Nr desember 2011 Årgang 38

Transkript

1 Nr desember 2011 Årgang 38 Godt å vere tre på Bryne 1

2 HOLMGANG 2011 Redaktør: Jan Finjord Redaksjonsmedlem: Audun Rosland Holmgang kjem ut med 4 nummer i året, i fall det er stoff nok. Bladpengar for direkte tinging av papirkopi av bladet: Kr pr. år. Lysingsprisar: 1/4 side: Kr /2 side: Kr /1 side: Kr Stoff-frist til nr. 1/2012: 10. februar! I dette nummeret: Framsidebilete v/ amo Fest 2 Leiarteigen 3 Leikarringplan våren Innkalling til årsmøte 5 Lefsekurs i BUL 6 På tur til Azorane 8 Doktorgrad om dysleksi 10 Nytt på målfronten 11 I Austerveg 12 Storkurs i BUL 14 Vi har høyrt at Kom i gang med salsa! 15 Annonse 16 I Storkurshelga: Ein FEST! Se side 14! 2

3 No er ei våt jul over og eg ventar på lysare dagar. I romjula bad Vibå til dans tredje dagen. Mange danseglade menneske var samla og stemninga var god. Eg gler meg til å starta opp att i 2012 i BUL. Når ein snakkar om 2012, så har me i styret kome fram til at Leikarringen kan sjå tilbake på 100 års aktivitet i Bondeungdomslaget. Eg reknar med at vi vil markere dette jubileet på skikkeleg vis i løpet av året; så følg med på kva som skjer. Men første halvår byd og på anna aktivitet, som dei faste øvingane i Leikarringen og søndagsdansane. Siste helga i januar skal BUL vera teknisk arrangør av Storkurset i Rogaland Ungdomslag. Her er mange kurs både i dans (instruktørkurs, Rogalandsdans og dans for barn), teater, spel og kveding samt eige kurs ved bunadnemnda i brodering på tyll og perlestrikking. Påmeldinga gjekk ut 31. desember, men det kan framleis vera plasser att på enkelte kurs. Om du ikkje skal på kurs, så kan du vera med på fest laurdagskvelden med middag dans og underhaldning. (Se annanstads i bladet.) 7. februar vert det årsmøte i BUL og vi vonar å få med nokre nye tillitsvalde til laget. Møtet byrjar kl så møt opp og ver med på å leggja planar for laget framover!. Her vil ein og velja utsendingar til Landsmøtet i Noregs Ungdomslag, så grip sjansen til å møte andre ungdomslagsfolk frå heile landet i Oslo i april! Til sommaren er vel planane lagt for festival då mange reiser til Nordlek i Steinkjer juli. Eg vonar mange frå BUL tek turen nordover. Vi jobbar med å få til eit felles opplegg saman med Klepp og Sandnes når det gjeld overnatting. Programmet for Nordlek er innhaldsrikt og kan studerast nærare på heimesida; Leiarteigen 3 Det vert dans i fleire salar, mange gode konserter og eit mangfaldig kurstilbod. Frikar vil komma samt eit nordisk prosjekt med dei ypparste unge dansarar og musikarar samla frå dei nordiske landa. Det vert og store og små oppvisningar så det vert høve til å lufte bunaden. Vi satsar på å gå gjennom både dei norske og nordiske fellesdansane på øvingane i Leikarringen i løper av våren. Så det er berre å henge på! Eg ynskjer alle medlemmene eit godt og aktivt BUL år i 2012! Anne Marie

