Aust-Telemark vassområde

Transkript

1 Aust-Telemark vassområde Møte : Styringsguppemøte Møtestad : Landbrukskontoret i Atrå Møtedato/-tid : kl 12:00 15:30 Møteprotokoll Vår dato: Møteleiar: Ragnar Gunleiksrud Referent: Liv R. Flå STYRINGSGRUPPA: Tilstades: Ragnar Gunleiksrud (leiar) Ole Henning Skogen Harald Kinck (vara) Forfall: Håvard Bakka (nestleiar) Børre Rønningen Stine Johanna Haugen (vara) Tinn kommune Notodden kommune Telemark fylkeskommune Telemark fylkeskommune (Tfk) Vinje kommune Vinje kommune ARBEIDSGRUPPA: Tilstades: Bjørn Bjørnsen Dorthe Huitfeldt Jørn Ingar Sanda (fråfall etter kl 13:30) Arne Kjellsen Gørli Elida Bruun Andersen Liv Rigmor Flå Forfall: Nicolai Østhus Tinn kommune Vinje kommune Notodden kommune Fylkesmannen i Telemark (FM) Telemark fylkeskommune (Tfk) Vassområdekoordinator (VK) Øst-Telemarkens brukseierforening (ØTB) Saksliste: Nr. Sak Godkjenning av møteinnkalling og saksliste Møteinnkalling og saksliste godkjent Plastforureining av innlandsvassdrag

2 Vassområdekoordinator i Midtre Telemark vassområde, Anita C. Kirkevold, var invitert til møtet for å informere om arbeidet som er gjort med plastinnsamling i Norsjø m.m. Anita heldt eit interessant og engasjerande foredrag, og etterpå vart det drøfta korleis Aust-Telemark vassområde kan ta tak i problematikken med plastforureining av vassdrag. O.H. Skogen foreslo at vassområdet tek initiativ til plastinnsamling på Fanteneset i Tinnsjå, der det samlar seg svært mykje plast på avveie. Konklusjon: Vassområdekoordinator (Vk) og Skogen får ansvar for å organisere ein ryddeaksjon på Fanteneset. Vk tek kontakt med Gransherad skule og Miland skule for å invitere dei med på ryddedugnaden. Vk tek kontakt med regulanten om dei kan dekkje kostnader med levering av søppel til mottak Referatsaker/ Orienteringssaker 1. Referatet frå frå styringsgruppemøtet godkjent. 2. Nytt ang. høyringa Forslag til endringar av naturmangfaldlova og vassforskrifta. Ved utløpet av høyringsfristen var det kome inn 183 høyringsfråsegner (sjå Aust-Telemark vassområde, og dei tre kommunane som deltek i vassområdearbeidet sendte inn høyringsfråsegner. Tinn og Vinje hadde politisk handsaming av høyringa, medan Notodden handsama høyringa administrativt. Høyringssvara viser at Kommunenes sentralforbund (KS), Norsk Vann, Landssammenslutningen av vassdragskommuner (LVK), fylkeskommunane, samt eit stort fleirtal av vassområde og kommunar er negative til dei foreslåtte endringane i vassforskrifta og naturmangfaldlova. Fylkesmennene er stort sett positive til endringane, men fleire påpeikar at det er naudsynt med god lokal forankring og medverknad for å oppnå eit godt resultat av arbeidet, samt at det er viktig å vidareføre arbeidet i vassområda. På direktoratsnivå er det med unntak av Mattilsynet som er skeptiske, støtte til dei foreslåtte endringane. Vidare er kraftbransjen og fiskeri positive til endringane. Ekspertutvalet som vart oppretta etter oppfordring av Stortinget i samband med regionreforma for å vurdere nye oppgåver til fylkeskommunane, seier i rapporten frå februar 2018 at politikk og planlegging i kommunane er avgjerande for å nå miljømåla etter vassforskrifta og ser det som bekymringsfullt dersom vassforvaltningsarbeidet blir kopla frå plan- og bygningslova. Lenke til rapporten ligg på sida 3. Søknad om midlar til generelle miljøtiltak i vassdrag 2018 frå Miljødirektoratet. Vassområdet har i samråd med Fylkesmannen i Telemark søkt om kr til eit forprosjekt i Mår og Gjøyst for å vurdere realistiske tiltak som kan betre oppvandring, gyting og oppvekst til Tinnsjå-aure i dei to vassdraga. 