Preike Molde Domkirke 4. s i advent Det er 4. søndag i advent. Alle lysa våre brenn no. Det er snart jul. Maria er høggravid.

Størrelse: px

Begynne med side:

Download "Preike Molde Domkirke 4. s i advent Det er 4. søndag i advent. Alle lysa våre brenn no. Det er snart jul. Maria er høggravid."

Sandra Ludvigsen
7 år siden
Visninger:

1 Preike Molde Domkirke 4. s i advent 2015 Josef Det er 4. søndag i advent. Alle lysa våre brenn no. Det er snart jul. Maria er høggravid. Denne søndagen har nettopp vore Maria sin søndag. Vi brukar å høyre om Maria i evangelietekstane, kanskje får vi til og med høyre lovsongen hennar, den som blir sungen kvar dag ved mørkrets frambrot i alle verdas kristne kloster, i alle fall i vår vestlege tradisjon. Men ikkje i år. I år er det Josef vi får høyre om. Josef, som har ei så viktig rolle i denne forteljinga, men som vi knapt veit nokon ting om. Her byrjar evangeliet om Jesus Kristus, Guds Son. Slik startar Markusevangeliet. Ei fanfare av ei opning. Ei reinskoren og tettpakka setning utan eit einaste overflødig ord. Markus er det eldste av dei fire evangelia, og det kortaste. Men det interessante er at Markus i si framstilling av evangeliet om Jesus Kristus, Guds Son, faktisk ikkje nemner Jesu fødsel med eit einaste ord. Forteljinga hans byrjar når Jesus allereie er vaksen. Det vi veit om Jesu barndom, har vi frå Lukas og Matteus, som begge byggjer på Markus. Men desse barndomsforteljingane må altså Lukas og Matteus ha fått frå andre kjelder enn Markus. Og det som også er interessant, er at Paulus heller ikkje ser ut til å ha kjent desse forteljingane. Han nemner dei i alle fall aldri. Av desse barndomsforteljingane om Jesus kjenner vi kanskje best forteljinga i Lukasevangeliet. Det er der vi finn det vi kallar juleevangeliet, forteljinga vi les kvar julaftan. Men både Matteus og Johannes har sine juleevangelium. Johannes sitt får vi høyre 1. juledag, og det er verdslitteratur, slik også Lukas si framstilling er,

2 sjølv om dei to er veldig forskjellege. For Lukas si forteljing luktar høy og fjøs, medan Johannes svevar på ørnevengjer når han fortel. Men i dag har vi altså høyrt Matteus sitt juleevangelium. Og hjå han startar det slik: Med Jesu Kristi fødsel gjekk det slik til. Og medan det er Maria vi blir best kjende med hjå Lukas, så har altså Matteus gjeve plass til Josef. Det er Josef som er av Davids hus og ætt. Det er gjennom Josef at Jesu ættetavle blir ført heilt attende til Abraham. Det er ein modig mann vi møter hjå Matteus. Og ein god mann. Det å vere forlova på den tida, var på mange måtar likestilt med å vere gifte. Det var ei rettskraftig avtale, berre at dei to framleis budde hjå familiane sine fram til sjølve bryllauspfesten. Maria var altså gravid, og Josef visste at han ikkje kunne vere faren. Men han må ha vore veldig glad i henne. For han vil skilje seg frå Maria i stillheit, for å ikkje føre skam over henne. Så kjem altså denne engelen med eit bod frå Gud. Og ordet engel betyr nettopp det. Bodbærar. I den store bibelske forteljinga er det ofte englar innblanda ved viktige hendingar. Og i denne beretninga om Jesus fødsel er det tettare mellom englebesøka enn nokon annan stad. Sakarja, far til Døyparen Johannes, får besøk av ein engel. Maria får besøk av ein engel. Og Josef møter englar i draumar heile tre gongar. Det er tydeleg at noko uvanleg er i ferd med å skje. Og vi forstår det på linjene som blir trekte også. Engelen seier at barnet skal vere av Den Heilage Ande. Altså den same Ande som framkalla skapinga i 1. Mosebok, boka som har fått namnet Genesis, som betyr byrjing, eller nettopp fødsel. Og Josef vaknar av draumen og gjer om på planane sine. Han tek Maria heim til seg som si kone, og sonen ho føder, gjev han namnet Jesus, slik engelen sa. Det er den greske forma av det hebraiske Jeshua, som betyr Gud frelser. Josef har fått ein sentral plass i desse to første kapittela hjå Matteus. Men så forsvinn han ut frå forteljinga. Berre ein gong seinare er han nemnt, og det er indirekte, der Jesus blir kalla son av tømmermannen. Og heller ikkje i dei andre evangelia er han nemnt meir, bortsett frå indirekte i Lukas også, den gongen då Jesus har forsvunne i Jerusalem som tolvåring, og foreldra leitar etter han.

