BUDSJETT 2016 ØKONOMIPLAN

Transkript

1 BUDSJETT 2016 ØKONOMIPLAN

2 Innhald i budsjett 2016 og økonomiplan BUDSJETT ØKONOMPLAN Innleiing Strategi- og budsjettprosessen Økonomiske mål for Skodje kommune Utvalde finansiell nøkkeltall Gjeldsbelastning sett i høve til disposisjonsfondet Økonomiske mål for planperioden Økonomiske føresetnader Inntekter Rammetilskot Skatteinngang inkludert inntektsutjamning Andre generelle statstilskot Eigedomsskatt Budsjettdokumenta Skjema 1 A driftsbudsjettet Skjema 1 B Fordeling til drift av einingane Oppsummering av endringar innan tenesteområde frå 2015 til Barnehage Kultur Skule Politisk styring, sentraladministrasjon og IT-drift Prestemarka Helse- og omsorgseininga Koordinerande eining Barnevern NAV Busetting av flyktningar Planperioden etter Investeringsbudsjettet Investeringsplan økonomiplanperioden

3 6. Gebyrregulativet Nærare om vatn, avløp, renovasjon og feiing (VAR-områda) Oppsummering... 22

4 1. Innleiing Dette dokumentet inneheld rådmannen sitt framlegg til budsjett for 2016 og økonomiplan for Det er Kommunelova med budsjettforskrifta som gir retningslinjer for det kommunale budsjettarbeidet. Kommunelova 44 seier at: 1. Kommunestyret og fylkestinget skal en gang i året vedta en rullerende økonomiplan. 2. Økonomiplanen skal omfatte minst de fire neste budsjettår. 3. Økonomiplanen skal omfatte hele kommunens eller fylkeskommunens virksomhet og gi en realistisk oversikt over sannsynlige inntekter, forventede utgifter og prioriterte oppgaver i planperioden. Planen skal være satt opp på en oversiktlig måte. 4. I økonomiplanen skal det for hvert enkelt år økonomiplanen omfatter anvises dekning for de utgifter og oppgaver som er ført opp, jf. 46 nr Planer som omfatter avgrensede deler av kommunens eller fylkeskommunens virksomhet, skal integreres i økonomiplanleggingen og bruken av midler innarbeides i planen. 6. Kommunestyret og fylkestinget vedtar selv økonomiplanen og endringer i denne. Vedtaket treffes på grunnlag av innstilling fra formannskapet eller fylkesutvalget. Ved parlamentarisk styreform, skal rådet avgi innstilling som nevnt. 7. Innstillingen til økonomiplan, med de forslag til vedtak som foreligger, skal legges ut til alminnelig ettersyn minst 14 dager før den behandles i kommunestyret eller fylkestinget. Dette gjelder likevel ikke ved innstilling som gjelder endringer i økonomiplanen. 8. Økonomiplanen og endringer i denne oversendes departementet til orientering Økonomiplanen skal vise økonomiske konsekvensar av tiltak i årsbudsjettet dei påfølgjande åra. Vidare skal den uttrykkje kommunestyret sine mål og strategiar dei næraste åra basert på kommuneplanen sin langsiktige del og andre fagplanar som omfattar delar av den kommunale verksemda. Hausten 2013 var Skodje kommune i byrjinga av ein utfordrande økonomisk situasjon. Prognosane synte at kommunen ville få store underskot på drifta i dei kommande åra dersom ein ikkje trefte tiltak for å rette på situasjonen. Det vart difor satt i gang eit stort omstillingsarbeid, med tilhøyrande kostnadskutt og tilpassing av organisasjonen. Dette vart gjort samstundes med at ein innførte skatt på eigedom for Målet var å gradvis gå mot eit netto driftsresultat på 3 %, med ei tilhøyrande styrking av disposisjonsfondet. Ein byrjar no å sjå resultatet av det omstillingsarbeidet som er gjennomført. Det er blant anna forventa eit marginalt positivt driftsresultat for Dette tyder ikkje at omstillingsarbeidet er ferdig. Ein har fortsatt fleire områder med uløyste oppgåver og store utfordringar. Det er også fleire usikre økonomiske faktorar når det gjeld økonomiplanperioden. For 2016 og i dei påfølgjande åra er det knytt ein viss usikkerhet til skatteinntektene. Det er også verd å merkje seg at Skodje kommune har relativt høg lånegjeld, noko som er med på å redusere kommunen sin finansielle handlefridom.

