, 2016 Ruskevêr bidrog til lågare kraftpriser Ferieslutt og kjøligare vêr bidrog til at kraftforbruket gjekk opp sist veke. Nedbøren og vinden som følgde med ruskevêret gav likevel høg uregulert kraftproduksjon, noko som trakk det nordiske prisnivået ned frå veke 31 til veke 32. Sør-Noreg hadde dei lågaste kraftprisane i førre veke med ein snittpris på i overkant av 18 øre/kwh. Vêr og hydrologi I veke 32 kom det mest nedbør på Vestlandet med over 200 mm enkelte stader. I sum kom det 3,9 TWh nedbørenergi eller 240 prosent av normalen. Sum nedbørenergi hittil i år er 58,1 TWh eller 9,9 TWh mindre enn normalen. I veke 33 er det venta lite nedbør i heile landet, i sum er det venta netto fordamping slik at prognosert nedbørenergi for veka blir -0,4 TWh. I veke 32 var temperaturen omkring 2 4 grader under normalen i heile landet. I veke 33 er det venta temperaturar omkring 0 2 grader over normalen i heile landet. Det er spesielt i breområda at det ligg att snø av betyding for tilsiget til magasina. For fleire detaljar om snø, vêr og vatn, sjå www.xgeo.no. Berekna tilsig for veke 32 er 4,2 TWh, eller 160 prosent av normalt. Sum tilsig hittil i år er 88,4 TWh, eller som normalt. Prognosert tilsig for veke 33 er 2,1 TWh. Det er 80 prosent av normalt.
2 Magasinfylling Tabell 1 Magasinfylling. Kjelde: NVE og Nord Pool Prosent Prosenteiningar Veke 32 2016 Veke 31 2016 Veke 32 2015 Median* veke 32 Endring frå sist veke Differanse frå same veke i 2015 Differanse frå median Norge 81,5 79,0 80,9 80,5 2,5 0,6 1,0 NO1 86,2 83,9 87,6 87,2 2,3-1,4-1,0 NO2 84,5 81,9 81,7 78,8 2,6 2,8 5,7 NO3 72,5 68,8 88,4 82,9 3,7-15,9-10,4 NO4 78,4 77,6 80,5 75,8 0,8-2,1 2,6 NO5 81,8 78,2 73,7 79,1 3,6 8,1 2,7 Sverige 66,5 65,0 90,4 83,5 1,5-23,9-17,0 *Referanseperioden for medianen er 1990-2015 for Noreg, og 2002-2015 for dei fem norske elspotområda frå 7. mars 2016. Figur 1 Fyllingsgraden til vassmagasina i Noreg. Prosent. Kapasitet=84,3 TWh. Kjelde: NVE Figur 2 Vassmagasinas fyllingsgrad i Sverige. Prosent. Kapasitet=33,8 TWh. Kjelde: Svensk Energi
3 Figur 3 Vassmagasina sin fyllingsgrad for elspotområda NO1, NO2, NO3, NO4 og NO5. Prosent. Kjelde: NVE
4
5 Tilsig og nedbørtilhøve Tabell 2 Tilsig og nedbør. Kjelde: NVE TWh Veke 32 2016 Veke 32 2015 Veke 32 Normal Tabell 2a Utviklinga i tilsig og nedbør så langt i år. Kjelde: NVE Differanse frå same veke i 2015 Prosent av normal veke Tilsig 4,2 5,1 2,6-0,9 161 Nedbør 3,9 1,5 1,6 2,4 237 TWh Veke 1-32 2016 Veke 1-32 Normal Differanse frå normal til no i år Tilsig 88,4 88,4 0,0 Nedbør 58,1 68,0-9,9 Tabell 2b Forventa tilsig og nedbør i inneverande veke. Kjelde: NVE TWh Prosent av normal Tilsig 2,1 80 Nedbør - 0,4-19 For fleire detaljar når det gjeld vassføring i Noreg sjå: http://www2.nve.no/h/hd/plotreal/ Figur 4 Nedbør i Noreg 2015 og 2016, og gjennomsnitt for perioden 1981-2010, GWh. Kjelde: NVE Figur 5 Nyttbart tilsig i Noreg i 2015 og 2016, maks, min og gjennomsnitt for perioden 1981-2010, GWh. Kjelde: Nord Pool og NVE
