, 2016 Mykje regn og høgt tilsig til vassmagasina Mildt vêr og mykje nedbør bidrog til at ressurssituasjonen i Noreg betra seg frå veke 48 til veke 49. I Midt-Noreg gjekk magasinfyllinga opp med 3,1 prosentpoeng, og ligg no 10,8 prosentpoeng over historisk minimum for veka. Samstundes var det høg vindkraftproduksjon i Norden, noko som saman med den gunstige hydrologiske situasjonen bidrog til å trekke det nordiske prisnivået nedover sist veke. Vêr og hydrologi I veke 49 kom det mykje nedbør på Vestlandet og i Trøndelag med 100 200 mm mange stader. I sum for veka er berekna nedbørenergi 5,2 TWh, som er 154 prosent av normalen. Sum nedbørenergi hittil i år er 103,2 TWh eller 16,3 TWh mindre enn normalen. I veke 50 er det venta mest nedbør i Nord-Noreg med 50 100 mm mange stader. I sum for veka er det venta 2,0 TWh nedbørenergi som er 59 prosent av normalen. I veke 49 var temperaturen om lag 2-4 grader over normalen i Sør-Noreg og 1 grad under normalen i Nord-Noreg. I veke 50 er det venta at temperaturen vil ligge 1 3 grader over normalen i Sør-Noreg og 4-5 grader over normalen i Nord-Noreg. Berekna tilsig for veke 49 er 2,8 TWh, eller 190 prosent av normalt. Sum tilsig hittil i år er 123 TWh, eller 3,4 TWh mindre enn normalt. Prognosert tilsig for veke 51 er 1,5 TWh, som er 115 prosent av normalen. For andre detaljar om snø, vêr og vatn, sjå www.xgeo.no.
2 Magasinfylling Tabell 1 Magasinfylling. Kjelde: NVE og Nord Pool Prosent Prosenteiningar Veke 49 2016 Veke 48 2016 Veke 49 2015 Median* veke 49 Endring frå sist veke *Referanseperioden for medianen er 1990-2015 for Noreg, og 2002-2015 for dei fem norske elspotområda frå 7. mars 2016. Figur 1 Fyllingsgraden til vassmagasina i Noreg. Prosent. Kapasitet=84,3 TWh. Kjelde: NVE Differanse frå same veke i 2015 Differanse frå median Norge 68,9 69,2 84,7 76,5-0,3-15,8-7,6 NO1 66,8 69,4 73,5 74,7-2,6-6,7-7,9 NO2 70,5 70,4 88,8 80,3 0,1-18,3-9,8 NO3 62,0 58,9 77,2 70,5 3,1-15,2-8,5 NO4 69,0 70,4 89,0 72,4-1,4-20,0-3,4 NO5 69,5 70,2 79,2 73,9-0,7-9,7-4,4 Sverige 54,8 55,5 77,6 73,7-0,7-22,8-18,9 Figur 2 Vassmagasinas fyllingsgrad i Sverige. Prosent. Kapasitet=33,8 TWh. Kjelde: Svensk Energi
3 Figur 3 Vassmagasina sin fyllingsgrad for elspotområda NO1, NO2, NO3, NO4 og NO5. Prosent. Kjelde: NVE
4
5 Tilsig og nedbørtilhøve Tabell 2 Tilsig og nedbør. Kjelde: NVE TWh Veke 49 2016 Veke 49 2015 Veke 49 Normal Tabell 2a Utviklinga i tilsig og nedbør så langt i år. Kjelde: NVE Differanse frå same veke i 2015 Prosent av normal veke Tilsig 2,8 3,1 1,5-0,3 190 Nedbør 5,2 11,2 3,4-5,9 154 TWh Veke 1-49 2016 Veke 1-49 Normal Differanse frå normal til no i år Tilsig 123,0 126,4-3,4 Nedbør 103,2 119,6-16,3 Tabell 2b