, 216 Nordisk nettoimport Ein nedgang i norsk og svensk kraftproduksjon bidrog til første veke med nordisk nettoimport sidan januar. Lågare tilsig og revisjonar på fleire store vasskraftverk kan ha bidrege til dette. I tillegg fortsetter prisoppgangen i terminmarknaden, noko som kan auke verdien av å spare på vatn i vassmagasina. Vêr og hydrologi I veke 24 kom det mest nedbør i Nord-Noreg med 1 5 mm og lokalt. Elles i landet kom det lite nedbør og spesielt Vestlandet var det en netto fordamping. I løpet av veka kom det,4 TWh nedbørenergi totalt. Sum nedbørenergi hittil i år er 42,3 TWh eller 14,9 TWh mindre enn normalen. I veke 25 er det og venta mye nedbør først på Vestlandet og i Trøndelag og så i Nord- Noreg. På Vestlandet og i Trøndelag er det venta 3-5 mm og lokalt over 6 mm, og i Nord- Noreg 5-8 mm og lokalt over 1 mm. Prognosert nedbørenergi for veka er 3,4 TWh. I veke 24 var temperaturen omkring 2 grader over normalen i Sør-Noreg og 1 grader under normalen i Nord-Noreg. I veke 25 er det venta temperaturar omkring 2 grader over normalen på Sør- og Austlandet og omkring 1 grad over normalen elles i landet. I veke 24 har det vore snøsmelting i fjellet heile landet. Etter våre berekningar er det i sum for magasinområda ved starten av uke 25 om lag 9 TWh eller 4 prosent av normal snømengd for årstida. For fleire detaljar om snø, vêr og vatn, sjå www.xgeo.no. Berekna tilsig for veke 24 er 4,4 TWh, eller 7 prosent av normalen. Sum tilsig hittil i år er 54,3 TWh, eller 2 TWh mindre enn normalt. Prognosert tilsig for veke 25 er 4,4 TWh, som er 8 prosent av normalen.
2 Magasinfylling Tabell 1 Magasinfylling. Kjelde: NVE og Nord Pool Veke 24 216 Veke 23 216 Veke 24 215 Median* veke 24 Endring frå sist veke *Referanseperioden for medianen er 199-215 for Noreg, og 22-215 for dei fem norske elspotområda frå 7. mars 216. Figur 1 Fyllingsgraden til vassmagasina i Noreg. Prosent. Kapasitet=84,3 TWh. Kjelde: NVE Differanse frå same veke i 215 Differanse frå median Norge 62,3 59,7 43, 56,8 2,6 19,3 5,5 NO1 68,8 66,2 49,6 67,2 2,6 19,2 1,6 NO2 69,5 67,6 47,6 58,6 1,9 21,9 1,9 NO3 57,1 54,4 48,7 57,3 2,7 8,4 -,2 NO4 61,1 58,7 48, 55,6 2,4 13,1 5,5 NO5 49,8 45,4 22,9 47,2 4,4 26,9 2,6 Sverige 55,7 54,4 6,8 62,8 1,3-5,1-7,1 Figur 2 Vassmagasinas fyllingsgrad i Sverige. Prosent. Kapasitet=33,8 TWh. Kjelde: Svensk Energi
Prosent Prosent Prosent 3 Figur 3 Vassmagasina sin fyllingsgrad for elspotområda NO1, NO2, NO3, NO4 og NO5. Prosent. Kjelde: NVE 1 9 Aust-Noreg (NO1) Kapasitet 5787 GWh 8 7 6 5 4 3 2 1 1 9 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 Sørvest-Noreg (NO2) Kapasitet 32725 GWh Veke nr. Median (2-15) Min (2-15) Maks (2-15) 215 216 8 7 6 5 4 3 2 1 1 9 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 Midt-Noreg (NO3) Kapasitet 789 GWh Veke nr. Median (2-15) Min (2-15) Maks (2-15) 215 216 8 7 6 5 4 3 2 1 Median (2-15) Min (2-15) Maks (2-15) 215 216 1 4 7 1 13 16 19 22 25 28 31 34 37 4 43 46 49 52 Veke nr.