5 Kroner pr. innbyggjar 2. Strategi- og budsjettprosessen Strategi- og budsjettprosessen har vore prosjektorganisert med formannskapet som styringsgruppe. Rådmann som prosjekteigar, økonomisjef som prosjektleiar og rådmannsteamet som prosjektgruppe. For rådmannsteamet har det vore av stor verdi gjennom heile prosessen å kunne halde seg til formannskapet som styringsgruppe. Med denne måten å organisere arbeidet på meiner ein at ein i stor grad har lukkast med å skape ei felles problemforståing i kommunen og strategisk retning for kommunen for å arbeide seg ut av sine økonomiske utfordringar. Budsjettprosessen byrja i veke 37 og vert avslutta ved vedtaking i veke 51. Ein har soleis brukt vel 3 månader på å analysere kommunen sin økonomiske stilling- og status, driftsmessige utfordringar, kva mål ein må sette seg framover, og korleis ein skal innrette seg for å nå disse måla. 3. Økonomiske mål for Skodje kommune 3.1 Utvalde finansiell nøkkeltall Netto lånegjeld pr. innbyggjar Skodje Kostragruppe Langsiktig gjeld i % av brutto driftsinntekter Skodje 198,1 214,8 207,4 192,7 232,9 Kostragruppe 1 186,9 195,6 194,9 204,6 212,0

6 Netto driftsresultat i % av brutto driftsutgifter Skodje 3,4-2,4 1,3 0,1-1,5 Kostragruppe 1 1,7 1,3 2,5 0,8 0,2 Mål 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 Disposisjonsfond Figurane ovanfor og på førre side syner nokre av dei utfordringane Skodje kommune har hatt, og fortsatt har. For det første hadde kommunen negativt driftsresultat i For det andre har kommunen eit relativt høgt gjeldsnivå, både i høve til kvar einskild innbyggjar og i høve til brutto driftsinntekter. Dette heng naturleg nok saman med store investeringar i blant anna kommunale bygg. Underskot i drifta er normalt blitt dekt opp ved at ein belastar kommunens disposisjonsfond. I 2014 var disposisjonsfondet på 12,6 mill. kr. Med andre ord er kommunens handlefridom i høve til å dekke inn meirforbruk relativt avgrensa, sjølv om det er venta ei viss betring i situasjonen i løpet Gjeldsbelastning sett i høve til disposisjonsfondet Det er viktig å sjå dei tre økonomiske størrelsane netto driftsresultat, gjeldsnivå og disposisjonsfond i samanheng.

7 Disposisjonsfondet representerer kommunens finansielle motstandskraft i kraft av å vere ein buffer ein kan tære på i høve utgiftene blir høgare enn inntektene. Dette er særs viktig for ein relativt liten kommune som Skodje, kor einskildhendingar kan få store konsekvensar for kommunens driftsutgifter. Det vil normalt ta tid å gjennomføre naudsynte endringar for å tilpasse seg ein ny situasjon. I slike høve vil det vere avgjerande for sluttresultatet at det er god nok kvalitet på forbetringsprosessane, noko som krev at ein har økonomisk handlefridom til å gjennomføre prosessane over tid. Skodje kommune har relativt høg lånegjeld, noko som gjer kommunen sårbar for endringar i rentenivået. Økonomi- og finansreglementet er med på å redusere denne risikoen, men eliminerer den ikkje. Vi er no inne i ein periode med historisk låg lånerente. Det er venta at lånerentene vil halde seg låge også i dei næraste åra, for så å stige litt mot slutten av planperioden. Dersom rentenivået skulle stige kraftig, vil dette utgjere ein vesentleg økonomisk risiko for kommunen. Disposisjonsfondet gjev også finansiell handlefridom for kommunen, og kan blant anna nyttast til framtidige investeringar. Dette er særs viktig for ein kommune som ikkje klarer å finne tilstrekkelig dekning for avsetningar til nye investeringar over driftsbudsjettet. Kommunenes Sentralforbund (KS) har i eit notat frå 26. juni 2015 uttalt at ein kommune med avgrensa økonomisk handlefridom er kjenneteikna slik: (Tal for Skodje kommune 2014 i parentes): Korrigert netto lånegjeld som overstig 75 % av inntektene (94,5 %). Netto driftsresultat (etter bundne avsetningar) under 1 % av inntektene (-1,5 %). Disposisjonsfond under 5 % av inntektene. (4,4 %). I den same artikkelen er det uttalt at følgjande kjenneteiknar ein kommune med lite økonomisk handlefridom: Korrigert netto lånegjeld som overstig 75 % av inntektene. Netto driftsresultat (etter bundne avsetningar) som er negativt. Disposisjonsfond under 2 % av inntektene. I høve til desse kriteria var Skodje kommune i 2014 midt i mellom «avgrensa handlefridom» og «lite handlefridom». 3.3 Økonomiske mål for planperioden På bakgrunn av den vanskelige økonomiske situasjonen ein stod ovanfor hausten 2013, vedtok ein i budsjettvedtaket for å sette i verk ein snuoperasjon der ein gradvis skulle snu meirforbruk til mindreforbruk, og kor framtidige investeringar skal bidra til samla kostnadsreduksjonar.

