, 2017 Høgare temperaturar bidrog til lågare kraftpris Høgare temperaturar gjorde at forbruket i Norden gjekk ned i førre veke, spesielt i Nord-Noreg og Nord-Sverige. Produksjonen frå kjernekraft og vindkraft totalt sett var uendra samanlikna med veka før, medan vasskraftproduksjonen gjekk noko ned. Kraftprisane i alle dei nordiske elspotområda vart redusert i veke 4. Januar 2017 har vore ein mild månad samanlikna med same månad i fjor, då det vart sette nye forbruks- og produksjonsrekordar i Noreg. I gjennomsnitt har kraftprisen likevel ligge på same nivå som i januar 2016, noko som kan skuldast ein meir normal ressurssituasjon i år enn i fjor, da fyllingsgraden var på eit svært høgt nivå. Vêr og hydrologi I veke 4 kom det mest nedbør i Nord-Noreg med 150-350 mm fleire stader. I sum for veka er berekna nedbørenergi 3,2 TWh, som er 80 prosent av normalen. Hittil i år har det kome 15,6 TWh eller 0,1 TWh meir enn normalen. I veke 5 er det venta heller lite nedbør i heile landet. Mest er venta på Sørlandet med opp mot 50 mm. I sum for veka er det venta 1,2 TWh nedbørenergi som er 30 prosent av normalen. I veke 4 var temperaturen 2 til 4 grader over normalen i Sør-Noreg og 6 7 grader over normalen i Nord-Noreg. I veke 5 er det venta at temperaturen vil ligge 2-4 grader over i heile landet. Berekna tilsig for veke 4 er 1,6 TWh, eller 170 prosent av normalen. Sum tilsig hittil i år er 6,2 TWh eller 1,8 TWh meir enn normalt. Prognosert tilsig for veke 4 er 0,9 TWh, eller 90 prosent av normalen. For andre detaljar om snø, vêr og vatn, sjå www.xgeo.no.
2 Magasinfylling Tabell 1 Magasinfylling. Kjelde: NVE og Nord Pool Prosent Prosenteiningar Veke 4 2017 Veke 3 2017 Veke 4 2016 Median* veke 4 Endring frå sist veke Differanse frå same veke i 2016 Differanse frå median Norge 56,9 59,0 69,3 62,1-2,1-12,4-5,2 NO1 41,6 46,5 46,7 46,7-4,9-5,1-5,1 NO2 60,4 62,4 77,8 64,4-2,0-17,4-4,0 NO3 53,9 56,7 57,5 52,1-2,8-3,6 1,8 NO4 59,8 59,9 74,7 60,4-0,1-14,9-0,6 NO5 53,3 56,5 59,7 56,1-3,2-6,4-2,8 Sverige 44,7 46,7 56,3 57,5-2,0-11,6-12,8 *Referanseperioden for medianen er 1990-2016 for Noreg, og 2002-2016 for dei fem norske elspotområda frå 11. januar 2017. Figur 1 Fyllingsgraden til vassmagasina i Noreg. Prosent. Kapasitet=84,3 TWh. Kjelde: NVE Figur 2 Vassmagasinas fyllingsgrad i Sverige. Prosent. Kapasitet=33,8 TWh. Kjelde: Svensk Energi
3 Figur 3 Vassmagasina sin fyllingsgrad for elspotområda NO1, NO2, NO3, NO4 og NO5. Prosent. Kjelde: NVE
4
5 Tilsig og nedbørtilhøve Tabell 2 Tilsig og nedbør. Kjelde: NVE TWh Veke 4 2017 Veke 4 2016 Veke 4 Normal Tabell 2a Utviklinga i tilsig og nedbør så langt i år. Kjelde: NVE Differanse frå same veke i 2016 Prosent av normal veke Tilsig 1,6 1,5 0,9 0,1 173 Nedbør 3,2 7,2 3,9-4,0 82 TWh Veke 1-4 2017 Veke 1-4 Normal Differanse frå normal til no i år Tilsig 6,2 4,4 1,8 Nedbør 15,6 15,5 0,1 Tabell 2b Forventa tilsig og nedbør i inneverande veke. Kjelde: NVE Prosent av TWh normal Tilsig 0,9 86 Nedbør 1,2 34 For fleire detaljar når det gjeld vassføring i Noreg sjå: http://www2.nve.no/h/hd/plotreal/ Figur 4 Nedbør i Noreg 2016 og 2017, og gjennomsnitt for perioden 1981-2010, GWh. Kjelde: NVE