Forventa tilsig og nedbør i inneverande veke. Kjelde: NVE Prosent av TWh normal Tilsig 1,5 115 Nedbør 2,0 59 For fleire detaljar når det gjeld vassføring i Noreg sjå: http://www2.nve.no/h/hd/plotreal/ Figur 4 Nedbør i Noreg 2015 og 2016, og gjennomsnitt for perioden 1981-2010, GWh. Kjelde: NVE Figur 5 Nyttbart tilsig i Noreg i 2015 og 2016, maks, min og gjennomsnitt for perioden 1981-2010, GWh. Kjelde: Nord Pool og NVE
Figur 6 Temperaturar i Noreg i 2016, gjennomsnitt og normal for veka. Kjelde: Meteorologisk institutt og SKM Market Predictor Kraftsituasjonen veke 49 6
7 Produksjon, forbruk og utveksling Tabell 3 Nordisk produksjon, forbruk* og kraftutveksling. Alle tal i GWh. Kjelde: SKM Market Predictor Produksjon Endring frå Endring frå Veke 49 Veke 48 førre veke (GWh) førre veke (%) Norge 3 197 3 194 3 0 % NO1 350 349 1 0 % NO2 1 130 1 221-91 -7 % NO3 442 418 24 6 % NO4 564 498 66 13 % NO5 711 707 4 1 % Sverige 3 076 3 192-116 -4 % SE1 359 402-43 -11 % SE2 704 821-117 -14 % SE3 1 811 1 782 29 2 % SE4 203 187 15 8 % Danmark 689 728-39 -5 % Jylland 488 513-25 -5 % Sjælland 201 215-14 -7 % Finland 1 478 1 510-32 -2 % Norden 8 440 8 625-184 -2 % Forbruk Norge 2 911 3 057-147 -5 % NO1 872 940-69 -7 % NO2 740 787-47 -6 % NO3 554 565-12 -2 % NO4 416 409 8 2 % NO5 329 356-27 -8 % Sverige 3 063 3 154-91 -3 % SE1 211 206 6 3 % SE2 360 352 8 2 % SE3 1 953 2 035-82 -4 % SE4 539 562-22 -4 % Danmark 653 665-12 -2 % Jylland 380 387-7 -2 % Sjælland 273 278-5 -2 % Finland 1 857 1 863-6 0 % Norden 8 484 8 740-256 -3 % Nettoimport Norge -287-136 -150 Sverige -13-38 25 Danmark -35-63 28 Finland 378 353 26 Norden 44 115-71 *Ikkje temperaturkorrigerte tal.
8 Vind- og kjernekraftproduksjon Figur 7 Vindkraftproduksjon i Danmark og Sverige dei siste to vekene og vindkraftproduksjon per veke for Sverige og Danmark i 2015 og 2016. (Foreløpig statistikk). Kjelde: SKM Market Predictor Figur 8: Kjernekraftproduksjon i Sverige dei to siste vekene og for same veker i 2015. Kjelde: SKM Market Predictor (Førebels statistikk).
9 Utviklinga i kraftproduksjon og forbruk Tabell 4 Produksjon, forbruk og utveksling så langt i år. Kjelde: SKM Market Predictor Norge (TWh) Til no i år Same periode (2015) Endring (%) Endring (TWh) Produksjon 141,6 136,7 3,5 4,9 Forbruk 125,7 122,4 2,6 3,3 Nettoimport -16,0-14,3-1,7 Norden (TWh) Til no i år Same periode (2015) Endring (%) Endring (TWh) Produksjon 372,7 375,7-0,8-2,9 Forbruk 367,8 360,4 2,0 7,4 Nettoimport -4,9-15,3 10,4 Utveksling Figur 9 Nettoutveksling pr. veke for Noreg og Norden, 2015 og 2016, GWh. Kjelde: SKM Market Predictor Figur 10 Import og eksport i dei norske elspotområda førre veke. Alle tal i GW. Kjelde: SKM Market Predictor.
