Hordaland fylkeskommune sitt internasjonale engasjement. Rapport over verksemd i 2009

Transkript

1 Hordaland fylkeskommune sitt internasjonale engasjement Rapport over verksemd i 2009

2

3 Innhaldsfortegning 1. Generelt om internasjonalt arbeid 1.1. Nasjonale rammer for det internasjonale arbeidet 1.2. Politiske rammer for det internasjonale engasjementet i Hordaland 1.3. Hovudkategoriar av internasjonalt arbeid 1.4. Organisering av det internasjonale arbeidet i fylkeskommunen 2. Geografisk fokus: Samarbeidsregionar 2.1. Formaliserte samarbeidsregionar 2.2. Andre samarbeidsregionar 2.3. Resten av verda 3. Samarbeidsfora: organisasjonar 3.1. Internasjonale organisasjonar 3.2. Regionale nettverk 4. Prosjektsamarbeid 4.1. Interreg programmet 4.2. Andre prosjekt 5. Ungdom og internasjonalisering 5.1. Leonardo da Vinci 5.2. Aktiv Ungdom 5.3. Aktivitetar på dei vidaregåande skolane 6. Anna internasjonalt kultursamarbeid 6.1. Eit internasjonalt Hordaland 7. Informasjonsformidling og kompetanseheving 7.1. Kurs, konferansar og informasjonsmøte 7.2. Nyheitsbrev 7.3. Anna 8. Vest-Noregs Brusselkontor Side 1 Side 1 Side 2 Side 2 Side 2 Side 4 Side 5 Side 6 Side 7 Side 8 Side 9 Side 10 Side 10 Side 11 Side 12 Side 12 Side 13 Side 13 Side 14 Side 14

4

5 1 Generelt om internasjonalt arbeid 1.1 Nasjonale rammer for det internasjonale arbeidet Noreg er ein del av eit stadig meir samanvove internasjonalt samfunn. Internasjonale avtaler, så vel som utviklinga på den internasjonale marknaden påverkar Noreg, heilt ned til effektane på lokalt nivå. Regionalpolitikken er eit godt døme på sterkare internasjonal integrering. Regionar samarbeider om felles utfordringar over landegrensene. Internasjonalt samarbeid har og blitt ein viktig reiskap for kompetanseutvikling, erfaringsutveksling og politikkutvikling. Internasjonal deltaking vert og understreka i dei førande dokumenta frå regjeringa. Kvart fjerde år vert det lagt fram ei stortingsmelding om mål og strategiar i distrikts- og regionalpolitikken. I alle dei fire siste prinsippmeldingane ( , , og ) har verdien av internasjonalt samarbeid og program blitt understreka. I den siste av dei, St. meld. nr 25 Lokal vekstkraft og framtidstru. Om distrikts- og regionalpolitikken ( ) vert det understreka at Det internasjonale engasjementet til fylkeskommunane er viktig for regionalt utviklingsarbeid. Dei hovudkategoriane for internasjonal samhandling som Hordaland fylkeskommune har valt er i stor grad dei same som regjeringa understrekar: Dei viktigaste felta for internasjonalt samarbeid for fylkeskommunane er EU-programma knytte til utdanningssektoren, og engasjement og politiske leiarposisjonar i internasjonale regionale organisasjonar. ( ) I tillegg deltek fylkeskommunane i samarbeid mellom anna basert på vennskaps- og samarbeidsavtaler og marknadsarbeid for næringslivet. Alle fylkeskommunane unnateke Finnmark er medeigarar i eitt av dei seks regionkontora i Brussel. Den internasjonale verksemda i Hordaland fylkeskommune er dermed i samsvar med dei føringane som er lagt frå regjeringa si side. 1.2 Dei politiske rammene for det internasjonale engasjementet i Hordaland Hordaland fylkeskommune har i over 20 år vore ein aktiv og engasjert aktør i internasjonalt samarbeid. Det internasjonale engasjementet har blitt ein viktig reiskap for fylkeskommunen i arbeidet med å oppfylle dei vedtekne måla. Internasjonalt arbeid skal vere ein integrert del av arbeidet med regional utvikling - innan kultur, næring, opplæring, miljø og samferdsle Visjonane, måla og strategiane for det internasjonale arbeidet i Hordaland vart vedtatt av Fylkestinget i mars Den overordna visjonen er: Hordaland fylkeskommune skal ha eit aktivt internasjonalt engasjement med sikte på å fremje gjensidig kulturforståing og styrkje Hordaland som ein attraktiv og konkurransedyktig region. Måla for internasjonalt samarbeid er: - Skape ein arena for gjensidig læring for å bidra til å løyse felles regionale utfordringar - Gje ungdom internasjonal kompetanse, kulturforståing og erfaring - Utvikle Hordaland som ein kreativ, inkluderande og innovativ region med gode lokalsamfunn gjennom samarbeid med regionar i andre land - Møte framtidige klimautfordringar gjennom internasjonalt samarbeid og kunnskapsutvikling. - Sikre ei berekraftig utvikling av kyst- og fjordområda i fylket, t.d. gjennom tettare samarbeid med regionar rundt Nordsjøen, og andre kystorienterte regionar. - Arbeide for å påverke Hordaland sine rammevilkår gjennom å fremje våre interesser i nasjonale og internasjonale forum. I den internasjonale strategien vert følgjande prioriterte tema løfta fram : a. Ungdom - Utdanning og kulturutveksling b. Kunnskapsbasert innovasjon c. Klima, energi og miljø d. Sjøretta aktivitetar Temaområda vil bli utdjupa gjennom konkrete tiltak i handlingsplanen. 1