4. Informasjon om status for arbeidet med turveg langs nedre Måna (punktet tilføydd til sakslista på møtet). Det meste av planleggingsarbeidet for turvegen vart ferdigstilt i Etter at planlagt tras forbi skytebanen viste seg å bli for kostbar med bru over Måna, gjenstår det å finne ei ny løysing på denne strekninga. Hydro starta på arbeidet med å utføre habitatforbetrande tiltak i Måna på strekninga Dam Dale til Gausta bru i januar 2018, og ønskjer av praktiske årsaker å ta arbeidet med biotoptiltak parallelt

3 med opparbeiding av turveg. Ambisjonen er at både biotoptiltak og turveg skal vera ferdigstilt ned til Gausta bru i løpet av Økonomi 1. REKNESKAP 2017 Det var i budsjettet for 2017 kalkulert med ei inntekt/ utgift på kr til drift og overvaking. Rekneskapstal viser at inntektene til vassområdet var kr i Utgiftene var kr , d.v.s. at det var eit overskott på kr som er avsett i bundne prosjektmidlar. Bundne prosjektmidlar pr var kr Kr er midlar som tilhøyrer Fylkesmannen i Telemark (ubrukte midlar til overvaking overført frå FM). Kr er midlar som tilhøyrer Tinn kommune (kommunen har enkelte år overført meir enn oppsett i finansieringsplanen). Reelt er det såleis kr som kan disponerast fritt til vassområdearbeid. Eit etterslep av statlege midlar frå vassregionen for utgjorde kr av inntektene. Staten har auka overføringane til vassforvaltningsbeid f.o.m. 2016, og vassområdet fekk utbetalt tilsaman kr i statlege midlar frå vassregionen og Telemark fylkeskommune for I tillegg overførte staten v/ Fylkesmannen i Telemark (FM) kr til overvaking. Bidraget frå kommunane i 2017 var tilsaman kr , som utgjorde ca 19 % av dei overførte midlane til vassområdet. Fylkeskommunen bidrog med kr (ca 10 %). Bidraget frå FM til drift av vassområdet er henta frå FM sin andel av bundne prosjektmidlar. AU anbefaler styringsgruppa å godkjenne rekneskapet for Kommentarar: Dersom overskottet på bundne prosjektmidlar blir for stort, kan det vera fare for at kommunen brukar pengane til andre formål. Så lenge overskottet er avsett som bundne prosjektmidlar og øyremerkt til vassområdet, vil ikkje pengane bli brukt til andre formål. AU er einig i at det ikkje bør samlast store summar som bundne prosjektmidlar, men så lenge vi ikkje kjenner utfallet av Klima og miljødepartementet (KLD) sitt forslag om endringar i naturmangfoldlova og vassforskrifta, og kva endringar dette ev. kan føre til når det gjeld organisering av vassforvaltningsarbeidet og statlege overføringar, ser AU det som ein fordel at vassområdet har avsatte midlar å gå på som kan dekkje opp ev. underskott i rekneskapet i framtida. Inntektene var uvanleg høge i 2017, p.g.a. etterslepet av midlar frå vassregionen for Inntektene vil bli mindre i Det vart ikkje betalt kompensasjon til Tinn kommune for drift av prosjektet for 2016, d.v.s. at det vil bli utbetalt for to år i 2018 ( ). Rekneskapet for 2017 godkjent. 2.BUDSJETT 2018 Det er sett opp eit balansert budsjett med inntekter/ utgifter på kr Andelen frå kommunane er sett opp med same innbyrdes fordeling som i 2017, og utgjer tilsaman kr av inntektene. Tinn kommune sitt bidrag på kr til driftsbudsjettet kan hentast frå kommunen sin del av bundne

