTRYGGLEIKSPUNKT... 23 4 FYSISKE TILTAK... 24 4.0 GENERELT... 24 4.1 SATSINGSOMRÅDE... 24 4.2 KRITERIUM FOR PRIORITERING AV FYSISKE TILTAK... 24 4.3 STRAKSTILTAK FOR PLANPERIODE 2006-2010... 25 4.4 LANGSIKTIGE PRIORITERTE FYSISKE TILTAK 2006-2010... 26 3

4.5 INNMELDING AV FARLEGE TILHØVE.39 4.6 VEGLYS... 39 5 HALDNINGAR OG ÅTFERD I TRAFIKKEN... 40 5.1 DEFINISJONAR:... 40 5.2 ÅTFERDSENDRING NØDVENDIG FOR Å REDUSERA TRAFIKKULUKKER... 40 5.3 TRAFIKANTEN SITT ANSVAR... 40 5.4 MILEPÆLAR OG ENDRA TRAFIKANT-ROLLAR... 40 5.5 HALDNINGSSKAPANDE TILTAK:... 41 6 TRAFIKKSIKRING I KOMMUNAL PLANLEGGING... 43 6.1 AREALPLANLEGGING... 43 6.2 KOMMUNEPLANEN SIN AREALDEL... 43 6.3 REGULERINGSPLANAR/UTBYGGINGSPLANAR... 44 6.4 ØKONOMI... 44 7 KONKLUSJON... 45 7.1 OPPSUMMERING... 45 7.2 SAMLA PRIORITERING... 46 7.2.1 Fysiske tiltak... 46 7.2.2 Haldning og åtferd... 46 7.3 BUDSJETTMESSIGE OG ADMINISTRATIVE KONSEKVENSAR... 46 7.3.1 Budsjett for trafikksikring... 46 7.3.2 Revisjon av trafikksikringsplanen... 46 7.3.3 Ansvar for oppfølging... 46 VEDLEGG 1. Kart som viser oversikt over trafikkulukker i Kvam herad 1995-2004. 2. Oversikt over innmelde tiltak 4

INNLEIING Eit godt utbygd og trafikksikkert vegnett er eit viktig trivnads- og tryggleikselement i eit godt lokalsamfunn. Trafikksikringsplanen for Kvam tek sikte på å gje ein status over trafikksikringsproblema på vegnettet i kommunen, og samstundes gje eit godt grunnlag for prioriteringar innan trafikksikring i åra som kjem. LOVGRUNNLAG Det finst ikkje noko spesifikt lovgrunnlag for utarbeiding av kommunale trafikksikringsplanar, men det er ei rekkje lover og forskrifter som verkar inn på trafikktryggleiken. Nokre av desse er: Veglova omfattar generelle tilhøve innan trafikktryggleik, mellom anna planlegging, bygging og vedlikehald av veg, avkøyrsler, eigedomsinngrep og kven som er pliktig til å bera kostnader for tiltak på ulike vegtypar. Vegtrafikklova med forskrifter og vedtekter utgjer grunnlaget for svært mange trafikksikringstiltak (trafikkreglar, skilting, kontrollar, krav til køyretøy og førar). Plan- og bygningslova set krav til arealplanlegging og utforming av bygg og konstruksjonar, og er viktig for å kunna gjennomføra fysiske tiltak i kommunen. Oppbygging av Trafikksikringsplanen Planen baserer seg på eksisterande vegnett og data om trafikkulukker tilgjengeleg per utgangen av 2004. Dei ytre rammene vil endra seg over tid og tiltaka må justerast tilsvarande, til dømes kvart fjerde år. Målsetjingsdelen vil derimot ha ei lengre levetid. Planen har seks hovuddelar: Visjon og mål Presentasjon av Kvam Trafikkulukker, -uhell og utryggleikspunkt i trafikken Fysiske tiltak Haldningar og åtferd i trafikken Trafikksikring i kommunal planlegging Trygge lokalsamfunn Verdens Helseorganisasjon (WHO) har lenge arbeidd med ulukkesførebyggjande arbeid på internasjonalt nivå. Safe community eller Trygge lokalsamfunn er merkelappen på dei lokalsamfunna som oppfyller WHO sitt kvalifikasjonsprogram på 12 punkt. Kommunar som arbeider etter WHO-konseptet, skal gjera ein aktiv innsats for å førebyggja ulukker i sitt nærmiljø. Arbeidet skal vera sektorovergripande og tverrfagleg der kommune, politi, vegvesen, interesse-organisasjonar og næringsliv samarbeidar om å få redusert talet på ulukker og skader. Kvam heradsstyre har vedteke at: tryggleiksarbeidet i kommunen skal oppfylla kravet til å verta godkjent som Trygge lokalsamfunn trafikksikringsplanen skal inngå som ein integrert del av det overordna tryggleiksarbeidet i kommunen 5

VISJON OG MÅL 1.1 Visjon Kvam - ein trygg og god kommune å bu, arbeida og ferdast i der alle tek ansvar for eigne haldningar og åtferd. 1.2 Overordna målsetjing Innan 2020 skal kombinasjonen av endra haldningar og åtferd, trafikksikre køyretøy og vegsystem føra til at ingen vert svært alvorleg skadde eller omkjem i trafikken i Kvam. Milepælar: 2005-2010 2010-2015 2015-2020 2020-2025 Tal på omkomne/svært alvorleg skadde 0.9 0.6 0.3 0 i trafikken (gjennomsnittstal/år) (For perioden 1994-1999 var talet 3.3 pr. år, for 2001-2004 1.2 pr år). Desse milepælane er vesentleg skjerpa i høve til tilsvarande tal i Trafikksikringsplan for perioden 2001-2004. Bakgrunnen er større nedgang i tal omkomne/svært alvorleg skadde enn forventa i perioden. NB! For å oppnå vidare nedgang i denne typen trafikkskadar er det ein føresetnad at nødvendige ressursar vert stilte til rådvelde i trafikksikringsarbeidet i Kvam, regionalt og nasjonalt. 1.3 Mål for perioden 2006-2010 Hovudmål Redusera talet på trafikkskadde til maksimalt 12 skadde/år (16.5 skadde/år i 2001-2004). Særleg merksemd skal rettast mot reduksjon av trafikkskadar innan aldersgruppa 16-25 år (kfr. effektmål under). Delmål HALDNINGSSKAPANDE TILTAK Prioritera haldningsskapande tiltak retta mot aldersgruppa 16-25 år som høgrisikogruppa i trafikken. Innarbeida trafikksikring som del av HMS-arbeidet i Kvam med heradet sin organisasjon som motor. TRAFIKKSIKRINGSPLAN Rullera trafikksikringsplan i planperioden, dvs innan utgangen av 2010. Nytta metodikk for risiko- og sårbarhetsanalysar (ROS-analysar) under analyse og tiltaksdel. OVERORDNA PLANLEGGING Trafikksikring skal vera ein prioritert del av Trygge Lokalsamfunn-arbeidet i kommunen Trafikksikring og tryggleik skal vera tema i kommuneplanen Trafikksikring skal vera med i alle reguleringsplanar Trafikksikring skal vera med som post i kommunale økonomiplan 6

Effektmål (målbare suksess-kriterier) Redusera gjennomsnittstal på trafikkskadde i perioden 2001-2004 (16.5 pers/år) med ca 25% for perioden 2005-2010 (til 12 pers/år). Redusera gjennomsnittstal for trafikkskadde innan aldersgruppa 16-25 år med 50% til 3.2 skadde/år for perioden 2005-2010. Ha rullert trafikksikringsplanen innan utgangen av 2010. alle strakstiltak i trafikksikringsplanen skal vera gjennomførte innan utgangen av 2010 eigen post for trafikksikring i kommunale årsbudsjett 1.4 Evaluering av måloppnåing i tidlegare planar Ved rullering av Trafikksikringsplan for Kvam skal mål i tidlegare plan evaluerast. Resultatavvik frå vedtekne mål må analyserast (evt. endringar i føresetnader, nytte/kost effekt etc) 7