6 1.3 Hovudkategoriar av internasjonalt arbeid I den internasjonale strategien er det definert 5 hovudkategoriar av internasjonalt samarbeid: Internasjonale organisasjonar Samarbeidsregionar Programsamarbeid Vest-Noregs Brusselkontor Anna internasjonalt prosjektsamarbeid Dei konkrete internasjonale aktivitetane som fylkeskommunen har vore involvert i gjennom året kan i hovudsak sorterast i desse kategoriane. Det er og eit stort administrativt bakgrunnsarbeid som vert utført innan desse kategoriane; informasjonsarbeid, rettleiing, nettverksbygging og førebuande prosessar. Dette arbeidet er ofte usynleg men avgjerande for at vellukka aktivitetar kan gjennomførast. 1.4 Organisering av det internasjonale arbeidet i fylkeskommunen Alle avdelingane i sentraladministrasjonen er engasjerte i internasjonale aktivitetar og har ansvar for å formulere sine eigne delmål. I tillegg har fylkeskommunen hatt to einingar som jobbar spesifikt med internasjonale saker; Europakontoret og arbeidslaget Internasjonalt arbeid. Frå 2010 vert desse to einingane slått saman. Edinburgh, Cardiff og Orknøyane. I år, som tidlegare år, vart det gitt juletre, men det viktigaste aspektet var konsertane, som fleire stader er ein god arena for samhandling. I aukande grad vert og bidraga frå Hordaland del av større vinter- og julemarkeringar på dei einskilde stadene. Det musikalske bidraget i år var ved alle tre festivalane A starry night med to folkemusikarar og to jazzmusikarar; Kim Andre Rysstad (vokal), John Ole Morken (fele/gitar), Ole Jacob Hystad (saksofon) og Sigurd Ulveseth (bass). Fylkeskonsertane var ansvarleg produsent. Basse-Normandie, Frankrike Samarbeidet byggjer på dei historiske banda mellom regionane og tar sikte på å omfatte både kultur, opplæring og næringsutvikling. Ei samarbeidsavtale vart underteikna i I november 2009 vart det underteikna ein treårig handlingsplan for samarbeidet. Planen definerer nokre av satsingsområda for samarbeidet mellom regionane for perioden 2010 til I tillegg til aktivitetar innan opplæring, regional utvikling og kultur, ligg dei marine og maritime aspekta som eit gjennomgripande tema. 2. Geografisk fokus: Samarbeidsregionar Hordaland fylkeskommune samarbeider med ei rekkje regionar, først og fremst innan Europa, for å nå dei måla som er sette for fylkeskommunen sitt virkefelt. 2.1 Formaliserte samarbeidsregionar Hordaland fylkeskommune har fire formelle samarbeidsavtaler med regionar i Europa; Basse-Normandie i Frankrike, Cardiff i Wales, Orknøyane i Skottland og Kaunas i Litauen, samt ein utanfor Europa; Espirito Santo i Brasil. Fellesaktivitetar Vinterfestivalar Hordaland fylkeskommune var og i år med på å skape julestemning i samarbeidsregionane På det formelle planet var det delegasjonar med politisk representasjon både til Hordaland i juni og til Normandie i samband med opninga av Boréales festivalen i november. Desse delegasjonane gav og høve til å diskutere konkrete prosjektidear på område som reiseliv, innovasjon og utstillingssamarbeid. I tillegg var det utplasseringar i administrasjonen, på både fransk og norsk side. 2

