NAV i tal og fakta 2017
Innhald Kort om NAV Arbeidsmarknaden i Noreg Ytingar frå NAV i 2017 Helserelaterte ytingar Kva kanalar blei brukte i året som gjekk? Hjelpemiddel NAVs oppfølging mot arbeid Utviklingstrekk Digitalisering og utvikling i NAV
Dette er NAV 1/3 av statsbudsjettet Tenester til 2,8 mill. menneske 60 ulike stønader og ytingar Tenester mot arbeid Sosiale tenester
Slik var vi organiserte i 2017 Arbeids- og velferdsdirektoratet Arbeids- og tenestelinja Ytingslinja Økonomilinja Partnarskap med 426 kommunar NAV Fylke, med spesialeiningar For eksempel ALS, ARK NAV-kontor i kommunar og bydelar NAV Arbeid og ytingar NAV Familie- og pensjonsytingar NAV Kontroll NAV Klageinstans NAV Innkrevjing NAV Økonomi pensjon NAV Økonomi stønad NAV Økonomiteneste NAV Kontaktsenter NAV Hjelpemiddel
Prioriteringar i NAV FLEIRE I ARBEID BETRE BRUKARMØTE AUKA KOMPETANSE
Kva tenkte brukarane om oss i 2017? 0 1 2 3 4 5 6 Eg er trygg på at NAV tek hand om rettane mine 4,2 4,1 Eg blir møtt med respekt når eg vender meg til NAV 4,7 4,7 Kor stor tillit har du til arbeidet til NAV i heilskap? 4 4,1 I kva grad opplever du at NAV innfrir forventingane dine? 4,3 4,2 2016 2017
YTINGAR FRÅ NAV I 2017
480 milliardar kroner går til: Arbeidsmarknadstiltak: 9,0 mrd. Dagpengar: 14,0 mrd. Barnetrygd: 15,0 mrd. Foreldrepengar: 19,7 mrd. Kontantstøtte: 1,6 mrd. Anna: 18,8 mrd. NAV Statsbudsjettet 2017 Helserefusjonar Arbeidsavklaringspengar 33,8 mrd. 34,8 mrd. 39,8 mrd. 211,2 mrd. Alderspensjon Sjukepengar 83,1 mrd. Uføretrygd I tillegg betalte NAV ut 25,5 milliardar kroner på vegner av Statens Pensjonskasse. Dermed betalte NAV totalt ut 505,8 milliarder kroner i 2017.
NAV er med frå vogge til grav
Kvart år fattar NAV 3-4 millionar vedtak Tala inkluderer både manuelle og automatiske vedtak, samt vedtak som følgje av søknadar eller behov for endringar i sakene til brukarane. 4 000 000 3 000 000 2 000 000 1 000 000 0 2014 2015 2016 2017
Avslagsprosent for ytingar 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 2016 2017 5% 0% *For sjukepengar finst det ikkje statistikk over innvilgingar og avslag ettersom vedtaksløysinga Infotrygd av omsyn til effektivitet for saksbehandlinga av sjukepengar er bygd opp annleis enn for dei andre ytingane. *«Totalt alle ytingar» er berekna ut frå alle ytingane i NAV.
Trygdesvindel i 2017 Melde beløp (i mill. kr) Tal på meldingar* 140 121 120 Dagpengar 108 111 800 100 80 98 Arbeidsavklaringspengar 600 60 40 20 65 42 400 200 0 2015 2016 2017 86 % av alle meldingar fører til straff** 0 2015 2016 2017 Mottakarar av dagpengar Mottakarar av arbeidsavklaringspengar * Talet på meldingar tilsvarer ikkje talet på personar, då fleire personar er melde for bedrageri av fleire ytingar. ** Straff inkluderer både ubetinget og betinga fengselsstraff, samfunnsstraff, førelegg og andre reaksjonar. Statistikken viser meldingar tal og beløp i Noreg, og omfattar også medverkarar.
Organisert trygdesvindel og a-krim Innsats mot arbeidslivskriminalitet (a-krim) er viktig for å sikre velferdsordningane og ein trygg og stabil arbeidsmarknad. NAV melde i 2017 trygdesvindel i samband med a-krim for til saman 35,5 millionar kroner Arbeidslivskriminalitet er brot på norske lover om lønns- og arbeidsforhold, trygde-, skatteog avgiftskriminalitet.
