Driftsplan Hjort 2015-2018 Ytre Hatlestrand Hjortevald Plan skriven av Hans Bertin Hjortland
1 Innleiing 1.1 Grunnlag for bestandsplan Ytre Hatlestrand Hjortevald er ei samanstilling av privateigde jaktareal på Hatlestrand i Kvinnherad kommune som tidlegare har vore samla i mindre vald. Valdet er igjen delt inn i 5 eigne jaktfelt i sjølve planområde. Eigedom G.nr Br.nr Areal/an del Eigar/Jaktrettshavar Attramadal 23 1 612 daa Reidar Algerøy/Eva Attramadal 1 28 1 237 daa Bjørn Olav Netland 1 Tveitane 25 1 736 daa Knut Jarle Hovland 3 Tveitane 25 2 578 daa Audun Netland 3 29 4 636 daa Oddvar Netland 3 Netland Fjellskog 29 6 539 daa Baroniet 3 Netland 29 1 547 daa Bjørn Olav Netland 1 Netland 29 2 519 daa Ally Brown (Bjørn Olav Netland) 1 Netland 29 3 293 daa Svein Netland 5 29 5 64 daa Karsten Netland 5 Netland 29 7 348 daa Odd Halvor Jacobsen 5 Hjortland 30 1 1321 daa Helge Hjortland 2 Hjortland 30 2 1159 daa Samson Hjortland 1 Stølen 30 3 52 daa Olav Stølen 2 30 4 47 daa Anne Karin Lindskog 1 Netland/Hjortås 31 1 161 daa Inge Netland 2 Hjortås 31 2, 34 674 daa Johan Hjortås 4 31 4 80 daa Svein Hove 2 Erikstræ 31 3,7 88 daa Arne Selen 4 Myrvold 31 5 18 daa Hans Myrvold 2 Nyland 31 6 80 daa Hans Myrvold 2 Hjorthaug 31 10 44 daa Johannes Hjorthaug 2 31 12 16 daa Audun Hjortås 4 Hjortås 31 19,20 29 daa Johan Hjortås 4 Gjerde 32 2 577 daa Lars Gjerde 2 Myrvold 32 16 7 daa Hans Myrvold 2 Totalt teljande 9462 daa Tilhøyrande jaktfelt nr
1.2 Avgrensingar Valdet er det inn i fem jaktfelt med denne arealfordelinga: 1. Netland-Hjortland 3121 daa 2. Helge Hjortland m.fleire 2340 daa 3. Tveitane 2489 daa 4. Hjortås 807 daa 5. Ytre Netland 705 daa 1.3 Målsetjingar Føremålet er å ha grunneigarane samla til ei felles forvaltning av hjorteviltet som ein integrert del av ressursgrunnlaget for landbruket. Valdet skal arbeida for: - Ei langsiktig forvaltning med best mogleg produksjon og avkastning i høve til naturgrunnlaget - At skadar på jordbruk, skogbruk og hage skal vera på eit akseptabelt nivå - Ei human, rasjonell, effektiv og lønsam hjortejakt - Vern om ei høveleg hjortestamme med rett alders- og kjønnssamansetjing - Fremja grunneigarane sine interesser i utmarka - Samarbeida med nabovald om god forvaltning av hjortestamma Leiinga i valdet har ansvar for oppfylging av innhaldet i driftsplanen i samarbeid med den lokale viltforvaltninga. I avtaleperioden skal hjortestamma i valdet tilpassast eit forsvarleg nivå ut frå dokumenterte dyreteljingar, beitetilhøve, sett hjort registreringar og slaktevekter. 1.4 Planperiode Driftssplanen gjeld for tre år. Den varer frå 1.mai 2015 til 30. april 2018. 1.5 Leiing for valdet Valdet vert leia av eit styre på 6 personar. Styret er samansett av jaktleiarane i dei fem jaktfelta, samt ein representant frå felt 2. Styret vel sjølv leiar og skrivar.
