Indre Hordaland jordskifterett Rettsbok Sak: 1230-2010-0018 GJEILEN Gnr. 364 i Voss kommune Oppstarta: 16.09.2011 Avslutta: 05.09.2012
JORDSKIFTERETTSMØTE MED HOVUDFORHANDLING Rettsmøtedag: 16.09.2011. Stad: Jordskifterettens lokaler i Voss. Sak nr.: 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364. Saka gjeld: Krav om grensegang etter jordskiftelova 88. Jordskiftedommar: Thorbjørn Svane, som einedommar etter jordskiftelova 9 andre ledd. Protokollførar: Saka er kravd av: Til handsaming: Jordskiftedommaren. Svein Erik Aldal. 1 Gjennomgang av saka. 2 Hovudforhandling i tvist om eigedomsgrense. 3 Vidare framdrift i saka. Partar: Eigar av gnr. 364 bnr. 1, Frank Ove Bu, Storevarden 21, 5114 TERTNES Eigar av gnr. 364 bnr. 1, Roald Johnny Lie, Søråshøgda 42, 5235 RÅDAL Eigar av gnr. 364 bnr. 4, Svein Erik Aldal, Dovresvingen 1, 1184 OSLO Eigedomane ligg i Voss kommune. Til stades: Frank Ove Bu, Roald Johnny Lie, Svein Erik Aldal saman med kona Lise Torvik Aldal og Arne Østerbø. Frå jordskifteretten møtte også Kjell Bjarte Tveite. På spørsmål frå jordskiftedommaren hadde ingen merknader til innkallinga til møtet eller til måten retten var samansett på. Ingen kjende til noko som kunne tilseie at jordskiftedommaren var inhabil. Retten vart erklært for lovleg sett. Partslista vart gjennomgått. Følgjande dokument vart framlagde: 1 Krav om sak for jordskifteretten frå Svein Erik Aldal og Lise Torvik Aldal, datert 25.09.2010, 5 vedlegg. 1a Kopi av delings og skyldsætningsforretning av 26. oktober 1909. 1b Kopi av avskrift av delings og skyldsætningsforretning av 26. oktober 1909. 2 Kopi av dokument vedk. kartforretningar utført av Voss kommune i 1988. 3 Kopi av dom Voss tingrett sak 05-015883TVI-VOSS, avsagt 13.10.2005. 4 Kopi av notat frå adv. Rolf B. Nybakk datert 19.10.2005. 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 1
5 Kopi av kart utarbeidd av Voss kommune datert 15.04.2005. 2 Forkynning av krav om sak for jordskifteretten, datert 07.10.2010. 3 Brev frå Roald Johnny Lie og Frank Ove Bu datert 05.07.2011, 2 vedlegg. 1 Kopi av søknad om byggetillatelse. 2 Kopi av vedtak Voss bygningsråd i sak nr. 236/72. 4 Oversending av dokument med orientering til partane, datert 06.07.2011. 5 Skriv frå Lise Torvik Aldal sendt 07.07.2011, 2 kartvedlegg. 6 Oversending av dokument til partane, datert 08.07.2011. 7 Skriv frå Lise Torvik Aldal sendt 19.07.2011, 3 vedlegg 1 Kopi av brev frå advokatfirmaet Thommessen AS, datert 22.03.2011. 2 Kopi av søknad frå Nils Tufte om frådeling av tomt, mottatt 02.03.1977. 3 Kopi av søknad frå Johs. Aldal om frådeling av hyttetomt, datert 12.06.1984. 8 Innkalling til rettsmøte samt oversending av dokument, datert 16.08.2011. 9 Brev frå Roald Johnny Lie og Frank Ove Bu datert 06.09.2011, 2 vedlegg. 1 Kopi av kjøpekontrakt vedk. tomt nr. 321, datert 09.08.1986. 2 Kopi av skriv frå Arne Østerbø, datert 24.08.2011. 10 Oversending av dokument til partane, datert 12.09.2011. Dokumenta vart gjennomgått i nødvendig grad. Jordskiftedommaren foretok ei innleiande klarlegging av saka. Fremming av saka. Vedtak: Retten ser slik på om saka skal fremmast: Etter jordskiftelova 1 er det "Eigedomar som det er vanskeleg å nytte ut på tenleg måte etter tid og tilhøve", som kan leggjast under jordskifte. Eigar kan etter jskl. 88 krevje at jordskifteretten i særskild sak skal klarleggje, merkje av og beskrive eigedomsgrenser, Etter 3 i lova kan jordskifte ikkje fremmast "a) dersom kostnadene og ulempene blir større enn nytten for kvar einskild eigedom". Reglane om jordskifte gjeld på tilsvarande måte i grensegangssaker så langt dei høver. Jskl. 89 seier 3 bokstav a gjeld berre når grensene skal regulerast og gjev med det eit unntak frå kravet i ovannemnde 3. Jskl. 17 andre ledd seier at Tvist i rettsutgreiingssak og grensegangssak skal avgjerast ved dom. Omtvista eigedomsgrense er behandla i dom avsagt 13.10.2005 av Voss tingrett