Høyring av framlegg til ny forskrift om vass- og avløpsgebyr

Transkript

1 Høyring av framlegg til ny forskrift om vass- og avløpsgebyr Fellesnemnda for Sunnfjord kommune legg med dette framlegg til ny forskrift om vass- og avløpsgebyr ut på høyring. Frist for innsending av fråsegn er sett til 1. juli Gaular kommune tek i mot høyringssvar på vegner av fellesnemnda for Sunnfjord kommune. Du kan sende høyringssvar til postmottak@gaular.kommune.no eller til Gaular kommune, Vadheimsvegen 15, 6973 Sande. 1 Bakgrunn Førde, Gaular, Jølster og Naustdal kommune skal slå seg saman til Sunnfjord kommune frå 1. januar 2020, og i samband med dette treng den nye kommunen ei felles lokal forskrift for vatn og avløp. Ramma for kommunale vassog avløpsgebyr blir fastsett i kommunal forskrift. Frå 2012 er kommunen sitt høve til å krevje inn vass- og avløpsgebyr heimla i lov om kommunale vass- og avløpsanlegg. Forureiningsforskrifta frå 2004 fastset ramma for gebyra og hovudreglane om utrekning og innkrevjing. Vass- og avløpsgebyra i Førde, Gaular, Jølster og Naustdal kommune bygger på sjølvkostprinsippet. Det vil seie at kommunen skal dekke inn kostnadene med å levere tenestene gjennom dei gebyra som abonnentane betaler. Kommunen har ikkje høve til å tene pengar på tenestene. Over- eller underskot i det enkelte år skal enten settast av til eller trekkast frå bundne driftsfond. Eit avsett overskot skal tilbakeførast til abonnentane i form av lågare årsgebyr i løpet av ein femårsperiode. På same måte skal kommunen dekke inn eit eventuelt underskot ved å auke årsgebyret i løpet av ein femårsperiode. Vass- og avløpsgebyra skal ikkje finansiere andre delar av kommuneforvaltninga. 2 Nærare om sentrale reglar Lov om kommunale vass- og avløpsanlegg samt tilhøyrande forskrift seier at kommunane kan dekke inn inntil 100 % av sine kostnader med vatn og avløp gjennom gebyr. Vidare seier lova med tilhøyrande forskrift at gebyra skal bestå av eingongsgebyr for tilknyting og årlege gebyr. Ved berekning av sjølvkost bør kommunen ta utgangspunkt i gjeldande retningslinjer for berekning av sjølvkost for kommunale betalingstenester. Dei årlege gebyra skal reknast ut enten på grunnlag av vassforbruk eller etter ei todelt gebyrordning med ein fast og ein variabel del. Figur 1 skisserer dei to alternativa. 2.1 Tilknytingsgebyr Figur 1: Vass- og avløpsgebyr Tilknytingsgebyret er eit eingongsgebyr. Kommunen kan ikkje krevje inn nytt gebyr ved ominnreiing eller bruksendring, men har høve til å krevje tillegg i gebyret ved tilbygg eller påbygg. Kommunen kan då bestemme at tilleggsgebyr berre skal betalast når utvidinga utgjer eit visst minsteareal Kostnadsgrunnlag I forskrifta med kommentarar er det ikkje spesifisert kva for kostnader som skal dekkast inn gjennom tilknytingsgebyret, men intensjonen er at beløpet skal dekke ein samsvarande del av kommunen sine samla

2 kostnader med vassforsyning og avløp. Gebyret skal reknast ut for kvar enkelt fast eigedom eller for kvar enkelt bueining på eigedomen Høve til å krevje inn gebyret Plikt til å betale eingongsgebyr for tilknyting oppstår når det blir bygd på ein elles gebyrpliktig eigedom, eller når gebyrplikt for bygd eigedom følger av lov om kommunale vass- og avløpsanlegg 3. Det er kommunen som bestemmer når gebyra forfell til betaling. Kommunen kan ikkje krevje betaling av tilknytingsgebyr før utferding av byggeløyve. 2.2 Årsgebyr Berekningsmåte Årsgebyr kan reknast ut på to ulike måtar. Ein kan ta utgangspunkt i målt eller stipulert vassforbruk, eller kommunen kan velje ei todelt gebyrordning der årsgebyret består av ein fast og ein variabel del. Det er ikkje tillate å fastsette minimumsgebyr. Dersom årsgebyret blir rekna ut frå stipulert forbruk, skal det stipulerte forbruket i størst mogleg grad svare til reelt forbruk. I tilfelle der vassforbruket blir stipulert, skal ein for bustadeigedomar ta utgangspunkt i bruksareal, sidan ein reknar med at det gir best uttrykk for vassforbruket over ein lengre periode. Kommunen avgjer sjølv om tidlegare arealutrekningar skal nyttast, eller om det er behov for ny utrekning. Kommunen må i den kommunale forskrifta gjere greie for dei utrekningsprinsippa som ligg til grunn for å fastslå stipulert forbruk for ulike bruksareal. Ein kan ta omsyn til busetnadens art og bruk samt eigedomens storleik og tilstand. Prinsipielt gjeld det at vassmengde inn = avløpsmengde ut. Både kommunen og kvar enkelt abonnent kan krevje at årsforbruket blir fastsett ut frå målt forbruk. Abonnenten må sjølv koste slik måling, og målinga må utførast med vassmålar etter kommunen si tilvising Eigedom som ikkje blir brukt som bustad (næring mv.) For næringseigedom og annan eigedom som ikkje blir brukt som bustad, er hovudregelen at årsforbruket, eventuelt den variable delen av årsgebyret, skal reknast ut på grunnlag av målt vassforbruk. Er det ikkje installert vassmålar, kan kommunen fastsette særlege reglar eller inngå særlege avtalar om utrekning av gebyret. Kommunen har avgrensa høve til å sette lågare gebyr for desse eigedomane enn det som ville følge av kommunen