2 PRESENTASJON AV KVAM 2.1 Geografi Kvam herad ligg i regionen Hardanger og Voss midt i Hordaland fylke, og er ein mellomstor bygdekommune med ca. 8.350 innbyggjarar og eit totalareal på 615.8 km2. Kvam er eit viktig knutepunkt i ytre Hardanger, både for ferdsel langs Hardangerfjorden og for ferdsel mot Bergen. Kommunen har korkje jernbane eller flyplass, men det er relativt kort veg til slike fasilitetar, om lag ein times køyring frå Norheimsund. Tilbodet på kollektiv-transport frå Kvam til Bergen (buss) er godt. 2.2 Folketal og busetnad: Fakta og trendar Folketal Folketalsutviklinga i Kvam har vore negativ i perioden 1970-2005 med ein nedgang på ca. 7.6 %. Dette kan ha samanheng med at det ikkje har vore nettotilvekst på arbeidsplassar i kommunen. Prognosane for folketalet i nær framtid er heller ikkje positive med mindre særlege tiltak vert gjennomførde (prognose etter SSB 2005 alt MMMM). Prognosane indikerer at gruppa 60 år og eldre vil auka merkbart; frå 17% av innbyggjartalet i 2005 til 27% i 2020. Innbyggjartal 9200 9000 8800 8600 8400 8200 8000 7800 7600 7400 Folketalsutvikling i Kvam 1970-2005 og prognose til 2020 9017 8733 8778 8608 8563 8541 8334 8148 8069 8072 1970 1980 1990 1996 1999 2000 2005 2010 2015 2020 Målet om å folketalsauke til 10.000 innbyggjarar innan 2015 vil krevja endringstiltak. Betra kollektivtilbod og nye tunnelar som reduserer veglengd og dermed reisetid til Bergen, kan gjera Kvam meir attraktiv som bustadkommune, også for dei som har arbeidsplass i Bergen. 8

Sentralisering av busetnad Folketal fordelt på skulekrinsar pr. 1.1.1998: Fordeling av folketal på skulekrinsar 1.1.98 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 783 Ålvik Fykse 240 Øystese 2411 2096 Norheimsund Steinsdalen 542 554 538 192 686 319 191 Vikøy Tørvikbygd Innstranda Strandebarm Oma Mundheim Fordeling av innbyggjarane på skulekrinsar viser at Øystese- Norheimsund med tilliggjande småkrinsar utgjer ca. 2/3 av folketalet i kommunen. Analyse av talmaterialet etter 1998 har ikkje vore gjort i denne planen, men det er grunn til å tru at trenden med sentralisering av busetnaden i kommunen held fram. 2.3 Næringsliv Kvam herad er største arbeidsgjevar med sine vel 800 årsverk. Pr i dag er sektorane jordbruk, industri og service om lag like store. Viktige sektorar er: Mekanisk produksjon (Lid Jarnindustri, Hamek, Norheimsund Sveis og Industriservice o.a., 70-80 årsverk) Skipsbygging (Fjellstrand, Hardanger Fartøyvernsenter, Djupevåg o.a., ca 160 årsverk) Møbelindustri (Kleppe, Torpe og Rybo Nor, ca 60-65 årsverk) Smelteverk: Bjølvefossen med sin ferro-legeringsindustri i Ålvik er den største private arbeidsgjevaren i kommunen (ca. 200 årsverk). Fiskeoppdrett/fiskeforedling (ca. 90 årsverk) Turisme Landbruk ca 300 årsverk Innhenta data for nokre av bransjane syner (tal frå 2000 er merkte med *): Næring Produkt Marknader Transportmiddel Transportvolum langs veg Møbelindustri Møbelvarer Skandinavia/ Europa Bil 3-4 trailerlass/veke* Bjølvefossen Ferrosilisium Heile verda Båt Bil/jernbane ca 50 trailerlass/veke* Fiskeoppdrett/ - foredling Oppdrettsfisk Mellom-Europa Russland Bil/Fly Ca 10 000 tonn/år, 2-3 trailarlass/dag 9

2.4 Trafikkmønster Vegnettet i Kvam Vegtype Europaveg Riksveg Fylkesveg Kommunal veg Lengd (km) 0 101.1 km 20.3 km 98.5 km (tala er henta frå rapport 21.03.00 om ÅDT registreringar, Statens vegvesen) Årsdøgnstrafikk (ÅDT) Trafikkvolumet på vegnettet i Kvam er registrert på ein del punkt og vert rekna i årsdøgntrafikk (ÅDT) som er eit årsgjennomsnitt av talet på køyretøy som passerer eit gjeve punkt på vegen pr. døgn. Trafikkveksten dei siste 10-12 åra er illustrert ved: Veg P unkt 1992 1995 1999 2001 2002 2003 2004 Endrin g Periode % Rv 7 Hp 13 Steinstø 988 1407 42,4 1995->1999 Rv 7 Hp 15 Skipadalen 3346 3739 3710 10,9 1995->2004 Rv 7 Kvamskogen 1933 2096 2275 17,7 2001->2004 Rv 48 Hp 15 Mundheim 603 755 692 14,8 1992->2003 Rv 49 Hp 16 Aksnes 1148 1505 1342 16,9 1992->2003 Høgste trafikkvolumet er på strekninga mellom Øystese sentrum og Norheimsund sentrum der ÅDT vart målt til 3710 i 2004. Einaste strekning med måledata som viser vesentleg trafikkauke etter 1999, er riksveg 7 over Kvamskogen med 17.7%. Dersom lang tunnelløysing vert vald frå Jondal mot Mauranger, er det grunn til å tru at trafikkvolumet mot Jondal via Norheimsund-Tørvikbygd (riksveg 49) vil auka. Evt endringar i vegnettet mot Bergen (tunnel under Kvamskogen, Ulrikstunnel etc) kan føra til auke på riksveg 7. 2.5 Registrerte køyretøy Køyretøy Pr. 31.12.1999 var det registrert 5.173 køyretøy i Kvam herad. Desse fordeler seg i ulike grupper: Fordeling av køyretøy grupper er stort sett som gjennomsnittet i Hordaland bortsett frå gruppa traktor. Årsaka til høg traktorintensitet er at Kvam i større grad enn gjennomsnittet i fylket, er ein jordbru Køyretøygruppe Tal på køyretøy i Kvam Køyretøy pr. innbyggjar Kvam Køyretøy pr. innbyggjar i Hordaland Personbil 3333 0.388 0.368 Buss 83 0.009 0.008 Kombibil 236 0.027 0.024 Varebil 382 0.044 0.046 Lastebil 119 0.014 0.014 Traktor 604 0.070 0.029 Moped 218 0.025 0.020 kskommune. Motorsykkel 142 0.017 0.016 10

