, 2017 Høgare kraftprisar i Norden Tørt vêr og mindre vind bidrog til ein oppgang i det nordiske prisnivået sist veke. Den svenske vindkraftproduksjonen gjekk ned med 200 GWh, og vart dermed halvert samanlikna med veka før. I Danmark gjekk vindkraftproduksjon opp, noko som saman med høgare norsk vasskraftproduksjon bidrog til at kraftbalansen i Norden var uendra frå veke 4 til veke 5. Samstundes bidrog tørre varslar for inneverande veke til ein prisoppgang i terminmarknaden. Vêr og hydrologi I veke 5 kom det 10 20 mm nedbør i Sør-Noreg og 20 50 mm i Nord-Noreg. I sum for veka er berekna nedbørenergi 0,8 TWh, som er 20 prosent av normalen. Hittil i år har det kome 16,4 TWh eller 2,7 TWh mindre enn normalen. I veke 6 er det venta 10 15 mm på Aust- og Sørlandet og 10 50 mm i Nord-Noreg. I sum for veka er det venta 0,8 TWh nedbørenergi som er 25 prosent av normalen. I veke 5 var temperaturen 2 til 3 grader over normalen i Sør-Noreg og 3 4 grader over normalen i Nord-Noreg. I veke 6 er det venta at temperaturen vil ligge 3-4 grader under normalen i Sør- Noreg, og 1 2 grader over normalen i Nord-Noreg. Berekna tilsig for veke 5 er 0,9 TWh, eller 90 prosent av normalen. Sum tilsig hittil i år er 7,1 TWh eller 1,7 TWh meir enn normalt. Prognosert tilsig for veke 5 er 0,6 TWh, eller 55 prosent av normalen. For andre detaljar om snø, vêr og vatn, sjå www.xgeo.no.
2 Magasinfylling Tabell 1 Magasinfylling. Kjelde: NVE og Nord Pool Prosent Prosenteiningar Veke 5 2017 Veke 4 2017 Veke 5 2016 Median* veke 5 Endring frå sist veke Differanse frå same veke i 2016 Differanse frå median Norge 53,8 56,9 67,2 60,4-3,1-13,4-6,6 NO1 36,1 41,6 43,2 43,2-5,5-7,1-7,1 NO2 57,8 60,4 76,3 62,8-2,6-18,5-5,0 NO3 50,1 53,9 54,7 50,7-3,8-4,6-0,6 NO4 58,0 59,8 72,6 58,3-1,8-14,6-0,3 NO5 49,0 53,3 57,3 52,7-4,3-8,3-3,7 Sverige 42,0 44,7 53,3 54,1-2,7-11,3-12,1 *Referanseperioden for medianen er 1990-2015 for Noreg, og 2002-2015 for dei fem norske elspotområda frå 7. mars 2016. Figur 1 Fyllingsgraden til vassmagasina i Noreg. Prosent. Kapasitet=84,3 TWh. Kjelde: NVE Figur 2 Vassmagasinas fyllingsgrad i Sverige. Prosent. Kapasitet=33,8 TWh. Kjelde: Svensk Energi
3 Figur 3 Vassmagasina sin fyllingsgrad for elspotområda NO1, NO2, NO3, NO4 og NO5. Prosent. Kjelde: NVE
4
