Regelverket for kommunale VA gebyr Gjennomgang og Erfaringsutveksling

Transkript

1 Svartediket 25 februar 2016 Regelverket for kommunale VA gebyr Gjennomgang og Erfaringsutveksling Tobias Dahle, DIHVA IKS 1

2 Opplegg for dagen Kort gjennomgang av Rammevilkåra med vekt på forurensingsforskrifta kap 16 Deretter diskusjon undervegs for kvart av punkta Konkret døme frå kommunane Tysnes og Kvam + eventuelle andre spørsmål Lunsj kl avslutning seinast kl 15

3 Dette bildet kan ikke vises for øyeblikket. Sjølvkost på VA sektoren 27 april på Svartediket Kommunaldepartementet har gitt ut ny retteleiar H3/2014 om kommunal sjølvkost Norsk Vann v/ innleigd rådgjevar May Rostad har gitt ut eigen rapport om dette (210/2015) DIHVA gjennomfører fagdag om dette temaet 27. april her på Svartediket May Rostad er foredragshaldar Invitasjon blir sendt ut like etter påske

4 Rammeregelverket for kommunale VA gebyr Lov om kommunale vass og avløpsanlegg gjeldande frå 1 juli 2012 Forurensingslova (1982) Forskrift om begrensing av forurensing kap 16 ( 2004) Lov om forbrukerkjøp ( aktuelt ved prisavslag ) Standard abonnementsvilkår(ks 2008) Lokal kommunal VA gebyr forskrift Gebyrregulativ for einskilde kommune

5 Forskrift om begrensing av forurensing kap «Rammen for gebyrene» Vass og avløpsavgiftene skal ikkje overstige sjølvkost jfr rettleiar H3/2014 frå Kommunaldepartementet Reglane for gebyra skal fastsetjast i kommunal forskrift - storleiken skal vere basert på 3 5 års samla kommunale kostnader på sektoren

6 Forskrift om begrensing av forurensing kap «Generelt om beregningen» Gebyra for eigedom som blir brukt til bustad, skal rekast ut for heile eigedommen under eitt eller separat for kvar bueining Eigaren er i alle høve ansvarleg for innbetalinga av gebyra

7 Forskrift om begrensing av forurensing kap «Engangsgebyr for tilknytning» Tilknytingsgebyr skal betalast når gebyrpliktig eigedom blir utbygd eller eksisterande busetnad blir tilknytt offentleg nett( jfr og PBL 27.1 og 2 ) Ved tilbygg eller påbygg kan det reknast tillegg i tilknytingsgebyret

8 Forskrift om begrensing av forurensing kap «Årsgebyr» Årsgebyret skal betalast enten på grunnlag av vassforbruk eller ein todelt gebyrordning med ein fast og variabel del. Vassforbruket skal vere basert på målt eller stipulert vassmengde. Stipulering av vassmengde skal gjerast ut frå areal (NS 3940) Stipulert forbruk skal i størst mogleg grad utgjere reelt forbruk Ved fastsetjing av gebyr kan det takast omsyn til bruken av eigedommen hytter, næringsverksemder med stort/lite forbruk/avløpsmengde etc

9 Forskrift om begrensing av forurensing kap «Årsgebyr» (forts) Både kommunen og abonnent kan krevje vassforbruket fastsett ut frå målar. Abonnenten må bere denne kostnaden Bruk av minimumsgebyr er ikkje tillatt Det er høve til å inngå eigne avtalar med næringsabonnentar. Dette må ikkje føre til lågare gebyr enn normalt. Dersom det ikkje er inngått eigne avtalar for slike abonnentar, skal vassforbruket fastsetjast ut frå vassmålar