4 Plan for leikarringen i BUL Stavanger våren 2012 Månad Dag Aktivitet Instruktør Styreansvarleg Kaffivakt Januar 3 Øving Anne Marie Berit styret 7 Nyttårsdans i Sandnes 10 Øving Anne Lise Magne 17 Fellesøving i BUL m/ Vibå Anne Marie Lise 22 Søndagsdans, arr. Leikarringen, musikk: Jæren Frilynde 24 Øving + årsmøte Anne Lise styret styret Storkurs for Aust- og Vest-Agder, Telemark og Rogaland UL. Siddis-Stova 31 Øving Anne Marie Gunnar Februar 7 Årsmøte i BUL 12 Søndagsdans, arr. Vibå 14 Øving Anne Lise Lise 21 Øving m/ Vibå Anne Marie John Olaf 28 Øving m/ Jæren Frilynde Anne Lise Marit Mars 6 Fellesøving i Austråtthallen, NB kl Søndagsdans, arr. Leikarringen, musikk: Jæren Frilynde 13 Øving Anne Marie Berit 20 Øving m/ Vibå Anne Marie Gunnar 27 Øving m/ Jæren Frilynde Anne Lise Magne April 3 Øving Anne Marie Marit 8 Søndagsdans, arr. Vibå 10 Songdans og stordans Dag Jostein John Olaf 17 Øving m/ Jæren Frilynde Anne Lise Berit NB! Torsd. 26 Fellesøving på Klepp Mai 8 Øving Anne Lise Lise 15 Øving Anne Marie Gunnar 17 Framsyningar og fest 22 Øving Anne Lise Magne 29 Øving m/ Vibå Anne Marie Marit Juni 5 Øving Anne Lise Magne 12 Avslutningstur Juli Nordleik på Steinkjer Vi øver tysdag i storsalen frå kl til kl i Siddisstova. Instruktørar: Anne Marie Nerby, Anne Lise Tveitane og Dag Jostein Nordaker Spelemenn: Gaute Hadland og Stig Helgeland Kaffivaktenes oppgave: Lage te og kaffi til pausen og rydde etterpå. Moppe golvet etter øvinga. 4

5 Innkalling til årsmøte i BUL tysdag 7. februar 2012 kl. 19:00 i Rektor Oldensgt. 17 i Litlesalen Sakliste: 1. Opning / velkomsthelsing 2. Godkjenning av innkallinga 3. Godkjenning av saklista 4. Val av to ordstyrarar 5. Val av to møteskrivarar 6. Val av to til å skrive under møtereferatet 7. Val av teljenemnd 8. Godkjenning av årsmeldinga for: Hovudlaget og husstyret (Særlag og nemnder til orientering) 9. Godkjenning av rekneskap for: Hovudlaget og husstyret 10. Arbeidsprogram for Årspengar for 2013 Framlegg frå styret: Uendra satsar 12. Budsjett for Val i samsvar med lagslovene. Lagsstyret: Leiar for 1 år På val: Anne Marie Nerby 2 styremedlemer for 2 år På val: Torill Stordalen På val: Lise Meling 1 Styremedlem for 1 år (supplering) 1 Varamedlem for 2 år Husstyret: Leiar for 1 år På val: Roger Strand 1 styremedlem for 2 år På val: Livar Voll Står att: Kari Olaug Tveit Varamedlem Står att: Jan Dalene Ettersynsfolk: 1 medlem for 2 år På val: Oddvin Emmerhoff Står att: Ottar Vandvik 1 varamedlem for 1 år På val: Svein Kå. Søyland Valnemnd for årsmøtet i medlem for 2 år På val: Inger T. Hope 1 medlem for 1 år (supplering) 1 varamedlem for 1 år På val: Magne Hope Årsmøteutsendingar: Rogaland Ungdomslag, Rogaland Mållag, Noregs Mållag, Noregs Ungdomslag i Oslo Alle medlemer som har betalt medlemspengane for 2011 og har vore medlem i meir enn 3 månadar har røysterett på årsmøtet. Leiar i husstyret er fast nestleiar i lagsstyret. Leiar i leikarringen er fast styremedlem i lagsstyret. Årsmeldingar og rekneskap vert utlevert på årsmøtet. 5