6 Figur 5 Nyttbart tilsig i Noreg i 2016 og 2017, maks, min og gjennomsnitt for perioden 1981-2010, GWh. Kjelde: Nord Pool og NVE Figur 6 Temperaturar i Noreg i 2017, gjennomsnitt og normal for veka. Kjelde: Meteorologisk institutt og SKM Market Predictor
7 Figur 7 Utviklinga av snømagasin for dei norske vassmagasina vintrane 2014/15, 2015/16 og 2016/17 i prosent av median kulminasjon. Median er for 30-års-perioden 1981-2010, maksimum og minimum er for perioden 1981-2010. Kjelde: NVE Figur 8 Snømagasin i prosent av normalt for vintrane 2014/15, 2015/2016 og 2016/2017. Kjelde: NVE
8 Produksjon, forbruk og utveksling Tabell 3 Nordisk produksjon, forbruk* og kraftutveksling. Alle tal i GWh. Kjelde: SKM Market Predictor Produksjon Endring frå Endring frå Veke 4 Veke 3 førre veke (GWh) førre veke (%) Norge 3 436 3 478-41 -1 % NO1 374 376-2 -1 % NO2 1 072 1 133-61 -5 % NO3 562 551 11 2 % NO4 660 661-1 0 % NO5 769 757 12 2 % Sverige 3 768 3 799-32 -1 % SE1 480 511-31 -6 % SE2 1 072 1 073-1 0 % SE3 2 058 2 041 18 1 % SE4 158 175-17 -10 % Danmark 570 584-14 -2 % Jylland 362 363-0 0 % Sjælland 207 222-14 -6 % Finland 1 498 1 495 3 0 % Norden 9 272 9 356-85 -1 % Forbruk Norge 3 073 3 118-46 -1 % NO1 953 971-17 -2 % NO2 799 799 0 0 % NO3 552 558-5 -1 % NO4 414 431-17 -4 % NO5 354 360-6 -2 % Sverige 3 318 3 348-30 -1 % SE1 212 218-5 -3 % SE2 430 439-9 -2 % SE3 2 064 2 072-8 0 % SE4 611 618-7 -1 % Danmark 682 683-1 0 % Jylland 398 398-0 0 % Sjælland 284 285-1 0 % Finland 1 866 1 866-0 0 % Norden 8 938 9 014-76 -1 % Nettoimport Norge -363-359 -4 Sverige -450-452 2 Danmark 112 98 13 Finland 368 371-3 Norden -334-342 8 *Ikkje temperaturkorrigerte tal.
9 Vind- og kjernekraftproduksjon Figur 7 Vindkraftproduksjon i Danmark og Sverige dei siste to vekene og vindkraftproduksjon per veke for Sverige og Danmark i 2016 og 2017. (Foreløpig statistikk). Kjelde: SKM Market Predictor Figur 8: Kjernekraftproduksjon i Sverige dei to siste vekene og for same veker i 2016. Kjelde: SKM Market Predictor (Førebels statistikk).
10 Utviklinga i kraftproduksjon og forbruk Tabell 4 Produksjon, forbruk og utveksling så langt i år. Kjelde: SKM Market Predictor Norge (TWh) Til no i år Same periode (2016) Endring (%) Endring (TWh) Produksjon 13,9 15,2-9,3-1,3 Forbruk 12,6 13,9-10,0-1,3 Nettoimport -1,3-1,3 0,0 Norden (TWh) Til no i år Same periode (2016) Endring (%) Endring (TWh) Produksjon 37,4 39,5-5,6-2,1 Forbruk 36,5 39,4-7,9-2,9 Nettoimport -0,8 0,0-0,8 Utveksling Figur 9 Nettoutveksling pr. veke for Noreg og Norden, 2016 og 2017, GWh. Kjelde: SKM Market Predictor Figur 10 Import og eksport i dei norske elspotområda førre veke. Alle tal i GW. Kjelde: SKM Market Predictor.
