Saksframlegg Saksbehandler Arkiv ArkivsakID Kleppa, Torborg K1-023 14/471 Saksnr Utvalg Type Dato 124/14 Formannskapet PS 02.12.2014 071/14 Kommunestyret PS 17.12.2014 HØYRING AV REGIONAL PLAN OG REGIONALT TILTAKSPROGRAM FOR VANNFORVALTNING I VANNREGION ROGALAND 2016-2021 Vedlegg: Oppsummering_av_innholdet_i_høringsdokumenten_v_16_september_2014_Gvb0S (1) Høringsbrev vannforvaltning av 30062014.pdf VESENTLEGE VANNFORVALTNINGSSPØRSMÅL -VANNREGION ROGALAND - HØYRING VASSFORVALTNINGSPLAN ROGALAND VASSREGION - UTTALE TIL PLANPROGRAM Forslag til vedtak: 1. Hjelmeland kommune ser positivt på arbeidet med å sikra ein felles, bærekraftig bruk av vannressursane på tvers av sektorstyresmaktene, og ønskjer å vera ein aktiv bidragsytar til at måla i vannforskrifta blir nådde. 2. Hjelmeland kommune vil framheva behovet for styrka økonomiske ressursar frå statleg hald for at ein skal kunna gjennomføra aktuelle tiltak innenfor ulike sektorområder. Særleg er det viktig at det blir sett av nok midlar og ressursar til at ein kan gjennomføra problemkartlegging og overvaking. 3. Til innhaldet i sjølve høyringsdokumenta meiner Hjelmeland kommune: - Kommunen er samd i at problemstillingar knytt til langtransportert forureining (sur nedbør) blir handtert på eit overordna nivå, og at måloppnåing blir utsett til seinare planperiodar. - Kommunen meiner det er rett at alle regulerte vatn/vassdrag blir registrert som «sterkt modifiserte vannførekomstar», og at tidsfrist for å nå «godt økologisk potensial» blir utsett til neste planperiode, dvs. 2027. Uavhengig av utsett frist for måloppnåing, må ein halda fram arbeidet med ulike typar miljøtiltak i desse vassdraga. Kommunen meiner det bør vurderast om det heller skal planleggast konkrete tiltak i enkelte vassdrag framfor å prioritera desse for konsesjonsvurdering. Dette på vilkår av at regulanten faktisk gjer noko avktivt for å forbetra miljøtilstanden. Dette får å nå raskare til målet. Konkret kan dette vera auka vannslepp kombinert med nytt kraftverk i Ulla. Det må også vurderast tiltak for auka vannslepp til Tusso. - Hjelmeland kommune støttar forslaget om at avklaringar i forhold til kva som er naturtilstand i terskelfjordane våre blir løfta opp på eit overordna nivå, og at tiltaksplan og måloppnåing for desse blir utsett til dette er avklart.
Hjelmeland, den 23.11.2014 Dag Flacké Rådmann Formannskapet - 124/14 FSK - behandling: Røysting: Samrøystes i samsvar med forslag til vedtak. FSK - vedtak: Framlegg til kommunestyret: 1. Hjelmeland kommune ser positivt på arbeidet med å sikra ein felles, bærekraftig bruk av vannressursane på tvers av sektorstyresmaktene, og ønskjer å vera ein aktiv bidragsytar til at måla i vannforskrifta blir nådde. 2. Hjelmeland kommune vil framheva behovet for styrka økonomiske ressursar frå statleg hald for at ein skal kunna gjennomføra aktuelle tiltak innenfor ulike sektorområder. Særleg er det viktig at det blir sett av nok midlar og ressursar til at ein kan gjennomføra problemkartlegging og overvaking. 3. Til innhaldet i sjølve høyringsdokumenta meiner Hjelmeland kommune: - Kommunen er samd i at problemstillingar knytt til langtransportert forureining (sur nedbør) blir handtert på eit overordna nivå, og at måloppnåing blir utsett til seinare planperiodar. - Kommunen meiner det er rett at alle regulerte vatn/vassdrag blir registrert som «sterkt modifiserte vannførekomstar», og at tidsfrist for å nå «godt økologisk potensial» blir utsett til neste planperiode, dvs. 2027. Uavhengig av utsett frist for måloppnåing, må ein halda fram arbeidet med ulike typar miljøtiltak i desse vassdraga. Kommunen meiner det bør vurderast om det heller skal planleggast konkrete tiltak i enkelte vassdrag framfor å prioritera desse for konsesjonsvurdering. Dette på vilkår av at regulanten faktisk gjer noko avktivt for å forbetra miljøtilstanden. Dette får å nå raskare til målet. Konkret kan dette vera auka vannslepp kombinert med nytt kraftverk i Ulla. Det må også vurderast tiltak for auka vannslepp til Tusso. - Hjelmeland kommune støttar forslaget om at avklaringar i forhold til kva som er naturtilstand i terskelfjordane våre blir løfta opp på eit overordna nivå, og at tiltaksplan og måloppnåing for desse blir utsett til dette er avklart.
