Organ: Møtestad: FYLKESUTVALET Fylkeshuset - møterom Sygna MØTEINNKALLING Møtedato: 19.08.2011 Tid: 1000 Medlemene blir med dette innkalla til møte som nemnt ovafor. (Ev. forfall må meldast hit straks.) Varamedlemer møter berre etter nærare varsel. Desse sakene ligg føre: SAKSLISTE Saksnr. Arkivsaksnr. / Tittel 86/11 09/5235 Ikkje offentleg Ofl 23, 1. ledd, økonomi-, løn- og personalforvaltning Eigarposisjonen i Fjord1 Nordvestlandske AS
Sak folkevalde organ Ikkje offentleg Ofl 23, 1. ledd, økonomi-, løn- og personalforvaltning FYLKESUTVALET Saksnr.: Møtedato: Arkivsaksnr.: L.nr.: 86/11 19.08.2011 09/5235 22433/11 Sakshandsamar: Kjersti Døssland Handsaming i organ Møtedato Saksnr. Fylkesutvalet 19.08.2011 86/11 Fylkestinget 25.08.2011 / Eigarposisjonen i Fjord1 Nordvestlandske AS Fylkesrådmannen rår fylkesutvalet til å gje slik tilråding: Fylkesutvalet rår fylkestinget til å gjere slikt vedtak: 1 Sogn og Fjordane fylkeskommune (v/f1 Holding AS) sel 25 % av aksjane i Fjord1 Nordvestlandske AS til Havilafjord AS. Fylkestinget vedtek vedlagte aksjesalsavtale, opsjonsavtale og aksjonæravtale. 2 Fylkesrådmannen får fullmakt til å sluttføre salet. 3 Det vert sett av 34 mill. kr til eit fond for styrking av eigenkapitalen i Fjord1 Nordvestlandske AS. 4 Disponering av resterande frigjeven kapital vert å ta stilling til i den komande budsjettprosessen. Side 2 av 11
Prenta vedlegg: 1. Notat frå Wiersholm/DHT, dagsett 12. august 2011 2. Utkast til aksjesalsavtale med Havilafjord AS 3. Utkast til opsjonsavtale med Havilafjord AS 4. Utkast til aksjonæravtale med Havilafjord AS 5. Uttale frå Flora kommune, dagsett 7. juli 2011 Side 3 av 11
Saksframstilling 1. SAMANDRAG Møre og Romsdal fylkeskommune (MRF) har inngått avtale om å selje sin aksjepost på 41 % i Fjord1 Nordvestlandske AS (Fjord1) til Havila AS (Havila). Sogn og Fjordane fylkeskommune (SFJ) har no kort tid på seg til å avgjere korleis vi skal innrette oss for å verne eigne interesser på best mogleg måte. Alternativ bruk av offentlige midlar som i dag er bundne i Fjord1 må nøye vurderast opp mot gevinsten ved eigarposisjonen. Fylkesrådmannen går i denne saka gjennom dei eigarskapsstrategiske omsyna som fylkeskommunen har lagt til grunn for eigarskap i private selskap, med særskilt fokus på eigarskapen i Fjord1. Dei generelle omsyna vert så vurdert opp mot konkrete handlingsalternativ, nokre av dei vert forkasta, nokre vert vurdert som moglege og akseptable og ei løysing vert tilrådd. SFJ har forkjøpsrett, og vi har såleis ein forhandlingsposisjon. Vi har no høve til å styre kven vi skal samarbeide med, og korleis utgangspunktet for samarbeidet skal vere. Å vere passive i ein slik situasjon vil føre til at verdien på SFJ sin aksjepost ved eit seinare sal vert redusert med 15-25 %, tilsvarande meir enn 100 mill. kr. Fylkesrådmannen tilrår difor at fylkestinget inngår aksjesalsavtale med Havila, der SFJ sel seg ned til 34 % eigarskap i Fjord1. Fylkesrådmannen meiner at effekten av at SFJ går frå å vere majoritetseigar til å bli ein minoritetseigar i stor grad vert nøytralisert av aksjonæravtalen som samtidig vert inngått. Vedlegga i saka er ikkje offentlege. Saka er ikkje offentleg fram til 24. august kl. 11.00. Dette skuldast at det er selskapsgjennomgang (såkalla due diligence) fram til 19. august, og at Havila i etterkant av dette har ein kort tidsperiode til å vurdera resultata av selskapsgjennomgangen. Heimelen for å unnta opplysningane er offentleglova 23 fyrste ledd, sidan forhandlingsposisjonen til fylkeskommunen vil verte råka ved offentleggjering. 