2.6 Trafikksikringsarbeid i kommunen pr hausten 2005 2.6.1 Kvam herad Skule og barnehage driv førebyggjande trafikksikringsarbeid i form av opplæring og haldningsskapande aktivitetar. Barnehagar: Opplæring i å gå langs veg Vitjing av politi ( Eddy ) Grunnskule: Bruk av refleks og sykkelhjelm Gå knapp Opplæring i ferdsel langs veg og med buss Sykkeldag/sykkeltest Skulepatrulje Mopedopplæring (Øystese) Eining for tekniske tenester Ansvar for trafikktryggleik på det kommunale vegnettet. Ansvarsområdet omfattar: Planlegging, bygging og vedlikehald av kommunale vegar Oppfølging av innmelde farlege forhold Skilting av kommunale vegar Revisjon av trafikksikringsplan for Kvam Eining for utvikling Trafikksikring element i sjekkliste under arealplanlegging Vurdering av trafikksikring del av planprosessar Eining for Helse og Velferd I samarbeid med andre vert promillekontroll gjennomført i den såkalla rus-frie veka. Refleksutdeling pensjonistlag På helsa laus drypp i lokalavisa Helse-etaten er operativ og sentral i handtering av trafikkulukker. 2.6.2 Lensmannen i Kvam Lensmannen i Kvam er engasjert i ulike typar trafikksikringstiltak: Skulepatruljar Undervisning i skule og barnehage (m.a. Eddy ) Informasjon i ulike lag og bedrifter når ønskt Trafikkontrollar Patruljekøyring Vurdering/tilråding i skiltsaker/fartsreduserande tiltak Etterforsking av trafikkulukker/-lovbrot med pålagd rapportering Refleksutdeling til vaksne ved trafikkontrollar Fartskontrollar Ein del av dette vert gjort i samarbeid med m.a. utrykkingspolitiet. 2.6.3 Statens vegvesen Vegvesenet driv ei rekkje tiltak retta mot trafikktryggleik: Førarprøvar Samarbeid/tilsyn med trafikkskular Informasjon til publikum (vegmeldingssentral, skuleverk, presse, infomateriell) 11

Teknisk kontroll av køyretøy Kontroll: køyre- og kviletid, sikring av last, periodisk køyretøykontroll, ombygging av køyretøy Ulukke etterforsking Bygging, drift og vedlikehald av statlege og fylkeskommunale vegar Skilting/fartsreduserande tiltak Deltaking i utarbeiding av kommunale trafikksikringsplanar Ulike aksjonar, t.d. sei frå - aksjonen Noko av dette arbeidet vert gjort i samarbeid med andre statlege og fylkeskommunale organ. 2.6.4 Køyreskular Køyreskulane i heradet er primært retta mot aldersgruppa 15-20 år, dvs. høgrisiko gruppa i trafikken, og omfattar: Førarkortopplæring for bil Oppfriskingskurs for eldre personar med førarkort Trafikalt grunnkurs (frå 15 år og oppover) 2.6.5 Vidaregåande skule/fylkeskommunale (Øystese Gymnas, Norheimsund vg skule og Framnes Kristne vg skule) Ingen rapporterte aktivitetar. 2.6.6 Andre Kvam Motorsport Senter: " Mekkesenter" for motorinteressert ungdom i alderen 15-25 år. Bilar, motorsyklar, mopedar, gokartar. Ulike fråhaldsorganisasjonar, bilinteresseorganisasjonar og forsikringsselskap har aktivitetar som omfattar trafikksikring, men omfang og type er ikkje registrert i denne planen. 12

3 TRAFIKKULUKKER, -UHELL OG UTRYGGLEIKSPUNKT I TRAFIKKEN 3.0 Definisjon av omgrep Trafikkulukke (viser til kap. 3.1) Politi-registrert ulukke i trafikken, registrert i Vegdirektoratet sin database for trafikkulukker, som fører til personskade i følgjande kategoriar: omkomne svært alvorleg skadde alvorleg skadde lettare skadde Trafikkuhell (viser til kap. 3.2) Trafikk-relatert uhell som ikkje fører til personskade, men materielle skadar på køyretøy eller annan materiell gjenstand av eit slikt omfang at dette vert registrert som skademelding i TRAST-registeret (Norges Forsikringsforbund). Utryggleikspunkt i trafikken (viser til kap. 3.3) Punkt eller strekning langs veg der vegfarande kjenner seg utrygge, dvs. trur at risiko for trafikkulukker er høgare enn normalt. Utryggleikspunkt eller strekningar treng ikkje vera basert på at ulukker og uhell faktisk har skjedd på vedkomande punkt eller vegstrekning. Lettare skadd: Skade som berre krev kortare medisinsk behandling, og ikkje gjev varige mein. Alvorleg skadd: Ikkje livstrugande, men gjev varige mein, 0-30% invaliditet. Svært alvorleg skadd: Skade som trugar liv eller gjev > 30% varig invaliditet Omkomne: Død innan 30 dagar etter ulukkestidspunkt, årsaka av trafikkulukka. 3.1 Politi-registrerte trafikkulukker Tal på ulukker og omkomne/skadde i Kvam åra 1990-2004 Ulukker omkomne/skadde tal på ulukker og omkomne/skadde 35 30 25 20 15 10 5 0 ny stamveg 1990-1991- 1992-1993- 1994-1995- 1996-1997- 1998-1999- 2000-2001- 2002-2003- 2004- trendliner 13

3.1.1 Ulukkesutvikling Periode Gj.snittleg ulukker pr. år Trafikkskadde pr. år i gj.snitt 1989-1991 21.0 28.3 1992-1999 16.0 22.1 2000-2004 14.6 19.2 Trend frå 1989 til 2004: færre ulukker og færre omkomne/skadde på Kvammavegane. Har Kvam høgt ulukkestal i høve til innbyggjartalet? Ei samanlikning med landet elles og Hordaland fylke syner: Noreg Hordaland eks Bergen Kvam Innbyggjarar (gj.snitt i perioden) Ca 4 500 000 205 000 8 600 Trafikkskadde inkl. omkomne Ca 12 000/ år 4 846 204 Trafikkskadde pr 1000 innb. pr år 2,67 2,36 2,37 I høve til innbyggjartalet har Kvam har like mange trafikkskadde pr år som resten av fylket, men 10-15% færre ulukker enn landet samla sett. Kor mange av trafikkulukkene rammar ikkje-kvemmingar? Registreringar av trafikkulukker på Kvammavegane i 2000-2004 syner at 42.7% involverer trafikantar som har heimeadresse utanfor kommunen (for perioden 1997-99 var talet ca 35%). 3.1.2 Ulukkesfordeling etter alvorsgrad (1989-2004) For definisjon av alvorsgrad, sjå pkt. 3.0. Skade under kategori lettare skadde er dominerande med 73.7%. Talet på omkomne for same periode er 3.1% av alle skadde (11 omkomne i perioden 1989-2004). % vis fordeling 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Fordeling etter alvorsgrad 1989-2004 3,1 4,2 Omkomne Svært alvorleg skadde 19,0 73,7 Alvorleg skadde Lettare skadde Av trafikkskadde er 73.7% lettare skadde. Omkomne utgjer 3.1% av alle skadde (11 omkomne i perioden 1989-2004). 14

3.1.3 Skadefordeling etter alder (1994-2004) Skadefordeling etter alder 1994-2004 % vis fordeling 30 25 20 15 10 5 0 1 2,5 5,5 26 13 10 5 5 4,5 4 5 4 1,5 3 1 3 1,5 3,5 0 0 1-5år 6-10år 11-15år 16-20år 21-25år 26-30år 31-35år 36-40år 41-45år 46-50år 51-55år 56-60år 61-65år 66-70år 71-75år 76-80år 81-85år 86-90år 91-95år 96-100år Aldersgruppa 16-20 år utgjer 26 % av dei skadde. Denne aldersgruppa omfattar urøynde førarar av moped, motorsykkel og bil. Aldersvindauga 16-30 år utgjer om lag halvparten av alle skadde. Trafikkskadde fordelt demografisk 30 % vis fordeling 25 20 15 10 5 0 Skadefordeling 1994-2004 Aldersfordeling år 2000 1-5år 6-10år 11-15år 16-20år 21-25år 26-30år 31-35år 36-40år 41-45år 46-50år 51-55år 56-60år 61-65år 66-70år 71-75år 76-80år 81-85år 86-90år 91-95år 96-100år aldersfordeling Store tal i aldersgruppa 16-30 år. Sikraste trafikantane i aldersgruppa 60+. Aldersgruppa 86-90 år har mange trafikkskadar. Korleis talet på førarkortinnehavarar fordeler seg etter alder, er ikkje analysert, men det er grunn til å tru at relativt sett er det færre med førarkort i den eldste aldersgruppa. 15