Kommunestyret - 071/14 KST - behandling: Per Inge Egeland/SP sette fram forslag om følgjande nytt delpunkt under pkt. 3: "Sterkt regulerte vassdrag, også omtala som "sterkt modifiserte vannførekomster" må staten ta alle økonomiske konsekvenser for. Kommunane skal ha forvaltaransvaret for planarbeidet og forslag til tiltak, og i desse tilfelle må difor staten ta den økonomiske belastningen. Å arbeida mot kraftselskap er både tidkrevjande og økonomisk belastande, ein kamp mange kommunar ikkje har nok ressursar til økonomisk spesielt." Trine L. Danielsen/H føeslo følgjande tillegg til pkt. 3: Tiltak og overvaking i regulerte vassdrag finansieres av regulant. Røysting: Forslag frå Per Inge Egeland/SP : vedtatt med 14 mot 5 røyster (Bringedal, Fossaa Viga, Tjelmeland og Skår, alle H. og Ingvaldstad/Frp) Forslag frå Danielsen Framlegg frå formannskapet med endingar som vedtatt : samrøystes vedtatt : samrøystes vedtatt KST - vedtak: 1. Hjelmeland kommune ser positivt på arbeidet med å sikra ein felles, bærekraftig bruk av vannressursane på tvers av sektorstyresmaktene, og ønskjer å vera ein aktiv bidragsytar til at måla i vannforskrifta blir nådde. 2. Hjelmeland kommune vil framheva behovet for styrka økonomiske ressursar frå statleg hald for at ein skal kunna gjennomføra aktuelle tiltak innenfor ulike sektorområder. Særleg er det viktig at det blir sett av nok midlar og ressursar til at ein kan gjennomføra problemkartlegging og overvaking. 3. Til innhaldet i sjølve høyringsdokumenta meiner Hjelmeland kommune: - Kommunen er samd i at problemstillingar knytt til langtransportert forureining (sur nedbør) blir handtert på eit overordna nivå, og at måloppnåing blir utsett til seinare planperiodar. - Kommunen meiner det er rett at alle regulerte vatn/vassdrag blir registrert som «sterkt modifiserte vannførekomstar», og at tidsfrist for å nå «godt økologisk potensial» blir utsett til neste planperiode, dvs. 2027. Uavhengig av utsett frist for måloppnåing, må ein halda fram arbeidet med ulike typar miljøtiltak i desse vassdraga. Kommunen meiner det bør vurderast om det heller skal planleggast konkrete tiltak i enkelte vassdrag framfor å prioritera desse for konsesjonsvurdering. Dette på vilkår av at regulanten faktisk gjer noko avktivt for å forbetra miljøtilstanden. Dette får å nå raskare til målet. Konkret kan dette vera auka vannslepp kombinert med nytt kraftverk i Ulla. Det må også vurderast tiltak for auka vannslepp til Tusso. - Hjelmeland kommune støttar forslaget om at avklaringar i forhold til kva som er naturtilstand i terskelfjordane våre blir løfta opp på eit overordna nivå, og at tiltaksplan og
måloppnåing for desse blir utsett til dette er avklart. -Sterkt regulerte vassdrag, også omtala som "sterkt modifiserte vannførekomster" må staten ta alle økonomiske konsekvenser for. Kommunane skal ha forvaltaransvaret for planarbeidet og forslag til tiltak, og i desse tilfelle må difor staten ta den økonomiske belastningen. Å arbeida mot kraftselskap er både tidkrevjande og økonomisk belastande, ein kamp mange kommunar ikkje har nok ressursar til økonomisk spesielt. -Tiltak og overvaking i regulerte vassdrag finansieres av regulant. Saksopplysninger: Samandrag Rogaland fylkeskommune har sendt på høyring forslag til «Regional plan for vannforvaltning og regionalt tiltaksprogram i vannregion Rogaland 2016-2021». Rådmannen tilrår at Hjelmeland kommune i hovudsak støttar innhaldet i planforslaget. Fakta Vannregionmyndigheten(VRM) for vannregion Rogaland, Rogaland fylkeskommune, sender på høyring forslag til «Regional plan for vannforvaltning og regionalt tiltaksprogram i vannregion Rogaland 2016-2021». Høyringsfrist er 31.12 2014. Endeleg forslag til plan blir utarbeida av vannregionmyndigheten (fylkeskommunen) i samarbeid med vannregionutvalget (VRU). Sluttbehandling av planen skjer i fylkeskommunen våren 2015. Vedtatt regional plan blir oversendt til sentral godkjenning ved Kongen i statsråd innan 1. juli 2015. Planen gir regionale og statlege føringar til kommunane, regionale og statlege organ og skal hjelpa til å samordna og gi retningsliner for arealbruken på tvers av kommune- og fylkesgrensene. Dersom t.d. kommunen ser bort frå retningslinene, gir dette grunnlag for å fremje motsegn etter plan- og bygningslova. Den regionale planen fastset miljøkvalitetsnormer for elvar, innsjøar, grunnvatn og kystvatn. Den regionale planen legg føringar for når miljømåla skal nåast, anten innafor planperioden 2016-2021 eller om det skal utsetjast til seinare planperiodar (2022-2027 eller 2028-2033).
