FYLKESDELPLAN FOR KLIMA OG MILJØ

Like dokumenter
(3) Tiltak for å redusere utslepp av klimagassar heime eller ute, Kyoto-avtalen

Fylkesdelplanfor klimaogmiljø HANDLINGSPROGRAM. Høyringsutkast

3. Har kommunen trygge parkeringsplassar ved buss-stopp og bussstasjonar/knutepunkt

Regional plan og regionale forventningar. Fjerde samling, Samhandling for Grønt Skifte september.

Handlingsprogrammet byggjer på mål, strategiar og føringar gjevne i planprogrammet og mål- og strategidokumentet.

Regionale roller og regionalt samarbeid i klimatilpassingsarbeidet

Klimatilpassing på regionalt nivå. Frå nasjonale og overnasjonale strategiar til praktisk handling i fylke, kommunar og næringsliv

Klimaplan for Hordaland v/magnar Bjerga Spesialrådgjevar klima

klimatilpassingsutvalet Samfunnstryggleikskonferansen 2011

Klimaplan for Hordaland Høyringsutkast

Høyring - Regionalt bygdeutviklingsprogram for Sogn og Fjordane

Interkommunal plan for klimaomstilling i Sunnfjord KS sin haustkonferanse oktober 2017

U P U - møte desember Arbeidsdokument Regional plan for klimaomstilling

NOU 2010: Tilpassing til eit klima i endring Utvalsleiar Oddvar Flæte

Rådmannen si rolle i arbeidet med klimatilpassing Rådmann Ole John Østenstad Dato:

Saksnr. Utval Møtedato 017/12 Kommuneplannemnda /12 Kommunestyret

Ved handsaminga av arbeidsdokument nr. 3, , konkluderte planutvalet slik:

Klimadag for fylkestinget Klima og miljø i Regional transportplan

Regional planstrategi Kva, kvifor og korleis?

Fjell kommune Arkiv: 460 Saksmappe: 2010/ /2010 Sakshandsamar: Espen Elstad Dato: SAKSDOKUMENT

Sigdal kommune - Energi-og klimaplan (vedlegg 2) Mål, tiltak og aktivitetar

Arbeidsprogram for energi-, miljø- og klimaplan. Framlegg til arbeidsprogram

Nasjonale forventningar korleis svarar fylket på forventningane?

ORIENTERING OM ARBEIDET MED KLIMAPLAN FOR HORDALAND

Frå tilpassing til omstilling i Sogn og Fjordane. Samhandling for Grønt skifte

Nasjonale forventningar korleis svarar fylket på forventningane? Vedlegg til Regional planstrategi for Sogn og Fjordane

Høring av statlige planretningslinjer for klima- og energiplanlegging og klimatilpasning i kommunene

Klimatilpassing på regionalt og lokalt nivå Erfaringar frå Sogn og Fjordane

Ny regional satsing frå Norges Forskingsråd, i Sogn og Fjordane VRI 4

Søknadskjema Lokal Agenda 21-midlar, 2011

Regional plan for vassforvaltning. Vassforskrifta og organisering av arbeidet

Ny næring, innovasjon og teknologi for klimatilpassing i Sogn?

Klimatiltak i jordbruket Klimaplan for Hordaland Øyvind Vatshelle, Fylkesmannens landbruksavdeling

Energi og klimaplan for Sykkylven kommune Planprogram

Hvordan kan vi tenke omkring klimatilpasning?

KOMMUNEDELPLAN FOR KULTURMINNER I ØRSKOG

Klimatilpassing i arealplanlegging og handtering av havnivåstigning. Eline Orheim Rådgjevar Samfunnstryggleik og beredskap

Korleis oppfylle Parisavtalen gjennom klimatilpassing og meir miljøvennlege løysingar

Planprogram for revisjon av regional planføresegn om lokalisering av handel og kjøpesenter (handelsføresegna)

FRÅSEGN TIL HØYRING OM FORSLAG TIL ENDRINGER I PLAN- OG BYGNINGSLOVA

FRAMLEGG Oppstart av planarbeid og forslag til planprogram. Angelica Talley Avdelingsingeniør PLAN FOR KLIMA OG ENERGI I GISKE KOMMUNE

MØTEINNKALLING SAKLISTE. Sak nr. Arkivsak nr. Tittel 45/10 08/189 ENERGI- OG KLIMAPLAN FOR BALESTRAND KOMMUNE, HØYRINGSUTKAST

