, 2016 Svak auke i nordisk produksjon Ei svak auke i den nordiske kraftproduksjonen, ga tilnærma balanse i nordisk produksjon og forbruk. Dansk vindkraft bidrog til produksjonsoppgangen. Magasinfyllinga i Noreg ligg på normalen, men i Sverige er han framleis godt under medianen. Fyllingsgraden har her ligge på om lag 16 prosenteiningar under medianen dei siste seks vekene. Vêr og hydrologi I veke 34 kom det mest nedbør på Vestlandet med 50 100 mm mange stader. I sum kom det 2,8 TWh nedbørenergi eller 140 prosent av normalen. Sum nedbørenergi hittil i år er 61,2 TWh eller 10,7 TWh mindre enn normalen. I veke 35 er det venta mest nedbør på Vestlandet, i Nordland og Troms med 60 120 mm mange stader. I sum er det venta 3,5 TWh nedbørenergi eller 160 prosent av normalen. I veke 34 var temperaturen omkring normalen i heile landet. Også i veke 35 er det venta temperaturar omkring normalen. Det er spesielt i breområda at det ligg att snø av betyding for tilsiget til magasina. For fleire detaljar om snø, vêr og vatn, sjå www.xgeo.no. Berekna tilsig for veke 34 er 2,8 TWh, eller 110 prosent av normalt. Sum tilsig hittil i år er 93,5 TWh, eller som normalt. Prognosert tilsig for veke 35 er 3,1 TWh. Det er 120 prosent av normalt.
2 Magasinfylling Tabell 1 Magasinfylling. Kjelde: NVE og Nord Pool Prosent Prosenteiningar Veke 34 2016 Veke 33 2016 Veke 34 2015 Median* veke 34 Endring frå sist veke Differanse frå same veke i 2015 Differanse frå median Norge 82,4 81,5 85,8 82,3 0,9-3,4 0,1 NO1 87,8 86,4 87,8 88,0 1,4 0,0-0,2 NO2 84,4 84,1 87,1 80,5 0,3-2,7 3,9 NO3 72,8 72,3 89,2 83,5 0,5-16,4-10,7 NO4 78,6 78,4 84,5 76,9 0,2-5,9 1,7 NO5 85,4 82,6 82,2 82,8 2,8 3,2 2,6 Sverige 67,3 66,7 89,2 83,6 0,6-21,9-16,3 *Referanseperioden for medianen er 1990-2015 for Noreg, og 2002-2015 for dei fem norske elspotområda frå 7. mars 2016. Figur 1 Fyllingsgraden til vassmagasina i Noreg. Prosent. Kapasitet=84,3 TWh. Kjelde: NVE Figur 2 Vassmagasinas fyllingsgrad i Sverige. Prosent. Kapasitet=33,8 TWh. Kjelde: Svensk Energi
3 Figur 3 Vassmagasina sin fyllingsgrad for elspotområda NO1, NO2, NO3, NO4 og NO5. Prosent. Kjelde: NVE
4
5 Tilsig og nedbørtilhøve Tabell 2 Tilsig og nedbør. Kjelde: NVE TWh Veke 34 2016 Veke 34 2015 Veke 34 Normal Tabell 2a Utviklinga i tilsig og nedbør så langt i år. Kjelde: NVE Differanse frå same veke i 2015 Prosent av normal veke Tilsig 2,9 4,1 2,5-1,2 118 Nedbør 2,9-1,3 2,0 4,2 140 TWh Veke 1-34 2016 Veke 1-34 Normal Differanse frå normal til no i år Tilsig 93,7 93,5 0,2 Nedbør 61,1 71,9-10,9 Tabell 2b Forventa tilsig og nedbør i inneverande veke. Kjelde: NVE Prosent av TWh normal Tilsig 3,1 121 Nedbør 3,5 160 For fleire detaljar når det gjeld vassføring i Noreg sjå: http://www2.nve.no/h/hd/plotreal/ Figur 4 Nedbør i Noreg 2015 og 2016, og gjennomsnitt for perioden 1981-2010, GWh. Kjelde: NVE
