Meirverdiavgiftslova Fritak for elektroniske nyheitstenester

Transkript

1 Skattedirektoratet Saksbehandlar Dykkar dato Vår dato Jorid A. Øvrebø Telefon Dykkar referanse Vår referanse / Til skattekontora Meirverdiavgiftslova Fritak for elektroniske nyheitstenester Det er gjeve ei ny føresegn i meirverdiavgiftslova 6-2 om fritak for elektroniske nyheitstenester, og fritaket trer i kraft 1. mars Skattedirektoratet vedtok 23. februar 2016 ny meirverdiavgiftsforskrift som definerer elektroniske nyheitstenester. Forslag til forskrift vart sendt på høyring 18. desember 2015, og høyringssvara er publiserte på skatteetaten.no. EFTAs overvakingsorgan (ESA) har vurdert meirverdiavgiftsfritaket etter reglane for statsstøtte etter EØS-avtala, og gjorde vedtak om godkjenning 25. januar Generelt om fritaket Grunngjevinga for fritaket for elektroniske nyheitstenester er den same som gjeld for fritaket for papiraviser i meirverdiavgiftslova 6-1 (ytringsfridom, norsk språk), samt at det var ei ugrunna avgiftsmessig forskjellsbehandling av nyheiter avhengig av distribusjonsteknologi. Det nye fritaket for elektroniske nyheitstenester er difor meint å supplere fritaket for papiraviser slik at alle medium som hovudsakleg inneheld nyheits- og aktualitetsstoff vert fritekne for meirverdiavgift uavhengig av plattform, dvs. nyheiter på pc, mobiltelefon, nettbrett, radio og fjernsyn. Sjølv om fritaket er grunna mellom anna i ønsket om å bevare det norske språket, vil det også omfatte utanlandske medium. Ved innførsel av tenester, under dette elektroniske nyheitstenester, til forbrukar i Norge skal den utanlandske tilbydaren berekne og betale meirverdiavgifta, jf. meirverdiavgiftslova 3-30 fjerde ledd. Det er innført ei forenkla registreringsordning (VOES). Fritaket for meirverdiavgift på elektroniske nyheitstenester inneber at den utanlandske næringsdrivande må vurdere innhaldet i den elektroniske tenesta opp mot det norske regelverket ved berekning og betaling av avgift. Fritaket omfattar ikkje tenester som vert omsette separat via elektroniske nyheitstenester, for eksempel annonser, reklame, film, musikk, tilgang til vin- og matklubbar mv. Mottek kunden som ein del av ei nyheitsteneste også ytingar som isolert sett er meirverdiavgiftspliktige, må det gjerast ei konkret vurdering av om leveransen fullt ut skal reknast som ei friteken Postadresse Besøksadresse: Sentralbord Postboks 9200 Grønland Sjå Oslo Org.nr: Telefaks E-post: skatteetaten.no/sendepost

2 2012/ Side 2 av 7 nyheitsteneste eller om tilleggsytingane utgjer meirverdiavgiftspliktig omsetning. Utgangspunktet er at kvart tenesteelement må vurderast for seg. NRK som allmennkringkastar eller NRK som nyheitskanal er ikkje omfatta av fritaket. Etter meirverdiavgiftslova 5-7 gjeld det ein redusert sats for kringkastingsavgift. Fritak for nyheitstenester inneber at denne tenesta må avgrensast mot alle andre elektroniske tenester som framleis skal avgiftsreknast med 25 prosent. Det nærare innhaldet i fritaket er fastsett i ny meirverdiavgiftsforskrift 6-2-1, og utgangspunktet for definisjonen av elektroniske nyheitstenester har vore at den i størst mogeleg grad bør samsvare med definisjonen av papiraviser, og at vurderinga er knytt til innhaldet i tenesta som er omsett. Det er ein føresetnad for meirverdiavgiftsplikt at det føreligg omsetning, dvs. levering av varer eller tenester mot vederlag. Fritaket vil dermed berre omfatte nyheiter og aktualitetsstoff som vert omsett mot brukarbetaling. Dersom seljaren tilbyr nyheits- og aktualitetsstoff både gratis og mot betaling, må desse reknast som separate ytingar. E-tidsskrift og e-bøker er ikkje omfatta av fritaket. Meirverdiavgiftsforskrifta Skattedirektoratet fastsette 23. februar 2016 denne føresegna i meirverdiavgiftsforskrifta 6-2-1: Med elektroniske nyhetstjenester menes elektroniske tjenester som: a) i hovedsak inneholder en bred dekning av nyhets- og aktualitetsstoff b) er rettet mot allmennheten c) har en ansvarlig redaktør d) publiseres ukentlig eller oftere Elektroniske tenester For å vere omfatta av fritaket for elektroniske nyheitstenester i 6-2 må tenesta gå inn under definisjonen av elektroniske tenester i meirverdiavgiftslova 1-3 første ledd bokstav j. Elektroniske tenester er der definert som "fjernleverbare tjenester som leveres over internett eller annet elektronisk nett og som ikke kan anskaffes utan informasjonsteknologi, hvor leveringen av tjenesten hovudsaklig er automatisert". Fjernleverbare tenester er definert i same føresegn bokstav i som "tjenester der utførelsen eller leveringen etter tjenestens art ikke eller vanskelig kan knyttes til et bestemt fysisk sted". Fritaket er meint å omfatte alle elektroniske tenester uavhengig av distribusjonsteknologi. I tillegg til tekst- og stillbildebasert nyheits- og aktualitetsstoff skal også levande bilde, lyd og grafikk vere omfatta av omgrepet elektroniske nyheitstenester. Tenester som vert formidla i elektroniske kommunikasjonsnett vil bli omfatta.

