HØGDEPUNKT 2011 U N I V E R S I T E T E T I B E R G E N

Transkript

1 HØGDEPUNKT 2011 U N I V E R S I T E T E T I B E R G E N

2 EIT INTERNASJONALT ANERKJENT FORSKINGSUNIVERSITET Universitetet i Bergen (UiB) er eit internasjonalt anerkjent forskingsuniversitet på høgt fagleg nivå. Hovudoppgåvene våre er forsking, utdanning og formidling. Vi er kjenneteikna av faglig breidde, mangfald og høg kvalitet. I 2011 lanserte Kunnskapsdepartementet sitt Forskingsbarometer der dei vurderte UiB som best i landet i forsking og utdanning. Vi gjer det framleis godt på internasjonale rangeringar og frå 2005 til 2011 har vi klatra heile 199 plassar på den anerkjente QS-rangeringa, til ein 121. plass i Talet på primærsøkjarar til utdanningane ved UiB var det høgste nokon gong i Heile 8676 søkjarar hadde UiB som førsteval. Det var ein auke på 1,6 prosent frå rekordåret Særlig gledelig var den store auken av søkjarar til dei matematisk-naturvitskaplege faga, der auka rekruttering er særleg viktig for UiB og for samfunnet. Vi har stadig stor framgang innan mange forskingsfelt, i 2011 var nokon av høgdepunkta at vi fekk tildelt ei femte svært prestisjefylt løyving frå European Research Council. Den nye strategien for 2011 til 2015 vart ferdigstilt og hovudmålet er at UiB skal utviklast vidare som eit internasjonalt anerkjent forskingsuniversitet. Strategien slår fast at kvalitet skal vere rettesnora i alt vi gjer ved UiB. Arbeidet med å rehabilitere det monumentale museumsbygget som universitetets storslåtte hovudbygg og midtpunkt er kome godt i gang. Vi vonar den planlagde aulaen i sørfløyen skal verte ein framifrå møtestad for universitetet, Bergen og nasjonen og at opninga av aulaen kan verte ein viktig del av grunnlovsjubileet i I 2011 vart det kreert 254 nye doktorar ved UiB. Det er det høgste talet nokon gong og med dette har vi nådd vårt ambisiøse mål om 250 nye doktorar i året. Om lag 35 prosent av dei nye doktorane er utanlandske, dette synleggjer UiB som eit internasjonalt anerkjent forskingsuniversitet. SIGMUND GRØNMO, REKTOR KARI TOVE ELVBAKKEN, UNIVERSITETSDIREKTØR 3

3 Forsking for framtida 2011 var Vitskapsåret i Noreg. Med konferansen Forskningsuniversitetet og globale utfordringer drøfta UiB korleis og kvifor den frie og grunnleggjande forskinga kan møte dei globale utfordringane. Konferansen var eit samarbeid mellom UiB og Kunnskapsdepartementet, og vart opna av forskingsog høgare utdanningsminister Tora Aasland. Rekordmange studentar ønskte velkomen Tysdag 16. august vart det akademiske år høgtideleg opna på Muséplass. Aldri tidlegare har fleire håpefulle studentar søkt seg til Universitetet i Bergen (UiB) som førsteval: 8676 primærsøkarar slåst om 3854 studieplassar. Hundrevis av studentar og tilsette hadde møtt opp framfor Universitetsmuseet i Bergen for å delta på den årvisse opningsseremonien. Mellom talarane var tidlegare statsråd Gudmund Hernes, som oppmoda dei frammøtte til å utfordre etablerte sanningar og verte kritiske studentar: Det er dei som sym motstraums som vert nobelprisvinnarar. Opninga av det akademiske året var i 2011 prega av terrorhandlingane 22. juli, som vart markerte med eitt minutts stille. Danning i fokus UiB arbeider kontinuerleg for å gjere utdanninga endå betre. Ugleprisen er universitetet sin pris for utdanningskvalitet. I 2011 vart prisen delt mellom faget Global helse og kursrekkja Antikkens Filosofi. I 2011 vart det òg sett ned eit utval ved UiB for å fremje akademisk danning. Det vart oppretta eigne danningsemne, og Senter for vitskapsteori fekk Læringsmiljøprisen for arbeidet med desse. Då Universitetet i Oslo feira 200 år, var gåva frå UiB ein danningskonferanse. Sjå talane frå opninga: 5