7 På ungdoms- og opplæringsfeltet har samarbeidet halde fram blant dei fire skolane som etablerte kontakt i fjor. Voss gymnas har m.a. både mottatt og sendt elevar til Bayeux. Det har og blitt formidla kontakt mellom nye skolar. På det ikkje-formelle planet har ungdomar frå Hordaland deltatt i to Aktiv Ungdom prosjekt i Normandie. På kulturfeltet var representantar til stades under opninga av Boréales festivalen i november og planlegginga av Hordaland sin deltaking i neste års festival har byrja. Nye prosjekt vart og diskutert under begge delegasjonane. På næringsfeltet har ein først og fremst jobba fram moglege prosjekt på innovasjon og entreprenørskap, men marine prosjekt har vore eit tema m.a. under ein workshop i Caen i februar. Vurdering av samarbeidet Det siste året har fleire tema kome med i samarbeidet. Fleire politikarar, skolar og administrative einingar, men og eksterne partar har engasjert seg. Dette gjer samarbeidet ei breiare plattform. Den nye handlingsplanen gir gode signal for samhandlinga i tida som kjem. Cardiff, Wales Samarbeidet med Cardiff-området hadde sin bakgrunn i atterreisinga av den norske sjømannskyrkja og vart formalisert ved ei avtale med regionen South Glamorgan i 1993, og med Cardiff i 2000 (etter regional omorganisering). Samarbeidet skal fremja næringsutvikling, utdanning, kultur, sport og ungdom. Kyrkja er framleis ein del av samarbeidet, og i juni var ansvarlege frå kafeteriaen der på studievitjing i Hordaland for å lære meir om tradisjonsmat, m.a. frå Sandsli vidaregåande. Skoleåret 2009/10 er 16 elevar utplassert på seks skolar i Cardiff og Vale of Glamorgan. Elevar frå Cardiff har og vore på ei gjenvitjing til Knarvik. Innan næringssektoren har ein nytta Cardiff som partnar for erfaringsutveksling og det har vore studieturar med Leonardo-stipend på både planarbeid og reiseliv. På kulturfeltet var vinterfestivalen, med tenning av julegrana utanfor kyrkja og konsert i Cardiff Bay Visitor s Centre den sentrale hendinga. Vurdering av samarbeidet: Det er fleire faste aktivitetar som driv samarbeidet med Cardiff, men det siste året har studieturar på konkrete fagfelt kome som konstruktive tilskot. Det er og forslag til nye aktivitetar både på kultur (t.d. knytt til kyrkja) og opplæring (m.a. innan matfag). Orkney Islands, Skottland Hordaland fylkeskommune og Orkney Islands Council inngjekk vennskapsavtale i 1983 og eit tett samarbeid har utvikla seg gjennom åra. Fylkesvaraordførar Tom-Christer Nilsen representerte fylkeskommunen under 30-års jubileet til Orkney-Norway Friendship Organisation i mars. Kultursamarbeidet kring Festival of lights i desember er det sentrale prosjektet. Musikarane frå Hordaland deltar i ei rekkje skolekonsertar og lokale arrangement før juletretenning og konsert i St. Magnus katedralen. På opplæringsfeltet er utveksling av elevar i den vidaregåande skole sentralt. Skoleåret 2009/10 er det to elevar frå Hordaland ved Kirkwall Grammar School, medan to elevar derfrå er eitt år på Voss Folkehøgskule. Innan opplæringsfeltet er utveksling av elevar på vidaregåande skole organisert av Knarvik vidaregåande ein viktig del av samarbeidet. Vurdering av samarbeidet Orknøyane er den einaste av Hordaland sine 3

