innbyggjarar og offentlegheita

Informasjon til innbyggjarar og offentlegheita Tryggleikstilhøve og beredskapstiltak knytt til drifta ved Sture terminalen og Kollsnes prosessanlegg

Føremål Storulykkeforskrifta har som føremål og førebyggje storulukker der farlege kjemikalier inngår, samt og begrensa dei konsekvensar storulukker kan få for menneske, miljø og materielle verdiar, og gjennom dette sikre høg grad av tryggjing på ein einsarta og effektiv måte Føremålet med denne brosjyra er Om aktivitetane ved Sture og Kollsnes Å informera innbyggjarar som bur i nærleiken av Sture terminalen & Kollsnes prosessanlegg og offentlegheita om tryggleikstilhøve og beredskapstiltak knytta til aktivitetane ved verksemda. På Sture er Statoil operatør av terminalen. På Kollsnes er Gassco operatør for prosessanlegget. Statoil driv prosessanlegget på vegne av operatøren i rolla som TSP (TSP: Teknisk tenesteytar /Technical Service Provider) Statoil ønskjer på denne måten å bidra til auka kunnskap i samband med drifta av anlegga på Sture & Kollsnes. Sture terminalen & Kollsnes prosessanlegg er ei av fleire større verksemder i Norge som handsamer kjemiske og brannfarlege stoff, og som følgje av dette er underlagt Forskrift om tiltak for å avverge storulukker i verksemder som handterer farlege stoff (Storulykkeforskrifta) Statoils mål er - Null skader på menneske, miljø og utstyr - Null ulukker eller tap Aktiviteten omfattar drift av ein oljeterminal (Sture) og eit gassprosseseringsanlegg (Kollsnes). Krav om informasjon Krav om informasjon til innbyggjarar og offentlegheita framgår av Forskrift av 8. oktober 1999 nr. 1082 om tiltak for å avverje og avgrense skadeverknadane av storulukker i verksemder der farlege kjemikalier førekjem. Informasjon i heftet er satt opp i samsvar med punkta i Vedlegg V til Storulukkeforskrifta Krav om informasjon Verksemdene skal uoppfordra sørgje for at personar, samt institusjonar som tener offentlegheita, og som kan verta berørt av ei storulukke, får naudsynt informasjon regelmessig og utan å måtte be om det. Informasjonen må gjevast i den mest hensiktsmessige form og omhandla tryggleikstiltak og hensiktsmessig åtferd dersom ei storulukke inntreff ved verksemda omfatta av 9 i Storulukkeforskrifta. Informasjonen skal gjennomgåast kvart tredje år og om naudsynt ajourførast og formidlast på nytt, og i alle tilfeller dersom det vert foretatt endringar som nemnt i 10 i Storulukkeforskrifta. Informasjonen skal til ei kvar tid være offentleg tilgjengeleg, og formidlinga til innbyggjarar og offentlegheita skal 2 3