6 Lefsekurs i BUL Ni ivrige bularar tilbrakte ein lang torsdag kveld i litlestova med å lage lefser til jul. Vi hadde hyra inn Astrid og Johannes Rørtveit til å vise oss kunsten. Gode lefser kjem ikkje av seg sjølve, det er mange skjer i sjøen, fekk vi merke. Leiven skal kjevlast passe tunn, den skal ikkje henge fast i underlaget og den skal fraktast heil over på takka. Klarte vi det, var vi berga. Nokre hadde eit eige kjevlegen, fekk vi sjå, mens andre synte stor framgang. Kurset var svært vellukka og lefsene vart gode, med eller utan hol. Det einaste nokre av kursdeltakarane savna var diplom her kjem dei. Diplom tildelast: Lise, for få hol i lefseleivene Liv, for stor iver i kjevlinga Berit Irene, for konsentrasjon i arbeidet Ole, for gode forslag om fleire BUL-kurs Eli, for godt grep på kjevla Målfrid, for flest perfekte leivar John Olaf, for god oppmuntring Astrid, for stor framgang Torill, for å ha satt kurset i gong Astrid og Johannes, for eit framifrå kurs Tekst og bilete: Torill Astrid og Johannes lærde bort kunsten å lage gode lefser 6

7 Diplom for framifrå kjevling til Målfrid Ekteparet Olsen i full sving Øving gjer meister, syner Astrid Slik skal den smurde lefsa brettast Kjøpt på Handverksmessa: Mmmm! (Foto: j.) 7

8 På tur til Azorane Klepp leikarring var i sommar på Azorane, på internasjonal danse- og musikkfestival. Azorane er ei gruppe øyar i Atlantarhavet, og om lag som Island er øyane av vulkansk opphav på den midt-atlantiske ryggen. stopp for å proviantera og skaffa seg ferskvatn. Også i dag er det seilskip innom, medan gods og skipstrafikken elles stort sett går utanom desse øyane i dag. Nå er difor øygruppa med atlantisk klima eit turistparadis, med god badetemperatur og utfordrande fjell og flott natur til å gå på tur i. Foto frå festivalopptog festivalen var august 2011 Øya me vitja, Terceira, betyr den tredje av i alt ni øyar. Terceira er også kjent for fargerike dekorerte bygningar, då særleg i byen Angra do Heroismo, og dessutan spesielt rikt utsmykka kyrkjer. På festivalen blei halde eiga ekumenisk messe, der alle deltakarnasjonane deltok med innslag og mellom anna tekstlesing på eigne målføre. Dei fleste arrangementa på festivalen var også i den største byen på øya, Angra do Heroismo. Byen er på UNESCO si verdsarvliste, og var eit viktig knutepunkt i mellom Afrika, Amerika og Europa under seilskutetida i omkring tre hundreår. På Azorane er det rik historie frå tida ikring oppdagingsreisene. Først på talet tok sjøfolk til å vitja øyane i Atlantaren. Blandt dei første var Vasco da Gama ein som seilte rundt kapp Gode Håp på veg til India. For båtar på reise rundt Afrika og på veg over Atlanterhavet blei øygruppa eit Okseløp her har ingen våga seg utpå medan oksetappen spring rundt, utan tau denne gongen Øyane er mellom anna kjende for husdyrhaldet og spesielt mjølkefe. På ei av utferdene blei det lagt inn stans med eit utandørs stadion. Der tok dei til å sleppa laus Frå badestranda like ved hotellet 8