Organisert trygdesvindel og a-krim Auka samarbeid mellom NAV, Skatteetaten, Arbeidstilsynet og politiet. Bodø Sju a-krimsenter i Noreg Trondheim Bergen Stavanger Oslo Kristiansand Tønsberg
Alderspensjon og arbeid 49 % Halvparten av dei nye pensjonistane jobba fram til uttak av pensjon Kvinner Gjennomsnittleg pensjonsalder: 66 år 41 % i arbeid før uttak 31 % uføretrygd før uttak Menn Gjennomsnittleg pensjonsalder: 65 år 58 % i arbeid før uttak 20 % uføretrygd før uttak Tal per mars 2017
Utbetaling av sosialhjelp (bidrag og lån) Årsaker til svingingar i utbetalingane: økonomiske konjunkturar bu-utgifter andre velferdsordningar tal på førstegenerasjonsinnvandrarar Milliardar kroner 8 1997 6 6,0 mrd. kr 4 2012 5,1 mrd. kr 2017 6,6 mrd. kr Mottakarar må vere ute av stand til å forsørgje seg ved arbeid eigne midlar andre økonomiske ytingar 2 0 1997 2002 2007 2012 2017 Kommunane betaler ut sosialhjelp gjennom NAV-kontora. Tala for åra 1997-2016 er justerte med SSBs konsumprisindeks slik at dei blir samanliknbare med førebelse tal for 2017. Endelege 2017-tal blir publiserte i juli. Kjelde: SSB (KOSTRA)
KVA FOR KANALAR BLEI BRUKTE I ÅRET SOM GJEKK?
I kva for kanalar har brukarane hatt kontakt med NAV? 70 60 50 40 30 20 10 0 2016 2017 Brev Snakka med NAV-tilsett på telefon NAV-kontor Tenester på nav.no nav.no til å finne info Skriv til oss Hjelpemiddelsentral
Bruk av digitale kanalar og telefon nav.no Ditt NAV Telefon 62 millionar besøk 31,4 millionar innloggingar svarte 5 millionar oppringingar Beskjed til NAV 715 000 førespurnader Sosiale medium 55 000 spørsmål på Facebook Chat 83 000 beskjedar
Fleire loggar seg inn på nav.no 35 000 000 30 000 000 25 000 000 20 000 000 Bruken av nav.no har auka frå tidlegare år, men spesielt positivt er den aukande delen som loggar seg på Ditt NAV. Der får dei tilgang til NAVs tenestetilbod på nettet. 15 000 000 10 000 000 5 000 000 0 2016 2017
Telefonen er framleis den mest brukte kanalen for å ta kontakt med oss Talet på oppringingar til NAV Kontaktsenter 6 000 000 5 000 000 4 000 000 3 000 000 I 2016 brukte vi 5 minutt og 34 sekund på kvar telefonsamtale. 2 000 000 1 000 000 0 2016 2017 Innkommende anrop Besvarte anrop Samtaletida auka i 2017, og låg på 6 minutt og 13 sekund.
Kva ringjer brukarane om? Lege og behandlar 1,8 % Internasjonalt 2,0 % Pensjon 5,4 % Uføretrygd 4,8 % Anna 4,9 % Familie 15,1 % Arbeid og helse 40,5 % Beskjed til NAV 11,5 % Arbeidsgivar 14,0 %
Slik ønskjer brukarane å ha kontakt med oss 0 20 40 60 80 Digital kommunikasjon Oppmøte på NAV-kontor Telefon Papir 56 % 64 % 44 % 39 % 41 % 39 % 29 % 29 % 2016 2017
Auke i talet på serviceklager 12 232 behandla klager 15 688 innkomne serviceklager i 2017 10,7 % Oppførselen til NAV-tilsette 36,1 % Saksbehandlingstid og svartid 41,3 % Tilgjengelegheit 11,8 % Rettleiing, informasjon og oppfølging
NAVS OPPFØLGING MOT ARBEID
Auka overgang til arbeid både for arbeidssøkjarar og personar med nedsett arbeidsevne 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% Arbeidssøkere Arbeidssøkjarar med med dagpenger dagpengar 2016 2016 Arbeidssøkere Arbeidssøkjarar med med dagpenger dagpengar 2017 2017 Arbeidssøkere Arbeidssøkjarar uten utan dagpenger dagpengar 2016 2016 Arbeidssøkere Arbeidssøkjarar uten utan dagpenger dagpengar 2017 2017 Personer Personar med med nedsatt nedsett arbeidsevne arbeidsevne 2016 2016 Personer Personar med med nedsatt nedsett arbeidsevne arbeidsevne 2017 2017 10% 0% jan feb mar apr mai jun jul aug sep okt nov des Figuren viser delen med overgang til arbeid blant arbeidssøkjarar og personar med nedsett arbeidsevne.