si ordinære utrekningsmåte for bustadeigedomar. Det er ikkje høve til å fastsette ein rein kvantumsrabatt for storforbrukarar av vatn. For bedrifter, gartneri, gardsbruk og anna verksemd der avløpsmengda avvik vesentleg frå vassforbruket, kan kommunen inngå avtale basert på avvikande avløpsmengde. Kommunen kan gi frådrag for vatn som går inn i bedrifta sine produkt, eller som av andre grunnar ikkje blir sleppt ut i avløpsnettet frå næringseigedomar og andre eigedomar som er nemnde ovanfor. Kommunen kan berekne auka avløpsvassmengde i forhold til målt vassforbruk dersom overvatn blir ført til avløp. For eigedomar med installert sprinklaranlegg kan ein inngå særlege avtalar, slik at kommunen får dekt sine kostnader Fastsetting av særlege reglar Kommunen kan fastsette særlege reglar til dømes for busetnad som berre er i bruk delar av året, som har eit særleg stort areal i forhold til vassforbruk og avløpsmengde, eller som har ei tomt som medfører stort vassforbruk. Andre kriterium, til dømes abonnentens privatøkonomi, tal personar eller tal våtrom i huset, kan ikkje leggast til grunn for gebyrutrekninga. Føresegnene gir høve til å fastsette ulike utrekningsmåtar for eigedomar med ulik bruk. Dette inneber ikkje at sjølve prisen per m 3 vatn/avløp kan vere forskjellig for dei ulike eigedomane Abonnementsgebyr (fast del i todelt modell) Ein eventuell fast del (abonnementsgebyr) skal vere stabil og ikkje avspegle variasjon i forbruk. Den faste delen av årsgebyret bør ikkje hindre den enkelte abonnenten i å kunne påverke sitt eige gebyr gjennom å regulere vassforbruket. Ved ressursknappheit kan kommunen vurdere å fastsette gebyret på grunnlag av forbruk åleine, det vil seie at gebyret berre er basert på ein forbruksavhengig variabel del.

3 Generelt er det vanleg at den faste delen speglar dei faste kostnadene (til dømes kapitalkostnader) som er knytte til tenesta. For å fremme sparing av vatn tilrår ein samstundes at abonnementsgebyret ikkje overstig 50 % av årsgebyrinntektene Ulike gebyrsatsar Utgangspunktet er at dei same gebyrsatsane skal gjelde i heile kommunen. Følgande unntak gjeld: 1. Tilknytingsgebyret kan differensierast avhengig av om abonnenten har betalt refusjon etter plan- og bygningslova eller andre former for opparbeidingskostnader for tekniske anlegg som er oppførte etter planar kommunen har godkjent. Reglar om differensierte gebyrsatsar må fastsettast i kommunen si forskrift. 2. Kommunen kan fastsette ulike gebyrsatsar for tilknytings- og årsgebyr dersom eit vass- eller avløpsanlegg eller ei større eining av dette medfører vesentleg høgare eller lågare kostnader enn dei andre. Ein kan berre fastsette lågare gebyrsatsar dersom kostnadene med å forsyne forbrukarane med vatn i eit vassforsyningsområde er lågare enn i eit anna vassforsyningsområde i kommunen. Med gebyrsats meiner vi kostnad per måleeining for årsgebyr eller tilknytingsgebyr. Forbrukarkjøpslova gir likevel forbrukaren moglegheit til å krevje eit passande prisavslag på levert vatn dersom vasskvaliteten er dårleg i periodar. 3. Vidare kan ein fastsette ulike gebyrsatsar for tilknytings- og årsgebyr for ulike bustadkategoriar viss det er ulike kostnader forbunde med betening av ulike bustadkategoriar. Til dømes kan kommunen fastsette lågare gebyrsatsar for blokkleilegheiter, fordi kostnadene med leidningsnett er lågare per bueining for denne bustadkategorien enn for meir spreidde einingar. 4. Kommunen kan fastsette høgare gebyrsats for avløpsvatn som er meir forureina enn vanleg kommunalt avløpsvatn, og som det kostar kommunen meir å behandle. Avgrensingane ovanfor gjeld ikkje fordelinga av den faste delen av årsgebyret ved bruk av todelt gebyrordning Andre forhold Kommunen kan ikkje krevje tilleggsgebyr eller auke gebyrsatsen ved manglande etterleving av pålegg. Likevel kan kommunen krevje å få dekt faktiske direkte kostnader som kommunen har pga. manglande etterleving av pålegg knytt til den enkelte eigedomen. Ved omlegging eller utbetring av avløpsleidningar kan kommunen krevje at eigar av tilknytt stikkleidning set i verk tilsvarande omlegging eller utbetring. Ein abonnent som unnlèt å etterkomme pålegg om utbetring av lekkasjar som medfører forureining, kan få krav om tvangsmulkt. Kommunen kan gjere vedtak om tvangsmulkt i samsvar med forureiningslova 73. Kommunen har myndigheit til å vedta tvangsmulkt på dei områda der kommunen etter lova og forskrifter elles har forureiningsmyndigheit. Tvangsmulkta skal ha ein storleik som gjer det ulønsamt å ikkje følge kravet. Innkravd tvangsmulkt går til staten. Sjå 9.9 i forslaget til ny forskrift. For renteplikt ved for sein betaling eller tilbakebetaling av vass- og avløpsgebyr gjeld reglane i lov om eigedomsskatt til kommunane 26 tilsvarande. Forfalle krav på årsgebyr er sikra med pant i eigedomen etter pantelova 6-1. Lokale forskrifter for fastsetting av vass- og avløpsgebyr gjeld så framt dei ikkje er i strid med krava i kapittel 16 i forureiningsforskrifta, eller inntil kommunen bestemmer noko anna. Forskrifter med minimumsgebyr skulle vore endra før 1. januar 2008.