Prosent Prosent 4 1 9 8 Nord-Noreg (NO4) Kapasitet 19367 GWh 7 6 5 4 3 2 1 Median (2-15) Min (2-15) Maks (2-15) 215 216 1 4 7 1 13 16 19 22 25 28 31 34 37 4 43 46 49 52 Veke nr. 1 9 Vest-Noreg (NO5) Kapasitet 16536 GWh 8 7 6 5 4 3 2 1 Median (2-15) Min (2-15) Maks (2-15) 215 216 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 Veke nr.
5 Tilsig og nedbørtilhøve Tabell 2 Tilsig og nedbør. Kjelde: NVE TWh Veke 24 216 Veke 24 215 Veke 24 Normal Tabell 2a Utviklinga i tilsig og nedbør så langt i år. Kjelde: NVE Differanse frå same veke i 215 Prosent av normal veke Tilsig 4,5 5,5 6,4-1, 71 Nedbør,4,7 1, -,4 36 TWh Veke 1-24 216 Veke 1-24 Normal Differanse frå normal til no i år Tilsig 54,5 56,4-2, Nedbør 42,3 57,3-14,9 Tabell 2b Forventa tilsig og nedbør i inneverande veke. Kjelde: NVE TWh Prosent av normal Tilsig 4,4 77 Nedbør 3,4 33 For fleire detaljar når det gjeld vassføring i Noreg sjå: http://www2.nve.no/h/hd/plotreal/ Figur 4 Nedbør i Noreg 215 og 216, og gjennomsnitt for perioden 1981-21, GWh. Kjelde: NVE
6 Figur 5 Nyttbart tilsig i Noreg i 215 og 216, maks, min og gjennomsnitt for perioden 1981-21, GWh. Kjelde: Nord Pool og NVE Figur 6 Temperaturar i Noreg i 216, gjennomsnitt og normal for veka. Kjelde: Meteorologisk institutt og SKM Market Predictor
7 Figur 7 Utviklinga av snømagasin for dei norske vassmagasina vintrane 213/14, 214/15 og 215/216 i prosent av median kulminasjon. Median er for 3-års-perioden 1981-21, maksimum og minimum er for perioden 1981-21. Kjelde: NVE Figur 8 Snømagasin i prosent av normalt for vintrane 213/14, 214/15 og 215/216. Kjelde: NVE
8 Produksjon, forbruk og utveksling Tabell 3 Nordisk produksjon, forbruk* og kraftutveksling. Alle tal i GWh. Kjelde: SKM Market Predictor Produksjon Endring frå Endring frå Veke 24 Veke 23 førre veke (GWh) førre veke (%) Norge 2 44 2 629-189 -7 % NO1 34 416-76 -18 % NO2 821 842-2 -2 % NO3 364 391-27 -7 % NO4 367 43-63 -15 % NO5 547 55-3 -1 % Sverige 2 19 2 177-68 -3 % SE1 397 398-1 % SE2 59 649-58 -9 % SE3 1 13 1 51-37 -4 % SE4 18 79 29 36 % Danmark 383 322 61 19 % Jylland 38 266 43 16 % Sjælland 75 56 18 33 % Finland 1 69 1 37 32 3 % Norden 6 6 164-164 -3 % Forbruk Norge 1 985 2-15 -1 % NO1 476 484-8 -2 % NO2 541 555-13 -2 % NO3 422 43-8 -2 % NO4 316 324-8 -2 % NO5 23 28 23 11 % Sverige 2 155 2 171-16 -1 % SE1 144 155-1 -7 % SE2 259 281-22 -8 % SE3 1 371 1 367 4 % SE4 381 368 13 4 % Danmark 589 584 5 1 % Jylland 356 36-4 -1 % Sjælland 233 224 1 4 % Finland 1 373 1 4-27 -2 % Norden 6 13 6 156-52 -1 % Nettoimport Norge -455-629 174 Sverige 46-6 52 Danmark 27 263-56 Finland 35 363-59 Norden 13-9 112 *Ikkje temperaturkorrigerte tal.
