KLIMAARBEIDET I KOMMUNANE I HORDALAND

Transkript

1 KLIMAARBEIDET I KOMMUNANE I HORDALAND Kommunen spiller ei svært viktig rolle i arbeidet for å nå norske klimamål mot Kommunesektoren er spesiell ved at kommunane har mogelegheit for å påverke utslepp frå mange sektorar gjennom kommunal planlegging, og dermed vere ein aktiv bidragsytar i klimaarbeidet. I det følgjande ligg det føre informasjon om: 1. Kommunale energi- og klimaplanar 2. Miljøsertifisering 3. Døme frå kommunane sitt klimaarbeid 1. Energi- og klimaplan Energi- og klimaplanar vert sett på som ein effektiv og viktig reiskap i arbeidet for å redusere nasjonale klimautslepp. 98 prosent av alle norske kommunar har nå eller er i ferd med å få ein klimaog energiplan. (For meir informasjon om Klimakommunar sjå Enova sine heimesider: I Hordaland har alle 33 kommunane utarbeidd, eller gjort vedtak om å utarbeide, energi- og klimaplan (2011): 19 kommunar har utarbeidd energi- og klimaplan. 14 kommunar har gjort vedtak om å utarbeide energi- og klimaplan. (Fleire er i sluttfasen av planprosessen, t.d. Jondal, Vaksdal, Ullensvang herad). Ferdig plan Gjort vedtak Figur 1: Kart over klimakommunar i Hordaland (Kjelde: Opphavsrett Hordaland fylkeskommune, designa av Geir Ketil Lien, redigert av Lene Omdahl) 2. Miljøsertifisering KLIMA/klimanettverk/møte /klimastatistikk 1

2 Hordaland fylkeskommune arbeider aktivt for å sertifisere eigne verksemder. Hordaland fylkeskommune har tilsett ein person for å utbreie miljøsertifisering både i kommunane og i næringslivet. Miljøfyrtårnordninga er eit viktig satsingsområde i Klimaplan for Hordaland I Handlingsprogram er Miljøfyrtårn mellom anna omhandla i tiltak Alle kommunar bør vere med i Miljøfyrtårnordninga i løpet av Minst 50 % av kommunane bør vere sertifiserte innan Kommunen er planmynde og påverkar sektorar som er viktige for klima, deriblant industri, landbruk og transport. I tillegg kjem eiga verksemd med energibruk og bygningsmasse som viktige faktorar. Dei enkelte tiltaka kommunen kan setje i verk omhandlar mellom anna energiomlegging og effektivisering av energibruken. Miljøsertifisering vert sett på som ein viktig reiskap for kommunane i arbeidet med å gradvis leggja kursen mot ei meir berekraftig forvaltning og drift. Status for miljøsertifisering av kommunar i Hordaland, august 2011: 30 kommunar er med i Miljøfyrtårnordninga. 2 kommunar har vore med, men meldt seg ut. 1 kommune er i prosess for å bli med i Miljøfyrtårnordninga. 16 kommunar har tiltak om miljøsertifisering i sine energi- og klimaplanar. Miljøfyrtårn er mest nytta, etterfølgt av Grønt Flagg. Døme frå kommunar med miljøsertifisering som tiltak i energi- og klimaplanen: Askøy Arbeide for miljøsertifisering av kommunale verksemder, minst 1 verksemd pr år i planperioden med sikte på utviding av ordninga på sikt. Bergen Vedtak i 2007 om innføring av miljøleiing og miljøsertifisering av alle einingar. Sjølve styringssystemet og Vann og avløp: ISO Skular: Grønt flagg.. Andre einingar: Miljøfyrtårn. I ferd med å verte gjennomført. Fjell Miljøfyrtårn - Sertifisere rådhuset som fyrtårn i løpet av planperioden. Radøy Miljøfyrtårn. Arbeida for å miljøsertifisere alle einingane i Radøy kommune. Oppstart/frist: Stord Miljøsertifisere 5 nye tiltak i kommunen innan Verksemda Stord kommune skal miljøsertifiserast i løpet av ein 5 års periode. Tysnes Sertifisering av eiga verksemd innan utgongen av Sertifisering av minimum ei anna verksemd innan utgongen av Granvin Sertifisere ei kommunal avdeling som miljøfyrtårn innan Lindås Utarbeide og gjennomføre plan for sertifisering av eigne verksemder iverksetjing innan Voss 10 Miljøfyrtårnsertifiserte verksemder. 4 Miljøfyrtårnsertifiserte avdelingar i kommunen. Øygarden Føre alle grunnskular og barnehagar i Øygarden mot en sertifisering som Grønt Flagg. KLIMA/klimanettverk/møte /klimastatistikk 2

