STYRESAK GÅR TIL: Styremedlemmer FØRETAK: Helse Vest RHF DATO: 20.10.2017 SAKSHANDSAMAR: Synnøve Teigelid og Kent E. Wangsvik med fleire SAKA GJELD: Rapportering frå verksemda per september 2017 ARKIVSAK: 2017/196 STYRESAK: 104/17 STYREMØTE: 10.11. 2017 FORSLAG TIL VEDTAK Styret tek rapporteringa frå verksemda per 30. september 2017 til etterretning.
nm0 Fakta Denne rapporten er utarbeidd med basis i informasjon per september 2017. Kommentarar Administrerande direktør si vurdering Helsefaglige indikatorar og sjukefråvær Kort status pr september 2017 Nasjonalt mål Helse Vest DRG aktivitet - % avvik målt mot i fjor 1,5 % 0,0 % Gjennomsnitt ventetid behandla somatikk 60 67 Gjennomsnitt ventetid behandla BUP 60 52 Gjennomsnitt ventetid behandla PHV 60 44 Gjennomsnitt ventetid behandla TSB 60 38 Fristbrot behandla pasientar 0 % 3,1 % Prosentdel korridorpasientar somatikk 0 % 1,2 % Epikrisetid psykisk helsevern 100 % 89 % Epikrisetid somatikk 100 % 86 % Tabellen viser grad av måloppnåing denne perioden i høgre kollonne og forrige periode i venstre kollonne. Kort status pr september 2017 Regionalt mål Helse Vest Helse Stavanger HF Helse Fonna HF Helse Bergen HF Helse Førde HF DRG aktivitet - % avvik målt mot i fjor 1,5 % 0,0 % 2,3 % -2,0 % -0,9 % 0,8 % Gjennomsnitt ventetid behandla somatikk 60 67 68 66 68 63 Gjennomsnitt ventetid behandla BUP 35 52 69 46 41 29 Gjennomsnitt ventetid behandla PHV 40 44 55 37 44 25 Gjennomsnitt ventetid behandla TSB 35 38 21 24 24 32 Fristbrot behandla pasientar 0 % 3,1 % 5,6 % 2,9 % 2,0 % 1,0 % Prosentdel korridorpasientar somatikk 0 % 1,2 % 2,0 % 1,9 % 0,6 % 0,2 % Epikrisetid psykisk helsevern 100 % 89 % 80 % 87 % 96 % 99 % Epikrisetid somatikk 100 % 86 % 81 % 79 % 88 % 94 % Samla sjukefråvær 5,5 % 6,6 % 6,2 % 6,6 % 7,0 % 5,6 % Tabellen viser grad av måloppnåing denne perioden i høgre kollonne og forrige periode i venstre kollonne. Oversikt over grenseverdiar er presentert i vedlegget. Statusen på helsefaglege indikatorar per september syner at utviklinga har snudd i riktig retning, både når det gjeld ventetider og fristbrot, men helseføretaka når framleis ikkje fleire av målsettingane. Helsefaglege tiltak for å nå målsettingane er presentert i vedlegg 2, oppdatert status vil bli gitt ved neste rapportering. 2
Akkumulert økonomisk resultat per føretak September Hittil pr. September Faktisk Budsjett Budsjett Budsjett Faktisk Budsjett avvik avvik Sjukehusapoteka Vest HF 522 807-286 10 540 13 440-2 899 Helse Bergen HF -10 052 19 100-29 152 42 417 119 302-76 885 Helse Fonna HF 7 888 3 333 4 555-6 354 30 000-36 354 Helse Førde HF 2 756 1 245 1 510-5 294 11 261-16 554 Helse Stavanger HF 2 389 6 667-4 278-11 193 60 000-71 193 Reservar/fellestenester/finans 29 187 7 809 21 378 319 275 163 466 155 809 Administrasjon morselskap 1 169-416 1 585 12 416 6 176 6 240 Helse Vest IKT AS 568 15 554 3 595 423 3 172 Til saman 34 427 38 561-4 134 365 402 404 066-38 664 Alle tall i heile tusen Ventetid Ventetidsutviklinga per september 2017 syner at dei gjennomsnittlege ventetidene for alle som starta behandling var 66 dagar, medan ventetida for dei som framleis venta ved utgangen av månaden var 52 dagar. Ser ein på ventetidsutviklinga på fagområdenivå, sett opp mot dei regionale målsettingane som Helse Vest har satt, ser ein at utfordringane framleis er størst innan psykisk helsevern for barn- og unge (BUP) og innan psykisk helsevern for vaksne (PHV). Fristbrot Etter å ha hatt ein positiv utvikling i talet fristbrot for behandla pasientar i 2016, har utviklinga i hovudsak peika feil veg i 2017. I september 2017 var det som forventa ein forholdsvis markant betring i prosentdelen fristbrot for regionen samla. Korridorpasientar Utviklinga i talet på korridorpasientar innan somatikk var positiv gjennom store deler av 2016, men med ei lita auke mot slutten av året. I 2017 har prosentdelen korridorpasientar samla sett vore på same nivå som tidleg i 2016. Det har vore litt forbetring i august og september. Historisk har utfordringane med korridorpasientar innan somatikken vore størst i Helse Stavanger, men Helse Fonna ligg no på same nivå, og i periodar litt over. Epikrisar Ser ein på utviklinga i prosentdelen pasientar som har fått epikrise innan sju dagar etter utskriving, så har utviklinga vore «flat» over fleire år for alle dei fire helseføretaka, både innan PH og somatikk. Helse Førde og Helse Bergen ligg nærmast den nasjonale målsettinga om 100% utsendt innan sju dagar. 3