MWh DANSK OG SVENSK PRODUKSJON (MW) 9 Vind- og kjernekraftproduksjon Figur 9 Vindkraftproduksjon i Danmark og Sverige dei siste to vekene og vindkraftproduksjon per veke for Sverige og Danmark i 215 og 216. (Foreløpig statistikk). Kjelde: SKM Market Predictor 35 3 25 2 15 1 5 Sverige Danmark 7 6 5 4 3 2 1 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 Veke SVE_215 SVE_216 DK_215 DK_216 Figur 1: Kjernekraftproduksjon i Sverige dei to siste vekene og for same veker i 215. Kjelde: SKM Market Predictor. (Foreløpig statistikk).
mandag tirsdag onsdag torsdag fredag lørdag søndag EKSPORT GW IMPORT GWH GWH 1 Utviklinga i kraftproduksjon og forbruk Tabell 4 Produksjon, forbruk og utveksling så langt i år. Kjelde: SKM Market Predictor Norge (TWh) Til no i år Same periode (215) Endring (%) Endring (TWh) Produksjon 76,7 71,6 6,5 5, Forbruk 68,7 65,9 3,9 2,7 Nettoimport -8, -5,7-2,3 Norden (TWh) Til no i år Same periode (215) Endring (%) Endring (TWh) Produksjon 22,3 198,1 2,1 4,2 Forbruk 197,9 191,5 3,3 6,4 Nettoimport -4,4-6,6 2,3 Utveksling Figur 11 Nettoutveksling pr. veke for Noreg og Norden, 215 og 216, GWh. Kjelde: SKM Market Predictor 6 6 4 4 2 2-2 -2-4 -4-6 -6-8 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 VEKE -8 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 VEKE Norsk nettoimport (215) Norsk nettoimport (216) Nordisk nettoimport (215) Nordisk nettoimport (216) Figur 12 Import og eksport i dei norske elspotområda førre veke. Alle tal i GW. Kjelde: SKM Market Predictor. 2 1-1 -2-3 -4 NO1 NO2 NO3 NO4 NO5
11 Figur 13 Marknadsflyt mellom elspotområde i Norden førre veke, GWh. Kjelde: SKM Syspower * Tal for veka før står i parentes. Mellom Russland og Finland er det oppgjeve tal for fysisk flyt.
mandag tirsdag onsdag torsdag fredag lørdag søndag KR/MWH mandag tirsdag onsdag torsdag fredag lørdag søndag KR/MWH 12 Kraftprisar Engrosmarknaden Tabell 5 Kraftprisar nordiske elspotområde*. Vekesnitt. Kjelde: SKM Market Predictor. Endring frå Endring frå kr/mwh Veke 24 Veke 23 Veke 24 (215) førre veke (%) i fjor (%) NO1 238,6 219,4 122,9 8,8 94,1 NO2 238,6 219,4 122,9 8,8 94,1 NO3 296,6 277,6 128,4 6,8 131, NO4 233,2 232,8 12,8,2 93,1 NO5 237,7 217,9 122,9 9,1 93,4 SE1 296,3 283,3 13,9 4,6 126,3 SE2 296,3 283,3 13,9 4,6 126,3 SE3 296,3 283,3 13,9 4,6 126,3 SE4 296,3 284, 218, 4,3 35,9 Finland 34,4 317, 141,8-4, 114,7 Jylland 277, 257, 181,1 7,8 53, Sjælland 296,3 284,1 219,7 4,3 34,8 Estland 36,2 319,9 249, -4,3 23, System 252,6 245,4 129,3 2,9 95,3 Nederland 334,3 287,7 34,2 16,2 9,9 Tyskland 251,4 257,3 267,2-2,3-5,9 Polen 37,1 374,6 349,3-1,2 6, Litauen 338,8 329, 375, 3, -9,6 Figur 14 Spotprisar i Noreg (14a) og Norden, Nederland og Tyskland (14b) i førre veke, kr/mwh. Kjelde: SKM Market Predictor 7 6 5 4 3 2 1 NO1, NO2 og NO5 NO3 NO4 7 6 5 4 3 2 1 SE4 Jylland Sjælland Tyskland Nederland Estland Finland NO2