i sak 05-015883TVI-VOSS. Av domsslutning går det fram fylgjande: 1. Gnr, 364 bnr 4 i Voss eig grunnen til den del av Gjeilen hyttefelt som ligg sørvest for grensa mot teigen til gnr 363 bnr 1. Denne grensa går i samsvar med delings og skyldsettingsforretning av 26.10.1909, tgl. 23.07.1910, avsnitt C- Skogteige i havnegangen line nr. 3. Av tingretten sine merknader går det fram fylgjande: Når det gjeld tvisten om Gjeilen hyttefelt, har saksøkte Olav Tufte tapt saka. Saksøkjar har ikkje fått fullt medhald i sin påstand om at alle hyttetomtene i Gjeilen hyttefelt ligg til gnr 364, bnr. 4. Hovudspørsmålet var om saksøkjarane var eigar til grunnen til hyttefeltet eller om det var i sameige, og i dette nådde saksøkjarane fram. Partane er einige om at grensa skal fastsetjast av jordskifteretten, og det kan vera at denne grensa vert bestemt slik at høgst eit par av tomtene i det omstridte området fell på bnr 1 sin eigedom. 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 2
Av dette kan ein slå fast at på grunn av uklar eigedomsgrense er eigedomar vanskeleg å nytte ut på tenleg måte etter tid og tilhøve og at jordskiftelova kjem til anvendelse. Vilkåra for å halda grensegang for eigedomsgrense mellom gnr. 364 bnr. 1 og gnr. 364 bnr. 4 er dermed tilstades. Eigedomsgrensa er beskriven, under avsnitt C. Skogteige i havnegangen line nr. 3, i delings- og skyldsettingsforretning av 26. oktober 1909. Ingen har sagt i mot at saka vert fremma. Retten er derfor komen til slik slutning: I medhald av jskl. 14 vert jordskiftesak 1230-2010-0018 fremma og vil omfatta klarlegging av eigedomsgrense mellom gnr. 364 bnr. 1 og gnr. 364 bnr. 4 beskriven, under avsnitt C. Skogteige i havnegangen line nr. 3, i delings og skyldsettingsforretning av 26. oktober 1909. Partane vart formana og gav forsikring. Part Svein Erik Aldal, eigar av gnr. 364 bnr. 4, forklarte seg. Han innleia, orienterte om sitt syn i saka og la ned føreløpig påstand. Part Roald Johnny Lie, eigar av gnr. 364 bnr. 1, forklarte seg. Han innleia, orienterte om sitt syn i saka og la ned føreløpig påstand. Part Frank Ove Bu, eigar av gnr. 364 bnr. 1, forklarte seg. Han innleia, orienterte om sitt syn i saka og la ned føreløpig påstand. Det vart gitt høve til å spørje ut partane. Det vart freista å få i stand forliksforhandlingar utan at dette førte fram. 1. vitne Arne Østerbø sto fram, alder 70 år, bustad: Hangursvegen 40 5700 Voss, yrke pensjonist, utan band til partane, vart formana, gav forsikring og forklarte seg. Arne Østerbø vart permittert frå møtet omlag kl. 10.50. 2. vitne Lise Torvik Aldal sto fram, alder 58 år, bustad: Dovresvingen 1 1184 OSLO, yrke: eigedomsmeklar, kona til Svein Erik Aldal, vart formana, gav forsikring og forklarte seg. 3. vitne adv. Rolf Brostrup Nybakk forklarte seg via telefon med høgtalar. Adv. Nybakk var prosessfullmektig for Svein Erik Aldal og Lise Torvik Aldal i saknr. 05-015883TVI- Voss ved Voss tingrett og sak 05-179787ASI-GULA/AVD1 ved Gulating lagmannsrett. Det vart gitt høve til å spørje ut vitnene. Retten tok pause frå omlag kl. 11.20 til kl. 11.35. I pausen mottok jordskifteretten skriv frå adv. Rolf Nybakk pr. telefax, jf. dok. 11 Skriv frå adv. Rolf Nybakk datert 16.09.2011, 1 vedlegg. 1 Utdrag av anketilsvar til Gulating lagmannsrett datert 07.12.2005. Kopi av dokumentet vart utlevert til partane. 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 3
