Forskrift til opplæringslova

Transkript

1 Forskrift til opplæringslova Dato FOR Departement Kunnskapsdepartementet Publisert I 2006 hefte 9 Ikrafttredelse Sist endret FOR fra Endrer FOR Gjelder for Norge Hjemmel LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV a 3, LOV a 4, LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV a 10, LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV , LOV a, LOV b, LOV d, LOV , LOV a, LOV , LOV Kunngjort Rettet ( 4 28) Korttittel Forskrift til opplæringslova Kapitteloversikt: /*#* 1/168

2 Kapittel 1. Innhaldet i opplæringa ( ) Kapittel 1A. Leksehjelp for elevar i grunnskolen ( 1A 1) Kapittel 2. Rapportering og evaluering av opplæringsverksemda ( ) Kapittel 3. Individuell vurdering i grunnskolen og i vidaregåande opplæring ( ) Kapittel 4 Individuell vurdering i grunnopplæring særskild organisert for vaksne ( ) Kapittel 5. Klage på vurdering ( ) Kapittel 6. Inntak til vidaregåande opplæring ( ) Kapittel 6A. Formidling til læreplass ( 6A 1 6A 10) Kapittel 7. Alternative opplæringsformer i samisk og finsk ( 7 1) Kapittel 8. Ulykkesforsikring for elevar ( ) Kapittel 9. Rådgivande folkerøysting om målform i grunnskolen ( ) Kapittel 10. Skyss av elevar i vidaregåande opplæring ( ) Kapittel 11. Særskilde reglar om fagopplæringa ( ) Kapittel 12. Tryggleik for elevane ( 12 1) Kapittel 13. Oppfølgingstenesta i vidaregåande opplæring ( ) Kapittel 14. Krav til kompetanse ved tilsetjing og undervisning ( ) Kapittel 15 Krav om politiattest ( ) Kapittel 16. Sakshandsamingsreglar ( 16 1) /*#* 2/168

3 Kapittel 17. Elevens rett til læremiddel på eiga målform ( ) Kapittel 18. Kommunen sitt økonomiske ansvar for grunnskoleopplæringa ( ) Kapittel 19. Fylkeskommunen sitt økonomiske ansvar for vidaregåande opplæring ( ) Kapittel 20. Foreldresamarbeid i grunnskolen og vidaregåande opplæring ( ) Kapittel 21. Tilgang til skolebibliotek ( 21 1) Kapittel 22. Retten til nødvendig rådgiving ( ) Kapittel 23. Dispensasjon frå forskrifta ( ) Kapittel 24. Innføringstakt for Læreplanverket for Kunnskapsløftet og overgangsordningar frå L97 og Reform 94 til Kunnskapsløftet ( ) Kapittel 25. Ikraftsetjing ( 25 2) Heimel: Fastsett av Kunnskapsdepartementet 23. juni 2006 med heimel i lov 17. juli 1998 nr. 61 om grunnskolen og den vidaregåande opplæringa (opplæringslova) 1 3, 2 2 første og femte ledd, 2 3 tredje ledd, 2 5 sjette og sjuande ledd, 2 6, 2 7, 2 12 femte ledd, 3 1 tredje, sjette og åttende ledd, 3 2 første ledd, 3 3 fjerde og sjette ledd, 3 4 første ledd, 3 6 andre ledd, 3 9 femte ledd, 4 5 andre ledd, 4A 3 første ledd, 4A 4 femte ledd, 6 2 femte ledd, 6 3 første ledd, 6 4, 7 2, 9 2 første og andre ledd, 9 4, 9a 10, 10 1, 10 2 andre ledd, 10 3, 10 9 fjerde ledd, 11 9, 12 4 andre og åttande ledd, 13 1 andre ledd, 13 2 tredje ledd, 13 3, 13 3a tredje ledd, 13 3b, 13 3d, 13 5, 13 7a, 14 1 fjerde ledd og EØS tilvisingar: EØS avtalen vedlegg X nr. 1 (direktiv 2006/123/EF), vedlegg VII nr. 1 (direktiv 2005/36/EF endra ved direktiv 2006/100/EF, forordning (EF) nr. 1430/2007, forordning (EF) nr. 755/2008, forordning (EF) nr. 279/2009, forordning (EU) nr. 213/2011 og forordning EU) nr. 623/2012). Endringar: Endra ved forskrifter 6 juni 2007 nr. 601, 3 juli 2007 nr. 880, 9 juli /*#* 3/168

4 nr. 884, 30 jan 2008 nr. 85, 4 mars 2008 nr. 214, 17 juni 2008 nr. 591, 24 juni 2008 nr. 725, 4 mars 2008 nr. 214, 9 juli 2008 nr. 830, 12 aug 2008 nr. 924, 23 mai 2008 nr. 934, 12 sep 2008 nr. 1070, 10 des 2008 nr. 1467, 19 des 2008 nr. 1526, 1 juli 2009 nr. 965, 1 juli 2009 nr. 964, 30 juli 2009 nr. 1014, 25 aug 2009 nr. 1216, 31 aug 2009 nr. 1217, 4 des 2009 nr. 1478, 22 des 2009 nr. 1767, 16 juni 2010 nr. 839, 30 juni 2010 nr. 1046, 7 juli 2010 nr. 1081, 28 juni 2011 nr. 692, 27 juli 2011 nr. 805, 22 des 2011 nr. 1522, 5 juni 2012 nr. 491, 15 des 2011 nr. 1513, 12 april 2012 nr. 357, 13 juni 2012 nr. 731, 23 juni 2012 nr. 732, 30 juni 2012 nr. 734, 30 juni 2012 nr. 735, 18 juli 2012 nr. 751, 19 juli 2012 nr. 753, 30 juni 2012 nr. 816, 22 aug 2012 nr 822, 20 feb 2013 nr. 228, 29 juli 2013 nr. 933, 1 sep 2013 nr. 1046, 26 sep 2013 nr. 1147, 14 okt 2013 nr. 1236, 14 okt 2013 nr. 1270, 19 des 2013 nr. 1635, 31 mars 2014 nr. 383, 4 mars 2014 nr. 255, 13 juni 2014 nr. 890, 1 juli 2014 nr. 973, 1 juli 2014 nr. 987, 17 juni 2015 nr. 708, 18 juni 2015 nr. 760, 22 juni 2015 nr. 858, 14 juli 2015 nr. 901, 14 juli 2015 nr. 902, 29 juli 2015 nr. 925, 20 aug 2015 nr. 974, 7 feb 2016 nr. 107, 18 juni 2015 nr. 760, 4 des 2015 nr. 1407, 21 april 2016 nr. 452, 23 juni 2016 nr. 782, 30 juni 2016 nr. 892, 4 juli 2016 nr Rettingar: ( 3 20 første ledd siste punktum), ( 24 7), (EØS henvisningsfeltet), ( 4 28). Kapittel 1. Innhaldet i opplæringa (Opplæringslova 1 3, 2 2 første ledd og femte ledd, 2 3 tredje ledd, 2 5 sjette ledd, 2 6, 3 1 tredje ledd, 3 2 første ledd og 3 4 første ledd og 6 4) 1 1. Opplæringa i grunnskolen I grunnskolen skal opplæringa vere i samsvar med Læreplanverket for Kunnskapsløftet. Læreplanverket for Kunnskapsløftet omfattar den generelle delen av læreplanen, prinsipp for opplæringa, læreplanane for faga og fag og timefordelinga. Frå kravet i første punktum gjeld desse unntaka: a) For spesialundervisning gjeld opplæringslova 5 5. Reglane om spesialundervisning gjeld også for opplæring med utgangspunkt i dei læreplanalternativa som går fram av dei andre punkta i denne paragrafen. b) Elevar i samisk distrikt, jf. opplæringslova 6 1, skal ha opplæring i samsvar med Læreplanverket for Kunnskapsløftet Samisk. Det same gjeld elevar utanfor samisk distrikt når dei får opplæring på samisk, jf. opplæringslova 6 2 andre ledd /*#* 4/168