3.1.4 Ulukkesfordeling på månad (1995-2004) % vis fordeling 14 12 10 8 6 4 2 0 Januar Ulukkesfordeling på månad 1995-2004 Februar Mars April Mai Juni Juli August September Oktober November Desember Den lyse årstida er den verste ulukkestida. Då er også gjennomgangstrafikken størst. I april -juni skjer ca 32% av alle trafikkulukkene. November ligg også høgt på statistikken. Årsaka kan vera ein kombinasjon av regn og dårleg sikt (våt bar veg er overrepresentert i november-ulukkene, og ein stor del skjer på kveldstid). 3.1.5 Ulukkesfordeling på vekedag og klokkeslett (1994-2004) Vekedag % vis fordeling 25 20 15 10 5 0 Ulukker fordelt på vekedagar 1994-2004 19,3 18,0 15,3 15,3 11,2 12,3 8,6 Måndag Tysdag Onsdag Torsdag Fredag Laurdag Sundag Vekedagar 52.6 % av alle ulukker skjer fredag-sundag. Stor gjennomgangstrafikk i helgane + stor trafikk mellom Bergen og Kvamskogen forklaring? Dei mest alvorlege ulukkene skjer i helgane. Klokkeslett % vis fordeling 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 0000-0159 2,6 3,3 0200-0359 Fordeling klokkeslett 1994-2004 0400-0559 2,2 2,8 0600-0759 0800-0959 8,6 9,4 1000-1159 1200-1359 16,9 16,1 1400-1559 1600-1759 9,9 1800-1959 13,2 2000-2159 8,3 2200-2359 6,8 56 % av alle ulukker skjer mellom kl 12-20 Alle ulukkene som medførte tap av liv, skjedde på kveldstid etter kl 18. 16

3.1.6 Ulukkesfordeling på type (1994-2004) % vis fordeling 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 5,4 Andre uhell Fordeling ulukkestypar 1994-2004 30,8 Same eller motsett 13,7 Kryssande køyreretning 8,9 Fotgjengar innblanda 41,1 Utforkøyring Utforkøyrings- og møte-ulukker utgjer 72 %. (Tal for 1999 er ikkje med) 3.1.7 Ulukkesfordeling på type trafikant (1994-2004) Gruppa personbil/varebil dominerer både i omfang og i tal på trafikkskadde/omkomne (68.5%). Gruppe motorsykkelulukker har gått kraftig ned siste del av denne perioden (frå 21.5 % i 1995-1999 til 8.3% i 2000-2004). Fordeling trafikanttype 1994-2004 5 vis fordeling 80 70 60 50 40 30 20 10 0 68,5 16,5 9,0 6,0 Fotgjengar e.l. Sykkel e.l. Motorsykkel e.l. Bil For gruppa fotgjengar- og sykkel-ulukker er me redd for at det også i Kvam er stor underrapportering, og at det er store mørketal som ikkje viser igjen i statistikken. 3.1.8 Ulukkesfordeling på vegtype (1995-2004) Vegnettet i Kvam Europaveg Riksveg Fylkesveg Kommunal veg Total lengd i km 0 101.1 20.3 98.5 % vis fordeling 100 80 60 40 20 0 Ulukkesfordeling vegtype 1995-2004 89,2 Europa- og riksveg 2,8 6,1 1,8 Fylkesveg Kommunal veg Privat veg Trafikkulukker i Kvam: 90% på riksveg, berre 6% på kommunal veg 17

3.1.9 Ulukkesfordeling etter lystilhøve (1995-2004) 70 % 60 % Skadefordeling på lysforhold perioden 1995-2004 66% av trafikkulukkene skjer i dagslys % vis fordeling 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 % Dagslys Tusmørke (skumring) Mørkt m/belys ning Mørkt u/belys ning Ukjent Kvam skil seg ut ved at fleire av mørkeulukkene skjer på opplyst veg (21%), sjølv om veglys vert rekna som eit godt trafikksikringstiltak. Ei forklaring kan vera at dei strekningane som har desidert størst trafikkvolum, også har gatelys. 3.1.10 Ulukkesfordeling etter føretilhøve (1995-2004) % vis fordeling 70 60 50 40 30 20 10 0 Ulukkesfordeling på føreforhold 1995-2004 58,2 23,9 14,2 Tørr, bar veg Våt, bar veg Snø- eller isbelagt 3,8 Ukjent Ulukker på bar veg utgjer 82 % av alle ulukker. Berre ca. 14 % skjer på snø- eller islagt dekke. 3.1.11 Skadeindeksar Forholdet mellom talet på trafikkskadde og innbyggjarar innanfor eit geografisk område kan ofte gje ein peikepinn på kor stort problemet er i vedkomande område. Tabellen syner korleis ulike indeksar varierer i Hordaland og Kvam. Personskade-indeks gjennomsnittstal på skadde trafikantar pr. år i høve til folketalet i kommunen. Motorsykkel-indeks talet på skadde motorsykkelførarar pr. år i høve til folketalet i kommunen. Indeks pr. 10.000 innbyggjar Hordaland (1995-2004) Kvam (1995-2004) Personskade-indeks 23.64 23.72 Motorsykkel-indeks 3.1 * 3.9 Syklist-indeks 1.3 * 1.4 Fotgjengar-indeks 1.7 * 2.1 Tabellen syner at Kvam (her rekna 8.600 innbyggjarar) ikkje avvik vesentleg frå resten av fylket (her rekna 205.000) når det gjeld samla tal på trafikkskadde pr. innbyggjar. (* tal for perioden 1994-1998) 18

3.1.12 Årsaker til personskadeulukkene Noko av det ulukkesstatistikken ikkje gjev svar på, er årsak til ulukkene. For høg fart er truleg den dominerande årsaka. Andre årsaker som bruk av rusmiddel, trøyttleik o.a., har me ikkje tilstrekkelege data på. Ulukker med mistanke om rus Rusmistanke i trafikkulukker 3,5 skadde/omkomne pr år 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 1995 1996 1998 2000 2001 2003 2004 omkomne svært alv skadde Alv skadde Lettare skadde Det er noko uvisse i talet på trafikkulukker i Kvam der alkohol/annan rus er årsaka. Ulukker med mistanke om rus utgjer ca 14% av alle trafikkulukker i Kvam. Det bør vera eit mål å få klarlagt betre årsaker til trafikkulukkene i vidare registreringsarbeid. 3.1.13 Ulukkesutsette punkt Ein del punkt eller kortare vegstrekningar (ca. 0.5 km) der det har skjedd minst 3 registrerte trafikkulukker i perioden 1995-2004, sjå ulukkeskart vedlegg 3: Veg Stad Strekning Tal på ulukker 1995-2004 1995-1999 2000-2004 Rv 7 Steinsdalen Lid 3 Rv 7 Norheimsund Seland kryss v Mo Autoservice 11 6 5 Rv 49 Vangdal Vangdalsberget og austover 6 2 4 Rv 7 Norheimsund Kryss ved Soltorp 3 3 Rv 7 Øystese Krossen-Børvenes 6 4 2 Rv 7 Skipadalen Nesbrekka 4 3 1 Rv 7 Tokagjel Hansagjel-Snauehaugen 6 3 3 Rv 7 Kvamskogen Røyrlid-NAF 3 3 Rv 7 Kvamskogen Teigabergtunnelen 3 1 2 Rv 7 Kvamskogen Maovassleite 5 4 1 Rv 7 Kvamskogen Kvednavollen-bru Ungd.heimen 3 3 Rv 49 Norh.sund sentrum Straumen - Tingbakken 8 6 2 NB! Ulukkestaden er ikkje alltid heilt nøyaktig på ulukkeskart. Ulukkeskartet inneheld alle politirapporterte ulukker, medan tabellen ovanfor inneheld berre ulukker med personskade. 19

