Øystre Slidre kommune kommuneplanens arealdel høyring

Transkript

1 Øystre Slidre kommune 2940 Heggenes Att. Knut Frode Framstad Dykkar referanse 15/3776 Dato Vår referanse 2013/ TAN Saksbehandlar Terje Abrahamsen, tlf Øystre Slidre kommune kommuneplanens arealdel høyring Framlegg til kommuneplan er resultat av ein omfattande prosess og inneheld mange og gode avklaringar om framtidig arealbruk. Fylkesmannen fremjar likevel motsegn til planen på fleire område. Desse er i hovudsak knytt til utforming av planføresegner samt konflikt med naturmangfald og jordvern. I vår fråsegn blir det også gitt ei rekkje faglege råd, som vi ventar at kommune følgjer opp i den vidare kommuneplanprosessen. Øystre Slidre kommune har gjort eit omfattande arbeid med revidering av arealdelen. Områda Gravfjellstølen og Beitostølen er ikkje ein del av revideringa. I følgje planskildringa tek planen høgde for at neste rullering er om 15 år. Fylkesmannen meiner det er særs positivt at planen legg opp til at alle nye byggjeområder skal vere kopla til kommunalt vatn- og avlaup. Planen er lagt ut i tre ulike alternativ. Skilnaden mellom alternativa gjeld lokalisering av omsorgstun. I alternativ 3 er også eit bustadområde teke ut. Planforslaget alternativ 1 viser 6061 daa nye byggjeområde. Alternativ 2 viser 6106 daa nye byggjeområde. Alternativ 3 viser 6039 daa nye byggjeområde. Planen viser i tillegg 9,5 km ny køyreveg. Generelle merknader Føresegnene til arealdelen skal vere konkrete, tydelege, ha klar kopling til plankartet og vere tilpassa planen. Føresegnene til denne planen manglar tilvising til heimel og tydeleg link til plankartet i teksten, dette gjer at dei blir noko vanskelege å lese og vurdere. Fylkesmannen har merka seg at føresegnene og retningslinene inneheld ein del informasjon som ikkje er naudsynt når dei ikkje er juridisk bindande. Føresegner om privatrettslege forhold har ikkje heimel og vil ikkje kunne gjerast gjeldande i høve til privatpersonar. Vi minner også om at alle arealformåla som er nytta i plankartet må vere med i teiknforklaringa. Slik føresegnene er framstilt no har vi motsegn til føresegnene, jfr. plan- og bygningslova 5-4. For ein del av dei er det vanskeleg å sjå rekkjevidda, i tillegg skal endringar i føresegnene som kan få vesentleg verknad for miljø og samfunn utgreiast i KU. Eksisterande bustader og fritidsbustader avsett til bygg og anlegg Både eksisterande fritidsbustader og bustader er markert med sirkel og gitt arealformålet bygg og anlegg jfr. pbl nr 1. Bustadområda omfattar 503 sirklar i bygda. Noverande Besøksadresse: Gudbrandsdalsvegen 186, 2619 Lillehammer Postadresse: Postboks 987, 2626 Lillehammer Telefon: Telefaks: E-post: fmoppost@fylkesmannen.no Org.nr:

2 fritidsbustadområde omfattar 1572 sirklar. Planen har føresegner for tilbygg og nybygg utan krav om reguleringsplan. Fylkesmannen har forståing for at kommunen ønskjer å redusere saksmengda og få til ei god løysning for bustader og fritidsbustader. Mange gode grunnar taler for dette, men valt løysning må likevel ha heimel i lova og må ha ei slik avklaring at planen er føreseieleg. Vi viser til forarbeida til plan- og bygningslova Ot.prp. nr. 32 ( ) Om lov om planlegging og byggesaksbehandling (plan- og bygningsloven) (plandelen) som seier at Bebyggelse og anlegg omfatter og skal brukes for å fastlegge arealene hvor bebyggelse eller anlegg av forskjellig art tillates og er det dominerende innslaget i arealbruken. Sjå meir i rettleiaren for kommuneplanens arealdel som omtaler arealformålet 11-7 nr. 1 på side 52. Sirklane kommunen har markert ligg i område som ber preg av å vere LNF-spreidd. Fylkesmannen rår til at kommunen vurderer om det er tenleg å finne alternative løysingar, til dømes nytte LNF-spreidd bustad, med tilhøyrande føresegner om omfang og lokalisering. Føresegner gitt til byggjesirklar gjeld berre innanfor sirkelen uavhengig av kva som står i sjølve føresegnene. Arealformål styrer arealbruken og føresegnene styrer form og bruk jfr. nasjonal produktspesifikasjon. Det er altså ikkje mogleg å opne for bygging i strid med arealformål gjennom føresegner. Dette betyr at