4 prosjektmidlar (tilsaman kr ) Telemark fylkeskommune har overført kr for Fylkesmannen (FM) sitt bidrag til driftsbudsjettet på kr vil bli henta frå FM sin andel av bundne prosjektmidlar. Elles er FM sett opp med eit bidrag på kr til overvaking. Statlege midlar v/ Telemark fylkeskommune og vassregionen er sett opp med tilsaman kr , som er eit realistisk tal ut frå signal vi har fått om statlege overføringar i Postane på utgiftssida er justert litt opp i høve til dei reelle utgiftene i Budsjettet for 2018 har også fått ein post for eksterne konsulenttenester på kr Dette er ein post som kan nyttast til konsulenthjelp i vassområdet, eller til å dekkje opp ev underskott ved bruk av konsulentar i sjølvstendige prosjekt som har eigen finansiering, jf. forprosjektet i Mår/Gjøyst. Posten på kr i kompensasjon til Tinn kommune for administrasjon av prosjektet gjeld for AU tilrår styringsgruppa å godkjenne budsjettforslaget for 2018, og å vidareføre vedtaket frå 2017 om at det kan brukast inntil kr av bundne prosjektmidlar til Prosjekt turveg nedre Måna (Det vart ikkje overført midlar til prosjektet i 2017). Kommentarar: Budsjettet har ikkje ein post for synfaringar eller opne møte. Budsjettet bør innehalde ein merknad om at synfaringar/opne møte kan dekkjast av bundne prosjektmidlar. Styringsgruppa godkjenner budsjettforslaget for 2018, med følgjande merknader: Synfaringar og opne møte kan dekkjast av bundne prosjektmidlar. Det kan nyttast inntil kr av bundne prosjektmidlar i Prosjekt turveg nedre Måna. Dette er ei vidareføring av eit vedtak som vart fatta Årsrapport 2017 AU anbefaler styringsgruppa å godkjenne årsrapport 2017 med følgjande tilføyingar: Under Pkt 5 Korleis blir hensynet til vassmiljøet ivareteke i planar. - Notodden kommune skal starte arbeidet med rullering av kommuneplanen i Vassområdet tilrår kommunen at arbeidet etter vassforskrifta blir trekt inn som tema ved revisjon av kommuneplanen. - Hovudplan for Vann og Avløp Vinje kommune ivaretek vassmiljøet i høve til komunale renseanlegg. Under Pkt 6 Lokale styringsdokument for betre vassmiljø - Hovudplan for Vann og Avløp Vinje kommune Standard vilkår for Tinnsjå-reguleringa Under Pkt 6 Økonomiske utfordringar - Derimot vil det truleg kreve større satsingar innafor renovering av avløpsanlegget enn det som blir gjort i dag for å oppnå badevasskvalitet i Måna gjennom sentrum, som er det lokale brukarmålet for elva.

5 Under Pkt. 8.1 Økonomiske og personellmessige ressursar - I tabell 6 over budsjetterte kostnader bør årleg lønsvekst og generell prisauke kalkulerast inn. Kommentarar: - Det bør nyttast ein årleg lønsvekst på 2,5 % i tabell 6 under punkt Under pkt 8.2 Kompetanse bør det tilføyast: Det er ønskeleg at vassområdekoordinator informerer kommunestyre/ underutval om arbeidet i vassområdet, gjerne i samband med overordna planarbeid Styringsgruppa godkjenner årsrapporten 2017 med følgjand tilføyingar: Under Pkt 5 Korleis blir hensynet til vassmiljøet ivareteke i planar. - Notodden kommune skal starte arbeidet med rullering av kommuneplanen i Vassområdet tilrår kommunen at arbeidet etter vassforskrifta blir trekt inn som tema ved revisjon av kommuneplanen. - Hovudplan for Vann og Avløp Vinje kommune ivaretek vassmiljøet i høve til komunale renseanlegg. Under Pkt 6 Lokale styringsdokument for betre vassmiljø - Hovudplan for Vann og Avløp Vinje kommune Standard vilkår for Tinnsjå-reguleringa * Under Pkt 6 Økonomiske utfordringar - Derimot vil det nok kreve større satsingar innafor renovering av avløpsanlegget enn det som blir gjort i dag for å oppnå badevasskvalitet i vassdraget, og truleg vil såleis ikkje det lokale brukarmålet om akseptable bakterieverdiar for å kunne fiske i Måna gjennom sentrum bli nådd innan 2021 (bakterietal er ikkje eit kvalitetselement etter vassforskrifta). Under Pkt. 8.1 Økonomiske og personellmessige ressursar - I tabell 6 over budsjetterte kostnader bør årleg lønsvekst og generell prisauke kalkulerast inn med ein årleg vekst på 2,5 %. Under pkt 8.2: Kompetanse Det er ønskeleg at vassområdekoordinator informerer kommunestyre/ underutval om arbeidet i vassområdet, gjerne i samband med overordna planarbeid. *Etter møtet er det avklara med regulanten at det ikkje er innført standard naturforvaltningsvilkår i manøvreringsreglementet for Tinnsjå, og setninga om standard naturforvaltningsvilkår for Tinnsjå under pkt 6 Lokale styringsdokument går derfor ut Overvaking 1. OVERVAKINGSRAPPORT 2017 Forslag til overvakingsrapport er utarbeidd av konsulent Steinar Bergan Tronhus. Det vart i 2017 teke fysisk-kjemiske prøvar i Måna-vassdraget frå Møsvatn til Mæl i fire omgangar, forutan frå Våerjuvet og Vemorkjuvet der det vart teke prøvar to gonger. I tillegg vart det teke prøvar frå

6 Auståe, Tinnåe og Kvitåvatn. I Kvitåvatn vart det teke klorofyll A i tillegg til dei fysisk-kjemiske analysane. Overvakingsrapporten 2017 viser at alle lokalitetane i Måna hadde svært godt eller godt økologisk potensiale, medan Kvitåvatn fekk dårleg miljøtilstand p.g.a for høg verdi av klorofyll A (Prøven er teke frå brua som går over det smale sundet mellom hovudbassenget og nordre arm, og p.g.a. lite djup let det seg ikkje gjera å ta blandprøve. Måleresultatet kan derfor vera feil). Det vart målt svært høge verdiar for e-coli v/ Nylandsbrua (22/8), v/ Miland renseanlegg (22/8) og i utløpet frå Mæl kraftverk (13/6). Det vart målt moderat forhøya verdiar ved Birkeland bru (13/6), nedstrøms Miland renseanlegg (13/6) og i utløpet frå Mæl kraftverk (18/7). Resten av prøvane tilfredsstilte kravet til badevasskvalitet med hensyn til e-coli. AU anbefaler styringsgruppa å godkjenne overvakingsrapporten med følgjande tilføyingar: - Det må understrekast i rapporten at Kvitåvatn har fått dårleg miljøtilstand p.g.a litt for høge klorofyll A-verdiar, og at alle andre parameter er fine. Det må framhevast at analyseresultatet kan vera feil, at Kvitåvatn truleg har god miljøtilstand og at vatnet vil bli følgd opp av nye målingar i Rapporten må også omtale kva hendingar som har utløyst episodane med høge verdiar av e-coli i Måna. Kommentar: Det er ikkje gunstig for turistområdet Gaustablikk dersom Kvitåvatn står med dårleg miljøtilstand. Det er derfor viktig at det framgår tydeleg av rapporten at vatnet har fått dårleg miljøtilstand p.g.a litt for høge klorofyll A-verdiar, og at alle andre parameter er fine. Det må også framgå at analyseresultatet av klorofyll A sannsynlegvis er feil p.g.a prøvetakingsmetoden. Styringsgruppa godkjenner forslag til overvakingsrapport med følgjande tilføyingar: - Det må understrekast i rapporten at Kvitåvatn har fått dårleg miljøtilstand p.g.a litt for høge klorofyll A-verdiar, og at alle andre parameter er fine. Det må anførast at analyseresultatet kan vera feil, at Kvitåvatn truleg har god miljøtilstand og at vatnet vil bli følgd opp av nye målingar i Rapporten må