3.2 Trafikkuhell som førte til materielle skadar 3.2.1 Uhellsutvikling Data på uhellsutviklinga er henta frå forsikringsselskapa sin databank hjå Finansnæringens Hovedorganisasjon (www.fnh.no/statistikk/trafikkskadestatistikk) Utvikling av trafikkuhell i Kvam kjem fram i tabellen: Uhellsutvikling i Kvam 1996-2004 uhell pr år 640 620 600 580 560 540 520 500 480 460 623 632 604 586 591 596 570 567 528 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 500-600 registrerte trafikkuhell årleg på Kvammavegane. Desse kostar 10.6 mill pr år, tilsvarar 19.000 kr/uhell i gjennomsnitt. (tal frå www.fnh.no/statistikk/trafikkskadestatistikk). 3.2.2 Uhellsfordeling etter type Trafikkuhell fordelt på type 1996-2004 25 % 20 % 15 % 10 % 5 % 0 % Forbikøyring Møting Kryssuhell Påkøyrt bakfrå Rygging Påkøyrt parkert kjøretø Eineulukke Påkøyrsel av fotgjeng. Annan ulukkestype Ukjent/uoppgjort Møte-/ utforkøyring-/ rygge-uhell toppar statistikken 20

Fordeling av uhell etter køyretøy Trafikkuhell fordelt på køyretøy-type 2001-2004 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 % 90,5 % 4,7 % 0,3 % 1,0 % 0,3 % 1,0 % 2,1 % 0,0 % Personbil m.v. (und.. Lastebil m.v. (over 3... Buss (over 3,5t) Moped Lett motorsykkel Tung motorsykkel Andre kjøretøyer Ukjent 3.2.3 Fordeling av uhell etter tid Trafikkuhell fordelt etter månad 1996-2004 14 % 12 % 12 % 11 % 9 % 10 % 7 % 7 % 8 % 8 % 9 % 7 % 8 % 8 % 7 % 6 % 6 % 4 % 2 % 0 % Januar Februar Mars April Mai Juni Juli August September Oktober November Desember I motsetnad til trafikkulukker er det i vintermånadene dei fleste uhella skjer. Uhellstypane møteuhell, påkøyring bakfrå og utforkøyring har karakteristiske toppar i vintermånadene. Uhell fordelt etter vekedag Trafikkuhell fordelt vekedag 1996-2004 18 % 16 % 14 % 12 % 10 % 8 % 6 % 4 % 2 % 0 % Mandag Tirsdag Onsdag Torsdag Fredag Lørdag Søndag Uhell fordeler seg nokså jamnt på vekedagane. 21

3.2.4 Uhell fordelt etter alder Trafikkuhell fordelt etter alder 1996-2004 30 % 25 % 20 % 15 % 10 % 5 % 0 % 15-24 25-34 35-49 50-64 65-97 Ukjent alder Trafikkuhell er jamnt fordelt over aldersspekteret. Dette avvik sterkt frå aldersfordeling ved trafikkulukker der yngre personar er meir utsett. 3.2.5 Uhell fordelt etter vegtype Ny analyse er ikkje gjort for perioden etter 1999, men det er heller ingen indikasjonar på at biletet har endra seg. Vi tek med data og vurderingar frå perioden 1996-1999. 300 Uhell fordelt på vegtype 1996-99 Trafikkuhell skjer oftast på riksvegar. Tal på uhell 250 200 150 100 50 0 Fylkesveg Kommunal veg Parkplassar Vegtype Privat Riksveg Usikre 22% skjer på parkeringsplassar, mange ved dei største handlesentra 3.2.6 Uhell fordelt etter kjønn Trafikkuhell fordelt etter kjønn 1996-2004 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % Det er ca 2.5 gonger så mange menn som kvinner involverte i uhell. Om dette korresponderer med forholdet mellom talet på mannlege og kvinnelege førarar, er uvisst. 30 % 20 % 10 % 0 % Mann Kvinne 22

3.2.7 Uhell fordelt etter stad I trafikksikringsplan 2001-2004 freista me å fastleggja uhellsutsette punkt eller strekningar ut frå skadeskjema. Det er ikkje gjort i denne planen. 3.3 Utryggleikspunkt I denne planen er det ikkje kartlagt kvar innbyggjarane kjenner seg utrygge i kommunen. Dette vart gjort i arbeidet med trafikksikringsplan 2001-2004, og punkta vart vurderte og medtekne i tiltaksplanen. Ikkje utførte tiltak i siste planperiode er vidareførte i denne planen. 23

4 FYSISKE TILTAK 4.0 Generelt For å betra trafikktryggleiken i heradet, er det to ulike grupper tiltak som kan iverksetjast; - haldnings- og åtferdsendrande tiltak - fysiske tiltak Ikkje-fysiske tiltak vert handsama i kap. 5. 4.1 Satsingsområde gang og sykkelvegar (særleg skulevegar) utarbeiding av skiltplanar (nytt punkt) siktbetring langs veg og i kryss og avkøyrsler (vegetasjon, parkerte bilar, bygg) tiltak for å redusera fartsoverskridingar (sei frå aksjon, politikontrollar, skilting) 4.2 Kriterium for prioritering av fysiske tiltak Dei fysiske tiltaka er delte opp i to hovudgrupper: Strakstiltak: tenkte gjennomførte i perioden 2006-2010 Langsiktige: viktige større tiltak som kan krevja reguleringsendringar, grunnerverv og finansiering som går ut over kommunale trafikksikringsbudsjett og dei forventa årlege statlege tilskota til trafikksikring. Basis for prioritering mellom dei ulike fysiske tiltaka har vore: Kvar skulekrins skal ha minst 1 strakstiltak med 1. prioritet Utbetring av ulukkespunkt der fysiske tilhøve kan vera medverkande årsak til ulukka Gjennomføringstidspunkt vil vera avhengig av tilgjengelege ressursar. Større tiltak som er høgt prioriterte, men som ikkje kan finansierast, skal ikkje hindra gjennomføring av andre tiltak lengre nede på prioriteringslista. 24