6 Figur 6 Temperaturar i Noreg i 2016, gjennomsnitt og normal for veka. Kjelde: Meteorologisk institutt og SKM Market Predictor
7 Produksjon, forbruk og utveksling Tabell 3 Nordisk produksjon, forbruk* og kraftutveksling. Alle tal i GWh. Kjelde: SKM Market Predictor Produksjon Endring frå Endring frå Veke 32 Veke 31 førre veke (GWh) førre veke (%) Norge 2 280 2 260 20 1 % NO1 342 312 30 10 % NO2 665 682-17 -2 % NO3 357 346 11 3 % NO4 395 395 0 0 % NO5 520 524-5 -1 % Sverige 2 317 2 106 212 10 % SE1 386 393-7 -2 % SE2 387 339 48 14 % SE3 1 394 1 274 121 9 % SE4 150 100 50 50 % Danmark 506 447 59 13 % Jylland 377 336 41 12 % Sjælland 129 111 18 16 % Finland 991 970 21 2 % Norden 6 093 5 783 311 5 % Forbruk Norge 1 999 1 879 120 6 % NO1 474 430 44 10 % NO2 552 530 22 4 % NO3 425 402 23 6 % NO4 312 294 19 6 % NO5 235 223 13 6 % Sverige 2 048 1 902 146 8 % SE1 154 146 8 6 % SE2 259 249 9 4 % SE3 1 283 1 175 108 9 % SE4 367 332 35 10 % Danmark 570 537 33 6 % Jylland 333 313 20 6 % Sjælland 237 224 13 6 % Finland 1 392 1 354 38 3 % Norden 6 009 5 672 337 6 % Nettoimport Norge -281-381 100 Sverige -269-204 -65 Danmark 64 90-26 Finland 401 384 17 Norden -85-111 26 *Ikkje temperaturkorrigerte tal.
8 Vind- og kjernekraftproduksjon Figur 7 Vindkraftproduksjon i Danmark og Sverige dei siste to vekene og vindkraftproduksjon per veke for Sverige og Danmark i 2015 og 2016. (Foreløpig statistikk). Kjelde: SKM Market Predictor Figur 9: Kjernekraftproduksjon i Sverige dei to siste vekene og for same veker i 2015. Kjelde: SKM Market Predictor. (Foreløpig statistikk).
9 Utviklinga i kraftproduksjon og forbruk Tabell 4 Produksjon, forbruk og utveksling så langt i år. Kjelde: SKM Market Predictor Norge (TWh) Til no i år Same periode (2015) Endring (%) Endring (TWh) Produksjon 95,2 89,6 5,9 5,6 Forbruk 83,9 81,4 2,9 2,5 Nettoimport -11,3-8,2-3,1 Norden (TWh) Til no i år Same periode (2015) Endring (%) Endring (TWh) Produksjon 249,3 249,3 0,0 0,1 Forbruk 244,0 238,8 2,2 5,3 Nettoimport -5,3-10,5 5,2 Utveksling Figur 9 Nettoutveksling pr. veke for Noreg og Norden, 2015 og 2016, GWh. Kjelde: SKM Market Predictor Figur 10 Import og eksport i dei norske elspotområda førre veke. Alle tal i GW. Kjelde: SKM Market Predictor.