4 3 Gjeldande lokal forskrift i Førde kommune Gjeldande forskrift i Førde kommune heiter forskrift for vass- og avlaupsgebyr og er heimla i lov 31. mai 1974 nr. 17 om kommunale vass- og kloakkavgifter. Forskrifta blei vedteken av Førde bystyre 17. desember Tilknytingsgebyr Dagens tilknytingsgebyr blir fakturert for eigedom der det står eller for første gong blir oppført bygg som blir tilknytt vass- og/eller avløpsnett. Tilknytingsgebyret blir fastsett etter storleiken på bygninga. Sjå intervalla i tabell 1 under. Tabell 1: Tilknytingsgebyr 2019, Førde kommune 3.2 Årsgebyr Tilknytingsgebyr 2019 Vatn inkl. mva Avløp inkl. mva Arealklasse 1 (0-90 m2) Arealklasse 2A ( m2) Arealklasse 2B ( m2) Arealklasse 3 ( m2) Deretter pr. 100 m Etter gjeldande forskrift betaler vass- og avløpsabonnentane i Førde kommune eit todelt årsgebyr. Dette inneber at abonnentane må betale eit abonnementsgebyr som er uavhengig av forbruk, samt eit variabelt ledd som er fastsett på grunnlag av målt eller stipulert forbruk. Dette svarar til alternativ 2 i figur 1. I tabell 2 viser vi gjeldande forbruksog abonnementsgebyr i Førde kommune. Forbruks- og abonnementsgebyr 2019 Vatn inkl. mva Avløp inkl. mva Abonnementsgebyr Forbruksgebyr (målt pr m3) 18,44 39,40 Tabell 2: Forbruks- og abonnementsgebyr 2019, Førde kommune I den lokale forskrifta til Førde kommune står det at stipulert forbruk er basert på intervall av bruksareal i samsvar med NS-3940 og ein omrekningsfaktor på 1,2 m 3 /m 2 for areal opptil 50 m 2, deretter 0,5 m 3 /m 2 for areal inntil 200 m 2. For areal over 200 m 2 blir det brukt ein omrekningsfaktor på 0,2 m 3 /m 2. Sjå tabell 3 under. Intervall for stipulert forbruk 2019 m 2 låg m 2 høg Bustadhus m 3 Fritidshus m 3 Klasse Klasse 2A Klasse 2B Klasse Tabell 3: Intervall for stipulert forbruk 2019, Førde kommune I gebyrregulativet for 2019 går det fram at for areal over 450 m 2 legg kommunen til kr inkl. mva. per 100 m 2 i variabelt gebyr. I tabell 4 nedanfor viser vi døme på årsgebyr for abonnentar med både målt og stipulert forbruk. Tabell 4: Årsgebyr 2019, Førde kommune Årsgebyr 2019 Vatn inkl. mva Avløp inkl. mva Bustadhus - Stipulert forbruk (60 m2) + abn.gebyr Bustadhus - Stipulert forbruk (120 m2) + abn.gebyr Bustadhus - Stipulert forbruk (300 m2) + abn.gebyr Fritidshus - Stipulert forbruk (60 m2) + abn.gebyr Fritidshus - Stipulert forbruk (120 m2) + abn.gebyr Fritid/bustad - Målt forbruk (100 m3) + abn.gebyr Fritid/bustad - Målt forbruk (150 m3) + abn.gebyr Fritid/bustad - Målt forbruk (200 m3) + abn.gebyr

5 4 Gjeldande lokal forskrift i Gaular kommune Gjeldande forskrift i Gaular kommune heiter forskrift om vass- og avløpsgebyr og er heimla i lov 16. mars 2012 nr. 12 om kommunale vass- og avløpsanlegg. Forskrifta blei vedteken av Gaular kommunestyre 16. desember Tilknytingsgebyr Dagens tilknytingsgebyr blir fakturert for nybygg eller eksisterande bygg som blir tilknytt vass- og/eller avløpsnettet. Kommunen fakturerer også tilknytingsgebyr for tiltak i eksisterande bygg som fører til auke i tal bueiningar. Abonnentane betaler per bueining, og eingongsgebyret for tilknyting går fram av tabell 5 nedanfor. Tabell 5: Tilknytingsgebyr 2019, Gaular kommune 4.2 Årsgebyr Tilknytingsgebyr 2019 Vatn inkl. mva Avløp inkl. mva Engangsgebyr for tilknyting Etter gjeldande forskrift betaler vass- og avløpsabonnentane i Gaular kommune eit todelt årsgebyr. Som for Førde kommune inneber dette at abonnentane må betale eit abonnementsgebyr som er uavhengig av forbruk, samt eit variabelt ledd som er fastsett på grunnlag av målt eller stipulert forbruk. Dette svarar også til alternativ 2 i figur 1. Bustad og fritidsbustad betaler abonnementsgebyr som ein fast sats per bueining, medan storleiken på abonnementsgebyret for næring avheng av storleiken på inntaksleidninga. I tabell 6 viser vi oppgitt forbruks- og abonnementsgebyr i Gaular kommune for Forbruks- og abonnementsgebyr 2019 Vatn inkl. mva Avløp inkl. mva Abonnementsgebyr bustad/fritidsbustad Abonnementsgebyr næring (<32 mm) Abonnementsgebyr næring (33-40 mm) Abonnementsgebyr næring (41-63 mm) Abonnementsgebyr næring (64-75 mm) Abonnementsgebyr næring ( mm) Abonnementsgebyr næring (>110 mm) Forbruksgebyr (målt pr m3) 20,09 19,21 Tabell 6: Forbruks- og abonnementsgebyr 2019, Gaular kommune Stipulert forbruk er basert på intervall av bruksareal i samsvar med NS Gebyrregulativet angir ikkje ein eksplisitt omrekningsfaktor, men bestemte beløp per intervall. Fritidsbustad og næring blir stipulerte kvar for seg. Fritidsabonnentar får ein rabatt, medan næring blir stipulert etter storleiken på inntaksleidninga. Stipuleringa av fritids- og bustadhus er vist i tabell 7. Intervall for stipulert forbruk 2019 m 2 låg m 2 høg Bustadhus m 3 Fritidshus m 3 Klasse Klasse Klasse Tabell 7: Intervall for stipulert forbruk for bustader 2019, Gaular kommune I tabell 8 nedanfor viser vi døme på årsgebyr for abonnentar med både målt og stipulert forbruk. Årsgebyr 2019 Vatn inkl. mva Avløp inkl. mva Bustadhus - Stipulert forbruk (60 m2) + abn.gebyr Bustadhus - Stipulert forbruk (120 m2) + abn.gebyr Bustadhus - Stipulert forbruk (300 m2) + abn.gebyr Fritidshus - Stipulert forbruk (60 m2) + abn.gebyr Fritidshus - Stipulert forbruk (120 m2) + abn.gebyr Fritid/bustad - Målt forbruk (100 m3) + abn.gebyr Fritid/bustad - Målt forbruk (150 m3) + abn.gebyr Fritid/bustad - Målt forbruk (200 m3) + abn.gebyr Tabell 8: Årsgebyr 2019, Gaular kommune

