Årsmelding 2014. Suldal Elverk KF

Årsmelding 2014 Suldal Elverk KF Postadresse : Kontoradresse : Telefon : 52 79 26 00 Postboks 134 Postvegen 9 Telefaks : 52 79 26 01 4231 Sand 4230 Sand Org.nr: 971 034 998

«Arbeidshug og sparevit er meir verdt enn pengar i banken» Arne Garborg Historisk bilete frå graving av kabelgrøft ovanom Smørdalen på Sand. Ca. 1950 Framside: Sand Kraftstasjon. Maks effekt 3,5 MW 2

Innhald ELVERKSJEF SI MELDING... 4 Året for utskiftingar... 4 STYRET SIN RAPPORT... 7 VERKSEMDA... 7 STYRET FOR ELVERKET... 8 REVISJON... 8 HELSE MILJØ OG TRYGGLEIK... 9 ØKONOMI... 11 NETTDRIFT... 13 REGIONALNETT... 13 DISTRUBISJONSNETT... 14 KRAFTOMSETNING... 18 PRODUKSJON... 19 BREIBAND... 21 ANNA VERKSEMD... 22 Ladestasjon... 22 Arbeid for andre... 22 DET LOKALE ELTILSYN (DLE)... 23 INVESTERINGSPROSJEKT... 24 PERSONALTILHØVE... 25 SAMFUNNSANSVAR... 26 INNKJØP... 27 Medlemskap... 27 OVERSIKT OVER LEIDNINGSNETT VED UTGANGEN AV 2014... 29 Regionalnett 66 kv)... 29 Transformatorstasjonar... 29 Distribusjonsnettet... 29 Lågspentnett... 29 Transformatorar... 29 RESULTATREKNESKAP... 30 BALANSE... 31 NOTER... 33 Note 1 - Rekneskapsprinsipp... 33 Note 2 Tidsavgrensing av straumsal... 33 Note 3 aktiverte investeringar... 33 Note 4 lagerbeholdning... 33 Note 5 varige driftsmidlar og avskrivingar... 33 Note 6 oversikt over varige driftsmidlar... 34 Note 7 bundne midlar... 34 Note 8 Bankinskot, kontantar... 34 Note 9 Eigenkapital... 34 Note 10 Utbytte... 35 Note 11 pensjonsforplikting... 35 Note 12 Andre avsetningar... 35 Note 13 Leverandørgjeld.... 35 Note 14 Skattar... 36 Note 15 Løn... 36 Note 16 Annen driftskostnad... 37 Note 17 Kundefordringar... 37 Note 18 Plasseringar... 37 Note 19 Kontantstrømanalyse... 37 Note 20 Investeringar i aksjar og andelar... 38 Note 21 Monopolverksemd... 38 REVISOR SI BERETNING... 39 Utalelse om årsregnskapet... 39 Styret og daglig leders ansvar for årsregnskapet 39 Revisors oppgaver og plikter... 39 Grunnlag for konklusjon med forbehold... 39 Uttalelse om øvrige forhold... 40 Konklusjon om særbudsjett... 40 Konklusjon om årsberetningen... 40 Konklusjon om registrering og dokumentasjon. 40 3

ELVERKSJEF SI MELDING Året for utskiftingar I Suldal Elverk har vi konkretisert nokre verdiar som vi vil at våre samarbeidspartnarar og kundar skal assosiere oss med: PÅ vi er på saka, leverer, er energiske og tenkjer framover. SOLIDE vi er trygge og gode, dugande og pålitelege, vi er fagfolk og vi gjer det vi lovar. LYDHØYRE vi lyttar til kundane våre, er oppmerksame, vakne og interesserte. REIELEGE vi er ærlege og truverdige. Vi har eit ynskje om å bruke desse verdiane som rettesnor i alt vi føretek oss. I overskrifta står det: «året for utskiftingar». Året 2014 vart verkeleg eit år med mange og omfattande utskiftingar. Årsaka til alle utskiftingane varierer frå krav frå myndigheiter, utviklingstrekk i samfunnet og personlege val. Gjennom fleire år har administrasjon, styret og revisor påpeikt at våre beskrivingar av rutinar ikkje er fullstendige. Dei har og sett at vi er sårbare med tanke på nøkkelpersonar og mangel på elektroniske registrerings- og rapporteringssystem. Manglane som er nemnt ovanfor kan medføre at samanliknbare tal tilbake i tid er noko unøyaktige. Mangelen på system har truleg ikkje hatt så mykje å seie for den daglege drifta. Vi har hatt erfarne medarbeidarar som har vore klar over kva som måtte gjerast, og som kjende nettet så godt, at feil og manglar vart retta før dei fekk konsekvensar. Etter kvart som personell vart bytt ut, har vi sett at ein ikkje alltid fann informasjonen ein søkte, eller at regelmessige oppgåver vart utegløymd. Revisor har og ved fleire høve påpeikt manglande oversikt over lagerstatus m.m. Det var difor på høg tid å gå til anskaffing av nye system. Ei slik fornying fører ofte til større omveltingar både av arbeidsoppgåver og rutinar. Vi har av den grunn brukt god tid på å evaluere ulike system og løysingar. Valet vårt fall til slutt på eit bransjesystem som fleire energiverk i vår region nyttar. Vi har brukt siste del av 2014 til å få installert flest muleg av desse nye datasystema. Dei fleste nye programma er tatt i bruk frå januar 2015, men det meste av rapporteringa for 2014 er henta ut frå dei gamle systema, og vil også i år bera preg av dette. Vi håpar dei nye IT-systema og klarare rutinar kan hjelpe oss med å forbetre drifta og samstundes gi oss betre oversikt over kostnader og materiell i framtida. Det er ikkje berre datasystema våre som er bytta ut. Fleire nøkkelpersonar har slutta i 2014. Tidlegare Elverksjef valte å ta fatt på nye utfordringar utanfor Suldal Elverk, Nettsjef søkte om, og fekk permisjon for å prøve seg hos Statkraft Ulla-Førre. Om ikkje det var nok, så valte vår breibandleiar å gå av med pensjon. Vår erfarne overmontør varsla og at han ville 4

