Universitetet i Oslo Humanistisk Fakultet Notat Til: Fra: Fakultetsstyret Dekanen Sakstype: V-sak Møtesaksnr.: V-5 Møtenr. 5/2013 Møtedato: 18. oktober 2013 Notatdato: 9. oktober 2013 Arkivsaksnr.: Saksbehandler: Niels Christian Hervig Revisjon av eksisterande finansieringsmodell og ny modell med verknad frå 2015 Bakgrunn UiO setje i 2009 i verk ein ny budsjettmodell. HF følgde opp dette med å utarbeide ein eigen modell som tek opp i seg dei vesentlegaste elementa i UiOs modell. Fakultetsstyret vedtok prinsippa i modellen 12. juni 2009 og vedtok fordelinga av studieplassar i modellen 23. oktober 2009. Modellen fekk verknad frå budsjettåret 2010. Fakultetsstyret vedtok og at ein skulle behandle justering av modellen og fordeling av studieplassar kvart fjerde år. Dagens modell består av tre hovuddelar; basisdelen, resultatdelen og øyremerka del. Basisdelen består av studieplasser, rekrutteringsstillingar og faglege fellestiltak. Finansieringsmodellen opererer med omgrepet studieplassar. Dette er ikkje identisk med tal på studentar, men er den eininga UiO nyttar for å fordela midler til fakultetane. Tal på studieplassar tildeles frå UiO til fakulteta og avgjer kor stor budsjettildeling vi får. Studieplassane vidarefordelas til institutta etter vedtak fatta av Fakultetsstyret. Studieplassane deles ut mellom anna på bakgrunn av dei faglege prioriteringane frå 2008. Rekrutteringsstillingar fordeles til institutta delvis etter felles utlysning og delvis som strategiske stillingar knyta til satsingar og prioriterte område.
2 Avsetningar til faglege fellestiltak vedtas av Fakultetstyret som del av budsjettbehandlinga. Dette inkluderer avsetning til vitskapleg utstyr, forskingstrategiske midlar, forskaropplæring og disputasar, fagleg-sosiale midlar, midlar til internasjonalisering, formidlingsprosjekt osv. Resultatdelen består av resultatmidlar frå utdanning og forsking. Den blir utdelt på bakgrunn av eit tre års gjennomsnitt av oppnådde resultatar. Resultat utdanning er studiepoeng og utvekslingsstudentar. Resultat forsking er publikasjonspoeng, doktorgrader, NFR-midlar og EU-midlar. Øyremerka del består av øyremerka midlar til institutta som for eksempel internhusleie og satsingar, i tillegg til infrastruktur og til lønn og drift i fakultetsadministrasjonen. Forslag til endringar i modellen Fordelinga av studieplassar er i dagens modell basert på tal på faktiske studentar (studentårsverk), fakultetets faglege prioriteringar, indikatorar for studiekvalitet og andre strategiske og skjønnsmessige vurderingar. Studieplassar utgjer ca. 40 % av den totale ramma. Faglege prioriteringar I den nye finansieringsmodellen foreslåas det at faglege prioriteringar ikkje lenger skal vere basis for fordeling av studieplasser. I staden foreslåas det at man øyremerker midlar til faglege prioriteringar. Desse midla kan så nyttas til meir målretta tiltak på institutta. Dette kan gjeras ved å tildele finansiering av eit mellombels antall stillingar til institutta basert på faglege prioriteringar, f.eks 10,15 eller 20 stillingar kvart år. Dette vil då binde opp 10-20 millionar kroner årleg som fører til at eit tilsvarande lågare beløp fordeles på bakgrunn av studieplasser. Argumentet for dette skiftet er at det har vist seg at fagleg forskingsprioriterte område ikkje har blitt skjerma i like stor grad som studieprioriterte område. Med denne endringa vil ein kunne styre dette betre. Desse midlane vil då ikkje inngå i ramma, men setjas av sentralt og overføras institutta målretta. I den gjeldande modellen har desse midla også vert nytta til å lønne arbeidstakarar som ikkje er i dei fagleg prioriterte områda då det ikkje er nokre bindingar på midla. I den nåverande modellen blei det i 2013 fordelt om lag 10 millionar kroner til dei utdanningsprioriterte faga og om lag 31,5 millionar kroner til dei forskingsprioriterte faga gjennom studieplassfordelinga. Det foreslåas at ein mellombels avsett midlar inntil 20 stillingar årleg og inntil fem millionar kroner til drift, investeringar og anna. Totalt om lag 25 millionar kroner årleg. Studieplassar (studentårsverk) Som nemnt ovanfor er ein anna av faktorane som talet studieplassar blir fordelt utifrå tal på faktiske studentar. I dagens modell har ein brukt gjennomsnittet av studentårsverk frå dei fire åra