6 5 Gjeldande lokal forskrift i Jølster kommune Gjeldande forskrift i Jølster kommune heiter gebyrregulativ for vatn og avløp i Jølster kommune og er heimla i lov 31. mai 1974 nr. 17 om kommunale vass- og kloakkavgifter. Forskrifta blei vedteken av Jølster kommunestyre 24. februar 2004, men blir revidert kvart år ved fastsetting av nye gebyr. 5.1 Tilknytingsgebyr Dagens tilknytingsgebyr blir fakturert for bustad-, fritids- og næringsabonnentar som blir tilknytte det kommunale vass- og/eller avløpsnettet. Abonnentar med bustad- og fritidseigedomar betaler ein normalsats som går fram av tabell 9. For næringsbygg, offentlege bygg og kombinasjonsbygg blir tilknytingsgebyret fastsett på bakgrunn av storleiken på inntaksleidninga. Desse satsane går fram av tabell 10 nedanfor. Tilknytingsgebyr 2019 Vatn inkl. mva Avløp inkl. mva Engangsgebyr for tilknyting Tabell 9: Tilknytingsgebyr 2019 for bustad- og fritidseigedom, Jølster kommune Tabell 10: Tilknytingsgebyr 2019 for næringsbygg, offentlege bygg og kombinasjonsbygg, Jølster kommune 5.2 Årsgebyr Tilknytingsgebyr 2019 næring Vatn inkl. mva Avløp inkl. mva N = 1 (<33 mm) N = 2 (33-40 mm) N = 4 (41-63 mm) N = 6 (64-75 mm) N = 10 ( mm) N = 15 (>110 mm) Etter gjeldande forskrift betaler vass- og avløpsabonnentane i Jølster kommune eit todelt årsgebyr. Som for Førde og Gaular kommune svarar dette til alternativ 2 i figur 1. Abonnementsgebyr for bustad- og fritidseigedom er i utgangspunktet ein fast sats som skal betalast per bueining. For einebustad med inntil ei ekstra bueining skal abonnenten berre betale eitt abonnementsgebyr. Abonnementsgebyret for næringsabonnentar, medrekna offentlege verksemder og kombinasjonsbygg, er derimot basert på storleiken på inntaksleidninga. I tabell 11 viser vi forbruks- og abonnementsgebyr i Jølster kommune for Forbruks- og abonnementsgebyr 2019 Vatn inkl. mva Avløp inkl. mva Abonnementsgebyr bustad/fritidsbustad Abonnementsgebyr næring (<33 mm) Abonnementsgebyr næring (33-40 mm) Abonnementsgebyr næring (41-63 mm) Abonnementsgebyr næring (64-75 mm) Abonnementsgebyr næring ( mm) Abonnementsgebyr næring (>110 mm) Forbruksgebyr (målt pr m3) 12,13 25,00 Tabell 11: Forbruks- og abonnementsgebyr 2019, Jølster kommune Stipulert forbruk er basert på intervall av bruksareal i samsvar med NS Gebyrregulativet angir ikkje ein eksplisitt omrekningsfaktor frå m 2 til m 3, men berre det stipulerte forbruket for kvar klasse. Fritidsbustad blir stipulert for seg og får dermed ein rabatt på det variable leddet. Stipuleringa av bustader er vist i tabell 12. Intervall for stipulert forbruk 2019 m2 låg m2 høg Bustadhus m 3 Fritidshus m 3 Klasse Klasse Klasse Tabell 12: Intervall for stipulert forbruk for bustader 2019, Jølster kommune

7 I tabell 13 nedanfor viser vi døme på årsgebyr for abonnentar med både målt og stipulert forbruk. Tabell 13: Årsgebyr 2019, Jølster kommune 6 Gjeldande lokal forskrift i Naustdal kommune Gjeldande forskrift i Naustdal kommune heiter lokal forskrift for vass- og avløpsgebyr og er heimla i lov 16. mars 2012 nr. 12 om kommunale vass- og avløpsanlegg. Forskrifta blei vedteken av Naustdal kommunestyre 14. april Tilknytingsgebyr Dagens tilknytingsgebyr blir fakturert når nye bygg blir byggemelde til kommunen, eller når eigedom med hus på blir tilknytt offentleg vass- og/eller avløpsnett. For bustad- og fritidseiningar betaler abonnentane eingongsgebyret per eining. Dermed medfører auke i tal einingar ein tilsvarande auke i tal tilknytingsgebyr. Desse satsane går fram av tabell 14. Næringseiningar betaler tilknytingsgebyr avhengig av dimensjonen på inntaksleidninga. Tilknytingsgebyra for næringseiningar i Naustdal kommune går fram av tabell 15 nedanfor. Tabell 14: Tilknytingsgebyr 2019, Naustdal kommune Tabell 15: Tilknytingsgebyr 2019 for næringseiningar, Naustdal kommune 6.2 Årsgebyr Årsgebyr 2019 Vatn inkl. mva Avløp inkl. mva Bustadhus - Stipulert forbruk (60 m2) + abn.gebyr Bustadhus - Stipulert forbruk (120 m2) + abn.gebyr Bustadhus - Stipulert forbruk (300 m2) + abn.gebyr Fritidshus - Stipulert