Plan for forvaltningsrevisjon Sogn og Fjordane fylkeskommune

KOMMUNAL PLANSTRATEGI FLORA KOMMUNE

Plantema nyskaping i verdiskapingsplanen

Reglement for Ungdommens Fylkesting og Ungdommens Fylkesutval

Kollektivstrategi for Hordaland - Årsrapport 2016

Vestland samanslåing -

Miljø- og utviklingsminister: Erik Solheim Ref. nr.: Saksnr: Dato: Godkjenning av Fylkesplan for Møre og Romsdal

Handlingsprogram for vidaregåande opplæring for perioden

Handlingsprogram 2016 og rapportering Kompetanse

Kommunedelplan for energi og klima i Stranda kommune Varsel om oppstart av planarbeid. Forslag til planprogram

INTERNASJONAL STRATEGI FOR HORDALAND

Revidering av vassforvaltningsplanen. Vestland vassregion

Regional klimaplan for Telemark Planprogram

Arbeidsdokument 2 /16 - Regional plan for klima og miljø

Fjell kommune Arkiv: 460 Saksmappe: 2016/ /2016 Sakshandsamar: Andreas Moen Dato: SAKSDOKUMENT

Presentasjon av forslag til planprogram Disposisjon:

SAKSFRAMLEGG. Sakshandsamar: Tore Eriksen Arkiv: Arkivsaksnr.: 11/434. NOU 2010: 10 "Tilpassing til eit klima i endring" - uttale

VERKSEMDSBASERT VURDERING OG OPPFØLGING AV DEI VIDAREGÅANDE SKOLANE

Austrheim kommune PLANPROGRAM for Kommunedelplan for klima- og energi.

Innhald Innleiing... 4 Kva er Handlingsprogram for klima og energi?... 4 Hovudmåla for Møre og Romsdal Fylke ( )...

MUSEUMSPLANEN - HANDLINGSPROGRAM FOR 2013

Flaum i eit framtidig klima - korleis kan vi tilpasse oss?

Regional plan for vassregion Hordaland utsending på 2. gongs avgrensa høyring

Informasjons- og motivasjonsprosjektet Bioenergi i Sogn og Fjordane

Fylkesmannen i Sogn og Fjordane. til beste for folk, samfunn og livsgrunnlag

Naturskadehendingar: Korleis brukar vi tidlegare hendingar til å planleggja for betre tilpassing til framtidige hendingar?

Handlingsprogram for Regional plan for vassforvaltning Hordaland vassregion

Søknad om støtte til Hordaland fylkeskommune v/skyss for utgreiing og innføring av null- og lågutsleppsløysingar på ferje og båt

Regional planstrategi - RPS

1. Mål for klimagassutslepp: 22% reduksjon innan 2020, 30% red. innan 2030 (frå 1991) 30% reduksjon innan 2020 (frå 2007)

PLANPROGRAM FOR KOMMUNEDELPLAN FOR BREIBAND

HORDALAND FYLKESKOMMUNE

Forvaltningsrevisjon Sogn og Fjordane fylkeskommune Energi og miljø

Overvatn i byar og tettstader. Fråsegn til NOU 2015:16

Anleggs- og tildelingspolitikk for Vestland fylkeskommune Anleggskonferansen, Bergen

Regional plan for vassregion Hordaland gongs høyring

Handlingsprogram Høyringsperiode 1. april 30. juni Regional plan for vassforvaltning Foto: Merete Farstad

Treng vi å betre vassmiljøet?

INTERNASJONAL STRATEGI

HØYRINGSUTTALE - STATENS VEGVESEN SITT FRAMLEGG TIL STATSBUDSJETTET 2012

PLANPROGRAM - HOVUDPLAN FOR VATN OG AVLØP

Oppstartsnotat med utkast til planprogram: Kommunedelplan klima og energi

FORSLAG TIL ORGANISERING, METODE OG FRAMDRIFTSPLAN

Regional transportplan Sogn og Fjordane

STYRESAK. Styremedlemmer. Helse Vest RHF GÅR TIL: FØRETAK: DATO: SAKSHANDSAMAR: Johnny Heggestad SAKA GJELD: Helse 2035

Regionalt bygdeutviklingsprogram i Rogaland 2013

Hvor mye CO2-utslipp har Bergen råd til?

Handlingsprogram for næringsutvikling i Hordaland

Berekraftig eller berre kraftig mobilitet?