føresegnene i planforslaget ikkje gjeld for områda utanfor, og bygg kan bli sett på som ulovlege, sjå nærare rettleiing på departementets sine sider planlegging.no. Heimelen til å gi føresegner til eksisterande bustader/fritidsbustader er den same som for ubygde tomter. For å kunne tillate byggjetiltak på eller knytt til vanleg bustad og fritidsbustad innan LNF utan dispensasjon, må arealformålet vere LNF-spreidd bustad eller fritidsbustad. Vidare må kommunen fastsette omfanget av nye tiltak og lokaliseringa av desse, jf. pbl nr. 2. Områda avsett med små sirklar er ikkje konsekvensutgreidd, vi kan heller ikkje sjå at samla verknad av føresegnene er utgreidd. Fylkesmannen har motsegn til denne løysninga. Slik planen er framstilt no, er det ikkje mogleg for oss å sjå om framtidig bygging på desse tomtane er i tråd med nasjonale omsyn. Vi har også observert at det ligg sirklar på enkelte ubygde tomter. Desse områda har fått nytt arealformål og burde ha vore vurdert i konsekvensutgreiinga jfr. forskrift om konsekvensutredninger for planer etter plan- og bygningsloven, fastsatt ved kongelig resolusjon 19. desember LNF-spreidd Kommunen har avsett relativt store område til LNF-spreidd. I føresegnene til desse er det sagt at bygginga er avhengig av dispensasjon. Formålet med LNF-spreidd er å dekkje bygningar og anlegg som ikkje går under hovudformåla gitt i Det skal difor ikkje vere naudsynt med dispensasjon då tiltaka skal vere avklart i arealplan. Utgangspunktet for LNF-spreidd områda er at dersom ikkje føresegnene seier noko anna, vil det kunne vere tillate med ytre tiltak på bygg som er i samsvar med planformålet, t.d. bustad eller fritidsbustad. Områda er svært store, og slik kommunen har lagt det opp, burde det vere nok med retningsliner for dispensasjonshandsaming. Vi har forståing for at kommunen ønskjer å setje ei grense for kor det er mogleg med dispensasjonar, men dette er ikkje lenger tillate å ta inn i det juridisk bindande plankartet etter ny pbl. Vårt forslag er at slike soner visast i eit temakart som ikkje er juridisk bindande og med retningsliner for dispensasjonshandsaming. Kommuneplanrettleiaren, T-1491, skildrar korleis arealformåla bør nyttast saman med føresegner og omsynssoner. Bruken av retningsliner er i hovudsak knytt til omsynssonene på plankartet. Rettleiaren seier likevel at «det er ikke noe forbud i loven mot at kommunen fortsetter praksis med å gi utfyllende retningslinjer til planen..» Fylkesmannen ser også at det kan vere tenleg med bruk av retningsliner i ein del samanhengar. 2

3 Slik planen er framstilt opnar den for stor tolkingstvil og Fylkesmannen har motsegn til framstillinga. Vi minner også om at ved å avsette områder til LNF-spreidd set kommunen eit nytt arealformål på LNF-område og dette skal konsekvensutgreiast. Det er ikkje mogleg for oss å avklare om planen på dette området tek omsyn til nasjonale føringar. Vi viser til at det skal vere møte på Lillehammer den 8. oktober som ein del av regionalt planforum med informasjon om handteringa av eksisterande bygg i LNF-områda og bruk av LNF-spreidd. Områder avsett til bustader Kommunen tek høgde for eit høgt tal med nye einingar for å få fleksibilitet i planperioden. Det er lagt ut store område som kommunen sjølv ikkje vektar høgt i vurderinga av eigna område. Fylkesmannen meiner dette gjer planen vanskeleg å vurdere. Kommunen må sjølv vekte og ta ut område som ikkje er eigna for bustadbygging. Dette gjeld til dømes BH-15-3F, konsekvensutgreiinga tyder på at området ikkje eigner seg for fortetting. Fylkesmannen rår kommunen til å ta området ut av planen på grunn av omsynet til areal og transport. Av dei områda som er føreslege lagt ut til bustadformål er det seks område som er i konflikt med dyrka og/eller dyrkbar mark. Kommunen ønskjer å leggje ut meir areal til bustadformål ved første høyring enn det som er reelt behov, og så stramme inn dette før andre høyring, jf. referat frå regionalt planforum. Det er positivt at størsteparten av bustadområda er lagt utanom dyrka/dyrkbar mark. Likevel er noko areal lagt ut på dyrkbart areal i første rekkje gjeld det område BS og BS-31-12F på