2. BAKGRUNN 2.1 Bakgrunn for at saka er reist Møre og Romsdal har inngått avtale om å selje sine aksjar i Fjord1 Nordvestlandske AS til Havila. Salet av aksjane inneber at Sogn og Fjordane fylkeskommune må gjere aktive val for å sikre eigne verdiar. Denne saka har vore førebudd sidan fylkestinget i Møre og Romsdal i desember 2009 gjorde vedtak om at dei ville førebu sal av aksjane. Dei siste månadene har det vore forhandlingar med fleire partar. Fylkesrådmannen kjem i denne saka med ei tilråding til løysing av eigarposisjonane i Fjord1 Nordvestlandske AS. 2.2 Historikk - tidlegare vedtak Fylkestinget i Møre og Romsdal gjorde den 9. desember 2009 følgjande vedtak: Møre og Romsdal fylkeskommune vedtek å starte arbeidet med tilrettelegging av sal av aksjeposten på 41 % i Fjord1 Nordvestlandske as. Våren 2010 vart det førebudd sak om korleis Sogn og Fjordane fylkeskommunen skulle posisjonere seg ut frå dette. Side 4 av 11
Fylkestinget i Sogn og Fjordane gjorde den 7. april 2010, sak 5/10, følgjande vedtak: 1. Fylkestinget ber om at fylkesrådmannen greier ut/vurderer fylgjande alternativ innan Møre og Romsdal fylkeskommune eventuelt gjer sitt vedtak om sal av aksjar i Fjord1 Nordvestlandske AS: Møre og Romsdal fylkeskommune sel aksjeposten, og det kjem inn ny eigar. Møre og Romsdal fylkeskommune sel aksjeposten, Sogn og Fjordane fylkeskommune kjøper ved å nytte forkjøpsrett. 2. Fylkestinget ber om å få saka attende når Møre og Romsdal fylkeskommune har teke avgjerd i saka. Bruk av forkjøpsretten vil krevje finansiering. Kommunelova 50 hindrar fylkeskommunen å ta opp lån for å finansiere kjøp av aksjar. Fylkestinget i Sogn og Fjordane gjorde difor 6. april 2011, sak 16/11, følgjande vedtak: Det vert oppretta eit heileigd fylkeskommunalt aksjeselskap med ein aksjekapital i utgangspunktet på 250 000 kr. Sogn og Fjordane fylkeskommune sine aksjar i Fjord 1 Nordvestlandske AS vert overført til dette selskapet. Selskapet fekk namnet F1 Holding AS, og vart stifta same dag som fylkestinget gjorde vedtaket. F1 Holding AS er no eigar av aksjane i Fjord1 Nordvestlandske AS. Dette selskapet har høve til å lånefinansiere eit eventuelt kjøp av MRF sin aksjepost. Fylkestinget i Møre og Romsdal gjorde den 13. april 2011 følgjande vedtak: Fylkestinget godtek bodet frå Havila om kjøp av Møre og Romsdal fylkeskommune sin 41% aksjepost, slik det framgår av tilbodsbrev datert 28. mars 2011. Vedtaket innebar at Møre og Romsdal fylkeskommune hadde bunde seg til å selje sin aksjepost til Havila AS. På grunn av at Havila AS hadde tatt styreatterhald i avtalen, var dei ikkje endeleg bundne til å kjøpe aksjane. I tillegg sette Havila AS ulike vilkår for gjennomføring av overdraginga, mellom anna semje om aksjonæravtale med Sogn og Fjordane fylkeskommune. Vilkåra kjem fram i tilbodsbrevet som er nemnt i vedtaket. Aksjane hadde såleis ikkje skifta eigar i samsvar med krava i aksjelova for