2 Biologiske tilhøve 2.1 Fellingsstatistikk for området i førre planperiode hanndyr 1 ½ år hunndyr 1 ½ år hanndyr hunndyr Tildelt totalt hannkalv hunnkalv totalt Fellingsprosent 2012 45 4 7 9 10 3 6 39 86,67 2013 45 5 7 9 10 5 6 42 93,33 2014 45 6 5 10 12 3 8 44 97,78 Totalt er det felt 125 dyr i denne planperioden - ein total fellingsprosent på 92,59%. Det har blitt felt fleire hodyr enn handyr denne perioden med fordelinga 56,9 : 43,1. Grunna høg tettleik av dyr i planområdet over lang tid, er dette i tråd med kva som var lagt opp til i førre driftsplan der valdet tok sikte på eit høgare uttak av hodyr enn handyr. Av den totale avskytinga utgjer kalv ein prosentdel på 27,2% og ungdyr utgjer ein prosentdel på 48% - også dette høge uttaket av kalv og ungdyr er i tråd med avskytingsplanen i førre periode. Valdet kom likevel ikkje heilt i mål med avskytinga. Kalv, yngre kolle og bukk manglar alle dyr på full avskyting, medan yngre bukk og kolle ligg over planlagt uttak. Totalt manglar det ti dyr for å nå full avskyting i forhold til planen. Noko av grunnen til at det står dyr igjen er at valdet har mangla eit system for omfordeling av uteståande dyr frå dei første åra av planperioden. 2.2 Observasjonar av hjort Valdet sit etter kvart på eit rikt talmateriale av dyreobservasjonar. "Sett-hjort" -registreringa er den mest omfattande, men valdet har òg gjennomført vårteljingar samt eigne sommarteljingar av hjort. Begge dei to sistnemnde er gjennomført etter faste rutinar for å få mest mogleg korrekte tal. "Sett hjort -registreringa er med på å gje ei god oversikt over samansetjinga av hjortestamma i området. Alle jegrar skal ha eit Sett hjort -skjema og fører opp sine observasjonar kvar dag det blir jakta. Etter at jakta er avslutta skal skjema leverast til jaktleiar som førar alle observasjonar på ei fellesliste/skjema for jaktfeltet. Denne lista vert levert, saman med fellingsrapport eller elektronisk, til viltforvaltar i kommunen innan ei frist på ti dagar etter jaktslutt.
Informasjon henta frå www.hjortevilt.no Fordeling dyr Sett hjort -registreringar i valdet Antall jegerdager Spissbukk Bukk Kolle Kalv Ukjent Sum sette hjort 2000 88 0 33 67 42 15 157 2001 74 0 41 87 60 31 219 2002 108 0 67 108 62 24 261 2003 99 52 42 172 101 22 389 2004 77 61 41 115 85 16 318 2005 106 39 47 146 106 42 380 2006 111 84 69 232 138 34 557 2007 88 74 53 271 154 26 578 2008 40 48 40 190 119 10 407 2009 96 75 80 323 182 32 692 2010 125 79 85 451 254 64 933 2011 101 33 54 442 251 20 800 2012 140 45 84 461 333 40 963 2013 171 58 100 557 327 71 1113 2014 203 152 92 650 426 61 1381 Bestandsutvikling Registreringane som vist i tabellen over gjer oss denne bestandsutviklinga: Sett hjort pr. jegerdag Sett kolle pr. bukk Sett kalv pr. kolle Sett spissbukk pr. bukk Prosent bukker felt av sette bukker Prosent koller felt av sette koller Prosent kalver felt av sette kalver Antall jegerdager 2000 1,78 2,03 0,63 0 21,21 4,48 7,14 88 2001 2,96 2,12 0,69 0 19,51 3,45 3,33 74 2002 2,42 1,61 0,57 0 11,94 4,63 9,68 108 2003 3,93 1,83 0,59 1,24 