11 Figur 11 Marknadsflyt mellom elspotområde i Norden førre veke, GWh. Kjelde: SKM Syspower 84(72) 205(227) 34(19) 0(1) 130(138) 139(150) 1(9) 36(26) 83(96) 101(106) 121(122) RU 392(369) 27(15) 48(51) 143(176) 35(28) 0(3) 40(39) 885(890) 2(0) EE 36(59) 16(10) 13(16) 87(86) NL 98(119) 26(25) 6(1) 33(41) DE 64(57) 134(119) 98(98) 88(102 788(735) 1(0) 0(1) 68(61) PL 44(5) LT * Tal for veka før står i parentes. Mellom Russland og Finland er det oppgjeve tal for fysisk flyt.
12 Kraftprisar Engrosmarknaden Tabell 5 Kraftprisar nordiske elspotområde*. Vekesnitt. Kjelde: SKM Market Predictor. Endring frå Endring frå kr/mwh Veke 4 Veke 3 (2017) Veke 4 (2016) førre veke (%) i fjor (%) NO1 267,7 284,9 167,6-6,0 59,7 NO2 267,0 274,7 167,6-2,8 59,3 NO3 262,8 276,2 167,0-4,9 57,3 NO4 217,6 221,1 165,7-1,6 31,3 NO5 263,1 266,9 167,6-1,4 57,0 SE1 271,3 292,7 164,1-7,3 65,4 SE2 271,3 292,7 164,1-7,3 65,4 SE3 273,6 298,1 165,1-8,2 65,7 SE4 301,6 318,5 165,2-5,3 82,6 Finland 303,0 311,3 247,0-2,7 22,7 Jylland 274,1 298,0 151,9-8,0 80,5 Sjælland 302,0 318,5 158,9-5,2 90,1 Estland 303,0 311,3 248,2-2,7 22,1 System 266,2 283,1 172,2-6,0 54,6 Nederland 503,3 511,9 253,2-1,7 98,8 Tyskland 558,9 586,5 197,0-4,7 183,8 Polen 361,2 379,0 310,0-4,7 16,5 Litauen 352,0 381,5 360,2-7,7-2,3 Figur 12 Spotprisar i Noreg og Norden, Nederland og Tyskland i førre veke, kr/mwh. Kjelde: SKM Market Predictor
13 Terminmarknaden Tabell 6 Terminprisar, nordisk og tysk kraft, samt CO 2 kvotar. Kjelder: SKM Market Predictor. Prisane i tabellen er sluttprisar fredag i den aktuelle veka. Terminprisar (kr/mwh) Veke 4 Veke 3 (2017) Endring (%) Nasdaq OMX Februar 251,4 265,1-5,2 2. kvartal 2017 196,1 205,6-4,6 3. kvartal 2017 192,0 201,7-4,8 EEX OMX 2. kvartal 2017 280,0 294,9-5,0 3. kvartal 2017 281,3 296,3-5,1 CO2 (kr/tonn) Desember 2017 45,1 49,1-8,2 Desember 2018 44,2 49,2-10,2 Figur 13 Daglege sluttprisar for enkelte typar kontraktar i den finansielle kraftmarknaden siste tolv månader, kr/mwh. Kjelde: SKM Market Predictor Figur 14 Daglege sluttprisar for utslippskvotar på CO 2, kr/tonn. Kjelde: SKM Market Predictor
14 Sluttbrukarprisar Tabell 7 Vekeutvikling i sluttbrukarprisar. Alle prisar er inkl. mva. bortsett frå spotpriskontrakt i Nord-Noreg. Dette er gjort for å gi eit meir korrekt bilete av kva forbrukarar i Nordland, Troms og Finnmark, som har fritak frå mva. på straum, faktisk betalar. Kjelde: Forbrukerrådet, Nord Pool Spot, Energimarknadsinspektionen og NVE. Øre/kWh Veke 4 2017 Veke 3 2017 Veke 4 2016 Variabelpris kontrakt* Marknadspris- / spotpriskontrakt Fastpriskontrakt Snitt frå eit utval av leverandørar Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor 44,2 45,0 