KR/TONN KR/MWH 13 Terminmarknaden Tabell 6 Terminprisar, nordisk og tysk kraft, samt CO 2 kvotar. Kjelder: SKM Market Predictor. Prisane i tabellen er sluttprisar fredag i den aktuelle veka. Terminprisar (kr/mwh) Veke 24 Veke 23 Endring (%) Nasdaq OMX Juni 224,4 27, 8,4 3. kvartal 216 23, 213,8 7,6 4. kvartal 216 253,7 243,6 4,2 EEX OMX 3. kvartal 216 26,8 246,7 5,7 4. kvartal 216 281,2 264,8 6,2 CO2 (kr/tonn) Desember 216 53,2 55,2-3,6 Desember 217 53,5 55,6-3,7 Figur 15 Daglege sluttprisar for enkelte typar kontraktar i den finansielle kraftmarknaden siste tolv månader, kr/mwh. Kjelde: SKM Market Predictor 35 3 25 2 15 1 5 3. kv. Norden 4. kv. Norden 3. kv. Tyskland 4. kv. Tyskland Figur 16 Daglege sluttprisar for utslippskvotar på CO 2, kr/tonn. Kjelde: SKM Market Predictor 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Desember 216 Desember 217
215-23 215-26 215-29 215-32 215-35 215-38 215-41 215-44 215-47 215-5 215-53 216-3 216-6 216-9 216-12 216-15 216-18 216-21 216-24 øre/kwh 14 Sluttbrukarprisar Tabell 7 Vekeutvikling i sluttbrukarprisar. Alle prisar er inkl. mva. bortsett frå spotpriskontrakt i Nord-Noreg. Dette er gjort for å gi eit meir korrekt bilete av kva forbrukarar i Nordland, Troms og Finnmark, som har fritak frå mva. på straum, faktisk betalar. Kjelde: Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet**, Nord Pool, Energimarknadsinspektionen og NVE. Øre/kWh Veke 24 216 Veke 23 216 Veke 24 215 Variabelpris kontrakt* Marknadspris- / spotpriskontrakt Fastpriskontrakt Snitt frå eit utval av leverandørar Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor 33, 32,8 29,3,2 3,7 Veke 24 216 Veke 23 216 Veke 24 215 Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor Aust-Noreg (NO1) 34, 31,6 19,2 2,4 14,8 Sørvest-Noreg (NO2) 34, 31,6 19,2 2,4 14,8 Midt-Noreg (NO3) 41,3 38,9 19,9 2,4 21,4 Nord-Noreg (NO4) 26,7 26,6 15,1,1 11,6 Vest-Noreg (NO5) 33,9 31,4 19,2 2,5 14,7 Veke 24 216 Veke 23 216 Veke 24 215 Endring frå førre veke Endring frå tilsvarande veke i fjor 1 år (snitt Noreg) 38, 37,6 35,2,4 2,8 3 år (snitt Noreg) 36,1 36,1 37,1, -1, 1 år (snitt Sverige)... 43,4 43,3 3 år (snitt Sverige)... 43,7 45,7 * Metoden for berekning av variabelpriskontrakt er gjelder gjennomsnittet av kontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. ** Frå og med 1. juli 215 la Konkurransetilsynet ned sin kraftprisoversikt. Denne ble erstatta av Forbrukerrådets nye strømprisportal, strømpris.no. ***NVE har ikkje motteke svenske prisar for veke 24. Figur 17 Vekeutvikling i pris på variabelpriskontrakt* og spotpriskontrakt** med eit påslag på 4,2 øre/kwh***. Kjelder: Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet, Nord Pool og NVE 7 6 5 4 3 2 1 Spotpris pluss påslag (4,2 øre/kwh frå veke 1 216) - Aust-Noreg (NO1) Spotpris pluss påslag (4,2 øre/kwh frå veke 1 216) - Sørvest-Noreg (NO2) Spotpris pluss påslag (4,2 øre/kwh frå veke 1 216) - Midt-Noreg (NO3) Spotpris pluss påslag (3,4 øre/kwh frå veke 1 216) - Nord-Noreg (NO4) Spotpris pluss påslag (4,2 øre/kwh frå veke 1 216) - Vest-Noreg (NO5) Variabelpris - leverandørar med kontraktstilbud i over 1 nettområder * Prisar for variabelpriskontraktar meldas fram i tid. Metoden for berekning av variabelpriskontrakt er gjelder gjennomsnittet av kontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. **Alle prisar bortsett frå spotpriskontrakt for Nord-Noreg inkluderer mva. *** Frå og med veke 1 216 vart påslaget endra frå 3,8 øre/kwh (inkl. mva) til 4,2 øre/kwh (inkl. mva.) som følgje av ein antatt auke i påslaget grunna elsertifikatordninga. For meir informasjon om elsertifikatmarknaden, se www.nve.no/elsertifikater