8,51 3,49 2,97 99 2004 4,13 1,13 0,74 1,49 7,84 6,09 5,88 77 2005 3,58 1,7 0,73 0,83 6,98 5,48 3,77 106 2006 5,02 1,52 0,59 1,22 5,23 3,88 2,9 111 2007 6,57 2,13 0,57 1,4 6,3 3,32 3,9 88 2008 10,18 2,16 0,63 1,2 5,68 3,16 2,52 40 2009 7,21 2,08 0,56 0,94 8,39 4,02 2,75 96 2010 7,46 2,75 0,56 0,93 6,1 3,1 3,54 125 2011 7,92 5,08 0,57 0,61 14,94 1,81 2,39 101 2012 6,88 3,57 0,72 0,54 7,75 3,04 2,7 140 2013 6,51 3,53 0,59 0,58 6,96 2,33 2,14 171 2014 6,8 2,66 0,66 1,65 5,74 2,92 2,35 203
Vårteljingar Teljingane er gjennomført etter ei fast køyrerute, og minimum to personar har delteke på kvar teljing. Forholdet kolle/kalv er tatt med for å få eit bilde av kva konsekvensar det høge uttaket av kalv/ungdyr kan ha og seie for rekruttering til hjortestamma. 2013 2014 21.03 kl 2200 01.04 - kl 2200 14 7 kolle, 5 kalv 86-48 kolle, 35 kalv 04.04 kl 2200 14.04 - kl 2200 66 29 kolle, 17 kalv 53-16 kolle, 14 kalv 18.04 kl 2200 24.04 - kl 2200 49 20 kolle, 19 kalv 38-10 kolle, 11 kalv 29.04 kl 2300 06.05 - kl 2300 106 56 kolle, 47 kalv 35-13 kolle, 12 kalv 13.05 kl 2300 15.05 - kl 2300 66 33 kolle, 23 kalv 19-11 kolle, 8 kalv 23.05 kl 2300 27.05 - kl 2300 27 15 kolle, 11 kalv 24-15 kolle, 6 kalv Totalt 328 Totalt 255 Sommarteljingar Teljingane har gått føre seg på kveldstid og etter ei fast rute kvar gong. På same måte som under vårteljingane er forholdet kolle/kalv er tatt med for å få eit bilde av kva konsekvensar det høge uttaket av kalv/ungdyr kan ha og seie for rekruttering til hjortestamma. 2011 2012 2013 2014 Antal teljedagar 27 26 29 26 Dyr totalt 476 703 615 1000 Gj.snitt pr teljedag 17,63 27,04 21,21 38,46 Kolle/kalv 238/132 369/209 364/161 596/325 Største dagsresult. 30.08-31 dyr 05.08-50 dyr 19.08 54 19.08 91 Kolle/kalv 18/11 25/14 32/17 59/25
2.3 Slaktevekter Snitt for planområdet (manglar informasjon om 2014) Hannkalv Hunnkalv Hanndyr 1 ½ år Hunndyr 1 ½ år Hanndyr Hunndyr 2007 31 24 48 36,5 70 51,5 2008 0 24,25 45,71 39,75 67,2 59,6 2009 21 26,25 42,25 38 80,67 54,25 2010 27 23,33 40,88 37,45 77,75 52 2011 22 24,75 40,4 36,38 64,5 51,5 2012 24,5 22,71 45,78 40,5 76 50,63 2013 27,5 22,2 39,33 37 63,5 44,33 2014 Snitt for kommunen (manglar informasjon om 2014) Hanndyr 1 ½ år Hunndyr 1 ½ år Hanndyr Hunndyr Hannkalv Hunnkalv 2007 22,77 21,82 45,81 40,23 74,59 52,58 2008 24,33 23,69 45,02 39,82 70,99 53,66 2009 23,43 23,11 43,48 38,88 72,72 53,07 2010 22,21 21,14 42,72 38,54 72,35 52,65 2011 23,19 21,44 41,72 36,71 74,33 52 2012 24,82 23,42 45,52 39,54 71,22 52,75 2013 24,28 23,08 41,75 38,33 69,79 51,93 2014 2.4 Alder på felte dyr I materialet henta ut frå www.hjortevilt.no, frå avslutta planperiode 2012-2015, er det registrert alder på 77 dyr. Av hanndyra var 90,6% tre år eller yngre. Av 32 felte handyr var berre tre dyr meir enn tre år. Dei tre fordeler seg på seks år (2 stk) og sju år (1 stk). Av hodyra var uttaket av unge dyr endå større. Av 45 hodyr var 93,3% tre år eller yngre. Også her var berre tre av dyra meir enn tre år. Det eldste hodyret var 15 år og resten av dyra var delt mellom ti år og seks år.