pensjonere seg på nyåret 2015. Med alle desse utskiftingane omtrent samtidig, var det viktig å finne kortsiktige, men og langsiktige ordningar som sikra normal drift. For at erfaringsoverføringa skulle gå mest muleg smertefritt valte vi å omorganisere drifta for å spreie oppgåvene ut på fleire personar. I ettertid ser vi at dette var eit klokt val. Spesielt nettsjef hadde mange oppgåver som ville vore vanskeleg å handtere for ein ny person aleine. Vi har lykkast i å fordele alle oppgåvene til personane som har slutta, og drifta har stort sett halde fram utan problem. Det er likevel ikkje til å leggje skjul på at vi har vore ekstra sårbare i denne perioden. Dei tilsette skal ha skryt for måten dei har takla omveltingane og omorganiseringa på. Alle utskiftingane har samtidig gitt andre tilsette eit gyllent høve til å ta ansvar og å forme framtida til Suldal Elverk. Det kan og vere enklare å gjennomføre endringar ved slike byte i ein organisasjon. Det er difor ein motivert gjeng som er klar for å ta fatt på alle spennande oppgåver i tida som kjem. I desember vart vi hardt råka av eit langvarig og kraftig torevær etterfølgt av Skada avleiarar etter lynnedslag tett snøfall i høgda. Uveret førte til havari på fleire linjer og trafoar. Kostnaden med ikkje levert energi (KILE) vart som følgje av alle utfalla like høg i desember som summen av dei føregåande månadane. I tilfelle der ekstremværa raser er det spesielt viktig å tenkje på tryggleiken til dei tilsette. Spesielt lyn er ein faktor som kan få katastrofale følgjer for mannskapa. Ekstremværa som kjem oftare og oftare, gir oss ei påminning om kor viktig det er med god lokal kjennskap, godt vedlikehalde straum- og breibandnett og tilgang på reservemateriell. Suldal Elverk inngår i ei samarbeidsgruppe som kallar seg IFER. Gruppa består av elverk i Nord-Rogaland og Sunnhordaland som har eit forpliktande 2014 var og spesielt med tanke på klimaet. Vinteren vart mild og det kom lite snø i fjellet. Vidare opplevde vi ein spesielt varm og fin sommar som heldt fram utover hausten. Som følgje av dette vart både produksjon og forbruk mindre enn budsjettert. Inntektene frå nettet er direkte avhengig av forbruket. Kostnadane med å drifte nettet er derimot tilnærma konstante. Vi vart difor nøydde til å auke nettleiga frå hausten av for å forsøke å nå dei økonomiske måla for nettintekt. Klimatilhøve som ras og flom er noko ein må ta meir og meir omsyn til 5

samarbeid om å stille mannskap og utstyr til rådvelde i alvorlege feilsituasjonar. For eit mindre elverk, er dette ei ordning som er god å ha å støtte seg til. Det vert og gjennomført diverse kurs og seminar i regi av IFER-gruppa. Nettverksemda er ein bransje som er detaljregulert av staten gjennom NVE på grunn av at vi har monopol på dette området. Mykje tyder på at det vil bli endringar i rammevilkåra i åra som kjem. Styresmaktene har stadig fokus på fordeling av kostnadane mellom andre verksemder og monopolverksemda. Dei fryktar at nettverksemda ikkje fordeler kostnadane korrekt, og at nettkundane dermed sponsar anna verksemd som eksempelvis breiband. Regjeringa sette i 2013 ned eit utval som skulle sjå på framtidig organisering av straumnettet i Noreg. Reiten-utvalet la fram si innstilling 30.april og mykje tyder på at det vil bli krav om selskapsmesseg skilje mellom monopolverksemda og anna verksemd. Det er og føreslått at driftskostnader skal få mindre påverknad i berekninga av inntektsramma. For Suldal Elverk kan dette bety krav om splitting av selskapet og lågare inntektsramme. Styret i Suldal Elverk har tatt tak i desse innspela og starta arbeidet med å finne ut kva grep ein skal ta for å følgje dei komande krava. Eit av dei største prosjekta i 2014 var ombygging av høgspentlinja mellom Ropeid og Øvrabø. Arbeidet starta så vidt opp før jul, men mesteparten av utstyret vart belasta 2014 rekneskapet. Vi har og investert mykje i både breiband og høgspent i Kvilldal. På hausten fekk vi Eivind Reiten var leiar av utvalet levert ein ny korgbil som vi håpar kan lette arbeida i høgda. På korgbilen vart det montert vasslange slik at brannvesenet kan nytte bilen i samband med evakuering og sløkking av høge bygg. Dette er eit samarbeid i tråd med vår visjon om å vere ein positiv aktør i samfunnet. Som så ofte før vart ikkje alle prosjekta på budsjettet gjennomført. Årsakene varierer, men ofte er det private og kommunale prosjekt som vert utsett eller skrinlagt. Rekneskapen for 2014 syner eit overskot på 11,2 millionar, dette er høgare enn budsjettert. Det gode resultatet kjem hovudsakleg frå nettdrifta. Ein god del av dei totale lønskostnadane vert belasta investeringsprosjekta. Dette er med på å gi eit betre driftsresultat då drifta slepp desse kostnadane. Totalt sjukefråvær i 2014 vart 2,51%. Dette er godt innanfor målet vårt på 4% og noko som vi er stolte av. Vi har stort fokus på HMS arbeidet i bedrifta og HMS skal vera på agendaen ved alle samlingar. Vi rapporterte 50 uønskte hendingar og hadde ingen alvorlege skadar i 2014. Det er god grunn til å takka dei tilsette for ein god jobb gjennom året som er omme. Likeins vil eg takka kundane, styret, forretningskontaktar og samarbeidspartar for eit godt samarbeid i 2014 Sand 21.04.15 Tor Bjarne Smedsrud 6