Skammestein. Desse areala ligg som ei forlenging av eit større samanhengande dyrka areal rundt Ekerbakke og Lidar skule. Fylkesmannen er skeptisk til å beslagleggje så mykje dyrkbart areal i forlenginga av dyrka mark. Vidare vil vi peike på at føresegnene til bustadområda inneheld mange bør -reglar, dette gir ei svak styring i arealdelen og er uheldig. Fylkesmannen oppmoder kommunen til å styre arealbruken tydelegare gjennom føresegnene for å få ønskjeleg utvikling i nærleiken av og rundt tettsteda. Vi viser til Bustadutgreiinga for Oppland 2015 som seier noko om type bustader det vil bli behov for i framtida. BH Fylkesmannen rår kommunen til å minske området, for at bustader ikkje vert lagt for langt unna sentrumsfunksjonane. Vi viser til Statlig planretningslinje for samordna bolig-, areal- og transportplanlegging. BS Bustadområdet ligg nær massetak og fv. 51 og delar av området er innanfor gul støysone. Konsekvensutgreiinga har støy som vurderingstema for dette området. Fylkesmannen viser til T- 1442/2012 og peiker på at kommunen må vere særs forsiktig med plassering av bustadområde nær massetak, dette kan gi konfliktar og redusert bo-kvalitet. Det er ikkje sagt noko om korleis desse tilhøva skal løysast eller om det finst alternativ til å leggje såpass stort bustadområde i eit potensielt konfliktområde. Fylkesmannen har difor motsegn til området. Kommunen må gjere ei grundigare konsekvensutgreiing av støytilhøva gjennom ei eiga støyutgreiing. Vi ser at det ligg ein støyvoll i reguleringsplanen for uttaket, men vi har ikkje opplysningar om verknaden av denne. BH-18-9 Om lag halvparten av arealet er registrert som dyrkbart, og i høve til arrondering ligg det godt til rette for å utvide dyrka marka på gnr. 27 bnr. 2. Fylkesmannen ser likevel at området ligg godt til rette for nye bustader, som ei naturleg forlenging av dagens bustadfelt. Fylkesmannen vil ikkje gå mot område BH-18-9, men kommunen kan ikkje rekne med Fylkesmannen si støtte ved ei eventuell utviding av området nordover, aust for Robølsvegen. 3

4 BH-21-30F Heile arealet ligg på dyrka mark, og er del av eit større samanhengande belte med dyrka mark langs Heggefjorden. Vi viser til Meld. St. 9 ( ) Landbruks- og matpolitikken Velkommen til bords som ble vedteken i Stortinget 12. april Her skriv regjeringa mellom anna at med utgangspunkt i landets avgrensa areal for matproduksjon, er det viktig med eit sterkt jordvern. Ved kongeleg resolusjon 12. juni 2015, vedtok regjeringa Nasjonale forventninger til regional og kommunal planlegging. Her ventar regjeringa mellom anna at kommunane sikrar viktige jordbruksområde. Kommunen skriv i konsekvensutgreiinga at dyrka marka på BH-21-30F har dårleg kvalitet med vanskeleg arrondering og dreneringstilhøve. Fylkesmannen meiner at arronderinga ikkje er optimal, men på ortofoto ser vi at arealet på gnr. 27 bnr. 10 og bnr. 13 er drivi saman og det er same eigar på begge matrikkeleiningane. Teigen er ca. 14,5 daa, og er del av eit større samanhengande landbruksareal mellom fv. 51 og Heggefjorden. Kvaliteten på dyrka marka er ikkje kartlagt for den aktuelle teigen, men for dyrka marka på gnr. 27 bnr. 5 litt lenger nord er kvaliteten god/svært god. Fylkesmannen meiner at det vil være i strid med nasjonale føringar for jordvern å leggje ut område BH-21-30F til bustadformål. Vi har motsegn til dette området. BR Dette er eit stort område, som vil kunne gi plass til mange bustader. Innafor området ligg det fleire mindre parsellar dyrka mark. Fylkesmannen meiner arealet kan reduserast noko. Av jordvernomsyn frårår vi at det fulldyrka arealet (5,7 daa) og innmarksbeitet (1,9 daa) på gnr. 44 bnr. 7 nordaust i området vert lagt ut til bustadformål, og meiner dette bør liggje som LNF-område. Område til fritidsbustader I følgje rettleiar T-1450, Planlegging av fritidsbebyggelse, skal overordna utbyggingsmønster avklarast i kommuneplanen. Det framgår i samband med dette at: «Dette innebærer noe mer enn å tegne inn utbyggingsområder på plankartet. Med utgangspunkt i nasjonale og regionale mål for arealpolitikken, må kommunen utforme sine mål og strategier for hyttebygging i