Tilskot til kulturminne og kulturmiljø med regional og høg lokal verdi

Transkript

1 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2019 Helge Aarset Saksnr Utval Møtedato Kultur- og folkehelseutvalet Tilskot til kulturminne og kulturmiljø med regional og høg lokal verdi Bakgrunn Møre og Romsdal fylkeskommune fordeler tilskot til kulturminne og kulturmiljø med regional og høg lokal verdi innanfor ei årleg ramme på 1 mill. kroner. Fristen for å søkje tilskot frå 2019-budsjettet vart sett til 15. oktober Innføring av regionalforvaltning.no som ny søknadsportal var krevjande for mange søkjarar. Vi har akseptert at noko dokumentasjon har vorte ettersendt og har også akseptert ein søknad som vart meldt med e-post, men ikkje registrert i portalen innan fristen. Vi har mottatt i alt 22 søknader med ein samla tilskotsum på kroner. Fråtrekt søknader utan tilfredsstillande kvalitet og fråtrekt tilskotsbeløp som går ut over maksimalramma på 50 prosent, står vi likevel att med eit signalisert behov på mellom 3,5 og 4 mill. kroner. Status for tilskota gitt i Etter fire år med denne tilskotsordninga ser vi no behov for først å gjere opp status for utbetalingar frå tilskot gitt i desse åra. Hovudregelen for tilskota er at dei skal nyttast i tilskotsåret med høve til å få tilskotet overført til neste år etter søknad. Vi ser i praksis at desse prosjekta i stor grad har behov for overføring av tilskota minst eitt år. Det går fram nedanfor at vi av ulike årsaker har akseptert overføring av enkelte tilskot heilt tilbake frå 2015 og Desse vil bli trekt tilbake i løpet av året viss dei ikkje blir nytta i : 9 løyvde tilskot: kroner kroner Trekt tilbake: kroner, gjeld Ben-buda i Fosnavåg som har vorte riven (tilskot løyvd til anna prosjekt i 2018) Står til rest: kroner, gjeld 2 tilskot: : Gamlebrua på Vestnes; kommunalt prosjekt som har kravd mykje tid før igangsetting, innvilga overføring : Grisefjøs på Husfesta i Aure; særs interessant tun, eigarane har fleire bygg som har kravd uføresett innsats, men ønskjer framleis å gjennomføre grisefjøsen, avtalt overføring.

2 2016: 13 løyvde tilskot: kroner kroner Står til rest: kroner, gjeld Vigra-kringkastaren; konfliktfylt og uavklart sak men eit viktig kulturminne, innvilga overføring. 2017: 11 løyvde tilskot: kroner kroner Trekt tilbake: kroner, gjeld naust i Syltevorpa som har hatt lågare kostnader enn forventa Står til rest: kroner, gjeld 3 tilskot: : Molovegen 11 i Ålesund; eigarskifte har ført til utsetting, avtalt overføring : Rønneberghuset på Larsnes; prosjektet er utført, noko dokumentasjon manglar før sluttutbetaling : Naust i Breivika på Farstad: overføring av eigedom til sogelaget har vore krevjande, innvilga overføring. 2018: 20 løyvde tilskot: kroner, i tillegg til Nordlandet Menighetshus i Kristiansund (midlar trekte tilbake frå tilskot gitt i 2015) kroner, gjeld 8 tilskot Trekt tilbake: kroner, gjeld Rosekyrkja i Stordal som har hatt lågare kostnader enn forventa Står til rest: kroner, gjeld 12 tilskot Vurdering av søknadene om tilskot i 2019 Nedanfor følgjer ei oversikt over søknadene med totalkostnad i prosjektet, søknadssum og ei innstilling med forslag til tilskotsum eller avslag. Dei prioriterte prosjekta har alle regional verdi (jamfør Regional delplan for kulturminne, T-33/15) eller har dokumentert høg lokal verdi, jamfør retningslinjer for ordninga. Vi innstiller på å avslå sju av søknadene. To av desse gjeld interessante prosjekt med høge kostnader og urealistisk store tilskotsummar. Vi ønskjer vidare dialog med desse søkjarane. To klart interessante søknader er enten ikkje moden for tilskot eller for dårleg dokumentert. Tre søknader blir vurdert å ikkje vere gode nok med omsyn til antikvariske løysingar og/ eller rekk ikkje opp i konkurranse med dei andre søknadene. Det er som tidlegare år eit stort avvik mellom det behovet for tilskot som søknadene viser, og den ramma som kan tildelast til bygningsvern. Som det går fram av oversikta over, har vi trekt tilbake i alt kroner frå to tilskot gitt i 2017 og 2018 grunna lågare kostnader enn forventa. Av fylkeskommunen si ramme på kroner til fartøyvern vil det dessutan stå att kroner i Vi foreslår å fordele desse disponible tilskotsmidlane til bygningsvern dette året. På den bakgrunn innstiller vi på tilskot i alt kroner i Fleire av søknadene gjeld svært kostnadskrevjande prosjekt med høge tilskotsummar. Tilskota må jamt over reduserast mykje i høve til søknadene. Unntaka gjeld to prosjekt med relativt låge summar der tilskotsdelen i alle høve ligg langt under dei øvre grensene for fylkeskommunalt tilskot og samla offentlege tilskot (50/ 70 prosent), og dessutan eitt prosjekt der tilskotet kan vere heilt avgjerande for å kunne bevare bygningen på staden. I forslag til fordelinga av tilskot har vi også tatt omsyn til kva for nytteverdi kulturminnet eventuelt har for eigaren/ søkjaren og om det ligg føre andre offentlege tilskot i finansieringsplanen.