5 c) Elevar som får opplæring i samisk utanfor samisk distrikt, skal ha opplæring i samsvar med det ordinære Læreplanverket for Kunnskapsløftet, men skal følgje Læreplanverket for Kunnskapsløftet Samisk når det gjeld opplæringa i samisk. d) Elevar med teiknspråkopplæring etter opplæringslova 2 6 har i teiknspråk, norsk, engelsk og musikk rett til opplæring i samsvar med læreplanane i norsk teiknspråk, norsk for hørselshemma, engelsk for hørselshemma og drama og rytmikk for hørselshemma. e) Elevar som har rett til særskild norskopplæring etter opplæringslova 2 8, skal få opplæring etter tilpassing til læreplanen i norsk eller opplæring etter læreplanen i grunnleggjande norsk for språklege minoritetar. f) Elevar med rett til punktskriftopplæring med mer etter opplæringslova 2 14 har rett til inntil 1525 timar i tillegg til den ordinære timeramma i fag og timefordelinga. Skoleeigaren kan omdisponere inntil 5 prosent av timane som er fastsette i det enkelte faget for heile klassar/grupper eller årstrinn. Skoleeigaren gir forskrifter om fag og timefordelinga for det enkelte skoleåret der omdisponeringa av timar mellom fag kjem fram. Kravet i 38 første leddet bokstav c i forvaltningslova om kunngjering i Norsk Lovtidend gjeld ikkje. 0 Endra ved forskrifter 1 juli 2009 nr. 964 (i kraft 1 aug 2009), 29 juli 2013 nr. 933 (i kraft 1 aug 2013), 14 juli 2015 nr. 902 (i kraft 1 aug 2015). 1 1a. Rett til fysisk aktivitet Elevar på årstrinn skal jamleg ha fysisk aktivitet utanom kroppsøvingsfaget. Tilsaman skal dette utgjere 76 timar innanfor årstrinn, jf. fag og timefordelinga. Den fysiske aktiviteten skal tilretteleggjast slik at alle elevar, utan omsyn til funksjonsnivå, kan oppleve glede, meistring, fellesskap og variasjon i skoledagen /*#* 5/168

6 Reglane om individuell vurdering i kapittel 3 og reglane om krav til pedagogisk kompetanse for undervisningspersonale i kapittel 14 gjeld ikkje. Elles gjeld opplæringslova med tilhøyrande forskrifter. 0 Tilføyd ved forskrift 30 juli 2009 nr (i kraft 1 aug 2009) Grunnskoleopplæring for vaksne Læreplanverket for Kunnskapsløftet skal, så langt det passar, også brukast i grunnskoleopplæringa for vaksne. Opplæringa skal tilpassast vaksne og skal vere eigna til å føre dei vaksne fram til vitnemål etter 4 31 flg. 0 Endra ved forskrift 1 juli 2009 nr. 964 (i kraft 1 aug 2009) Vidaregåande opplæring Den vidaregåande opplæringa skal vere i samsvar med Læreplanverket for Kunnskapsløftet og den fastsette tilbodsstrukturen. Læreplanverket for Kunnskapsløftet omfattar den generelle delen av læreplanen, prinsipp for opplæringa, læreplanane for faga og fag og timefordelinga. a) Elevar som får opplæring ved ein knutepunktskole etter opplæringslova 3 9 andre ledd, har i teiknspråk, norsk og engelsk rett til opplæring i samsvar med læreplanane i norsk teiknspråk, norsk for hørselshemma og engelsk for hørselshemma. b) Elevar med rett til punktskriftopplæring med meir etter opplæringslova 3 10 har rett til inntil 456 timar i tillegg til den ordinære timeramma i fag og timefordelinga. Opplæringa i fellesfaga skal vere tilpassa dei ulike utdanningsprogramma. Skoleeigaren kan leggje fag på andre trinn enn det som er fastsett i fag og timefordelinga. Skoleeigaren gir forskrifter der det kjem fram på kva trinn dei ulike faga skal liggje. Fag og timefordelinga må sikre progresjonen i faga og at den vidaregåande opplæringa samla /*#* 6/168

7 sett følgjer ordinær opplæringstid. Skoleeigarar som gir forskrifter om endra fag og timefordeling, må òg tilby den ordinære fag og timefordelinga. 0 Endra ved forskrifter 7 juli 2010 nr (i kraft 1 aug 2010), 14 juli 2015 nr. 902 (i kraft 1 aug 2015) Tid til opplæring og eksamen I Læreplanverket for Kunnskapsløftet er fag og timefordelinga fastsett. Tida som går med til eksamen, medrekna eventuell førebuingstid som blir teken frå undervisninga, skal reknast som opplæringstid. Elevar som ikkje blir trekte ut til eksamen, skal ha ordinær opplæring. 1 4a. Tid til arbeid med elevråd og elevmedverknad Alle elevar skal ha moglegheit og tid til å arbeide med saker knytt til elevdemokrati og medverknad i opplæringa. Arbeidet må vere godkjent av skolen. 0 Tilføyd ved forskrift 30 juni 2012 nr. 816 (i kraft 6 aug 2012) Særleg om fag og timefordelinga i grunnskolen For elevar som skifter skole gjeld den vedtekne timefordelinga for den skolen dei til kvar tid går på Rammer for dagleg skoletid i grunnskolen Undervisninga skal i regelen ikkje ta til før kl eller slutte etter kl Undervisninga kan organiserast i undervisningsblokker av ulik lengd /*#* 7/168