10 Figur 11 Marknadsflyt mellom elspotområde i Norden førre veke, GWh. Kjelde: SKM Syspower 0(3) 58(32) 125(129) 9(3) 88(71) 86(88) 1 22(21) 11(53) 36(7) 5(4) 107(50) 175(154) RU 360(348) 1(0) 4(6) 11(37) 352(347) 155(126) 453(490) 4(5) 27(0) EE 22(0) 8(7) 65(62) 0(5) 70(96) 60(52) NL 59(109) 3(0) 38(61) 30(34) 19(35) DE 3(5) 84(90) 64(55) 25(33) 61(47) 44(32) 417(396) 17(18) 0(18) 33(11) PL 0(18) LT * Tal for veka før står i parentes. Mellom Russland og Finland er det oppgjeve tal for fysisk flyt.
11 Kraftprisar Engrosmarknaden Tabell 5 Kraftprisar nordiske elspotområde*. Vekesnitt. Kjelde: SKM Market Predictor. Endring frå Endring frå kr/mwh Veke 49 Veke 48 Veke 49 (2015) førre veke (%) i fjor (%) NO1 302,7 333,8 189,3-9,3 59,9 NO2 278,7 309,4 188,0-9,9 48,2 NO3 309,0 342,2 202,5-9,7 52,6 NO4 256,3 268,6 191,9-4,6 33,6 NO5 281,9 316,9 188,0-11,0 49,9 SE1 321,6 337,6 187,9-4,7 71,1 SE2 321,6 337,6 187,9-4,7 71,1 SE3 321,6 337,6 192,4-4,7 67,1 SE4 323,3 337,6 192,4-4,2 68,0 Finland 334,1 337,6 254,2-1,0 31,4 Jylland 297,8 302,1 182,4-1,4 63,3 Sjælland 317,5 328,1 187,7-3,2 69,1 Estland 334,0 337,3 254,2-1,0 31,4 System 297,8 323,4 191,9-7,9 55,2 Nederland 358,8 385,9 348,8-7,0 2,9 Tyskland 350,0 342,2 278,0 2,3 25,9 Polen 301,6 300,7 311,9 0,3-3,3 Litauen 336,6 337,3 365,1-0,2-7,8 Figur 12 Spotprisar i Noreg og Norden, Nederland og Tyskland i førre veke, kr/mwh. Kjelde: SKM Market Predictor
12 Terminmarknaden Tabell 6 Terminprisar, nordisk og tysk kraft, samt CO 2 kvotar. Kjelder: SKM Market Predictor. Prisane i tabellen er sluttprisar fredag i den aktuelle veka. Terminprisar (kr/mwh) Veke 49 Veke 48 Endring (%) Nasdaq OMX Januar 299,9 303,5-1,2 1. kvartal 2017 282,7 276,6 2,2 2. kvartal 2017 208,2 204,6 1,7 EEX OMX 1. kvartal 2017 291,4 306,9-5,1 2. kvartal 2017 241,6 253,8-4,8 CO2 (kr/tonn) Desember 2016 41,5 38,6 7,7 Desember 2017 41,5 38,9 6,7 Figur 13 Daglege sluttprisar for enkelte typar kontraktar i den finansielle kraftmarknaden siste tolv månader, kr/mwh. Kjelde: SKM Market Predictor Figur 14 Daglege sluttprisar for utslippskvotar på CO 2, kr/tonn. Kjelde: SKM Market Predictor
13 Sluttbrukarprisar Tabell 7 Vekeutvikling i sluttbrukarprisar. Alle prisar er inkl. mva. bortsett frå spotpriskontrakt i Nord-Noreg. Dette er gjort for å gi eit meir korrekt bilete av kva forbrukarar i Nordland, Troms og Finnmark, som har fritak frå mva. på straum, faktisk betalar. Kjelde: Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet**, Nord Pool Spot, Energimarknadsinspektionen og NVE. Øre/kWh Veke 49 2016 Veke 48 2016 Veke 49 2015 Variabelpris kontrakt* Snitt frå eit utval av leverandørar Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor 45,6 45,4 32,1 0,2 13,5 Veke 49 2016 Veke 48 2016 Veke 49 2015 Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor Aust-Noreg (NO1) 42,0 45,9 27,5-3,9 14,5 Marknadspris- / spotpriskontrakt Sørvest-Noreg (NO2) 39,0 42,9 27,3-3,9 11,7 Midt-Noreg (NO3) 42,8 47,0 29,1-4,2 13,7 Nord-Noreg (NO4) 29,0 30,2 22,2-1,2 6,8 Vest-Noreg (NO5) 39,4 43,8 27,3-4,4 12,1 Veke 49 2016 Veke 48 2016 Veke 49 2015 Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor 1 år (snitt Noreg) 39,4 40,7 32,9-1,3 6,5 Fastpriskontrakt 3 år (snitt Noreg) 36,7 38,5 35,8-1,8 0,9 1 år (snitt Sverige) 46,8 49,6 42,9-2,8 3,9 3 år (snitt Sverige) 43,4 44,9 43,9-1,5-0,5 * Metoden for berekning av variabelpriskontrakt er gjelder gjennomsnittet av kontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. ** Frå