10 Forskrift om begrensing av forurensing kap «Ulike gebyrsatser» Punkta under gir ei utømmande liste på kva som er grunnlag for ulike gebyrsatsar Tilknytingsgebyret kan setjast lågare der det er betalt refusjon eller liknande Det kan brukast ulike gebyrsatsar både for tilknytingsgebyr og årsgebyr dersom eit vassverk/avløpsanlegg eller delar av desse har høgare eller lågare kostnader Det kan brukast ulike gebyrsatsar både for tilknytingsgebyr og årsgebyr for ulike bustadkategoriar Det kan fastsetjast ulike gebyrsatar for avløpsvatn som forurensingsmessig avvik frå vanleg avløpsvatn Desse avgrensingane gjeld ikkje høve til utforming av den faste delen av årsgebyret

11 Regelverk - oppsummering Kommunane har stor fridom i utforming av kommunale VA gebyrforskrifter Med svært få unntak, har alle rettsvister endt med at kommunen har fått medhald. Kommentarar/spørsmål!

12 Utforming av kommunal VA gebyrforskrift (2) Generell vurdering av den kommunale VA gebyr forskrifta Rettferd opp mot kompleksitet i forskrifta dvs rimeleg enkel administrasjon av forskrifta Abonnentane skal forstå regelverket Hindre sløsing med vatn

13 Utforming av kommunal VA gebyrforskrift (3) Tilknytingsgebyr pkt 5.4 i rapport 179/2011

14 Utforming av kommunal VA gebyrforskrift (3) For nye utbyggingsområde - Bruk av anleggstilskot som alternativ til høgt tilknytingsgebyr Eventuelt private anleggstilskot kan trekkjast rett frå investeringskostnadene Tilknytingsgebyr må derimot takast inn som driftsinntekter Eksisterande bustadområde som skal knytast til kommunalt nett døme frå Krødsherad kommune, Buskerud ( May Rostad) Høg sats for bustader som ikkje hadde kosta kommunalteknisk infrastruktur Låg sats for hadde dette inn i tomteprisen 5 år regelen om balanse i sjølvkostfond utvida til 20 år

15 Tysvær kommune døme(1) Kort orientering om dom i Fredrikstad tingrett; (28 desember 2015) 30 hytter + 1 sjø tilknytt kommunalt anlegg i 2002 Seksjonert i 2012 Hvaler kommune krevde då tilknytingsgebyr frå kvar seksjon; Dei blei ikkje godteken Kommune tapte saka med grunngjevinga ( avgjerda er anka) Tilknytingsgebyr kan berre i leggast 1 gong Blei betalt fullt ut i 2002 etter areal Kommunen har ikkje heimel til å krevje dobbel gebyr

16 Tysvær kommune døme (2) Ei vurdering av gjeldande rettilstand; Kan berre krevje inn tilknytingsgebyr 1 gong Men kommunen kan basere tilknytingsgebyret på bueiningar/næringseiningar ved første gongs tilknyting. Dette gir vanlegvis høgre gebyr totalt sett enn dersom gebyret hadde vore basert på bygget under eitt. Er eit bygg tilknytt kommunalt og deretter seksjonert/delt opp i nye bueiningar kan det ikkje krevjast nye tilknytingsgebyr

17 Tysvær kommune døme (3) Sak frå Tysvær kommune Industribygg tilknytt kommunalt anlegg i 2008 Blei seksjonert i 4 delar i 2014 Kommunen ønskjer å i legge tilknytingsgebyr på 3 nye seksjonar a kroner ,- Eg vurderer det det slik at denne saka er svært lik saka frå Fredrikstad. Gjeldande rettstilstand er difor at kommunen IKKJE kan gjere dette. Men saken i Hvaler kommune er altså anka.

18 Utforming av kommunal VA gebyrforskrift - vurdering Tilknytingsgebyr;( pkt 5.4 ) - tilråding Eg trur det er lurt med eit lågt tilknytingsgebyr,-, gjerne i kombinasjon med privat anleggsbidrag I Spesielle situasjonar type Krødsherad kan det vere fornuftig meg høgre gebyr Ingen gradering av tilknytingsgebyret Enkelt regelverk Kommentarar/ synspunkt!