at forkjøpsrettfristen på 2 månader skulle starte. I eit møte med fylkesutvalet 20. mai 2011 presenterte Havila seg, og medlemane i fylkesutvalet hadde høve til å stille spørsmål. Det vart så gjennomført eit møte i fylkesutvalet 25. mai, sak 66/11, der fylkesutvalet gjorde følgjande vedtak: Fylkesutvalet gjev fylkesrådmannen fullmakt til å forhandle fram ei tilråding til løysing av eigarposisjonane i Fjord1 Nordvestlandske AS. Fylkesrådmannen hadde no høve til å gå i forhandling med Havila om eventuelt felles eigarskap. I tillegg opna vedtaket for å undersøke andre strategiske valalternativ, t.d. interessa frå andre industrielle og finansielle aktørar. For å sikre ein best mogleg forhandlingsposisjon vart det starta forhandlingar med fleire aktuelle partar. I samband med fylkesutvalsmøte 29. juni 2011 vart det gjeve ytterlegare orientering om prosessen til fylkesutvalet. Rådgjevarane våre i Wiersholm og DHT har vore aktive i heile prosessen. Side 5 av 11
29. juli fekk Sogn og Fjordane fylkeskommune melding frå Fjord1 Nordvestlandske AS at Havila AS har overteke aksjane frå Møre og Romsdal fylkeskommune. Fristen for å nytte forkjøpsretten starta samtidig. Under føresetnad av at SFJ ikkje nytter forkjøpsretten, har styret i Fjord1 Nordvestlandske AS har den 8. august) godkjent aksjeoverdraginga frå Møre og Romsdal fylkeskommune til Havila AS. 3. VURDERING OG KONSEKVENSAR 3.1 Fylkeskommunen sin eigarskap i Fjord1 Nordvestlandske AS Sogn og Fjordane fylkeskommune har overført heile aksjeposten i Fjord1 Nordvestlandske AS til F1 Holding AS, jf. sak 16/11 i fylkestinget. Det er såleis F1 Holding AS som eig aksjane, og som har dei direkte interessene knytt opp mot Fjord1 Nordvestlandske AS. Sidan F1 Holding AS er eit heileigd selskap under fylkeskommunen, reknar vi interessene for å vere dei same. Fylkesrådmannen er oppteken av at fylkestinget gjer eit vedtak som er til det beste for fylket, og som sikrar dei fylkeskommunale verdiane. Det er likevel ønskjeleg å sjå dette i samanheng med kva som gagnar Fjord1. Fjord1-konsernet er i ein sterk konkurransesituasjon, men har vist evne til å konkurrere. Selskapet har hatt ein fin utvikling i høve omsetning og resultat dei siste åra, og verkar å vere godt rusta mot framtida. Den sterke veksten på sjøsida har likevel føresett betydelege investeringar, og selskapet har no eit kapitalbehov. I forlenginga av sal av bussverksemda, er det også aktuelt å vurdere investeringar i eitt eller fleire nye forretningsområde. Bokført eigenkapital i Fjord1-konsernet var kr 1,168 mrd. per 31.12.2010. Dette samsvarar godt med dei verdivurderingar fylkesrådmannen har nytta i arbeidet og dei bod som er henta inn. I samsvar med gjeldande aksjonæravtale har Fjord1-leiinga heile tida vore orientert om prosessane som eigarane har vore involvert i. Då Møre og Romsdal fylkeskommune hadde gjort vedtak om å selje aksjeposten sin til Havila, gjorde konsernstyret i Fjord1 følgjande vedtak den 11. mai: Konsernstyret tek til vitande at Møre og Romsdal har gjort vedtak om sal til Havila på sin 41% eigardel i Fjord1 Nordvestlandske AS. 1. Konsernstyret er positive til Havila som ny eigar i Fjord1. 2. Konsernstyret legg til grunn at Fjord1 blir ført vidare som eit fullverdig og sjølvstendig konsern forankra på Nordvestlandset og med hovudleiing i Florø. 