8 Måla var følgjande: Skodje kommunestyre vedtek som overordna mål for all verksemd i kommunen at det økonomiske resultatet gradvis skal styrast frå dagens underskot til eit overskot på 3 % i Dette vil seie ei årleg gjennomsnittleg resultatforbetring på ca. 2,25 %. Skodje kommune sitt ubundne driftsfond skal ikkje gå under 5 million kr i planperioden. I perioden skal fondet gradvis vekse. Ein er no, to år seinare, kommen langt i omstillingsprosessen. Det er venta at ein ser økonomisk resultat av denne allereie i 2015, og vidare i I løpet av dei to åra som er gått sidan kommunestyret sette desse måla har det også vert store endringar i rammene for kommunen, blant anna i form av nye oppgåver og endringar i tenestetilbodet er krevjande, og stiller nye krav til effektiv drift. Sett i lys av kommunen sin økonomiske situasjon, synes det fornuftig - og naudsynt - å ha mål for netto driftsresultat og storleiken på disposisjonsfondet også for den nye planperioden. I tillegg bør ein vurdere å mål om at nye investeringar dels skal finansierast utan låneopptak. Det bør vere eit mål for kommunen å halde disposisjonsfondet på minimum 6 % av brutto driftsinntekter for å sikre ein tilstrekkeleg økonomisk buffer. Vidare bør det vere eit mål for kommunen å styre mot eit netto driftsresultat på 3 % i løpet av planperioden. Dette for å sikre at det er rom for avsetningar både til disposisjonsfondet og til finansiering av nye investeringar. 4 Økonomiske føresetnader 4.1 Inntekter Kommunen sine frie inntekter består i hovudsak av skatt på formue og inntekt, og statlege overføringar. Inntektsrammene blir for ein stor del styrt av staten gjennom behandling av stats- og nasjonalbudsjettet, samt endringar i skattelovgivinga. I tillegg til frie inntekter har kommunane inntekter frå staten i form av øyremerka tilskot, samt andre inntekter frå sal/leige og brukarbetalingar. Kommunane har sjølve ansvaret for å tilpasse sin ressursbruk og tenesteproduksjon i høve til fastsette inntektsrammer, gitt gjeldande regelverk.

9 Inntektskjelder i % av brutto driftsinntekter 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 % Skodje Kostra 1 Andre driftsinntekter 13% 14% Salgs- og leieinntekter 12% 13% Eiendomsskatt 0% 2% Andre statlige tilskudd til driftsformål 4% 3% Statlig rammeoverføring 41% 42% Skatt på inntekt og formue 30% 27% Figuren ovanfor syner Skodje kommunes inntekter målt i prosent av brutto driftsinntekter for 2014, jamført med kostragruppe 1. (jamførbare kommunar). Om ein ser på frie inntekter pr. innbyggjar, ser ein at Skodje kommune ligg noko lågare enn det som er snittet for kostragruppe Frie inntekter pr. innbyggjar Skodje KOSTRA Rammetilskot Rammetilskotet utgjer den største inntektsposten for Skodje kommune, og er ein del av dei frie inntektene. Dette tilskotet vert gitt til alle kommunar med eit likt kronebeløp pr.