9 husdyr til den lokale forma for okseløp. På Terceira arrangerar folk tradisjonelle okseløp, der oksane er bunde fast med tau; Sporten er kalla tourada à corda, det betyr tyrefekting med tau. Særleg ungdommar utfordrar skjebnen og tirrar dyra med å kome nær dei, for så å freista springe i frå oksane. Mange gonger var ungdommane heldige og slapp unna. Av og til hende det at uheldige kunne hamne på toppen av horna utan at det skjedde større skade då blei dyra taua inn. Azorane har frodig natur samt bra med sol og varme, sidan øyane ligg to timar med fly ut i Atlanterhavet frå Lisboa. Slik blei det fleire badeturar enn på lang tid for reisedeltakarane i Klepp leikarring. På slutten av besøket var det også safari på sjøen, for å speide etter småkval samt ulike artar av delfinar. Me såg særleg mange av delfinane kalla tumlar : Desse svømte i flokkar under og framfor båtane. Festivalen er eit fast årleg innslag på øyane som trekkjer turistar og knyter kontaktar med deltakara frå mange forskjellige land. På festivalen sommaren 2011 deltok blandt anna grupper frå Polen og fleire land i Austeuropa, Tyrkia, Canada, Italia samt frå Portugal (fastlandet) og Kanariøyane. Klepp Leikarring held workshop i norsk dans på torget På kvalsafari Anne Marie og Audun deltok i lag med dansarar og musikarar frå Klepp. Skrivar: Audun Foto: Anne Marie Der skulle vi ha vøri, Kal! 9

10 Artikkelserien Doktorane i BUL har lege nede ei tid, grunna mangel på stoff. Men no har eit BUL-medlem som er aktivt i Leikarringen, forbarma seg over Holmgang, og teke doktorgrad! Doktorgrad om dysleksi Anne Elisabeth Dahle har disputert ved Universitetet i Stavanger fredag 2. desember, med avhandlinga Problematferd ved dyleksi. Svake regneferdigheter ved dysleksi. Disputasen var i Arne Rettedals hus, etter ei prøveførelesing same stad. Avhandlinga fokuserer på samanhengar mellom dysleksi og problematferd og dysleksi og svak reknedugleik hos born og unge med alvorleg og moderat dysleksi. Dahle har undersøkt korleis lærarar, foreldrar og elevar rapporterte ulike typar problematferd, og om born og unge med alvorleg dysleksi oftare blei rapportert å ha suicidale tankar enn born og unge uten. Avhandlinga bidreg med ny kunnskap om omfanget, typen og alvorlighetsgraden av problematferd ved dysleksi. Resultata tyder og på at norske foreldrar og lærarar ikkje nødvendigvis rapporterer problematferd på same måte. Eit anna forskningsspørsmål var knytta til korleis born og unge med dysleksi meistra ulike typar rekneoppgåver i addisjon og subtraksjon, og om dugleik i hurtignemning (Rapid Automatized Naming, RAN) såg ut til å ha betydning for resultatet. Studien synte at oppgåveformatet har betydning for meistring av addisjons- og subtraksjonsoppgåver i denne gruppa, og at dugleik i RAN berre var av betydning for born med dysleksi som i tillegg hadde låge prestasjonar i matematikk. Hovedveileder hadde vore Ann-Mari Knivsberg frå UiS. I bedømmingskomiteen var Karin Taube frå Umeå, Mikael Heimann frå Linköping og Egil Gabrielsen frå UiS (administrator). Leiar av disputasen var Tor Hauken frå UiS. Alle interesserte er velkomne som tilhøyrarar ved disputasar. BUL kan stille mannjamnt opp når neste medlem tar doktorgrad! Kjelde: Pressemelding frå UiS Anne Elisabeth Dahle PERSONALIA Anne Elisabeth Dahle er utdanna lærar, og var ved grunnskolen i Sola i fleire år. Ho tok hovedfag ved Lesesenteret ved det dåverande Høgskolen i Stavanger i Sidan då har ho vore tilsett som universitetslektor ved Lesenteret ved HiS og seinare UiS. Ho har vore BUL-medlem sidan 1982, og er medlem av Leikarringen. 10

