AutoPASS-regulativ på fylkesvegferjer i Møre og Romsdal

Transkript

1 saksfralegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2019 Hilde Johanne Svendsen Saksnr Utval Møtedato Regional- og næringsutvalet Saferdselsutvalet Fylkesrådannens tilråding Fylkesutvalet Fylkestinget AutoPASS-regulativ på fylkesvegferjer i Møre og Rosdal Bakgrunn I sak SA-80/18 vart det lagt fra sak so viser konsekvensar for brukarane og fylkeskounen ved å gå frå dagens riksregulativ for ferjetakstar og til AutoPASS takstregulativ på ferje. Ordninga inneber at passasjerbetaling fell bort, og at inntektsbortfallet å kopenserast av auka takstar for kjøretøy. AutoPASS takstregulativ er ein føresetnad for innføring av AutoPASS brikkebetaling. Denne saka byggjer på sak SA-80/18 og notat o konsekvensar av AutoPASS. Fylkeskounen har uavhengig av takstregulativ innført ny betalingsløysing på ferje. Denne løysinga er AutoPASS ferjekonto/ferjekort, og erstattar dagens verdikort/storbrukarkort på ferje. I tabellen under viser vi når det er aktuelt å innføre AutoPASS-takstregulativ og AutoPASS-brikkebetaling for fylkesvegferjesaband i Møre og Rosdal. Tabell 1 Tidspunkt for eventuell innføring av AutoPASS takstregulativ på fylkesvegferjer i Møre og Rosdal Saband, fylkesveg Innført +2 soner (T-58/18), dato Soneauke ny kontrakt Pakke Ny kontrakt, dato = dato for innføring av AutoPASSregulativ Hareid - Sulesund * Sulapakken ( **) Sykkylven soner Sulapakken Magerhol Edøya- Sandvika soner Nordørspakken Seivika soner Nordørspakken Tøervåg Kvanne-Rykkje soner Nordørspakken Arasvika soner Nordørspakken Hendset Molde - Sekken soner Rosdalspakken

2 Saband, fylkesveg Innført +2 soner (T-58/18), dato Ny kontrakt, dato = dato for innføring av AutoPASSregulativ Soneauke ny kontrakt Pakke Solholen soner Rosdalspakken Mordalsvågen Aukra soner Rosdalspakken Hollingshol Stranda soner Indre Sunnøre Liabygda Eidsdal - Linge soner Indre Sunnøre Festøya soner Indre Sunnøre Hundeidvik Sæbø Leknes soner Indre Sunnøre Trandal Standal - Skår Åfarnes-Sølsnes Rosdalspakken Larsnes Åra soner Ytre Sunnøre Voksa Kvasøy Årvika Ytre Sunnøre Koparnes Volda - Lauvstad Ytre Sunnøre Brattvåg Dryna Ytre Utasunds soner Ytre *Utsett innføring av AutoPASS-brikkebetaling **Dato for innføring av AutoPASStakstregulativ På riksvegferjesabanda i Møre og Rosdal vil det bli innført nytt takstregulativ når nye kontraktar startar opp. Ei oversikt over dette er vist i tabellen under. Tabell 2 Tidspunkt for innføring av AutoPASS takstregulativ på riksvegferjer i Møre og Rosdal Saband, riksveg Ny kontrakt, dato = dato for innføring av AutoPASSregulativ Festøya - Solevågen Volda Folkestad Molde Vestnes Halsa Kanestrau Drøfting og avgjerder rundt AutoPASS-regulativet er ikkje berre aktuelt i Møre og Rosdal. Det er også tilsvarande prosessar i dei andre ferjefylka. I tabellen under finn vi ein kortversjon av status i desse fylka.

3 Tabell 3 Kort status for AutoPASS takstregulativ i andre ferjefylke Status Fylkeskounale saband Statlege saband Rogaland Gjeld ikkje saband so brukar FARA billettsyste. Innført på Mortavika- Arsvågen Hordaland Sogn og Fjordane Trøndelag Nordland Tros Finnark Når Ryfast og Rogfast er ferdig er det berre eitt fylkesvegferjesaband i Rogaland, og det er Finnøysabandet Vedtatt AutoPASS-regulativ. Det er bedt o ei politisk sak til fylkesutvalet i juni der det blir vurdert oglegheit for innføring av passasjerbetaling. Sak blir lagt frå, politisk til øte 15/ AutoPASS takstregulativ innført på Masfjordnes-Duesund, Krokeide- Hufthaar. Følgjer riksregulativet for ferjetakstar. Inneverande kontraktar går ut i Gjeld ikkje saband so brukar FARA billettsyste. Innført på Brekstad-Valset. Innført på Flakk-Rørvik (eige regulativ), Har ikkje behandla sak i Fylkestinget o innføring av AutoPASS-regulativ. Dei siste kontraktane so er lyst ut(ed oppstart 2020) har ikkje føresetnad o AutoPASS, en kan endre regulativ undervegs i kontrakten. Ordninga gjeld ikkje Ordninga gjeld ikkje Innført på Halhje- Sandvikvåg, Husavik- Sandvikvåg Innført på Anda-Lote, Dragsvik-Hella- Vangsnes, Fornes- Mannheller Innført på Bognes- Skarberget, Drag- Kjøpsvik, I sak o oppåling av ferjesaband vart det inforert o avvik i ålingane i sabanda so er lista opp i tabellen under. I koentaren viser vi korleis dette er tatt osyn til i utrekningane av provenynøytralitet i denne saka.