6 Figur 5 Nyttbart tilsig i Noreg i 2015 og 2016, maks, min og gjennomsnitt for perioden 1981-2010, GWh. Kjelde: Nord Pool og NVE Figur 6 Temperaturar i Noreg i 2016, gjennomsnitt og normal for veka. Kjelde: Meteorologisk institutt og SKM Market Predictor
7 Produksjon, forbruk og utveksling Tabell 3 Nordisk produksjon, forbruk* og kraftutveksling. Alle tal i GWh. Kjelde: SKM Market Predictor Produksjon Endring frå Endring frå Veke 34 Veke 33 førre veke (GWh) førre veke (%) Norge 2 311 2 273 38 2 % NO1 311 311 0 0 % NO2 690 681 9 1 % NO3 364 383-18 -5 % NO4 377 375 2 0 % NO5 569 524 45 9 % Sverige 2 335 2 357-22 -1 % SE1 410 413-3 -1 % SE2 576 513 64 12 % SE3 1 271 1 359-88 -6 % SE4 77 73 5 7 % Danmark 369 329 41 12 % Jylland 273 242 31 13 % Sjælland 96 86 10 11 % Finland 1 118 1 071 47 4 % Norden 6 133 6 029 104 2 % Forbruk Norge 1 984 1 959 25 1 % NO1 474 462 12 3 % NO2 541 539 2 0 % NO3 424 423 1 0 % NO4 310 300 11 4 % NO5 234 236-1 -1 % Sverige 2 149 2 184-35 -2 % SE1 161 168-7 -4 % SE2 252 261-9 -3 % SE3 1 358 1 374-16 -1 % SE4 379 381-2 -1 % Danmark 592 592 0 0 % Jylland 353 352 1 0 % Sjælland 239 240-1 0 % Finland 1 401 1 397 4 0 % Norden 6 126 6 131-5 0 % Nettoimport Norge -327-314 -13 Sverige -186-173 -13 Danmark 223 263-40 Finland 283 326-43 Norden -7 102-109 *Ikkje temperaturkorrigerte tal.
8 Vind- og kjernekraftproduksjon Figur 7 Vindkraftproduksjon i Danmark og Sverige dei siste to vekene og vindkraftproduksjon per veke for Sverige og Danmark i 2015 og 2016. (Foreløpig statistikk). Kjelde: SKM Market Predictor Figur 9: Kjernekraftproduksjon i Sverige dei to siste vekene og for same veker i 2015. Kjelde: SKM Market Predictor. (Foreløpig statistikk).
9 Utviklinga i kraftproduksjon og forbruk Tabell 4 Produksjon, forbruk og utveksling så langt i år. Kjelde: SKM Market Predictor Norge (TWh) Til no i år Same periode (2015) Endring (%) Endring (TWh) Produksjon 99,7 94,5 5,2 5,2 Forbruk 87,8 85,3 2,9 2,5 Nettoimport -11,9-9,2-2,7 Norden (TWh) Til no i år Same periode (2015) Endring (%) Endring (TWh) Produksjon 261,5 262,1-0,2-0,6 Forbruk 256,3 250,9 2,1 5,4 Nettoimport -5,2-11,2 6,0 Utveksling Figur 9 Nettoutveksling pr. veke for Noreg og Norden, 2015 og 2016, GWh. Kjelde: SKM Market Predictor Figur 10 Import og eksport i dei norske elspotområda førre veke. Alle tal i GW. Kjelde: SKM Market Predictor.
10 Figur 11 Marknadsflyt mellom elspotområde i Norden førre veke, GWh. Kjelde: SKM Syspower * Tal for veka før står i parentes. Mellom Russland og Finland er det oppgjeve tal for fysisk flyt.