forbruk (60 m2) + abn.gebyr Fritidshus - Stipulert forbruk (120 m2) + abn.gebyr Fritid/bustad - Målt forbruk (100 m3) + abn.gebyr Fritid/bustad - Målt forbruk (150 m3) + abn.gebyr Fritid/bustad - Målt forbruk (200 m3) + abn.gebyr Tilknytingsgebyr 2019 Vatn inkl. mva Avløp inkl. mva Engangsgebyr for tilknyting Tilknytingsgebyr 2019 næring Vatn inkl. mva Avløp inkl. mva N = 1 (<50 mm) N = 3 (51-99 mm) N = 9 (>99 mm) Etter gjeldande forskrift betaler vass- og avløpsabonnentane i Naustdal kommune eit todelt årsgebyr. Som for Førde, Gaular og Jølster kommune svarar dette til alternativ 2 i figur 1. Abonnementsgebyret for bustad- og fritidseigedom er ein fast sats som skal betalast per eining, og fritidsabonnentar betaler 50 % meir enn bustadabonnentar. Næringsabonnentar betaler på si side abonnementsgebyr basert på storleiken på inntaksleidninga. I tabell 16 viser vi forbruks- og abonnementsgebyr i Naustdal kommune for Forbruks- og abonnementsgebyr 2019 Vatn inkl. mva Avløp inkl. mva Abonnementsgebyr bustad Abonnementsgebyr fritidsbustad Abonnementsgebyr næring (<50 mm) Abonnementsgebyr næring (51-99 mm) Abonnementsgebyr næring (>99 mm) Forbruksgebyr (målt pr m3) 20,28 14,79 Tabell 16: Forbruks- og abonnementsgebyr 2019, Naustdal kommune

8 Stipulert forbruk er basert på utrekna bruksareal i samsvar med NS-3940 og pris per m 3. For bueiningar er omrekningsfaktoren sett til 1,0 m 3 per m 2 bruksareal for areal opptil 150 m 2, deretter 0,3 m 3 per m 2 bruksareal for areal ut over dette. Fritidseiningar får ein stipulert rabatt på 50 % i forhold til bueiningar. Sjølv om gjeldande forskrift angir omrekningsfaktor, nyttar kommunen intervall ved stipulert forbruk. Stipuleringa av bustader er vist i tabell 17. Intervall for stipulert forbruk 2019 m2 låg m2 høg Bustadhus Fritidshus Klasse Klasse Klasse Tabell 17: Intervall for stipulert forbruk for bustader 2019, Naustdal kommune I tabell 18 nedanfor viser vi døme på årsgebyr for abonnentar med både målt og stipulert forbruk. Årsgebyr 2019 Vatn inkl. mva Avløp inkl. mva Bustadhus - Stipulert forbruk (60 m2) + abn.gebyr Bustadhus - Stipulert forbruk (120 m2) + abn.gebyr Bustadhus - Stipulert forbruk (300 m2) + abn.gebyr Fritidshus - Stipulert forbruk (60 m2) + abn.gebyr Fritidshus - Stipulert forbruk (120 m2) + abn.gebyr Fritid/bustad - Målt forbruk (100 m3) + abn.gebyr Fritid/bustad - Målt forbruk (150 m3) + abn.gebyr Fritid/bustad - Målt forbruk (200 m3) + abn.gebyr Tabell 18: Årsgebyr 2019, Naustdal kommune 7 Framlegg til ny forskrift for vass- og avløpsgebyr Dette kapittelet skisserer hovudtrekka og spesielle forhold i framlegget til ny forskrift for vass- og avløpsgebyr. 7.1 Tilknytingsgebyr Ved tilknyting til kommunalt vass- og/eller avløpsnett er det abonnenten som må betale røyrleggarkostnaden. Kommunen har dermed ikkje direkte kostnader med tilknytinga. Kommunen sine kostnader er hovudsakleg knytt til den administrative registreringa av ein ny abonnent. I forslaget til ny forskrift er ikkje tilknytingsgebyret knytt opp til bygningsstorleik. I staden er det ein fast sats abonnenten må betale ved hendingane som er beskrivne i forskrifta 8-1 bokstav a til d. Kommunen reknar med at abonnentane vil oppleve ein fast sats som meir rettferdig enn ein sats som til dømes er avhengig av bygningsstorleik. Samla inntekter frå tilknytingsgebyr avheng av nybyggings- og etableringsaktiviteten i kommunen og vil variere frå år til år. Dersom gebyrsatsen er høg, vil mange tilknytingar føre til at inntektene frå tilknytingsgebyr utgjer ein betydeleg del av årets gebyrinntekter. Dette vil kunne påverke moglegheita til å halde årsgebyret stabilt, sidan årsgebyret må reduserast ved overskot på sjølvkostkalkylen. Eit lågt nivå på tilknytingsgebyret er i tråd med anbefalinga frå Norsk Vann. Dersom kommunen overtek private vass- og/eller avløpsanlegg, kan kommunestyret i kvart enkelt tilfelle avgjere om det skal reknast gebyr for tilknyting, inkludert eventuell rabatt. Gebyrsatsen blir fastsett årleg av kommunestyret og går fram av gebyrregulativet. Arbeidsgruppa planlegg å foreslå at tilknytingsgebyret i Sunnfjord kommune skal settast til kroner inkl. mva. for høvesvis vatn og avløp. 7.2 Todelt årsgebyr Den nye forskrifta for vass- og avløpsgebyr foreslår eit todelt årsgebyr med ein fast del og ein variabel del (alternativ 2 i figur 1). Valet av ein todelt gebyrmodell er grunngitt med at gebyra betre vil fange opp tenestene si kostnadssamansetting, og at det gir høve til å differensiere den faste delen av årsgebyret. Dei samla inntektene frå abonnementsgebyr skal fortrinnsvis dekke dei forventa kapitalkostnadene ved gebyrtenesta (kalkulatoriske renter og avskrivingar). Desse kostnadene kan sjåast på som faste og forbruksuavhengige.