3 Vi skildrar innhaldet i søknadene kort i opplistinga nedanfor. Vedlegget i saka viser foto av dei aktuelle objekta der vi innstiller på tilskot, og illustrerer innhaldet i saka på den måten. I tillegg er alle søknadane tilgjengeleg i her: Objekt, eigar/søkjar 1 Ålesund kommune, gbnr 200/474 Steinvågvegen 23 Eigar/ søkjar: Sameiet Steinvågvegen 23E Murbygg frå 1920 i «trebyen» på Aspøya, regionalt verdifullt kulturmiljø. Tilskot til reparasjon, utskifting/ omlegging av skifertak. Tilskot i 2018 frå kulturminnefondet og Norsk Kulturarv i alt Bustadbygg med stor nytteverdi. 2 Fræna kommune, gbnr 83/8 Våningshus Megarden på Skotten Søkjar: Skogsverket AS ved Reidar Rytter-Fjøren Eigar: Jan og Guri Fjøren Våningshus, blikkfang langs den nasjonale turistvegen. Alderdomlege sætrekk. Prosjektet har høge ambisjonar - gjeld reparasjon i konstruksjon, tak, vindauge og bordkledning. Søkjer kulturminnefondet om Tilskot bør avgrensast til eit delprosjekt etter avtale. 3 Fræna kommune, gbnr 112/4 Notnaustet på Lemholmen i Bud Søkjar: Bud Sogelag Eigar: Fleire grunneigarar Mykje autentisk lang naustbygning, høg lokal til regional verdi. Ideelt initiativ og formål, Tilskot til istandsetting/ utskifting og vedlikehald av hovudkonstruksjon, golv og bordkledning. 4 Sunndal kommune, gbnr 68/1 Smie på Hjelden Eigar/ søkjar: Per Marius Hafsås Høg lokal verdi. Oppfølging av tilstands-/ tiltaksrapport støtta av fylkeskommunen. Tilskot til opppattmuring av esse og pipe med tilbakeføring av takkonstruksjon og tekking, noko reparasjonar i veggar. Søkjer kulturminnefondet Fræna kommune, gbnr 85/1 Storbåtnaustet i Julshamna Eigar/ søkjar: Sigmund Julshamn Naust med veggar i natursteinmurar ved startpunkt for viktig kyststi. Høg lokal til regional verdi. Oppfølging av tilstands-/ tiltaksrapport med støtte frå fylkeskommunen. Tilskot til nødvendig reparasjon/ utskifting av tak med store skader. 6 Gjemnes kommune, gbnr 32/1 Stokkåsen, stove Søkjar: Gjemnes kommune Eigar: Ole Holsbø Gamal autentisk stove med høg lokal verdi. Ideelt formål. Tilskot til reparasjonar/ utskifting i tak, omlegging av taktekking, noko utskifting i golv, vegg og kledning i svalen. Jon Godal-rapport frå 2003 er basis for ny tiltaksplan. 7 Fræna kommune, gbnr 46/92 - Vågsetersmia i Elnesvågen Eigar/ søkjar: Fræna kommune Rapport frå Romsdalsmuseet viser smie med særs interessant plassbygd inventar, regional verdi, står i fare for å bli flytta med vesentleg reduksjon i verneverdi. Nyttast til formidloing. Tilskot til reparasjon/ utskifting i tak og kledning, stell av vindauge, maling. Søkjer kulturminnefondet Sykkylven kommune, gbnr 14/1- Phil-stabburet på Aure Eigar/ søkjar: Lars Otto Aure Prosjektkostnad Søknad Tilråding