10 Figur 11 Marknadsflyt mellom elspotområde i Norden førre veke, GWh. Kjelde: SKM Syspower 9(5) 46(53) 177(192) 4(3) 10(13) 18(4) 66(64) 81(87) 33(34) 36(31) 34(38) 35(31) 169(136) 87(105) RU 67(67) 245(287) 11(8) 28(49) 75(88) 234(229) 13(0) EE 16(37) 20(15) 1(3) 0(2) 118(110) 99(104) NL 121(177) 330(325) 72(28) 1(11) DE 57(43) 21(14) 97(93) 19(46) 67(46) 23(33) 11(21) 62(67) PL 92(0) LT * Tal for veka før står i parentes. Mellom Russland og Finland er det oppgjeve tal for fysisk flyt.
11 Kraftprisar Engrosmarknaden Tabell 5 Kraftprisar nordiske elspotområde*. Vekesnitt. Kjelde: SKM Market Predictor. Endring frå Endring frå kr/mwh Veke 32 Veke 31 Veke 32 (2015) førre veke (%) i fjor (%) NO1 186,6 208,8 71,8-10,6 160,0 NO2 186,6 208,8 80,0-10,6 133,3 NO3 258,4 274,4 67,2-5,9 284,2 NO4 238,4 244,3 67,2-2,4 254,5 NO5 182,7 202,5 67,0-9,8 172,5 SE1 261,0 273,7 67,6-4,7 285,8 SE2 261,0 273,7 67,6-4,7 285,8 SE3 261,0 273,7 100,6-4,7 159,5 SE4 261,0 273,7 100,6-4,7 159,5 Finland 281,4 279,8 231,5 0,5 21,6 Jylland 205,4 233,5 144,9-12,1 41,8 Sjælland 257,6 273,7 176,8-5,9 45,7 Estland 281,4 279,8 234,5 0,5 20,0 System 218,0 230,7 74,7-5,5 191,8 Nederland 243,7 273,1 335,5-10,8-27,4 Tyskland 233,2 257,5 284,8-9,4-18,1 Polen 286,7 306,5 392,1-6,5-26,9 Litauen 293,8 354,7 412,1-17,2-28,7 Figur 12 Spotprisar i Noreg og Norden, Nederland og Tyskland i førre veke, kr/mwh. Kjelde: SKM Market Predictor
12 Terminmarknaden Tabell 6 Terminprisar, nordisk og tysk kraft, samt CO 2 kvotar. Kjelder: SKM Market Predictor. Prisane i tabellen er sluttprisar fredag i den aktuelle veka. Terminprisar (kr/mwh) Veke 32 Veke 31 Endring (%) Nasdaq OMX September 237,0 242,5-2,3 4. kvartal 2016 251,8 253,4-0,6 1. kvartal 2017 259,4 261,4-0,8 EEX OMX 4. kvartal 2016 284,1 286,9-1,0 1. kvartal 2017 276,3 278,0-0,6 CO2 (kr/tonn) Desember 2016 45,2 45,0 0,4 Desember 2017 45,5 45,1 0,8 Figur 13 Daglege sluttprisar for enkelte typar kontraktar i den finansielle kraftmarknaden siste tolv månader, kr/mwh. Kjelde: SKM Market Predictor Figur 14 Daglege sluttprisar for utslippskvotar på CO 2, kr/tonn. Kjelde: SKM Market Predictor
13 Sluttbrukarprisar Tabell 7 Vekeutvikling i sluttbrukarprisar. Alle prisar er inkl. mva. bortsett frå spotpriskontrakt i Nord-Noreg. Dette er gjort for å gi eit meir korrekt bilete av kva forbrukarar i Nordland, Troms og Finnmark, som har fritak frå mva. på straum, faktisk betalar. Kjelde: Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet**, Nord Pool Spot, Energimarknadsinspektionen og NVE. Øre/kWh Veke 32 2016 Veke 31 2016 Veke 32 2015 Variabelpris kontrakt* Marknadspris- / spotpriskontrakt Fastpriskontrakt Snitt frå eit utval av leverandørar Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor 34,4 34,1 25,5 0,3 8,9 