3 Jakt og felling 3.1 Planlagt uttak i perioden Valdet ynskjer å vidareføra dei mål som vart sett i førre planperiode. Ut frå Sett hjort - registreringane ser me at kjønnssamansetninga har betra seg, men er framleis stor i favør kolle. Det er heller ingen ting som tyder på at hjortestamma er redusert i stor grad. Samla sett viser hjort pr.jegerdagsverk ein liten nedgang sidan starten på førre planperiode, men siste år kan tyde på ein liten auke i stamma. Dette samsvarer òg med registrering hjå nabovald, samt totalresultatet i kommunane Kvinnherad, Kvam, Fusa og Tysnes. Dette skjer sjølv om uttaket har vore høgare enn i planperioden 2009-2011, samt at det har vore høgare uttak av hodyr enn handyr. Sommarteljingane våre samsvarer med "Sett-hjort"- registreringane, medan vårteljingane avvik frå dei to nemnde registreringane mellom 2013 og 2014. Den høge tettleiken av fører til stor avlingreduksjon på beite og slåttemark. Skade på skog og gjerde, samt hage er òg vanleg. Det er heller ikkje noko som tyder på at slaktevekter på kalv og ungdyr har byrja stige i løpet av førre planperiode - snarare tvert om. Samanlikna med slaktevekter for Kvinnherad kommune verkar valdet å liggje litt under gjennomsnittet. I komande periode vil valdet halde fram med å betre samansetninga mellom kolle og bukk. Me vil justere litt på uttaket mellom yngre koller og koller, men vil halde fram med eit lavt uttak av bukkar. Dette for å auke talet på vaksne bukkar som kan bidra til å få kollene tidlegare i brunst og dermed gje tidlegare kalving. Samla sett legg me opp til ei overvekt i uttaket av hodyr også i neste planperiode. Valdet vil framleis halde ei høg avskyting på kalv. Det er til dels svært ulikt kvar i valdet dyra held seg gjennom jakta. Valdet vil derfor lage ein fordelingsnøkkel for korleis omfordele uteståande dyr frå første og andre år i planperioden til resten av valdet. På denne måten håpar me å kome i mål med fullt uttak av dyr slik avskytingsavtalen seier. Valdet ynskjer å halde på det same arealgrunnleget som i førre periode om lag 215 daa pr dyr. Valdet har mista g.nr 28, b.nr 4 (239 daa) sidan førre planperiode og ynskjer derfor ei årleg tildeling på 44 dyr noko som gjer eit totalt uttak på 132 dyr over tre år.
Planlagt uttak 2015-2017 Kalv Hodyr 1,5 år/<36 kg Hanndyr 1,5 år Eldre kolle Vaksen bukk Totalt 2015 14 11 8 7 4 44 2016 13 11 9 7 4 44 2017 13 11 9 6 5 44 Sum 40 33 26 20 13 132 Prosent 30 25 20 15 10 100 3.2 Skadedyr Dersom skadepresset tilseier det, ynskjer valdet høve til å felle skadedyr. I så fall søkjer valdet, i kvart enkelt tilfelle, om løyve frå viltforvaltninga i kommunen etter at dei ordinære løyva er delt ut. Ved eventuel løyve om skadedyrsfelling skal det takast ut åringskoller eller handyr. Desse dyra vil, i så fall, bli trekt frå den ordinære kvoten. Ved skadefelling skal dyret fellast på skadestaden eller like ved. Skadefelling skal straks, seinast innan to dagar, meldast til viltforvaltninga i kommunen. Det skal leverast kjevar frå desse dyra på lik linje med dyr felt under den ordinære jakta. Hatlestrand Hans Bertin Hjortland Ansvarleg valdleiar