Planen skal altså: Gi oversikt over kunnskapsgrunnlaget og tilstanden på vatnet. Gi oversikt over kva påverknadar som gir redusert kvalitet på vatnet. Fastsetja miljømål for alt vatn Avklara kva me skal prioritera av tiltak i tiltaksperioden frå 2016 til 2021 for å oppnå miljømåla. Som grunnlag for utarbeiding av dei regionale planane skal alle vannførekomstar karakteriserast før ein startar på undersøkelsar og overvaking som gir grunnlag for tiltaksplanar. På den nasjonale databasen vann-nett er det eit faktaark for kvar vannførekomst der alle registreringar blir lagt inn. Vannkvalitet er stikkordet for alt arbeid, og målet er å oppnå minimum god økologisk og kjemisk tilstand - i utgangspunktet i alle vannforekomstar. Lovar, føresegner, rundskriv: I 2007 vedtok Stortinget Forskrift om rammer for vannforvaltningen (vannforskrifta), som implementerar EU sitt rammedirektiv for vatn i norsk rett. Føremålet med vannforskrifta er å gi ramer for å fastsetja miljømål som skal sikra ei mest mogleg heilskapleg forvaltninga av vatnet. Forskrifta skal sikra at det blir utarbeidd og vedtatt regionale forvaltningsplanar og tiltaksprogram for kvar vannregion. Samstundes skal vannforskrifta sørge for at ein får nok kunnskapsgrunnlag for å kunna gjennomføra dette arbeidet. Organisering av arbeidet etter vannforskrifta Alt arbeid med oppfølging av vannforskrifta i Norge er delt inn i vannregioner. Vår kommune er med i vannregion Rogaland og vannområde Ryfylke. I tillegg er kommunen så vidt med i vannområde Otra i vannregion Agder, fordi ein liten snipp av kommunen lengst aust høyrer med til Otra-vassdraget. Organisering av vannområde Ryfylke Arbeidet etter vannforskrifta vil krevja eit engasjement frå kommunane og staten, også etter at vannforvaltnings- og tiltaksplanar er vedtatt. Vannområdeutvalget skal sikra at eigarkommunane medverkar, og fagleg forankring og kontinuitet i arbeidet mot god kjemisk og økologisk vannkvalitet. Vannområdeutvalget skal også koordinera det vidare tiltaksarbeidet og vera ein arena for kompetanseinnhenting, erfaringsinnhenting og samhandling. Vatnet i Rogaland og Ryfylke: Det er i følgje opplysningar på Vann-nett, tilsaman 1228 vannforekomstar i Rogaland. Av desse ligg 624 i Ryfylke. Alle vannforekomstane er klassifisert basert på faktisk kunnskap om vannforekomsten, eller kvalifiserte antakelsar. Kunnskapen om vannforekomstane er varierande. I Jæren vannområde er det låg pålitelighetsgrad på kun 5% av vannforekomstane. I dei tre vannområda utanom Jæren er det i Haugalandet 100%, Dalane 99% og Ryfylke 78% av vannforekomstene som er sett i risiko vurdert på basis av informasjon med låg eller medels pålitelighetsgrad. I Ryfylke er 35% av vannførekomstane klassifisert med svært god eller god tilstand, 6% er uavklarte medan heile 59% er klassifisert med moderat eller dårlegare økologisk tilstand.