5 Tilsig og nedbørtilhøve Tabell 2 Tilsig og nedbør. Kjelde: NVE TWh Veke 5 2017 Veke 5 2016 Veke 5 Normal Differanse frå same veke i 2016 Prosent av normal veke Tilsig 0,9 1,2 1,0-0,3 92 Nedbør 0,8 5,9 3,5-5,1 22 Tabell 2a Utviklinga i tilsig og nedbør så langt i år. Kjelde: NVE TWh Veke 1-5 2017 Veke 1-5 Normal Differanse frå normal til no i år Tilsig 7,1 5,4 1,7 Nedbør 16,4 19,1-2,7 Tabell 2b Forventa tilsig og nedbør i inneverande veke. Kjelde: NVE Prosent av TWh normal Tilsig 0,6 55 Nedbør 0,8 25 For fleire detaljar når det gjeld vassføring i Noreg sjå: http://www2.nve.no/h/hd/plotreal/ Figur 4 Nedbør i Noreg 2015 og 2016, og gjennomsnitt for perioden 1981-2010, GWh. Kjelde: NVE Figur 5 Nyttbart tilsig i Noreg i 2015 og 2016, maks, min og gjennomsnitt for perioden 1981-2010, GWh. Kjelde: Nord Pool og NVE 10000 7500 Gj.snitt 1981-10 Min 1981-10 Maks 1981-10 2016 2017 175000 150000 125000 100000 5000 75000 2500 50000 25000 0 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52 0 Middel 2015 2016 2017 (1981- Årtilsig 2010) Tilsig til og med veke 5
Figur 6 Temperaturar i Noreg i 2016, gjennomsnitt og normal for veka. Kjelde: Meteorologisk institutt og SKM Market Predictor Kraftsituasjonen veke 5 6
7 Figur 7 Utviklinga av snømagasin for dei norske vassmagasina vintrane 2014/15, 2015/16 og 2016/17 i prosent av median kulminasjon. Median er for 30-års-perioden 1981-2010, maksimum og minimum er for perioden 1981-2010. Kjelde: NVE Figur 8 Snømagasin i prosent av normalt for vintrane 2014/15, 2015/2016 og 2016/2017. Kjelde: NVE
8 Produksjon, forbruk og utveksling Tabell 3 Nordisk produksjon, forbruk* og kraftutveksling. Alle tal i GWh. Kjelde: SKM Market Predictor Produksjon Endring frå Endring frå Veke 5 Veke 4 førre veke (GWh) førre veke (%) Norge 3 567 3 436 131 4 % NO1 371 374-3 -1 % NO2 1 116 1 072 44 4 % NO3 543 562-19 -3 % NO4 676 660 17 3 % NO5 861 769 92 12 % Sverige 3 612 3 768-155 -4 % SE1 514 480 34 7 % SE2 964 1 072-108 -10 % SE3 1 974 2 058-84 -4 % SE4 160 158 3 2 % Danmark 640 570 71 12 % Jylland 410 362 48 13 % Sjælland 230 207 23 11 % Finland 1 479 1 498-19 -1 % Norden 9 299 9 272 28 0 % Forbruk Norge 3 110 3 073 37 1 % NO1 938 953-15 -2 % NO2 807 799 7 1 % NO3 572 552 20 4 % NO4 433 414 19 5 % NO5 360 354 5 2 % Sverige 3 309 3 318-9 0 % SE1 211 212-1 -1 % SE2 418 430-12 -3 % SE3 2 073 2 064 9 0 % SE4 606 611-5 -1 % Danmark 679 682-3 0 % Jylland 398 398 0 0 % Sjælland 280 284-3 -1 % Finland 1 879 1 866 13 1 % Norden 8 976 8 938 38 0 % Nettoimport Norge -457-363 -94 Sverige -303-450 146 Danmark 38 112-74 Finland 399 368 31 Norden -323-334 10 *Ikkje temperaturkorrigerte tal.
9 Vind- og kjernekraftproduksjon Figur 9 Vindkraftproduksjon i Danmark og Sverige dei siste to vekene og vindkraftproduksjon per veke for Sverige og Danmark i 2015 og 2016. (Foreløpig statistikk). Kjelde: SKM Market Predictor Figur 10: Kjernekraftproduksjon i Sverige dei to siste vekene og for same veker i 2015. Kjelde: SKM Market Predictor (Førebels statistikk).