4 Tabell 4 Endringar so følgje av strekningsåling på ferjesaband i Møre og Rosdal Rute nr Strekning Strekningsåling resultat dagens nivå 1 Kvasøya Pluss 1 sone; ny sone Larsnes = 9 8 Volda Lauvstad 12 Leknes Sæbø 12 Standal Trandal 12 Leknes Trandal 12 Skår Sæbø 46 Kvanne Rykkje 54 Edøya Sandvika Minus 1 sone; ny sone = 9 Pluss 1 sone; ny sone = 5 Minus 1 sone; ny sone = 4 Pluss 1 sone; ny sone = 8 Pluss 1 sone; ny sone = 6 Minus 1 sone; ny sone = 6 Innført/skal Koentar innførast Tatt osyn til i AutoPass utrekning Oppstart ny Tatt osyn til i kontrakt AutoPass utrekning Oppstart ny kontakt Oppstart ny kontrakt Oppstart ny kontrakt Oppstart ny kontakt Oppstart ny kontrakt Tatt osyn til i AutoPass utrekning Tatt osyn til i AutoPass utrekning Tatt osyn til i AutoPass utrekning Tatt osyn til i AutoPass utrekning Ny strekningsåling soaren Ingen endring. Tatt osyn til i AutoPass utrekning Høyringsprosessen Saka vart sendt på høyring til kounar og andre interessentar før jul 2018, og ed svarfrist i slutten av februar Det vart i tillegg lagt ut nyheitssak på fylkeskounen sine nettsider, ed invitasjon til også andre lag og organisasjonar til å koe ed innspel. Det ko inn 27 innspel til saka, og desse er lagt ved. Vi har i tillegg laga ei kortfatta oppsuering av innspela der dei viktigaste innspela knytt til tre kategoriar (takst, betalingsløysing, generelt) er lista opp, til dels i kortfor. Det kje ikkje fra av høyringa o det er sala syn på ja eller nei til AutoPASSregulativet for å kunne innføre billettering ed AutoPASS-brikke. Dei aller fleste har fokusert på takstauken for kjøretøy so vil koe so følgje av endring til AutoPASS-regulativ. Det er også fleire erknader knytt til konsekvensar for næringslivet. Det er i saband ed dette verd å erke seg at NHO Transport ikkje har erknader til takstnivået, en ber o at eventuelle takstendringar blir varsla iniu 6 ånader før iverksetting og at forskotsbeløpet bør falle bort. NLF deriot, er uroa for dei økonoiske konsekvensane av takstauken sala so følgje av AutoPASS-regulativ og den allereie vedtekne auken på 2 takstsoner. Dei viser også til at det bør vere likt regulativ på alle ferjer, uavhengig av o det er riks- eller fylkesvegferjer. NLF støttar også at takstendringar å varslast seinast 6 ånader før iversetting, og at forskotsbetalinga for å oppnå rabatt å fjernast.

5 Takstregulativ Ikkje uventa er kounar og andre interessentar negative til takstauken. Det er fleire koentarar knytt til konsekvensar for næringstrafikken. Fleire høyringsinstansar er også opptatt av at dagens rabattnivå å oppretthaldast. Det er også fleire innspel so går på konsekvensar for pendlarane, og forventning o auka kostnader. Dei fleste støttar ei enklare betalingsløysing, en vil ikkje at kostnadane for dei so reiser skal gå opp. Enkelte tar til orde for å innføre brikkebetaling, en ed anuelle ordningar for passasjerar. Betalingsløysing Det er også fleire koentarar o sjølve løysinga. Dette er i utgangspunktet ikkje ein del av høyringa. Det so blir nent er: Minstebeløpet er for høgt Firakundar å behalde rabatten på 50% Frivillige lag og organisasjonar å også få nytte rabattordninga ed sae fleksibilitet so tidlegare Forskots-betaling bør ikkje vere nødvendig. Løyvegarantien er tilstrekkeleg. Alternativt kan forskotsbeløpet knytast ot transportørens ånadlege ferjeforbruk. Kostnad for reisa og saldo på kortet å fragå på kvittering. Det er også koentarar på at valt løysing i ein region å vere lik Generelle koentarar Gjenno høyringa er det også koe andre eir generelle koentarar og innspel. Punktvis kan vi her nene: Den allereie vedtekne endringa ed tillegg på to takstsoner forverrar situasjonen. Mannskapet å også etter at autopass er innført ha oversikt over passasjerar so treng assistanse Parkeringsbehovet på ferjekaiene å tilpassast Rutebussar på ferjer bør få betalingsfritak slik so dei får på vegar ed bopengeavgift Autopass vil rae lokaliljø og føre til sentralisering. Løysing for passasjerteljing å ivareta sikkerheita. Innspel på sjølve utforinga av takstregulativet (forholdet ello lengdeklassar/plassbehov/pris. Reagerer på at fylkeskounen får inntektsauke Uroa over korleis ein skal ivareta sikkerhet ved eventuell evakuering AutoPASS-systeet vil gjere det indre attraktivt å bu i distrikta Vil slå uheldig ut for pendlarar so har uregelessig arbeidstid, og då ofte dårleg kollektivtilbod. Kan ikkje akseptere auke på to takstsoner. Kan det vere ogleg å redusere prisen på FRAM Ung og andre kollektivbillettar? O fleire skal sette frå seg bilen, å kollektivtilbodet tilpassast. ber o at hurtigbåttilbodet Molde Vestnes fortsetter so før, sjølv o autopass kort og brikke blir innført Vi vil elles inne o at høyringsinnspela er vedlagt saka, og at ei oppsuering av alle høyringsinnspela ed enkelte koentarar også er vedlegg til saka. I dei tre overskriftene takstregulativ, betalingsløysing og generelle koentarar er dei fleste poeng frå høyringa gjengitt.