Punkt 4 Punkt 1 Punkt 3 Verksemda sitt namn og adresse : Stadfesting av at verksemda er omfatta av Storulykkeforskrifta, og at informasjon nevnt i 6 og sikkerheitsrapporten nevnt i 9 er oversendt tilsynsmyndigheitene. Statoil ASA Postboks 7210 5020 Bergen Lokalt i Øygarden Statoil Sture og Kollsnes Kollsnesvegen 150 5337 Rong Punkt 2 Den informasjonsansvarlege sitt namn og adresse : Storulykkeforskrifta gjeld for landbaserte verksemder som handterer giftige, eller på andre måtar farlege kjemikaliar og stoff over definerte mengdegrenser. Anlegga vi driv i Øygarden er slike verksemder. Forskrifta stiller mellom anna krav om at det skal utarbeidast ein sikkerheitsrapport som skal oversendast tilsynsstyresmaktene, samt at lokalbefolkninga skal informerast. Sikkerheitsrapportar er utarbeidde og oversende tilsynsmyndigheitene, mellom anna Direktoratet for samfunnsikkerhet - og beredskap (DSB), Miljødirektoratet (MD) og Petroleumstilsynet (Ptil). Aktuelle kontaktpersonar ved Statoil Sture & Kollsnes kan nåast via sentralbordet, tel-efonnummer 51990000 Ei enkel utgreiing for dei aktivitetar som går føre seg ved verksemda. Systemskildring Stureterminalen Stureterminalen i Øygarden kommune i Hordaland er ei viktig utskipningshavn for råolje. Terminalen mottar råolje og kondensat frå Oseberg-området gjennom Oseberg Transport System (OTS) via ein oljerørledning frå Oseberg A-plattformen og råolje frå Grane-feltet gjennom Grane Oil Pipeline (GOP). Anlegget omfattar to kaianlegg som kan motta oljetankarar på opp til 300.000 dødvekttonn (dwt), fem råoljekaverner (Lagerhaller i fjellet) med ein kapasitet på ein million kubikkmeter, ei LPG-kaverne og ei ballastvannkaverne. Terminalen har òg eit anlegg for gjenvinning av VOC (flyktige gassar) som er miljømessig viktig i samband med lasting av tankskip. Prosessanlegget på terminalen gjenvinn dei lettaste komponentane frå råolja og disse vert teken ut i LPG-mix (Liquefied Petroleum Gas) og Nafta. Raffinert råolje og LPG-mix vert lagra i LPG-kaverna og deretter skipa ut over kai. Det vert òg eksportert LPGmix og Nafta frå terminalen via Vestprosess-rørleidningen til Mongstad. Sture vil i dei næraste åra ha omlag 200-250 årlege anløp av oljetankskip og LPG-tankskip. svært høg prioritet på terminalen. Systemskildring Kollsnes prosessanlegg Kollsnes prosessanlegg er eit senter for handsaming av gass frå felta Troll, Fram, Visund og Kvitebjørn. På Kollsnes vert naturgassen rensa, tørka og komprimert før den vert sendt som tørrgass gjennom eksportrør til Europa.. Sjølve prosessanlegget består i hovudsak av tre duggpunktsanlegg og eit NGL (Natural Gas Liquids) anlegg for handsaming av naturgassen Tørrgass vert først skilt ut for deretter å verta trykka opp ved hjelp av gasseksportkompressorane. Gassen vert distribuert ut i transportsystemet via eksportrørleidningane Zeepipe IIA og IIB I tillegg vert noko gass transportert i eige rør til Naturgassparken Vest i Øygarden, der Gasnor handsamar og distribuerer gass til innanlands forbruk. Kollsnes transporterar også gass i røyrledning til Energiverket på Mongstad Kondensat, og NGL, som er tyngre komponentar frå naturgassen, vert ført i rør til Mongstad (Vestprosess). Her vert produkta viderebehandla til propan, butan og nafta. Sjå www.statoil.com Beredskap i samband med skipssikkerheit og oljevern har Kva er ei storulykke: Ei Storulukke er ei hending der det inngår eit eller fleire farlige kjemikalier, som oppstår i ein storulykkevirksomheit og som får ei ukontrollert utvikling som umiddelbart eller seinare medfører ei alvorleg fare for mennesker, miljø eller materielle verdiar 4 5

Punkt 5 Kondensat og NGL Dei vanlege navn på, eller, for dei farlege (Natural Gas Liquids): kjemikaliene omfatta av vedlegg I, del 2 i Kondensat er ei blanding av dei tyngste delane av naturstorulukkeforskrift, fellesnavna eller den gassen. Kondensat/NGL er flytande ved normalt trykk og allmenne fareklassifisering for dei kjemika- temperatur. er helsefarleg ved direkte kontakt. På lier som førekjem i verksemda og vil kunne Kondensat/NGL grunn av at kondensat opptrer i væskeform ved normal føre til ei storulukke, med opplysingar om temperatur er faren for spreiing ut av fabrikken imidlertid mindre enn for gass. Brann/eksplosjon med deira viktigaste farlege eigenskapar. Sture Råolje: Flytande petroleum frå reservoaret. Det meste av vatnet og oppløyst naturgass er fjerna. LPG (Liquefied Petroleum Gases) (Særskilt for Sture): Hovedsakeleg propan- (C3H8) og butangass (C4H10) LPG (flytande propan og butan): LPG har fareklasse meget brannfarleg. LPG ( Liquified Petroleum Gas ), og er her brukt som ei fellesnemning for gassane propan og butan, eller ei blanding av desse. Ved vanleg trykk og temperatur opptrer propan og butan i gassform, men ved komprimering og/eller nedkjøling kan dei overførast til væskeform. LPG er svært brannfarleg, tek lett fyr, og kan danna eksplosjonsfarlege blandingar med luft. LPG er tyngre enn luft og ved ein lekkasje vil gassen alltid søkja seg til det lågaste punktet i terrenget. Sjøl om propan ikkje er giftig, kan høge konsentrasjonar i lufta føra til skade. Gassen kan trengja bort luft slik at det i lukka, eller dårleg ventilerte rom, kan oppstå medvitsløyse og kvelningsfare. Flytande propan og butan (kald gass) kan gje alvorlege frostskader. Ammoniakk (Særskilt for Sture): Ammoniakk har den kjemiske nemninga NH3 og er ein fargelaus, giftig gass med stikkande lukt. Gassen er brennbar, men vanskeleg antenneleg. påfølgjande røyk og gassdanning er den største akutte faren i samband med desse produkta. Punkt 6 Generelle opplysningar om fare for storulukker, herunder deira mogelege verknader for menneske og miljø. Under planlegging og utbygging av anlegga er det gjort vurderingar av den risikoen som personell og nærsamfunn kan verta utsett for. Risikoanalysane konkluderer med at tredjeperson, til dømes i nabolaget, ikkje er utsett for uakseptabel risiko etter oppsette normer og vurderingar - altså svært låg sannsynlegheit. Mogelege hendingar i samband med drift av anlegga, og uhell ved lasting/lossing av skip, kan vera lekkasje der antenning av gass eller hydrokarbonar kan føra til brannar eller eksplosjonar. Anlegga er laga for at slike situasjonar ikkje skal oppstå, og er utstyrte med tryggleiksfunksjonar og alarmar. Overvakinga skjer i kontrollromma. Det vert jamnleg utført interne revisjonar knytta til helse- mijø og sikkerheit, revisjonar frå tilsynsmyndigheiter, kundar og forsikringsselskap. Petroleumstilsynet Ptil er myndigheitene sitt kontrollorgan, og kontrollerer at anlegga følgjer lover og pålegg. Også kommunale myndigheiter, og Kystverket (KvY) er med i dette arbeidet. Det vert arbeidd kontinuerleg med forbetringstiltak innan helse, miljø, sikkerheit og beredskap. Naturgass: Hydrokarbonar i gassform. Gass som vert solgt under nemninga naturgass består i hovedsak av metan (CH4), samt noko etan og propan, mindre mengder av andre tyngre hydrokarbonar og spor av forureinsninger som CO2, H2S osv. 6 7