4.3 Strakstiltak for planperiode 2006-2010 Nr Skulekrins Punkt/strekning Vegid Tiltak Ansvar 1 Øystese Øystese barneskule Fv. 131/ kom.veg Uoversikteleg trafikkmønster ved levering/henting, veglys Stat vegv/ Khtekn 2 Norheimsund Mellom skulane Kom.veg Forbod gjennomkøyring på veg, fysisk Khtekn sperring, ny busslomme nord for idrettshall 3 Strandebarm Ved skule Rv 49 Ny busslomme mellom riksveg og skule Stat vegv 4 Vikøy Ved kyrkja Rv. 49 Løysingar for gåande og syklande, betre Stat vegv skilje mellom biltrafikk og mjuke trafikkantar 5 Tørvikbygd Område ved skule Rv. 49 Betring av veg og trafikkskilting. Stat vegv 6 Ålvik Busstopp Ålvik sentrum Rv. 7 Vurdering av plassering busstopp/gangfelt Stat vegv 7 Fykse Fyksetunet Fv. 132 Vurdering fartsdemping/skilting Stat vegv 8-E Kvamskogen Kvednaskogen Rv. 7 Tydleggjera farleg sving v. Skilting/rekkverk Stat vegv 9 Mundheim Gravdalssvingen Rv. 48 Vurdera redusert fartsgrense, evt. anbefalt Stat vegv fart 10 Innstranda Ljones - Tangen Kom. Veg Laga møteplassar, utviding av svingar Khtekn 11 Oma Ved butikk sentrum Rv. 49 Busstopp med overbygg, sjøside Stat vegv 12 Norheimsund Ved kraftverket Kaldestad Rv. 49 Betre markering mur/rekkverk mur Stat vegv 13 Noreheimsund Sentrum Rv. 49 Senka fartsgrense gjennom sentrum Stat vegv 14 Strandebarm Ved skule og senter Rv. 49 Gangfelt Stat vegv Tangerås 15 Vikøy Utkøyring frå Byrkjelandsvegen Rv. 49 Utbetring av utkøyring Stat vegv/ Khtekn 16-E Øystese Veg Rv. 7 - Holmatun Kom.veg Steng veg for motorisert ferdsel Khtekn 17-E Tørvikbygd Kryss Augastadvegen Rv. 49 Flytta 50-km skilt 150-200 m mot Eide Stat vegv 18 Mundheim Årnessvingen Rv. 49 Fareskilt smalare veg Stat vegv 19 Norheimsund Ved Mo Auto Rv. 7 Biloppstilling ved rv. Stat vegv 20 Øystese Meieri - Statoil Fv. 131 Fortau begge sider Stat vegv 21 Ytre Ålvik Utkøyring Utne gartneri Rv. 7 Utkøyring, sikt og kryss Krokatveit Stat vegv/ Khtekn 22 Vikøy Gangfelt ved skifte Rv. 49 Oppmerking av gangfelt ved skifte av side Stat vegv 23 Strandebarm Risabrua Rv. 49 Rekkverk bru Stat vegv 24-E Mundheim Mundheim sentrum Rv. 48 Flytt avstigning/påstigning til skuleside Rv. 48 Khskule/HSD 1. Stat vegv = Statens vegvesen, KHtekn = Kvam herad teknisk eining, KHskule = Kvam herad skuleeininga. Strakstiltaka ovanfor står oppførte som dei strakstiltaka som ein vil prioritera høgast i perioden 2006-2010. 4.3.1 Historikk - Gjennomført strakstiltak per juni 2005 Ref Skulekrins Punkt/strekning Vegid Tiltak Ansvar 1 Mundheim Gravdal, sving Rv48 Siktrydding, skilting, rekkverk Stat vegv 4 Mundheim Mundheim skule Rv 48 Steng avkøyrsle, betra sikt ved avkøyrsle til KHtekn Rv 48 sjøside 14 Oma Oma skule Rv 49 Fareskilt Born Stat vegv 22 Strandebarm Kryss til Lammedalsvegen Rv 49 Kryss utbetring Stat vegv 31 Strandebarm Gult uthus Linga-sving Rv 49 Fjerna uthuset Stat vegv 34 Innstranda Kryss til Ljones Kv/Rv 49 Siktrydding mot Strandebarm Stat vegv 47 Tørvikbygd Kryss til ferjekai Rv 49 Tydeleggjering av kryss med maling i veg Stat vegv 54 Vikøy/Aksnes Vikøy/Aksnes skule Rv 49 Forvarsel av gangfelt Stat vegv 55 Vikøy/Aksnes Breimyråsen Kv Sperra gangveg for køyretøy, bom KHtekn 58 Vikøy/Aksnes Avkøyrsle skulemuseum Rv 49 Stengja utkøyrsle KHtekn 61 Steinsdalen Kvamskogen Rv 7 Bøtelegging feilparkering Politi 64 Steinsdalen NAF-Maovassleitet Rv 7 Betre brøyting framfor garasjar Stat vegv 66 Steinsdalen Røyrlidsvingen Rv 7 Tydeleggjera farleg sving ved skilting og Stat vegv rekkverk 67 Steinsdalen Avkøyrsle til Mødalsvegen Rv 7 Flytta busslomme Stat vegv 68 Steinsdalen Avkøyrsle til Mødalsvegen Rv 7 Utbetra innkøyrsle på riksveg Stat vegv 76 Steinsdalen Hauasund Rv 7 Fadderordning el. tilsv. for skuleborn KHskule 77 Steinsdalen Steinsdalen skule Rv 7 Plan for ny avkøyrsle/parkering etc KHtekn 25

79 Steinsdalen Rv7 ved kryss Fv 128 Rv 7 Fadderordning el. tilsv. for skuleborn KHskule 83 Steinsdalen Kryss v. Hard Auto Rv 7 Hindra parkering langs autovern, heiltrekt line Stat vegv i veg, samla avkøyrsler 87 Norheimsund Norh.sund sentrum Rv 49 Kutta hekk i kryss Stat vegv 88 Norheimsund Norh.sund sentrum Rv 49 Siktbetring v. Tingstovene KHtekn 91 Norheimsund Norh.sund sentrum Rv 49 Endra frå skråstilt til langsgåande parkering Stat vegv 101 Norheimsund Storekrok Fv130/Kv Busslomme/snuplass for buss KHtekn 102 Norheimsund Storekrok Fv/Kv Veglys ved framtidig busslomme KHtekn 115 Øystese Gymnas-Nedre Vik Kv Kutta hekkar KHtekn 116 Øystese XFv 130-Borgevegen Fv 130 Kutta hekk Stat vegv 117 Øystese Mega-Tine meieri Fv 130 Byggja fortau KHtekn 123 Øystese Torpevegen Kv Siktbetring, hekkar KHtekn 128 Fykse Kryss Rv7/Fykseveg Rv 7 Merking av stoppline Stat vegv 130 Fykse Steinstø butikk Rv 7 Flytta skilt Stat vegv 137 Ålvik Smalt parti v. gml bosplass Rv 7 Tydelegare skilting farleg parti Stat vegv 147 Ålvik Torget-Skjeret Rv 7 Senka fart frå 50 til 40 km/t før g/s veg kjem Stat vegv 148 Ålvik "Skjerabakken" Kv? Stengja veg mot Rv 7 KHtekn 149 Ålvik Veg til Ringheim/Natås Kv Stengja avkøyrsle mot Rv 7 og leggja om KHtekn vegen 151 Ålvik Bustadfelt "Byen" Kv Fartssoning 30 km/t KHtekn 159 Kvam Rv 7 Kvam Rv 7 Gjennomgang alle busslommer Rv 7 Stat vegv 161 Kvam Heile kommunen Rv/Fv/Kv Kampanje siktbetring KHtekn 166 Kvam Heile kommunen Årlege samordningsmøte om ts-plan/tiltak KHtekn/politi/ Stat vegv 1. Stat vegv = Statens vegvesen, KHtekn = Kvam herad teknisk eining, KHskule = Kvam herad skuleeininga. 2. Ref. viser til nr. på samlelista over fysiske tiltak, vedlegg 1. Strakstiltaka nemnd ovanfor er dei som er utført i løpet av trafikksikringsplanen sin første periode, status per juni 2005. 4.3.2 Vurderte strakstiltak, ikkje til utføring Ref Skulekrins Punkt/strekning Vegid Tiltak Ansvar 62 Steinsdalen Kvamskogen Rv7 Nedsett fart til 60 km/t i vinter- og påskeferiar Politi/ Stat veg Strakstiltak nemnd ovanfor er vurdert etter at planen vart laga. Tiltaket som er lista vert ikkje gjennomført. 4.4 Langsiktige prioriterte fysiske tiltak i planperioden 2006-10 Prioriterte langsiktige fysiske tiltak, liste med intern ranking: Nr. Skulekrins Punkt/ strekning Vegid Tiltak Ansvar 1-E Øystese Nes-Krossen Rv 7 Gang/sykkel veg Stat vegv 2-E Norheimsund Tolo-Nes Rv 7 Gang/sykkel veg Stat vegv 3-E Ålvik Torget-Skjeret Rv 7 Utbetring veg, Stat vegv avkøyrsle-sanering, gang/sykkelveg 4 Tørvikbygd Strekning ferjekai Rv. 49 Trygg løysing for Stat vegv kryss - skule gåande og syklande 5 Strandebarm Skule - idrettspark Rv. 49 Gang og sykkelveg Stat vegv 6 Vikøy Vikøy - Rv. 49 Gang og sykkelveg Stat vegv Norheimsund 7-E Oma Vegkryss til Kollen Rv. 49 Kryss- og siktutbetring, Stat vegv/ ca. 100 m fortau Khtekn 8 Mundheim Mundheim sentrum Rv. 49 Fartsgrense, sikt, skilting, gangveg etc. Stat vegv 26