Sjukefråvær Samla sjukefråvær for føretaksgruppa Helse Vest er på 6,55 % per september. Samstundes har Helse Stavanger eit samla sjukefråvær på 6,23 % og Helse Førde har eit samla sjukefråvær 5,57 %. Dette er gode tal. Det er særdeles gledeleg at Helse Førde har per september 2017 nådd målkravet for samla sjukefråvær. Heiltid Sidan desember 2010 har om lag 6 815 fått auka sin stillingsstørrelse i Helse Vest. Av desse har 4 531 fleire medarbeidarar fått 100% stilling og 2 284 har fått høgare stillingsprosent. Helse Vest RHF har presentert ein «Analyse av faktisk arbeidskraft og områder vi bør retta fokus på framover for å betre nytte arbeidskraftpotensiale til beste for pasient og samfunn» til styret i Helse Vest. Rapporten gir helseføretaka eit kompetent grunnlag for å starte ein dialog om tiltak som må til for å få opp den faktiske gjennomsnittlege stillingsprosenten. Heiltid er den viktigaste produktivitetsfaktoren i helseføretaka. Økonomi og finans Helse Stavanger: Helse Stavanger har eit negativt budsjettavvik i september på kr 4,3 mill. Dei overordna inntektene er om lag kr. 1,2 mill. høgare enn budsjettert. Det er eit negativt avvik på ISFinntekter, men eit positivt avvik på andre inntekter og andre aktivitetsbaserte inntekter. Det negative avviket på ISF-inntekter skuldast i hovudsak lågare døgnopphald enn budsjettert og lågare inntekter knytt til H-resept. Det største negative avviket ligg på varekostnadar og utgjer om lag kr. 7 mill. Utfordringa er auka kostnadar til medisinar, samt auka gjestepasientkostnadar. Negativt avvik på lønn utgjer om lag kr 1,2 mill., som er betydeleg lågare enn tidlegare månader. Dette skuldast blant anna tilbakeføring av tidligare avsetningar på lønnsoppgjeret for 2017 som gjer ein positivt resultateffekt på kr 8 mill. Føretaket har hittil eit negativt budsjettavvik på om lag kr 71 mill. Føretaket har positivt avvik på inntektene, men desse er ikkje tilstrekkeleg for å dekke opp for meirkostnadane som i hovudsak ligg på lønn og varekostnadar. Det negativet avviket på lønn utgjer hittil i år om lag kr. 61 mill., og skuldast ei auka i brutto månadsverk og innleige på spesialavdelingane som følge av rekrutteringsutfordringar. Innanfor varekostnadar er det spesielt utfordrande med aukande medikamentkostnadar. Avviket hittil knytt til varekostnadar er på kr 53 mill. Føretaket har kontinuerleg fokus på å forbetre ressursbruken og følge opp kostnadane. Føretaket må arbeide vidare med det nødvendige omstillingsarbeidet innan organisasjonsendringar for å tilpasse drifta til budsjettet. 4
Helse Fonna: I Helse Fonna er resultatet i september kr 4,55 mill. høgare enn budsjettert. Føretaket har eit positivt avvik på inntektene på om lag kr. 2,5 mill. Det positive avviket er i hovudsak knytt til andre driftsinntekter og andre øyremerka tilskot. Dei aktivitetsbaserte inntektene for perioden viser eit negativt avvik på om lag kr. 1,5 mill. På kostnadssida er det eit positivt avvik knytt til kjøp av varer og tenester på kr. 4,1 mill. Personalkostnadane i september viser eit negativt avvik på om lag kr. 1,8 mill. som skuldast innleige frå byrå og overtid/ekstrahjelp. Hittil i år har føretaket eit negativt budsjettavvik på kr 36,4 mill. Frå juni har det vore ei markant auke i kostnandane knytt til nye høgkostlegemidlar på