Mange unge under 30 år kjem kjapt i aktivitet 74 % av unge går ledige i mindre enn 8 veker. Dei er då anten i aktivitet, har fått eit tilbod frå NAV eller er i medisinsk behandling. 2 % får ikkje forsterka oppfølging av andre årsaker* 8 % får forsterka oppfølging 16 % Inga registrering * Kan vere kvinner som ventar barn om kort tid, unge som skal i militærteneste om kort tid og einslege forsørgjarar med barn under eitt år.
Delen mottakarar av arbeidsavklaringspengar som er i aktivitet etter 26 veker 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 2016 2017 10% 5% 0% AAP-mottakarar mottakere på tiltak AAP-mottakarar mottakere i arbeid i arbeid (iht. (etter meldekort) meldekort) AAP-mottakarar mottakere i tiltak og/eller i arbeid i (etter (iht. meldekort) meldekort) Tala er årsgjennomsnitt.
DIGITALISERING OG UTVIKLING I NAV
Mange utviklingsprosjekt i 2017 Forenkla oppfølging Foreldrepengeprosjektet Elektronisk saksbehandling og arkiv Spesialiseringsprosjektet Kommunereformprosjektet eskattekort AAP 2018 Digitalisering av sjukefråversoppfølginga Etteroppgjer / Pesys 2017 Planlegging av Prosjekt 3 Plattform for arbeidsmarknaden Digitalisering av utbetalingsmeldingane UDI-tenesta Modernisering av folkeregisteret Digitalisering av sosiale tenester
Berre litt av det vi gjorde i 2017 Elektronisk administrativ saksbehandling og arkiv i direktoratet Digital aktivitetsplan for brukarar, og som kan nyttast i dialog med rettleiar på NAVkontor Forbetringar i digital søknad for foreldrepengar på nav.no Digital innsending av søknad om sjukepengar To vegvisarar på nav.no. Dei bidrar til eit godt første møte med NAV og til at brukarane blir meir sjølvhjelpte Betre stillingsinnhenting til NAVs stillingsbase Betre tilrettelegging for effektive kommunesammenslåingar gjennom endringar i IT-system Forbetringar i Dine utbetalingar, utbetalingsinformasjonen på nav.no Digital møteplanleggjar for å finne møtetidspunkt som passar for alle på sjukefråværsområdet Lovendringar for arbeidsavklaringspengar som tredde i kraft 1. januar 2018 NAV tar i bruk eskattekort Innføring av elektronisk rekvirering av D-nummer
Andel personar som betener seg sjølve, på dei største områda 62% 76% 72% 87% 2016 2017 AAP Foreldrepengar 86% 93% 68% 73% Dagpengar Alderspensjon Tala for dei som er sjølvhjelpne i digitale kanalar inkluderer også dei som er delvis sjølvhjelpne.
Stigande tal på digitale søknader 0 200000 400000 600000 800000 2015 Fleire bruker høvet til å sende søknader frå nav.no. NAV har likevel framleis ein veg å gå, då det framleis er mykje som må sendast etter på papir 2016 2017
Digitalisering av brev sparer porto 250 200 150 220 216 193 165 Sidan 2013 har NAV redusert portokostnadene med 56 % 100 50 0 97 2013 2014 2015 2016 2017 Trenden kjem til å halde fram, då vi allereie i februar 2018 slutta å sende ein stor del av breva våre i posten til personar som vi veit er digitale. *tal i millionar
Del som bruker digitale sjukmeldingar 100% 80% 87,1 % av dei sjukmelde som hadde høve til å velje digital løysing, valde dette i mars 2018. 60% 40% 20% 0% mai 17 juli 17 sept. 17 nov. 17 jan. 18 mars 18
70 60 50 40 30 Ei ny og digital oppfølging 39,1 % 1 veke etter lansering 60 % 16 veker etter lansering 48,5 % 9 veker etter lansering 101 781 meldingar frå brukarane 4. desember lanserte NAV den digitale aktivitetsplanen. Han var eit skifte frå ein manuell plan på papir, som rettleiaren ofte fylte ut, til ein digital og dynamisk plan som byggjer på samarbeid og dialog. Planen gjer det mogleg for brukarane å halde betre oversikt over saka si, i tillegg til å ha ein direkte dialog med rettleiaren sin. Grafen viser talet på brukarar som har minst éin avtalt aktivitet med NAV i planen sidan lansering. Tala tek utgangspunkt i den totale delen personar som er under arbeidsretta oppfølging frå NAV, og tek ikkje høgde for personar som bruker planen utan å dele han med NAV, eller personer som ikkje er digitale.