4 Regionalt verdifullt gardstun. Tidlegare avslått (ufullstendig søknad) med oppmoding om å søkje på nytt. Tilskot til reparasjon av takkonstruksjon og tekking. 9 Volda kommune, gbnr 19/859 Espehuset», Anders Vassbotnvegen 23 Eigar/ søkjar: Jorun Marie Kvernberg Bustadhuset er særmerkt i tettstadmiljøet og blir regulert til vern. Tilskot til reparasjon av tak. Søknaden vart avslått i 2018 med oppmoding om å søkje på nytt. Er i bruk og har såleis stor nytteverdi for eigaren. Søkjer kulturminnefondet Hareid kommune, gbnr 67/7 Våningshus, løe og skjøtsel i Gamleåsen Eigar/ søkjar: Aage Nytun Høg lokal verdi. Garden er eit intakt gamalt veglaust tun som står til forfall; løa prekær. Lett tilgjengeleg som turmål langs fjorden. Søknaden følgjer opp tiltaksrapport som har vorte støtta av fylkeskommunen. Om lag i overslaget gjeld skjøtsel i tunet og landskapet i kring. Søkjer kulturminnefondet Haram kommune, gbnr 10/75 Malistøvå på Ulla Eigar/ søkjar: Erling Flem Stova er ikkje ein del av regulert verneområde men sentral i eit særs viktig kulturmiljø. Gavlvegg i natursteinsmur gir markert særpreg. Tilskot til reparasjon/ utskifting vindauge. Blir sett i stand etappesvis som delprosjekt med stor omsorg for antikvariske detaljar. Ein vegg er sett i stand tidlegare tidlegare. 12 Giske kommune, gbnr 185/7 Gamle Prestegarden på Valderøy Eigar/ søkjar: Elise Flåen Del av eit verna og regionalt verdifullt kulturmiljø. Lekkasjeskader. Tilskot til nødvendige reparasjon og relegging av skifertak. Høge kostnader. Bustadhus i bruk med nytteverdi for eigaren. 13 Aukra kommune, gnr 3 Kvernhus på Horrem Eigar: Inge Kvalstad Søkjar: Aukra kommune Regionalt verdifullt kulturminne, nyttast til formidling. Stengt av omsyn til sikkerheit. Tilskot til støttemur/ fundament, renne og kvernkall. Søkjer kulturminnefondet Ørsta kommune, gbnr 171/8 Stavset internatskule Eigar: Eli Anne Tvergrov med fleire Søkjar: Hjørundfjord kulturvernlag ( ) ( ) Gjeld siste fase av eit stort og godt prosjekt med mykje dugnadsinnsats. Har mottatt tilskot både frå fylkeskommunen, landbruksmidlar og kulturminnefondet. Har etter melding om fylkeskommunen si innstilling avgrensa tiltaka i søknaden med kostnader betre tilpassa fylkeskommunen si ramme; veggar, inngangsparti og remuring av pipe. 15 Ørsta kommune, gbnr 169/14 Sæbø Damskipekspedisjon, Hjørundfjord gamle kommunehus Eigar/ søkjar: Stiftinga Sæbø damskipekspedisjon Stor bygning høg lokal og kanskje regional verdi. Tilskot til reparasjon og omlegging av skifertak. Ideelt formål og initiativ. Har mottatt landbruksmidlar og tilskot frå kulturminnefondet til istandsetting i Søknad til fylkeskommunen i 2018 vart avslått med oppmoding om å søkje på nytt. Søkjer kulturminnefondet Sum