6 Moglegheitsroet Det er, slik vi ser det, tre oglege løysingar for takstregulativ for fylkesvegferjer i Møre og Rosdal frå og ed Desse er: Behalde riksregulativet for ferjetakstar o Det betyr at billettering blir so i dag der passasjerar betalar Innføre AutoPASS takstregulativ for ferjer slik Vegdirektoratet(VD) har foreslått det o Takstar for kjøretøy aukar, og passasjerar skal ikkje betale o I notat AutoPASS viser vi at regulativet inneber ein inntektsauke på o lag 18 ill. kroner for fylkeskounen Innføre AutoPASS takstregulativ for ferjer ed tilpassingar A. Alternativ A: Kjøretøy opp til 8 eter får ein auke på 1 takstsone i AutoPASS-regulativet (i forhold til forslaget frå VD), kjøretøy frå og ed 8,01 eter får reduksjon i soner slik at dei rabatterte takstane blir tilnæra lik dagens takstnivå. B. Alternativ B: kjøretøy opp til 8 eter får ein takstreduksjon på 1 sone(i forhold til forslaget frå VD), ens kjøretøy frå og ed 8,01 eter får takstnivå slik Vegdirektoratet har foreslått det C. Alternativ C: Kobinasjon av det A og B der kjøretøy opp til 8eter får ein reduksjon på 1 sone(i forhold til forslaget frå VD), og kjøretøy frå og ed 8,01 eter får reduksjon i soner slik at dei rabatterte takstane blir tilnæra lik dagens takstnivå. D. Alternativ D: Kjøretøy opp til 8 eter får pris lik AutoPASS-regulativet slik Vegdirektoratet har foreslått, og kjøretøy frå og ed 8,01 eter får reduksjon i soner slik at dei rabatterte takstane blir tilnæra lik dagens takstnivå. Alternativa er nærare otalt under figurane. Figur 1 illustrerer dei fe alternativa for AutoPASS regulativ; Vegdirektoratet sitt forslag (VD, Alternativ A, Alternativ B, Alternativ C og Alternativ D saanlikna ed dagens riksregulativ for ferjetakstar. Desse figurane føreset at det berre er ein passasjer i kvar bil opptil 8 eter. Takstsone 5 er brukt so illustrasjon. Det er tatt føresetnad o at alle kjøretøy over 8 eter kan bruke 50% rabatt i dag (det vil seie at dei brukar verdikort i dag og ikkje storbrukarkort) og 40% ed AutoPASS-regulativet. Det betyr at for enkelte brukarar så vil ikkje verknaden bli så stor (derso du har 40 prosent rabatt ed storbrukarkortet i dag og får 40 prosent vidare ed AutoPASS firaavtale).

7 40% 30% 20% 10% Takstsone 5: Endringar, ed rabatt og ein vaksen passasjer i kjøretøy opp til 8 eter 0% -10% -20% -30% Elektrisk bil Kjøretøy 5-6 Kjøretøy 6-7 Kjøretøy 7-8 Kjøretøy 8-10 Kjøretøy Kjøretøy Kjøretøy Kjøretøy Kjøretøy VD A B C D Figur 1 Konsekvensar for pris i prosent fordelt på takstgruppe. Rabattert pris og føresetnad o ein passasjer i kvar bil opp til 8 eter Dei to figurane under illustrerer dei fe alternativa for AutoPASS regulativ; Vegdirektoratet sitt forslag (VD), Alternativ A, Alternativ B, Alternativ C og Alternativ D saanlikna ed til dagens riksregulativ for ferjetakstar. Desse figurane føreset at det berre er førar i bilen, og ikkje passasjer. Takstsone 5 er brukt so illustrasjon. Illustrasjon for effektar i sone 10 og 17 finns i vedlegg til saka. Det er tatt føresetnad o at alle kjøretøy over 8 eter kan bruke 50% rabatt i dag og 40% ed AutoPASS-regulativet. Det betyr at for enkelte brukarar så vil ikkje verknaden bli så stor (derso du har 40 prosent rabatt i dag og får 40 prosent vidare). 50% 40% 30% 20% 10% Takstsone 5: Konsekvensar ulike alternativ. Fullpris 0% -10% -20% -30% Elektrisk bil Kjøretøy 5-6 Kjøretøy 6-7 Kjøretøy 7-8 Kjøretøy 8-10 Kjøretøy Kjøretøy Kjøretøy Kjøretøy Kjøretøy VD A B C D Figur 2 Konsekvensar for pris i prosent fordelt på takstgruppe. Full pris.