Partane fekk på nytt ordet og høve til å svare på spørsmål. Jordskiftedommaren tok på ny opp spørsmålet om å få i stand forliksforhandlingar utan at dette førte fram. Det vart for partane utarbeidd påstandskart, jf. dok. 12 Påstandskart i målestokk 1:2500 datert 16.09.2011. Part Svein Erik Aldal, eigar av gnr. 364 bnr. 4, la ned slik påstand: Gnr. 364 bnr. 4 eig på sydvestre side og gnr. 364 bnr. 1 eig på nordaustre side av påstandsline vist med raud strek, jf. dok. 12. Partane Roald Johnny Lie og Frank Ove Bu, eigarar av gnr. 364 bnr. 1, la ned slik påstand: Gnr. 364 bnr. 4 eig på sydvestre side og gnr. 364 bnr. 1 eig på nordaustre side av påstandsline vist med grøn strek, jf. dok. 12. Sakskostnader. Ingen av partane fremja krav om sakskostnader. Jordskiftekostnadene vert å utlikna på partane ved avslutting av saka. Dommaren erklærte forhandlingane for avslutta og tvisten teken opp til doms. På spørsmål hadde ingen merknader til forhandlingane. Saka blir utsett inntil vidare. Retten heva. Voss, 16.09.2011 Thorbjørn Svane jordskiftedommar (sign.) 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 4
JORDSKIFTERETTSMØTE Rettsmøtedag: 18.10.2011. Stad: Jordskifterettens lokaler i Voss. Sak nr.: 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 - utsatt frå 16.09.2011. Saka gjeld: Krav om grensegang etter jordskiftelova 88. Jordskiftedommar: Thorbjørn Svane, som einedommar etter jordskiftelova 9 andre ledd. Protokollførar: Saka er kravd av: Til handsaming: Jordskiftedommaren. Svein Erik Aldal. Avseiing av dom. Partar: Eigar av gnr. 364 bnr. 1, Frank Ove Bu, Storevarden 21, 5114 TERTNES Eigar av gnr. 364 bnr. 1, Roald Johnny Lie, Søråshøgda 42, 5235 RÅDAL Eigar av gnr. 364 bnr. 4, Svein Erik Aldal, Dovresvingen 1, 1184 OSLO Eigedomane ligg i Voss kommune. Til stades: Jordskiftedommaren. Ingen av partane var innkalla til dette møtet. Jordskiftedommaren gjekk gjennom hovedreglane i domstollova 106 108 og fann ikkje tilhøve som kunne gjera han ugild. Retten vart erklært for lovleg sett. Følgjande dokument vart framlagde: 13 Kopi av dom Gulating lagmannsrett sak 05-179787ASI-GULA/AVD1, avsagt 22.06.2007. Dokumentet vart gjennomgått i nødvendig grad. Saka er tidlegare fremma som grensegang etter jordskiftelova 88. Etter jordskiftelova 17 skal tvist i grensegangssak avgjerast ved dom. Jordskifteretten drøfta saka i einerom og avsa slik dom: 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 5
Bakgrunn: Saka gjeld krav om grensegang etter jordskiftelova 88 og no behandling av tvist om eigedomsgrense. Tvisten gjeld ei eigedomsgrense mellom gnr. 364 bnr. 1 og gnr. 364 bnr. 4 i Voss kommune. Garden Gjeilen, gnr. 364, vart ved delings og skyldsætningsforretning den 26. oktober 1909 delt i to bruk, bnr. 1 og bnr. 4. Omtvista eigedomsgrense er beskriven i delings og skyldsætningsforretning av 26. oktober 1909, tgl. 23.07.1910. Omtvista grenseline er beskriven som line nr. 3 under avsnitt C- Skogteige i havnegangen. Av beskrivelsen går det fram fylgjande: Linje nr. 3 deler Grønlien og Storhaalen idet den tar utgangspunkt fra en liten fos i elven under Huldrahaugerne. Linjen gaar i nordvestlig retning opover lien imellom de ved siden av hinanden liggende Huldrahauger til en stor sten ovenfor disse og fortsetter i s.r. gjennom en stenur imot et likeløpende bjerghammerlag, der gaar i den beskrevne retning like mot høiden av fjeldet, hvor linjen ender. Grønlien henlægges til bnr. 2 og Storhaalen til bnr. 1. Voss tingrett avsa 13.10.2005 dom i sak 05-015883TVI-VOSS. Tvisten gjaldt kven som eig grunnen til den del av Gjeilen hyttefelt som ligg sørvest for grensa mot teigen til gnr. 364 bnr. 1. Av domsslutning går det fram fylgjande: 1. Gnr 364, bnr 4 i Voss eig grunnen til den del av Gjeilen hyttefelt som ligg sørvest for grensa mot teigen til gnr 363 bnr 1. Denne grensa går i samsvar med delings og skyldsettingsforretning av 26.10.1909, tgl. 23.07.1910, avsnitt C- Skogteige i havnegangen line nr. 3. Av tingretten sine merknader går det fram fylgjande: Når det gjeld tvisten om Gjeilen hyttefelt, har saksøkte Olav Tufte tapt saka. Saksøkjar har ikkje fått fullt medhald i sin påstand om at alle hyttetomtene i Gjeilen hyttefelt ligg til gnr 364, bnr. 4. Hovudspørsmålet var om saksøkjarane var eigar til grunnen til hyttefeltet eller om det var i sameige, og i dette nådde saksøkjarane fram. Partane er einige om at grensa skal fastsetjast av jordskifteretten, og det kan vera at denne grensa vert bestemt slik at høgst eit par av tomtene i det omstridte området fell på bnr 1 sin eigedom. Voss tingrett sin dom vart anka til Gulating lagmannsrett. Gulating lagmannsrett avsa den 22.06.2007 dom i sak 05-179787ASI-GULA/AVD1 med fylgjande domsslutning: 1. Voss tingretts dom stadfestes så langt den er påanket. 