11 Nytt på målfronten Noregs Mållag hadde landsmøtet sitt på Sand i Suldal i april. Atle Røe, Ottar Vandvik og Audun Rosland var utsendingar og møtte mange kjente, tidlegare BUL-folk samt andre frå fjern og nær. På årsmøtet blir strategi og viktige oppgåver prioritert for neste arbeidsår med arbeidsprogrammet for åra til og med Årsmøtet gjorde vedtak om arbeidet framover og her er nokre av punkta samt ei kort oppsummering om kva som vil skje framover. Nynorsk i oppveksten frå barnehagen til all opplæring er viktigaste oppgåva i den komande tida. Gjennom ord blir verda stor er slagorda for kampanjen med å lese meir nynorsk i barnehagane. Lokallaga skal arbeida med å betra tilgangen på nynorsk materiell, songhefter og anna lesestoff og skulemateriell i utdanning og til barnehagane. På årsmøtet blei det delt ut målblom til Anne-Margrethe Eidhammer frå Vindafjord. Ho fekk prisen for arbeidet med å leggja til rette undervisning og opplæring i nynorsk til innvandrarar og har slik sett nynorskopplæring for vaksne innvandarar på dagsordenen. Målprisen for 2011 blei også delt ut på landsmøtet og gjekk til den aktive trenaren Yngvar Andersen. Han starta opp eit eige treningssenter i hovudstaden. Mykjemeir er eit foretak som nyttar nynorsk medvite. Yngvar fekk også prisen sidan han brukar nynorsk i det populære treningsprogrammet Puls på NRK. I styret blei Håvard B. Øvregård attvald til leiar, og Aud Søyland blei også attvald til styret. Aud Søyland er tidlegare BULmedlem og bur no i Valdres. Ho var sekretær for Normeringsnemnda til Språkrådet som la fram innstilling til årsmøtet. Gjennomgang av arbeidet med å normera nynorsken blei vedteken av Språkrådet i haust. Det omfattande arbeidet med å gjera nynorsk enklare er mykje å takka Aud sin innsats. Av andre viktige saket landsmøtet tok opp er om målrørsla skal ha landsmøte anna kvart år og ikkje kvart år slik som fram til i år. Denne saka er til høyring i organisasjonen og også BUL-medlemmene kan seie si meining om dette, meir omtale annan stad i Holmgang eventuelt seinare. Audun Rosland Aud Søyland (foto: Kjartan Helleve) 11

12 I Austerveg Setesdalskappleiken i år var på Setesdalsmuseet og Hylestad soknehus august. Den var samstundes feiring av 200- årsjubileet for spelemannen Peter Veum ( ) frå Fyresdal. Førstereisguten frå Holmgang slo seg saman med to andre frå BUL, og fekk med seg dei to siste dagane. Før kappleiken, jubileumskonserten og festen på lørdag blei Holmgangs utsende impregnert i Setesdalskultur av reisefølget sitt, og han lærde mykje. Nok om det. I domarpanelet under kappleiken sat mellom anna Siri Dyvik frå Vibå, og Marton Laksesvela som heller ikkje er ukjend i Rogaland. Dei som veit slikt, kunne fortelje at det var færre kappleiksdeltakarar frå BUL Stavanger og Vibå enn vanleg. Men det var fleire tilskodarar, til dømes Stig Helgeland og Kjell Time. Jubilanten I regn og vind kom dei reisande til leigd husvære i eit hyttefelt på Brokke. Korleis finne rett hytte og kome seg inn i den? Men i ein kiosk var det ein talkode å få. Medan ein annan tviheldt paraplyen kunne koden tastast inn ved ein nykelboks som opna seg. Snart sat vi i ei tørr og varm hytte. Kurs på fredag rakk vi ikkje, derimot to konsertar. Den første var med KARtrio og ga eit gjenhør med Trym Bjønnes frå Fjellfolk (se Holmgang 2/2010). Helga Jacobsen frå Fjellfolk var elles med i eit barneprogram før på dagen. Den andre konserten fredag var med den svenske gruppa Frifot. Den skulle ha vore utandørs på Setesdalsmuseet, men blei flytta inn på soknehuset. Å høyre Frifot er ein god grunn for å reise til Nordleik på Steinkjer, der dei og skal opptre. Haugesund Spelemannslag Haugesund Spelemannslag blei nr. 1 i lagspel fele, og Ingrid Kjøde nr. 6 i kveding kl. B. Jamie Lodberg frå Setesdal Spelemannslag blei nr. 1 i munnharpe senior og nr. 2 i spel hardingfele kl. B. Han er ein kanadiar som slo seg ned i Valle i 2004 for lære slåttespel på fele, og er no etablert i kommunen. Jamie Lodberg 12