8 Figur 1 og 2 viser prisverknad i prosent saanlikna ed riksregulativet for ferjetakstar. Riksregulativet sine prisar i takstsone 5 ed 50 prosent rabatt er vist i tabell 5 under. Dette er vist for å illustrere at til døes auken på 32 prosent for elbil og bil opptil 6 eter vil vere forskjellig. Det sae gjeld for kjøretøy og so har sae prosentvise auke, en verknaden i kroner vil vere ulik. Tabell 5 Dagens takstar i riksregulativet for ferjetakstar, ed 50% rabatt Elbil over 22 R Tabell 6 Takster i AutoPASS-regulativ for ulike alternativ Elbil <6 6,01-8 8,01-9,0 8, ,0 1-12,5 12,5 1-14,5 14,5 1-17,5 17,5 1-19,5 19, >22 VD A B % 40% 30% 20% 10% Takstsone 5: Endringar, ed rabatt 0% -10% Elektrisk bil Kjøretøy 5-6 Kjøretøy 6-7 Kjøretøy 7-8 Kjøretøy 8-10 Kjøretøy Kjøretøy Kjøretøy Kjøretøy Kjøretøy VD A B C D Figur 3 Konsekvensar for pris i prosent fordelt på takstgruppe. Rabattert pris

9 Alternativ A - næringslivsalternativet Dette inneberer ei inntektsauke på ca. 3,5 ill. kroner for fylkeskounen saanlikna ed dagens inntekter i riksregulativet, en so det vart påpeikt i Notat Autopass så er dette anslag og utrekningar ed stor usikkerheit. For å få til ei slik utrekning er det nødvendig både ed forenkling og ei rekke føresetnader. Desse vil ikkje gi fasit, en er eit anslag. Utrekninga tar ikkje høgde for at enkelte vel å la vere å reise so følgje av takstauken, det vil seie at vi føreset at trafikken vil halde seg på sae nivå ed AutoPASS-takstregulativ so ed riksregulativet for ferjetakstar. Alternativet inneber at kjøretøy frå og ed 8,01 eter får reduksjon i soner slik at rabatterte takstar blir tilnæra lik dagens takstnivå ed rabatterte prisar, noko so inneber takstendring for reiser ed rabattkort i intervallet +33 kroner til inus 27,5 kroner saanlikna ed dagens takstnivå. Det betyr at vi både tar osyn til takstauke so følgje av AutoPASS regulativet og reduksjon frå 50 til 40 prosent rabatt. Reduksjonen i tal på takstsoner for kjøretøygrupper frå og ed 8,01 eter varierer frå inus 9 til inus 4 soner (eit saband i sone 5 kan nødvendigvis ikkje få ein reduksjon på eir enn 4 soner). Kjøretøy opp til 8 eter vil få ein takstauke på 1 sone, noko so inneber at ein personbil under 6 eter utan passasjer vil få ein takstauke på 43 prosent og derso du har ed ein vaksen person so passasjer i bilen er takstreduksjonen på prosent (varierer arginalt ed sone). i tillegg kje auken på 2 takstsoner (T-26/18) på saband der dette ikkje allereie er innført. Alternativ B personbilalternativet Dette inneberer ei inntektsreduksjon på 6,5 ill. kroner for fylkeskounen saanlikna ed dagens inntekter i riksregulativet, en so det vart påpeikt i Notat Autopass så er dette anslag og utrekningar ed stor usikkerheit. For å få til ei slik utrekning er det nødvendig både ed forenkling og ei rekke føresetnader. Desse vil ikkje gi fasit, en er eit anslag. Utrekninga tar ikkje høgde for at enkelte vel å la vere å reise so følgje av takstauken, det vil seie at vi føreset at trafikken vil halde seg på sae nivå ed AutoPASS-takstregulativ so ed riksregulativet for ferjetakstar. Alternativet inneber at kjøretøy frå og ed 8,01 eter vil få pris slik Vegdirektoratet har foreslått i sitt AutoPASS takstregulativ for ferjer, noko so inneber takstendring for reiser ed rabattkort i intervallet +60 kroner til +200 kroner saanlikna ed dagens takstnivå. Kjøretøy opp til 8 eter får ein reduksjon på 1 sone, noko so inneber at ein personbil under 6 eter utan passasjer vil få ein takstauke på 21 prosent og derso du har ed ein vaksen person so passasjer i bilen er takstreduksjonen på prosent (varierer ed sone). I tillegg kje auken på 2 takstsoner (T-26/18) på saband der dette ikkje allereie er innført (det vil i su seie ei «netto» takstauke på ei sone saanlikna ed opphaveleg sone etter strekningslengde). Alternativ C Kobinasjon av det beste frå A og B Dette inneberer ei inntektsreduksjon på 48 ill. kroner for fylkeskounen saanlikna ed dagens inntekter i riksregulativet, en so det vart påpeikt i Notat Autopass så er dette anslag og utrekningar ed stor usikkerheit. For å få til ei slik utrekning er det nødvendig både ed forenkling og ei rekke føresetnader. Desse vil ikkje gi fasit, en er eit anslag. Utrekninga tar ikkje høgde for at enkelte