planperioden.» Planen legg opp til om lag 630 hytteeiningar. Områda kommunen har lagt ut ligg langs potensielle aksar for avlaup frå Gravfjellsområdet. Kommunen skriv at realiseringa kan liggje fram i tid då ho er avhengig av framføring av VA. Fylkesmannen meiner det er fornuftig at kommunen ser samanhengen mellom framføring av VA og hytteutbygging i kommuneplanens arealdel. Vi stiller likevel spørsmål ved om det er behov for ein så stor planreserve kommande planperiode. Vi legg til grunn at kommunen fortsatt har Beitostølen og Gravfjellet som satsingsområde. Fylkesmannen minner også om pbl. 30-6, og høvet for tilknyting av eksisterande fritidsbustader til offentlege vatn- og avlaupsleidningar. Vi vil rå kommunen til å ta ut ein del av dei nye områda, satse på fortetting og unngå utgliding av kjerneområda for turisme i kommunen. Når det gjeld konsekvensutgreiinga kan det for enkelte område vere vanskeleg å sjå andre fordelar utover at det ligg til rette for å nytte dei når leidning for vatn- og avlaup vert bygd. Med unntak av beiterett og beiteinteresser, er områda som er lagt ut til fritidsbustader i liten grad i konflikt med landbruksinteressene. Der det er nærleik til stølar, må eventuell utbygging til fritidsformål ikkje redusere kvaliteten og opplevinga av stølsmiljøet. Elles ventar vi at det ved utarbeiding av reguleringsplanar for fritidsbustader, ikkje vert lagt opp til inngjerding av fritidseigedomar på ein slik måte at det er til nemneverdig fare eller ulempe for dyr på beite. 4

5 HD Stort område i utkanten av eksisterande område for fritidsbustader. Fylkesmannen vil rå kommunen til å ta ut dette området, eventuelt redusere det til å berre omfatte områda i nærleiken av eksisterande fritidsbustader. Det er både innslag av myr og vassførekomstar i området. Tiltaket vil innebere inngrep inn mot større naturområde. Kommunen har også vekta området lågt, og det er difor vanskeleg å sjå tungtvegande grunnar for å avsette eit såpass stort område. HJ Området føreset ny lang vegtrase. Det er også eit stort innslag av myr. For dette området bør det utformast rekkjefølgjeføresegn om å byggje ut i andre områder fyrst, langs eksisterande vegtrase. HD F I naturbase er det markert ein lokalitet av bjørkeskog med høgstaudar, verdi B i området. Ut frå kartet kan det sjå ut til at denne allereie er delvis nedbygd. Vi vil difor ikkje ha motsegn til området, men ventar at vegetasjon vert ivaretatt gjennom reguleringsplanprosessen. HJ Området ber ikkje preg av fortetting og ligg opp mot fjellet. Kommunen skriv at området er eksponert og at utsikt kan bli eit problem. Fylkesmannen har motsegn til dette området ut frå landskapsomsyn og meiner at kommunen må utgreie dette betre. Vi viser til rettleiar T-1450, Planlegging av fritidsbebyggelse og arealpolitiske føringar i St. meld. nr. 26 ( ) Regjeringens miljøpolitikk og rikets miljøtilstand. Slik området er lagt fram er vi usikre på om fordelane av tilknyting til vatn- og avlaup kan vege opp for eit slikt landskapsinngrep. Det kan også vere ein moglegheit å redusere området til dei områda kor det finst skjermande vegetasjon. HT F I naturbase er det registrert ei naturbeitemark Taraldstølen med verdi: viktig B, innanfor området. Dette er ikkje nemnt i vektinga, men problemstillinga er nemnt i tekstdelen av konsekvensutgreiinga. Dette framstår då som uklart og området kommer noko dårleg ut i konsekvensutgreiinga. Fylkesmannen råder difor kommunen til å ta ut området i sin heilhet. Vi har motsegn til den delen av området som ligg på naturbeitemark. Ved nedbygging av ein B- lokalitet krev det tungtvegande omsyn som talar for utbygginga. Vi kan ikkje sjå at dette er tilfellet her, området kan reduserast og alternativ lokalisering er ikkje utgreia. Kommunen må i det i det minste synliggjere eit behov for denne utbygginga. Etter dette kan vi ikkje sjå at naturmangfaldlova 8-12 er tilstrekkeleg vurdert. Luskaråsen-Midthøgde Fylkesmannen vil ikkje motsette seg fortetting i desse områda. Vi meiner likevel at kommunen må foreta ei nærare vurdering av om det vil gje uheldige verknader på landskapet med såpass mange einingar. Næringsområde IR-9 Det er registrert artar av stor og særlig stor forvaltningsinteresse i nærleiken av området. Kommunen skriv at desse er knytt til ei bekkekløft. Konsekvensutgreiinga burde hatt ei vurdering av påverknaden næringsområdet kan ha for bekkekløfta og artane. Fylkesmannen har motsegn til området og ber om at det blir gjennomført ei meir grundig vurdering av mogleg skade på naturmangfaldet ved utbygging, jf i naturmangfaldlova. Vi viser også til nasjonalt mål i prop. 1 S KLD( ) som seier at utviklinga til truga og nær truga artar og naturtypar skal betrast. 5