5 16 Fræna, gbnr 2/1 Bedehuset, Søre Bjørnsund Eigar/ søkjar: Søre Bjørnsund Vel Utskifting av bordkledning og vindauge. Søknaden manglar nødvendige vedlegg og er svært kort skildra. 17 Stranda kommune, gbnr 21/5 Bern-tunet, Kjølås Eigar/ søkjar: Johanna G. Leira Vi har støtta tilstands- og tiltaksrapport for stabbur og kårstove i tunet. Listeført i høyringsutkast til kommunal kulturminneplan. Stabburet kan ha høg alder, kårstova mindre interessant. Uklar søknad. Ikkje prioritert prosjekt. 18 Nesset kommune, gbnr 93/12 - Naustvegen 145, bustadhus på Nauste Eigar/ søkjar: hege Moen Sesseng Regionalt verdifullt kulturmiljø, men søknaden er ikkje moden for tilskot, manglar tiltaksplan og reelt kostnadsoverslag. 19 Haram kommune, gbnr 85/3 Naust i Andersgarden på Skaar Eigar/ søkjar: Else Ellingsæter Naustet er eit ordinært nybygg frå 1993, erstatta naust som vart rive i storm men er ikkje utført etter tradisjonell byggeskikk. Søknaden gjeld skifte frå bølgjeblekk til skifer. Kostnadsoverslaget synest høgt. Ikkje prioritert tiltak. 20 Sande kommune, gbnr 12/19 Juliabuda, Haugsbygda i Gursekfjord Eigar/ søkjar: Sameiget Juliabudet Sjøbud med høg lokal verdi. Søknad gjeld tiltak både på murar, veggar, kai, tak og vindauge. Tilstandsrapport utført av takstmann ikkje handverkar. Grovt overslag av kostnader. Rår til vidare arbeid med søknad og finansiering. 21 Giske kommune, gbnr 127/25 - Gamleskulen på Giske Eigar/ søkjar: Giske sogelag Høg lokal verdi. Stor bygning - omfattande prosjekt utskifting og reparasjon av tak, veggar og vindauge. Rår til å definere delprosjekt med spesifisert finansiering for kvart. 22 Ørsta kommune, gbnr 14/462 Vikegata 4, bustadhus Eiga/ søkjar: Heidi Reite Utskifting av tak. Tiltaksskildring ikkje i samsvar med antikvariske retningslinjer. Høg lokal verdi men godt nok prosjekt. Forslag til vedtak: Kultur- og folkehelseutvalet tar til vitande orienteringa om status for utbetalingar av tilskot gitt i perioden Kultur- og folkehelseutvalet sluttar seg til fylkesrådmannen si tilråding om prioritering av tilskot i 2019 til kulturminne og kulturmiljø med regional og høg lokal verdi, og vedtek følgjande tildeling:

6 Objekt, eigar/søkjar Ålesund kommune, gbnr 200/474 Steinvågvegen 23 Eigar/ søkjar: Sameiet Steinvågvegen 23E Fræna kommune, gbnr 83/8 Våningshus Megarden på Skotten Søkjar: Skogsverket AS ved Reidar Rytter-Fjøren - Eigar: Jan og Guri Fjøren Fræna kommune, gbnr 112/4 Notnaustet på Lemholmen i Bud Søkjar: Bud Sogelag - Eigar: Fleire grunneigarar Sunndal kommune, gbnr 68/1 Smie på Hjelden Eigar/ søkjar: Per Marius Hafsås Fræna kommune, gbnr 85/1 Storbåtnaustet i Julshamna Eigar/ søkjar: Sigmund Julshamn Gjemnes kommune, gbnr 32/1 Stokkåsen, stovehus Søkjar: Gjemnes kommune - Eigar: Ole Holsbø Fræna kommune, gbnr 46/92 - Vågsetersmia i Elnesvågen Eigar/ søkjar: Fræna kommune Sykkylven kommune, gbnr 14/1 - Phil-stabburet på Aure Eigar/ søkjar: Lars Otto Aure Volda kommune, gbnr 19/859 Espehuset», Anders Vassbotnvegen 23 Eigar/ søkjar: Jorun Marie Kvernberg Hareid kommune, gbnr 67/7 Løe i Gamleåsen Eigar/ søkjar: Aage Nytun Haram kommune, gbnr 10/75 Malistøvå på Ulla Eigar/ søkjar: Erling Flem Giske kommune, gbnr 185/7 Gamle Prestegarden på Valderøy Eigar/ søkjar: Elise Flåen Aukra kommune, gnr 3 Kvernhus på Horrem Eigar: Inge Kvalstad - Søkjar: Aukra kommune Ørsta kommune, gbnr 171/8 Stavset internatskule Eigar: Eli Anne Tvergrov med fleire - Søkjar: Hjørundfjord kulturvernlag Ørsta kommune, gbnr 169/14 Sæbø Damskipekspedisjon Eigar/ søkjar: Stiftinga Sæbø dampskipekspedisjon Tildeling i kroner Sum Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Vedlegg 1 Foto av bygningar med tilrådd søknad Heidi-Iren Wedlog Olsen fylkeskultursjef