STYRET SIN RAPPORT VERKSEMDA Suldal Elverk KF er lokalisert i Suldal kommune og er eit kommunalt føretak som er eigd av Suldal kommune. Selskapet vart skipa 16.9.1916 som Sand Kommunale Elektrisitetslag. I samband med kommunesamanslåinga i 1965 vart dei andre einingane: Jelsa og Erfjord Ellag, Suldal Kommunale Elektrisitetsverk og Røldal og Øvre Suldal Kraftlag innlemma i det som no er Suldal Elverk. Administrasjonskontoret held til på Sand i sentrum av kommunen. Suldal Elverk KF har områdekonsesjon for Suldal Kommune med unntak av vestsida av Hylsfjorden. Vadla i Hjelmeland kommune er og med i vårt område. Selskapet skal stå for ei rasjonell drift av straumforsyninga innafor konsesjonsområdet, i samsvar med rammer og retningsliner frå NVE, anna lovgjeving og regelverk som regulerer verksemda. Elverket driv i dag elverkstenester innanfor følgjande område: - Nettdrift. Regionalnett og distribusjonsnett. - Kraftomsetning. Kjøp og sal av elektrisk kraft. - Produksjon. Eigne og deleigde kraftverk. - Tele. Utbygging og drift av breiband/fibernett. - Anna verksemd: Drift av veglys for Suldal kommune. Drift av ladestolpe. Arbeid for andre. Postadresse : Kontoradresse : Telefon : 52 79 26 00 Postboks 134 Postvegen 9 Telefaks : 52 79 26 01 4231 Sand 4230 Sand Org.nr: 971 034 998

STYRET FOR ELVERKET Styret har i alt sju medlemer. Av desse vert styreleiar, nestleiar og tre styremedlemer valt av kommunestyret. To styremedlemer veljast av og blant dei tilsette i verksemda. Styret rapporterer til kommunestyret. Elverkstyret hadde ved utgangen av året fylgjande samansetning: Odd Hotvedt, leiar Nina Østebø, nestleiar Hans Eide, styremedlem Harald Halvorsen Løland, styremedlem Berit Vestersjø, styremedlem Aasne Hagen, styremedlem tilsette Oddgeir Tengesdal, styremedlem tilsette REVISJON Rogaland Revisjon IKS Lagårdsveien 78 4010 Stavanger Skifte av transformator ved hjelp av helikopter 8

HELSE MILJØ OG TRYGGLEIK HMS MÅL Null skadar Sjukefråvær under 4% Alle uønskte hendingar skal rapporterast Gjennomføre HMS-revisjon Eit miljø som fremjar samarbeid, trivsel og personleg utvikling HMS TAL 2014 Sjukefråvær 2,51% Uønskte hendingar 50 stk. Fråværsskade. 1 stk. Elverket driv i ein bransje kor aktivitetane er forbunde med forholdsvis høg grad av risiko. Tryggleiksarbeid er difor svært viktig, og bedrifta prioriterer vernearbeidet høgt. HMS skal vere tema på alle møte og samlingar i bedrifta, og det skal vere første sak på agendaen. For å ytterlegare forbetre oss var vi med på ei frivillig ordning der vårt HMS-arbeid vart revidert av IFER. Etter revisjonen fekk vi nokre anbefalingar om endringar i systema våre. Stort sett har vi klart å implementere alle desse anbefalingane. Verneombod er valt for to år, med varamann. I tillegg er det sett ned eit HMS-utval som består av representantar frå leiing, fagforeining og verneombod. Arbeid på fjordspennet over Sandsfjorden Bedrifta er knytt til bedriftshelseteneste gjennom Haugaland HMS. Bedrifta deltek i ordninga med inkluderande arbeidsliv, med hovudfokus på å halde sjukefråveret nede, og å halde folk i arbeid lengst råd, m.a. ved å unngå belastningsskader. Ordninga legg opp til eit oppfølgingsprogram der næraste leiar skal følgje opp tilsette med fråvær. Godt samhald er viktig HMS-system er etablert, og rapportering og oppfølging av uønskte hendingar fungerer godt, og vert teke alvorleg på alle nivå i organisasjonen. Vi har hatt ei hending som førte til fråvær. Hendingar som fører til fråvær vert følgt ekstra opp for å avdekke om det er manglar på rutinar 9