8 1 7. Bruk av skoletida i grunnskolen til anna enn grunnskoleopplæring Når skoletida blir nytta til konfirmantundervisning etter 36 i kyrkjelova, skal dei timane som fell bort, delast på alle faga i skolen. Andre trus og livsynssamfunn har same retten til å bruke av skolen si tid som Den norske kyrkja har Opplæring i framandspråk, fordjuping og arbeidslivsfag i grunnskolen Elevane på ungdomstrinnet i grunnskolen skal i tillegg til opplæring i engelsk ha opplæring i eit framandspråk til, fordjuping i engelsk, norsk, samisk, matematikk eller opplæring i arbeidslivsfaget. Skoleeigaren skal tilby opplæring i framandspråk i minst eitt av dei fire språka tysk, fransk, spansk eller russisk etter læreplanen i framandspråk på nivå I ved kvar skole. I tillegg kan det vere tilbod om andre språk, også ikkje europeiske, etter same læreplanen. Skoleeigaren bestemmer kva for framandspråk elevane skal få tilbod om, og korleis dette skal organiserast. Skoleeigaren skal tilby opplæring i fordjuping i minst eitt av faga norsk, engelsk, samisk eller matematikk ved kvar skole. Skoleeigaren bestemmer kva for fordjuping elevane skal få tilbod om, og korleis dette skal organiserast. Skoleeigarar kan i tillegg tilby arbeidslivsfaget. Elevar som har hatt opplæring i framandspråk, fordjuping eller arbeidslivsfaget, har ikkje rett til å halde fram med opplæring i det faget dei har begynt på, dersom dei skifter skole. Skoleeigaren bør likevel, så langt det er mogleg, leggje til rette for at elevane kan halde fram med opplæring i det språket eller faget dei har begynt på. Når ein elev har valt anten framandspråk, fordjuping eller arbeidslivsfag, skal eleven ha faget på heile ungdomstrinnet. Elevane kan i det første halvåret likevel gjere omval i samråd med skolen. Når det ligg føre særlege grunnar, kan skoleeigaren godkjenne overgang på eit seinare tidspunkt /*#* 8/168

9 0 Endra ved forskrifter 12 april 2012 nr. 357 (i kraft 1 aug 2012), 20 feb 2013 nr. 228 (i kraft 1 aug 2013), 4 mars 2014 nr. 255 (i kraft 1 aug 2014), 17 juni 2015 nr. 708 (i kraft 1 aug 2015), 21 april 2016 nr. 452 (i kraft 1 aug 2016) Nærmare om opplæring i framandspråk, fordjuping og arbeidslivsfag i grunnskolen Elevar som får opplæring i samisk som første eller andrespråk, er unnatekne frå kravet om opplæring etter 1 8. Desse elevane har likevel rett til opplæring i framandspråk eller fordjuping dersom dei ønskjer det, eventuelt også arbeidslivsfaget dersom skoleeigar tilbyr dette faget. Elevar som får opplæring i finsk som andrespråk etter opplæringslova 2 7, norsk teiknspråk etter opplæringlova 2 6 eller særskild språkopplæring etter opplæringslova 2 8, kan etter søknad bli fritekne frå kravet om opplæring i framandspråk eller fordjuping. Elevar som er unnatekne frå kravet om opplæring i framandspråk eller fordjuping, skal få forsterka opplæring i engelsk, norsk, samisk, finsk eller eit anna språk som eleven alt har eit grunnlag i. 0 Endra ved forskrifter 17 juni 2015 nr. 708 (i kraft 1 aug 2015), 21 april 2016 nr. 452 (i kraft 1 aug 2016) Opplæring i framandspråk i vidaregåande opplæring Elevar i vidaregåande opplæring som held fram med det same framandspråket som dei har hatt i grunnskolen, skal følgje læreplanen for framandspråk fellesfag, nivå II. Elevar som begynner med eit nytt framandspråk, skal følgje læreplanen for framandspråk fellesfag, nivå I. Elevar som på ungdomstrinnet ikkje har hatt opplæring i framandspråk i grunnskolen, skal ha opplæring både i nivå I og i nivå II i læreplanen når dei begynner med framandspråk i vidaregåande opplæring /*#* 9/168

10 Elevar som får opplæring i samisk som første eller andrespråk, finsk som andrespråk eller norsk teiknspråk etter opplæringlova 3 9, er unnatekne frå kravet om opplæring i framandspråk Opplæring i skriftleg sidemål For desse elevane gjeld ikkje kravet om opplæring i skriftleg sidemål: a) elevar med opplæring i samisk som førstespråk eller andrespråk b) elevar som har finsk som andrespråk c) elevar som får opplæring i teiknspråk etter opplæringslova 2 6 og 3 9 d) elevar som får særskild språkopplæring etter opplæringslova 2 8 og Når det gjeld fritak frå vurdering i skriftleg sidemål, sjå 3 22 og For elevar med rett til spesialundervisning etter opplæringslova 5 1, avgjerast spørsmålet om fritak frå opplæring i skriftleg sidemål etter reglane i opplæringslova kapittel 5. 0 Endra ved forskrift 1 juli 2009 nr. 964 (i kraft 1 aug 2009) Fritak frå opplæring i kroppsøving Rektor kan etter søknad gi elevar i vidaregåande opplæring fritak frå opplæring i kroppsøving. Eleven må leggje fram ei fråsegn frå lege som dokumenterer at opplæringa er til skade for eleven, og at tilpassa opplæring ikkje er mogleg, jf Rektor si avgjerd er eit enkeltvedtak. 0 Endra ved forskrifter 15 des 2011 nr (i kraft 1 aug 2012), 13 juni 2012 nr. 731 (i kraft 6 aug 2012), 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015) /*#* 10/168

11 1 13. Fritak frå fag for privatistar og vaksne som følgjer vidaregåande opplæring spesielt organisert for dei Reglane i 1 10, 1 11, 1 12 og 1 16 gjeld også for privatistar og for vaksne som følgjer vidaregåande opplæring spesielt organisert for dei. Fylkeskommunen gjer enkeltvedtak om godkjenning etter Privatistar i yrkesfaglege utdanningsprogram som har minst 5 år allsidig yrkespraksis, eventuelt inkludert opplæring i faget, er fritekne frå kravet om fellesfag for å få vitnemål som gir yrkeskompetanse. Det same gjeld vaksne som følgjer opplæring spesielt organisert for dei, og som har minst 5 år allsidig praksis, eventuelt inkludert opplæring i faget. Føresegnene om fritak frå fellesfag for å få yrkeskompetanse gjeld ikkje krava for å få generell studiekompetanse. I dei yrkesfaga der det er knytt offentleg nasjonal eller internasjonal sertifisering til eit utferda vitnemål, kan det ikkje gjerast unntak i strid med slike sertifiseringsføresegner. Vaksne som følgjer vidaregåande opplæring særskild organisert for dei etter kapittel 4A, er fritekne frå opplæring i faget kroppsøving. 0 Endra ved forskrifter 1 juli 2009 nr. 964 (i kraft 1 aug 2009), 15 des 2011 nr (i kraft 1 aug 2012), 13 juni 2012 nr. 731 (i kraft 6 aug 2012), 22 aug 2012 nr. 822 (i kraft 27 aug 2012) Opplæring i valfag på ungdomstrinnet Elevane på ungdomstrinnet i grunnskolen skal ha opplæring i valfag frå 8. årstrinn. Elevane kan ha same valfag på fleire trinn eller dei kan velje nytt valfag på kvart årstrinn. Skoleeigaren pliktar å setje i gang minst to ulike valfag per skoleår ved kvar skole. Skoleeigaren avgjer kva for valfag elevane skal få tilbod om, og korleis dette skal organiserast. 0 Tilføyd ved forskrift 23 juni 2012 nr. 732 (i kraft 6 aug 2012) /*#* 11/168