Vi skal utvikle tenester og informasjon slik at dei er tilpassa behova til ulike brukargrupper Utviklinga skyt fart i NAV, og vi har mykje arbeid framfor oss Saksbehandlingsløysing for foreldrepengar og sjukepengar Ny CV- og stillingsteneste Digitalisering av sosiale tenester Vidareutvikling av innhaldet på nav.no Enklare og meir effektiv registrering for arbeidssøkjarar Fleire digitale tenester for arbeidsgivarar
HJELPEMIDDEL
Tal på søknader om hjelpemiddel 160000 120000 NAVs Hjelpemiddelsentral opplever ein stigande etterspurnad etter tenestene dei tilbyr. 80000 40000 Eit aukande tal eldre, som er aktive brukarar av hjelpemiddelsentralane, står for ein stor del av saksmengda. 0 2014 2015 2016 2017
Tal på utleverte hjelpemiddel Daglegliv Arbeidsplass 500 000 10,6 % utgiftsauke i 2017 for hjelpemiddel til bruk i dagleglivet. I 2017 utleverte NAV vel 20 000 fleire hjelpemiddel i denne kategorien. 3000 2500 2000 1500 2014 2015 2016 2017 450 000 400 000 350 000 2014 2015 2016 2017 Den gjennomsnittlege saksbehandlingstida for hjelpemiddel til arbeidsplass var på 20,5 dagar i 2017. Dette er ein nedgang frå alle åra før.
ARBEIDSMARKNADEN I NOREG
Betring på arbeidsmarknaden i 2017 Arbeidsløysa fall gjennom heile 2017 2,4 prosent av arbeidsstyrken var registrert som heilt ledig ved utgangen av 2017. Nedgang frå 2,8 prosent eitt år tidlegare Færre varsel om oppseiingar og permitteringar Auke i talet på ledige stillingar Lågast Sogn og Fjordane 1,5 % Under 2 prosent 2-2,9 prosent 3 prosent eller meir Høgast Rogaland 3,2 % Del av arbeidsstyrken registrert som heilt ledig i kvart fylke Tal for utgangen av 4. kvartal 2017
Foto: Colourbox Nedgangen i oljebransjen gav ulikskap i arbeidsløysa 5 4 Mens arbeidsløysa utvikla seg likt i landet under finanskrisa (rundt 2008), var det berre på Sør- og Vestlandet at arbeidsløysa steig då oljeprisen fall (rundt 2016). 2016 Rogaland: 4,5 % 2008 Hordaland: 3,4 % 3 2 Hedmark: 2,2 % Oppland: 2,0 % 1 0 Del av arbeidsstyrken som var registrert som heilt ledig hos NAV i to vestlandsfylke og i to innlandsfylke (årsgjennomsnitt).
Kortvarig og langvarig fråvær frå arbeid Bruttoarbeids-løyse er summen av heilt arbeids-lause og arbeids- søkjarar på tiltak. Heilt ledige 65 400 personar Klar for arbeid Delvis ledige 29 800 personar Ledige på tiltak i regi av NAV 19 600 personar Sjukefråvær 123 500 personar Har ikkje arbeid Har arbeid Nedsett arbeidsevne 193 600 personar Uføretrygd 325 900 personar I mindre grad klar for arbeid Tal for personar registrerte hos NAV. Tala viser arbeidssøkjarar, personar med nedsett arbeidsevne og uføre per desember 2017, og årsgjennomsnitt for sjukefråvær for 2017. Merk at nokre personar kan stå i meir enn éi gruppe.