10 Utviklinga i kraftproduksjon og forbruk Tabell 4 Produksjon, forbruk og utveksling så langt i år. Kjelde: SKM Market Predictor Norge (TW h) Til no i år Same periode (2016) Endring (%) Endring (TWh) Produksjon 17,4 18,3-4,6-0,8 Forbruk 15,7 17,0-8,1-1,3 Nettoimport -1,7-1,3-0,5 Norden (TW h) Til no i år Same periode (2016) Endring (%) Endring (TWh) Produksjon 46,7 48,5-3,8-1,8 Forbruk 45,5 48,3-6,2-2,8 Nettoimport -1,1-0,1-1,0 Utveksling Figur 11 Nettoutveksling pr. veke for Noreg og Norden, 2015 og 2016, GWh. Kjelde: SKM Market Predictor Figur 12 Import og eksport i dei norske elspotområda førre veke. Alle tal i GW. Kjelde: SKM Market Predictor.
11 Figur 13 Marknadsflyt mellom elspotområde i Norden førre veke, GWh. Kjelde: SKM Syspower * Tal for veka før står i parentes. Mellom Russland og Finland er det oppgjeve tal for fysisk flyt.
12 Kraftprisar Engrosmarknaden Tabell 5 Kraftprisar nordiske elspotområde*. Vekesnitt. Kjelde: SKM Market Predictor. Endring frå Endring frå kr/mwh Veke 5 Veke 4 (2017) Veke 5 (2016) førre veke (%) i fjor (%) NO1 278,6 267,8 166,9 4,0 66,9 NO2 277,9 267,0 166,9 4,1 66,5 NO3 282,4 262,8 166,3 7,5 69,8 NO4 223,2 217,6 165,9 2,6 34,5 NO5 273,9 263,1 166,9 4,1 64,1 SE1 288,6 271,3 164,9 6,4 75,0 SE2 288,6 271,3 164,9 6,4 75,0 SE3 289,8 273,6 166,7 5,9 73,8 SE4 320,6 301,6 166,7 6,3 92,3 Finland 310,0 303,0 264,5 2,3 17,2 Jylland 285,9 274,1 151,7 4,3 88,5 Sjælland 320,6 302,0 161,9 6,1 98,0 Estland 310,0 303,0 278,9 2,3 11,2 System 280,1 266,2 173,2 5,2 61,8 Nederland 450,2 503,3 229,9-10,5 95,9 Tyskland 449,5 559,0 191,1-19,6 135,2 Polen 348,8 361,2 290,8-3,4 19,9 Litauen 323,7 352,0 300,5-8,1 7,7 Figur 14 Spotprisar i Noreg og Norden, Nederland og Tyskland i førre veke, kr/mwh. Kjelde: SKM Market Predictor
13 Terminmarknaden Tabell 6 Terminprisar, nordisk og tysk kraft, samt CO 2 kvotar. Kjelder: SKM Market Predictor. Prisane i tabellen er sluttprisar fredag i den aktuelle veka. Terminprisar (kr/mwh) Veke 5 Veke 4 (2017) Endring (%) Nasdaq OMX Mars 269,2 238,8 12,8 2. kvartal 2017 224,0 196,1 14,3 3. kvartal 2017 212,8 192,0 10,8 EEX OMX 2. kvartal 2017 291,9 280,0 4,2 3. kvartal 2017 289,9 281,3 3,1 CO2 (kr/tonn) Desember 2017 45,7 45,1 1,3 Desember 2018 46,0 44,2 4,0 Figur 15 Daglege sluttprisar for enkelte typar kontraktar i den finansielle kraftmarknaden siste tolv månader, kr/mwh. Kjelde: SKM Market Predictor Figur 16 Daglege sluttprisar for utslippskvotar på CO 2, kr/tonn. Kjelde: SKM Market Predictor
