Mineralinnhald i blod hjå storfe på utmarksbeite sommaren 1. Analysar av blod viser tydeleg utslag for selen og jod med bruk av mineralkapslar til dyr på utmarksbeite. Me registrerer også høgre innhald av kobolt. For kopar, zink og E-vitamin viser analysane ingen skilnad. Prosjektet starta beitesesongen 13. Det vart teke blodprøvar av drektige kviger på utmarksbeite. Desse prøvane viste svært lågt innhald av selen, lågt innhald av kopar, sink og jod. Viser til tidlegare artikkel på heimesida til NLR Hordaland. Med bakgrunn i desse resultata vart det starta eit nytt prosjekt i regi av Landbruksrådgivinga, Tine og mjølkeprodusentane. Fylkesmannen i Hordaland og Produsentlaget har støtta prosjektet. Olav Østerås i Tine Helse kom med framlegg om eit opplegg der me plukka ut 15- buskapar. Her fekk 3 drektige kviger og 3 kyr lagt inn mineralkapslar før beitesending. Etter heimkomst frå beite, vart det teke blodprøvar av alle som hadde fått mineralkapsel i tillegg til 3 kviger og 3 kyr utan mineralkapslar som ein kontroll. Då bøndene sjølve hadde ansvar for for å leggja inn mineralkapslar, vart det slik at ein del gav heile buskapen. I dei områda vart det så langt råd plukka ut kontrolldyr frå naboar Resultata som vert presentert vidare løyser ut ein del spørsmål når det gjeld bruk av mineraltilskot. Det ser vel ut til at drektige kviger på utmarksbeite bør få tilført mineralkapsel før beiteslepp. For dei vaksne kyrne bør ein vurdera i kvar enkelt buskap. Bruk av mineraltilskot i inneperioden bør ein gå nærare inn på. Kva dyregruppe skal få, og kva sort mineraltilskot skal ein bruka. Desse spørsmåla vil ein ta opp på eit møte med Tore Sivertsen frå Veternærinst. Han har lova å koma til Voss. april. Resultat Dei blå søylene viser innhald i blodet hjå kviger/kyr med mineralkapslar og dei oransje søylene viser innhald utan mineralkapslar. Nummereringa er buskapane. Søylene tett attmed kvarandre er i same buskap. Eit par buskapar hadde berre kvigene med i prosjektet. Difor litt «hol» i diagrammet. Me fekk teke blodprøvar i 1 buskapar tilsaman.
Selen kviger Selen µg/l 7 til 13 µg/l 1 1 1 1 3 5 7 9 1 11 1 13 1 15 1 Kvigene som har fått mineralkapslar har høgre innhald enn dei utan. Kan sjå ut til at det er størst utslag der seleninnhaldet har vore lågast. Selen kyr 1 1 1 Selen µg/l 7 til 13 µg/l 1 3 5 7 9 1 11 1 13 1 15 1 Her ser me at mange dyr som ikkje har fått mineralkapsel er over nedre grense. Truleg har kyrne starta på eit høgre nivå om våren. Dei har gjennom vinteren fått mykje meir kraftfôr enn dei drektige kvigene.
Jod kviger Jod µg/l til µg/l 1 1 1 3 5 7 9 1 11 1 13 1 15 1 Dei fleste dyra som ikkje har fått mineralkapslar ligg under og i nedre grense av ynskjeleg innhald. Her også ser det ut til at bruk av mineralkapslar har gjeve høgre innhald i blodet. Jod kyr Jod µg/l til µg/l 9 7 5 3 1 1 3 5 7 9 1 11 1 13 1 15 1 Som for kviger er det for mange dyr med for lågt innhald. Ein ser positivt utslag for bruk av mineralkapslar.
Kopar kviger, µmol/l, 1- µmol/l 1 1 1 1 1 3 5 7 9 1 11 1 13 1 15 1 Kviger Med Kviger Utan Her har merkeleg nok nesten alle dyra for lågt innhald. Det ser heller ikkje ut til at bruk av mineralkapslar har hatt noko å seia. Truleg har dette med andre stoff å gjera. Ein veit at det er antagonisme mellom kopar og molybden. Dersom det er mykje molybden vil det hindra opptak av kopar. Kopar kyr 1 1 Kopar µmol/l 1 til µmol/l 1 3 5 7 9 1 11 1 13 1 15 1 Her ser det ut til at kyrne har eit endå lågare innhald enn kvigene. Heller ikkje her har det hatt noko å seia om dei har fått mineralkapslar ser det ut til.
Kobolt kviger Cobolt µg/l >,1 µg/l,,7,,5,,3,,1 1 3 5 7 9 1 11 1 13 1 15 1 Analyseresultata viser at det stort sett er nok kobolt i dei fleste buskapar. Men bruk av mineralkapslar har gjeve eit høgare innhald av kobolt i blodet. Kobolt kyr 1, 1,,,, Cobolt µg/l >,1 µg/l 1 3 5 7 9 1 11 1 13 1 15 1 Her ligg fleire dyr på eit lågare innhald av kobolt enn kvigene. Vanskeleg å seia kvifor. Konklusjonen må verta positivt utslag for bruk av mineralkapslar.
Zink kviger Zink µmol/l 1 til µmol/l 35 3 5 15 1 5 1 3 5 7 9 1 11 1 13 1 15 1 Analysane viser i minste laget med zink i blodet. Bruk av mineralkapslar ser ikkje ut til å ha verka inn på innhaldet. Zink kyr 3 5 15 1 5 Zink µmol/l 1 til µmol/l 1 3 5 7 9 1 11 1 13 1 15 1 Her ser det ut til å vera som for zink hjå kviger. Kan nemna at buskap 3 og er lengst vest i området (Vaksdal kommune). Desse to buskapane skil seg ut på zink med høgt innhald. Vitamin E kviger
Vitamin E mg/l beite meir enn inne 3 til 1 9 7 5 3 1 1 3 5 7 9 1 11 1 13 1 15 1 Litt varierande resultat. Lengst vest (3 og ), i dei mest nedbørrike stroka ser det ut til å vera lågast. Elles ikkje noko utslag for bruk av mineralkapsel. No er det slik at desse kapslane ikkje inneheld så mykje E-vitamin. Vitamin E kyr 1 1 Vit E mg/l beite meir enn inne 3 til 5 1 3 5 7 9 1 11 1 13 1 15 1 Varierande resultat. Lågast i vest. Ikkje utslag for bruk av minerakapsel.