9 7.3 Differensiert fastgebyr I framlegget til ny forskrift foreslår vi at bustadeigedom og fritidsbustad skal betale abonnementsgebyr som ein fast sats per bueining. Nærings- og kombinasjonseigedom skal betale fastgebyr etter fastsette kategoriar i gebyrregulativet. For desse vil fastgebyret bli vekta slik at fastgebyret står i forhold til abonnentane sin del av kommunen sine infrastrukturkostnader knytt til vatn og avløp. Vektinga vil vere trinnvis i ni intervall. Næringskategoriar Tal fastledd m 3 låg m 3 høg Abonnentar vatn Abonnentar avløp Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Tabell 19: Differensiert fastgebyr for næringseigedom Kategoriseringa er basert på høgste målte forbruk frå dei siste seks avlesingane ( ). Ved jamne mellomrom, til dømes kvart femte år, bør kommunen på nytt vurdere kva kategori kvar enkelt abonnent høyrer til. Føremålet med ei inndeling i kategoriar, framfor til dømes ein fast sats per brukseining, er unngå at storforbrukande næringseigedomar får ein rabatt som bustadeigedomar må dekke. Tal fastledd følger ein avtakande funksjon gitt vassforbruk. 7.4 Variabelt gebyr Regelverket gir avgrensa moglegheiter til å differensiere det variable forbruksgebyret. Det er anbefalt å operere med same gebyr per m 3 for alle abonnentgrupper. Gebyret blir fastsett etter enten målt eller stipulert forbruk for bustadeigedomar, og som hovudregel etter målt forbruk for andre eigedomar. Ved stipulert forbruk foreslår den nye forskrifta at forbruket blir rekna ut frå eigedomens bruksareal (BRA) etter NS-3940, basert på eit høvetal mellom bruksareal og vassvolum. Høvetalet går fram av gebyrregulativet. Gebyr for mellombels tilknyting er innarbeidd i føresegna om gebyr etter målt forbruk (variabel del av årsgebyret). Likevel kan kommunen fråvike kravet om vassmålar dersom vassforbruket kan fastsettast på andre måtar. I tilfelle der det ikkje er mogleg å installere vassmålar, kan kommunen fastsette eit stipulert forbruk. 7.5 Faktor for stipulert forbruk Regelverket understrekar at det stipulerte forbruket i størst mogleg grad skal svare til reelt forbruk. Ifølge Norsk Vann (2011) bør omrekningsfaktoren for stipulert årleg forbruk ligge mellom 1,1 og 1,3 m 3 per m 2 bruksareal (BRA). I framlegget til ny forskrift foreslår vi eit høvetal på 1,2 m 3 per m 2 bruksareal. Høvetalet blir fastsett i gebyrregulativet. 7.6 Særskilt om vassmålar mv. I framlegget til ny forskrift foreslår vi at abonnenten står som eigar ved installasjon av ny vassmålar og sjølv kostar installasjon, drift og utskifting av vassmålaren. Kommunen avgjer kor mange vassmålarar kvar enkelt eigedom skal ha, samt vassmålarens type, storleik og plassering. Videre opnar vi for at kommunen etter skjønn kan fastsette årsgebyret etter purring dersom abonnenten unnlèt å lese av vassmålaren. Kommunen kan sjølv sette i verk avlesing utan ytterlegare varsel til abonnenten og krevje særskilt gebyr for dette (oppmøtegebyr for avlesing av vassmålar). Gebyret blir fastsett årleg i gebyrregulativet. 8 Gebyrsimulering Den nye forskrifta for vass- og avløpsgebyr legg grunnlaget for eit nytt gebyrregulativ. Regulativet blir årleg vedteke av kommunestyret, og gebyrsimuleringane nedanfor er berre døme på ei oppstilling. Simuleringa viser ein samanlikning av VA-gebyra i 2019 ved ny og gjeldande forskrift basert på 100 % kostnadsdekning. Alle prisar inkluderer mva.