14 Sluttbrukarprisar Tabell 7 Vekeutvikling i sluttbrukarprisar. Alle prisar er inkl. mva. bortsett frå spotpriskontrakt i Nord-Noreg. Dette er gjort for å gi eit meir korrekt bilete av kva forbrukarar i Nordland, Troms og Finnmark, som har fritak frå mva. på straum, faktisk betalar. Kjelde: Forbrukerrådet, Nord Pool Spot, Energimarknadsinspektionen og NVE. Øre/kWh Veke 5 2017 Veke 4 2017 Veke 5 2016 Variabelpris kontrakt* Marknadspris- / spotpriskontrakt Fastpriskontrakt Snitt frå eit utval av leverandørar Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor 42,2 44,2 33,2-2,0 9,0 Veke 5 2017 Veke 4 2017 Veke 5 2016 Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor Aust-Noreg (NO1) 39,2 37,9 25,1 1,3 14,1 Sørvest-Noreg (NO2) 39,1 37,8 25,1 1,3 14,0 Midt-Noreg (NO3) 39,7 37,2 25,0 2,5 14,7 Nord-Noreg (NO4) 25,8 25,3 20,0 0,5 5,8 Vest-Noreg (NO5) 38,6 37,3 25,1 1,3 13,5 Veke 5 2017 Veke 4 2017 Veke 5 2016 Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor 1 år (snitt Noreg) 36,1 36,5 31,4-0,4 4,7 3 år (snitt Noreg) 37,7 35,3 31,9 2,4 5,8 1 år (snitt Sverige) 44,7 44,9 40,9-0,2 3,8 3 år (snitt Sverige) 42,8 43,0 41,6-0,2 1,2 * Metoden for berekning av variabelpriskontrakt er gjelder gjennomsnittet av kontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. Figur 17 Vekeutvikling i pris på variabelpriskontrakt* og spotpriskontrakt** med eit påslag på 4,4 øre/kwh***. Kjelder: Forbrukerrådet, Nord Pool Spot og NVE. * Prisar for variabelpriskontraktar meldas fram i tid. Metoden for berekning av variabelpriskontrakt er gjelder gjennomsnittet av kontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. **Alle prisar bortsett frå spotpriskontrakt for Nord-Noreg inkluderer mva. *** Frå og med veke 1 2017 vart påslaget endra frå 4,2 øre/kwh (inkl. mva) til 4,4 øre/kwh (inkl. mva.) som følgje av ein antatt auke i påslaget grunna elsertifikatordninga. For meir informasjon om elsertifikatmarknaden, se www.nve.no/elsertifikater
15 Figur 18 Utviklinga dei siste 52 vekene i prisane for norske* og svenske eitt- og treårige fastpriskontraktar, basert på eit årleg forbruk på 20 000 kwh. Alle prisar inkl. mva. i norske øre/kwh. Kjelder: Energimarknadsinspektionen og Forbrukerrådet. * For norske kontraktar er det brukt eit gjennomsnitt av fastpriskontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. Tabell 8 Vekeutvikling i straumkostnaden* for sluttbrukarar. Straumkostnaden er eksklusiv nettleige og forbruksavgift, men inkl. mva. bortsett frå elspotområdet Nord-Noreg.*** Dette er gjort for å gi eit meir korrekt bilete av kva forbrukarar i Nordland, Troms og Finnmark, som har fritak frå mva. på straum, faktisk betalar. Kjelde: Forbrukerrådet, Nord Pool Spot og NVE. Marknadspris / spotpriskontrakt ** Aust Noreg (NO1) * NVE nyttar ein temperaturkorrigert justert innmatningsprofil, basert på alminneleg forsyning i 2009-2014, for å berekna straumkostnaden til sluttbrukarane. Innmatingsprofilen er berekna av konsulentselskapet Optimeering AS på oppdrag frå NVE. Den same innmatningsprofilen er nytta for alle elspotområda og variabelpriskontrakt. ** NVE nyttar eit påslag på 4,4 øre/kwh inkl. mva på alle spotpriskontraktar i 2017 og 4,2 øre/kwh inkl. mva