8 samarbeidsregionar som vart etablert som ein venskapsregion, og samkvemmet har alltid hatt eit breitt grasrotengasjement. Samhandlinga i 2009 var avgrensa til dei to faste aktivitetane, men dette kan endre seg igjen. Kaunas, Litauen Ein formell samarbeidsavtale vart skriven i 1998, men det har vore kontakt på opplæringsfeltet sidan 1991/92. Avtala vart revidert i mai 2004 og næringsutvikling og nyskaping vart inkludert som nye samarbeidsområde. Ungdoms- og opplæringsfeltet stod for ein stor del av aktivitetane med Kaunas i Opplæringsavdelinga tok del i ein konferanse om EØS-midlar i Kaunas i februar, mens ungdomar og ungdomsleiarar frå Kaunas var i Hordaland for å planlegge eit mogleg Aktiv Ungdom prosjekt i juni. I skoleåret 2009/10 er det og to elevar frå Litauen ved Manger Folkehøgskole. På kulturfeltet har fylkeskommunen støtta etableringa av eit samarbeid mellom Kaunas International Film Festival og BIFF. Samarbeidsavtala har i liten grad vore realisert frå fylkeskommunen si side, men Høgskolen i Bergen har utvikla eit samarbeid på undervannsteknologi med eit universitet i regionen. Samarbeidet inneber at dei brasilianske studentane har eit studieopphald i Bergensregionen på våren, mens dei norske studentane drar til Brasil om hausten. Representantar frå brasilianske oljeselskap har og vore med til Bergen og har knytt nyttige kontaktar på feltet. 2.2 Andre samarbeidsregionar Fylkeskommunen har og eit nært, men uformalisert samarbeid med to regionar; Thüringen i Tyskland og Edinburgh i Skottland. Thüringen, Tyskland. Hordaland fylkeskommune har eit særs godt samarbeid med regionen Thüringen innan utdanning, næringsliv og forsking. Samarbeidet med regionen voks fram frå 1993 gjennom felles prosjekt innan ulike EU-program. I september vart det underteikna ein intensjonsavtale med Thüringen om samarbeid om felles bruk av regionale virkemiddel til transnasjonale prosjekt. Til no har to Hordalandsaktørar fått støtte til teknologi/innovasjonsprosjekt, kor dei er finansiert med RUP-midlar. Prosjekta vert på norsk side leia av Institutt for fysikk og teknologi/uib, og Høgskulen Stord/Haugesund. På opplæringsfeltet er det og i skoleåret 2009/10 åtte elektrofagelevar frå Hordaland ved Andreas Gordon Schule i Erfurt. Vurdering av samarbeidet Det er, per i dag, ingen store fellesprosjekt med Kaunas, men det er god kontakt og mange innspel slik at aktivitetsnivået har godt potensiale for å auke. Espirito Santo, Brasil Ein samarbeidsavtale med regionen Espirito Santo i Brasil vart signert i mai 2005 saman med Bergen Kommune og Hordaland Olje og Gass. Hovudfokus var næringsutvikling. Tilbodet vert koordinert av Askøy vidaregåande. Ein vil utvide samarbeidet m.a. med fleire lærlingutplasseringar og Leonardo partnarskapsprosjekt. Utdanningsleiinga frå Erfurt var i Bergen i september for å diskutere dette, og det vart følgt opp med eit planleggingsmøte i Erfurt i desember der både opplæringsdirektør og fagopplæringssjef frå Hordaland deltok. Vurdering av samarbeidet Samarbeidet med Thüringen har no og vorte formalisert på næringsfeltet, eit samarbeid som har potensial til å få fram fleire spanande 4

9 prosjekt i tida som kjem. Også på opplæringsfeltet vert det ei utviding, med eit potensiale til og å få tyske elevar og lærlingar til Hordaland. Edinburgh, Skottland Samarbeidet med Edinburgh har sitt utgangspunkt i juletreet som Hordaland dei siste 25 åra har gitt som takk for hjelpa under andre verdskrig, og er framleis knytt opp mot dette arrangementet. Siktemålet er m.a. profilering av Hordaland innan kultur, utdanning mm. Aktivitetane i 2009 var i hovudsak knytte opp mot kulturarrangementa Edinburgh Capital Christmas. Årets juletre på the Mound vart tent 26. november. Lord Provost, Edinburgh og fylkesordføraren i Hordaland stod for den offisielle delen, medan årets kulturelle bidrag frå fylkeskonsertane sørgja for stemning under adventskonserten i St. Giles Cathedral. Nytt av året var ein kontakt med det nordiske instituttet på universitetet i Edinburgh der hordalandsmusikarane var inviterte til musikalsk workshop med lokale studentar. Vurdering av samarbeidet Samarbeidet med Edinburgh har lenge vore konsentrert om vinterfestivalen. Kontakten med universitetet og konsulens vitjing til Bergen i september kan vere starten på ei utviding. 2.3 Resten av verda Hordaland fylkeskommune har og samarbeid med andre regionar, men då meir fokusert om einskilde fagområde. Etter kvart har fylkeskommunen utvikla eit nært samarbeidsforhold med fleire av desse. Det som byrja som eit samarbeid konsentrert om ein aktivitet eller prosjekt, har i fleire tilfelle utvikla seg til å omfatte fleire ulike felt. Samla sett er det ei rekkje regionar der fylkeskommunen har samarbeid gjennom prosjekt, det kan både vere større interregprosjekt eller mindre opplæringsprosjekt. Gorenjska i Slovenia er eit døme på ein region der vi har eit aukande tal av prosjekt og som og vert nytta til erfaringsutveksling t.d. innan reiseliv. Sjølv om dei fleste av Hordaland sine formaliserte samarbeidsregionar ligg i Europa, finst det og samarbeid med regionar utanfor Europa. Fylkeskommunen har ikkje eit organisert samarbeid med Kina, men det var likevel fleire aktivitetar i Rikskonsertane hadde invitert fylkeskonsertane med til Shanghai International Art Festival med skolekonserten Pagabo Pooh. Ein delegasjon frå regionen Hubei vitja fylkeskommunen i september og diskuterte m.a. utdanningssamarbeid. Bergen Næringsråd sitt årlege China Summit, arrangert av den internasjonale ressursgruppa (kor HFK sit) ga ei god innføring i det å drive forretningar med Kina. Kultur- og idrettsavdelinga har, forutan kontaktane i Kina, eit nært samarbeid med det internasjonale economuseumsnettverket basert i Quebec, Canada i samband med Interregprosjektet Economuseums Northern Europe. Opplæringsavdelinga har t.d. entreprenørskapsprosjektet i Zambia og klassen ved St. Paul Lutheran High School i USA, organisert av Øystese Gymnas. Hausten 2009 starta og Lønborg vidaregåande eit pilotprosjekt med helsefagarbeidaropplæring med utplassering på Zanzibar. Sidan januar 2006 har opplæringsavdelinga og Sotra vidaregåande vore involvert i eit prosjekt for å integrere ungt entreprenørskap i undervisninga i Zambia. I 2008 vart dette prosjektet utvida frå ein til 11 skolar i Nord-Zambia. Prosjektet får nærare kr i årleg stønad frå NORAD og resultata så langt er så gode at 5