Kommunal plan for idrett og fysisk aktivitet høyringsdokument planprogram. Lærdal kommune PLANPROGRAM

Klimagassutslepp i Time kommune. Status og grunnlag for evaluering av tiltak i. KDP Energi og klima

Framlegg til Handlingsprogram

Hovudutval Plan og Ressurs har behandla saka i møte sak 80/16

Handlingsprogram

Førebygging og oppfølging av akutt ureining på sjø og vassdrag som følgje av klimaeffektar

Skodje kommune Teknisk avdeling

Forslag til forvaltningsplan for verneområda i Setesdal vesthei, Ryfylkeheiane og Frafjordheiane. Uttale frå villreinnemnda

Planutvalet, 27. november 2013

Transkript:

Høyringsfristen er sett til 31.12.08 Politisk tek ein i denne omgangen ikkje stilling til innhaldet. Fylkesutvalet har godkjent at fylkesrådmannen sitt framlegg kan sendast ut på høyring. Endeleg politisk handsaming blir i Fylkestinget i mars/april 2009.

Høyringsutkastet er delt i to: Mål og strategiar og Handlingsprogram

Partnarskapen har bidrege tungt i produksjonen av dokumenta felles dugnad Arbeidskrevjande planprosess Har også støtta oss på ei breitt samansett referansegruppe gitt viktige bidrag Vestlandsforsking har vore rådgjevar Aktuelle tiltak i Fylkesdelplan for klima og energi frå 2003 blir følgt opp i planen

Fylkesrådmannen si tilnærming: 1. Utsleppsreduksjon for klimagassar både som følgje av produksjon og forbruk. 2. Tilpassing til klimaendringar handtering av kriser/beredskap og førebygging/tilpassing i forhold til endra klima

Utfordringar i planarbeidet: I forhold til reduserte klimagassutslepp: Kva tiltak gir den ønska klimaeffekten? ei rekkje kreative og tilsynelatande gode løysingar for å redusere klimagassutslepp har blitt lansert. Ikkje alle gir den ønska klimaeffekten. Behov kunnskapsutvikling der vi ikkje har tilstrekkeleg med kunnskap.

Time Magazine 07.04.08: Politicians and Big Business are pushing biofules like corn-based ethanol as alternatives to oil. All they re really doing is driving up food prices and making global warming worse and you re paying for it.

Utfordringar i planarbeidet: I forhold til klimatilpassing: Mangel på kunnskap i høve konsekvensar av endra klima på fleire område stort behov for kunnskapsutvikling Døme: -regionale uliksskapar -landskap, biologisk mangfald -landbruk

Reduksjon av klimagassutslepp - tema: 1. Produksjon Industri Transport Landbruk Reiseliv (føringar ny reiselivsplan) Offentleg sektor

Reduksjon av klimagassutslepp - tema: 2. Forbruk Forbrukardrivne utslepp Reiseliv (føringar for ny reiselivsplan)

Tilpassing til klimaendringar - tema: Klimaendringar og regionale ulikskapar Landskap, biologisk mangfald og leveområde Havnivåauke Transportsektoren Landbruk Fiskeri og fiskeoppdrett

Tilpassing til klimaendringar- tema: Bygningar og infrastruktur Vasskraftproduksjon Reiseliv Samfunnsendingar og klimatilpassing

Eigne område for oppfølging: Fylkesdelplan for klima og energi 2003 og Kommunane

Om reduksjon av klimagassutslepp: Gjeld tiltak for å redusere utslepp av klimagassar og førebygging gjennom endring av produksjon, forbruk og samfunns-institusjonar som bidreg til utslepp

Om reduksjon av klimagassutslepp: Overordna mål Sogn og Fjordane vil ta sin del av ansvaret for å gjennomføre internasjonale og nasjonale mål for reduksjon i utslepp av klimagassar

Om reduksjon av klimagassutslepp: Hovudstrategiar i handlingsprogrammet: Få tydleggjort ansvar og plikter for regionale og lokale styresmakter i høve reduksjon av klimagassutslepp Auka kunnskapsgrunnlaget for korleis redusere klimagassutslepp. Engasjere sentrale og regionale fagmiljø i dette arbeidet

Om reduksjon av klimagassutslepp: Hovudstrategiar i handlingsprogrammet: Motivere regionale og lokale styresmakter og organisasjonar til aktivt å redusere utslepp av klimagassar Tilføre nødvendige menneskelege (organisering) og økonomiske ressursar for å kunne møte utfordringane

Om reduksjon av klimagassutslepp: Hovudstrategiar i handlingsprogrammet: Ha fokus både på produksjon og forbruk som årsak til utslepp direkte og indirekte Skape haldningar og medvit knytt til klimautfordringar også blant folk flest