Veke 32 2016 Veke 31 2016 Veke 32 2015 Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor Aust-Noreg (NO1) 27,5 30,3 12,8-2,8 14,7 Sørvest-Noreg (NO2) 27,5 30,3 13,8-2,8 13,7 Midt-Noreg (NO3) 36,5 38,5 12,2-2,0 24,3 Nord-Noreg (NO4) 27,2 27,8 9,8-0,6 17,4 Vest-Noreg (NO5) 27,0 29,5 12,2-2,5 14,8 Veke 32 2016 Veke 31 2016 Veke 32 2015 Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor 1 år (snitt Noreg) 41,2 41,0 35,8 0,2 5,4 3 år (snitt Noreg) 36,8 36,9 37,9-0,1-1,1 1 år (snitt Sverige) 44,4 44,8 43,2-0,4 1,2 3 år (snitt Sverige) 43,3 43,6 45,9-0,3-2,6 * Metoden for berekning av variabelpriskontrakt er gjelder gjennomsnittet av kontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. ** Frå og med 1. juli 2015 la Konkurransetilsynet ned sin kraftprisoversikt. Denne ble erstatta av Forbrukerrådets nye strømprisportal, strømpris.no. ***NVE har ikkje motteke svenske prisar for veke 31. Figur 17 Vekeutvikling i pris på variabelpriskontrakt* og spotpriskontrakt** med eit påslag på 4,2 øre/kwh***. Kjelder: Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet, Nord Pool Spot og NVE. * Prisar for variabelpriskontraktar meldas fram i tid. Metoden for berekning av variabelpriskontrakt er gjelder gjennomsnittet av kontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. **Alle prisar bortsett frå spotpriskontrakt for Nord-Noreg inkluderer mva. *** Frå og med veke 1 2016 vart påslaget endra frå 3,8 øre/kwh (inkl. mva) til 4,2 øre/kwh (inkl. mva.) som følgje av ein antatt auke i påslaget grunna elsertifikatordninga. For meir informasjon om elsertifikatmarknaden, se www.nve.no/elsertifikater
14 Figur 18 Utviklinga dei siste 52 vekene i prisane for norske* og svenske eitt- og treårige fastpriskontraktar, basert på eit årleg forbruk på 20 000 kwh. Alle prisar inkl. mva. i norske øre/kwh. Kjelder: Energimarknadsinspektionen og Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet. * For norske kontraktar er det brukt eit gjennomsnitt av fastpriskontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. Tabell 8 Vekeutvikling i straumkostnaden* for sluttbrukarar. Straumkostnaden er eksklusiv nettleige og forbruksavgift, men inkl. mva. bortsett frå elspotområdet Nord-Noreg. Dette er gjort for å gi eit meir korrekt bilete av kva forbrukarar i Nordland, Troms og Finnmark, som har fritak frå mva. på straum, faktisk betalar. Kjelde: Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet, Nord Pool Spot og NVE. NOK Berekna straumkost nad for veke 32 2016 Berekna straumkost nad for veke 31 2016 Endring frå førre veke Berekna straumkost nad for veke 32 2015 Berekna straumkost nad hittil i 2016 Differanse frå 2015 til no i år 10 000 kwh 29 32-3 14 1955 148 Aust-Noreg 20 000 kwh 59 64-5 27 3910 296 (NO1) 40 000 kwh 117 128-11 