2. Hver av partene bærer egne saksomkostninger for lagmannsretten. Av ovannemnde sak for Voss tingrett går det fram at partane er einige om at grensa skal fastsetjast av jordskifteretten. Krav om sak for jordskifteretten frå Svein Erik Aldal og Lise Torvik Aldal er datert 25.09.2010. Partane vart innkalla til synfaring som er gjennomført den 30.06.2011. Ved synfaringa påviste frammøtte partar i marka det dei meiner retten og partane bør ha kjennskap til. Påviste punkt/merker (1 9) er innmålt og kartfesta, jf. dok. 4. Punkt 8 (stor stein) vart innmålt av avd.ing. Kjell Bjarte Tveite etter Lise Torvik Aldal sin beskrivelse pr. telefon den 05.07.2011. 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 6
Eigar av gnr. 364 bnr. 4, Svein Erik Aldal, har i hovedsak gjort gjeldande: Svein Erik Aldal overtok bnr. 4 i 2004. Han har munnleg av sine rettsforgjengarar fått beskrive eigedoms- og driftsforholda til eigedomen. Han er blitt fortalt at stølshuset som bnr. 1 bygde var oppført på bnr. 4 sin grunn. Forutsetningen for at bnr. 1 fekk løyve til byggja på denne tufta var at bnr. 4 også skulle kunne bruka huset. Ved kart- og delingsforretning i 1988 over hyttetomter i Gjeilen hyttefelt, var dåverande eigarar ueinige om beliggenheiten av grenseline 3. På tross av ueinigheiten valgte eigarane då å dela frå 2 av tomtene (bnr. 25 og bnr. 26) frå bnr. 1. Dei var samde om grensemerkinga til hyttetomtene uansett kva bruk som eigde grunnen og at jordskifteretten skulle fastsetja grenselina mellom bnr. 1 og bnr. 4. På det tidspunktet hadde ikkje eigarane god nok kjennskap til beskrivelsen av grenselina i skyldsettingsdokumentet. Under synfaring av grenselina ved tingrettsbehandlinga i 2005 var det semje om at det området der stølshuset på Grønehaugen er oppført tilhøyrer bnr. 4. Advokat Rolf Nybakk oppfatta det slik at motparten under hovedforhandlingen i tingretten aksepterte bnr. 4 sin grensepåstand men at dette ikkje vart registrert av retten. Advokat Rolf Nybakk var, før hovedforhandlinga i tingretten, på synfaring saman med Svein Erik Aldal, Lise Torvik Aldal og Johannes Aldal. Grensa tek til i bekk som ligg like sør for punkt 1 på påstandskartet. Under synfaringa vart grenselina beskriven til å gå frå dette punktet og så vidare mellom Huldrahaugane og deretter over stor stein i samsvar med delings og skyldsettingsforretning. Av dette ligg bnr. 1 sitt stølshus sørvest for grenselina, altså på bnr. 4 sin grunn. Ein stor stein som kan passe med beskrivelsen frå delingsdokumentet er påvist og denne er vist som punkt 8 på påstandskart. Plasseringa av merkesteinen, punkt 8, passer med vilkåra i delingsdokumentet som har beskrivelse om nordvestleg retning og at lina fortsett i same retning. Ved å fylgja denne lina finn ein steinur og berghammerlag slik som beskrive i delingsdokument. Det er blitt fortalt at det vart tatt stein frå denne merkesteinen til grunnmuren i stølshuset. Merkesteinen som motparten har påvist oppfyller ikkje kravet til nordvestleg retning som beskrive i delingsdokumentet. Påstand: Gnr. 364 bnr. 4 eig på sydvestre side og gnr. 364 bnr. 1 eig på nordaustre side av påstandsline vist med raud strek, jf. dok. 12. Eigarane av gnr. 364 bnr. 1, Roald Johnny Lie og Frank Ove Bu, har i hovedsak gjort gjeldande: Stølshuset som i dag står på den gamle grunnmuren er oppført av Nils Tufte i 1972. Det er ikkje tvil om at det var bnr. 1 som bygde stølshuset og at bnr. 1 er eigar av huset. Det er også bnr. 1 som har brukt stølen. Det har vore lite samarbeid og fellesskap mellom eigarane av bnr. 1 og bnr. 4. Den store steinen som er beskriven i delings og skyldsettingsforretningen ligg i sør/østre hjørne av grunnmuren til stølshuset. 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 7
