Kulturarv på kartet Registreringer i Møre og Romsdal Fagdag, Statens Kartverk, 5.3.2013
Kulturminne kulturmiljø kulturlandskap 1. Kulturminne spor etter menneskeleg virke Endres i topp-/bunntekst 06.03.2013 2
Kulturminne kulturmiljø kulturlandskap 1. Kulturminne spor etter menneskeleg virke 2. Kulturmiljø heilskap eller samanheng Endres i topp-/bunntekst 06.03.2013 3
Kulturminne kulturmiljø kulturlandskap 1. Kulturminne spor etter menneskeleg virke 2. Kulturmiljø heilskap eller samanheng 3. Kulturlandskap menneskepåverka fysiske omgjevnad Endres i topp-/bunntekst 06.03.2013 4
Verneverdi? Internasjonal? Nasjonal? Regional? Lokal? 06.03.2013 5
Nasjonale mål (jf. Prop. 1 S (2012-2013), MD) 1. Det årlige tapet av verneverdige kulturminner og kulturmiljø skal ikke overstige 0,5 % innen 2020. 2. For automatisk fredete arkeologiske kulturminner skal det årlige tapet ikke overstige 0,5 % innen 2020. 3. Et representativt utvalg kulturminner og kulturmiljø skal være vedtaksfredet innen 2020. 4. Fredete bygninger, anlegg og fartøy skal ha ordinært vedlikeholdsnivå innen 2020. 5. Et representativt utvalg automatisk fredete arkeologiske kulturminner skal være sikret innen 2020. Endres i topp-/bunntekst 06.03.2013 6
Riksrevisjons «dom» (2009) Ingen systematisk kartlegging og vurdering av bygningsmassen Mangelfull informasjon om omfanget av bruken av regulering til spesialområde bevaring (omsynssone), og korleis slike område blir forvalta og følgd opp Bare 1/3 av kommunene hadde en eller annen form for kulturminneplan Mangelfull fagleg kompetanse og medvit i kommunane til å nytte plan- og bygningslova som verkemiddel for å ta vare på verdifulle kulturminne og kulturmiljø For få «klagar» og «motsegn» frå fylkeskommunen og Riksantikvaren
Endres i topp-/bunntekst 06.03.2013 8
Askeladden Kyrkje Freda bygningar Fornminne Marine kulturminne Nasjonalt kulturistorisk bymiljø Endres i topp-/bunntekst 06.03.2013 9
SEFRAK
Romsdal.com Lokal database for lokale kulturminne
Kulturminneatlas Regional database for lokale kulturminne
Kulturminnesøk Nasjonal database for lokale kulturminne
Kunnskapsløftet for kulturminneforvaltningen Nasjonalt prosjekt initiert av Riksantikvaren (2011-2015) bl.a. Bedre databaser (Askeladden, Kulturminnesøk, Kulturminneportalen) System for lokal registrering og verdisetting av verneverdige kulturminner Etablering av et miljøovervåkingsprogram for verneverdige kulturminner Styrking av kommunal kompetanse
Kunnskapsløftet for kulturminneforvaltningen Regionale prosjekt Møre og Romsdal fylkeskommune (2011-2015) Kontrollregistrering av automatisk freda kulturminne Regional delplan for kulturminne og kulturmiljø av nasjonal og regional verdi Samarbeid med kommunene om utarbeiding av lokale kulturminneplaner
Kontrollregistrering av automatisk freda kulturminne Mål Heve kvaliteten på Askeladden Avklaring av vernestatus Vurdering av tilstand Fotodokumentasjon Ny innmåling Evt nyregistrering
Regional delplan for kulturminne Mål Betre oversikt over kulturminne som har nasjonal og regional verdi Handlingsplan for kulturminnearbeidet Innspel til kommunal planlegging Vernetiltak Skjøtsels- og restaureringsarbeid Tilskot Skilting og formidling
Lokale kulturminneplaner Mål Betre oversikt over kulturminne som har lokal verdi (registrering) Trekke fram særleg verdifulle kulturminne eller miljø (prioritering) Handlingsplan for kulturminnearbeidet (gode bevaringstiltak)
Lokale kulturminneplaner 2011 2012 2013 Ørsta Giske Skodje Sande Norddal Aukra Herøy Nesset Hareid Sunndal Sula Surnadal Rauma Aure
Lokale kulturminneplaner Fokusområde 1 «Verktøy og ressursar» Digitalisering av SEFRAK og topografisk arkiv
Endres i topp-/bunntekst 06.03.2013 21
Lokale kulturminneplaner Fokusområde 1 «Verktøy og ressursar» Digitalisering av SEFRAK og topografisk arkiv Verktøy til kontrollregistrering av SEFRAK
Lokale kulturminneplaner Fokusområde 1 «Verktøy og ressursar» Digitalisering av SEFRAK og topografisk arkiv Verktøy til kontrollregistrering av SEFRAK Overføring av lokale registreringar frå Kulturminneatlas til Kulturminnesøk «Nytt» kulturminneatlas «samling av kart»
Askeladden Kulturminnesøk Kulturlandskap SEFRAK/BraArkiv Verneområder Ark. registreringar Regional delplan Lokale planer Digitalt fortalt Stadnamn Historiske flyfoto? Utskiftningskart? LIDAR? Endres i topp-/bunntekst 06.03.2013 28
Lokale kulturminneplaner Fokusområde 2 «Rettleiing og oppfølging» Nettverkssamlingar Kontrollregistrering av SEFRAK Avgrensing og vurdering av kulturmiljø Verdiskaping/Friluftsliv Kurs i kulturminneregistrering Kulturminneatlas/Kulturminnesøk Minnefinnekurs Generell rettleiing og oppfølging Individuelle møter (oppstartsmøter, arbeids- eller referansegruppe) Nettside (informasjon, malar, ressursar og «erfaringsbank»)
Lokale kulturminneplaner Fokusområde 3 «Finansiering» Tilskot til planarbeid? Krav om egenandel? Maksbeløp? Krav om ferdigstilling? Tilskot til restaurering og istandsetting? Regional delplan Lokale kulturminneplaner
Lokale kulturminneplaner Prosessen gjev Større engasjement for lokal kulturarv Styrka kompetanse og medvit i kommunane Styrka samarbeid med frivillige lag og organisasjonar Resultatet gjev betre grunnlag for å motvirke forfall (t.d. restaurering og skjøtsel) betre grunnlag for forvaltninga (t.d. reguleringsplaner og rivingsøknadar) betre grunnlag for å byggje identitet, stoltheit og felleskap betre grunnlag for formidling (t.d. skule og friluftsliv) betre grunnlag for verdiskaping (t.d. reiseliv og kulturnæring)