10 innbyggjar. For 2016 utgjer dette tilskotet pr. innbyggjar (målt i høve til innbyggjartalet pr. 31. juli 2015). Dette er ein auke på 1,08 % samanlikna med tilskotet pr. innbyggjar i Justert for løns- og prisauke (anslått til 2,7 % i 2016) er det ein realnedgang på ca. 1,6 % i innbyggjartilskotet målt pr. innbyggjar. Dette kan tolkast som at det ligg ei forventning om auka effektivitet i kommunane si drift. Rammetilskotet blir justert opp eller ned i høve til ei rekkje kriterar som skal seie noko om kor kostnadskrevjande det er å drifte kommunen i høve til andre kommunar. Desse kriteriene er lista opp her: Kriterium Indeks 2016 Indeks 2015 Endring i % Innbyggjarar 0 1 år 1,2269 1,2640-2,9 % Innbyggjarar 2 5 år 1,2677 1,3017-2,6 % Innbyggjarar 6 15 år 1,1129 1,1130 0,0 % Innbyggjarar 16 22år 0,9854 1,0084-2,3 % Innbyggjarar år 0,9837 0,9743 1,0 % Innbyggjarar år 0,8272 0,8389-1,4 % Innbyggjarar år 0,9341 0,9154 2,0 % Innbyggjarar 90 år og over 0,7880 0,7284 8,2 % Landbrukskriteriet 0,8302 0,8256 0,6 % Reiseavstand innan sone 1,0342 1,0418-0,7 % Reiseavstand til nabokrets 1,7476 1,7006 2,8 % Basiskriteriet 2,6748 2,7164-1,5 % Innvandrarar 6 15 år, ekskl. Skandinavia 0,6579 0,6480 1,5 % Norskfødde med innvandrarforeldre 6 15 år* 0,3185 0,3158 0,9 % Dødelegheitskriteriet 0,7674 0,8083-5,1 % Barn 0 15 år med einslig forsørgjar 0,8783 0, ,5 % Låginntektskriteriet 0,5466 0, ,1 % Uføre år 0,8621 0,8853-2,6 % Flyktningar utan integreringstilskot 0,2747 0, ,3 % Opphopingsindeks 0,3025 0, ,2 % Urbanitetskriteriet 0,6150 0,6209-1,0 % Psykisk utviklingshemma 16 år og over 1,2334 1, ,6 % Ikkje-gifte 67 år og over 0,7774 0,8115-4,2 % Barn 1 år utan kontantstøtte 1,4698 1,3826 6,3 % Innbyggjarar med høgre utdanning 0,7518 0,7621-1,4 % Indeks utgiftsbehov ,0627 Indeks utgiftsbehov ,0773 * Ekskl. Skandinavia I høve til denne tabellen er Skodje kommune for 2016 berekna å vere 6,27 % dyrare å drifte enn ein gjennomsnittskommune. Kommunen får difor ein økonomisk kompensasjon i 2016