For Rogaland som heile er det 38% med god eller betre tilstand, medan 57% har moderat eller dårlegare tilstand. Heile 64,5% av vannforekomstane står i risiko for ikkje å nå miljømåla innan 2021, tilsvarande 61% for Ryfylke. Dei tre største påverknadane i Rogaland som gir redusert vannkvalitet er: 1. sur nedbør 2. avrenning frå landbruket 3. vannkraftutbygging For Ryfylke sin del er det sur nedbør og vannkraftutbygging som har absolutt størst negativ påverknad. Miljømål: Alt overflatevatn skal få miljømål om minst «god økologisk og kjemisk tilstand». Det er utgangspunktet, og miljømålet blir sett på grunnlag av eit nasjonalt klassifiseringssystem. Miljømåla ska nåast innan 2021. Unntak frå hovudregelen: - Dei vannforekomstane som er så sterkt endra i forhold til det naturlege utgangspunktet, at dei er kandidatar til å vera «Sterkt modifisert vannførekomst» (SMVF). Her er miljømålet «godt økologisk potensial». - For dei vannforkomstar som ligg så dårleg an at det er lite truleg at ein klarer å oppnå miljømålet tidsnok, kan ein fastsetja ein utsett frist for måloppnåinga. Det kan ein også gjera når det er ting som er uklart t.d. i forhold til klassifiseringa. Med utsett frist kan ein ha frist for å nå målet i neste tiltaksperiode. I vannforvaltnignsplanen er det forslag om utsett frist for måloppnåing for: - Vassdrag påvirka av sur nedbør - Grunnvannsforekomstar lagt i risiko - Sterkt næringsbelasta vassdrag på Jæren - Kystvannforekomstar med dårleg kjemisk tilstand og svært dårleg økologisk tilstand - Alle sterkt modifiserte vannforekomster Det er førebels ikkje gitt mindre strenge miljømål (MSM) for nokon vannforekomstar, men det kan vera aktuelt for fleire vannforekomster påverka av vannkraft. Tiltaksprogram: For å nå miljømåla føreslår ein eit tiltaksprogram som i stor grad byggjer vidare på eksisterande tiltak, men der ein også skal setja i gong nye tiltak og samla inn meir kunnskap.
Det er føreslått 9 tiltaksområde for vannregion Rogaland: Forsuring, landbrukssektoren, vannkraftreguleringar, habitatforbetrande tiltak, vann- og avløpssektoren, forureina sediment, framande artar i ferskvatn, arealplanlegging og sektorovergripande tiltaksplanar og utgreiingar. I tillegg er det føreslått 3 tiltaksområde som må avklarast i neste planfase: Framande artar i sjø, rømt oppdrettsfisk og lakselus og grunnvatn. Korleis og på kva område planen vil påverka kommunen Som myndighet, for eksempel for pålegg knytta til spreidde avløp (i tråd med forureiningslova). Dette krev lokalpolitiske prosessar rundt vedtak og gjennomføring, ikkje minst fordi dette i hovudsak er private anlegg som ikkje er gebyrfinansiert. Som tenesteprodusent, for eksempel innafor VA, landbruk eller som hamneeigar. Dette er område som påverkar i kva grad ein når miljømåla, og som kan få ansvar for gjennomføring av tiltak. Ei utfordring er at manglande kunnskapsgrunnlag (også om faktiske effektar av tiltak) vil kunna medføra pålegg av kostnadskrevjande tiltak utan sikker effekt. Som samfunnsutviklar, for eksempel i samband med avvegingar mellom miljømål og gode rammebetingelsar for næring (fiskeri, industri). Mål og ambisjonar må avvegast i forhold til kostnadar og effektar. Forankring av planer i kommunen Vedteken forvaltningsplan med tiltaksprogram og må innarbeidast i kommunen sine planar; kommuneplan, kommunedelplanar og handlingsplanar/sektorplanar. Meir informasjon om arbeidet etter vannforskrifta og arbeidet med å laga forvaltningsplanar for alle vannområda finn de på Vannportalen: www.vannportalen.no. Informasjon knytta til vannområde Ryfylke finn de under vannregion Rogaland sine sider: www.vannportalen.no/rogaland. Økonomiske konsekvens: I forslaget til plan og tiltaksprogram er det ikkje sagt noko om kostnadar med gjennomføring av tiltaka i tiltaksprogrammet. Ein del av tiltaka fell innafor kommunen sitt ansvarsområde, men ein del av tiltaka er eksisterande ordningar og tiltak. Rådmannen meiner at ein ikkje har nok kjennskap til arbeidsomfang og kostnadar til at ein kan anslå kva det kjem til å kosta for kommunen. Dersom ein stor del av arbeidet og ansvaret for tiltaksovervakinga blir lagt på kommunane, vil dette sjølvsagt kosta både tid og pengar. Likeeins vil det gå med tid og ressursar til møter og anna samordning innafor vannområde Ryfylke og innafor heile vannregionen.