11 Kraftprisar Engrosmarknaden Tabell 5 Kraftprisar nordiske elspotområde*. Vekesnitt. Kjelde: SKM Market Predictor. Endring frå Endring frå kr/mwh Veke 34 Veke 33 Veke 34 (2015) førre veke (%) i fjor (%) NO1 206,7 195,0 131,6 6,0 57,1 NO2 206,7 195,0 131,6 6,0 57,1 NO3 287,6 282,8 168,6 1,7 70,6 NO4 238,9 240,9 122,1-0,8 95,7 NO5 199,0 195,0 131,3 2,1 51,6 SE1 295,6 295,9 183,3-0,1 61,3 SE2 295,6 295,9 183,3-0,1 61,3 SE3 295,6 295,9 196,4-0,1 50,5 SE4 295,8 295,9 196,4 0,0 50,6 Finland 299,1 298,3 336,4 0,3-11,1 Jylland 287,8 278,0 196,8 3,5 46,3 Sjælland 296,0 295,9 198,9 0,0 48,8 Estland 299,1 298,3 336,4 0,3-11,1 System 242,6 238,2 154,5 1,9 57,0 Nederland 279,1 249,2 366,0 12,0-23,7 Tyskland 259,6 249,1 303,8 4,2-14,6 Polen 319,4 298,3 349,1 7,1-8,5 Litauen 305,9 299,4 419,7 2,2-27,1 Figur 12 Spotprisar i Noreg og Norden, Nederland og Tyskland i førre veke, kr/mwh. Kjelde: SKM Market Predictor
12 Terminmarknaden Tabell 6 Terminprisar, nordisk og tysk kraft, samt CO 2 kvotar. Kjelder: SKM Market Predictor. Prisane i tabellen er sluttprisar fredag i den aktuelle veka. Terminprisar (kr/mwh) Veke 34 Veke 33 Endring (%) Nasdaq OMX September 235,8 238,1-1,0 4. kvartal 2016 245,5 249,5-1,6 1. kvartal 2017 254,4 258,7-1,7 EEX OMX 4. kvartal 2016 270,6 274,0-1,2 1. kvartal 2017 266,4 267,8-0,5 CO2 (kr/tonn) Desember 2016 43,7 44,2-1,1 Desember 2017 43,9 44,4-1,1 Figur 13 Daglege sluttprisar for enkelte typar kontraktar i den finansielle kraftmarknaden siste tolv månader, kr/mwh. Kjelde: SKM Market Predictor Figur 14 Daglege sluttprisar for utslippskvotar på CO 2, kr/tonn. Kjelde: SKM Market Predictor
13 Sluttbrukarprisar Tabell 7 Vekeutvikling i sluttbrukarprisar. Alle prisar er inkl. mva. bortsett frå spotpriskontrakt i Nord-Noreg. Dette er gjort for å gi eit meir korrekt bilete av kva forbrukarar i Nordland, Troms og Finnmark, som har fritak frå mva. på straum, faktisk betalar. Kjelde: Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet**, Nord Pool Spot, Energimarknadsinspektionen og NVE. Øre/kWh Veke 34 2016 Veke 33 2016 Veke 34 2015 Variabelpris kontrakt* Marknadspris- / spotpriskontrakt Fastpriskontrakt Snitt frå eit utval av leverandørar Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor 34,6 34,9 24,8-0,3 9,8 Veke 34 2016 Veke 33 2016 Veke 34 2015 Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor Aust-Noreg (NO1) 30,0 28,6 20,2 1,4 9,8 Sørvest-Noreg (NO2) 30,0 28,6 20,2 1,4 9,8 Midt-Noreg (NO3) 40,2 39,6 24,9 0,6 15,3 Nord-Noreg (NO4) 27,3 27,4 15,2-0,1 12,1 Vest-Noreg (NO5) 29,1 28,6 20,2 0,5 8,9 Veke 34 2016 Veke 33 2016 Veke 34 2015 Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor 1 år (snitt Noreg) 40,8 41,8 36,0-1,0 4,8 3 år (snitt Noreg) 37,7 38,0 38,6-0,3-0,9 1 år (snitt Sverige) 44,3 44,2 44,4 0,1-0,1 3 år (snitt Sverige) 42,8 42,8 47,2 0,0-4,4 * Metoden for berekning av variabelpriskontrakt er gjelder gjennomsnittet av kontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. ** Frå og med 1. juli 2015 la Konkurransetilsynet ned sin kraftprisoversikt. Denne ble erstatta av Forbrukerrådets