3 Bømlo kommune 3. Døme frå kommunane sitt klimaarbeid Klima- og energiplan for Bømlo kommune vart vedteken i kommunestyret i Bømlo 15. juni, I prosessen med å lage planen vart det danna ei arbeidsgruppe med representantar frå alle parti. Politikarane har difor eit nært eigartilhøve til klimaplanen og kvart år har dei set av midlar i budsjettet til klimatiltak: Grøn teknologi Ein av strategiane i planen var satsing på grøn teknologi. Det står det i klimaplanen (10.3. Strategi: Grøn teknologi): Bømlo vil byggja opp eit kompetansemiljø for utvikling, bruk og vedlikehald av slik teknologi. Me vil arbeide for at Rubbestadneset vidaregåande skule/maritime fagskule vert ein viktig lekk i dette arbeidet. Utvikling, bruk og vedlikehald av utstyr som brenselceller i skip vert i framtida viktig i yrkesutdanninga. Skulen bør verta den grønteknologiske skulen i Hordaland. I 2010 vart det gjeve tilskot frå kommunen til Rubbestadneset vidaregåande skule/maritime skule for at dei skal kunne bli grønteknologiske skule. No har skulen starta arbeidet med å få realisert eit topp moderne multidisiplin maskinrom. Her vil ein legge vekt på miljøvennleg drift og utvikling av miljøvennleg maskinar. Bømlo kommune har sett av kr ,- i klimatiltak i 2011 til grøn teknologi. ENØK Andre klimatiltak i 2011 er ENØK i kommunale bygg. Her vart det i 2010 satsa på kursing av driftsoperatørane for å byggja opp kompetanse på ENØK. I år vert ENØK i skulebygga prioritert. LED lys Bruk av LED lys i gatelys. Her har Bømlo kommune starta eit prøveprosjekt saman med Finnås Kraftlag. Før utgangen av 2011 skal kommunen få på plass gatelys av LED lys for å synleggjera forskjellen mellom LED lys og vanleg lys. Andre klimatiltak I 2010 vart det gjeve støtte til klimamesse i Rubbestadneset og til miljøbutikken Plant et Tre på Moster gamle skule. Figur 3: Eidesvik ASA, vinnaren av Hordaland Miljøpris 2010 (Foto: Øystein Klakegg) Figur 2: Plant et tre, brosjyre KLIMA/klimanettverk/møte /klimastatistikk 3

4 Granvin herad Energi- og miljøplan for Granvin herad vart vedteken av Granvin Heradsstyre 11 februar, I tråd med planen har Granvin herad vedteke å sertifisere ein del kommunale einingar gjennom Miljøfyrtårn i løpet av 2012: Heradsstyre HS-047/10 Vedtak: Rådmannen sitt framlegg vart samrøystes vedteke: Som ledd i oppfølging av Energi- og miljøplan Granvin herad skal Granvin herad sertifisere kommunal administrasjon, barnehage, skule og sjukeheim gjennom Miljøfyrtårn etter følgjande plan: 1. Sertifiseringsprosessen skal gjennomførast løpet av første halvdel av Det skal gjennomførast ei rask og brei innføring av systemet med felles oppstart for alle einingane med innleidd konsulent. Kvar verksemd skal ha eiga miljøgruppe og eigen kontaktperson som arbeider opp mot miljøfyrtårnansvarleg i heradet. Fitjar kommune Klima- og energiplan for Fitjar kommune vart vedteken i kommunestyret i juni Planprosessen vart set i verk hausten same året, og Stord Fitjar Landbruks- og Miljøkontor har hatt hovudansvaret for planarbeidet. Planen er den fyrste klima- og energiplanen i kommunen, og er utarbeidd som ein temaplan. Det er lagt opp til årleg rapportering (handlingsplan og melding), og rullering av planen innan Ved sida av Miljøfyrtårnordninga, trekker Fitjar kommune fram Midtfjellet vindpark som eit av deira viktigaste tiltak på klimafronten. Midtfjellet Vindpark Midtfjellet Vindkraft AS fikk 19. februar 2007 konsesjon frå Noregs Vassdrag og Energidirektorat, NVE, til å bygge vindkraftverk. Planlagt effekt for anlegget er på 53,5 MW og vil kunne dekke straumforbruket til om lag husstandar. Stønad kjem frå den norske energifondordninga, Enova. 3. Kostnadane med prosessen skal leggast inn i budsjettet / Økonomiplan for Granvin herad for Midtfjellet Vindkraft AS har signert kontrakt med Reinertsen AS, Trondheim, om å bygge veier, oppstillingsplassar og vindmøllefundament til Midtfjellet vindpark. Kontrakten omfattar utbygging av fyrste fase, med opsjon på fase 2. Oppstart er planlagd til 1. september, og byggetida til om lag 11 månadar. For meir informasjon: KLIMA/klimanettverk/møte /klimastatistikk 4