11 form av ei inntektsutjamning på 13,7 mill.kr. Dette er ein nedgang på 2,2 mill. kr i høve til Nedgangen skuldast i hovudsak endringar i demografiske høve. Samla rammetilskot og inntektsutjamning er venta å auke med 0,95 % frå 2015 til Simuleringar basert på gjeldande kriterar for inntektsutjamning syner at det for resten av planperioden er venta ein viss auke i tilskotet for 2017, og deretter ein nedgang i 2018 og ei lita auke igjen i Variasjonane er knytt til endringar i inntektsutjamninga. Målt i høve til innbyggjartalet er det venta ein realnedgang kvart år. I framlegget til økonomiplan er øvrige statstilskot, som til dømes er integreringstilskot og vertskommunetilskot, foreslått å vere uendra frå og med 2016 og i heile planperioden Skatteinngang inkludert inntektsutjamning Skatteinntekter er ein del av kommunanes frie inntekter. Det er stor variasjon i skatteinntektene mellom kommunane. Dei kommunane som har skatteinntekter under landsgjennomsnittet får dels kompensert for dette gjennom ordninga for inntektsutjamning, medan dei kommunane som har høgare skatteinntekter enn landsgjennomsnittet får eit tilsvarande trekk i sin skatteinngang. Skodje kommune har i fleire år hatt lågare skatteinngang pr. innbyggjar enn landsgjennomsnittet. Etter inntektsutjamning er det venta at skatteinngangen vil ligge på 94,5 % av landsgjennomsnittet i heile planperioden. I budsjettframlegget for 2016 er det lagt til grunn skatteinntekter på 105,9 mill. kroner. Dette er i tråd med anslaga i regjeringa sitt forslag til statsbudsjett for For resten av planperioden er det lagt til grunn ein forsiktig vekst i skatteinntektene. Veksten kjem først og fremst som ein konsekvens av ei forventa auke i innbyggjartalet i kommunen. Det er knytt stor usikkerhet til anslaget på skatteinngang, både for 2016 og for resten av planperioden. Utviklinga i sysselsetjing, arbeidsstyrken og endringar i skattereglane er faktorar som kan påverke både nasjonal og lokal skatteinngang.

12 4.1.3 Andre generelle statstilskot Denne posten består i all hovudsak av vertskommunetilskot og integreringstilskot. Integreringstilskotet er knytt til mottak av flyktningar, og utgjer heile veksten frå 2015 til For resten av planperioden er det lagt til grunn at desse inntektene vil ligge på same nivå som i Eigedomsskatt Som eit ledd i omstillingsarbeidet frå økonomiplanperioden vart det bestemt å innføre eigedomsskatt for 2015 i Skodje kommune. Det vart samstundes vedteke at eigedomsskatten skulle gå til å styrke disposisjonsfondet. Det er i økonomiplanperioden for foreslått å vidareføre eigedomsskatten på same nivå som i Det er vidare foreslått at eigedomsskatten ikkje blir teke inn i drifta av dei kommunale tenestene. For 2016 er det foreslått at den går til å styrke kommunens disposisjonsfond. Av skjema 1 A og 1 B ser ein at det er venta om lag uendra frie inntekter i planperioden. Auka avdrag og renter på lån gjer at ein kan vente ein liten realnedgang i rammene som blir tilført drift (dersom ein ikkje ynskjer å belaste fond) for åra etter Med andre ord må ein rekne med at det også i denne planperioden må gjerast innsparingar i drifta. Dei økonomiske måla som er foreslått i kapittel 3 i denne planen er viktige for å sikre ei sunn utvikling i kommunen sin økonomi. Vi veit at det er knytt usikkerhet til skatteanslaget for Det er også knytt usikkerhet til kva endringar som vil komme i inntektsmodellen for kommunane etter kommunereforma. Gjeldsnivået er høgt, og er med på å innskrenke kommunen sin økonomiske handlefridom. Samstundes ser ein at det fortsatt er naudsynt å gjere store investeringar i åra som kjem, jamfør investeringsbudsjettet. For å redusere behovet for lånefinansiering, er det foreslått å nytte eigedomsskatten til nye investeringar i åra frå Når ein ser kommunens økonomiske situasjon i samanheng med nært dei utfordringane vi står ovanfor, er det slik rådmannen ser det av stor nytte for kommunen å behalde eigedomsskatten i heile planperioden. Samstundes er det rådmannens vurdering av ein så langt som råd er bør nytte eigedomsskatten til å redusere kommunens finansielle risiko og som bidrag til å realisere naudsynte investeringar til beste for kommunens innbyggjarar.

13 5 Budsjettdokumenta 5.1 Skjema 1 A driftsbudsjettet Driftsrekneskapen viser ei oversikt over frie inntekter, finanspostar, fordeling til drift, avsetningar og overføringar til investeringsbudsjettet. For 2016 er det foreslått å tilføre 246,3 mill. kroner til drifta, medan eigedomsskatten er foreslått tilført disposisjonsfondet. Driftsbudsjettet er sett opp slik at ein får eit netto driftsresultat som er 3 % av brutto driftsinntekter i 2017 og i resten av planperioden. For resten av planperioden er det foreslått å overføre delar av dei frie inntektene til investeringsbudsjettet, slik at ein får ein viss reduksjon i behovet for låneopptak. Sjå investeringsbudsjettet for detaljar.