3. Konsernstyret legg til grunn at Fjord1 held fram som ein regional utviklingsaktør, industrilokomotiv, på Nordvestlandet. 4. Konsernstyret legg til grunn at Fjord1 får eit framtidig stabilt og langsiktig eigarskap som støttar opp under gjeldande strategiar. 5. Konsernstyret legg til grunn at ein søkjer å kombinere ei eventuell opning for nye eigarar med tilførsel av ny eigenkapital som ledd i finansiering av vidare vekst og utvikling. 3.2 Viktige eigarskapsomsyn Eigarskapspolitikken til fylkeskommunen vert vurdert årleg i eigarmeldinga. I fylkestingsak 5/10 vart det utheva einskilde poeng frå eigarmeldinga 2009 som hadde særskilt relevans for eigarskapen i Fjord1: Side 6 av 11
Sikre at investert kapital oppnår høgast mogeleg avkastning over tid, dvs forretningsmessige mål Behalde og vidareutvikle arbeidsplassar, spesielt kompetansearbeidsplassars/fou-miljø i fylket Sikre god infrastruktur i fylket (Straum, vegar, kollektivtrafikk, FoU-miljø) Dei same punkta er vedteke i eigarmeldinga for 2010. Desse grunnomsyna vil i det følgjande verte nærare utdjupa med eigarskapen i Fjord1 som bakgrunn, for å sjå korleis omsyna best vert ivareteke. Seinare i saka vert desse poenga nytta som bakgrunn for vurderinga av dei ulike handlingsalternativa. 3.2.1 Sikre at investert kapital oppnår høgast mogleg avkastning over tid, dvs forretningsmessige mål Fjord1 er no ein av fire store nasjonale aktørar innafor ferje- og hurtigbåt. Marknaden har gått frå å vere ein regulert marknad med mange lokale aktørar, til nokre få store aktørar med nasjonale og etter kvart internasjonale - ambisjonar. Overgangen frå forhandla kontrakt til offentleg anbod fører med seg sterk konkurranse og høg risiko. Aktørar mister konsesjonar dei tradisjonelt har hatt geografisk tilknyting til og vinn kontraktar i andre fylke. Mykje av verdien av selskap i bransjen kan bli tufta på nokre lukrative samband med avgrensa tidshorisont. Anbodssystemet favoriserer ikkje lokale operatørar, eller ein operatør som alt har kontrakt på eit samband. Dei fleste fylkeskommunane er no av ulike grunnar ute av denne type eigarposisjonar. Eigenkapitalen vår i Fjord1 er i aukande grad bunden i infrastruktur innafor ferje- og hurtigbåtsamband i andre fylke. Som eigar må vi i framtida vere budd på å medverke til effektiv drift i ein krevjande marknad. I tillegg til å sikre tilstrekkeleg kompetanse i selskapet blir det viktig å delta i eventuelle kapitalutvidingar og ta krevjande strukturavgjerder. Vi må og etter sal av bussverksemda vere villig til å investere i eitt eller fleire nye forretningsområde som kan ligge lenger frå den fylkeskommunale kjerneverksemda. Utbytte og verdiauke er i dag viktige grunner for å halde fram eit eigarskap. Alternativ bruk av offentlige midlar som i dag er bunde i selskapet må nøye vurderast opp mot gevinsten ved eigarposisjonen. 