12 1 15. Tilbod om fag frå vidaregåande opplæring til elevar på ungdomstrinnet Elevane i grunnskolen skal følgje opplæringa i alle fag slik det er fastsett i læreplanverket, jf Dette gjeld likevel ikkje fullt ut for elevar på ungdomstrinnet som har tilstrekkeleg kompetanse i grunnskolefaga til å følgje opplæringa i eit eller fleire fag på vidaregåande nivå i samsvar med læreplanverket. På vidaregåande nivå kan elevar på ungdomstrinnet ta fellesfag og programfag, som byggjer på fag i grunnskolen. Kommunen gjer enkeltvedtak om at eleven på ungdomstrinnet skal ta eit eller fleire fag i vidaregåande opplæring. Før kommunen gjer enkeltvedtaket, skal det innhentast samtykke frå eleven eller foreldra til eleven. Eleven skal ha undervegsvurdering og sluttvurdering etter kapittel 3 i faget både på ungdomstrinnet og i vidaregåande opplæring. For trekk til eksamen i grunnskolen gjeld 3 25 tredje ledd. Elevar som følgjer opplæring på vidaregåande nivå etter første ledd, kan også ta i bruk timane til valfag og inntil 60 % av timane i faget utdanningsval til denne opplæringa. Vaksne i grunnskoleopplæring etter opplæringslova 4A 1 kan òg ta fag i vidaregåande opplæring etter denne føresegna. 0 Tilføyd ved forskrift 23 mai 2008 nr. 934 (i kraft 22 aug 2008), endra ved forskrifter 23 juni 2012 nr. 732 (i kraft 6 aug 2012, tidlegare 1 14), 19 juli 2012 nr. 753 (i kraft 8 aug 2012), 1 sep 2013 nr (i kraft 3 sep 2013) Godkjenning innan vidaregåande opplæring av tidlegare bestått opplæring i Noreg eller i utlandet Ein elev som tidlegare har bestått eit fag som er det same faget, eller som er likeverdig med eller meir omfattande enn eit fag etter læreplanverket, skal få godkjenning for dette som bestått fag etter læreplanverket. Dette gjeld anten det aktuelle faget er bestått i Noreg eller i utlandet. Eleven må søkje rektor om slik godkjenning, og må sjølv leggje fram den nødvendige dokumentasjonen /*#* 12/168

13 Ein elev som har gjennomført og bestått eit opplæringsår i utlandet på nivå med norsk Vg1 og/eller Vg2, kan søkje fylkeskommunen om å få denne opplæringa godkjend som ein del av norsk vidaregåande opplæring. Denne ordninga gjeld for alle utdanningsprogramma. Fylkeskommunen skal vurdere søknaden og gje godkjenning når innhaldet i opplæringsåret i utlandet er likeverdig med eller meir omfattande enn opplæringa etter læreplanverket. Opplæringsåret i utlandet må ha hovudvekta på den fagkrinsen ein finn i det tilsvarande norske opplæringsåret, men det er ikkje krav om at den utanlandske opplæringa inneheld alle dei einskilde faga i det aktuelle utdanningsprogrammet. Søkjaren må leggje fram nødvendig dokumentasjon på den utanlandske opplæringa. Fylkeskommunen kan gje tilsegn om godkjenning på vilkår før eleven dreg til utlandet. Avgjerd etter første og andre ledd er enkeltvedtak som det kan klagast på til fylkesmannen. 0 Tilføyd ved forskrift 15 des 2011 nr (i kraft 1 aug 2012), endra ved forskrift 23 juni 2012 nr. 732 (i kraft 6 aug 2012, tidlegare 1 15) Opplæring og eksamen etter læreplanen i norsk for språklege minoritetar med kort butid i Noreg Elevar i vidaregåande opplæring kan velje å følgje læreplanen i norsk for språklege minoritetar med kort butid i Noreg, om alle desse vilkåra er oppfylte: a) Eleven har enkeltvedtak om særskild språkopplæring etter opplæringslova b) Eleven har på tidspunktet for eksamen kortare enn 6 års butid i Noreg. c) Skolen tilbyr norskopplæring etter denne læreplanen. 0 Tilføyd ved forskrift 30 juni 2016 nr. 892 (i kraft 1 aug 2016). Kapittel 1A. Leksehjelp for elevar i grunnskolen 0 Tilføyd ved forskrift 30 juni 2010 nr (i kraft 1 aug 2010) /*#* 13/168

14 1A 1. Leksehjelp i grunnskolen Kommunen skal tilby leksehjelp, jf. opplæringslova 13 7a, med til saman åtte timar kvar veke til elevar i grunnskolen. Dei åtte timane fordelast fritt på årstrinna slik kommunen avgjer. Formålet med leksehjelpa er å gi eleven støtte til læringsarbeidet, kjensle av meistring og gode rammer for sjølvstendig arbeid. Leksehjelpa skal og medverke til å utjamne sosial ulikskap i opplæringa. Leksehjelpa er ikkje ein del av opplæringa til eleven, men skal sjåast i samanheng med opplæringa. Leksehjelpa skal gi eleven hjelp med skolearbeidet. Kommunen er ansvarleg for leksehjelpa og vel korleis leksehjelpa skal organiserast. Kommunen pliktar å informere foreldra om retten til leksehjelp og tilbodet som gis. Kommunen pliktar å sørgje for at elevane har eit godt psykososialt miljø i leksehjelpa som fremjar helse, trivsel og læring. Dersom ein tilsett har kunnskap eller mistanke om at eleven sin rett ikkje blir oppfylt skal den tilsette undersøkje saka, varsle kommunen og om nødvendig og mogleg sjølv gripe inn. Eleven og foreldre kan be om tiltak som vedkjem det psykososiale miljøet. Kommunen pliktar snarast mogleg å behandle saka etter reglane om enkeltvedtak i forvaltningslova. Dersom vedtak ikkje er fatta innan rimeleg tid kan eleven og foreldre klage som om vedtak vart fatta. Kommunen plikter å sørgje for forsvarleg tilsyn med elevane i leksehjelpa. Gruppa må ikkje vere større enn det som er trygt og pedagogisk forsvarleg. Leksehjelpa skal vere gratis for eleven. Dersom leksehjelpa blir organisert som ein del av skolefritidsordninga, kan kommunen ikkje ta betalt for den tida eleven mottek leksehjelp etter denne føresegna. Dette gjeld og for elevar som ikkje deltek i skolefritidsordninga elles. 0 Tilføyd ved forskrift 30 juni 2010 nr (i kraft 1 aug 2010). Endra ved forskrift 13 juni 2014 nr. 890 (i kraft 1 aug 2014) /*#* 14/168