Om reduksjon av klimagassutslepp: Døme på hovudstrategiar/tiltak som blir føreslått : Det samla utsleppet av klimagassar frå industrien i fylket skal vere vesentleg mindre i 2020 enn i 2010 Eige miljøprogram retta mot små og mellomstore bedrifter

Om reduksjon av klimagassutslepp: Døme på hovudstrategiar/tiltak som blir føreslått : Styrking av kollektivtrafikken Krav til fylkeskommunen i høve kjøp av transporttenester og kollektivtrafikkplanlegging - m.a. stille strenge krav til reduksjon av klimagassutslepp

Om reduksjon av klimagassutslepp: Døme på hovudstrategiar/tiltak som blir føreslått : Kunnskapsutvikling innanfor viktige område i landbruket Gjennomføring og oppfølging av skogpolitikken, jf. Kystskogmeldinga

Om reduksjon av klimagassutslepp: Døme på hovudstrategiar/tiltak som blir føreslått : Krav til kommunane i høve: - å bruke tilgjengelege verkemiddel i plan- og bygningslova - å ta omsyn til energibruk og utslepp i regulerings- og kommuneplanar

Om reduksjon av klimagassutslepp: Døme på hovudstrategiar/tiltak som blir føreslått : Krav til offentleg sektor i høve: - energiøkonomisering - utfasing av fossilt brensel i eigen bygningsmasse - avfallsbehandling og innkjøpsprofil

Om reduksjon av klimagassutslepp: Eige kapittel med krav til den fylkeskommunale verksemda Eigne mål, hovudstrategiar og tiltak i høve forbrukardrivne utslepp

Om tilpassing til klimaendringar: Overordna mål: Sogn og Fjordane skal vere best mogleg budd på klimaendringane

Om tilpassing til klimaendringar Hovudstrategiar i handlingsprogrammet: Redusere negative konsekvensar og utnytte positive følgjer av venta klimaendringar Auke kunnskapsgrunnlaget for korleis ein kan tilpasse seg klimaendringar Engasjere sentrale og regionale fagmiljø i dette arbeidet

Om tilpassing til klimaendringar: Hovudstrategiar i handlingsprogrammet: Offentleg og privat sektor skal ha eit aktivt forhold til å tilpasse seg forventa klimaendringar Skaffe kunnskap om farar og ulemper kvar dei er og kor store dei er (kartlegging, overvaking) Redusere farar og ulemper som eit auka havnivå vil føre til for Sogn og Fjordane Unngå farar og ulemper når det er mogleg (arealplanlegging)

Om tilpassing til klimaendringar: Hovudstrategiar i handlingsprogrammet: Sikringstiltak Prioritere berdeskapsplanlegginga og ta omsyn til forventa klimaendringar i denne. Ta omsyn til at sikringstiltak aldri vil kunne gje 100 % tryggleik (beredskapsplanlegging)

Om tilpassing til klimaendringar: Døme på tiltak som blir foreslått: Kunnskapsutvikling innanfor ulike temaområde - Fleire prosessar og tiltak er initierte med dette som utgangspunkt. Utføre ein samla berdeskapsanalyse innan transportsektoren, og foreslå førebyggande tiltak

Om tilpassing til klimaendringar: Døme på tiltak som blir foreslått : Arealplanlegginga i kommunane blir ein nøkkelfaktor for å kunne tilpasse seg innanfor dei ulike satsingsområda handlingsprogrammet stiller ei rekkje krav til arealplanlegginga, m.a. i høve kartlegging, førebygging og tilrettelegging Krav til forvaltning av fiskeressursane

Om tilpassing til klimaendringar: Døme på tiltak som blir foreslått : Krav til jordvern Krav til byggjehøgde grunna havnivåauke og for flaumutsette område Meir klimatilpassa bygging Forvaltningsplan for historiske bygg og bygningsmiljø

Kommunal verksemd og planlegging: Kommunane må settast i stand til å møte utfordringane Eit eige prosjekt for oppfølging i høve til kommunane er foreslått Kommunane og offentleg sektor elles må vurdere eiga organisering i høve klimautfordringane Er vi robuste nok?

Til slutt Høyringsutkastet er eit grunnlag for vidare bearbeiding. Vi ber om fråsegner på eit fritt og vidt grunnlag. Ta gjerne også opp tema som ikkje er omhandla i planen. Takk for merksemda!