3.2.2 Behalde og vidareutvikle arbeidsplassar, spesielt kompetansearbeidsplassar Eitt av grunnomsyna for fylkeskommunal eigarskap, er at vår eigarskap bidreg til å behalde og vidareutvikle arbeidsplassar i fylket. Dette gjeld spesielt kompetansearbeidsplassar. Arbeidsplassane i ferje- og hurtigbåtdrifta er skjerma fordi desse i all hovudsak følgjer rutene og ikkje selskapa. Dette gjeld ikkje for hovudkontoret/konsernleiinga, sidan administrasjonen truleg lettare kan flyttast frå fylket. I saka frå april 2010, sak 5/10, går det fram at 53 arbeidsplassar er knytt til administrasjonen i Florø (talet er truleg noko lågare i dag). Fylkesrådmannen meiner det er viktig å sikre at hovudkontoret til Fjord1 framleis vert liggjande i Florø. 3.2.3 Sikre god infrastruktur i fylket (kollektivtrafikk) Eigarskapen i Fjord1 har historiske årsaker. Det fylkeskommunale forvaltningsføretaket vart stifta med hovudmål å byggje infrastruktur innan samferdsle i fylket. Side 7 av 11
No er forvaltningsføretaket omgjort til aksjeselskap, og omsynet til infrastruktur vert best ivareteke gjennom politiske vedtak og løyving av midlar til bevaring og oppretting av rutetilbod. Det er no anbodsprosessen, og ikkje lokale omsyn, som avgjer kva ruteselskap som skal drive rutene. Fylkesrådmannen meiner difor at dette momentet ikkje er relevant for vurderingane og avgjerda i denne saka, og det vil såleis ikkje verte drøfta opp mot dei ulike handlingsalternativa. 3.3 Dei ulike handlingsalternativa I det følgjande vil vi presentere dei ulike handlingsalternativa som er aktualiserte etter at rådgjevarane våre har sondert marknaden, og etter at det har vore forhandlingar med interesserte partar. Alternativa vert vurdert opp mot eigaromsyna, med særleg vekt på forvaltning av fylkeskommunale midlar. 3.3.1 Havila som medeigar Havila AS er eigd av Sævik-familien. Selskapet har eigarinteresser innanfor mange bransjar, inkludert shipping, eigedom og verft. Bokført eigenkapital i Havila AS per 31.12.2010 var kr 573.704.000,-, medan eigenkapitalen i konsernet per 31.12.2010 var kr 1.902.548.178,- (inklusiv minoritetsinteresser). Kjøparen av aksjane vil vere Havilafjord AS, eit nyoppretta dotterselskap av Havila AS. Havila presenterte seg sjølv for fylkesutvalet 20. mai. Dei påpeikte at dei ønskjer eit godt samarbeid med fylkeskommunen. I høve Fjord1, erkjente Havila at konkurransen er sterk, og dei meinte Fjord1 ville ha trong for eit nytt forretningsområde. Havila påpeikte at dei kan bidra med synergieffekt grunna eksisterande kompetanse og eigardelar, dei har internasjonal erfaring og erfaring i marknader med høg konkurranse. Dei er elles oppteken av å vidareutvikle det maritime miljøet i Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal, dei har tru på norsk eigarskap med lokal forankring, og dei ønskjer å oppretthalde kompetansearbeidsplassar. Aksjesalsavtale og aksjonæravtale - nedsal til 34 % no Fylkesrådmannen har forhandla fram eit sett avtalar med Havila, jf. vedlegg 2 til 4. Det oppsummerte innhaldet i aksjesalsavtalen, jf. vedlegg 2, er at F1 Holding AS sel 25 % av aksjane i Fjord1 Nordvestlandske AS, slik at Havila vert eigar av 66 % av aksjane, medan F1 Holding sit att med 34 % eigarskap (negativt fleirtal). Prisen for dei 25 % av aksjane går fram av notatet frå rådgjevarane våre (u.off). Prisen per aksje samsvarar godt med verdivurderinga. Fylkesrådmannen har vidare forhandla fram ein opsjonsavtale, jf. vedlegg 3, som sikrar F1 Holding høve til å selje resten av aksjane innan fem år til ein pris som er om lag 4,5 % lågare enn prisen for dei fyrste 25 %. Havila har teke eit finansieringsatterhald i opsjonsavtalen. Det er også forhandla fram ein aksjonæravtale, jf. vedlegg 4, som gjer at F1 Holding får to styrerepresentantar av i alt 8, og at minst ein styremedlem frå F1 Holding skal vere til stades for at styret skal vere vedtaksfør. Vidare er det avtala at i visse saker er kravd at styremedlemmane frå F1 Holding og Havila sluttar opp om vedtaket. Dette vil til dømes gjelde endring av vedtektene, vedtak av forretningsplanar og årlege budsjett, endring av forretningsadresse, inkludert hovudkontor og hovudkontorfunksjonar, og eventuell fusjon/fisjon eller avvikling av selskapet. Fylkesrådmannen har vurdert dette alternativet opp mot dei eigarstrategiske utgangspunkta som går fram i punkt 3.1.2 mv. Side 8 av 11
Når det gjeld dei økonomiske omsyna, vil vi først og fremst peike på at ei slik løysing gjev fylkeskommunen utteljing for majoritetsposisjon og sikrar verdien av eigne aksjar. Eit nedsal vil også frigjere fylkeskommunal kapital i 2011. Dette er midlar som kan nyttast til andre prioriterte føremål i fylkeskommunal regi, og til eventuell styrking av eigenkapitalen i Fjord1. Vi får inn ein industriell eigar som kan bidra til effektiv drift av selskapet, i tillegg til å vidareutvikle det, m.a. med nye forretningsområde. Fylkeskommunen vil likevel ha høve til å påverke avgjerdene, gjennom rolla i styret og elles dei (veto)rettar som er sikra gjennom aksjonæravtalen. Fylkesrådmannen meiner at framforhandla aksjonæravtale nøytraliserer overgangen frå å vere majoritetseigar til minoritetseigar på det som er dei viktige områda for fylkeskommunen. Samstundes vert fylkeskommunen utsett for lågare risiko gjennom ein mindre aksjepost. Havila er eit regionalt føretak som også har gjeve uttrykk for at dei ønskjer å halde seg i regionen. Dette inkluderer vidareutvikling av miljøet i Sogn og Fjordane. Med eigarskap på 34 % vil fylkeskommunen uansett kunne sikre at Fjord1 beheld hovudkontoret i Florø. Aksjonæravtalen støttar opp om det, men Havila har i alle høve gjeve uttrykk for at dei vil ha hovudkontoret/konsernleiinga til Fjord1 i Florø. Vi gjer også merksam på at Havila i fleire fora har gjeve uttrykk for at dei ønskjer å bevare Fjord1 som eit eige selskap. Dette vil vere spesielt relevant dersom SFJ nyttar opsjonen til å selje seg heilt ut av selskapet. Ikkje inngå aksjonæravtale Denne løysinga inneber at Havila kjem inn som eigar av 41 % av aksjane. Det vert ikkje inngått aksjonæravtale eller nokon anna form for avtale mellom fylkeskommunen og Havila. Styret vert valt av eit fleirtal i generalforsamlinga. Sidan SFJ er i majoritetsposisjon, kan SFJ velje heile styret. Havila har kontroll tilsvarande negativt fleirtall, det vil seie at dei kan påverke dei avgjerdene som krev 2/3 fleirtal. Når det gjeld å sikre høgast mogleg avkastning på investert kapital, er det klart at ei avgjerd om å sleppe inn Havila utan samtidig å selje seg ned, vil ha negative økonomiske effektar. Verdien av SFJ sin aksjepost vil verte merkbart redusert, fordi ein industriell aktør har negativ kontroll og forkjøpsrett, sjå vedlegg 1. Risikoeksponeringa vil vere den same som i dag, og fylkeskommunen må ta ein høvesvis høg