10 vel å la vere å reise so følgje av takstauken, det vil seie at vi føreset at trafikken vil halde seg på sae nivå ed AutoPASS-takstregulativ so ed riksregulativet for ferjetakstar. Alternativet inneber at kjøretøy frå og ed 8,01 eter får reduksjon i soner slik at rabatterte takstar blir tilnæra lik dagens takstnivå ed rabatterte prisar, noko so inneber takstendring for reiser ed rabattkort i intervallet +33 kroner til inus 27,5 kroner saanlikna ed dagens takstnivå. Det betyr at vi både tar osyn til takstauke so følgje av AutoPASS regulativet og reduksjon frå 50 til 40 prosent rabatt. Reduksjonen i tal på takstsoner for kjøretøygrupper frå og ed 8,01 eter varierer frå inus 9 ti inus 4 soner (eit saband i sone 5 kan nødvendigvis ikkje få ein reduksjon på eir enn 4 soner). Kjøretøy opp til 8 eter får ein reduksjon på 1 sone, noko so inneber at ein personbil under 6 eter utan passasjer vil få ein takstauke på 21 prosent og derso du har ed ein vaksen person so passasjer i bilen er takstreduksjonen på prosent (varierer ed sone). I tillegg kje auken på 2 takstsoner (T-26/18) på saband der dette ikkje allereie er innført (det vil i su seie ei «netto» takstauke på ei sone saanlikna ed opphaveleg sone etter strekningslengde). Alternativ D Alternativt næringslivsalternativ Dette inneberer ei inntektsreduksjon på 22 ill. kroner for fylkeskounen saanlikna ed dagens inntekter i riksregulativet, en so det vart påpeikt i Notat Autopass så er dette anslag og utrekningar ed stor usikkerheit. For å få til ei slik utrekning er det nødvendig både ed forenkling og ei rekke føresetnader. Desse vil ikkje gi fasit, en er eit anslag. Utrekninga tar ikkje høgde for at enkelte vel å la vere å reise so følgje av takstauken, det vil seie at vi føreset at trafikken vil halde seg på sae nivå ed AutoPASS-takstregulativ so ed riksregulativet for ferjetakstar. Alternativet inneber at kjøretøy frå og ed 8,01 eter vil få prisar tilnæra dagens takstar, noko so inneber takstendring for reiser ed rabattkort i intervallet +33 kroner til inus 27,5 kroner saanlikna ed dagens takstnivå. Det betyr at vi både tar osyn til takstauke so følgje av AutoPASS regulativet og reduksjon frå 50 til 40 prosent rabatt. Reduksjonen i tal på takstsoner for kjøretøygrupper frå og ed 8,01 eter varierer frå inus 9 ti inus 4 soner (eit saband i sone 5 kan nødvendigvis ikkje få ein reduksjon på eir enn 4 soner). Kjøretøy opp til 8 eter får pris lik AutoPASS-regulativet slik Vegdirektoratet har foreslått, og kjøretøy frå og ed 8,01 eter får reduksjon i soner slik at rabatterte takstar blir tilnæra lik dagens takstnivå ed rabatterte prisar. Dette inneber at ein personbil under 6 eter utan passasjer vil få ein takstauke på 32 prosent og derso du har ed ein vaksen person so passasjer i bilen er takstreduksjonen på prosent (varierer ed sone). I tillegg kje auken på 2 takstsoner (T-26/18) på saband der dette ikkje allereie er innført. Merknadar Det er viktig å erke seg at i dei alternativa der vi reduserer prisane for kjøretøy over 8 eter slik at rabatterte takstar i AutoPASS-regulativet blir tilnæra rabatterte takstar ed riksregulativet, så vil bruttotaksten reduserast betyeleg for desse gruppene. Dette sidan vi i rabattert alternativ å korrigere for reduksjonen i rabatt frå 50 til 40 prosenten. Dette gir dered også fordelar til dei so reiser sporadisk ed ferje og so ikkje brukar rabattkort.