HELSERELATERTE YTINGAR
Sjukefråværet held seg stabilt Legemeldt sjukefråvær 4. kvartal 2017 Høgast Finnmark: 6,4 % Under 5,5 prosent 5,5-6 prosent Over 6 prosent Legemeldt sjukefråvær siste ti åra i prosent 6 6,4 6 5,4 5,6 5,4 5,4 5,4 5,4 5,5 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Lågast Oslo: 4,5 %
Årsaker til sjukefråvær Kvinner Menn Anna 29 % 34 % Anna 25 % 44 % Muskel-/skjelettlidingar Muskel-/skjelettlidingar 6 % Luftvegar 8 % Svangerskap 22 % Psykiske lidingar Fordøyingsorgan 6 % Luftvegar 7 % 18 % Psykiske lidingar Kvinner har nesten dobbelt så høgt sjukefråvær som menn. Legemeldt sjukefråvær i 4. kvartal 2017. Diagnoseoversikta viser tapte dagsverk i prosent, fordelt på hovudgrupper av diagnosar.
Færre får arbeidsavklaringspengar (AAP) 200 000 150 000 100 000 50 000 174 300 fekk AAP i desember 2010, noko som tilsvarer 5,5 prosent av befolkninga. 140 600 AAP-mottakarar i desember 2017. Det tilsvarer 4,2 prosent av befolkninga 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Tal for personar som er registrerte som mottakarar av arbeidsavklaringspengar (AAP) hos NAV. Når vi omtaler prosent av befolkninga, gjeld det befolkning frå 18 til 66 år.
Kva skjer med dei som sluttar å få AAP? 14 560 personar slutta å få AAP i 1. kvartal 2017 2 869 (20 %) 3 393 (23 %) er i arbeid utan yting frå NAV er i arbeid kombinert med yting frå NAV 5 108 (35 %) får uføretrygd 1 562 (10 %) har nedsett arbeidsevne 293 (2 %) er arbeidssøkjarar 369 (3 %) er alderspensjonistar 966 (7 %) anna (blant anna studentar og sjølvstendig næringsdrivande) 43 prosent er i arbeid Tala viser talet på personar som har slutta å få AAP i 1. kvartal 2017 og statusen deira i registra til NAV seks månader seinare.
Fleire får uføretrygd 400 000 300 000 200 000 100 000 301 200 fekk uføretrygd i desember 2010, noko som tilsvarer 9,5 prosent av befolkninga. 325 900 fekk uføretrygd i desember 2017. Tilsvarer 9,6 prosent av befolkninga. 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Tal for personar som er registrerte hos NAV. Når vi omtaler prosent av befolkninga, gjeld det befolkninga frå 18 til 66 år.
Mottakarar av langvarige helseytingar 500 000 Mottakarar av AAP eller uføretrygd * 400 000 471 000 Mottakarar av uføretrygd 460 200 Prognose 2019: 300 000 301 200 325 900 337 200 200 000 Mottakarar av AAP 100 000 174 300 140 600 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Statistikk fra NAV ved utgangen av desember kvart år. * Omkring 6000 personar får uføretrygd og AAP i same månaden. Tala er justerte slik at desse personane ikkje blir talde to gonger i gruppa «Mottakarar av AAP eller uføretrygd».
UTVIKLINGSTREKK
Talet på pensjonistar nær tredobla på 50 år 312 200 pensjonistar 8 prosent av befolkningen Pensjonsreforma: Mogleg å ta ut alderspensjon før 67 år Prognose: 1 million alderspensjonistar 2017 2021 1973 2011 1967 Ny uttaksalder: Frå 70 til 67 år 916 700 pensjonistar 17 prosent av befolkninga = 10 000 personar Tal per desember 2017. Tal for 2021 er den siste prognosen for utviklinga frå NAV.
Så mykje kostar velferdsstaten i framtida Del av fastlands- BNP 20% 2016 Utgifter til trygdeordningane til NAV 2060 19,5 % 18,3 % 16,8 % 15% 16,0 % Delen av trygdeutgiftene som går til pensjonar ** 11,6 % 10% 10,5 % 9,2 % 7,9 % 5% NAVs prognose for utgiftene er basert på dei tre scenarioa for befolkningsvekst frå SSB. = Låg = Middels = Høg 0% 2020 2030 2040 2050 2060 Fram til 2016 viser grafane faktisk utvikling, resten er framskrivingar for utgiftene som del av BNP for fastlandsnoreg. Dette føreset lik trygdebruk og ein svak auke i sysselsetjinga blant eldre. *Utgifter til pensjonar, familieytingar, inntektssikring ved sjukdom og arbeidsløyse, hjelpemiddel og fleire mindre ytingar. **Alderspensjon, AFP og supplerande stønad.