4 Doktorgradsrekord og æresdoktorar 254 personar fullførte doktorgraden sin ved UiB i Det er fleire enn nokon gong før, og markerer ein milepæl for universitetet. Over ein tredjedel av doktorgradane vart avlagt av utanlandske forskarar. 40 var frå land i Europa; 30 frå Asia; 15 frå Afrika og 4 frå Nord- og Sør-Amerika. Rundt halvparten av doktorgradskandidatane i 2011 var kvinner. Kvart semester arrangerer UiB ein høgtideleg doktorpromosjon i Håkonshallen. Under promosjonen i august vart to nye æresdoktorar utnemnte: Gudmund Hernes og Arne Skauge. Kvar for seg har dei tydd mykje for universitetet. Sjå intervju med æresdoktorane: Internasjonalt anerkjent UiB er eit internasjonalt anerkjent forskingsuniversitet. I 2011 vart vi rangert på ein 121. plass i verda av QS World University Rankings. Sidan 2005 har vi klatra 199 plassar på rangeringa. Vi er mellom dei hundre beste når det gjeld siteringar i vitskaplege tidsskrift. På lista til Times Higher Education er vi med ein 191. plass mellom dei 200 fremste universiteta i verda. Også Kunnskapsdepartementet rangerer UiB høgt. I høve Vitskapsåret lanserte departementet ein rapport som samanlikna data frå norske universitet på kriterium som gjeld forsking og utdanning. Konklusjonen var at UiB er det norske universitetet som gjer det best. Fleire av Noregs Forskingsråd sine evalueringar utpeikte også i 2011 forskingsmiljø ved UiB som leiande i verda. 7

5 Økonomi, lakselus og klima Forskinga ved UiB vart i 2011 styrka med tre nye senter: Senter for Klimadynamikk (SKD), Sea Lice Research Centre (SLRC) og Bergen Center for Competition Law and Economics (BECCLE). SKD har fått 200 millionar kroner frå Kunnskapsdepartementet i 12 år for å byggje vidare på forskinga i SFF Bjerknessenteret, eit av universitetet sine senter for framifrå forsking. SKD er eit samarbeid mellom UiB, Nansensenteret, Havforskingsinstituttet og Uni Research. BECCLE er eit samarbeid mellom UiB og Noregs Handelshøgskole og samlar økonomar og juristar for konkurransepolitiske problemstillingar. Det faglege samarbeidet gjer senteret til eitt av svært få i verda på dette feltet. SLRS er eit Senter for forskingsdriven innovasjon, med løyving frå Forskingsrådet. Senteret skal vinne ny kunnskap om lakselus og nye metodar for lusekontroll. UiB er vertsinstitusjon for senteret. Norges Veterinærhøgskule, Havforskningsinstituttet, UNI, Novartis Animal Health, Ewos Innovation, Marine Harvest, Patogen Analyse og Lerøy Seafood Group er partnerar. Forsking av høg kvalitet I 2011 vart UiB sin strategi for dei neste fire åra vedteken. Den nye strategien har som hovudmål at UiB skal vere eit internasjonalt anerkjent forskingsuniversitet. Hovudmålet tyder mykje for strategiske val på alle plan. Eit hovudmål for forskinga er at universitetet skal fremje grunnleggjande forsking av høg kvalitet. Eit godt døme på internasjonalt anerkjent forsking ved UiB er Det europeiske forskingsrådet si løyving av 18 millionar til diabetesforsking. Professor Pål Rasmus Njølstad ved UiB forskar på gener som kan vere assosierte med overvekt og diabetes. UiB har no fått dei prestisjetunge Advanced Grants frå Det europeiske forskingsrådet fem gonger. Les strategien: 9