og med 1. juli 2015 la Konkurransetilsynet ned sin kraftprisoversikt. Denne ble erstatta av Forbrukerrådets nye strømprisportal, strømpris.no. Figur 17 Vekeutvikling i pris på variabelpriskontrakt* og spotpriskontrakt** med eit påslag på 4,2 øre/kwh***. Kjelder: Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet, Nord Pool Spot og NVE. * Prisar for variabelpriskontraktar meldas fram i tid. Metoden for berekning av variabelpriskontrakt er gjelder gjennomsnittet av kontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. **Alle prisar bortsett frå spotpriskontrakt for Nord-Noreg inkluderer mva. *** Frå og med veke 1 2016 vart påslaget endra frå 3,8 øre/kwh (inkl. mva) til 4,2 øre/kwh (inkl. mva.) som følgje av ein antatt auke i påslaget grunna elsertifikatordninga. For meir informasjon om elsertifikatmarknaden, se w ww.nve.no/elsertifikater
14 Figur 18 Utviklinga dei siste 52 vekene i prisane for norske* og svenske eitt- og treårige fastpriskontraktar, basert på eit årleg forbruk på 20 000 kwh. Alle prisar inkl. mva. i norske øre/kwh. Kjelder: Energimarknadsinspektionen og Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet. * For norske kontraktar er det brukt eit gjennomsnitt av fastpriskontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. Tabell 8 Vekeutvikling i straumkostnaden* for sluttbrukarar. Straumkostnaden er eksklusiv nettleige og forbruksavgift, men inkl. mva. bortsett frå elspotområdet Nord-Noreg. Dette er gjort for å gi eit meir korrekt bilete av kva forbrukarar i Nordland, Troms og Finnmark, som har fritak frå mva. på straum, faktisk betalar. Kjelde: Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet, Nord Pool Spot og NVE. Marknadspris-/ spotpriskontrakt ** Aust-Noreg (NO1) Sørvest- Noreg (NO2) Midt-Noreg (NO3) Nord-Noreg (NO4) Vest-Noreg (NO5) Variabelpris kontrakt NOK Berekna straumkost nad for veke 49 2016 Berekna straumkost nad for veke 48 2016 Endring frå førre veke Berekna straumkost nad for veke 49 2015 Berekna straumkost nad hittil i 2016 Differanse frå 2015 til no i år 10 000 kwh 113 118-4 74 3205 584 20 000 kwh 227 235-8 148 6410 1168 40 000 kwh 454 470-16 297 12820 2337 10 000 kwh 105 110-4 74 3074 459 20 000 kwh 211 219-9 147 6149 918 40 000 kwh 421 439-17 295 12298 1837 10 000 kwh 116 120-5 79 3404 659 20 000 kwh 231 240-9 157 6808 1319 40 000 kwh 462 481-19 314 13616 2638 10 000 kwh 78 77 1 60 2434 295 20 000 kwh 156 155 2 120 4867 590 40 000 kwh 313 309 4 240 9734 1181 10 000 kwh 106 112-6 74 3063 453 20 000 kwh 213 224-11 147 6126 906 40 000 kwh 426 448-23 295 12253 1812 10 000 kwh 125 118 7 89 3314 228 20 000 kwh 246 232 14 173 6429 518 40 000 kwh 488 461 27 342 12659 1098 * NVE nyttar ein temperaturkorrigert justert innmatningsprofil, basert på alminneleg forsyning i 2009-2014, for å berekna straumkostnaden til sluttbrukarane. Innmatingsprofilen er berekna av konsulentselskapet Optimeering AS på oppdrag frå NVE. Den same innmatningsprofilen er nytta for alle elspotområda og standard variabel kontrakt. I 2015 var det 53 veker, og profilen for veke 53 er berekna som eit snitt av profilane for veke 1 og 52. Profilen for veke 53 er lagt til dei andre vekene, som er uendra. Dette gir eit årsforbruk på litt over 20 000 kwh i 2015. ** NVE nyttar eit påslag på 4,2 øre/kwh inkl. mva på alle spotpriskontraktar i 2016 og 3,8 øre/kwh inkl. mva i 2015, bortsett frå spotpriskontraktar i Nord-N oreg, kor påslaget er på hhv 3,4 øre/kwh og 3,0 øre/kwh ekskl. mva.