9-E Innstranda Tørvikbygd - Ljones Rv. 49 I ny trase som regulert. Betra forhold for gåande/syklande Stat vegv 10 Fykse Steinstø Rv. 7 Tryggare busstopp Stat vegv 11-E Kvamskogen Røyrlidsvingen Rv. 7 Utbetring av kurve Stat vegv 12-E Norheimsund Kaldestad - Rv. 49 Gang/sykkelveg Stat vegv Norheimsund 13-E Øystese Barneskule- Fv 131 Byggja gangveg Stat vegv/ Fitjadalsvegen Khtekn 14 Strandebarm Campingplass- Rv. 49 Gang/sykkelveg Stat vegv Klubbahaugen 15-E Vikøy Odland - Rv. 49 Byggja/komplettera Stat vegv Lidarende gang/sykkelveg 16-E Øystese Sentrum - Laupsa Rv. 7 Betra forhold for Stat vegv gåande/syklande 17 Kvamskogen Jonshøgda - Rv. 7 Smalt og trongt, Stat vegv sporveihytte gåande og avkøyringar 18 Innstranda Hjartnes - Tveit Rv. 49 Planlegging/regulering Stat vegv ny rv. 19 Mundheim Mundheimsdalen RV. 48 Utbetring av Stat vegv gjenståande strekning 20-E Kvamskogen Røyrlid- Maovassleitet Rv. 7 Stengja ulovlege avkøyrsler, Stat vegv 21-E Norheimsund Kraftverket - Tveitevegen 22 Strandebarm Brua ved Bru + Berge gard 23 Mundheim Avkøyring Leirsstein Rv. 49 avkøyrselsanering Utbetra smalt parti og avkøyrsle til Tveitevegen Stat vegv Rv. 49 Utviding bru + veg Stat vegv Rv. 48 Utgreiast og igangsetting av tiltak, busslomme Stat vegv 24 Innstranda Urevik - Linga Rv. 49 Rekkverk Stat vegv 25 Vikøy Aksnes - Vangdal Rv. 49 Gangveg Stat vegv 26-E Innstranda Kryss Ljones Rv. 49 Kryssutbetring Stat vegv/khtekn 27-E Strandebarm Sving Bakkamarka Rv. 49 Ferdiggjering av sving Stat vegv På dei neste sidene følgjer ein kort omtale av nokre av dei aktuelle punkta/strekningane og eit kort forslag til løysingsprinsipp for å betra situasjonen. Utførte, langsiktige prioriterte fysiske tiltak i første planperiode Prioriterte langsiktige fysiske tiltak som er kome til utføring, status per juni 2005: Ranking Ref * Skulekrins Punkt/ strekning 1 78 Steinsdalen Steinsdalen skule 6 13a Oma Vegkryss til skule 14 23 Strandebarm Skuleungdomshuset Vegid Tiltak Rv 7 Rv49 Ny busslomme m. parkering og snuplass, stengja avkøyrsle mot skuleport. På det næraste ferdig. Kryss- og siktutbetring Rv 49 Vegutbetring, gang/sykkel veg * Refererer til nr. på samleliste av tiltak frå plan 2001-2004. For tiltaket ved Steinsdalen skule er det verdt å merka seg at vesentlege deler av arbeidet er gjort, men at noko avslutningsarbeid gjenstår før løysinga er heilskapleg. 27

1. Strekninga Nes - Krossen Omtale: Strekninga Børvenes-Krossen er svingete og uoversiktleg med mange små avkøyrsler direkte frå hagane. Dette gjev mange potensielle punkt der uhell kan skje. I tillegg er ferdsel langs vegkanten, anten gåande eller syklande, også risikabelt då vegen er smal og det er vanskeleg å gå ut av sjølve vegbana når ein møter køyretøy, særleg når to køyretøy møtest der gåande/syklande også oppheld seg i vegbana. (Kartutsnittet syner ein typisk situasjon langs strekningen, her frå Børveneset) Krossen Børvenes Trafikkulukker på staden (1995-2004): Totalt 8 ulukker i perioden. 1 dødsulukke, 3 ulukker med alvorleg skade og 4 ulukker med lettare skade. Fordeling på år: 1995 (1), 1996 (2), 1999 (2), 2000 (1), 2004 (2). Tiltak: Det er godkjent reguleringsplan for tunnelløysing mellom Nes og Krossen. Etableringa av ein slik tunnel på Rv. 7 vil vera eit vesentleg bidrag til å løysa situasjonen. Etter at tunnelen er bygd, vil vegen om Børvenes truleg verta nedgradert til Fv. og bruken vert som lokalveg og gangog sykkelveg. Eit godt tiltak vil uansett vera betring av sikttilhøva, særleg på Børveneset. Her vil og sanering (flytting og samling) av avkøyrsler vera nyttig. I 2005 er strekningen skilta ned frå 60 km/t til 50 km/t. Ansvar: Statens vegvesen 28

2. Strekninga: Tolo Nes Omtale: Vegen har stort sett gul stripe, men i liten grad fortau eller gangveg. Det er fleire stader trongt for gåande utanfor den kvite stripa. Det er mange avkøyrsler som har dårleg sikt og dårleg geometrisk utforming slik at det er vanskeleg å koma seg trygt til/frå riksvegen. Det er stor konflikt mellom gåande/syklande og gjennomgangstrafikk. Strekninga har fartsgrense 60 km/t. Kartutsnittet syner ein typisk situasjon langs strekningen, her frå Valland. Trafikkulukker på staden (1995-2004): - Totalt 6 ulukker i perioden. 2 ulukker med alvorleg skade og 4 ulukker med lettare skade. Fordeling på år: 1996 (2), 1998 (1), 1999 (1), 2002 (1), 2003 (1). Tiltak: Det manglar godkjent reguleringsplan for deler av strekninga. Det må etablerast gang- og sykkelveg langs riksvegen, samt at mange av dei eksisterande avkøyrslene må sanerast. Ansvar: Statens vegvesen 29