3 Kven var han, denne Josef? Kvifor står han i skuggane? Kvifor har han fått så liten plass i kyrkja? Ville han det slik? Var han ein av dei stille i landet? Mange har lurt. Og nokre har dikta han inn i historia igjen. Ole Paus har skrive ei nydeleg forteljing om Josef. Og Beate Lech har skrive ein vakker tekst om han på plata som heiter Høgtidsrom. Vi veit ikkje så mykje om Josef, tømmermannen. Men vi veit at han var far til Jesus. At han må ha oppdrege Jesus. Lært han faget sitt. Lært han å bli menneske. Sjølv om han må ha sett at sonen sitt kall og gjerning førte han i ei anna retning. Beate Lech skriv: Han ser du veks og blir sterk som få og han ser ditt kall og di gjerning. Han råder deg til ein veg å gå men han ser du må velje ein annan. Du slepp taket i handa hans og det blør i heile hans hjarte Men han ber for deg utan stans og han saknar deg som ein far Han ser du kjem frå dei i lyse fjell og gjev tapt i mørke dalar Kan hende anar han att du fell for å opne ei dør til for oss alle. Josef, Jesu far. Maria, Jesu mor. Jesu foreldre. I kyrkja er dei begge vegvisarar. Dei gjer biletet vårt av Kristus klarare. Men vi er så nær no. Vi er så nær at dei kan tre til sida. For alle dei fire lysa våre brenn. Og eg har lyst å ta dykk med til Russland heilt til slutt. Til ei forteljing der Kristus sjølv så tydeleg trer fram: To amerikanske lærarar var inviterte til det russiske utanriksdepartementet for å undervise på forskjellege skular og institusjonar i landet. Dei reiste blant anna til ein barneheim, og sidan

4 det var jul, skulle dei fortelje juleevangeliet til borna. Og både borna og dei som jobba der lytta djupt konsentrerte til forteljinga om Josef, Maria og det vesle barnet som vart lagt i ei krubbe. Nokre av borna sat heilt ytst på stolen som om dei ikkje ville gå glipp av eit einaste ord. Etter at dei hadde høyrt forteljinga fekk borna i oppgåve å lage sin eigen stall av papp, og til høy i krybba fekk dei gule serviettstriper. Lærarane gjekk rundt for å sjå om nokon av dei hadde bruk for hjelp, og ungane arbeidde ivrig med oppgåva. Men då dei kom bort til ein av gutane som heitte Misha og som var omtrent seks år gammal, såg dei at det ikkje låg éin baby i krubba, men to. Og den eine av lærarane spurde: «Kvifor ligg det to babyar i krubba?» Og sjølv om Misha var berre seks år, så byrja han å gjenfortelje juleevangeliet, som han hadde høyrt for første gong den dagen, nesten heilt ordrett heilt til han kom til den staden der Maria tek barnet og sveiper det og legg det i ei krubbe. Då fortalde han: «Og idet Maria la Jesusbarnet i krubba, såg Jesus på meg og spurde om eg hadde ein stad å vere. Og eg fortalde at eg verken hadde mamma, pappa eller nokon heim. Då sa Jesus at eg kunne vere hjå han. Eg svara at det kunne eg nok ikkje, for eg hadde ikkje med noko gåve, slik som alle dei andre. Men fordi eg hadde så frykteleg lyst å vere hjå han, prøvde eg å kome på noko eg kunne bruke som gåve. Så eg spurde Jesus: «Om eg held deg varm, vil det vere god nok gåve?» Og Jesus svara: «Dersom du held meg varm, vil det vere den beste gåva eg nokon gong kunne få.» Så eg kraup opp i krubba saman med Jesus, og han fortalde meg at eg kunne vere hjå han for alltid.» Då den vesle guten var ferdig med å fortelje, braut han saman i gråt. Hulkande la han hovudet mot bordplata. Tårene rann og rann, og han gøymde ansiktet i hendene medan heile kroppen rista. Og den eine av lærarane skreiv i ettertid: «Den dagen lærte eg at det ikkje er kva du har i livet som tel, men kven du har.»

5 Ein fattig stall som skjuler den veldige Gud. Vi er så nær no. Så nær Jesus Kristus. Så nær at både vi og Josef og Maria skal tre til sida. For han kjem til oss. Han gjev oss ein stad der vi kan vere for alltid. Og natta blir aldri meir den same. Ære vere Faderen og Sonen og Den Heilage Ande.

Like dokumenter

Job 30,26 26 Difor vona eg på det gode, men det vonde kom, eg venta på lys, og det vart mørker.

Job 30,26 26 Difor vona eg på det gode, men det vonde kom, eg venta på lys, og det vart mørker. 1. Mos 1, 1-5 I opphavet skapte Gud himmelen og jorda. 2 Jorda var aud og tom, mørker låg over djupet, og Guds ande svevde over vatnet. 3 Då sa Gud: «Det skal bli lys!» Og det vart lys. 4 Gud såg at lyset