Eigar av bnr. 4 opplyste på synfaringa den 30.06.2011 at nemnde merkestein er sprengt bort og påviste av den grunn heller ikkje noko merkestein denne dagen. Opplysningar om at merkesteinen skulle vera sprengt bort i samband med oppføring av stølshuset er ukjent. I brev av 07.07.2011 frå Aldal er no steinen(punkt 8) gjenoppstått. Arne Østerbø var i 2003 saman med Olav Tufte og Johannes Aldal på befaring i området frå Grønehaugen, Huldrahaugane og ned til elva. Arne Østerbø var med for å vera vitne til kva partane avtalte. Eigarane var under synfaringa samde om grenselina frå Grønehaugen og ned til elva. Steinen som ligg nærmast i den nordvestlege retning frå kløfta mellom Huldrahaugane, er i sørøstre hjørne av Grønestølen. Plasseringa av merkesteinen på Grønehaugen er mest rett sett i forhold til retningsbeskrivelsen i delingsdokumentet. Merkesteinen på Grønestølen ligg tilnærma i nordvestleg retning frå fossen. Ved kart- og delingsforretning i 1988 vart to hyttetomter (bnr. 25 og bnr. 26) frådelt bnr. 1. Dette viser at grunnen som grensar til desse tomtene ligg til bnr. 1. Påstand: Gnr. 364 bnr. 4 eig på sydvestre side og gnr. 364 bnr. 1 eig på nordaustre side av påstandsline vist med grøn strek, jf. dok. 12. Retten ser det slik: Partane er samde om at omtvista grense går i samsvar med delings og skyldsettingsforretning av 26.10.1909, tgl. 23.07.1910, avsnitt C- Skogteige i havnegangen line nr. 3. Av grensebeskrivelsen går det fram at grenseline nr. 3 tar utgangspunkt fra en liten fos i elven under Huldrahaugerne. Partane er samde om lokaliseringa av beskriven foss sjølv om nøyaktig utgangspunkt er uklart. Det som er beskrive som ein foss har meir karakter av eit elvestryk og har ikkje eit typisk fossefall der ein eksempelvis kunne tatt utgangspunkt i bestemt punkt på toppen av fossen. Innmålte punkt er kartfesta og er vist på kartvedlegg til dok. 4. Punkt 1 er vurdert til å vera nedre kant av fossefall og punkt 9 er vurdert til å vera øvre kant av fossefall. Avstanden mellom desse punkta er omlag 33 meter. Bnr. 1 si påstandsgrense tek til omlag midt mellom punkt 1 og 9 medan bnr. 4 si påstandsgrense tek til ved ein bekk rett sør for punkt 1. Grenseline nr. 3 er vidare beskriven Linjen gaar i nordvestlig retning opover lien imellom de ved siden av hinanden liggende Huldrahauger. Partane er samde om lokaliseringa av Huldrahaugane og denne plasseringa er vist som punkt 2 på kartvedlegg. Frå dette punktet er grenselina beskriven til å gå til en stor sten ovenfor disse. Partane har ulike syn på plasseringen av denne store steinen. Bnr. 4 har påvist ein stein som er vist som punkt 8 og bnr. 1 har påvist punkt 3 som er ein stein ved stølshuset. Begge partar gjev uttrykk for at motparten sin no påviste merkestein ikkje har vore kjend for dei før den no er påvist under jordskiftesaka. 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 8
Grensa er fyrst beskriven til å gå frå liten foss i nordvestleg retning oppover lia til ein stor stein og deretter i same retning gjennom ei steinur imot eit likeløpende berghammerlag der gaar i den beskrevne retning like mot høiden av fjeldet, hvor linjen ender. Begge partar gjer gjeldande at deira grensepåstand er i samsvar med den i forretningen beskrivne retning til grenselina. Ved kartfesting vil erfaringsmessig slike grenseliner, når dei vert nøyaktig innmålt med moderne landmålingsinstrument, kunna vise avvik frå faktisk himmelretning. Det er ikkje uvanleg at presis innmåling med GPS-utstyr i dag, viser at det kan vera mindre retningsendringer mellom grensepunkta sjølv om dei i eldre forretningar er beskrivne til å vera i same retning. På bakgrunn av dette kan ikkje retten sikkert slå fast at bnr. 1 og bnr. 4 sine