3 2012/ Side 3 av 7 Krav til innhald i nyheitstenesta Forskrifta bokstav a fastset eit krav om at nyheitstenesta inneheld ei brei dekning av nyheits- og aktualitetsstoff. Bakgrunnen for dette vilkåret er at fritaket for elektroniske nyheitstenester skal omfatte nyheitstenester med nokolunde tilsvarande stoffbredde og utval som gjeldande papiravisfritak. Nyheitstenester som stort sett omhandlar saker frå berre ein sektor eller er retta mot ein interesse, for eksempel kultur, religion, sport eller yrke er ikkje meint å vere omfatta av fritaket. Hovudsaklegheitskriteriet Det følgjer av bokstav a at det vil vere tilstrekkeleg at tenesta hovudsakleg inneheld nyheiter og aktualitetsstoff. Det vil seie at tenesta også kan innehalde element som ikkje vert rekna som nyheiter eller aktualitetsstoff, utan å falle utanfor fritaket. Dersom ei teneste inneheld fleire element, er det departementet sitt utgangspunkt at kvart tenesteelement skal vurderast som ei separat teneste. Dette er likevel ikkje alltid tilfelle, til dømes der det eine element er det klart prinsipale og det andre er av underordna betyding. I denne vurderinga er det og eit moment kor distinkt og separat tenesta er. Dersom tenestene er separate kan dette medføre at det eine elementet er friteke for meirverdiavgift og det andre skal avgiftsbereknast med 25 prosent. Dette gjeld også om det berre er eitt vederlag. Det skal framleis svarast meirverdiavgift med 25 prosent ved omsetning av annonser og reklametenester. Utviklinga i media viser ein aukande bruk av sponsa journalistikk, innhaldsmarknadsføring og produktplassering, og Skattedirektoratet finn at det her er behov for ei klarlegging gjennom praksis i samråd med bransjen. Hovudsaklegheitsvurderinga er knytt til den tenesta som inneheld nyheiter og aktualitetsstoff. Skattedirektoratet legg til grunn at avgrensing av fritaket kan vere komplisert, men at den må avgjerast etter ei samla vurdering der ei rekkje moment må vurderast konkret. Skattedirektoratet har ikkje funne å kunne regulere denne vurderinga ut over det nemnde utgangspunktet. Kva for andre målekriterier som kan vere aktuelle vil avhenge av plattforma som vert nytta. Talet på artiklar/program/titlar, tida ein gjennomsnittsperson ville bruke ved lesing eller avspelingstid kan vere relevante måleeiningar. Skattedirektoratet antar at datamengda vil variere sterkt mellom ulike formidlingsformer som tekst, stillbilder, levande bilder, lyd og grafikk utan at dette gjenspeglar nyheitsverdien av innhaldet, og vi finn at dette i dei fleste tilfelle vil vere mindre egna som måleeining. Vidare legg vi til grunn at faktisk bruk (tal på "klikk"/avspeling/nedlasting/oppslag) ikkje kan tilleggast vekt då det er heile den omsette tenesta som er relevant og ikkje kva kjøparane vel å bruke. Skattedirektoratet antar at eit hovudsaklegheitskriterium uansett legg opp til bruk av skjønn, og at innhaldet vil bli nærare avgrensa gjennom praksis. Den enkelte næringsdrivande har plikt til å gjere vurderinga av kva deler av omsetninga som går inn under fritaket og dokumentere dette i rekneskapen.