som er årsaka til hendinga. Vi tar alltid omsyn til miljøfaktorar ved planlegging av installasjonar og innkjøp av materiell og bilar. Vi nyttar stort sett stolpar som er impregnert med kreosot for å unngå råte. Det er bygd eige innandørs lager for lagring av slike stolpar for å unngå at regnvatnet drar med seg kreosot til området under lagerstaden. Ved rydding av linjetrasear vert det i lauvskog nytta Roundup som middel for å redusere tilvekst. Vi nyttar personell med godkjent plantevernkurs og fører oversikt over forbrukt sprøytemiddel. Samanlikna med produksjon og framføring av andre energiformer som olje, gass og bio, må ein kunne seie at vasskraft og elforsyningsbransjen er miljøvennleg. Det totale sjukefråværet vart i 2014 2,51%. Vi har som mål å ha eit fråvær under 4%. Tradisjonelt har Suldal Elverk hatt eit lågt sjukefråvær. Vi vel å tolke desse tala som eit resultat av at våre tilsette har eit godt arbeidsmiljø og at våre arbeidsmetodar er tilrettelagt på ein god måte. Det er 5 alltid ein fare for at jamne og låge tal kan bli ei sovepute. Som IA medlem har vi difor fokus på å finne ut 4 av årsaka til fråværet og avdekke om det er muleg å 3 legge til rette frå bedrifta si side. Av diagrammet ser ein 2 at vi hadde høgast fråvær i dei to første kvartala. Dette kjem av ein langtidsjukemeldt som gjekk ut av våre 1 rapporteringssystem i løpet av 2. kvartal. 0 Stolpelager Sjukefråvær i % 4,18 2,17 2,03 2,51 1,48 Q1 Q2 Q3 Q4 2014 Framleis lågt sjukefråvære Utvikling i sjukefråværet frå 2008 til 2014: 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 Sjukefråvære % 2,5 1,8 1,8 2,6 4,7 1,0 0,8 10

ØKONOMI Resultatet for 2014 viser eit overskot etter skatt på 11,2 millionar mot budsjettert 6,6 mill. Skattekostnaden vart dette året på 519.000. Skattekostnaden må sjåast i samanheng med måten ein førte skatterekneskapen i 2013 då vi fekk kr. 0 i skatt. ØKONOMISKE HOVUDMÅL Gi eigaren ei avkastning som ligg 2-3% over risikofri rente Rett nettleige i høve til inntektsramme Gjennomføre planlagde investeringsprosjekt innanfor tildelt ramme Sikre tilfredstillande finansiering av investeringane KILE kostnad under 1,5 mill. Det er nettverksemda som bidreg mest til resultatet. Etter eit år med liten produksjon, låg kraftpris og reduksjon i akkumulert mindreinntekt, må ein seie at dette er eit godt resultat. Det er positivt at underskotet til Breiband er redusert til kr. 341.000,-. Frå 2015 har vi eit håp om at denne avdelinga skal bidra med positivt resultat. Varsla endringar vedkomande splitting av selskapa kan likevel medføre at vi ikkje får like stor synergieffekt mellom avdelingane i framtida. Tabellen under viser driftsresultat for kvart enkelt forretningsområde før skatt: Område Resultat 2014 Budsjett 2014 Resultat 2013 Kraftomsetning 3181 3331 1049 Produksjon 685 2 062 1 735 Nettdrift 7 191 1 792 7 684 Breiband -341-1 296-1 011 Anna verksemd 752 1 402 1 748 Driftsresultat 11 469 7 290 11 205 Sjå tabell over utvikling i økonomiske nøkkeltal på neste side 11