påstandsgrenser ikkje oppfyller kravet til beskiven nordvestleg retning og kravet om same retning like mot høiden av fjeldet, hvor linjen ender. I tillegg til stiftingsdokumentet vil det ha betydning korleis eigarane har innretta seg gjennom bruk av området og deira rettslege disposisjonar. Det er semje om at stølshuset berre er nytta av bnr. 1. Det er også eit faktum at eigarane etter oppføringa av stølshuset har hatt ulike syn på om huset er plassert på eller over grensa mellom bnr. 1 og bnr. 4. I 1988 utførte Voss kommune kart- og delingsforretningar over hyttetomter i samsvar med godkjend reguleringsplan. Av kartforretningsprotokoll går det fram at Johannes Aldal og Nils Tufte var samde om tomtemerkinga, uansett kva bruk som eigde grunnen. Dei var og samde om at grenselina mellom bnr. 1 og bnr. 4 skulle fastsetjast av jordskifteretten. Det går ikkje fram av kartforretningsprotokollen om partane då var usamde om grensa eller om grensa rett og slett var uklar for dei. Dersom partane var usamde ville det ikkje vera uvanleg at kommunen då hadde målt inn og kartfesta dei påstandsgrensene som partane kjende til. Det som også peikar i retning av at grensa var uklar, er at partane truleg ikkje ville vore samde om at tomtene vart frådelt bnr. 1 dersom grenselina mellom bruka eintydig kunne ha vore påvist og då dokumentera at tomt(ene) skulle delast frå bnr. 4. Eigarane har i fleire høve vore på synfaring både i fellesskap og kvar for seg. Retten har ingen grunn til å tru at eigarane gjennom åra ikkje har gjeve uttrykk for synspunkt som partar og vitner i saka no opplyser. Det som synest klart er at ingen av tidlegare eigarar har gjeve uttrykk for eintydige synspunkt/påstandar. Dette finn ikkje retten å vera unaturleg, då grensa truleg har vore uklar for dei ettersom beskrivelsen er upresis og det ikkje er mogeleg sikkert å påvise attfunne grensemerker i marka. Det er lite partane elles har opplyst om bruken av området. Fysiske påviselege ting som gjerder eller restar av gjerder kan gje ein indikasjon på eigedomssituasjonen. Eksempel på slike ting er ikkje påvist. Det er i alle fall lite som kan dokumenterast så presist at det beviser eksakt kor grenselina går mellom bruka. Av ovannemnde går det fram at ingen grensepunkt som er beskrivne i delings- og skyldsettingsforretning av 26. oktober 1909 sikkert kan seiast å vera attfunne eller eksakt påvist i terrenget av partane. Verken delings og skyldsettingsforretningen eller bruken av området gjev eit eintydig svar. Ei presis rekonstruksjon av grenselina er difor vanskeleg. 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 9
Retten har på bakgrunn av det som partane har forklart, grensebeskrivelse og det som retten har fått påvist og registrert av bygninger, terrengdetaljar og arealbruk, skjønnsmessig vurdert kva som er den mest sannsynlege grenselina mellom bnr. 1 og bnr. 4. Retten har ved sin rekonstruksjon tatt utgangspunkt i det vesle fossefallet i nedre del av strekningen mellom punkt 1 og 9. Dette utgangspunktet, vist som punkt 14, meiner retten kan vera samanfallande med det utgangspunktet som i skyldsettingsdokumentet er beskrive som fra en liten fos i elven under Huldrahaugerne. Vidare er det lagt til grunn punkt 2 som retten finn sannsynleg er i samsvar beskrivelsen imellom de ved siden av hinanden liggende Huldrahauger og er lokalisert slik som partane er samde om. Retningen på grenselina frå utgangspunktet en liten fos går i nordvestlig retning opover lien. Med dette utgangspunkt og beskriven retning for line 3, finn retten det sannsynleg at grensa går frå punkt 2 til punkt 12. Punkt 12 er kartfesting av ein markert stor stein som kan samsvara med det som i skyldsettingsforretning er beskrive som stor stein. Frå merkesteinen er grensa beskriven til å fortsetter i s.r. gjennom en stenur imot et likeløpende bjerghammerlag. Det er eit faktum at det oppover lia er fleire urer og mindre