6 IR-53 og IR-33 Om lag 1/3 av IR-53 er registrert som dyrkbart, og arronderingsmessig ligg det godt til rette for oppdyrking som ei forlenging av dyrka marka på gnr. 45 bnr. 10, Bakken. Ein liten del av arealet mot aust er innafor det som er vedteken som kjerneområde for landbruk i Øystre Slidre. Kommunen skriv at området har svært stort utvidingspotensial saman med IR-33 som ligg i umiddelbar nærleik på sørsida av Vestsidevegen. Ein liten del av arealet ligg på dyrka mark. Både IR-53 og IR-33 kan utvidast utan at det legg beslag på dyrka mark, og Fylkesmannen kan ikkje sjå at det er behov for å legge næringsareal på dyrka mark. Med grunnlag i Meld. St. 9 ( ) Landbruks- og matpolitikken og Nasjonale forventninger til regional og kommunal planlegging, har vi motsegn til at IR-53 omfattar dyrka mark. Vi vil og utfordre kommunen til å vurdere ei utviding av område IR-33, mot å redusere IR-53, slik at det dyrkbare arealet på nordsida av Vestsidevegen ikkje vert avsett til næringsformål. IH-89 Også dette området er prega av at det er dyrkbart. Det grensar til dyrka mark på gnr. 27 bnr. 1, og ved ei eventuell oppdyrking vil det bli eit større samanhengande jordbruksareal. Det er fleire teigar med dyrka mark i området ovafor Heggenes, som grensar inntil areal registert som dyrkbart. Fylkesmannen vil ikkje motsette seg at IH-89 vert avsett til næringsverksemd, men på generelt grunnlag minner vi om at det ikkje er kurant å beslaglegge store områder dyrkbart areal til andre formål enn jordbruk/lnf. Sentrumsformål/Tenesteyting Fylkesmannen rår kommunen frå å nytte TH alt 3, dette området ligg ikkje nært sentrum og synes ikkje vere godt eigna med tanke på myke trafikantar, jfr. statleg planretningsline for samordna bustad-, areal- og transportplanlegging. Det er ønskeleg at kommunen ser på fleire moglegheiter for fortetting før områder utanfor sentrum blir nytta. Når det gjeld TH-60 kan forholdet til myr og vassdrag bli løyst gjennom reguleringsplan. Det hadde vore ønskeleg med ei nærare utgreiing av desse forholda før saka ble sendt på høyring. Vi ber om at dette følgjer ved 2. gongs høyring. Samferdselsliner Planen legg opp til mange nye samferdselsliner. Fylkesmannen meiner det er særs bra at kommunen har lagt inn rekkjefølgjeføresegn om at nye byggjeområde skal ha tilgang til turveg/skiløype. Konsekvensane av samanhengande veg mellom fjellområda meiner vi ikkje er godt nok utgreidd. Dei tema kommunen burde ha sett nærare på generelt er ulempa for friluftslivet, auka biltrafikk forbi eksisterande fritidsbustader og auka press på kringliggande areal for utbygging. Både V-SS-OB og V- SS-MT går gjennom område der det ikkje er mykje utbygging. Traseane vil lage store inngrep i relativt urørt natur. Vi saknar ei vurdering av kva slag effekt slike vegar kan få på lang sikt med tanke på naturmangfald og vidare utbygging. Det same gjeld V-LHM-BS. Vi ber om ei nærare vurdering til 2. gongs høyring. V-FV51-OS, Omlegging av fv. 51 Når det gjeld Robølsvegen og omlegging av denne forbi dei tilrettelagde bustadene på Brennebakkin, er formålet å betre stigningstilhøva og gi betre plass for dei tilrettelagde bustadene. Vi har ikkje vore på synfaring, men ut frå tilgjengelege kart og fotografiar, er det ikkje lett å sjå at ei omlegging vil betre stigningstilhøva kanskje heller tvert i mot. Omlegginga vil medføre at om lag 215m 2 av dyrka marka på Moaplassen vert beslaglagt. Isolert sett er ikkje dette alvorleg for jordvernet, men vi minner kommunen om at ein ikkje bør planleggje tiltak som inneber omdisponering av dyrka mark, utan at det er absolutt nødvendig og teke ei grundig vurdering av om det finst andre alternativ. Det same gjeld og for gangvegen merka Gang-TH-Sentr i plankartet. 6