Tabellen under viser utvikling i økonomiske nøkkeltala frå 2008 til 2014: Alle tal i heile tusen 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 Pensjonskostnad 6516 5400 4400 6600 1900 1700 1800 Personalkostnad 6) 17662 18500 19300 19100 17442 17738 15200 Snitt spotpris 22,8 29,0 21,8 36,0 40,7 29,5 32,4 Nettleige (hushaldning) 32,5 32,5 29,5 26,8 26,8 21,5 20,5 Nettramme frå NVE 35654 39550 31079 32959 34378 29551 26654 Driftsinntekter 82577 106096 83584 98661 103132 77712 63153 Kraftproduksjon Sand (GWh) 12,6 12,9 14,7 15,3 7,0 12,3 15,2 Kraftprouksjon SEV 18,5 17,4 20,2 22,9 7,0 12,3 15,2 Målt forbruk (GWh) 93,5 98,8 98,1 98,2 95,1 85,5 82,9 Solgt kraft (GWh) 83,7 84,0 67,7 87,3 88,6 80,5 78,1 KILE kostnad 2253 1400 1949 1013 1534 1413 631 Meir (+) Mindre (-) inntekt 2019-2200 2500-126 -869-5600,0-4000 Akkumulert meirinntekt -6280-8299 -5790-7894 -7312-3704,0-787 Driftsresultat 1) 11469 11466 2623 5745 4677 20103 19756 Resultat før skatt 11723 11985 2629 5947 4586 20224 22050 Langsiktig gjeld 12204 11882 11293 9433 34610 2813 2840 Eigenkapital 171530 166024 150016 148179 142633 141946 141721 Eigenkapitalandel % 2) 82,19 79,61 77,81 78,05 66,06 77,80 80,64 Eigenkapitalrentabilitet % 3) 6,9 7,6 1,8 4,1 3,2 14,3 15,9 Risikofri rente 4) 1,52 1,63 1,44 2,24 2,46 2,71 4,53 Investeringar 16492 20909 12932 19253 13792 22073 23709 Skatt 519-210 - - - - Årsresultat etter skatt 1) 11204 11985 2419 5947 4586 20224 22050 Utbytte til eigar 4000 4000 1800 - - 13000 15100 Gjeldsgrad 5) 0,07 0,07 0,08 0,06 0,24 0,02 0,02 1) Gevinst på sal av konsesjonskraft vart overført til Suldal kommune frå 2010 2) Eigenkapital x 100 / Totalkapitalen ved årsslutt 3) Resultat før ekstraordinære poster og skatt x 100 / Gjennomsnittleg eigenkapital (Driftsresultat + finnansinntekt) x 100 /Gjennomsnittleg eigenkapital 4) Statsobligasjon 3 år 5) Langsiktig gjeld / Eigenkapital 6) Løn til eigne investeringar er fråtrukk Styret foreslår at det vert avsett 4,0 mill. til utbytte til eigar, og at resten av overskotet vert tillagt eigenkapitalen til Suldal Elverk. Forslaget til utbytte er i samsvar med Suldal kommune sin økonomiplan for 2014-2017. Årsrekneskapen er gitt med føresetnad om fortsatt drift. 12

NETTDRIFT REGIONALNETT Suldal Elverk har eige regionalnett. Regionalnettet er for vår del linjene på 66kV fram til- og sjølve transformatorstasjonane i Mo og Tysingvatn. Det er normalt eiga nettramme for regionalnettet. Suldal Elverk sitt regionalnett vert hovudsakleg nytta til å føre krafta fram til våre eigne kundar. Sidan vi ikkje har kundar tilknytt regionalnettet slår NVE nettramma saman med nettramma for distribusjonsnettet. Vi spesifiserer likevel rekneskapet for regionalnettet vårt som fekk eit resultat på kr. 345.000,-i 2014. Suldal Elverk driftar Statnett sitt anlegg i Hjorteland trafostasjon. Det er Statnett som har inntektsramma på dette anlegget, men gulrota for oss er at vi slepp med ei rimelegare avgift til sentralnettet om vi får ned driftsutgiftene på anlegget. Statnett har planar om ombygging av sentralnettet i eit prosjekt kalla vestre korridor. Som følgje av Statnett sine omleggingar må vi byggje om deler av vårt regionalnett då dette kjem i vegen for Statnett sine nye linjer i Saurdal. Planane for ombygginga blei utarbeidd i 2014, men sjølve arbeidet vil ikkje bli utført før i 2015. Det er Statnett som vil stå for alt nødvendig arbeid i den samanheng. FAKTA REGIONALNETTET 2014 66kV: (Nivå 2) Luftleidning 42 km Jordkablar 0,4 km Nettstasjonar 2 stk. Transformatorar 2 stk Trafokapasitet 60 MVA Øydelagd isolator på 66kVlinja etter lynnedslag Skøyting av høgspentkabel 13

FAKTA DISTRIBUSJONSNETTET 2014 DISTRUBISJONSNETT DRIFTSMÅL 99,9% oppetid på straumnettet KILE kostnad under 1,5 mill. Forsvarleg vedlikehald Tilfredsstillande leveringskvalitet Val av systemløysing for AMS Nettdrifta utgjer hovudtyngda av aktiviteten i Suldal Elverk. Resultatet for 2014 enda på 7,2 mill. som er 3,2 mill. meir enn budsjettert. Nettdrifta er den avdelinga som har hatt størst innverknad på totalresultatet dei siste åra. 22kV: Luftleidning Jordkablar Sjøkablar Nettstasjonar Transformatorar Trafokapasitet 1kV: Luftleidning Jordkablar < 1kV: Luftleidning Jordkablar Målepunkt Kraftprodusentar 244 km 98 km 4 km 344 stk. 356 stk 84.301 KVA 16 km 3 km 180 km 296 km 3810 stk. 33 stk. Utvikling i nøkkeltala for nettdrift 2008 til 2014: 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 Nettleige (hushaldning (øre/kwh) 32,5 32,5 29,5 26,8 26,8 21,5 20,5 Nettramme frå NVE 35 654 39 550 31 079 32 959 34 378 29 551 26 654 Driftsinntekter 82 577 106 096 83 584 98 661 103 132 77 712 63 153 Målt forbruk (GWh) 93,5 98,8 98,1 98,2 95,1 85,5 82,9 Solgt kraft (GWh) 83,7 84,0 67,7 87,3 88,6 80,5 78,1 KILE kostnad 2 253 1 400 1 949 1 013 1 534 1 413 631 Meir (+) Mindre (-) inntekt 2 019-2 200 2 500-126 -869-5 600,0-4 000 Driftsresultat 7 191 7 684-332 2 111 3 974 3 211 93 Inntektsramme: NVE-vedtatt ramme for kor mykje vi kan ta inn i nettleige frå kundane våre. Endeleg beløp er ikkje kjent før i januar året etter. (Januar 2015 for året 2014). KILE kostnad: Rekneskapsmesseg kostnad («bot») for elverket ved straumutfall. Meirinntekt: Årets KILE kostnad + nettinntekt som overstig inntektsramma. Mindreinntekt: Ikkje realisert inntekt. (Dersom vi tar inn mindre enn vedtatt inntektsramme). Akkumulert meirinntekt: Summen av meir- og mindreinntekt opp til grenseverdi på 25% av inntektsramme. 14