15 Kapittel 2. Rapportering og evaluering av opplæringsverksemda (Opplæringslova 14 1 fjerde ledd.) 2 1. Skolebasert vurdering Skolen skal jamleg vurdere i kva grad organiseringa, tilrettelegginga og gjennomføringa av opplæringa medverkar til å nå dei måla som er fastsette i Læreplanverket for Kunnskapsløftet. Skoleeigaren har ansvar for å sjå til at vurderinga blir gjennomført etter føresetnadene. 0 Endra ved forskrift 4 mars 2008 nr. 214 (i kraft 5 mars 2008) Rapportering frå kommunen og fylkeskommunen Skoleeigaren skal medverke til å etablere administrative system og å innhente statistiske og andre opplysningar som trengst for å vurdere tilstanden og utviklinga innanfor opplæringa Nasjonale undersøkingar om læringsmiljøet for elevane Skoleeigaren skal sørgje for at nasjonale undersøkingar om motivasjon, trivsel, mobbing, elevmedverknad, elevdemokrati og det fysiske miljøet blir gjennomførte og følgde opp lokalt. 2 3a. Nasjonale undersøkingar om læringsmiljøet for lærlingar og lærekandidatar Fylkeskommunen skal sørgje for at nasjonale undersøkingar om motivasjon, trivsel, mobbing, arbeids og læringsmiljø, medverknad til opplæringa på arbeidsplassen og det fysiske miljøet blir gjennomførte og følgde opp lokalt. 0 Tilføyd ved forskrift 22 juni 2015 nr. 858 (i kraft 1 aug 2015) /*#* 15/168

16 2 4. Prøver, utvalsprøver og andre undersøkingar Elevar skal delta i prøver, utvalsprøver og andre undersøkingar fastsette av departementet. Skoleeigaren skal sørgje for at dette blir gjennomført. For elevar som får spesialundervisning etter kapittel 5 i opplæringslova, og når det dessutan er klart at prøvene ikkje vil ha mykje å seie for opplæringa til eleven, kan skolen gjere vedtak om å frita eleven frå å delta i prøvene. Det same gjeld elevar som har enkeltvedtak om særskild språkopplæring etter opplæringslova 2 8 eller 3 12, og elevar ved internasjonale eller utanlandske skolar som mottar opplæring etter læreplanen i grunnleggjande norsk for språklege minoritetar eller annan jamgod plan. Eleven sjølv eller foreldra kan likevel bestemme at eleven skal ta prøvene. Internasjonale skolar og utanlandske skolar kan etter søknad til Utdanningsdirektoratet få fritak dersom det verkar openbert urimeleg at elevane skal delta i prøvene. Departementet fastsett nærmare retningslinjer for gjennomføringa av prøvene. 0 Endra ved forskrifter 14 okt 2013 nr (i kraft 1 nov 2013), 4 juli 2016 nr. 873 (i kraft 1 aug 2016). Kapittel 3. Individuell vurdering i grunnskolen og i vidaregåande opplæring 0 Heile kapittel 3 endra ved forskrift 1 juli 2009 nr. 964 (i kraft 1 aug 2009). I. Generelle føresegner 0 Heile kapittel 3 endra ved forskrift 1 juli 2009 nr. 964 (i kraft 1 aug 2009) Rett til vurdering /*#* 16/168

17 Elevar i offentleg grunnskoleopplæring og elevar, lærlingar og lærekandidatar i offentleg vidaregåande opplæring har rett til vurdering etter reglane i dette kapitlet. Retten til vurdering inneber både ein rett til undervegsvurdering og sluttvurdering og ein rett til dokumentasjon av opplæringa. Kapitlet gjeld for privatistar, så langt det er fastsett i føresegnene her. Praksiskandidatar reknast som privatistar i kapitlet her, dersom ikkje anna er særskild fastsett i føresegnene her. Kapitlet gjeld for elevar i skolar som er godkjende etter opplæringslova Reglane i kapitlet gjeld ikkje for dei som får privat opplæring i heimen etter opplæringslova Kapitlet gjeld heller ikkje for offentleg grunnskoleopplæring eller offentleg vidaregåande opplæring særskilt organisert for vaksne etter opplæringslova kapittel 4A. For vurdering i opplæring særskilt organisert for vaksne, gjeld kapittel 4. Det skal vere kjent for eleven, lærlingen og lærekandidaten kva som er måla for opplæringa og kva som blir vektlagt i vurderinga av hennar eller hans kompetanse. Det skal og være kjent for eleven kva som er grunnlaget for vurdering og kva som blir vektlagt i vurdering i orden og åtferd. Skoleeigar har ansvaret for at eleven, lærlingen eller lærekandidaten sin rett til vurdering blir oppfylt, jf. opplæringslova første ledd. Ved opplæring i bedrift er det lærebedrifta som oppfyller lærlingen og lærekandidaten sin rett til vurdering Formålet med vurdering Formålet med vurdering i fag er å fremje læring undervegs og uttrykkje kompetansen til eleven, lærlingen og lærekandidaten undervegs og ved avslutninga av opplæringa i faget. Vurderinga skal gi god tilbakemelding og rettleiing til elevane, lærlingane og lærekandidatane. Formålet med vurdering i orden og i åtferd er å bidra i sosialiseringsprosessen til eleven, skape eit godt psykososialt miljø og gi informasjon om eleven sin orden og åtferd /*#* 17/168

18 0 Endra ved forskrift 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015) Grunnlaget for vurdering i fag Grunnlaget for vurdering i fag er kompetansemåla i læreplanane for fag slik dei er fastsette i læreplanverket, jf. 1 1 eller 1 3. Føresetnadene til den enkelte, fråvær, eller forhold knytte til ordenen og åtferda til eleven, lærlingen eller lærekandidaten skal ikkje trekkjast inn i vurderinga i fag. I faget kroppsøving skal innsatsen til eleven vere ein del av grunnlaget for vurdering. Eleven, lærlingen og lærekandidaten skal møte fram og delta aktivt i opplæringa slik at læraren og instruktøren får grunnlag til å vurdere eleven, lærlingen og lærekandidaten sin kompetanse i faget. Stort fråvær eller andre særlege grunnar kan føre til at læraren ikkje har tilstrekkeleg grunnlag for å gi halvårsvurdering med karakter eller standpunktkarakter. I vidaregåande skole skal eleven ikkje få halvårsvurdering med karakter eller standpunktkarakter ved fråvær i meir enn 10 prosent av timane i faget. Eleven kan likevel få vurdering med karakter dersom det er dokumentert at fråvær i meir enn 10 prosent av timane i faget skyldast slike grunnar som er nemnde i 3 47 femte ledd bokstav a til f og åttande ledd. Dersom årsaka til fråværet gjer det klart urimeleg at fråværsgrensa på 10 prosent skal gjelde, kan ein elev som har inntil 15 prosent udokumentert fråvær i eit fag, også få vurdering med karakter. Avgjerda ligg hos rektor. Læraren må i alle høve ha tilstrekkeleg grunnlag for å gi halvårsvurdering med karakter eller standpunktkarakter, jf. tredje ledd. 0 Endra ved forskrifter 27 juli 2011 nr. 805 (i kraft 4 aug 2011), 13 juni 2012 nr. 731 (i kraft 6 aug 2012), 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015), 7 feb 2016 nr. 107 (i kraft 1 aug 2016), 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2016), 23 juni 2016 nr. 782 (i kraft 1 aug 2016) Karakterar i fag mv /*#* 18/168