Gjeldande planar, retningsliner og vedtak Hjelmeland kommune har gitt uttale til planprogrammet for vannforvaltingsplanen, jf. sak 100/11 i Formannskapet. Kommunen har også gitt uttale til midtvegshøyringa med forslag til vesentlege vannforvaltningsspørsmål, jf. 192/12 i Formannskapet. Vurdering og konklusjon Regional plan for vannforvaltning og regionalt tiltaksprogram handlar om å få oversikt over tilstanden til vatnet både på land og i sjøen, og å laga ein plan for at alt vatnet skal ha eller få god økologisk tilstand. Planen skal gi føringar som skal gjera at myndigheter på ulike nivå, kommunane inkludert, har ei sams forvaltning av vatnet. God økologisk tilstand på vatnet handlar ikkje berre om sjølve vatnet (det du kan tappa i glaset å drikka), men også om livet og miljøet i vannlokaliteten. Eit vatn eller ei elv kan ha klart og friskt vatn, fisken er i god kondisjon og alt ser såre vel ut. Likevel kan elva/vatnet komme ut med moderat eller dårleg tilstand dersom t.d. vassdragsregulering har gjort at tilstanden er vesentleg endra i forhold til opphavleg naturtilstand. Eit døme kan vera Storåna i Årdal der redusert vassføring har gjort at elva produserar vesentleg mindre fisk enn ei uregulert elv ville gjort. I Hjelmeland og Ryfylke elles er det mange regulerte vassdrag, og følgeleg mange «sterkt modifiserte vannforekomstar» (SMVF). Vassdragregulering er oftast vurdert å ha ei samfunnsnytte som veg opp for ulempene med reguleringa. Difor er det andre mål for desse vannførekomstane i denne planen. Dei skal oppnå «godt økologisk potensiale». Det vil seia at ein skal gjera ei kost-/nytteanalyse, og så prøva å få til så gode forhold i vassdraget som råd. Det er altså ikkje målet å fjerna reguleringa, men gjera ei vurdering av aktuelle tiltak for å redusera ulempene/ kompensera for skadene av reguleringa og vega opp miljøgevinsten mot eit eventuelt krafttap. Slike kost/nyttevurderingar er kompliserte og arbeidskrevjande. Difor er det forslått utsett frist for måloppnåing for desse til ut neste planperiode, dvs. 2027. Rådmannen meiner at dette er ei fornuftig tilnærming. Dette bør likevel ikkje vera til hinder for eit kontinuerleg arbeid for å finna fram til, og setja i verk, gode miljøtiltak i dei regulerte vassdraga. Ei anna sentral problemstilling i forhold til vassdragsregulering er forholdet mellom EU sitt vanndirektiv og EU sitt fornybardirektiv. Norge har forplikta seg ift. begge. Fornybardirektivet krev at me produserar meir fornybar energi. For å nå våre forpliktelsar her, meiner mange at ein må bygge ut fleire vassdrag eller i det minste utnytta dei regulerte vassdraga ein har betre. Det norske konsesjonsregelverket seier at konsesjonar skal reviderast etter 50 år, der ein kan setja nye vilkår i forhold til blant anna natur- og miljø. Dersom ein skal oppfylla forpliktelsane ift. fornybardirektivet kan nye miljøvilkår ikkje gi for store krafttap. Vannforskrifta på si side krev miljøtiltak også i dei regulerte vassdraga, og med rullering av planane kvart 6. år. Dette skal gjerast uavhengig av vassdragskonsesjonane. Dette er kanskje først og fremst ei overordna statleg utfordring, men den blir i stor grad kommuna si utfordring også. I alle fall i dei tilfella der ein ønskjer eit auka fokus på miljøtiltak i regulerte vassdrag. Vassforvaltningsplanen gir oss mulighet til å setja miljømål for desse vassdraga, men regulantane er ikkje forplikta av desse miljømåla, før NVE ved revisjon av konsesjonsvilkåra set nye krav til regulanten. Samstundes skal NVE som myndighet både prioritera nye konsesjonar for at ein skal halda tritt med forpliktelsane i fornybardirektivet. Det er ikkje vanskeleg å sjå at NVE har ei stor utfordring her og fort blir ein slags propp i systemet. I tiltaksprogrammet er det føreslått at tre vassdragskonsesjonar blir prioriterte for konsesjonsrevisjon. Det er Årdalsvassdraget ( denne ligg i OED og vedtak er lova i 2014), Ulla-Førre og Røldal-Suldal. Både Ulla, Førreånå og Røldalsvassdraget har behov for vilkår knytt til minstevassføring. Erfaring har vist at revisjonsprosessane er langdryge og arbeidskrevjande for alle