berghamralag som ikkje kan utelukkast å samsvara med grensebeskrivelsen. Retten har for fastsettinga av grenselina vidare oppover lia lagt vekt på ovannemnde punkt 14, 2 og 12 samt den i skyldsettingsforretning beskrivne retning. Frå berghammer, punkt 13, går lina vidare i same retning til høiden av fjeldet men då ikkje lengre enn til den møter nabogrense. Retten har etter ei samla vurdering kome til at grensa, mellom gnr. 364 bnr. 1 og gnr. 364 bnr. 4, skal gå slik som vist med blå strek på kart, jf. framlagt dok.: 14 Sakskart i målestokk 1:2500 datert 18.10.2011. Sakskostnader. Partane er sjølvprosederande og ingen har fremja krav om sakskostnader. Førehands påanke. Det er ikkje grunnlag for gjennomføring av grensemerking og landmålingsarbeid knytta til omtvista eigedomsgrense før dommen er rettskraftig. Utføring av grensemerking og landmålingsarbeid medfører ein ikkje ubetydeleg ressursbruk/kostnad. Av dette finn retten det tenleg at dommen vert sett til førehands påanke. Retten kom til slik slutning: 1. Grensa mellom gnr. 364 bnr. 1 og gnr. 364 bnr. 4 i Voss går som vist med blå strek på sakskart, jf. dok. 14. Grensa fortsett i same retning til høgste fjell men ikkje lengre enn til den møter nabogrense. 2. Sakskostnader vert ikkje tilkjent. 3. Dommen blir sett til førehands påanke, jf. jordskiftelova 62 2. ledd. Fristen for anke er ein - 1 - månad rekna frå forkynningsdato. Reglane om anke fylgjer forkynninga. 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 10
Jordskiftekostnadene vert å utlikna på partane ved avslutting av saka. Etter jordskiftelova 76 er hovudregelen at kostnadane skal utliknast på partane etter nytte. Saka blir utsett til etter at dommen er rettskraftig. Retten heva. Voss, 18.10.2011 Thorbjørn Svane jordskiftedommar (sign.) 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 11
JORDSKIFTERETTSMØTE Møtedag: 05.09.2012. Stad: Jordskifterettens lokaler i Voss. Sak nr.: 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 - utsatt frå 18.10.2011. Saka gjeld: Krav om grensegang etter jordskiftelova 88. Jordskiftedommar: Thorbjørn Svane, som einedommar etter jordskiftelova 9 andre ledd. Protokollførar: Saka er kravd av: Til handsaming: Jordskiftedommaren. Svein Erik Aldal. 1 Avslutting av saka 2 Fordeling av kostnader. Partar: Eigar av gnr. 364 bnr. 1, Frank Ove Bu, Storevarden 21, 5114 TERTNES Eigar av gnr. 364 bnr. 1, Roald Johnny Lie, Søråshøgda 42, 5235 RÅDAL Eigar av gnr. 364 bnr. 4, Svein Erik Aldal, Dovresvingen 1, 1184 OSLO Eigedomane ligg i Voss kommune. Til stades: Jordskiftedommaren. Ingen av partane var innkalla til dette møtet. Jordskiftedommaren gjekk gjennom hovedreglane i domstollova 106 108 og fann ikkje tilhøve som kunne gjera han ugild. Retten vart erklært for lovleg sett. Partslista vart gjennomgått. Følgjande dokument vart framlagde: 15 Brev frå Roald Johnny Lie og Frank Ove Bu, datert 20.11.2011. 16 Brev frå Svein Erik Aldal, datert 13.12.2011. 17 Brev frå Roald Johnny Lie og Frank Ove Bu, datert 09.02.2012. 18 Brev frå retten til partane vedk. grenseregulering/merking av grense, datert 23.02.2012. 19 Brev frå retten til partane vedlagt utkast til vedtak/rettsbok, datert 17.08.2012. 20 Grensekart i mål 1:2000, kartarkivnr. 129688. Dokumenta vart gjennomgått i nødvendig grad. Saka er utsett frå 18.10.2011. Avdelingsingeniør Sigbjørn Hauge har utført merking og innmåling av grenseliner. Det er utarbeidd grensekart og grenseskildring. 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 12