10 I gebyrsimuleringane er tilknytingsgebyret sett til kroner ekskl. mva. for kvart gebyrområde. Gebyret skal betalast per bu- eller brukseining, og det er estimert at det årleg vil vere 78 nye tilknytingar på vatn og avløp. Med desse føresetnadene vil inntektene frå tilknytingsgebyr redusere gebyrgrunnlaget som skal dekkast over abonnements- og forbruksgebyret, med kroner for kvart gebyrområde. Dette gjer at inntektene frå tilknytingsgebyr blir reduserte samanlikna med budsjettet for 2019, der dei fire kommunane til saman har budsjettert med inntekter på kr og kr for høvesvis vatn og avløp. 8.1 Forbruks- og abonnementsgebyr ved ny forskrift Tabell 20 og tabell 21 nedanfor viser forbruks- og abonnementsgebyr for vatn og avløp ved ny og gjeldande forskrift for vass- og avløpsgebyr. Det er lagt til grunn at abonnementsgebyret skal dekke 100 % av kapitalkostnadene for vatn og avløp. Bustadeigedom, inkludert fritidsbustader, skal betale abonnementsgebyr som ein fast sats per bueining, medan nærings- og kombinasjonseigedomar skal betale abonnementsgebyr etter vekta kategoriar, som igjen er baserte på historisk vassforbruk. I avsnitt 8.4 gir vi eit døme på moglege næringskategoriar. Endelege kategoriar og prisar blir vedtekne årleg i kommunen sitt gebyrregulativ. Vatn 2019 inkl. mva. Eining Førde Gaular Jølster Naustdal Ny forskrift Abonnementsgebyr kr/abonnent Forbruksgebyr kr/m 3 18,85 22,85 11,19 22,59 9,32 Tabell 20: Vatn forbruks- og abonnementsgebyr ved ny og gjeldande forskrift for vass og avløpsgebyr Avløp 2019 inkl. mva. Eining Førde Gaular Jølster Naustdal Ny forskrift Abonnementsgebyr kr/abonnent Forbruksgebyr kr/m 3 33,63 21,79 33,19 20,24 18,65 Tabell 21: Avløp forbruks- og abonnementsgebyr ved ny og gjeldande forskrift for vass- og avløpsgebyr 8.2 Årsgebyr ved stipulert forbruk Over 98 prosent av dei private vass- og avløpsabonnentane betaler i dag etter stipulert forbruk. I dei gjeldande forskriftene nyttar vi i dag tre intervall basert på eigedomen sitt bruksareal (BRA). I forslaget til ny forskrift foreslår vi at stipulert forbruk skal reknast ut frå eigedomens bruksareal med ein omrekningsfaktor på 1,2 m 3 /m 2. Den nye forskrifta opnar for at omrekningsfaktoren frå m 2 til m 3 kan endrast i gebyrregulativet. Tabell 22 og tabell 23 nedanfor viser vass- og avløpsgebyr ved ny og gjeldande forskrift for bustadeigedomar med tre ulike storleikar for stipulert forbruk: 75, 150 og 300 m 2. Grøn bakgrunn i tabellen nedanfor tyder at fritids- og bustadeigedomar betaler mindre eller det same ved ny enn ved gjeldande forskrift, medan rød bakgrunn tyder at ein betaler meir ved ny enn ved gjeldande forskrift. Denne fargekombinasjonen er brukt gjennomgåande utover i notatet. Årsgebyr vatn inkl. mva. m 2 Førde Gaular Jølster Naustdal Ny forskrift Fritidsbudstad - Stipulert forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Stipulert forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Stipulert forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Stipulert forbruk + abonnementsgebyr Tabell 22: Simulerte vassgebyr for ulike bustadeigedomar Årsgebyr avløp inkl. mva. m 2 Førde Gaular Jølster Naustdal Ny forskrift Fritidsbudstad - Stipulert forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Stipulert forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Stipulert forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Stipulert forbruk + abonnementsgebyr Tabell 23: Simulerte avløpsgebyr for ulike bustadeigedomar Tabell 24 nedanfor viser samla pris for ein abonnent som har stipulert forbruk for vatn og avløp. Årsgebyr vatn og avløp inkl. mva. m 2 Førde Gaular Jølster Naustdal Ny forskrift Fritidsbudstad - Stipulert forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Stipulert forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Stipulert forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Stipulert forbruk + abonnementsgebyr Tabell 24: Totalt årsgebyr ved stipulert forbruk for vatn og avløp

11 Simuleringa syner at bustadabonnentar i Førde kommune som betaler etter stipulert forbruk, vil få eit høgare årsgebyr i Sunnfjord kommune. Dette skuldast i hovudsak forholdet mellom kostnadsgrunnlaget og tal abonnentar. Ser ein samla sett på Gaular, Naustdal og Jølster kommune, har dei eit betydeleg større kostnadsgrunnlag per abonnent enn det Førde kommune har. Derfor blir ein større del av kostnadsgrunnlaget fordelt til abonnentane i Førde kommune ved samanslåing til Sunnfjord kommune. 8.3 Årsgebyr ved målt forbruk Under 2 prosent av dei private vass- og avløpsabonnentane betaler i dag etter målt forbruk. Tabell 25 og tabell 26 viser vass- og avløpsgebyr ved ny og gjeldande forskrift for fritids- og bustadeigedomar med fire ulike storleikar for målt forbruk: 30, 75, 150 og 225 m 3. Årsgebyr vatn inkl. mva. m 3 Førde Gaular Jølster Naustdal Ny forskrift Fritidsbudstad - Målt forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Målt forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Målt forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Målt forbruk + abonnementsgebyr Tabell 25: Simulerte vassgebyr for ulike bustadeigedomar Årsgebyr avløp inkl. mva. m 3 Førde Gaular Jølster Naustdal Ny forskrift Fritidsbudstad - Målt forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Målt forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Målt forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Målt forbruk + abonnementsgebyr Tabell 26: Simulerte avløpsgebyr for ulike bustadeigedomar Tabell 27 nedanfor viser totaleffekten for ein abonnent som har målt forbruk for vatn og avløp. Årsgebyr vatn og avløp inkl. mva. m 3 Førde Gaular Jølster Naustdal Ny forskrift Fritidsbudstad - Målt forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Målt forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Målt forbruk + abonnementsgebyr Bustad - Målt forbruk + abonnementsgebyr Tabell 27: Totalt årsgebyr ved målt forbruk for vatn og avløp 8.4 Næringskategoriar Bakgrunnen for inndelinga i kategoriar er at kommunen må ta omsyn til at kommunen sine infrastrukturkostnader knytte til vatn og avløp er betydeleg høgare for storforbrukande abonnentar enn for ein bustadeigedom. Næringsabonnentar vil i den nye forskrifta bli delte inn i ni ulike kategoriar som gir abonnementsgebyr. Tabell 28 nedanfor viser ein oversikt over tal fastledd (abonnementsgebyr) basert på vassforsyningskapasiteten. Dette gjeld for nærings- og kombinasjonseigedomar. Med kombinasjonseigedom meiner vi eigedom der det er både næringsbygningar og bustadbygningar. Næringskategoriar Tal fastledd m 3 låg m 3 høg Abonnentar vatn Abonnentar avløp Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Kategori Tabell 28: Oversikt over næringskategoriar, tal fastledd og tal abonnentar i kvar kategori Den enkelte eigedomen skal betale eit gitt tal abonnementsgebyr etter denne tabellen basert på eigedomens høgste vassforbruk i åra Dette er eit godt og tilgjengeleg mål på forsyningskapasiteten til den enkelte eigedomen og dermed også på kommunen sine infrastrukturkostnader per storforbrukande næringseigedom. Praksisen er i bruk i fleire kommunar.