del av investeringane i Fjord1, no utan at vi har fått tilført kapital frå sal av aksjar. Det vil kunne gå utover andre fylkeskommunale oppgåver. Berre inngå aksjonæravtale; SFJ kan inngå aksjonæravtale med Havila, utan å selje seg ned. Då kan ein mellom anna sikre Havila styreplassar og eventuelt nokre vetorettar. Havila får på denne måten ein del rettar utan å ha investert kapitalen som skulle tilseie slike rettar. Konsekvensane for fylkeskommunen sin økonomi er dei same som følgjer av punktet ovanfor, det vil seie reduksjon av verdien på SFJ sin aksjepost og framleis høg risikoeksponering. 3.3.2 Bruke forkjøpsretten I følgje aksjelova kapittel 4 har ein aksjonær som hovudregel forkjøpsrett dersom medeigaren sel aksjane sine. Møre og Romsdal fylkeskommune har selt sine aksjar til Havila AS, og F1 Holding AS har såleis høve til å kjøpe aksjeposten på 41 %. I følgje 4-23 vert forkjøpsretten gjort gjeldande ved melding til selskapet. Meldinga må vere komen fram til selskapet seinast to månader etter at selskapet fekk melding om eigarskiftet. Side 9 av 11
Fjord1 Nordvestlandske AS fekk melding om eigarskifte den 29. juli 2011, og F1 Holding vart informert same dag, i samsvar med aksjelova 4-20. Dersom det er aktuelt å nytte forkjøpsretten, må vi melde frå innan to månader, dvs. innan slutten av september. Løysingssummen må betalast seinast ein månad etter at vi har meldt frå. For å nytte forkjøpsretten, må finansieringa vere på plass. Fylkesrådmannen har forhandla fram eit lånetilsegn. Spørsmålet om finansiering vert meir omfattande handsama i notatet frå rådgjevarane våre, jf. vedlegg 1. Bruke forkjøpsretten, sitje som 100 % eigar SFJ kan nytte forkjøpsretten. Vi har høve til å ta opp lån i F1 Holding AS for å finansiere kjøp av 41 % av aksjane i Fjord1 Nordvestlandske AS, slik at F1 Holding AS vert eigar av 100 % av selskapet. Når det gjeld å sikre at investert kapital oppnår høgast mogleg avkastning, vil eit slikt 100 % eigarskap gjere fylkeskommunen åleine ansvarleg for utviklinga av Fjord1, utan at vi naturleg kan trekkje på ekstern kompetanse og eigenkapital. Risikoeksponeringa vil vere svært høg, ved at vi bind opp store fylkeskommunale verdiar i eit selskap som er midt i ei svært konkurranseutsett og krevjande tid. Vi vil vidare vere ansvarlege for å utvikle selskapet økonomisk, med dei krava om investeringar som følgjer med eit slikt selskap. I tillegg må det betalast kapitalutgifter på lånet i F1 Holding. Bruke forkjøpsretten, med fullmakt til å gjere avtale med ein tredje aktør Prosessen som har vore gjennomført, der det har vore dialog og forhandlingar med einskilde aktørar i marknaden, viser at det er fleire som er interessert i å vere medeigar i Fjord1. Dette tilseier at det kan vere aktuelt å vurdere å nytte forkjøpsretten, for deretter å gå i gang med og/eller halde fram med forhandlingane med interesserte tredjepartar om å selje aksjane. Når det gjeld å sikre høgast mogleg avkastning på investert kapital, vil denne løysinga kunne vere god, fordi vi då har høve til å få ut majoritetsgevinst også på aksjane frå Møre og Romsdal. Det vil vere aktuelt å samarbeide med finansielle eller industrielle partar, som kan tilføre Fjord1 kompetanse på ulike områder. Det vil