4 2012/ Side 4 av 7 Ansvarleg redaktør I forskrifta bokstav b er det sett som vilkår at mediet har ein ansvarleg redaktør. Dette omgrepet har lang tradisjon i avisbransjen, og vert nytta i Redaktørplakaten, Ver Varsam-plakaten og Lov om redaksjonell fridom i media. Skattedirektoratet legg til grunn at omgrepet har same innhald som avisbransjen tradisjonelt har lagt til grunn. Vi har imidlertid ikkje funne det ønskjeleg å knyte kravet til ansvarleg redaktør opp mot særnorske reguleringar, då også utanlandske nyheitsleverandørar må kunne gå inn under fritaket. Dette vilkåret vil innebere at ei rekke tenester som vanlegvis ikkje har ein ansvarleg redaktør vil falle utanfor fritaket. Typisk vil dette gjelde bloggar og ikkje-redaksjonelle tenester som nyheitsaggregatorar, søkemotorar og sosiale nettverk. Retta mot allmenta Etter forskrifta bokstav c må tenesta vere retta mot allmenta, tilsvarande det som gjeld for papiraviser. Dette inneber at medium som er retta mot ein bestemt krets av brukarar ikkje vil vere omfatta av fritaket, sjølv om tenesta er tilgjengeleg for alle. Kravet om at nyheitstenesta skal vere retta mot allmenta komplementerer kravet til breidde i innhald slik at fritaket vil gjelde for dei generelle nyheitstenestene som stimulerer samfunnsdebatt og opinionsdanning nisjeprodukt fell utanfor. Publiserings-/oppdateringsfrekvens Fritaket for papiraviser forutset at dei kjem ut minst ein gong i veka, og dette kravet er vidareført også for elektroniske nyheitstenester i bokstav d. For å oppfylle kravet til publiseringsfrekvens må nyheitsstoffet som vert omsett minimum oppdaterast ein gong per veke. Det må vurderast konkret om det ligg føre ei ny utgåve. I forskrift 17. september 2014 nr om fastsetting av opplag og utgåver i nyheits- og aktualitetsmedia 4 er det ei ny utgåve dersom 50 prosent av innhaldet er nytt og eigenprodusert. Dette kan vere retningsgjevande også for meirverdiavgifta. Skattedirektoratet føreslo opprinneleg å nytte uttrykket "utgis", men etter innspel i høyringsrunden er dette endra til "publiseres" då dette passar betre for elektroniske tenester. Vi legg til grunn at dette ikkje inneber ei realitetsendring. Vidare legg Skattedirektoratet til grunn at denne endringa ikkje forutset ny notifikasjon til ESA då det i godkjenninga er nytta det engelske uttrykket "are published" som er synonymt med begge dei norske uttrykka. I høyringa kom det innspel om at det ikkje bør vere krav om eigenprodusert stoff, men Skattedirektoratet vil påpeike at ein aktør vanskeleg kan ha ein slik funksjon i samfunnsdebatten at

5 2012/ Side 5 av 7 det gjev grunnlag for meirverdiavgiftsfritak berre gjennom å vidareformidle andre sine synspunkt og legge til rette for lesarane sine diskusjonar. On-demand-tenester som tilbyr til dømes film og musikk vil kunne falle utanfor fritaket både grunna kravet til oppdateringsfrekvens og fordi tenesta innhaldsmessig ikkje er ei nyheitsteneste. Enkelte avgrensingsspørsmål Brukarbetaling for nyheitstenester ser ut til å vere prega av at aktørane prøvar ut ulike betalingsmodellar, og dette vil gje utfordringar ved tolking av fritaket. Utgangspunktet er at det er innhaldet i den omsette tenesta som skal vurderast i høve til fritaket. Gratis tilgang Som nemnt er det ein føresetnad for meirverdiavgiftsplikt at det føreligg omsetning, dvs. levering av varer eller tenester mot vederlag. I ein del tilfelle gjev medium gratis tilgang til deler av sitt materiale. Skattedirektoratet forutset at det då er det innhaldet som det betalast for som isolert sett må oppfylle kriteria for fritak, under dette kravet til stoffbreidde. Omfanget av sponsing, innhaldsmarknadsføring og produktplassering er etter det vi forstår aukande, og vi forutset at det må bli ei konkret vurdering av om slikt kommersielt materiale er omsett og i så fall om det oppfyller vilkåra for fritak. Oppsplitting Skattedirektoratet legg til grunn at det må bli ei konkret vurdering i det enkelte tilfellet om stoffet er splitta opp på ein slik måte at det må reknast som sjølvstendige produkt i høve til fritaket. Dersom ein aktør splittar opp stoffet i ulike nettstader/kanalar på ein slik måte at kvar nettstad/kanal må vurderast isolert i høve til fritaket, kan dette innebere at nyheitsstoffet blir så spesialisert at dei enkelte segmenta ikkje kvalifiserer til fritak sjølv om ei samla vurdering av stoffbreidda ville oppfylt vilkåra. Ei slik oppsplitting kan og innebere vanskar med å oppfylle kravet til oppdateringsfrekvens for den enkelte nettstaden/kanalen. Omsetning av enkeltartiklar/nyheitsinnslag Dersom det vert omsett tilgang til enkeltartiklar frå eit medium der nyheitsstoffet totalt sett oppfyller vilkåra for fritak, vil den selde enkeltartikkelen isolert sett vanskeleg kunne fylle vilkåra til stoffbredde og oppdateringsfrekvens. Denne omsetninga vil då falle utanfor fritaket. Ei rekke høyringssvar viser at bransjen finn det lite heldig at omsetning av enkeltartiklar ikkje vert omfatta av fritaket, og dette kan innebere at mediebedrifter framleis vil omsette deler av nyheitsstoffet sitt med 25 % meirverdiavgift. Skattedirektoratet er einig i at det er uheldig å innføre ei ny avgrensing mellom fritatt omsetning og omsetning med alminneleg sats. Vi vil imidlertid påpeike at meirverdiavgiftsreglane forutset at det