19 Utforming av kommunal VA gebyrforskrift (3) Årsgebyr (pkt ) vurdering av storleik på fastledd Minimumsgebyr er ikkje tillatt Todelt gebyr modell der fastleddet kan variere mellom 0 50 % av sjølvkost for kommunen. Bør ikkje setjast høgre enn 50 % av omsyn til sløsing med vatnet Nokre moment; Lågt/lite fastledd stimulerer til å spare vatn - heile kostnaden må takast som forbruk Høgt fastledd er i samsvar med at ein stor del av dei kommunale kostnadene er faste dvs uavhengig av forbruk Høgt fastledd vil favorisere storforbrukarar av vatn Kommunane står fritt i valet av storleik på fastledd.

20 Utforming av kommunal VA gebyrforskrift (3) Årsgebyr (pkt ) differensiering av fastledd Fastleddet er den mest målretta virkemiddelet kommunal for å kunne synleggjere kostane for dei ulike abonnentgruppene. Tilrådd hovudoppdeling; Bustader Fritidsbustader Næring/offentlege verksemder Gå gjennom ulike val med konsekvensar (tabell 5.7 pkt 5.5.1)hovudreidskapen kommunane har i gebyrmodellenkan differensierast på ulike vis;

21 Utforming av kommunal VA gebyrforskrift (3) Årsgebyr (pkt ) differensiering av forbruksledd Høve til å differensiere fastleddet er avgrensa av utømmande liste gitt Forurensingsforskrifta

22 Utforming av kommunal VA gebyrforskrift (3) Årsgebyr (pkt 5.6 ) stipulering av forbruksgebyr Berre forbruket til bustader og fritidsbustader kan stipulerast Ein tendens til at forbruket blir stipulert høgt Tilrådde verdiar er 1,2 m3/m2 bruksareal. For store bustader vil ei slik stipulering gi for høge verdiar alternativ vil vere å setje inn vassmålar eller setje eit øvre tak t.d. 200 m3/år. Faktisk areal bør brukast alternativt ganske finmaska arealkategoriar Vanskelegare å stipulere for fritidsbustader avhengig av standard. Vassmålar bør vurderast

23 Utforming av kommunal VA gebyrforskrift (1) Bruk av vassmålarar;( pkt 4.4 og pkt 5.7) Alle abonnentar som ikkje er bustad eller fritidsabonnentar skal bruke vassmålar (forurensingsforskrifta) For bustadabonnentar og fritidsabonnentar kan vassforbruket målast eller stipulerast Kostnad varierer mellom å få installert vassmålar lågast der alle blir pålagt vassmålar (t.d. Moss kommune) medfører årlege kostnader på kroner pr abonnent Samla vassforbruk går ned med % dersom alle abonnentar har vassmålarar Gir kommunen svært god kontroll over vassforbruket/lekkasjar NB Kommunen kan ikkje krevje tilleggsgebyr/straffegebyr ved manglande avlesing av vassforbruk. Vassforbruket må stipulerast, i tillegg kan det krevjast gebyr for kommunal avlesing av vassmålar.

24 Revisjon av kommunal VA gebyr forskrift Nokre moment; pkt 5.8 i rapport 179 Verknaden for ulike abonnentgrupper bør vere vurdert/kjent Rekneark kan med fordel brukast for å simulere ulike modellar Slik informasjon bør framgå i saksutgreiinga til politikarane Døme frå Voss

25 Rett til prisavslag ved manglande kvalitet Nokre vurderingar( pkt 5.12 i rapport 179/2011) Forbrukerkjøpsloven gjeld denne gir lite faste haldepunkt for når kommunen er erstatningspliktig Blir tilrådd at klare reglar for når erstatningsplikt oppstår blir teke inn i kommunal forskrift Få kommunar (eg kjenner til) har gjort dette Døme frå Drammenregionen