15 Tilstanden til kraftsystemet 1 Det er vedlikehaldsarbeid på linjenett og ved kraftstasjonar fleire stader i Norden. For meir informasjon om linjer og kraftverk viser vi til heimesidane til Nord Pool. Produksjon id event_start event_stop event duration affected_ areas company name installed available type of event Dong Energy Thermal Failure (not 103835 04.12.2016 11.12.2016 7 days DK2 Power A/S Avedøreværket 548 0-360 immediate) 103234 27.11.2016 05.12.2016 8 days DK2 Dong Energy Thermal Power A/S Avedøreværket 254 0-80 Failure (not immediate) 101464 05.03.2013 01.12.2018 2097 days DK2 Dong Energy Thermal Power A/S Asnæsværket 640 0-640 Other 102882 28.11.2016 05.12.2016 7 days NO4 Statkraft Energi AS Nedre Røssåga 225 Planned 0 maintenance 103550 17.10.2016 09.12.2016 53 days NO5 E-CO Energi AS Aurland 1 280 0-140 Failure 103732 03.12.2016 10.12.2016 6 days SE3 OKG Aktiebolag Oskarshamn 1 473 Failure (not 0 immediate) 103496 27.11.2016 08.12.2016 11 days SE3 OKG Aktiebolag Oskarshamn 3 1400 Failure (not 0 immediate) 1799 16.03.2012 SE3 Vattenfall AB Stenungsund 240 0 Other 1797 15.03.2013 SE3 Vattenfall AB Stenungsund 260 0 Other Overføring id event_start event_stop event duration company name installed available type of event NO1>NO3, NO3>NO1, NO3>NO4, NO4>NO3, SE2>NO3, SE2>NO4, NO4>SE2, SE1>NO4, 500, 500, 200, 1000, 1000, 300, 250, 600, 300, 300, 0, 500-600, 600, 0, 0, 400, Planned 103683 28.11.2016 09.12.2016 11 days Statnett SF NO4>SE1 700 200-350 maintenance Forced 103627 26.10.2016 23.12.2016 59 days Statnett SF NL>NO2, NO2>NL 723, 723 700, 400-500 limitation NO1>NO3, NO3>NO1, NO3>NO4, NO4>NO3, SE2>NO3, SE1>NO4, SE2>NO4, NO4>SE1, NO4>SE2 NO2>NO1, NO5>NO1, NO1A>NO1, NO1>SE3 500, 500, 200, 1000, 1000, 600, 300, 700, 250 3500, 3900, 6850, 2145 300, 300, 0, 800, 700, 500, 0, 400, 0 2200, 3000, 4500, 0 Planned 103584 18.10.2016 12.12.2016 55 days Statnett SF maintenance Forced 103540 13.10.2016 01.09.2017 323 days Statnett SF limitation grid Planned 103455 05.12.2016 08.12.2016 3 days Statnett SF NO2>NL, NO2>DK1 723, 1632 500, 850-950 maintenance Svenska 103789 04.12.2016 11.12.2016 7 days Kraftnät LT>SE4, SE4>LT 700, 700 0, 0 Failure 1 Kjelde: http://umm.nordpoolspot.com/ ( Urgent Market Messages (UMM) )