11 Moglege kontraktuelle konsekvensar av ikkje å innføre AutoPASS-regulativ Det er Møre og Rosdal fylkeskoune so er takstynde, og har høve til å endre regulativ for ferjedrifta. Dette kan Møre og Rosdal fylkeskoune gjere uavhengig av inngåtte kontraktar o ferjedrift. I sasvar ed Fylkestinget sitt vedtak vart det ved utlysing av dei einskilde kontraktane o ferjedrift i fylket tatt høgd for AutoPASS-regulativ. Operatørane har difor tatt høgd for konsekvensane knytt til AutoPASS i sitt tilbod i konkurransane. Derso Møre og Rosdal fylkeskoune vel å endre regulativ slik at det skal gjennoførast passasjerbetaling, vil dette kunne gi eit anna kostnadsbilde for operatør i høve kostnadar til å drifte det einskilde saband. Dette vil typisk vere på saband der operatør har valt løysing ed «autoatisk» brikkebetaling, en det kan og tenkast auka kostnader på saband der operatør vel billettering gjenno handhaldt brikkelesingsutstyr. Den est vesentlege eirkostnaden kan vere at operatør, på bakgrunn av ein føresetnad o AutoPass-regulativ, har prisa inn indre lønnskostnader. For Møre og Rosdal fylkeskoune sin del har operatør eldt inn at dei planlegg «autoatisk» brikkebetaling på følgjande saband: Hareid-Sulesund Aursnes-Magerhol Aukra-Hollingsholen Sølsnes-Åfarnes Stranda-Liabygda Eidsdal-Linge Derso ein gjer endringar kan ein vente at operatør vil søke kopensasjon for auka kostnader. Det er vanskeleg å slå fast kor stort eit ogleg krav kan bli. Dette vil avhenge av o og eventuelt kva eirkostnader operatør får i høve til dei føresetnadane so dei åtte legge til grunn i anbodet. Alle eventuelle krav o kopenasjon frå operatør å grunngjevast og dokuenterast før ein tar stilling til kravet. Fylkesrådannen er likevel kjent ed at Hordaland fylkeskoune har liknande problestilling so i Møre og Rosdal vedkoande innføring av AutoPass-regulativ. Der har dei rekna ut at ein ved ikkje å innføre AutoPassbrikkeløysing og AutoPass-regulativ vil få ein eirkostnad/krav frå operatørane på o lag 20 illionar kroner i året, eller 200 illionar kroner over ein 10-årsperiode. Møre og Rosdal fylkeskoune har ei noko anna forulering i kontraktane enn kva Hordaland har i sine kontraktar. Dette gjer at Møre og Rosdal fylkeskoune ikkje har sae vurdering okring oglege krav so Hordaland fylkeskoune. Det er likevel pårekneleg at operatør kan sette fra krav også i Møre og Rosdal. Passasjerbetaling og AutoPASS-regulativ I saband ed behandling av sak SA-80/18 vart det vedtatt følgjande oversendingsforslag: «Møre og Rosdal legg ut på høyring, ei ordning ed kobinasjon av autopass ed regulativ jf. riksregulativet, og eigen betalingsordning ed autoat/app, for passasjerbetaling.» For å gjere ei vurdering av dette å vi sjå på fleire forhold. Det første er at ei slik ordning føreset at trafikantane å betale for køyretøy slik so det er otalt for ordning ed AutoPASS på ferjer (autoatisk betaling derso kjøretøyet har brikke), en ed eit tilpassa AutoPASS-regulativ so har prisar tilnæra dagens.

12 I tillegg føreset ei slik ordning at alle passasjerar på eige initiativ betalar for passasjerar, enten via ein app eller via ein autoat o bord på ferja. Dette dannar grunnlaget for ei slik ordning. I dagens FRAM-app er det inkludert i tilbodet frå leverandør at betaling for passasjerar på ferje kan vere ein del av app-en. Denne avtalen er berre gyldig for oss ut 2020, slik at dette vil berre vere ei løysing vi kan bruke for passasjerbetaling første driftsåret ed AutoPASS-brikkebetaling. Eit så kort tidsperspektiv kan vere noko uheldig, sidan passasjerane først å venne seg til ei heilt ny løysing/etode for passasjerbetaling på ferje. Allereie etter eitt år kje ein ny åte å betale på. I tabellen under har vi i kortfor gjort vurderingar for ulike andre tea. Utvide dagens FRAM-app Utvikle ny App Betalingsautoatar Investeringar Drift og vedlikehald Svært avgrensa. O lag ekskl. va. O lag ekskl. va. for kvar autoat Auka kostnadar til billettkontroll. Driftskostnad årleg på ekskl. va. Auka kostnadar til billettkontroll. Vedlikehaldskostnader på o lag ekskl. va. for kvar autoat. Inntektsrisiko Betydeleg risiko for at passasjer-inntektene ikkje blir oppretthaldt på dagens nivå Betydeleg risiko for at passasjer-inntektene ikkje blir oppretthaldt på dagens nivå Betydeleg risiko for at passasjer-inntektene ikkje blir oppretthaldt på dagens nivå Vi vil ikkje tilrå at ei løysing ed bruk av AutoPASS takstregulativ i kobinasjon ed passasjerbetaling blir innført. Passasjerbetaling på fylkesvegferjer i Møre og Rosdal utgjorde over 100 ill. kroner i 2018, og risikoen for at denne inntekta blir betydeleg redusert ed ei ordning der passasjerar skal betale på eige initiativ er stor. Vurdering av innføring av AutoPASS-brikkebetaling Sak o innføring av AutoPASS takstregulativ på ferjer har skapt engasjeent, og det har også høyringsinnspela vist. Sjølv o ange av koentarane er negative til takstauken, så er dei aller fleste einige i at AutoPASS blir enklare enn dagens syste. Fylkesrådannen vil, sjølv o det er til dels store reaksjonar på prisnivået, tilrå at AutoPASS takstregulativet og brikkeløysing blir innført så snart nye kontraktar startar opp. Innføringa skal likevel tidlegast skje frå og ed Fylkesrådannen einer at fordelane ed eit likt betalingssyste på heile Vestlandet, ello riks- og fylkesvegferjer og forenklinga dette representerer er så viktig at Møre og Rosdal Fylkeskoune ikkje kan la vere å innføre løysinga i si heilheit. Dette inkluderer brikkebetaling og AutoPASS takstregulativ. I den politiske saka so vart lagt fra i deseber 2015 vart det lagt til grunn at AutoPASSløysing og regulativ skulle innførast. I saka vart det orientert o at bortfall av passasjerbetaling ville edføre auka pris for kjøretøy. Det vart gjort vedtak i saka i 2015 at dei økonoiske konsekvensane for brukarane åtte utgreiast.