nye strømprisportal, strømpris.no. Figur 17 Vekeutvikling i pris på variabelpriskontrakt* og spotpriskontrakt** med eit påslag på 4,2 øre/kwh***. Kjelder: Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet, Nord Pool Spot og NVE. * Prisar for variabelpriskontraktar meldas fram i tid. Metoden for berekning av variabelpriskontrakt er gjelder gjennomsnittet av kontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. **Alle prisar bortsett frå spotpriskontrakt for Nord-Noreg inkluderer mva. *** Frå og med veke 1 2016 vart påslaget endra frå 3,8 øre/kwh (inkl. mva) til 4,2 øre/kwh (inkl. mva.) som følgje av ein antatt auke i påslaget grunna elsertifikatordninga. For meir informasjon om elsertifikatmarknaden, se www.nve.no/elsertifikater
14 Figur 18 Utviklinga dei siste 52 vekene i prisane for norske* og svenske eitt- og treårige fastpriskontraktar, basert på eit årleg forbruk på 20 000 kwh. Alle prisar inkl. mva. i norske øre/kwh. Kjelder: Energimarknadsinspektionen og Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet. * For norske kontraktar er det brukt eit gjennomsnitt av fastpriskontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. Tabell 8 Vekeutvikling i straumkostnaden* for sluttbrukarar. Straumkostnaden er eksklusiv nettleige og forbruksavgift, men inkl. mva. bortsett frå elspotområdet Nord-Noreg. Dette er gjort for å gi eit meir korrekt bilete av kva forbrukarar i Nordland, Troms og Finnmark, som har fritak frå mva. på straum, faktisk betalar. Kjelde: Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet, Nord Pool Spot og NVE. Marknadspris-/ spotpriskontrakt ** Aust-Noreg (NO1) Sørvest- Noreg (NO2) Midt-Noreg (NO3) Nord-Noreg (NO4) Vest-Noreg (NO5) Variabelpris kontrakt NOK Berekna straumkost nad for veke 34 2016 Berekna straumkost nad for veke 33 2016 Endring frå førre veke Berekna straumkost nad for veke 34 2015 Berekna straumkost nad hittil i 2016 Differanse frå 2015 til no i år 10 000 kwh 35 32 3 24 2022 175 20 000 kwh 71 64 7 48 4045 349 40 000 kwh 142 128 13 95 8089 698 10 000 kwh 35 32 3 24 1955 108 20 000 kwh 71 64 7 48 3910 216 40 000 kwh 142 128 13 95 7821 433 10 000 kwh 47 44 3 29 2124 217 20 000 kwh 95 89 6 59 4248 435 40 000 kwh 189 177 12 117 8496 869 10 000 kwh 32 31 1 18 1602 97 20 000 kwh 64 62 3 36 3204 195 40 000 kwh 128 123 5 72 6408 390 10 000 kwh 34 32 2 24 1945 103 20 000 kwh 69 64 4 48 3889 205 40 000 kwh 137 128 9 95 7779 410 10 000 kwh 43 41 2 32 2157-29 20 000 kwh 82 78 3 58 4175-7 40 000 kwh 159 153 7 111 8210 37 * NVE nyttar ein temperaturkorrigert justert innmatningsprofil, basert på alminneleg forsyning i 2009-2014, for å berekna straumkostnaden til sluttbrukarane. Innmatingsprofilen er berekna av konsulentselskapet Optimeering AS på oppdrag frå NVE. Den same innmatningsprofilen er nytta for alle elspotområda og standard variabel kontrakt. I 2015 var det 53 veker, og profilen for veke 53 er berekna som eit snitt av profilane for veke 1 og 52. Profilen for veke 53 er lagt til dei andre vekene, som er uendra. Dette gir eit årsforbruk på litt over 20 000 kwh i 2015.