32,5-0,8 11,7 Veke 4 2017 Veke 3 2017 Veke 4 2016 Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor Aust-Noreg (NO1) 37,9 40,0 25,1-2,1 12,8 Sørvest-Noreg (NO2) 37,8 38,7 25,1-0,9 12,7 Midt-Noreg (NO3) 37,2 38,9 25,1-1,7 12,1 Nord-Noreg (NO4) 25,3 25,6 19,9-0,3 5,4 Vest-Noreg (NO5) 37,3 37,8 25,1-0,5 12,2 Veke 4 2017 Veke 3 2017 Veke 4 2016 Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor 1 år (snitt Noreg) 36,5 37,3 30,9-0,8 5,6 3 år (snitt Noreg) 35,3 35,2 32,6 0,1 2,7 1 år (snitt Sverige) 44,9 46,0 41,5-1,1 3,4 3 år (snitt Sverige) 43,0 43,9 42,4-0,9 0,6 * Metoden for berekning av variabelpriskontrakt er gjelder gjennomsnittet av kontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. Figur 17 Vekeutvikling i pris på variabelpriskontrakt* og spotpriskontrakt** med eit påslag på 4,4 øre/kwh***. Kjelder: Forbrukerrådet, Nord Pool Spot og NVE. * Prisar for variabelpriskontraktar meldas fram i tid. Metoden for berekning av variabelpriskontrakt er gjelder gjennomsnittet av kontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. **Alle prisar bortsett frå spotpriskontrakt for Nord-Noreg inkluderer mva. *** Frå og med veke 1 2017 vart påslaget endra frå 4,2 øre/kwh (inkl. mva) til 4,4 øre/kwh (inkl. mva.) som følgje av ein antatt auke i påslaget grunna elsertifikatordninga. For meir informasjon om elsertifikatmarknaden, se www.nve.no/elsertifikater
15 Figur 18 Utviklinga dei siste 52 vekene i prisane for norske* og svenske eitt- og treårige fastpriskontraktar, basert på eit årleg forbruk på 20 000 kwh. Alle prisar inkl. mva. i norske øre/kwh. Kjelder: Energimarknadsinspektionen og Forbrukerrådet. * For norske kontraktar er det brukt eit gjennomsnitt av fastpriskontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. Tabell 8 Vekeutvikling i straumkostnaden* for sluttbrukarar. Straumkostnaden er eksklusiv nettleige og forbruksavgift, men inkl. mva. bortsett frå elspotområdet Nord-Noreg. Dette er gjort for å gi eit meir korrekt bilete av kva forbrukarar i Nordland, Troms og Finnmark, som har fritak frå mva. på straum, faktisk betalar. Kjelde: Forbrukerrådet, Nord Pool Spot og NVE. NOK Berekna straumkost nad for veke 4 2017 Berekna straumkost nad for veke 3 2017 Endring frå førre veke Berekna straumkost nad for veke 4 2016 Berekna straumkost nad hittil i 2017 Differanse frå 2016 til no i år 10 000 kwh 108 114-5 72 451-30 Aust-Noreg 20 000 kwh 217 227-11 144 903-60 (NO1) 40 000 kwh 433 454-21 288 1806-121 10 000 kwh 108 110-2 72 437 23 Sørvest- 20 000 kwh 216 220-4 144 874 45 Noreg (NO2) 40 000 kwh 432 440-8 288 1749 91 10 000 kwh 106 110-4 72 436-14 Midt-Noreg 20 000 kwh 213 221-8 143 872-29 (NO3) 40 000 kwh 426 442-16 