også omtale kva hendingar som har utløyst episodane med høge verdiar av e-coli i Måna. 2. OVERVAKINGSPLAN 2018 A.Kjellsen (FM) og konsulent S. Tronhus har sett opp forslag til overvakingsplan for 2018 med same stasjonar og prøvetakingsfrekvens som i Arbeidsgruppa hadde følgjande innspel til overvakingsplanen: Møsvatn vart overvaka i 2016 og I 2016 vart prøvane teke i utløpet frå Frøystul, og i 2017 på nedsida av Møsvassdammen. Frå 2018 er Møsvatn ein del av den statlege basisovervakinga, men arbeidsgruppa foreslår at vassområdet tek prøvar på nedsida av dammen også i år. Det vart i 2013, 2016 og 2017 teke fysisk-kjemiske prøvar i Vemorkjuvet (tilsaman 6 prøvar) og Våerjuvet (tilsaman 5 prøvar). Alle prøvane har hatt gode verdiar, også for e-coli. Det blir vurdert som lite eigna å ta bunndyrprøvar i juvet, både p.g.a at det ofte er for lita vassføring og at det er vanskeleg framkommeleg når ein har med mykje prøvetakingsutstyr. Det vart stilt spørsmål om desse lokalitetane kan friskmeldast eller om det er naudsynt med fleire prøvar. Arbeidsgruppa

7 foreslår at det blir teke prøvar av desse lokalitetane også i Ein del vassforekomstar i vassområdet er sett i risiko for ikkje å nå miljømålet på grunn av ukjent påverknadsgrad frå avrenning frå avløpsanlegg, landbruk, trafikk, spreidd busetnad og hytter, og har derfor problemkartlegging/ kunnskapsinnhenting som tiltak. Alle elvevassforekomstar i risiko vart overvaka i Innsjøar i risiko vart overvaka i 2015/2016. For å skaffe meir kunnskap om vassforekomstane som står i risiko, foreslår arbeidsgruppa at det blir teke nye prøvar av alle desse lokalitetane i Meir vassmiljødata vil gje grunnlag for ev. å friskmelde vassforekomstar i denne planperioden, ev. starte med planlegging av tiltak for å nå miljømålet i neste planperiode. Kommentar: - Digeråi er i 2018 del av det statlege miljøovervakingsprogrammet for referanseelver. Notodden Jeger og Fisk skal ta ut vassprøvar kvar månad gjennom heile 2018 for oppdragsgjevar Norsk institutt for vannforskning (NIVA). Styringsgruppa godkjente forslag til overvakingsplan med tilføyingane frå arbeidsgruppa. Endeleg overvakingsplan for 2018 vil bli sett opp på møtet mellom Fylkesmannen og vassområdet seinare i vår Eventuelt 1. Aktiv bruk av standard naturforvaltningsvilkår i konsesjonane Vassområdet bør arbeide for å få gjennomført tiltak i vassdrag som har standard naturforvaltningsvilkår knytta til konsesjonen, j.f. prosjektet i Mår/Gjøyst som vassområdet har søkt om midlar til i 2018 (jf. sak 03.02, pkt 3). Arbeidsgruppa går gjennom kva som kan vera aktuelle tiltak etter naturforvaltningsvilkår i konsesjonane i dei forskjellige vassdraga, og presenterer forslag til tiltak for styringsgruppa. 2. Forslag om synfaring i Mår/Gjøyst-vassdraget Det kom forslag om synfaring til den nye dammen ved Grotte og til kraftverket ved Stegaros. Vassområdekoordinator, B.Bjørnsen og N.Østhus fekk i oppdrag å planleggje ei synfaring til området. Det bør leggjast vekt på at ein i synfaringa får vurdert område der tiltak etter standard naturforvaltningsvilkår kan vera hensiktsmessig. 3. Fisk/ fiske i Måna gjennom sentrum Etter innføring av minstevassføring i Måna, bør ein arbeide for å få meir aure i elva også på strekninga gjennom byen. Stikkord er fiskepassasje ved dam Dale og habitatforbetrande tiltak. Dette forslaget bør drøftast med fiskeforvaltar. Atrå, Ragnar Gunleiksrud (sign.) leiar