Retten gjorde rettsfastsetjande vedtak i samsvar med reglane i 17 a i jordskiftelova for grense nr. 1. Vedtak: Indre Hordaland jordskifterett avsa dom den 18.10.2011 med fylgjande "slutning: 1. Grensa mellom gnr. 364 bnr. 1 og gnr. 364 bnr. 4 i Voss går som vist med blå strek på sakskart, jf. dok. 14. Grensa fortsett i same retning til høgste fjell men ikkje lengre enn til den møter nabogrense. 2. Sakskostnader vert ikkje tilkjent. 3. Dommen blir sett til førehands påanke, jf. jordskiftelova 62 2. ledd". I samsvar med dom er merking og måling no utført av avd.ingeniør Sigbjørn Hauge. Framlegg til vedtak vart sendt partane til uttale den 17.08.2012 med uttalefrist den 03.09.2012. Det har ikkje kome merknader innan fristen. På bakgrunn av nemnde merking og innmåling av grenser under leiing av avd.ingeniør Sigbjørn Hauge er det utarbeidd slik utgreiing for: 1 Grenser 1.1 Grenseforklaring og målegrunnlag Grensene går i rette liner mellom dei grensepunkta som det er oppgitt retning for. Retninga mellom punkta er rekna ut frå koordinatane til punkta og er oppgitt i høve til nordretninga på kartet. Sirkelen er delt inn i 400 gradar. Avstanden mellom grensepunkta er horisontale mål i meter. Grensemerka er boltar/røyr av aluminium med hovud. Hovudet har påskrift "GRENSE" og JORDSKIFTERETTEN. For grensepunkta i grense 1 er koordinatane fastsette med fasemålande tofrekvent satellittmåleutstyr med bruk av Cpos. Koordinatane for grensepunkta har ein forventa presisjon betre enn 0,1 meter. Grensene er viste på grensekart med kartarkivnummer 129688. Kartet er på eitt blad i målestokk 1: 2000. 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 13
1.2 Utgreiing om grensene Grense 1 Eigedom til venstre: Gnr. 364 bnr. 4 Eigedom til høgre: Gnr. 364 bnr. 1 Punktnr Skildring Retning Avstand X-koordinat Y-koordinat Grense 1 tek til i grense i elv 345,59 20 Off. godkj. grensemerke i fjell 6730599,23 336832,51 345,59 51,90 21 Off. godkj. grensemerke i jord 6730633,30 336793,35 346,27 92,41 22 Off. godkj. grensemerke i stein 6730694,70 336724,29 351,73 155,24 23 Off. godkj. grensemerke i fjell 6730807,41 336617,53 351,74 239,70 24 Off. godkj. grensemerke i fjell 6730981,46 336452,72 Grensa går vidare i samme retning til grense mot framand eigedom. Slutning: Grense 1 vert fastsett slik den er skildra over og avlagt på grensekartet, jf. dok. 20. 2 Ymse avgjerder 2.1 Jordskiftekostnader Jordskiftekostnader og gebyr skal dekkast av partane i samsvar med jordskiftelova 74. På denne bakgrunnen blir kostnadene slik: Registreringsgebyr kr 4300,- Partsgebyr 2 x kr. 1548.- kr 3096,- Grenselengdegebyr 2 x kr. 1720,- kr 3440,- Grensemerke 5 x kr. 50.- kr 250,- Sum kr 11086,- Partane har fått høve til å uttale seg om fordelinga av kostnadene. Kostnadene er etter retten sitt skjønn fordelt mellom partane etter den nytten dei har hatt av jordskiftet, jf. jordskiftelova 76. Jordskifteretten sitt syn er at gnr. 364 bnr. 1 og gnr. 364 bnr. 4 har lik nytte av jordskiftet. Av dette skal desse partane ta kvar sin halvdel av gebyr og kostnaden med grensemerke. 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 14
Retten set opp denne fordelinga av kostnadene: Gnr./bnr. Eigar skal betale kr har betalt kr skuldar kr 364/1 Frank Ove Bu 2771.50 2771.50 364/1 Roald Johnny Lie 2771.50 2771.50 364/4 Svein Erik Aldal 5543.00 4300.00 1243.00 SUM 11086.00 4300.00 6786.00 Dei pålagde beløpa forfell til betaling 15 dager frå forkynningsdatoen. 2.2 Avslutting av saka Saka blir avslutta i dette møtet. 2.3 Forkynning og mogelegheit for anke Forkynning skjer etter reglane for postforkynning. Fristen for anke er ein månad frå forkynning. Reglane om anke er lagt ved forkynninga. 2.4 Iverksetjing Saka trer i kraft når den er rettskraftig. Saka er rettskraftig når ankefristen er ute. Dersom saka blir anka, blir saka rettskraftig når ankesaka ikke lenger kan ankast. 2.5 Matrikkelføring Jordskifteretten vil setje fram krav om matrikkelføring av saka når saka er rettskraftig. 2.6 Tinglysing Jordskifteretten vil sende saka til Tinglysingen. Når saka er rettskraftig, vil den bli tinglyst påfylgjande eigedomar: Gnr. 364 bnr. 1 og gnr. 364 bnr. 4 i Voss kommune. Saka slutt. Retten heva. Voss, 05.09.2012 Thorbjørn Svane jordskiftedommar (sign.) 1230-2010-0018 GJEILEN gnr 364 Indre Hordaland jordskifterett 15