6 2012/ Side 6 av 7 er omsetninga som utløyser avgiftsplikt og som eventuelt må oppfylle vilkåra for fritak etter ordlyden i 6-2. Det er ikkje gitt fritak for enkelte aktørar/nyheitsformidlarar/mediehus sin omsetning, og dette ville dessutan innebere ein konkurransefordel. Skattedirektoratet vil dessutan vise til ESA si godkjenning der det i vurderinga av om det føreligg negative effektar på konkurransen er lagt til grunn i avsnitt 104 at forslaget til fritak for elektroniske nyheitstenester vil gjelde for alle nyheitsmedium uavhengig av distribusjonskanal. Dersom det no vert lagt til grunn at aktørar som oppfyller kriteria for fritak også får høve til å omsette enkeltartiklar utan meirverdiavgift, medan andre aktørar må rekne 25 % meirverdiavgift på den same artikkelen fordi dei ikkje oppfyller kriteria, så vil dette innebere ein konkurransevriding. Skattedirektoratet kan ikkje sjå at ein slik forskjellsbehandling av aktørar som omset det same har vore vurdert av ESA i samband med den godkjenninga som no er gitt. Skattedirektoratet finn ut ifrå ordlyden i 6-2 at omsetning av enkeltartiklar ikkje er omfatta av fritaket. Klippekort Som nemnt er nyheitsbransjen prega av at aktørane prøvar ut ulike betalingsmodellar, og det kan vere aktuelt med klippekortordningar der kjøparen får tilgang til eit større tal artiklar/oppslag frå ei teneste som elles oppfyller krava til stoffbreidde mv. Skattedirektoratet legg til grunn at sjølv om det her teknisk sett vil skje sal av mange enkeltartiklar, vil eit slikt tilfelle kunne vere omfatta av fritaket etter ei konkret vurdering. Arkivtilgang Bransjen ser det også for seg betalingsmodellar der nyheitsstoff kan vere fritt tilgjengeleg ein viss periode, men at det vert teke betalt for tilgang til arkivet. Det vert hevda at dette vil gå inn under fritaket så lenge innhaldet var friteke då det var nytt utan omsyn til oppdateringsfrekvens og breidde i stoffområdet. Skattedirektoratet legg til grunn at omsetningen av arkivtilgang må vurderast som ei separat teneste som må oppfylle vilkåra for fritak på omsetningstidspunktet. Slikt arkivmateriale vil forutsetningsvis mangle innslag av dagsaktuelt stoff, og kan difor neppe holde brukarane informert om dagsaktuelle hendingar. Etter vår oppfatning vil elektroniske nyheiter fort kunne endre karakter på ein slik måte at dei fell utanfor fritaket for nyheitstenester. Kravet til publiseringsfrekvens og stoffbreidde vil også gjelde for slike tilfelle, og vi viser til det som er sagt om sal av enkeltartiklar ovanfor. Tv-kanalpakkar Nyheitsbaserte tv-kanalar kan bli omsette som del av ein pakke med fleire andre tv-kanalar. Skattedirektoratet legg til grunn at seljaren av slike kanalpakkar må splitte fakturaen når salet omfattar kanalar som skal seljast med ulike meirverdiavgiftssatsar. Hovudsaklegheitskriteriet vil ikkje gjelde i slike tilfelle.

7 2012/ Side 7 av 7 Skattedirektoratet viser til at TV-bransjen i liten grad har vore involvert i utarbeiding av fritaket, og det er ein del utfordringar med praktisering av fritaket. Mange underholdningsprogram inneheld produktmarknadsføring, og dette reiser spørsmål om denne typen program er å sjå på som omsette sjølv om dei er finansierte på anna måte enn brukarbetaling. Innhaldet i fritaket må også her avgrensast gjennom praksis i samråd med bransjen. Ver vennleg og vis til referansen vår ved seinare korrespondanse i saka. Med helsing Trond Skarbøvik underdirektør Rettsavdelinga, avgift Skattedirektoratet Jorid A. Øvrebø Dokumentet er elektronisk godkjend og har derfor ikkje handskrivne signaturar