Punkt 7 Utfyllande opplysningar om korleis den berørte befolkninga vil verta varsla og haldne underretta i tilfelle ei storulukke. Dagens alarmvarsling består av fabrikksirener på anlegga. Naboar i nærleiken av anlegget vil i noko grad kunna høyra desse. Sirenene vert testa kvar måndag klokka 12.00. Denne alarmen brukast internt ved Sture & Kollsnes. Dersom Statoil vurderer hendinga som ei storulykke, vert det Politiet sitt ansvar å vurdera varsling til naboane og eventuelt iverksetja evakuering av desse. Punkt 8 Utfyllande opplysningar om kva for tiltak innbyggjarar og offentlegheita bør treffa i tilfelle ei storulukke, og om korleis ein bør forhalde seg Punkt 9 Stadfesting på at verksemda har plikt til å treffe egna tiltak på verksemda sitt område, herunder stå i kontakt med redningstenester, med sikte på å bekjempe storulukker og redusere verknadane av dei mest mogeleg. Ein driv vedlikehald av anlegga med sikte på sikker drift og for å hindra at ulykker oppstår. Ved verksemda er det stor merksemd rundt den såkalla barrieretankegangen. Ei sikkerheitsbarriere er eit system med fleire innebygde vernesystem for å kunna utføra arbeidet sikkert. Ved Sture & Kollsnes opererer ein med tre ulike sikkerheitsbarrierer: - Menneskelege (til dømes åtferd og kunnskap) - Tekniske (til dømes gassdetektorar, alarmar og nødavstengningsystem) - Organisatoriske (til dømes verneombodstenesta, kunnskap og prosedyrar) Statoil Sture & Kollsnes sin beredskapsfunksjon har som oppgåver å iverksetja tiltak for å redda liv, miljø og materielle verdiar dersom det likevel skulle oppstå ulukker. Det er utarbeidd eige beredskapsplanverk for Sture & Kollsnes som ivaretek såvel interne tilhøve som tilhøve til samarbeidspartnarar i fall ei ulykke oppstår. Anlegga vert drive med heilkontinuerleg drift, og ivaretar intern beredskap 24 timar i døgeret. På kvart skift er det i tillegg mannskap som er spesielt trente for å utføra 1. linjeberedskap (livredding og brannbekjemping). Dersom alarmen går, vil trent mannskap i løpet av kort tid bemanna alle viktige posisjonar. Punkt 11 Punkt 10 Ved ei storulykke vil beredskapsorganisasjonen ved Sture & Kollsnes gjera alt som er mogeleg for å få ut kunnskap om hendinga så snart råd er. Ei henvisning til den eksterne beredskapsplanen som er utarbeida for å møte einkvar verknad av ulukka utanfor området. Innbyggjarar og offentlegheita bør i samband med dette oppfordrast til å etterkomme alle instrukser og henstillinger frå redningstenestene. Nærare henvisning av kvar ytterlegare opplysinger kan hentast inn, med unntak for taushetsbelagte opplysninger Dersom det er ønskjeleg med ytterlegare opplysningar utover det som kjem fram i dette skrivet, kan den informasjonsansvarlege ved verksemda kontaktast via sentralbordet på telefon: 51990000 Det viktigaste er å halde seg til dei meldingar som vert gjevne av politiet. Lytt på radio, NRK P1. 8 12

Hovudreglar ved mogleg Storulykke Dersom det oppstår ei «Storulykke» er det politiet sitt ansvar å varsla naboane til Statoil Sture & Kollsnes. Unngå unødig bruk av telefon I ein faresituasjon kan telefonnettet lett verta overbelasta. Lytt til radio NRK P1 På Øygarden kommune si heimeside vil det til ein kvar tid finnast oppdatert versjon av denne informasjonen 10 11

www.statoil.com 150019 _Rev-1_COM PBM - Photo: Manfred Jarisch, Helge Hansen, Knud Helge Robberstad