partar. Statkraft har lansert ei løysing for auka minstevassføring i Ulla der dei bygger eit nytt kraftverk i Ulladalen der vatnet ut frå kraftverket vil gi auka vassføring i nedre del av denne elva. Samstundes vil dette ikkje gi særleg krafttap. Rådmannen meiner at det kan vera like konstruktivt at ein i dialog mellom kommunane, regulanten og vassdragsmyndighetene kan finna gode miljøtiltak i staden for å prioritera vassdraget for konsesjonsrevisjon. Føresetnaden for å gå for ei slik løysing i forhold til Ulla- Førre er at ein ser på miljøtiltak andre stader enn berre i Ulla, t.d. også ift.tusso. Hovudpoenget her er at ein kan arbeida med miljøtiltak i regulerte vassdrag uavhengig av konsesjonsrevisjonar og få til gode resultat. Det har t.d. Årdalsprosjektet vist. Prioritering av konsesjonar for revisjon er ikkje det einaste alternative tiltaket i desse vassdraga. Landbrukssektoren er eit prioritert tiltaksområde, og for Ryfylke sin del handlar det mest om problemkartlegging. Det vil seia prøvetaking og innsamling av fakta for å finna ut koss det faktisk står til. Det er heilt naudsynt å skaffa til vegars betre kunnskap. Som det er nemnd tidlegare er 78 % av vannførekomstane i Ryfylke gitt ein tilstandsklassifisering basert på eit upåliteleg kunnskapsgrunnlag. Mange vatn og bekkjer er registrert med moderat økologisk tilstand fordi ein trur at dei kan vera påverka av landbruksforureining. Det gir ikkje meining å setja i verk nye tiltak når ein ikkje sikkert veit kva utgangspunktet er. Samstundes er det viktig å halda fram med eksisterande tiltak som ein har i landbruket for å hindra avrenning til vatn. For Jøsenfjorden og andre terskelfjordar er det usikkert korleis ein skal klassifisera desse, og det er behov for å einast om kva som er naturtilstand for desse fjordane. Rådmannen meiner denne avklaringa er viktig. Med dagens klassifiseringssystem kjem t.d. Jøsenfjorden ut med moderat økologisk tilstand. Det medfører eit krav om tiltak for å forbetra tilstanden opp til minst «god økologisk tilstand». Det er svært få påverkingar i Jøsenfjorden. Det er lite folk som bur langs fjorden, og undersøkingar som er gjort tydar på at påverkinga frå dei få oppdrettsanlegga som ligg der er liten. Kanskje er det dette som er den naturlege tilstanden i slike terskelfjordar? Problemstillinga er akkurat den same i Lysefjorden. Ein meiner difor det er heilt rett at tidsfrist for måloppnåing og fastsetting av tiltak blir utsett til denne avklaringa er gjort på eit overordna nivå. Kva betyr planen og tiltaksprogrammet for kommunen? Planen betyr at for dei områda der kommunen har ansvar og myndighet, må ein laga planar og gjera vedtak som bidreg til å nå måla i planen. Det betyr at kommunen må vurdera konsekvensar for vannmiljø av eigen tiltak, og når ein skal behandla søknadar frå andre. Og at ein må prioritera tid og ressursar til tilsyn og kontroll, både på i forhold til avløpssektoren og i forhold til landbrukssektoren. Ein må også prioritera å bruka tid på møter og samhandling med kraftselskapa og overordna myndigheter i forhold vannkraft. Tilsvarande må ein samhandla med overordna myndigheter i forhold til oppdrettsnæringa. Vannforvaltningsplanen og tiltaksprogrammet krev kort og godt eit auka fokus på vann-kvalitet og vannmiljø frå kommunen si side.