14 5.2 Skjema 1 B Fordeling til drift av einingane I driftsbudsjettet for perioden er det foreslått ei effektivisering av drifta slik at ein når målet om netto driftsresultat på 3 % frå og med Oppsummering av endringar innan tenesteområde frå 2015 til Barnehage Frå 2016 er det behov for 26 nye barnehageplassar ved Skodje kommunale barnehagar. For å unngå «flukt» til Ålesund med påfølgjande refusjonskrav frå Ålesund kommune, bør vi tilby plass til alle søkjarar. Vi har kapasitet i form av areal, men må auke årsverk for å handtere

15 dei 26 nye plassane. Skodje kommune driftar desse rimelegare enn det hadde kosta oss å «kjøpe» desse i Ålesund Kultur Kultureininga fikk i 2015 overført ansvar for folkehelse med påfølgjande tilskot frå fylket på kr i året. Med bakgrunn i dette, samt ei reduksjon i biblioteksjefstilling til 80% finn kultur eininga rom for å vidareføre drift i kulturskule, samt vurdere å kvalitetssikre drifta og tilsynet av Gomerhuset gjennom ei eventuell ny deltidsstilling Skule Årsverk i skulane vert vidareført på dagens nivå, men med ei endring av ressursbruk mellom skulane for å sikre likeverdig tilbod. Veksten er knytt til «Felles skule». Her ligg skyss utgifter, utgifter til spes. ped. ved privat skule, kjøp av skuleplassar/ internat ved spesialskular i nabokommunar. Desse postane har kommunen liten «styring med», og må leggjast på det nivå som er realistisk ut ifrå det vi har kjennskap til av kostnadar som kjem i Ei stifting knytt til Stette skule har søkt utdanningsdirektoratet ( Udir) om etablering av privatskule. Dei har gjennom dialog med rådmannen formidla at målet er å starte opp frå og med skuleåret 2016/2017. UDIR gjev svar på søknaden innan 1. april. Dersom denne etableringa vert gjennomført medfører dette reduserte kostnadar til skuledrift i I kronebeløp for 2016 utgjer dette i overkant av 2 mill. kr. (Ein må merke seg at det er i 2016 og 2017 at innsparingane vil vere av dette omfanget. Frå og med 2018 vil finansieringsordninga av private skular, gjennom trekk i rammetilskotet, medføre ei lågare årleg innsparing). Rådmannen tilrår utifrå både faglege og personalmessige forhold å styrke årsverk i dei resterande kommunale skulane dersom det vert etablert privatskule ved Stette frå hausten Politisk styring, sentraladministrasjon og IT-drift Politisk styring må styrkast i samsvar med endringar i reglement for møtegodtgjersle, samt auka møteverksemd knytt til kommunereformarbeid. Sentraladministrasjonen får meirkostnadar knytt til ei rekke interkommunale samarbeid som vert belasta her, samt etableringskostnadar knytt til implementering av fagsystem som på sikt gjev meir rasjonelle arbeidsprosessar. Ingen auke i årsverk. IT-drift: Meirkostnadar er knytt til e-kommune (Interkommunalt samarbeid på IKT- området), auka IT-relaterte kostnader grunna utvikling i valutakursen og auka satsing på digitalisering.