13 Innføring av AutoPASS brikkeløysing på ferjesaband inneber at passasjerar ikkje skal betale, og av figur 1 ser vi at dette inneber redusert kostnad i alle tilfelle der det er ein vaksen passasjer i bilen. Dette kan på sikt føre til at fleire vel sakøyring og overgang til kollektivtransport der dette er eit reelt alternativ. Med ål o reduksjon i kliagassutslepp frå transportsektoren kan dette på sikt vere eit godt kliatiltak. Tidlegare studiar og erfaringar viser at det tar tid å endre reisevanar. Studiar viser også at når trafikantane opplever kostnadsauke, så kan trafikken få eit fall den første tida etter at kostnadene gikk opp. Det er også vanleg at trafikken tar til å auke igjen etter den første reaksjonen, en trafikken treng ikkje nødvendigvis å koe opp på sae nivå. Dei siste åra er også obilitet koe inn i terinologien på transportorådet, og kollektivselskap drøftar no å endre ogrep til obilitetsselskap. Mobilitet betyr bevegelse, og handlar o korleis vi kje oss frå der vi er til dit vi skal for heile reisa. Nye tenester so bildeling, sakøyring, autonoe kjøretøy og fartøy vil endre befolkninga sin reisevaner, og også korleis vi tenker o transport. Derso AutoPASS-regulativ og fritak for passasjerbetaling kan vere ed på å otivere innbyggarane til å tenke sakøyring og kollektivtransport, så vil dette vere ed på å oppfylle fleire av åla i fylkesplana. I fylkesplana har vi også eit eige ål o innføring av AutoPASS på ferjer. AutoPASS regulativ og brikkebetaling vil bli innført på alle riksvegsaband, og derso Møre og Rosdal Fylkeskoune vel å halde fra ed riksregulativet vil dette kunne skape forvirring for trafikantane. Dei kan da køyre o bord utan å betale på ei strekning, ens på andre strekningar å dei sjølv sørge for å bli anuelt billettert. Mannskapet vil fraleis billettere so i dag derso vi vel å halde fra ed riksregulativet. I sak T-26/18 vart det gjort vedtak o å finansiere det betra ferjetilbodet ved å auke taksten ed to takstsoner i alle saband etter kvart so bruttoanbod starta opp, og i inneverande kontraktar ed bruttoanbod er endringa allereie innført (ed eitt unntak). Det er uheldig at ikkje dei sala konsekvensane av takstauke på to takstsoner og innføring av AutoPASS takstregulativ vart vurdert i saanheng, slik at dei sala økonoiske konsekvensane vart kjent på eit tidlegare tidspunkt. Vi har også lagt til grunn i inngåtte kontraktar at AutoPASS brikkebetaling kan innførast her i fylket. Vurdering av utforing av AutoPASS-takstregulativ Så litt o dei ulike alternativa vi har presentert. Det er ikkje tvil o at det so er enklast for trafikantar og for oppdatering av takstane, er å følgje AutoPASS takstregulativ slik Vegdirektoratet har forslått det. Vi har likevel valt å rekne på nokre alternativ, slik at det er ogleg å sjå kva handlingsro vi kan ha til å justere takstane. For at Møre og Rosdal Fylkeskoune eventuelt skal kunne ha eigne takstar på saband, så å vi følgje det sonesysteet so det er lagt opp til. Det betyr at i alternativ A til D, så har vi berre endra på takstsoner på enkelte takstgrupper slik det er otalt i alternativa. Fylkesrådannen tilrår innføring av AutoPASS takstregulativ, og da er følgjande regulativ analysert: Vegdirektoratet sitt forslag Alternativ A Alternativ B