Nettdrifta er ei regulert monopolverksemd kor vi kvart år får tildelt ei inntektsramme frå NVE. Denne avgjer kor mykje vi kan ta inn i nettleige. Nettleiga består av ulike komponentar. - Mnd Januar Februar Mars April Mai Juni Juli August September Oktober November Desember -8 398 Budsjettert meirinntekt Meirinntekt 2014 Meirinntekt 2019 1900-6 280 Ramma vert rekna ut frå talet på kundar, oppbygginga til straumnettet, KILE-kostnader, geografiske tilhøve og driftsutgifter. Det er alltid tala to år tilbake i tid som vert lagt til grunn ved berekning av inntektsramma. I budsjettet for 2014 var inntektsramma sett til 36,2 mill. I januar 2015 fekk vi vite endelig inntektsramme. Ramma vart noko redusert og enda på kr. 35,6 mill. Grunnen til reduksjonen i inntektsramma er redusert NVE referanserente og lågare kraftpris. Årsaka til at kraftprisen spelar inn er at den reduserer kostnaden med tapet i overføringsleidningane som er ein del av nettleiga. Dersom vi tar inn meir eller mindre enn tildelt inntektsramme får ein ei såkalla meir eller mindreinntekt. KILE kostnadane vert og lagt til som meirinntekt. Ved inngangen til 2014 hadde vi i rekneskapen ei akkumulert mindreinntekt på 7,1 mill. Det har vore eit ynskje frå styret å redusere mindreinntekta, og for å oppnå ein slik reduksjon budsjetterte vi med ei meirinntekt på 1,9 millionar for 2014. Som følgje av varmare vinter og haust, og derav lågare forbruk, såg det lenge ut som at vi ikkje ville nå budsjettmålet. Vi auke difor nettleiga frå oktober for å korrigere for inntektstapet. Den auka nettleiga, redusert inntektsramme og store KILE kostnader i desember resulterte i ei meirinntekt på ca. 2 millionar. Dette er omtrent som budsjettert. Sjølv om vi nådde vårt budsjettmål vedkomande meirinntekt, fekk vi ikkje redusert den akkumulert mindreinntekta like mykje som venta. Årsaka til dette er at NVE ved tilsyn avdekka feil i vår rapportering for 2013. Inngåande akkumulerte mindreinntekt var difor ikkje 7,1 mill. som vist i våre budsjett, men 8,3 mill. Ved inngangen til 2015 er ho på 6,3 mill. Ordninga der KILE-utgiftene skal førast som meirinntekt, gjer at det er vanskeleg å budsjettere meirintekta. Spesielt sidan KILEutgiftene ofte heng saman med om ein blir råka av uvær eller ikkje. Komponentar i nettleiga Nettleige sentralnett Nettleige Regionalnett Nettleige distribusjonsnett Forbruksavgift 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 50 40 30 20 10 0 KILE [mill.) Enovaavgift MVA avgift 2,33 1,32 Januar Februar Mars April Mai Juni Juli August September Oktober November Desember Sum Utvikling i inntektsramme i mill. 39,6 35,636,1 26,6 29,534,4 32,931,1 15