15 Figur 18 Utviklinga dei siste 52 vekene i prisane for norske* og svenske eitt- og treårige fastpriskontraktar, basert på eit årleg forbruk på 2 kwh. Alle prisar inkl. mva. i norske øre/kwh. Kjelder: Energimarknadsinspektionen og Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet. * For norske kontraktar er det brukt eit gjennomsnitt av fastpriskontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder. Tabell 8 Vekeutvikling i straumkostnaden* for sluttbrukarar. Straumkostnaden er eksklusiv nettleige og forbruksavgift, men inkl. mva. bortsett frå elspotområdet Nord-Noreg. Dette er gjort for å gi eit meir korrekt bilete av kva forbrukarar i Nordland, Troms og Finnmark, som har fritak frå mva. på straum, faktisk betalar. Kjelde: Konkurransetilsynet/Forbrukerrådet, Nord Pool og NVE. Marknadspris-/ spotpriskontrakt ** Aust-Noreg (NO1) Sørvest- Noreg (NO2) Midt-Noreg (NO3) Nord-Noreg (NO4) Vest-Noreg (NO5) Variabelpris kontrakt NOK Berekna straumkost nad for veke 24 216 Berekna straumkost nad for veke 23 216 Endring frå førre veke Berekna straumkost nad for veke 24 215 Berekna straumkost nad hittil i 216 Differanse frå 215 til no i år 1 kwh 4 38 1 22 1688 8 2 kwh 79 76 3 45 3376 16 4 kwh 158 152 6 89 6752 32 1 kwh 4 38 1 22 1621-56 2 kwh 79 76 3 45 3242-112 4 kwh 158 152 6 89 6484-223 1 kwh 48 47 1 23 1697-33 2 kwh 96 94 2 46 3394-65 4 kwh 192 187 4 92 6788-13 1 kwh 31 32-1 18 135-7 2 kwh 62 64-2 35 269-139 4 kwh 124 128-4 7 5219-278 1 kwh 39 38 2 22 162-56 2 kwh 79 76 3 45 324-112 4 kwh 158 151 6 89 648-224 1 kwh 4 41-1 35 1768-11 2 kwh 77 79-2 68 3435-165 4 kwh 149 154-5 133 677-295 * NVE nyttar ein temperaturkorrigert justert innmatningsprofil, basert på alminneleg forsyning i 29-214, for å berekna straumkostnaden til sluttbrukarane. Innmatingsprofilen er berekna av konsulentselskapet Optimeering AS på oppdrag frå NVE. Den same innmatningsprofilen er nytta for alle elspotområda og standard variabel kontrakt. I 215 var det 53 veker, og profilen for veke 53 er berekna som eit snitt av profilane for veke 1 og 52. Profilen for veke 53 er lagt til dei andre vekene, som er uendra. Dette gir eit årsforbruk på litt over 2 kwh i 215. ** NVE nyttar eit påslag på 4,2 øre/kwh inkl. mva på alle spotpriskontraktar i 216 og 3,8 øre/kwh inkl. mva i 215, bortsett frå spotpriskontraktar i Nord-Noreg, kor påslaget er på hhv 3,4 øre/kwh og 3, øre/kwh ekskl. mva.
16 Tilstanden til kraftsystemet 1 Det er vedlikehaldsarbeid på linjenett og ved kraftstasjonar fleire stader i Norden. For meir informasjon om linjer og kraftverk viser vi til heimesidane til Nord Pool. Produksjon 1 Kjelde: http://umm.nordpoolspot.com/ ( Urgent Market Messages (UMM) ).
17 Overføring