i 2016, bortsett frå spotpriskontraktar i Nord-N oreg, kor påslaget er på hhv 3,5 øre/kwh og 3,4 øre/kwh ekskl. mva. *** Oversikt over nettleige per fylke (inkl. mva og fobruksavgift) finnes på NVEs nettsider: https://www.nve.no/elmarkedstilsynet-marked-og-monopol/nettjenester/nettleie/nettleiestatistikk/nettleiestatistikkfor-husholdninger/ Sørvest Noreg (NO2) Midt Noreg (NO3) Nord Noreg (NO4) Vest Noreg (NO5) Variabelpris kontrakt NOK Berekna straumkost nad for veke 5 2017 Berekna straumkost nad for veke 4 2017 Endring frå førre veke Berekna straumkost nad for veke 5 2016 Berekna straumkost nad hittil i 2017 Differanse frå 2016 til no i år 10 000 kwh 110 108 2 71 562 10 20 000 kwh 221 217 4 141 1124 19 40 000 kwh 442 433 8 282 2247 39 10 000 kwh 110 108 2 71 547 62 20 000 kwh 220 216 4 141 1095 125 40 000 kwh 441 432 9 282 2189 249 10 000 kwh 112 106 5 70 548 27 20 000 kwh 223 213 11 141 1096 54 40 000 kwh 447 426 21 281 2192 108 10 000 kwh 73 72 0 56 380 32 20 000 kwh 145 145 1 112 760 63 40 000 kwh 291 289 2 225 1519 127 10 000 kwh 109 107 2 71 541 56 20 000 kwh 217 213 4 141 1082 112 40 000 kwh 435 426 8 282 2165 224 10 000 kwh 121 128 7 96 641 174 20 000 kwh 238 253 15 187 1263 351 40 000 kwh 471 501 30 370 2506 704
16 Tilstanden til kraftsystemet 1 Det er vedlikehaldsarbeid på linjenett og ved kraftstasjonar fleire stader i Norden. For meir informasjon om linjer og kraftverk viser vi til heimesidane til Nord Pool. Produksjon Type Enhet Dato fra Dato til Varighet Installert Utilgjengelig Link Planned Unplanned Avedøreværket AVV1 2017 01 26 2017 02 06 Studstrupværket SSV4 2016 12 01 2017 03 31 11 dager 254 254 Link 1 120 dager 380 380 Link 3 Unplanned Forsmark Block1 2017 01 29 2017 02 01 3 dager 984 524 Link 7 Planned Brokke 2017 01 17 2017 01 23 5 dager 365 365 Link 10 Overføring Type Publisert av Enhet Dato fra Dato til Varighet Installert Utilgjengelig Link Unplanned Statnett SF NO5 > NO1 2017 01 12 2017 01 29 17 dager 3900 1500 Link 2 Unplanned Statnett SF NO1 > SE3 2017 01 12 2017 01 29 17 dager 2145 2145 Link 2 Unplanned Statnett SF NO5 > NO1 2017 01 21 2017 01 27 6 dager 3900 500 Link 4 Unplanned LITGRID AB LT > SE4 2017 01 17 2017 01 24 7 dager 700 700 Link 5 Unplanned LITGRID AB SE4 > LT 2017 01 17 2017 01 24 7 dager 700 700 Link 5 NO1A > 323 Unplanned Statnett SF NO1 2016 10 13 2017 09 01 dager 6850 2350 Link 6 Unplanned Statnett SF NO5 > NO1 2016 10 13 2017 09 01 323 dager 3900 900 Link 6 Unplanned Statnett SF NO1 > SE3 2016 10 13 2017 09 01 323 dager 2145 2145 Link 6 Unplanned Statnett SF NO2 > NO1 2016 10 13 2017 09 01 323 dager 3500 1300 Link 6 Unplanned Statnett SF NL > NO2 2016 10 26 2017 01 13 80 dager 723 23 Link 8 Unplanned Statnett SF NO2 > NL 2016 10 26 2017 01 31 98 dager 723 223 323 Link 8 1 Kjelde: http://umm.nordpoolspot.com/ ( Urgent Market Messages (UMM) )