15 ** NVE nyttar eit påslag på 4,2 øre/kwh inkl. mva på alle spotpriskontraktar i 2016 og 3,8 øre/kwh inkl. mva i 2015, bortsett frå spotpriskontraktar i Nord-Noreg, kor påslaget er på hhv 3,4 øre/kwh og 3,0 øre/kwh ekskl. mva. Tilstanden til kraftsystemet 1 Det er vedlikehaldsarbeid på linjenett og ved kraftstasjonar fleire stader i Norden. For meir informasjon om linjer og kraftverk viser vi til heimesidane til Nord Pool. Produksjon id event event_start event_stop duration affected areas company name installed available type of event 93421 01.07.2016 22.10.2016 113 days DK1 Dong Energy Thermal Power Skærbækværket 427 0 Planned 92966 19.08.2016 22.08.2016 2 days DK1 Dong Energy Thermal Power Studstrupværket 380 0 Planned 87983 24.05.2016 09.09.2016 108 days DK1 Dong Energy Thermal Power Studstrupværket 380 0 Planned seasonal closing 92495 28.08.2016 09.09.2016 12 days DK1 Energi Danmark Fynsværket 409 0 Planned 75586 05.08.2016 28.08.2016 23 days DK1 Energi Danmark Fynsværket 409 0 Planned limitation 70721 05.08.2016 28.08.2016 23 days DK1 Energi Danmark Fynsværket 409 0 Planned 93036 04.04.2016 30.09.2016 179 days DK2 Dong Energy Thermal Power Avedøreværket 254 0-200 Planned 89410 05.03.2013 01.12.2018 2097 days DK2 Dong Energy Asnæsværket 640 0-640 Other Thermal Power 88793 05.08.2016 18.09.2016 44 days DK2 Dong Energy Thermal Power Avedøreværket 548 0 Planned 93028 01.09.2015 10.09.2016 375 days NO2 SKL Produksjon Blåfalli Vik 230 0 Failure AS 93335 22.08.2016 09.09.2016 18 days NO2 Sira-Kvina Kraftselskap Tonstad 320 0 Planned 93333 01.07.2016 27.08.2016 57 days NO2 Statkraft Energi AS Kvilldal 310, 310 0, 0 Planned 93019 31.07.2016 02.09.2016 32 days NO2 Statkraft Energi Kvilldal 310 0 Failure AS 91950 09.08.2016 02.09.2016 24 days NO2 Statkraft Energi Oksla 206 0 Maintenance AS 89040 28.08.2016 02.12.2016 96 days NO4 Statkraft Energi AS Nedre Røssåga 42, 42, 42, 42, 48, 43 0, 0, 0, 0, Planned 0, 0 93462 18.05.2016 07.09.2016 112 days NO5 Statkraft Energi AS Sy-Sima 310 0 Planned 93171 15.08.2016 02.09.2016 18 days NO5 Statkraft Energi AS Lang Sima 250 0 Planned 91354 08.08.2016 28.10.2016 81 days SE1 Vattenfall AB Porjus 235 0 Planned 93615 24.08.2016 29.08.2016 4 days SE3 Ringhals AB Ringhals Block4 1113 0 Failure 93260 12.08.2016 24.08.2016 11 days SE3 Ringhals AB Ringhals Block4 557 0 Failure 93258 21.08.2016 24.08.2016 3 days SE3 Ringhals AB Ringhals Block4 556 0 Failure (not immediate) 90031 03.08.2016 10.10.2016 68 days SE3 Ringhals AB Ringhals Block3 1063 0 Planned 89943 25.07.2015 01.12.2016 496 days SE3 Ringhals AB Ringhals Block2 865 0 Planned 1 Kjelde: http://umm.nordpoolspot.com/ ( Urgent Market Messages (UMM) )
16 Overføring event affected id event_start event_stop duration areas company name 93291 26.08.2016 30.08.2016 4 days FI, SE1 Fingrid SE1>FI Oyj 93442 20.06.2016 15.10.2016 117 days NO1, Statnett NO1A, SF NO5, SE3 93609 15.08.2016 28.08.2016 13 days DK1, NO2 Statnett SF 92995 22.08.2016 26.08.2016 4 days NO1, Statnett NO5, SE3 SF 73165 16.08.2016 26.08.2016 10 days NO1, Statnett NO5 SF 91036 22.08.2016 26.08.2016 4 days NO1, Statnett NO2 SF 93636 20.08.2016 29.08.2016 9 days NO1, Statnett NO3, SF NO4, SE1, SE2 92337 18.07.2016 18.09.2016 62 days SE1, SE2, SE3 Svenska Kraftnät SE3>NO1, NO1A>NO1, NO5>NO1, NO1>SE3 DK1>NO2, NO2>DK1 NO5>NO1, NO1>SE3 NO5>NO1 NO2>NO1, NO1>NO2 NO1>NO3, NO3>NO1, NO3>NO4, NO4>NO3, SE2>NO3, SE2>NO4, NO4>SE2, SE1>NO4, NO4>SE1 SE1>SE2, SE2>SE3 installed available type of event Planned 1500 700-900 2095 1500 Failure 6850 2400 3900 1900-3200 2145 245-900 1632 1632 702 Planned 702 3900 1700 Planned 2145 800 Planned 3900 3100-3900 3500 3000 Planned 2200 1700 500 300 Planned 500 300 200 0 1000 550-750 1000 800 300 200 250 50-150 600 0 700 0 3300 3200 Planned 7300 5900