7 V-SS-TT Denne lina går gjennom ei naturbeitemark utan at dette er vurdert av kommunen. Kryssing av vassdrag er også naudsynt. Fylkesmannen har motsegn til denne lina då vi ikkje kan sjå at det er vurdert alternativ plassering. Det er heller ikkje synleggjort ei vurdering av nytta til lina opp mot eventuell skade på naturmangfaldet. Vi minner om vurderinga av dei miljørettslegeprinsippa i naturmangfaldlova 8-12 jfr. lovas 7. Lova gjeld både landskap og biomangfald. V-SS-RE Rognesfeten-Etnelien går gjennom eit større samanhengande urørt naturområde. Fylkesmannen har motsegn til denne vegstrekninga. Strekninga ligg ved Etna som er eit varig verna vassdrag og innanfor det kommunen set sjølv som omsynssone for bevaring av naturmiljø. Området er bratt og landskapsomsyn taler også mot denne strekninga. Vi viser til pbl. 3-1 og naturmangfaldlova Grunnlaget for motsegna er knytt til at området var foreslått verna i verneplanprosessen rundt Langsua NP. Det blei lagt til grunn som ein føresetnad at kommunen skulle sikre desse verdiane gjennom eigne planprosessar og som lokal planstyresmakt. Vi saknar ei vurdering av nytta av vegen sett i høve til naturinngrepet. V-FV51-OS I dette området ligg det ein del naturverdiar som vi ventar at blir ivaretatt i kommande reguleringsplanprosessar. Planforslaget inneber vidare og i følgje KU at ein parsell dyrka mark på om lag tre daa vil gå tapt, og at våningshuset på gnr. 7 bnr. 10 vil bli liggjande ca. 40 meter frå vegen. Avstanden mellom våningshuset og eksisterande trase ser ut til å vere mellom 50 og 60 meter. Det aktuelle jordet ligg inneklemt og er dårleg arrondert. Vi vurderer den samfunnsmessige gevinsten ved å rette ut fylkesvegen og redusere ulykkesrisiko som større enn landbruksinteressene, og finn at ei omlegging som vist i plankartet kan aksepterast. Omsorgstun Det er lagt fram to ulike forslag til plassering av omsorgstun. Det eine ligg vest for Heggenes sentrum, mellom fv. 51 og Heggefjorden, og har fått namnet Sentr-15 i plankartet. Det andre alternativet ligg sør-aust for Heggenes sentrum, sør for Robølsvegen, fv Sentr-15-alternativet er i konflikt med jordvernet, då det vil leggje beslag på dyrka mark på gnr. 27 bnr. 1. Dette er dyrka mark som er del av eit samanhengande jordbruksareal langs Heggefjorden. I dei statlege planføresegnene for samordna bustad-, areal og transportplanlegging, heiter det i pkt. 5.3: «Ved forslag om omdisponering av verdifull dyrket eller dyrkbar jord, eller viktige arealer for naturmangfold, grønnstruktur eller friluftsinteresser, bør potensialet for fortetting og transformasjon være kartlagt.» Jordvernet er framheva i fleire stortingsmeldingar, rundskriv og brev frå departementet, og fokuset på ivaretaking av jordvernet er sist vidareført i Meld. St. 9 ( ) Landbruks- og matpolitikken, der det mellom anna står: Regjeringen mener at det med landets begrensede areal for matproduksjon, er viktig med et sterkt jordvern og en politikk som utnytter jordbruksarealene. Det skal svært gode grunner til for at Fylkesmannen vil akseptere omdisponering av dyrka mark til sentrumsformål, der dyrka marka er del av eit samanhengande landbruksområde, jordkvaliteten og arrondering er god, og der det det finst ei alternativ løysing som ikkje legg beslag på dyrka mark. Vi viser til det som er nemnd over, og fremjar med heimel i pbl. 5-3 motsegn til område Sentr-15 i planforslaget. Ski RBB Løypa går langs vassdrag, vi ber om at det blir sett krav til breidda på kantvegetasjon i føresegnene. 7