287 1745-57 10 000 kwh 72 73 0 57 307-48 Nord-Noreg 20 000 kwh 145 145-1 114 614-97 (NO4) 40 000 kwh 289 291-2 228 1228-193 10 000 kwh 107 107-1 72 432 18 Vest-Noreg 20 000 kwh 213 214-1 144 865 36 (NO5) 40 000 kwh 426 429-2 288 1730 71 10 000 kwh 128 130-2 95 520 149 Variabelpris 20 000 kwh 253 256-3 186 1025 300 kontrakt 40 000 kwh 501 507-6 367 2035 603 * NVE nyttar ein temperaturkorrigert justert innmatningsprofil, basert på alminneleg forsyning i 2009-2014, for å berekna straumkostnaden til sluttbrukarane. Innmatingsprofilen er berekna av konsulentselskapet Optimeering AS på oppdrag frå NVE. Den same innmatningsprofilen er nytta for alle elspotområda og variabelpriskontrakt. ** NVE nyttar eit påslag på 4,4 øre/kwh inkl. mva på alle spotpriskontraktar i 2017 og 4,2 øre/kwh inkl. mva i 2016, bortsett frå spotpriskontraktar i Nord-N oreg, kor påslaget er på hhv 3,5 øre/kwh og 3,4 øre/kwh ekskl. mva. Marknadspris-/ spotpriskontrakt **
16 Tilstanden til kraftsystemet 1 Det er vedlikehaldsarbeid på linjenett og ved kraftstasjonar fleire stader i Norden. For meir informasjon om linjer og kraftverk viser vi til heimesidane til Nord Pool (https://umm.nordpoolgroup.com/#/messages eller trykk på linkane). Produksjon Type Område Publisert av Enhet Dato fra Dato til Varighet Installert Utilgjengelig Link Planned NO2 Agder Energi Vannkraft AS Brokke 2017-01-17 2017-01-23 5 dager 365 365 Link 1 Unplanned DK1 DONG Energy Thermal Power A/S Studstrupværket SSV4 2016-12-01 2017-03-31 120 dager 380 380 Link 3 Planned DK2 DONG Energy Thermal Power A/S Avedøreværket AVV1 2017-01-26 2017-02-06 11 dager 254 254 Link 7 Overføring Type Publisert av Enhet Dato fra Dato til Varighet Installert Utilgjengelig Link Unplanned LITGRID AB LT -> SE4 2017-01-17 2017-01-24 7 dager 700 700 Link 2 Unplanned LITGRID AB SE4 -> LT 2017-01-17 2017-01-24 7 dager 700 700 Link 2 Unplanned Statnett SF NO5 -> NO1 2017-01-21 2017-01-27 6 dager 3900 500 Link 4 Unplanned Statnett SF NO1A -> NO1 2016-10-13 2017-09-01 323 dager 6850 2350 Link 5 Unplanned Statnett SF NO5 -> NO1 2016-10-13 2017-09-01 323 dager 3900 900 Link 5 Unplanned Statnett SF NO1 -> SE3 2016-10-13 2017-09-01 323 dager 2145 2145 Link 5 Unplanned Statnett SF NO2 -> NO1 2016-10-13 2017-09-01 323 dager 3500 1300 Link 5 Unplanned Statnett SF NO5 -> NO1 2017-01-12 2017-01-29 17 dager 3900 1500 Link 6 Unplanned Statnett SF NO1 -> SE3 2017-01-12 2017-01-29 17 dager 2145 2145 Link 6 Unplanned Statnett SF NL -> NO2 2016-10-26 2017-01-13 80 dager 723 23 Link 8 Unplanned Statnett SF NO2 -> NL 2016-10-26 2017-01-31 98 dager 723 223-323 Link 8 1 Kjelde: https://umm.nordpoolgroup.com/#/messages ( Urgent Market Messages (UMM) )