NVE har signalisert at inntektsramma vil minke dei næraste åra. Foreløpig ramme for 2015 er på 36,1 mill. Frå 1/7-2014 vart regelverket for arbeidsgivaravgift endra. Det er ikkje lenger differensiert arbeidsgivaravgift for nettverksemder. NVE vil i ein overgangsperiode på to år ta deler av auken med i berekninga av inntektsramma. Suldal Elverk fekk inga endring i inntektsramma si etter NVE sine nye berekningar. Vi transporterte i 2014 ei kraftmengde på totalt 93,5 GWh, som er 5,3GWh mindre enn i 2013. Vi må heilt tilbake til 2009 for å finne tilsvarande lågt tal og som tidlegare omtalt er den milde vinteren årsaka til reduksjonen. Ved utgangen av året hadde elverket 3810 målepunkt mot 3914 i 2013. Dette er ein reduksjon på 104 frå året før. Årsaka til nedgangen er at vi tidlegare har rekna veglysanlegg utan målar som ein kunde pr. trafokrets. Dette er feil, og vi må nå rekne slike anlegg som ein kunde pr. eigar. Vi fekk 91 nye tilknytingar i 2014. Ved utgangen av 2014 er det i alt 33 småkraftverk i drift i vårt konsesjonsområde. Vi ser at auken i talet på småkraftverk har stagnert og at produksjonen frå desse vart redusert til 104,9 GWh mot 106 GWh i 2013. Overført kraftmengde GW/h 95,1 98,2 98,1 98,8 100 93,5 90 82,9 85,5 80 70 2008200920102011201220132014 Avanserte Måle System (AMS) skal innførast for alle våre kundar før 2019. Vi deltar gjennom IFER i eit samarbeidsprosjekt som består av fleire store energiverk i Vest-, Midt- og Nord- Noreg. Desse nettselskapa har danna eit selskap kalla Soria. Soria skal stå for planlegging, innkjøp og installasjon av dei nye AMS målarane. Vårt håp er at deltakinga skal føre til at vi gjer eit korrekt val av målar og at vi får installasjonen så rimeleg som muleg. Vi er og medeigar i eit driftsselskap kalla Valider. Valider skal samle inn alle måledata, kvalitetssikre desse og sende dei vidare til Elhub (Statnett). Driftsavdelinga er ansvarleg for drift, vedlikehald og utbygging av elverket sitt fordelingsnett. Suldal elverk si heimevaktordning vert administrert av driftsavdelinga, gjennom vaktlag samansett av ein eller to montørar og ei overordna ingeniørvakt. Vaktlaga har vakt ei veke om gongen. Planavdelinga er ansvarleg for planlegging av utbyggingsprosjekt, inkl. utrekning og fakturering av anleggstilskot, og i tillegg m.a. ajourføring av kartverk, og registrering av feil og avbrot. Målaravdelinga utfører og måling av energisalet til våre kundar, endringar av målarar og drift av vårt system for fjernavlesing. 16

Trefall er ofte årsaka til straumutkoplingar Reparasjon av øydelagd bardun i Bleskestad Vår arbeidsbåt tas på land etter oppdrag 17

KRAFTOMSETNING Suldal Elverk har i dag eit straumprodukt: «Marknadskraft». Prisen på dette vert berekna ut i frå SPOT-prisen pluss eit påslag på 2,8 øre og eit fastbeløp på 30 kr pr. månad. Påslaget inkluderer kostnaden for elsertifikat. Kurva til høgre viser NVE sine berekningar for kva kundane må rekne med å betale for elsertifikata fram til 2036. Kurva er laga med sertifikatpris på kr. 178,- eks moms pr. stk. DRIFTSMÅL Behalde marknadsandelen Konkurransedyktige prisar God kundeservice 5 4 3 2 1 Elseritifikata sin part av straumprisen i øre pr. kw/h 1,54 4,05 0 2012 2016 2020 2024 2028 2032 2036 Tabellen under viser Suldal Elverk sin marknadsandel på straumsal. Marknadsandel 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 Kundar % 91,4 91,5 92,7 93,8 95,2 96,0 96,1 Volum % 88,2 85,9 69,7 88,9 92,1 93,0 92,4 Resultat 1) 3181 1049 2520 1943 1154 17429 16522 1) Frå 2010 overtok Suldal Kommune all inntekt på vidaresal av konsesjonskraft I 2014 har marknadsprisane på straum hatt ein nedgang samanlikna mot året før. Gjennomsnittleg kraftpris på kraftbørsen NordPool var 22,8 øre pr. kwh eks. mva. Overskotet på straumsalet i 2014 vart 3,18 mill. mot budsjett 3,3 mill. Suldal Elverk handterer salet av Suldal Kommune si konsesjonskraft. Prisen på konsesjonskraft var dette året 10,86 øre pr. kwh. (opp frå 10,79 året før). 18