5 Bergen kommune Bergen kommune har etablert ein klimaseksjon som ivareteke det overordna ansvaret for klima- og miljøarbeidet i kommunen. Bystyret vedtok i september 2010 den nye klima- og energihandlingsplanen for Bergen kommune. Planen set konkrete mål for klimagassutslepp og energibruk, og viser korleis Bergen kan oppnå 50 prosent mindre utslepp av klimagassar i perioden Fremtidens byer Bergen kommune arbeider målretta med det nasjonale programmet Fremtidens byer byer med lavest mulig klimagassutslipp og godt bymiljø. Programmet er eit samarbeid mellom Miljøverndepartementet, Olje- og energidepartementet, Kommunaldepartementet og Samferdselsdepartementet. Dei 13 største bykommunane i Noreg deltek. Dei fire satsingsområda i Fremtidens byer er areal og transport, stasjonær energi, forbruksmønster og avfall, og tilpassing til klimaendringar. Prosjektperioden er frå 2009 til Bybanen Bergen kommune var byggherre for bybanen sitt fyrste byggetrinn. Den ble opna 22. juni 2010, i tråd med kommunen sin framdriftsplan. Bybanen er ein del av Bergensprogrammet som vart set i verk gjennom samarbeid med Statens vegvesen og Hordaland fylkeskommune. Klimaukar og festival Klimauka i mai, klimafestivalen i oktober, frukostmøtar og Klimaforum har mobilisert mange av innbyggarane i Bergen. Redesign - arrangement på Torgallmenningen, Grønt Flaggarrangement for skular og barnehagar på Festplassen, workshops, frukostmøtar og konferansar om klima og menneskerettigheitar med meir har samla over stor og små bergensarar. Energitiltak i bygg Bergen kommunale bygg har bygd nye omsorgsbustader i Rådalslien, der eit av bygga er føregangsbygg i massivtre med passivhusstandard. Dette er det fyrste av ei rekkje bygg med passivhusstandard i kommunal regi. Miljøleiing og sertifisering Arbeidet med innføring av miljøleiing i kommunen vart ytterlegare trappa opp i Dei fleste av kommunen sine eigne verksemder er i gong med miljøsertifisering etter ordningane Miljøfyrtårn (etatar, sjukeheim og kontor), Grønt flagg (skuler og barnehagar) og ISO (spesialeiningar med særleg forureiningsansvar). I næringslivet har det òg vorte stort fokus på miljøsertifisering. Ved utgangen av 2010 var det 120 registrerte Miljøfyrtårn i Bergen. 11 resultateiningar i Byrådsavdeling for helse og inkludering er sertifisert som miljøfyrtårn. Brannvesenet har starta opp arbeidet for å bli miljøsertifisert. Byrådsavdelingane i Rådhuset har vore miljøsertifiserte sidan I Byrådsavdelinga for byutvikling, klima og miljø er fire av sju etatar miljøsertifisert i Samferdselsetaten og Innkjøpsseksjonen vart sertifiserte som miljøfyrtårn same år. Ved utgangen av 2010 vart i alt 20 barnehagar og skular miljøsertifisert, med 19 i kategorien Grønt Flagg og ein som miljøfyrtårn. Landstraum i Bergen hamn Kommunen arbeider med å etablere landstraum i Bergen hamn. Dette vil kunne bidra til mindre lokal luftforureining, redusert utslepp av klimagassar og mindre støy. Bergen kommune er òg partner i EUprosjektet Clean North Sea Shipping som omhandlar miljøriktige hamner og skipsfart, i lag med Hordaland fylkeskommune og andre aktørar. Andre tiltak Lokal luftkvalitet, undersøking av miljøgiftar i jord, vann og sjø. KLIMA/klimanettverk/møte /klimastatistikk 5

6 KLIMA/klimanettverk/møte /klimastatistikk 6