H-resept, lågare aktivitet kombinert med lågare DRG-vekt og fortsatt meirforbruk på overtid og innleige frå byrå. Føretaket arbeider med å redusere risikoen for fortsatt vekst i personalkostnadar ut over det som er planlagt. Eit av tiltaka er å bruke ressursar og kapasiteten betre på tvers av avdelingar og sjukehus. I tillegg vil bemanningsressursane omprioriterast for totalt sett å få ein betre bruk av dei samla ressursane. Helse Bergen: Helse Bergen har i september eit negativt budsjettavvik på kr 29,1 mill. Sum driftsinntekter er i underkant av kr 4 mill. lågare enn budsjettert og føretaket har eit negativ budsjettavvik på ISF-inntektene for september månad på kr 18,9 mill. Etterkoding av aktivitet for 2. tertial betrar avviket med kr 7,3 mill. Delar av inntektsavviket for september er knytt til redusert aktivitet på grunn av sykkel-vm. Sum driftskostnader viser eit meirforbruk på kr 27,6 mill. for september månad. Største del av avviket er knytt til lønnskostnader og innleige, samt korrigering av pensjonskostnadar per september. Det resteranda avviket er knytt til etterslep for variabel lønn frå sommarmånadene, samt ekstrakostnadar i samband med sykkel-vm. Hittil i år har føretaket eit negativt budsjettavvik på kr 76,8 mill. ISF inntektene viser eit negativt resultat per august på kr 82,2 mill. Dette skuldast delvis lågare aktivitet enn plan, samt eit vesentleg negativt inntektsavvik for H-reseptar. Driftskostnadane viser eit negativt budsjettavvik på kr. 89,5 mill. per september og ligg i hovudsak på meirforbruk knytt til medisinar, implantat, hjerteventilar, pacemaker, instrumenter og laboratorierekvisita. Føretaket arbeider kontinuerleg for å redusere risikoen knytt til å nå budsjettert resultat for 2017. Aktivitetsnivået etter ni månadar er lågare enn planlagt innan somatikk, og føretaket melder at det ikkje vil vere mogleg å nå sitt budsjetterte aktivitetsnivå for 2017. Omlegginga av aktiviteten gjer det nødvendig med strukturelle tiltak i føretaket og det er sett i gang endrings- og omstillingsprosjekt i samband med budsjettarbeidet for 2018. Tiltaka vil gje ein reduksjon i tal senger og ein auke i areal til poliklinkk og dagaktivitet. Saman med ein optimal bruk av Mottaksklinikken skal dette gjere kostnadsnivået betre tilpassa endringane i aktiviteten 5
Helse Førde: Helse Førde har eit akkumulert negativt budsjettavvik på kr 16,6 mill. Hovudårsaka til avviket skuldast svikt på inntektssia som hittil i år utgjer kr 13,9 mill. Føretaket har lågare ISFinntekter som skuldast blant anna lågare inntekter frå H-reseptar. I tillegg er inntekter frå poliklinisk aktivitet innan psykisk helsevern og tverrfagleg spesialisert rusbehandling, samt eigenbetaling frå pasientar, langt lågare enn budsjettert. På kostnadssida er det høgare kostnadar til labrekvisita, behandligshjelpemiddel, fritt behandlingsval og innleige av personell. Føretaket har hittil samla personalkostnadar om lag som budsjettert. Prognose Heile året Prognose Budsjett Budsjett avvik Sjukehusapoteka Vest HF 17 000 17 000 0 Helse Bergen HF 120 000 160 000-40 000 Helse Fonna HF 30 000 40 000-10 000 Helse Førde HF -25 000 15 000-40 000 Helse Stavanger HF 40 000 80 000-40 000 Reservar/fellestenester/finans 350 000 0 350 000 Administrasjon morselskap 0 0 0 Helse Vest IKT as 1 000 1 000 0 Til saman 533 000 313 000 220 000 Alle tall i heile tusen Helse Fonna opprettheld prognosen frå førre rapportering. Helse Stavanger opprettheld prognosen frå førre rapportering. I prognosen er det ein føresetnad om at føretaket blir kompensert for manglande ISF-refusjon for Hepatitt C legemidlar. Helse Bergen har justert ned si prognose og rapporterer ei prognose for året lik kr 120 mill., som er kr 40 mill. lågare enn resultatkravet for 2017. Føretaket viser til at endringa er knytt til lågare aktivitet enn budsjettert, omlegging frå døgn til dag og poliklinikk, samt