54 7820 593 10 000 kwh 29 32-3 15 1888 83 Sørvest- 20 000 kwh 59 64-5 29 3776 166 Noreg (NO2) 40 000 kwh 117 128-11 59 7551 331 10 000 kwh 39 41-2 13 2032 172 Midt-Noreg 20 000 kwh 78 82-4 26 4065 343 (NO3) 40 000 kwh 156 163-7 52 8129 686 10 000 kwh 29 29 0 10 1539 65 Nord-Noreg 20 000 kwh 58 59-1 21 3078 130 (NO4) 40 000 kwh 116 118-2 42 6157 260 10 000 kwh 29 31-2 13 1878 76 Vest-Noreg 20 000 kwh 58 62-5 26 3757 153 (NO5) 40 000 kwh 115 125-10 52 7514 306 10 000 kwh 38 38 0 30 2073-49 Variabelpris 20 000 kwh 73 72 1 54 4015-52 kontrakt 40 000 kwh 143 140 2 103 7898-57 * NVE nyttar ein temperaturkorrigert justert innmatningsprofil, basert på alminneleg forsyning i 2009-2014, for å berekna straumkostnaden til sluttbrukarane. Innmatingsprofilen er berekna av konsulentselskapet Optimeering AS på oppdrag frå NVE. Den same innmatningsprofilen er nytta for alle elspotområda og standard variabel kontrakt. I 2015 var det 53 veker, og profilen for veke 53 er berekna som eit snitt av profilane for veke 1 og 52. Profilen for veke 53 er lagt til dei andre vekene, som er uendra. Dette gir eit årsforbruk på litt over 20 000 kwh i 2015. ** NVE nyttar eit påslag på 4,2 øre/kwh inkl. mva på alle spotpriskontraktar i 2016 og 3,8 øre/kwh inkl. mva i 2015, bortsett frå spotpriskontraktar i Nord-Noreg, kor påslaget er på hhv 3,4 øre/kwh og 3,0 øre/kwh ekskl. mva. Marknadspris-/ spotpriskontrakt **
15 Tilstanden til kraftsystemet 1 Det er vedlikehaldsarbeid på linjenett og ved kraftstasjonar fleire stader i Norden. For meir informasjon om linjer og kraftverk viser vi til heimesidane til Nord Pool. Produksjon id event_ event_start event_stop duration affected_areas company name installed available type of event 91821 05.08.2016 08.08.2016 3 days NO5 E-CO Energi AS Aurland 1 280 0 Failure 92146 28.07.2016 10.08.2016 13 days SE3 Forsmark Kraftgrupp AB Forsmark Block3 1167 0 Failure 89621 10.08.2016 12.08.2016 2 days NO5 E-CO Energi AS Aurland 3 280 0 unavailability 92430 12.08.2016 14.08.2016 2 days DK1 Nordjyllandsværk et A/S Nordjyllandsvær ket 412 Failure (not 0 immediate) 72248 05.08.2016 19.08.2016 14 days FI Fortum Power and Heat OY Naantali 325 0 91952 18.04.2016 22.08.2016 126 days NO5 Statkraft Energi AS Jostedal 275 0 92448 12.08.2016 26.08.2016 14 days SE3 Ringhals AB Ringhals Block4 557 0 Failure 91709 31.07.2016 26.08.2016 25 days NO2 Statkraft Energi AS Kvilldal 310 0 Failure Energi Danmark 75586 05.08.2016 28.08.2016 23 days DK1 A/S Fynsværket 409 0 limitation 70721 05.08.2016 28.08.2016 23 days DK1 Energi Danmark A/S Fynsværket 409 0 82741 01.09.2015 01.09.2016 366 days NO2 SKL Produksjon AS Blåfalli Vik 230 0 Failure Fortum Power and seasonal 81093 01.06.2016 01.09.2016 92 days FI Heat OY Suomenoja 170, 64 0, 0 closing 