19 I grunnskolen til og med 7. årstrinnet skal det berre givast vurdering utan karakterar. Frå 8. årstrinn og i vidaregåande opplæring skal vurdering også givast med talkarakterar. Det skal brukast talkarakterar på ein skala frå 1 til 6. Berre heile talkarakterar skal brukast. Dei enkelte karaktergradene har dette innhaldet: a) karakteren 6 uttrykkjer at eleven har framifrå kompetanse i faget b) karakteren 5 uttrykkjer at eleven har mykje god kompetanse i faget c) karakteren 4 uttrykkjer at eleven har god kompetanse i faget d) karakteren 3 uttrykkjer at eleven har nokså god kompetanse i faget e) karakteren 2 uttrykkjer at eleven har låg kompetanse i faget f) karakteren 1 uttrykkjer at eleven har svært låg kompetanse i faget. I vidaregåande opplæring svarer bestått til karakterane 2 til 6. Departementet kan i spesielle tilfelle fastsetje ei anna grense for bestått i læreplanverket. Fag med karakteren 1 i standpunkt er bestått når eksamenskarakteren er 2 eller betre. Det gjeld ikkje dersom eksamenskarakteren er for ein tverrfagleg eksamen. Det går fram av læreplanverket at det i enkelte fag skal brukast andre uttrykk enn talkarakterar. Dei andre uttrykka er a) bestått/ikkje bestått: for å få karakteren bestått skal eleven ha vist tilfredsstillande kompetanse i faget b) delteke/ikkje delteke. Ved fag og sveineprøve og kompetanseprøve skal det ved vurderinga brukast ein tredelt skala som har dette innhaldet: a) bestått mykje godt: mykje god eller framifrå kompetanse i faget b) bestått: tilfredsstillande eller god kompetanse i faget c) ikkje bestått: svært låg kompetanse i faget Grunnlaget for vurdering i orden og i åtferd Grunnlaget for vurdering i orden og i åtferd er knytt til i kva grad eleven opptrer i tråd med ordensreglementet til skolen /*#* 19/168

20 Grunnlaget for vurdering i orden er knytt til om eleven er førebudd til opplæringa, og korleis arbeidsvanane og arbeidsinnsatsen til eleven er. Det inneber mellom anna om eleven er punktleg, følgjer opp arbeid som skal gjerast, og har med nødvendig læremiddel og utstyr. Grunnlaget for vurdering i åtferd er knytt til korleis eleven oppfører seg overfor medelevar, lærarar og andre tilsette i og utanfor opplæringa. Det inneber mellom anna om eleven viser omsyn og respekt for andre. Vurderinga av orden og åtferd skal haldast åtskild frå vurderinga av eleven sin kompetanse i fag. I vurderinga i orden og i åtferd skal det takast omsyn til føresetnadene eleven har. Til vanleg skal det ikkje leggjast avgjerande vekt på enkelthendingar; unntaket er dersom enkelthendinga er særleg klanderverdig eller grov. Fråvær kan føre til nedsett karakter i anten orden eller i åtferd Karakterar i orden og i åtferd I grunnskolen skal det til og med 7. årstrinnet berre givast vurdering utan karakter i orden og i åtferd. Frå 8. årstrinnet og i vidaregåande opplæring skal vurdering i orden og i åtferd givast med karakterar. I orden og i åtferd skal då desse karakterane nyttast: a) God (G): vanleg god orden og vanleg god åtferd b) Nokså god (Ng): klare avvik frå vanleg orden og frå vanleg åtferd c) Lite god (Lg): i ekstraordinære tilfelle ved store avvik frå vanleg orden og frå vanleg åtferd Varsling Eleven og foreldra skal varslast skriftleg dersom det er tvil om eleven kan få halvårsvurdering med karakter eller standpunktkarakter i eitt eller fleire fag /*#* 20/168

21 Eleven og foreldra skal også varslast skriftleg dersom det er fare for at eleven i halvårsvurdering med karakter eller i standpunktkarakter kan få karakteren nokså god (Ng) eller lite god (Lg) i orden eller i åtferd. Varselet skal givast utan ugrunna opphald. Varselet skal gi eleven høve til å skaffe grunnlag for halvårsvurdering med karakter og standpunktkarakter, eller gi eleven høve til å forbetre karakteren i orden eller åtferd. Etter at eleven har fylt 18 år, skal foreldra ikkje varslast. 0 Endra ved forskrift 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015) Dialog om anna utvikling Eleven, lærlingen og lærekandidaten har rett til jamleg dialog med kontaktlæraren eller instruktøren om sin utvikling i lys av opplæringslova 1 1, generell del og prinsipp for opplæringa i læreplanverket (Oppheva 1 aug 2010, jf. forskrift 7 juli 2010 nr. 1081) Privatistar i vidaregåande opplæring Privatist er etter reglane i dette kapitlet ein som har meldt seg til eksamen i eitt eller fleire fag frå vidaregåande opplæring utan å vere elev eller lærling i dette faget eller desse faga. Privatistar går opp til eksamen i fag dei ønskjer å dokumentere kompetanse i. Eksamensforma for privatistar er fastsett i læreplanverket. Det skal vere tilgjengeleg for privatistar kva som er måla for opplæringa og kva som blir lagt vekt på i vurderinga av hennar eller hans kompetanse /*#* 21/168

22 I læreplanverket er det for enkelte fag fastsett at privatistar berre treng bestå eksamen på det høgaste nivået for å få godskrive faget på eit lågare nivå. 0 Endra ved forskrift 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015). II. Undervegsvurdering 0 Heile kapittel 3 endra ved forskrift 1 juli 2009 nr. 964 (i kraft 1 aug 2009) Undervegsvurdering Undervegsvurdering i fag skal brukast som ein reiskap i læreprosessen, som grunnlag for tilpassa opplæring og bidra til at eleven, lærlingen og lærekandidaten aukar kompetansen sin i fag. Undervegsvurderinga i fag, i orden og i åtferd skal givast løpande og systematisk og kan vere både munnleg og skriftleg. Undervegsvurderinga skal innehalde informasjon om kompetansen til eleven, lærlingen og lærekandidaten og gi rettleiing om korleis ho eller han kan utvikle kompetansen sin i faget. Eleven, lærlingen og lærekandidaten har minst éin gong kvart halvår rett til ein samtale med kontaktlæraren eller instruktøren om utviklinga si i forhold til kompetansemåla i faga. Samtalen kan gjennomførast i samband med halvårsvurderinga utan karakter, jf og i samband med samtalen med foreldra etter 20 3 og Læraren skal i undervegsvurderinga vurdere om eleven har tilfredsstillande utbytte av opplæringa, jf. opplæringslova 5 1 og 5 4. Lærekandidatar og elevar med individuell opplæringsplan skal både ha undervegsvurdering og rettleiing i samsvar med den opplæringsplanen som er utarbeidd for dei, jf. opplæringslova 5 5 første ledd. 0 Endra ved forskrifter 7 juli 2010 nr (i kraft 1 aug 2010), 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015) /*#* 22/168