16 5.1.5 Prestemarka Brukarar med endra funksjonsnivå fører til større behov for ressursar. Andre brukargrupper, til dømes ungdom med åtferdsvanskar, psykiatri m.m. kjem inn under denne eininga. Eininga ventar også auka behov for avlastning, t.d. gjennom pålegg frå fylkesmannen. Årsverk: Under vurdering Helse- og omsorgseininga Ressurskrevjande brukarar utgjer nesten 3 mill. (ca. 5 årsverk). Tenestar til dette vert i stor grad kjøpt av private firma, både for å kunne skaffe nok personell, redusere transaksjonskostnadar, samt raskt fjerne kostnaden når behovet ikkje lenger er tilstade. Nye utgifter knytt til lovpålagde kommunale akutte døgnplassar i samarbeid med Ålesund, samt nytt felles naudnett. Årsverk: Uendra Koordinerande eining Auke i omsorgsløn og auke i aktivitetskontakt vert i større grad nytta enn tidlegare for å hindre for redusert funksjonsnivå og behov for andre tenester. Budsjettramme til dette er no plassert ved koordinerande eining. Overført fysioterapitenesta frå helsesenteret utgjer ein stor del av dei endra rammene frå 2015 til Årsverk: Uendra utover at fysioterapeutane no er organisert i koordinerande eining Barnevern Tiltak i og utanfor heimen har kostnadar som er regulert av fosterheimssatsar og eventuell kjøp av institusjonsplassar. Tiltaka er eit resultat av svært naudsynte vedtak eller domsavgjerdsler. Kostnad knytt til dette har kommunen liten mogelegheit til å redusere. Budsjett må baserast på dei tiltaka og kostnadane ein er kjent med vil kome i 2016 Årsverk: Uendra (Statleg finansierte årsverk vert auka med 50 % stilling) NAV Behovet for økonomisk sosialhjelp har auka dei siste åra. Samanlikna med andre kommunar har vi hatt unaturleg låge kostnadar, og ser at desse ikkje lenger kan haldast på eit slikt nivå syner eit stort overforbruk på denne posten. Årsverk: Uendra Busetting av flyktningar Skodje kommune skal mest truleg ta imot inntil 20 nye flyktningar i Kommunen mottar eit integreringstilskot i dei frie inntektene som skal gjere oss i stand til gjennomføre ei god integrering. Det er ikkje berre flyktningorganisasjonen (som vi per dato har i samarbeid med

17 Ørskog kommune) som skal handtere dette. Fleire av våre tenesteområde har eit ansvar for dette arbeidet, og må i løpet av 2016 få tilført ekstra ressursar knytt til dette arbeidet. Vi arbeider med å finne ei god fordeling av desse midlane til det beste for våre nye innbyggjarar. Ei disponering av midlar på tvers av ansvarsområde vil bli handtert i budsjettrevisjon Planperioden etter 2016 For resten av planperioden er det lagt til grunn eit aktivitetsnivå på same nivå som for Investeringsbudsjettet

18 Skjema 2 A syner forslaga til investeringsramme i planperioden, og korleis investeringane er foreslått finansiert Investeringsplan økonomiplanperioden Omsorgsbustader Det er eit mål å ha ei heilskapleg plan for helse- og omsorg i kommunen. I denne plana bør kommunen tydeleggjere kommunens «omsorgstrapp» gjennom konkrete mål. I stor grad handlar dette om grensesnittet for tenesteyting i heimen, omsorgsbustadar, sjukeheim og spesialisttenesta. Investeringar i til dømes omsorgsbustadar og sjukeheimsplassar, må stå i samsvar med dei overordna måla. Eit prosjekt med 24 omsorgsleilegheiter kan gi eit tilskot frå Husbanken på 31 mill. Prosjektet er planlagt gjennomført i perioden med ein brutto totalkostnad på 60 mill. kr eks. mva Bustader for flyktningar Det var innlagt 10 mill. kr i førre planperiode til flyktningbustader. Husbanken oppmodar kommunane til å søke om tilskot til utleigebustader for flyktningar. Rådmannen foreslår at det vert avsett 15 mill. til kjøp av husvære for flyktningar fordelt på år 2016 og ENØK- prosjekt I samband med energimerkinga av kommunale bygg i 2014/15 vart det samstundes utført ei energikartlegging med energieffektiviseringstiltak. Samla energimål er kwh. Total prosjektkostnad for å nå energimålet er på kr Det er innvilga tilskot frå ENOVA. Maks støtte frå ENOVA er på kr Finansieringsbehov blir då 6,3 mill. kr. Vilkår for støtte frå Enova er at prosjektet gjennomførast i perioden