inntektstap i samband med sykkel-vm. Føretaket har lagt inn ein føresetnad i prognosen om at manglande ISF refusjon for Hepatitt C legemidlar blir kompensert. Det er også ein usikkerhet knytt til avdelingsspesifikke tiltak og at desse gir forventa effekt. Helse Førde opprettheld si prognose frå førre rapportering. Prognosen viser eit negativ resultat lik kr 25 mill. som er kr 40 mill. lågare enn resultatkravet for 2017. Prognosen er satt på bakgrunn av ein grundig gjennomgang i føretaket. Føretaket melder at det likevel er usikkerheit knytt til forventa årsresultat. Helse Førde har intensivert arbeidet med eksisterande og nye tiltak, som skal forbetre resultatet i 2017. Sjølv om fleire enkeltpostar så langt har påverka resultatutviklinga kan utviklinga for kostnadar til pasienttransport, lønn, og 6
interne gjestepasientar gi eit resultat som er betre enn den rapporterte prognosen. Føretaket vil fram mot neste oppfølgingsmøtet med Helse Vest RHF i november gjennomgå prognosen på nytt. Prognosen til Helse Vest RHF er no justert til kr 350 mill., som er kr 20 mill. høgare enn ved førre rapportering. Dette med utgangspunkt i resultatutviklinga så langt. I vurderinga av prognosen har Helse Vest RHF tatt høgde for reserven og oppdatert prognose frå norsk pasientskadeerstatning. Det er fortsatt nokre postar som kan gi positiv effekt på resultatet. Helse Vest RHF vurderer at det er relativt stor risiko knytt til prognosane til helseføretaka. Denne risikoen er det tatt omsyn til i den oppdaterte prognosen for året. Vedlegg: 1. Tvang i psykisk helsevern 2. Tallgrunnlag og analyser 7
Vedlegg 1 Tvang i psykisk helsevern Det er eit overordna helsepolitisk mål å redusere og kvalitetssikre bruken av tvang i det psykiske helsevernet, både tvangsinnleggingar og bruk av tvangsmiddel hos innlagte pasientar. Norsk pasient register (NPR) publiserer nasjonale tal på tvangsinnleggingar tertialvis, og dei siste nasjonale tala som er tilgjengelige er tal frå 1. tert. 2017. Tal på tvangsbruk inne i institusjon er frå 2016. Helse Vest RHF ønskjer meir oppdaterte tal, og vel å bruke tal frå kuben. Tala i kuben er kvalitetssikra i helseføretaka, men dei kan framleis avvike noko frå dei nasjonale tala. Det er ikkje mogleg å vise oppdaterte tal for landet totalt. Kvalitetsindikatorar i helsenorge.no første tert 2017, viser at Helse Sør-Øst har høgast del tvangsinnleggingar med 18,4 prosent, og Helse Vest nest høgast med 17,3 prosent, landet totalt 16,9 prosent. Tala i tabellen over viser del tvangsinnleggingar totalt i Helse Vest, utviklinga på helseføretaksnivå og i regionen. Tal tvangsinnleggingar er teljar og alle innleggingar totalt er nemnar. Delen tvang varierer frå månad til månad avhengig av totalt tal innleggingar og tal på tvangsinnleggingar. I september 2017 var det i berekninga totalt 821 innleggingar i Helse Vest, og 126 innleggingar på tvang, del 15,3 %, noko som er ein nedgang sia sist rapportering. Tala viser og ei svak nedgang i delen tvang dei tre siste åra. På helseføretaksnivå er ikkje dei private ideelle tatt med i berekninga, så her vil delen tvang bli høgare for dei helseføretaksområda som har private ideelle som ikkje blir med i berekninga. 8
Det er og ei svak nedgang i tvangsinnleggingar per 1000 innbyggjar i opptaksområde. Tal per 1000 innbyggjar blir ikkje påverka av kor mange som er innlagt totalt, og blir dermed eit meir riktig tal å sjå til når ein skal måle om tvangsinnleggingar går i riktig retning. I tabellen under er tal per 1000 innbyggjar i opptaksområde. Del pasientar i døgnbehandling med minst eit tvangsmiddelvedtak er under utarbeiding. Rapporten skal på same måte som ved tvangsinnleggingar vise data på del og tal per månad. Rapporten i styringsportalen er ikkje 100 % klar da det ikkje er mulig til å publisere gjennom det nye verktøyet pr. dags dato. Tala under er eit bilete på korleis det blir å sjå ut. 9