6 I dialog med samfunnet Christiekonferansen vart arrangert for andre gong i 2011, og er no vel etablert som Vestlandets viktigaste møteplass mellom universitetet og samfunnet kring. Universitetet gir Bergen kjempekrefter, skreiv forskings- og høgare utdanningsminister Tora Aasland i ein kronikk etter konferansen. Aasland meinte at konferansen provar at UiB er svært medvitne om å sjå samspelet mellom universitetet og samfunnet. Museumsprosjektet 2014 Rehabiliteringa av Universitetsmuseet i Bergen har starta for alvor. I løpet av dei neste åra skal den monumentale museumsbygningen stå fram som det fremste institusjonelle symbolet på universitetet, og som den viktigaste møteplassen for kultur, formidling og representasjon. Det skal verte eit bygg både for universitetet, Bergen og Noreg. Kunnskapsdepartementet er oppdragsgjevar, og 14. mars 2011 vart kontraktane underskrivne av Statsbygg, rådgjevingsselskapet Sweco, Bjerk og Bjørge arkitekter og arkitektkontoret Helge Schjelderup. Målet er at Grunnlovsjubileet 2014 skal feirast i den nye aulaen i museet. Du kan følgje arbeidet på: uib.no/museumsprosjektet Sjå video om rehabiliteringa: Sjå video frå konferansen: Alumnus på frammarsj Konferansen er ein god manifestasjon på kva UiB kan tilby og kva me tyder for samfunnet, sa rektor Sigmund Grønmo. Kontakten med uteksaminerte studentar er viktig for UiB. Alumnusverksemda skal skape tettare dialog med samfunnet. UiB alumni er ein nettbasert møteplass for fagmiljø, studentar, alumnar, samfunns- og næringsliv. Alumniarbeidet er no på frammarsj. Eit døme på det er dei fem hundre nye alumnane frå SV-fakultetet som registrerte seg i alumnusportalen hausten

7 Kompetanse 2020 UiB tok initiativ til undersøkinga Kompetanse 2020 for å finne ut kva slags kompetanse og arbeidskraft som blir etterspurd i samfunnet. Undersøkinga resulterte i ein 130-siders rapport og ein nasjonal konferanse om studiekvalitet. Holbergprisen til Jürgen Kocka Stortinget oppretta Holbergs internasjonale minnepris i 2003, for å fremje samfunnsvitskap, humaniora, juss og teologi. UiB er tildelt vertskapsrolla for prisen. I 2011 gjekk prisen til den tyske professoren Jürgen Kocka, som er historikar med dagens Tyskland og Europa som spesialfelt. Prisen vart overrekt av H.K.H. Kronprins Haakon i Håkonshallen. Kompetanse 2020 viste at næringslivet set pris på akademiske verdiar som evne til sjølvstende og kritisk tenking, i tillegg til faglig og teoretisk kunnskap. Spesielt vil studentar med bachelorgrad verte meir etterspurde. Undersøkinga avkrefta også at det skjer ein hjerneflukt frå Bergen: Rundt halvparten av dei ferdig utdanna kandidatane vert verande i Hordaland etter endt utdanning. Les rapporten: Som ein del av Holbergprisen vert Nils Klim-prisen kvart år delt ut til ein yngre, nordisk forskar innan dei same felta. Vinnaren i 2011 var postdoktor Jørn Jacobsen ved Det juridiske fakultet ved UiB. Sjå intervju med Jørn Jacobsen: 13

8 Fastlegar på universitetet Studentar i Bergen og internasjonalt tilsette ved UiB har fått eit eige fastlegetilbod. Legene på Høyden er eit legesenter på Vektertorget med tre legar, som tilbyr fastlegetenester, timar på kort varsel og akutt hjelp ved behov. Legesenteret er kome i stand gjennom eit samarbeid mellom UiB, Studentsamskipnaden i Bergen og Bergen kommune. Dei tre legane snakkar norsk, hindi, urdu, engelsk, fransk og tysk. Eit grønare universitet UIB vil gjere sitt for miljøet. Når 2012 er omme skal talet på parkeringsplassar reduserast med 30 prosent, noko som utgjer 207 færre plassar. Vi gjer dette for at UiB skal verte eit meir miljøvenleg universitet. Dette er eit av dei viktigaste bidraga vi har for å redusere bilbruken i Bergen sentrum, seier universitetsdirektør Kari Tove Elvbakken. UiB satsar også på energiøkonomiserande tiltak, gjennom oppussing, investeringar og stenging av hus i periodar. Alle bygningar er energimerka. UTGIVER: Universitetet i Bergen FOTO: Paul Sigve Amundsen: forside, s. 3, 4, 8, 10, 13 Colourbox: forside, s. 8, 9, 13, 15 Thor Brødreskift: forside, s. 6 Marit Hommedal/Scanpix/Holbergprisen: forside, s. 12 Jan Kåre Wilhelmsen: s. 3 GRAFISK DESIGN: Kommunikasjonsavdelingen, UiB

9 Adresse: Postboks 7800, 5020 BERGEN / E-post: post@uib.no / Telefon: /