14 Alternativ C Alternativ D Det er ikkje tilrådeleg å vurdere alternativ C og D vidare, sidan desse edfører inntektsreduksjon for fylkeskounen. Sjølv o utrekningane er usikre, slik vi tidlegare har otalt, kan vi ikkje ta ein risiko for eit inntektstap på 22 eller 48 ill. kroner. Når vi ser denne risikoen for inntektsnedgang i saanheng ed fylkeskounen sin økonoiske situasjon i ferjedrifta, så kan vi ikkje tilrå alternativ C og D slik det er utgreidd i denne saka. Det betyr at det er Vegdirektoratet sitt forslag, Alternativ A og Alternativ B so kan vere aktuelle. Det er uttrykt uro for konsekvensane for næringslivet av auka billettprisar på ferje, og ed å vektlegge dette arguentet kan det tale for at det vil vere riktig å tilrå alternativ A slik fylkeskounen har utfora det. Dette fører til at pendlarar og andre so ikkje kan eller vil sakøyre ed andre vil få ein ytterlegare takstauke på ei sone i AutoPASS-regulativet, og næringslivet vil bli tilnæra skjera ved å få takstar so er tilnæra lik dagens nivå. Det er også tatt til orde for at auken i takst vil rae utkantkounar og pendlarar so er avhengige av eigen bil, urieleg hardt. Derso dette skal vere det avgjerande arguentet, så er alternativ B det so bør veljast. Dette gir ein takstreduksjon for kjøretøy opp til 8 eter tilsvarande 1 sone, ens næringslivet og andre kjøretøy frå og ed 8 eter blir belasta etter AutoPASS-regulativet slik Vegdirektoratet foreslår at det blir utfora. Eit koproiss vil vere å innføre AutoPASS-regulativet slik Vegdirektoratet har utfora det. Det betyr at alle å bidra for at vi skal få til den forenkla løysinga so AutoPASS brikkebetaling edfører for trafikantane. Det vil i tillegg vere ein fordel at soneplassering vil vere annonsert på nett/app/andre stadar, og trafikantane lett kan lese av i AutoPASS-ferje sin taksttabell på førehand kva reisa vil koste. For alternativ A og B å dei so reiser gå inn på spesifikke takst-tabellar for kvart enkelt saband for å finne kostnaden for si reise, dette fordi det er forskjellig i kva grad ei kjøretøygruppe får rabatt (kor ange takstsoner reduksjonen utgjer). Dette vil koplisere avlesing av rabatt på førehand, og vil skape ulikheiter ello fylka i ei ordning so har so ål at det skal bli lettare å reise ed ferje. Det er også her verd å erke seg at avrekning skjer i etterkant av reisa, slik at betalt pris vil vere kjent o lag eit døgn etter at reisa er gjennoført. Næringsliv og andre so av ulike årsakar å kjenne prisen på førehand, vil åtte kjenne systeet i Møre og Rosdal for å forstå at prisnivået er annleis her. Inntektsverknader ved innføring av AutoPASS-takstregulativ Når fylkeskounen har rekna på effektar av å endre takstregulativ, så har vi vist til ei rekke usikkerheitsfaktorar. Det betyr at sjølv o vi har rekna ut at fylkeskounen ed å innføre AutoPASS-takstregulativ slik Vegdirektoratet foreslår vil få ein inntektsauke på 20 ill. kroner, så kan denne effekten i realiteten vere både 30 illionar og kanskje også 0. Det er ikkje ogleg å spegle verkelegheita i detalj, og det vi har gjort er å bruke dei føresetnadene vi trur est på og so satidig er ogleg å innarbeide i ein teoretisk odell. For alternativ A anslår vi inntektsverknaden til + 3,5 ill. kroner og i alternativ B til -6,5 ill. kroner. Begge anslag på inntektsverknad er saanlikna ed dagens inntekter ed riksregulativet for ferjetakstar.

15 Alternativ C og D er vurdert so urealistiske på grunn av at inntektsverknadene for fylkeskounen er utrekna til å vere negative ed eit tosifra illionbeløp. Fylkesrådannen tilrår ikkje at vi tar ein slik risiko i ferjedrifta, so er ei rae der vi allereie ed dagens drift har betydelege utfordringar gjenno differansen ello kva vi faktisk brukar og kva vi får overført frå inntektssysteet. Vi har i sak SA-80/18 vist til at innkrevjingskostnadane ved bruk av sentral tenesteleverandør kan vere o lag 12 ill. kroner. Desse utrekningane er basert på den inforasjon vi førebels har ottatt frå Vegdirektoratet. Ved å velje alternativ A eller B frafor vegdirektoratet sitt forslag er «usikkerheitsarginen» til fylkeskounen indre. Innkrevjingskostnadene vi får so følgje av tenestene so sentral tenesteleverandør leverer er berre delvis nye kostnader, etterso deler av denne kostnaden i dag er ein del av kontraktsuen. Etter ei sala vurdering vil Fylkesrådannen tilrå at det er Vegdirektoratet sitt forslag til AutoPASS-regulativ so blir innført. Forslag til vedtak: 1. Møre og Rosdal innfører AutoPASS-regulativ for ferje på fylkesvegferjesaband i Møre og Rosdal Fylkeskoune. Det er AutoPASS-regulativet slik Vegdirektoratet foreslår det so skal gjelde. 2. Møre og Rosdal fylkeskoune ber departeentet/vegdirektoratet sjå på følgjande problestillingar for AutoPASS-løysinga: a. Redusere instebeløp for påfylling av AutoPASS ferjekort for privatog firakundar b. Auke rabattsatsen for næringslivet c. Verdikort for personar å vidareførast fra til AutoPASS takstregulativ blir innført d. Det å utarbeidast løysingar slik at idrettslag og frivillige organisasjonar får ei fleksibel løysing e. Funksjonar so gjer det lettare å hente ut kvitteringar 3. Derso inntektene reduserast saanlikna ed dagens inntekter, får Fylkesrådannen fullakt til å justere takstane. Effektane av AutoPASS-regulativet skal isolerast så godt so råd, slik at ikkje naturlege svingingar i trafikktal blir vurdert so «AutoPASS-effekt». Orienteringssak skal leggast fra til politisk behandling. Ottar Brage Guttelvik fylkesrådann Arild Fuglseth saferdselssjef

16 Vedlegg 1 Konsekvensar av Autopass-regulativ på ferjesaband 2 Vedtak SA-80/18 3 Autopass - Konsekvensar for brukarane, og verknader for fylkeskounen sine inntekter_ AutoPASS-regulativ for ferjetakster 2018 fra 1. ars (pristabell inkl. va) 5 AutoPASS-regulativ for ferjetakster 2018 (fra 1. ars) 6 Høyring - Innføring av AutoPASS takstregulativ på ferjesaband 7 Høyringssvar - oppsuert 8 Høyringssvar 9 Konsekvensar for kjøretøy, takstsone 10 og 17