91043 18.05.2016 02.09.2016 107 days NO5 Statkraft Energi AS Sy-Sima 310 0 91950 09.08.2016 02.09.2016 24 days NO2 Statkraft Energi AS Oksla 206 0 Maintenance 91810 01.07.2016 02.09.2016 63 days NO2 Statkraft Energi AS Kvilldal 310, 310 0, 0 Fortum Power and 91781 07.08.2016 08.09.2016 31 days FI Heat OY Loviisa Block 1 496 0 87983 24.05.2016 09.09.2016 108 days DK1 Dong Energy Thermal Power A/S Studstrupværket 380 seasonal 0 closing 70733 01.07.2016 12.09.2016 73 days DK1 Dong Energy Thermal Power A/S Skærbækværket 427 0 88793 05.08.2016 18.09.2016 44 days DK2 Dong Energy Thermal Power A/S Avedøreværket 548 0 91736 04.04.2016 20.09.2016 169 days DK2 Dong Energy Thermal Power A/S Avedøreværket 254 0 90031 03.08.2016 10.10.2016 68 days SE3 Ringhals AB Ringhals Block3 1063 0 90174 29.06.2016 19.10.2016 112 days FI Helen Oy Vuosaari 160, 160, 160, 0, 0 91354 08.08.2016 28.10.2016 81 days SE1 Vattenfall AB Porjus 235 0 89943 25.07.2015 01.12.2016 496 days SE3 Ringhals AB Ringhals Block2 865 0 89410 05.03.2013 01.12.2018 2097 days DK2 Dong Energy Thermal Power A/S Asnæsværket 640 0-640 Other 1 Kjelde: http://umm.nordpoolspot.com/ ( Urgent Market Messages (UMM) ).
16 Overføring id event_start event_stop event_ duration affected_ areas company name installed available type of event NO1, NO3, NO4, SE1, SE2 NO1>NO3, SE2>NO4, SE2>NO3, NO3>NO1, NO3>NO4, SE1>NO4, NO4>NO3, NO4>SE2, NO4>SE1 500, 300, 1000, 500, 200, 600, 1000, 250, 700 300, 200, 700-800, 300, 0, 200-250, 400-600, 100, 400-600 92105 19.07.2016 10.08.2016 21 days Statnett SF 91806 08.08.2016 10.08.2016 2 days NO1, SE3 Statnett SF SE3>NO1, NO1>SE3 2095, 2145 650, 850 91493 08.08.2016 10.08.2016 2 days NO1, SE3 Svenska Kraf SE3>NO1, NO1>SE3 2095, 2145 650, 850 DK1, DK1A, 92425 08.08.2016 14.08.2016 6 days SE3 Energinet.dkDK1A>DK1, SE3>DK1 2212, 680 1832, 300 92205 12.08.2016 16.08.2016 4 days FI, SE1 Fingrid Oyj FI>SE1, SE1>FI 1100, 1500 900, 900 86550 01.08.2016 19.08.2016 18 days NO1, NO5 Statnett SF NO5>NO1 3900 3000 92121 11.08.2016 19.08.2016 8 days DK1, NO2 Statnett SF NO2>DK1 1632 1332 SE2>NO3, NO1>NO3, NO3>NO1, NO3>NO4, NO1, NO3, NO4>NO3, SE2>NO4, 1000, 500, 500, 600, 300, 300, 0, NO4, SE1, NO4>SE2, SE1>NO4, 200, 1000, 300, 600, 100, 100, 400, 91623 08.08.2016 19.08.2016 11 days SE2 Statnett SF NO4>SE1 250, 600, 700 400 91960 01.08.2016 22.08.2016 21 days NO1, SE3 Statnett SF SE3>NO1, NO1>SE3 2095, 2145 650-900, 300-700 73987 12.08.2016 22.08.2016 10 days NO1, SE3 Statnett SF SE3>NO1, NO1>SE3 2095, 2145 900, 700 92337 18.07.2016 18.09.2016 62 days SE1, SE2, SE3 Svenska Kraf SE1>SE2, SE2>SE3 3300, 7300 3200, 5900 91632 20.06.2016 15.10.2016 117 days NO1, NO1A, NO5, SE3 Statnett SF NO1A>NO1, NO5>NO1, NO1>SE3 6850, 3900, 2145 2400, 1900-3200, 245-900 Failure