3. Strekninga: Torget Skjeret Omtale: Strekninga er prega av smal veg gjennom eit typisk bustadområde der hagane og avkøyrslene ligg tett inntil vegen. I tillegg er det mange avkøyrsler som har dårleg sikt og dårleg geometrisk utforming slik at det er vanskeleg å koma seg trygt til/frå riksvegen. Nærleiken til hagane gjer og at det er stor konflikt mellom gåande/syklande og gjennomgangstrafikk. Faren er særleg stor for at leikande ungar plutseleg spring ut i vegen. Trafikkulukker på staden (1995-2004): - Totalt 0 ulukker i perioden. Skjeret Rv 7 Tiltak: Vegen er forrige periode skilta ned til 40 km/t. Vegen er smal og det er svært trong mellom kvit stripe og sideterreng (murar, fjellskjæring etc). Det må utbetrast for avkøyrsler og for dei mjuke trafikantar langs veg. Det er gjort nokre vesentlege tiltak med å samla ein del avkøyringar. Hovudtiltaket bør vera å få alle avkøyrsler med trygg tilkopling til riksveg. Dette gjeld begge sider av vegen. Moglegheitene bør vera store for å kunne endra/betra tilhøva ved å sanera dei fleste av dagens avkøyrsler. Fleire andre tiltak på strekkja er medtekne som strakstiltak. Ansvar: Statens vegvesen 30

9. Tørvikbygd skule - Ljones Omtale: Vegen er smal og svingete, og både gåande og syklande ferdast i vegbana på veg til og frå skulen. Særleg mangel på trygge areal for gåande er framme som utryggleiksfaktor i området. På strekningar der ein har bergveggen på ei side og rekkverket på den andre, kan det vera ubehageleg å møta bil (særleg ved kryssande køyretøy). Eidesvågen Trafikkulukker på staden (1995-2004): - Totalt 4 ulukker i perioden. 4 ulukker med lettare skade. Fordeling på år: 1998 (2), 2001 (1) og 2003 (1). Eidesvatnet Tiltak: Det er utarbeida reguleringsplan for strekninga. Denne planen har i seg nye vurderingar på traseval og trafikksikringsløysingar. Dette må følgjast opp ved bygging av vegen. Ansvar: Statens vegvesen 31

7. Strekninga Oma skule nordaust for kryss til Kollen Omtale: Kollen er eit bustadfelt med ca. 15-20 hus. Kryss mellom veg til Kollen og Rv 49 har dårleg sikt mot trafikk som kjem frå Tangerås. Problemet er hovudsakleg bergnabb/terrenget nordaust for krysset som gjer siktlinja svært kort. Dette forverrar seg med tettare vegetasjon i sommarhalvåret. ÅDT Rv 49 = 750 800. Trafikkulukker på staden (1995-2004): Til tross for dårlege sikttilhøve, er det ikkje registrert trafikkulukker i og ved dette krysset. Tiltak: I dette tiltaket bør ein og søkja å stramma opp tilhøva framfor butikklokalet, som er med på å skapa eit til tider uoversiktleg trafikkbilete (riksveg nytta som snuareal). Sikttilhøva mot nordaust kan utbetrast ved å fjerna nabbe/mur og vegetasjon, og kanskje laga fortau rundt svingen. Dette vil betra sikten samstundes som gåande/syklande får reservert trafikkareal. Skule Fjellstrand Kollen-kryss Ansvar: Statens vegvesen i samarbeid med Kvam herad teknisk etat. 32

12. Strekninga Kaldestad - Norheimsund Omtale: Strekninga er som for tiltak 9, Kraftverket Tveitevegen, prega av mykje trafikk, smal vegbane, uoversiktlege parti og svært ofte tryggleikskonflikt mellom bilistar og gåande/syklande. Etablering av nytt kjøpesenter nært fartøyvernsenteret vil også medføra meir trafikk til søndre del av Norheimsund sentrum. Fortau manglar langs Rv 49 frå Norheimsund Fjordhotel og sørover. Norheimsund sentrum Fartøyvernsenter Trafikkulukker på staden (1995-2004): - Totalt 5 ulukker i perioden. 1 ulukke med alvorleg skade og 4 ulukker med lettare skade. Fordeling på år: 1995 (1), 1997 (1), 1999 (2) og 2001 (1). Tiltak: Det er utarbeida forslag til reguleringplan for strekninga Haldeplassen Kaldestad. Planen er teke opp til første gongs handsaming. I planen ligg inne løysingar for å skilja mjuke trafikantar frå biltrafikken, samt å utbetra kryss og avkøyringar. Ytterste del av dette tiltaket ligg utanfor reguleringsplanen som no er ute til offentleg ettersyn. Den manglande delen må inngå i ny reguleringsplan for Rv. 49 med gang- og sykkelveg mellom Kaldestad og Vikøy. Fysiske tiltak for å skilja mjuke trafikantar frå biltrafikken synest å vera hovudgrepet ein må ta. Gang- og sykkelveg er truleg det tiltaket som best kan betra situasjonen langs vegen. Deretter bør sikttilhøva utbetrast. Ansvar: Statens vegvesen 33

26. Kryss til Ljones Omtale: Krysset er eit vanleg T-kryss, der det har oppstått fleire uhellssituasjonar. Kva heile årsaksbiletet bak uhella er, er framleis noko uviss, men dårleg sikt er truleg ein viktig faktor. ÅDT er ikkje spesiell stor (under 1000 køyretøy/døgn). Trafikkulukker på staden (1995-2004): Til tross for dårlege sikttilhøve, er det ikkje registrert trafikkulykker i og ved dette krysset. Ljones-krysset Tiltak: Først og fremst siktutbetring, særleg i retning Oma. I første omgang rydda vegetasjon, seinare vurdera veggeometrien og ei utviding av krysset, slik at trafikkstraumane får betre plass, samt gje ein meir oversiktleg situasjon. Desse tilhøva er ivareteke i den nye reguleringsplanen som er utarbeida for riksvegen på strekningen. Ansvar: Statens vegvesen Krysset er inkludert i ny reguleringplan. 34

21. Kraftverket - Tveitevegen Omtale: Strekninga er prega av mykje trafikk, smal vegbane, dårleg sikt og svært ofte tryggleikskonflikt mellom bilistar og gåande/syklande. Trafikkulukker på staden (1995-2004): - Til tross for dårlege sikttilhøve, er det ikkje registrert trafikkulukker i og ved dette krysset i perioden. I 2005 er det derimot registrert ulukke. Kraftverket Tiltak: Her er fysiske tiltak for å betre trafikkarealet for gåande og syklande særs viktig. Deretter bør sikttilhøva langs vegen utbetrast. Tiltaka må sjåast i samanheng med andre tiltaksområde nemnt i denne rapporten, særleg bygging av g/s-veg mellom Kaldestad og Norheimsund sentrum, tiltak 7. Tveitevegen Ansvar: Statens vegvesen 35

11. Røyrlidsvingen Omtale: Røyrlidsvingen (eller -svingane) er eit uhells- og ulukkespunkt. Sannsynleg årsak til dei fleste uhella/ulukkene er vegen sin kurvatur i dette området. Røyrlidsvingen tillét tilsynelatande høgt fartsnivå. Det syner seg derimot at kurva er lang og den utgjer faktisk 90 retningsendring. Det viser seg at fartsnivået ofte blir for høgt i relasjon til friksjon mellom dekk og veg, og bilistane får problem med å halda bilen på vegen, særleg ved glatt vegbane. Skjerpande er at fartsnivået er høgt. Røyrlid-svingane Trafikkulukker på staden: Totalt 2 ulukker i perioden, begge med lettare skader. Fordeling på år: 2001 (1) og 2003 (1). Tiltak: Utbetring av vegen der ein søkjer å retta opp kurvaturen slik at ein får ein eller to slake kurver i staden for to skarpe etter kvarandre. Ein bør og vurdera tiltak mot høgt fartsnivå (skilting m.m.). Kortsiktig tiltak er å tydeleggjera svingen med skilting og rekkverk i yttersving. Ansvar: Statens vegvesen 36