8 Vassdrag Kommunen har lagt inn grense på 30 meter for annan type bygg, samt konstruksjonar og anlegg som er til hinder for fri ferdsle langs vassdrag. I forarbeida til plan- og bygningslova, jfr. Ot.prp.nr.32 ( ), står det at kommunane har ei plikt til å vurdere om det skal fastsettes en byggegrense i kommuneplanens arealdel, for på den måten å ivareta viktige natur-, kulturmiljø- og friluftsinteresser langs vassdragene. Fylkesmannen meiner ei generell grense på 30 meter ikkje utan vidare er brei nok til å ta tilstrekkeleg omsyn til natur- kulturmiljø- og friluftsinteresser. Grensa er vesentleg smalare enn den generelle forbodssona langs vassdrag som er praktisert i kommuneplanar i fylket, dvs. 100 m og av og til berre 50 m. Vi finn heller ikkje at det er gjort differensierte vurderingar av vassdragsverdiane i kommunen, som grunnlag for ei så smal forbodssone. Vi viser her til dei generelle utgreiingskrava både i plan- og bygningslova og KU-forskrifta. Fylkesmannen føreset at kommunen vurderer dette som ein del av 2. gongs høyring og rår kommunen klart til å auke breidda på den generelle forbodssona langs vassdrag. Samfunnstryggleik og beredskap Det er ikkje gjennomført tilstrekkelege utgreiingar og klargjeringar i planen i ROS-analysen og planføresegnene. Fylkesmannen har difor motsegn til planen, med følgjande grunngjeving: ROS-analysen er for tynn i si oppbygging og manglar vesentlege forhold knytt til: - kartlegging og skildring av aktuelle hendingar - informasjon om GIS-data for å skildre risiko- og sårbarheit - skildring av krav til sikkerheit for dei ulike hendingane - drøfting (konsekvensar og sannsyn) av verknad på areala - vurdering av behov for grundigare analyser Vi viser til DSB sin rettleiar GIS i samfunnssikkerhet og arealplanlegging Vestlands-prosjektet pkt ROS-analysen manglar vurdering av mogleg flaumfare knytt til sidevassdrag som kan ha innverknad på planlagde byggjeområde og eksisterande bustader der det er tenkjeleg med meir utbygging. Skammestein er eit område med sidevassdrag knytt til planlagt bustadområde, som ikkje er vurdert. Vi saknar og vurderingar av handtering av lokalt overvatn ( som er viktig for å sikre omsynet til klimatilpassing ( jf. pbl. 4-3). ROS-analysen har ikkje i tilstrekkeleg grad vurdert ras- og skredfaren med omsyn til kor og kva som må gjerast av vidare utgreiing. Det opnast for byggjeverksemd i eksisterande busetjing og i LNFR område i samband med stadbunden næring, som ligg innanfor aktsemdsområde for skred og utan at det er sett krav om reguleringsplan. Planføresegnene er ikkje tilfredsstillande når det gjeld: - Tilstrekkeleg sikkerheit mot skred. Det må setjast krav om reguleringsplan i område som ligg innanfor aktsemdskart for skred og der det opnast for byggjeverksemd (eksisterande busetjing og i LNFR område). Planføresegnene knytt til faresoner for skred må gi tilfredsstillande sikkerheit mot skredfare (TEK ). - Tilstrekkeleg sikkerheit mot flaumfare. Dette gjeld særskilt for mindre vassdrag med skadepotensiale. Planføresegnene til faresone for flaum må gi tilfredsstillande sikkerheit mot flaumfare (TEK ). Grunnlaget for motsegnene er DSB sine retningsliner for Fylkesmannen sin bruk av motsegn for å ta vare på samfunnstryggleik i arealplanlegginga, jfr. bolk 4. Kriterier for motsegn, pkt. 2. og pkt. 4. a. 8

9 Barn og unge og universell utforming Ifølgje Rikspolitiske retningslinjer for å styrke barn og unges interesser i planleggingen, punkt 4c, skal kommunen utarbeide eigne retningsliner, føresegner eller vedtekter om omfang og kvalitet på areal og anlegg som er av verdi for barn og unge. Tilrettelegging for leik og folkehelse er innarbeidd i planføresegnene, men utan at det er stilt konkrete krav til leike- og uteopphaldsareal i byggjeområde. Fylkesmannen meiner at det det bør knyttast konkrete krav til mellom anna soltilhøve, storleik og avstand jf. Miljøverndepartementet sin temavegleiar Barn og unge og planlegging etter plan- og bygningsloven (T-1513). Når det gjeld universell utforming er også dette innarbeidd. Fylkesmannen kan ikkje sjå at det er stilt krav til tilgjengelege bustader anna enn for Heggenes sentrum. Oppsummering og konklusjon: Fylkesmannen fremjar følgjande motsegner til planforlaget: 1. Innhald og opplegg i føresegnene, jf. plan- og bygningslova 5-4. For delar av føresegnene er det vanskelig å sjå rekkjevidda. I tillegg skal endringar i føresegnene som kan få vesentleg verknad for miljø og samfunn KU-vurderast. 2. Etablering av eksisterande fritidsbustader og bustader markert med sirkel og gitt arealformålet bygg og anlegg jfr. pbl nr 1, utan KU-vurdering. 