13 Crew på setesdølsk? I jubileumsprogrammet seinare på kvelden var det ei innføring om Peter Veum av ein etterkomar, Lars Bjaadal. Hallvard T. Bjørgum og Gunnar Stubseid med Setesdal Spelemannslag framførde musikk i tradisjonen etter Peter Veum. Bjørgum batt programmet saman, og synte korleis den gamle musikken i dalen hadde overlevd i Telemark og var blitt henta attende av dei frå Setesdal som lærde av Peter Veum. Han spela og på den nyrestaurerte fela til Peter Veum, som no blei brukt til offentleg spel for fyrste gong på 122 år. Knut Heddi-stoga, laftehuset til ein av dei gamle spelemennene, ligg nær soknehuset. Då Holmgangs utsende gjekk forbi i skyminga, kom det felemusikk ut av mørket i huset. Det måtte utforskast... og det var jo Siri Dyvik som sto og spelte. Og så var det premieutdeling og dans. om den innfløkte historia om vandringa av slåttane mellom Telemark og Setesdal, og spelemennene som bevarte det musikalske stoffet. Det skulle vore interessant om ein kapasitet som Hallvard T. Bjørgum ville skrive noko for Holmgangs lesarar. I inneveret søndag etter kappleiken blei det privat besøk på Setesdalsmuseet. Eit besøk verd og ein kom klokare ut att. På Setesdalsmuseet Veret på kjøreturane freista ikkje til åpen takluke og slike ting. Men nede i dalen var det til dels brukbart ver under kappleiken, takk vere alle festars skytshelgen. Den medbrakte luftskotørkaren synte seg å vere daudvekt. Og vel over fjellet på heimtur såg ein små gløtt av klår himmel. Ingrid Kjøde og Kjell Time Sjølv med Wikipedia i ryggen, vil ikkje Holmgangs utsende ta på seg å greie ut Jan Dalene, Anna Motland og j. utafor soknehuset Tekst og bilete: j. 13

14 14

15 Vi har høyrt at... Stig Helgeland var nyleg i Rio de Janeiro i fleire veker i samband med jobben. Der traff han og på folk som spelar fele, og lærde seg fleire nye rilar. Brasilianarane kan meir enn fotball og samba! På Vibe-festen på Hå 26. november framførde han smakebitar. Hallvard T. Bjørgum framførde Skjoldmøyane på Saga Café 29. november, ved lanseringa av Torgrim Titlestads nye bok Norge i Vikingtid. Han snakka elles om teorien sin om slektskap mellom gamal norsk folkemusikk og tilsvarande frå Aserbaidsjan og vidare ut. Alex Sosa har gitt ut eboka The Seven Spiritual Steps of Dancing Salsa (2011) for Amazon Kindle, om dei djupare sanningane i dansen. I avsnittet Mind your mind skriv han mellom anna (omsetjing v/ j.): Eg vil sjå meg sjøl som Salsadansar, og hugse at av larven blir det ein sommarfugl. Nybyrjarar, fatt mot! Kom i gang med salsa i 2012, du og! Det seier Adria Rahmouni og Pablo Miranda, instruktørar i STIL Dans! (Foto: j.) 15

16 16