23 3 12. Eigenvurdering Eigenvurderinga er ein del av undervegsvurderinga, og formålet med eigenvurderinga er at eleven, lærlingen og lærekandidaten reflekterer over og blir bevisst på eiga læring. Eleven, lærlingen og lærekandidaten skal delta aktivt i vurderinga av eige arbeid, eigen kompetanse og eiga fagleg utvikling. 0 Endra ved forskrift 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015) Halvårsvurdering i fag for elevar Halvårsvurdering i fag er ein del av undervegsvurderinga og skal syne kompetansen til eleven opp mot kompetansemåla i læreplanen for faget. Ho skal også gi rettleiing om korleis eleven kan auke kompetansen sin i faget. Det skal givast skriftleg og/eller munnleg halvårsvurdering utan karakter gjennom heile grunnopplæringa. Frå 8. årstrinnet skal eleven i tillegg ha halvårsvurdering med karakter. Halvårsvurderinga med karakter skal gi uttrykk for den kompetansen eleven har nådd ut frå det som er forventa på tidspunktet for vurderinga. Halvårsvurdering med karakter skal givast skriftleg. Halvårsvurderinga skal frå 8. årstrinnet gjennomførast midt i opplæringsperioden på kvart årstrinn, og ved slutten av opplæringsåret for fag som ikkje blir avslutta, jf. læreplanverket. Rektor har ansvaret for at faglæraren gjennomfører halvårsvurdering med og utan karakter. Dersom rektor er i tvil om reglane for halvårsvurdering er følgde, kan rektor be om ny fagleg vurdering før karakterane blir fastsette. 0 Endra ved forskrift 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015) Halvårsvurdering for lærlingar og lærekandidatar i bedrift /*#* 23/168

24 Halvårsvurdering er ein del av undervegsvurderinga for lærlingar og lærekandidatar. Halvårsvurderinga er utan karakter og skal beskrive kompetansen til lærlingen og lærekandidaten i forhold til kompetansemåla i læreplanverket. Ho skal også gi rettleiing om korleis lærlingen og lærekandidaten kan auke kompetansen sin i faget. Instruktøren gjennomfører halvårsvurderinga utan karakter Halvårsvurdering i orden og i åtferd for elevar Halvårsvurdering i orden og i åtferd er ein del av undervegsvurderinga. Det skal givast halvårsvurdering utan karakter i orden og i åtferd i heile opplæringsløpet. Frå 8. årstrinnet skal det også givast halvårsvurdering med karakter i orden og i åtferd. Halvårsvurdering med karakter skal fastsetjast midt i opplæringsperioden på 8., 9. og 10. årstrinnet og ved slutten av opplæringsåret på 8. og 9. årstrinnet. Halvårsvurdering med karakter skal givast skriftleg. I vidaregåande opplæring i skole skal det givast halvårsvurdering med karakter midt i opplæringsperioden på kvart årstrinn. Det skal givast halvårsvurdering med karakter ved slutten av opplæringsåret dersom eleven ikkje avsluttar opplæringa i skole dette opplæringsåret. Når eleven avsluttar opplæringa i skole skal det fastsetjast standpunktkarakter i orden og i åtferd etter Kontaktlæraren skal gi halvårsvurdering i orden og i åtferd i samarbeid med dei andre lærarane til eleven. 0 Endra ved forskrift 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015) Samanhengen mellom undervegsvurderinga og standpunktkarakteren i fag Undervegsvurderinga skal fremje læring og gi eleven høve til å forbetre kompetansen sin gjennom opplæringstida i faget. Den kompetansen eleven har vist undervegs i opplæringa er ein del av grunnlaget for vurderinga når standpunktkarakteren i fag skal fastsetjast, jf. 3 3 og /*#* 24/168

25 0 Endra ved forskrift 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015). III. Sluttvurdering 0 Heile kapittel 3 endra ved forskrift 1 juli 2009 nr. 964 (i kraft 1 aug 2009) Sluttvurdering i fag Sluttvurderinga skal gi informasjon om kompetansen til eleven, lærlingen og lærekandidaten ved avslutninga av opplæringa i fag i læreplanverket, jf Sluttvurderingar i grunnskolen er standpunktkarakterar og eksamenskarakterar. Sluttvurderingar i vidaregåande opplæring er standpunktkarakterar, eksamenskarakterar og karakterar til fag /sveineprøve og kompetanseprøve. Sluttvurderingar er enkeltvedtak og kan påklagast etter reglane i kapittel 5. Elevar i grunnopplæringa som har individuell opplæringsplan, skal vurderast etter dei samla kompetansemåla i læreplanen for faget, jf Endra ved forskrift 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015). 3 17a. Samanhengen mellom sluttvurdering og elevstatus Når ein elev har fullført og bestått opplæringa i eit fag, skal sluttvurderinga følgje eleven fram til kompetansebevis og vitnemål. Eleven kan da ikkje få elevstatus i faget på nytt. Ein elev som har fått sluttvurdering i eit fag frå vidaregåande opplæring på ungdomstrinnet, jf. 1 15, kan velje om faget skal godkjennast etter 1 16, eller velje å ta faget på nytt som elev i vidaregåande opplæring /*#* 25/168

26 Ein elev som har fått innvilga omval, kan velje om tidlegare sluttvurderingar i fellesfag skal godkjennast etter 1 16, eller velje å ta faget på nytt som elev i vidaregåande opplæring. 0 Tilføyd ved forskrift 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015) Standpunktkarakterar i fag Standpunktkarakterar er karakterar som blir gitt ved avslutninga av opplæringa i fag, og som skal førast på vitnemålet. Standpunktkarakteren må baserast på eit breitt vurderingsgrunnlag som samla viser den kompetansen eleven har i faget, jf. 3 3 og Eleven skal vere kjend med kva det blir lagt vekt på i fastsetjinga av hennar eller hans standpunktkarakter. Standpunktkarakterar i fag med sentralt gitt eksamen skal fastsetjast seinast dagen før fellessensurmøtet. Standpunktkarakterar i fag med lokalt gitt eksamen skal fastsetjast seinast dagen før skolen gjennomfører den første lokalt gitte eksamenen i faget på det aktuelle trinnet innanfor utdanningsprogrammet. Rektor har ansvaret for at faglæraren set standpunktkarakter. Dersom rektor er i tvil om reglane for fastsetjing av standpunktkarakter er følgde, kan rektor krevje ei ny fagleg vurdering før karakterane blir fastsette og førte. Rektor har ansvaret for at det blir gjort enkeltvedtak om ikkje å gi standpunktkarakter i fag. For å gjere enkeltvedtak om å ikkje gi karakter, skal eleven først vere varsla, jf Endra ved forskrift 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015) Standpunktkarakterar i orden og i åtferd Elevar skal ha standpunktkarakterar i orden og i åtferd etter 10. årstrinnet. I vidaregåande opplæring skal elevar ha standpunktkarakter når dei avsluttar opplæringa i skole /*#* 26/168