likevel vere risiko knytt til kva vilkår vi vil få gjennom forhandlingane. Viss det er aktuelt å inngå avtale med ein industriell (konkurrerande) aktør, er det mogleg at Konkurransetilsynet vil stille vilkår for gjennomføringa av transaksjonen. Vidare vil det vere ein svært tid- og ressurskrevjande prosess å starte forhandlingar på nytt. I mellomtida er fylkeskommunen eksponert som 100 % eigar av aksjane i Fjord1. Dersom fylkestinget vel dette alternativet, er det difor avgjerande at vi har ein heilt klår exitstrategi, og at fylkesrådmannen får fullmakt til å forhandle fram ein avtale om nedsal. 3.4 Verknad for det fylkeskommunale forvaltningsbudsjettet Bruk av forkjøpsretten har i utgangspunktet ikkje direkte verknad på fylkeskommunen sitt drifts- og investeringsbudsjett (forvaltningsbudsjettet). Transaksjonane i samband med utøving av ein forkjøpsrett er knytt til F1 Holding AS og verdiane i dette selskapet. Fylkeskommunen sitt forvaltningsbudsjett vert Side 10 av 11
berre påverka i den grad det er aktuelt å styrke eigenkapitalen i selskapet eller at utbyttesituasjonen vert endra. Dette gjeld også for alternativet der vi opprettheld vår eigarposisjon i selskapet. Eit nedsal av aksjar vil i tillegg frigjere fylkeskommunal kapital i 2011. Desse midlane kan stillast til disposisjon i forvaltningsbudsjettet gjennom eit ekstraordinært utbytte frå F1 Holding AS. Ein slik kapitaltilgang gjer det mogeleg å ta høgde for ei styrking av eigenkapitalen i Fjord1 utan at dette går utover andre fylkeskommunale aktivitetar. For å oppretthalda ein eigardel på 34% ved ein eigenkapitalauke vil fylkeskommunen hefte for 34% av auken. Ut frå dette bør det setjast av eit fond på 34 mill. kr for å møte framtidig eigenkapitalutfordring i Fjord1. Resterande frigjeven kapital kan nyttast til andre prioriterte føremål i fylkeskommunal regi. Fylkesrådmannen ser det som naturleg at denne prioriteringa vert gjort som ein del av den pågåande budsjettprosessen. 4. KONKLUSJON/TILRÅDING Fylkesrådmannen tilrår at fylkestinget vedtek å inngå aksjesalsavtale (jf. vedlegg 2), opsjonsavtale (jf. vedlegg 3) og aksjonæravtale (jf. vedlegg 4) med Havilafjord AS. Denne løysinga inneber at fylkeskommunen sit att med 34 % av aksjane i Fjord1 Nordvestlandske AS. Løysinga er etter fylkesrådmannen si vurdering i samsvar med eigarskapsomsyna. Framforhandla aksjonæravtale sikrar hovudkontor i Florø, og ivaretek på alle vesentlege punkt dei same rettar som fylkeskommunen har som majoritetseigar i dag. Eit nedsal vil frigje kapital til fylkeskommunen, samtidig slepp vi til nye industrielle eigarar som kan hjelpe selskapet framover. Fylkesrådmannen meiner det og kan vere ei aktuell løysing at fylkeskommunen nyttar forkjøpsretten, viss fylkesrådmannen samtidig får fullmakt til å forhandle fram ein avtale om nedsal med ein tredje aktør. Fylkesrådmannen vil åtvare mot å nytte forkjøpsretten utan at det ligg føre ein klar exitstrategi. Fylkesrådmannen meiner at det ikkje er ein forsvarleg økonomisk prioritering å sitje med 100 % eigarskap i eit selskap i ein slik utsett konkurransesituasjon. Fylkesrådmannen vil rå fylkestinget frå passivt å late Havila kome inn som eigar med negativt fleirtal, med eller utan aksjonæravtale. Side 11 av 11