3 før finansieringsmodellen blei tatt i bruk, dvs. 2005-2008. Dette gjennomsnittet er så lagt til grunn for kvart år i perioden 2009-2013. For budsjettet i 2013 er altså dei eldste tala for studentårsverk åtte år gamle. Fortset ein med same metoden vil ein i åra fram til neste revisjon av modellen legge til grunn gjennomsnittet for 2010-2013. I staden for dette foreslåas det å bruke eit glidande snitt. Dvs. at for kvart år nyttas den siste 4-årsperioden. Dette vil gjere at fordelinga av studieplassar blir meir riktig i forhold til studenttal. Vi har laga ein analyse som samanliknar rammene for institutta dei siste åra ved bruk av den gamle metoden og ved bruk av glidande snitt. Denne visar at det for nokre av institutta vil være skilnader. Nokre ville fått ein del meir ved glidande snitt og andre ein del mindre. Ei årsak til denne føreslåtte endringa er stabilitet og gjennomsiktighet i dei årlege tildelingane. Ei anna årsak er at endringar i studental som følge av nye studieprogram mv. vil fangas opp raskare og gje institutta ei riktigare grunnfinansiering. Dei fleste studieplassane i HFs modell er frie og vert delte ut til institutta. Einskilde plassar er øyremerka særskilde fag eller studie frå departementet og vil følgje desse faga også i den nye modellen. Dette gjeld til dømes studieplassar særskild merka lektorprogrammet. I samband med dei faglege prioriteringane vert det og fremme einskilde studieområde som skal få forsterka mastersatsingar. Det foreslåas å avsetje øyremerka studieplassar også til desse satsingane. Ikkje alle HFs fag er like kostnadskrevjande. Det blei i 2009 vedtatt ein vekting av faga innbyrdes. Vektene blei utarbeid av ei gruppe som blant anna såg på arbeidsinnsats, resursbruk i undervisninga og utstyrsbehov. Dekanatet har i 2013 diskutert vektene med instituttleiarane og såg på bakgrunn av denne diskusjonen ikkje nokon grunn til å endra vektene. Studieplassvektene vart vedtekne i 2009 og er som følgjer: Satser lavere grad Type fag Vekt Musikk 2,5 Konservering 1,5 Språk 3 ARA, JAP, KIN, HEB 2 Språk 2 Slaviske og klassiske språk mv 1,6 Språk 1 Germanske og romanske fag 1,3 Øvrige 1 Exphil 0,5 Satser høyere grad Type fag Vekt
4 Konservering 3 Andre fag 2 I 2014 vil ein studieplass med vekt 1 gi om lag 30500 kronar på lavere grad. Strategiske satsingar Fakultetet har valt å satsa på tematiske forskingsområde som og byggjer på dei faglege prioriteringane. Dei må ha ei mellombels finansiering som skal dekkje frikjøp av forskarar, rekrutteringsstillingar og driftsmidlar. Reiknar ein 50% frikjøp av ein FVA og 2 rekrutteringsstillingar årleg vil dette utgjere om lag 2,2 millionar kroner per område. Med tre område vil dette utgjere om lag 6,6 millionar kroner årleg. Andre øyremerkingar I dagens modell er tildelingar til særskilde einingar ved HFs institutt øyremerka. Det gjeld mellom anna EDD, Tekstlab ved ILN. Vi tar opp dei øyremerka områda som eigen sak i 2014. Det foreslåas at øyremerkingar til einskilde satsingar og kortvarige tiltak t.d. omstillingstiltak vidareføres i den nye modellen. Sikringsnett Ved innføringa av den gjeldande modellen vart det oppretta eit sikringsnett der ingen einingar skulle oppleve ei større endring enn 5% årleg. Dette nettet fjernas nå. I den foreslegne modellen vil endringar i basistildelinga være av strategisk art, eller skuldas endringar i underliggande faktorar som studenttal eller insentivmidlar. Endringar større enn 5% vil kunne førekomme ved tildeling eller fjerning av øyremerka eller strategiske midlar utan at einingar skal godtgjeres for dette. Endringar i studenttal eller insentivmidlar som studiepoeng og publiseringspoeng er eit resultat av einingas aktivitet dei føregåande år, og reflekterer det gjeldande aktivitetsnivået. Oppsummering av forslag til justeringar Faglege prioriteringar skal ikkje lenger vere basis for fordeling av studieplasser I staden foreslåas det at man øyremerker midlar til faglege prioriteringar f.eks til 10, 15 eller 20 stillingar Det foreslåas å bruke eit glidande gjennomsnitt ved utrekning av studentårsverk som basis for tal på studieplasser Øyremerking av midlar til strategiske satsingar Sikringsnettet opphevast Modellen vurderast kvart fjerde år, neste gang i 2017. Eventuelle justeringar tek kraft frå 2019. Ny modell
5 Studieplassar: Oppretthaldas som den tyngste delen av modellen, baserer seg på eit fireårig glidande snitt av studentårsverk. Faglege prioriteringar: Midlar avsetjes for kortare periodar og øyremerkas særskilde tiltak. Strategiske satsingar: Midlar avsetjes mellombels til strategisk utvalde område. Andre øyremerkingar: Drift og løn til særskilde einingar øyremerkas i modellen. Vidareføring av sentrale øyremerkingar og mindre tiltak ved fakultetet. FORSLAG TIL VEDTAK: Fakultetsstyret vedtar at HFs finansieringsmodell endras på følgjande måte: Studieplassar fordeles etter eit glidande fireårig snitt basert på studentårsverk. Midlar til faglege prioriteringar avsetjes for kortare periodar og øyremerkas særskilde tiltak. Kor mykje midlar som avsetjes vurderast årleg i samband med budsjetthandsaminga. Midlar til strategiske satsingar avsetjes mellombels til strategisk utvalde område. Kor mykje midlar som avsetjes vurderast årleg i samband med budsjetthandsaminga. Drift og løn til særskilde einingar øyremerkas i modellen. Sentrale tiltak ved fakultetet øyremerkas. Vidare øyremerking av einingar under institutta skal vurderast i 2015.