27 Rektor har ansvaret for at standpunktkarakterar i orden og i åtferd blir fastsette etter drøfting i møte der lærarane til eleven er til stades. Endelege karakterar i orden og i åtferd skal fastsetjast etter at opplæringa er avslutta. 0 Endra ved forskrift 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015). IV. Fritak frå vurdering med karakter 0 Heile kapittel 3 endra ved forskrift 1 juli 2009 nr. 964 (i kraft 1 aug 2009). Overskrift endra ved forskrift 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015) Fritak frå vurdering med karakter for elevar med individuell opplæringsplan Når ein elev i grunnskolen får opplæring etter individuell opplæringsplan, avgjer foreldra om eleven skal ha vurdering med eller utan karakter. I fag der det både gis skriftlege og munnlege karakter, kan foreldra også velje om eleven skal ha berre skriftleg eller munnleg karakter i faget. Dei som vel karakter i norsk skriftleg, kan velje karakter i den eine eller begge målformene. Valretten gjeld berre i fag som er omfatta av enkeltvedtaket om spesialundervisning. Elevar som er fritekne frå vurdering med karakter etter det førre leddet, skal ha halvårsvurdering og anna undervegsvurdering utan karakter på grunnlag av måla i den individuelle opplæringsplanen, så langt planen avvik frå læreplanen for faget. Skoleeigaren skal syte for at eleven og foreldra i grunnskolen får nødvendig rettleiing om kva valet av vurdering utan og med karakter inneber for eleven. Elevar i vidaregåande opplæring kan ikkje få fritak frå vurdering med karakter sjølv om dei har individuell opplæringsplan i eit fag. 0 Endra ved forskrifter 7 juli 2010 nr (i kraft 1 aug 2010), 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015) Fritak frå vurdering med karakter for minoritetsspråklege elevar som nyleg har kome til Noreg /*#* 27/168

28 Minoritetsspråklege elevar i grunnskolen som begynner opplæringa i Noreg i siste halvdel av eit opplæringsår, er fritekne frå vurdering med karakterar i fag dette opplæringsåret, dersom foreldra ber om det. Dette gjeld både halvårsvurdering med karakter og standpunktvurdering. Elevar i grunnskolen som har eit enkeltvedtak om særskild språkopplæring etter opplæringslova 2 8, der det er fastsett at eleven skal få heile eller delar av opplæringa i eit innføringstilbod, kan fritakast frå vurdering med karakter i heile den perioden han eller ho er i innføringstilbodet. Eleven kan fritakast frå både halvårsvurdering med karakter og standpunktvurdering. Elevar i vidaregåande opplæring som har eit enkeltvedtak om særskild språkopplæring etter opplæringslova 3 12, der det er fastsett at eleven skal få heile eller delar av opplæringa i eit innføringstilbod, kan fritakast frå vurdering med karakter i halvårsvurderinga i heile den perioden han eller ho er i innføringstilbodet. Eleven kan ikkje fritakast frå krava til standpunktvurdering. Elevar som er fritekne frå vurdering med karakter etter denne paragrafen, skal ha halvårsvurdering og anna undervegsvurdering utan karakter. Skoleeigaren skal syte for at eleven og foreldra får nødvendig rettleiing om kva valet av vurdering utan og med karakter inneber for eleven. 0 Endra ved forskrifter 30 juni 2012 nr. 734 (i kraft 6 aug 2012), 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015) Fritak frå vurdering med karakter i skriftleg sidemål Elevar som har hatt rett til særskild språkopplæring på 8., 9. eller 10. årstrinn i grunnskolen eller på Vg1, Vg2 eller Vg3 i vidaregåande opplæring, kan få fritak frå vurdering med karakter i skriftleg sidemål. Det same gjeld elevar som på 8., 9. eller 10. årstrinn i grunnskolen eller på Vg1, Vg2 eller Vg3 har mottatt opplæring på /*#* 28/168

29 internasjonale skolar og utanlandske skolar etter læreplanen i grunnleggjande norsk for språklege minoritetar eller annan jamgod plan. Når ein elev i grunnskolen og vidaregåande opplæring får opplæring etter individuell opplæringsplan, avgjer foreldra eller eleven om eleven skal ha vurdering med karakter i skriftleg sidemål. Valretten gjeld berre dersom enkeltvedtaket om spesialundervisning omfattar skriftleg sidemål. Elevar i heile grunnopplæringa, tidlegare elevar og privatistar i vidaregåande opplæring har også rett til fritak frå vurdering med karakter i skriftleg sidemål dersom dei: a) på grunn av sjukdom, skade eller dysfunksjon som er diagnostisert av ein sakkunnig, har problem med å greie begge målformene b) ikkje har gjennomgått ungdomstrinnet i norsk grunnskole c) fylte vilkåra for fritak frå opplæring eller vurdering i skriftleg sidemål i grunnskolen, men på grunn av dokumentert saksbehandlingsfeil likevel ikkje fekk fritak. Berre den skolen eller fylkeskommunen som kan skrive ut vitnemål for den det gjeld, jf. 3 42, kan gjere enkeltvedtak om fritak frå vurdering i skriftleg sidemål etter denne paragrafen. Elevar som er fritekne frå vurdering med karakter etter denne paragrafen, skal ha halvårsvurdering og anna undervegsvurdering utan karakter. Skoleeigaren skal stryke standpunktkarakter eller eksamenskarakter i skriftleg sidemål dersom en elev eller privatist som har fått innvilga fritak frå vurdering med karakter etter denne føresegna, likevel har fått vurdering i skriftleg sidemål. 0 Endra ved forskrifter 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015), 4 juli 2016 nr. 873 (i kraft 1 aug 2016) Fritak frå vurdering med karakter i faget kroppsøving /*#* 29/168

30 Elevar som ikkje kan følgje opplæringa i kroppsøvingsfaget, skal få tilrettelagd opplæring så langt dette er mogleg for eleven. Elevar kan få fritak frå vurdering med karakter i faget når den tilrettelagde opplæringa eleven får ikkje kan vurderast med karakter. Avgjerda er eit enkeltvedtak. Fritekne elevar skal ha halvårsvurdering og anna undervegsvurdering utan karakter. 0 Endra ved forskrifter 13 juni 2012 nr. 731 (i kraft 6 aug 2012), 18 juni 2015 nr. 760 (i kraft 1 aug 2015) Fritak frå eksamen Elevar som er fritekne for vurdering med karakter i fag som blir avslutta med eksamen, skal ikkje delta i eksamen i faget. I grunnskolen kan rektor sjølv etter søknad frå foreldra frita elevar frå eksamen, når det ligg føre tungtvegande grunnar. V. Eksamen 0 Heile kapittel 3 endra ved forskrift 1 juli 2009 nr. 964 (i kraft 1 aug 2009) Generelle føresegner Eksamen skal vere i samsvar med læreplanverket. Læreplanen i det enkelte faget fastset om og eventuelt når i opplæringsløpet det skal vere eksamen i faget. Det er òg fastsett i læreplanen for fag om eleven skal opp til eksamen i faget, eller om elevar kan trekkjast ut, kva slags eksamensform som skal nyttast, og om eksamen skal vere lokalt gitt eller sentralt gitt. Departementet fastset kor mange eksamenar det skal vere på 10. årstrinnet og på kvart årstrinn innanfor utdanningsprogramma eller programområda i vidaregåande opplæring. Elevar på ungdomstrinnet som avsluttar eit fag tidlegare enn det som følgjar av læreplanverket, jf. 1 15, skal vere med i trekket til eksamen i faget det opplæringsåret faget blir avslutta. Om eleven blir /*#* 30/168