12 Utan ei slik vekting ville kvar næringsabonnent berre betalt eit abonnementsgebyr uavhengig av eigedomen sin relative del av kommunen sin produksjons-/handteringskapasitet. Dette ville resultert i ei uheldig skeivdeling av kapitalkostnadene mellom bustad- og næringseigedomar Endring av tilordna kategori for abonnementsgebyr Det er ikkje lagt opp til at den enkelte eigedom skal kunne byte kategori på grunnlag av ein reduksjon i vassforbruket. Det er fleire årsaker til dette: Fastleddet skal dekke kommunen sine kostnader knytt til den teoretiske leveringskapasiteten til kvar abonnent. Kommunen sin infrastruktur skal avskrivast lineært over 20 år (vassbehandlingsanlegg/reinseanlegg) og 40 år (vass- og avløpsleidningar), slik at dei faste kostnadene er relativt stabile over tid og upåverka av endringar i den enkelte abonnentens varierande vassforbruk. Sidan alle kommunen sine kostnader med vatn og avløp skal dekkast av abonnentane, medfører endringar av kategoritilhøyrsle ei kostnadsforskyving frå ei gruppe abonnentar til ei anna. Dersom ein abonnent får høve til å søke om å byte kategori, vil dette kunne få ein uheldig smitteeffekt. Samtidig kan det føre til uønskt «etterspurnad» etter politisk (sær)behandling. Stadig endring av kategoritilhøyrsle for eit stort tal næringsabonnentar kan påføre kommunen kostnader med å oppdatere fakturasystemet. Arbeidsgruppa anbefaler sterkt å revidere kategoritilhøyrsle ved jamne mellomrom, f.eks. kvart femte år. Vi anbefaler då å sjå på forbruksdata frå 2013 og fram til sist avlesne målarstand for den enkelte eigedomen. Det høgste vassforbruket i perioden bør leggast til grunn for kategoritilhøyrsle. Enkelte næringseigedomar har ikkje vassmålar og betaler derfor abonnementsgebyr etter areal. Dersom slike eigedomar får vassmålar, bør kommunen endre tilordna kategori etter to til tre år med målaravlesingar. Samla inntekt frå abonnementsgebyr skal dekke kommunen sine kapitalkostnader, dvs. kostnader knytte til kommunen sin infrastruktur. Ein abonnent kan redusere årsgebyret for vatn og avløp ved å senke vassforbruket. 8.5 Årsgebyr for næring Tabell 29 og tabell 30 nedanfor viser vass- og avløpsgebyr ved ny og gjeldande VA-forskrift for næringseigedomar. Det er teke utgangspunkt i sju ulike storleikar for målt forbruk: 150, 650, 2 000, 4 500, , og m 3. Desse verdiane representerer snittforbruket til tilhøyrande kategori i starten av avsnitt 8.4. I gjeldande forskrifter for Gaular, Jølster og Naustdal kommune er abonnementsgebyret basert på storleiken på inntaksleidninga. Derfor er storleiken på inntaksleidninga teken med i første kolonne i tabellane under. Årsgebyr vatn inkl. mva. m 3 Førde Gaular Jølster Naustdal Ny forskrift Næring - Målt + abonnementsgebyr < 32 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr < 32 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 40 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 63 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 63 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 75 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 110 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr > 110 mm Tabell 29: Simulerte vassgebyr for ulike næringseigedomar Årsgebyr avløp inkl. mva. m 3 Førde Gaular Jølster Naustdal Ny forskrift Næring - Målt + abonnementsgebyr < 32 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr < 32 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 40 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 63 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 63 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 75 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 110 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr > 110 mm Tabell 30: Simulerte avløpsgebyr for ulike næringseigedomar

13 Tabell 31 nedanfor viser totaleffekten for ein næringsabonnent som har målt forbruk for vatn og avløp. Årsgebyr vatn og avløp inkl. mva. m 3 Førde Gaular Jølster Naustdal Ny forskrift Næring - Målt + abonnementsgebyr < 32 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr < 32 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 40 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 63 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 63 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 75 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr 110 mm Næring - Målt + abonnementsgebyr > 110 mm Tabell 31: Samla årsgebyr næring for vatn og avløp 9 Arbeidsgruppa Forslag til ny forskrift for vatn og avløp er utarbeidt av dei tekniske einingane i Førde, Gaular, Naustdal og Jølster kommune. EnviDan Momentum AS har vore sparringpartnar. Målsetninga med arbeidet har vore å lage ei forskrift som er rettferdig, tydeleg og fleksibel. Rettferdig: Gebyra skal spegle dei ulike brukargruppene sitt kostnadsnivå på best mogleg måte. Tydeleg: Forskrifta skal vere lett å lese og handheve. Ho skal ha klart og forståeleg språk utan uklare eller vanskelege formuleringar. Fleksibel: Forskrifta viser til årlege kommunestyrevedtak om storleiken på gebyra. Tekniske einingar i Førde, Gaular, Naustdal og Jølster kommune