19 Rådmannen foreslår 7 mill. kr i perioden Tilrettelegging kommunale bygg Dette er ei årleg ramme på 1,5 mill. kr til byggutvikling. Midlane vert nytta til å tilretteleggje bygga ved endra bruksbehov (laupande ombygging) samt oppgradering av bygga i tråd med offentlege pålegg og krav IKT I økonomiplanen er det avsett ei årleg ramme til IKT-investeringar på 2 millionar kronar i planperioden. Dette for å støtte dei sterke statlege føringane for den digitale utviklinga i offentleg sektor. Innbyggjarane forventar i stadig sterkare grad å treffe ei døgnopen forvaltning der ein kan få utført tenester over Internett. Digitale verktøy har også blitt ein integrert del av all tenesteproduksjon i kommunal sektor. Skal Skodje kommune henge med i denne utviklinga treng vi å investere i infrastruktur, programvare og kompetanse. På sikt er det eit mål å realisere gevinstar av desse investeringane Adresseprosjekt Adresseprosjektet er 3-årig prosjekt. Arbeidet med adressering er venta avslutta i Grunnkjøp I 2016 er planen å få innløyst festetomt på 5 da frå Opplysningsvesenets fond ved dagsenteret. Det er avsett 2 mill. kr til dette Kommuneplanarbeid Det var budsjettert med ei årleg ramme på kr Det nærmar seg avslutning på samfunnsdelen, og ein tek sikte på å få gjennomført arealdelen innafor tildelt ramme. Arbeidet med arealdelen vert gjennomført i 2016 og 2017, og vil krevje konsulentleige på t.d. rullering av tettstadsanalyse, mogelegheitanalyse for krinsane, temakart og ROS-analyse Kommunale vegar trafikktryggingstiltak Midlar til asfaltering, utbetringar og omlegging av det kommunale vegnett. Det er under arbeid vedlikehaldsplan for det kommunale vegnettet. Det er utarbeidd anbodsgrunnlag og detaljplan for oppgradering av to vegstrekningar. Det er Stettevika 1,5 mill. kr og Kleivavegen 0,8 mill. kr Kartverk økonomiplanen er det ei årleg ramme til ny kartlegging. Dette gjeld geodata, etablere digitalt planarkiv i kommunen og gjennomføre kommunale reguleringsprosesser. Rådmannen foreslår i økonomiplanen ei årleg ramme på kroner til dette formålet.

20 Vatn, avløp og renovasjon VAR-tenester Dette er eit eige sjølvkostområde som ikkje belastar det kommunale budsjettet. Over noko tid skal dei kommunale avgiftene som innbyggjarane betalar gje dekning for kommunen sine utgifter. Endringar i dei kommunale avgiftene er regulert i betalingsregulativet Vassforsyning I 2015 er det gjennomført store utbygging på Storsætra for å sikre kapasitet og leveringsevne. Det skal i økonomplanperioden gjennomførast utbetring av nedføringsleidning, etablere krisevassforsyning og utskifting av leidningsnett. Hovudplan for vassforsyning skal rullerast og ny handlingsplan vil prioritere framtidige investeringar til Skodje Vassverk Avløpsanlegg I arbeidet med rullering av handlingsplanen er det lagt til grunn ei årleg investering på 0,5 mill. kr. Investeringa skal dekke utbygging av avløpssystemet. Ingen større prosjekt er planlagt i perioden Startlån Rådmannen foreslår at Skodje kommune tar opp lån i Husbanken til vidare utlån (startlån) med 6 mill. kr kvart år i planperioden. 6. Gebyrregulativet Dei fleste gebyr er foreslått å auke med den kommunale deflatoren for 2016, noko som svarar til ein prisauke på 2,7 % i høve til Sjå vedlagte regulativ for detaljar.

21 6.1 Nærare om vatn, avløp, renovasjon og feiing (VAR-områda)

22 7. Oppsummering Med bakgrunn i dei store utfordringane Skodje kommune har hatt, og har fortsatt har, er det viktig at ein har klare mål å styre etter. Det er foreslått at ein held på målet om å nå eit netto driftsresultat på 3 %. Det er også foreslått å sette eit mål for kva størrelse ein bør ha på kommunens sitt disposisjonsfond. Dessutan er det foreslått at ein bør ha mål om at framtidige investeringar dels skal finansierast utan låneopptak.