FAKTA PRODUKSJON 2014 PRODUKSJON DRIFTSMÅL Optimalisere kraftproduksjon etter pris og unngå vasstap Kostnadseffektiv drift. Forsvarleg vedlikehald Småkraftproduksjon i Suldal 104,9 GWh Produksjon i regi av Suldal Elverk 18.5 GWh Produksjon Sand Kraftverk 12,6 GWh Produksjon Steine Kraft AS 4,2 GWh Produksjon Økstra Kraft AS 1,7 GWh LEC sertifikat Sand Kraftstasjon kr. 204.272,- LEC sertifikat Steine Kraft kr. 25.000,- Elsertifikat Økstra Kraft kr. 247.043,- I samband med omorganiseringa hausten 2014 vart det oppretta eigen avdeling for produksjon og tilsett eigen leiar for avdelinga. Avdelinga skal syte for kostnadseffektiv drift og vedlikehald av kraftverka Sand, Steine og Økstra. Mannskapet som er knytt til avdelinga viser stort engasjement og innsatsvilje. Dette engasjementet gjer at vi er «på» og får utbetra feil og manglar så raskt som råd. Det er og eit godt samarbeid med dei ulike leverandørane til anlegga. For den ferske leiaren for avdelinga er det mykje å sette seg inn i, og det vil difor gå med ekstra ressursar i opplæringsfasen. Vi er og sårbare med berre «ein» montør som har inngåande kunnskap om stasjonane våre. Det er difor eit mål å overføre denne kunnskapen til fleire. Generatoren i Sand Kraftstasjon Sand kraftstasjon består og av ein dam og røyrgate som gjer at vi må ha godkjent vassdragsteknisk ansvarleg. Denne tenesta leiger vi inn av Gerhard Kurszus som har lang erfaring med denne oppgåva hos Statkraft Region Vest. Suldal Elverk har som målsetting å auke porteføljen i småkraft. Dette kan skje ved oppkjøp av eksisterandes kraftverk, eller ved nybygg. Det er minst risiko i å kjøpe seg inn i eksisterandes kraftverk der ein veit årsproduksjonen og har driftserfaring. Private utbyggjarar har ofte finansiert investeringane med langsiktige lån. Låge kraftprisar og mindre årsproduksjon har redusert marginane i bransjen. Som følgje av den reduserte innteninga kan driftskostnadane overgå inntektene. Ein slik situasjon krev kapitaltilførsel frå eigarane og er ikkje forsvarleg over tid. Vi spår at fleire eigarskifte vil finne stad som følgje av situasjonen. Suldal Elverk har gjennom 2014 vurdert kjøp av fleire nye og eksisterandes objekt, men diverre har vi ikkje funne desse investeringsobjekta lønsame ved prisforlangande. Vi håpar likevel at dei potensielle seljarane er klar over vårt ynskje om ytterlegare satsing på området. Det er etablert fleire sertifikatordningar for kraftprodusentar. Dei to mest utbreidde ordningane er Elsertifikat og LEC sertifikat. Alle kraftverk Straumforsyning ved hjelp av vindmølle og solcellepanel til tappeluke frå øvre magasin Økstra Kraft AS basert på fornybare energikjelder, med byggestart etter 7.9.2009, kvalifiserer til ordninga om 19

Produksjon Sand Kraftstasjon GW/h elsertifikat. Elsertifikat er ei støtteordning for kraft produsert frå fornybare energikjelder. Strømkundane finansierer ordninga gjennom at kraftleverandørene legg kostnaden med elsertifikata inn i straumprisen. Olje- og energidepartementet har sendt eit forslag til endring av lov om elsertifikat ut på høyring. Forslaget inneber ei utviding av overgangsordninga slik at eigarar av vasskraftverk med installert effekt under 10 Megawatt og byggjestart etter 1. januar 2004, vil kunne få elsertifikat. Dette vil ha innverknad på Steine Kraft som pr. dags dato ikkje er kvalifisert til Elsertifikat. LEC sertifikatordninga er ei engelsk ordning der Kraftprodusentar som produserer straum frå fornybare energikjelder kan få tildelt LEC (Levy Exemption Certificates). 1 MWh kvalifiserer til 1 LEC. Både Sand Kraftstasjon og Steine Kraft er LEC sertifisert. Sand Kraftstasjon har i 2014 tent i overkant av kr. 200.000,- på desse sertifikata. Steine Kraft vart først endeleg godkjent i februar 2015. Vi vil likevel få utbetalt for all produksjon i 2014, men beløpet er ikkje klart enda. Det er lagt inn eit estimat på kr. 25.000,- i rekneskapet. Etter kvart som fleire og fleire kraftverk vert godkjent for ordninga, har ein sett ein fallande pris for LEC sertifikata. 20,0 15,3 14,7 12,9 12,6 10,0 7,0 0,0 2010 2011 2012 2013 2014 Produksjon Steine Kraft GW/h 6,0 5,0 5,6 4,5 4,2 4,0 2,5 2,0 0,0 2010 2011 2012 2013 2014 Produksjon Økstra Kraft AS 4,0 GW/h 2,5 2,0 1,4 2,1 2,0 1,7 0,0 2010 2011 2012 2013 2014 Årsproduksjonen i Sand Kraftstasjon vart 12,6 GWh. Som ein ser av diagrammet over, er dette ein ytterlegare reduksjon frå dei siste åra. Resultatet frå kraftproduksjonen viser eit overskot på 0,7 mill. Dette er 0,8 mill. dårlegare enn budsjettert. Avviket skuldast lågare pris og mindre produksjonsvolum. Økstra Kraft AS vart overtatt ved inngangen til 2014 og er 100% eigd av Suldal Elverk. Før Suldal Elverk overtok, sleit kraftverket med å oppnå lønsam drift. Suldal Elverk auka eigenkapitalen med 3 millionar og nytta desse til å nedbetale gjeld. Vidare vart det etablert nye bankforbindingar med betre vilkår. Resultatet for 2014 vart likevel negativt med eit tap på kr. 284.344,-. Det er gitt konsernbidrag til Økstra Kraft frå Suldal Elverk. Økstra Kraft er kvalifisert til elsertifikat og av rekneskapen ser ein at desse inntektene er viktige for Økstra Kraft AS. I tillegg til vår eigen kraftstasjon eig vi 70% av aksjane i Steine Kraft AS. Steine Kraftverk hadde i 2014 ein produksjon på 4,2 GWh. Rekneskapen syner eit underskot på kr.218.528,-. Sjølv om både Steine og Økstra kraft har gått med underskot i 2014 har vi vurdert at det ikkje er grunn til nedskriving av verdien til desse anlegga. Om resultata i selskapa og trenden i kraftmarknaden ikkje betrar seg, vil vi måtte vurdere å skrive ned verdien til selskapa. 20