3. Avsetting av store område for LNF-spreidd. Framstilling av planen opnar for stor tolkingstvil. Område avsett til LNF-spreidd etablerer også eit nytt arealformål på LNFområde som skal konsekvensutgreiast. 4. Område BS Foreslått bustadområde ligg nær massetak og fv. 51, delvis innanfor gul støysone. Fylkesmannen viser til T-1442/2012, kommunen må vere særs forsiktig med plassering av bustadområder nær massetak. Planen avklarar ikkje korleis handtering av potensiell konflikt eler moglege alternativ. 5. Område BH-21-30F. Foreslått bustadområde ligg i si heilskap på dyrka mark, og er del av eit større samanhengande belte med dyrka mark langs Heggefjorden. Vi viser til Meld. St. 9 ( ) Landbruks- og matpolitikken Velkommen til bords. 6. Område HJ Foreslått område for fritidsbustader ber ikkje preg av fortetting og ligg opp mot fjellet. Kommunen skriv sjølv at området er eksponert. Fylkesmannen meiner dette må utgreiast betre og viser til rettleiar T-1450, Planlegging av fritidsbebyggelse og arealpolitiske føringar i Meld. St. nr. 26 ( ) Regjeringens miljøpolitikk og rikets miljøtilstand. 7. Område HT F. Innanfor foreslått område for fritidsbustader er det i Naturbase registrert ei naturbeitemark, Taraldstølen, med verdi B. Ved nedbygging av ein B-lokalitet krev det tungtvegande omsyn som talar for utbygginga. Det er heller ikkje vurdert alternativ. Vi viser til naturmangfaldlova, Område IR-9. Næringsområdet ligg nær bekkekløft med registrerte artar av stor og særlig stor forvaltningsinteresse i nærleiken av området. Konsekvensutgreiinga har ingen vurdering av påverknaden på naturtypen og nemnde artar. Vi viser til 8 12 i naturmangfaldlova. 9. Område IR-53. Næringsområdet er registrert som dyrkbart og ligg godt til rette for oppdyrking som ei forlenging av dyrka marka. Ein liten del av arealet ligg på dyrka mark. Fylkesmannen kan ikkje sjå at det er behov for å legge næringsareal på dyrka mark. Vi viser til Meld. St. 9 ( ) og Nasjonale forventninger til regional og kommunal planlegging. 10. Foreslått ny veg V-SS-TT går gjennom naturbeitemark utan at dette er vurdert, den kryssar også vassdrag. Det er ikkje vurdert alternativ plassering. Det er heller ikkje synliggjort ei vurdering av nytta mot eventuell skade på naturmangfaldet. Vi viser til dei miljørettslegeprinsippa i naturmangfaldlova 8-12 jfr. lovas Foreslått ny veg V-SS-RE går gjennom eit større samanhengande urørt naturområde. Strekninga ligg ved Etna som er eit varig verna vassdrag og omsynssone for bevaring av naturmiljø. Området er bratt og landskapsomsyn taler også mot. Vi viser til pbl. 3-1 og 9

10 naturmangfaldlova Grunnlaget for motsegna er også knytt til at området var foreslått verna i verneplanprosessen rundt Langsua NP. Det blei lagt til grunn at kommunen skulle sikre desse verdiane gjennom eigne planprosessar. 12. Omsorgstun, det er lagt fram to ulike forslag til plassering av omsorgstun. Sentr-15- alternativet er i konflikt med jordvernet, då det vil leggje beslag på verdifull dyrka mark på gnr. 27 bnr. 1. Vi viser m.a. til dei statlege retningslinene for samordna bustad-, areal og transportplanlegging pkt. 5.3 om å vurdere potensiale for fortetting og transformasjon og elles Meld. St. 9 ( ) Landbruks- og matpolitikken. 13. Manglande skildring av flaum- og skredfare og fare for lokalt overvatn i ROS-analysen. Planføresegnene gir ikkje tilstrekkeleg sikkerheit mot fare for skred og flaum og gir ikkje tilstrekkelege føringar om lokalt overvatn. Fylkesmannen viktigaste faglege råd til oppfølging og justering av planframlegget er knytt til utforming av planføresegner for å sikre viktige omsyn, grundigare vekting av aktuelle utbyggingsområde for bustader, omfanget av planreserven for fritidsbustader, handtering av vassdragsinteresser i kommuneplanen og samfunnstryggleik og beredskap. Med helsing Christl Kvam Runa Bø fagdirektør Etter våre rutiner er dette brevet godkjent og sendt uten underskrift. Kopi til: Norges vassdrags- og energidirektorat Region Øst Postboks Hamar Oppland fylkeskommune Postboks Lillehammer Statens vegvesen Region Øst Postboks Lillehammer 10