10 utdanningsdepartementet i Zambia ønskjar å innarbeide dette i fagplanane. Det har og vore visse kontaktar med Russland det siste året, både i form av ei gruppe med russiske filmskaparar og journalistar som vitja fylkeskommunen i juli og ein stipendiat i det russiske presidentprogrammet som var utplassert i HFK i samarbeid med KS og NHO. 3. Samarbeidsfora: Organisasjonar 3.1 Internasjonale organisasjonar Medlemsskap i interregionale organisasjonar er viktig for at Hordaland skal få moglegheit til påverknad i EU-systemet, som uavhengig av norsk medlemskap har ein verknad på norske fylkeskommunar. I tillegg til dette er organisasjonane ein viktig møteplass og ein sentral arena for erfaringsutveksling og kompetanseheving. I den internasjonale strategien legg ein opp til auka bruk av desse organisasjonane. Hordaland er med i tre slike organisasjonar. Conference on Peripheral and maritime Regions (CPMR) CPMR er ein interesseorganisasjon for perifere og maritime regionar i Europa. Dei er paraplyorganisasjon for sju geografiske kommisjonar og involverer meir enn 160 regionar frå 28 land. CPMR si generalforsamling for 2009 vart arrangert i Göteborg I forkant var det møte i Nordsjøkommisjonen og for dei norske delegatene. Agendaen for generalforsamlinga omfatta finanskrisa, maritim politikk og klima og energi inn mot klimatoppmøtet i København i desember. Ein bodskap er at kystregionane sin medverknad er nødvendig for å løyse utfordringar i tilknyting til finanskrisa og klimaendringar ettersom det er regionane som best veit kor skoa trykker. Konferansen uttrykte vilje til å delta i utarbeidinga av EUstrategiar for m.a. Nordsjøen, Middelhavet og Atlanterhavet. Generalforsamlinga bekrefta val av ny generalsekretær, Eleni Marianou frå Hellas. Ho overtek etter Xavier Gizard som har leia CPMR i 15 år. I alt deltok representantar for vel 100 av dei 160 medlemsregionane, samt representantar for regjeringar, EU-institusjonar, interesseorganisasjonar, forskingsinstitusjonar og media. Frå Noreg deltok 22 personar frå 11 fylke, av desse 10 politikarar frå 9 fylke. Hordaland var representert ved fylkesvaraordførar Tom- Christer Nilsen. Vurdering av deltakinga i CPMR: Som medlem får vi god informasjon om utvikling på sentrale politikkområde, m.a. miljø, klima, energi, marine og maritime spørsmål. Dette er viktige område for Hordaland. CPMR har gjennomslagskraft i EU-systemet, og fleire av initiativa frå organisa-sjonen har ført til endra praksis i EU. Påverknad nedanfrå og opp i det store systemet er mogleg, og Hordaland bør halde fram som medlem. Nordsjøkommisjonen - NSC NSC, som vart oppretta i 1989, er ein av sju geografiske kommisjonar i CPMR og representerer 64 regionar frå 8 land i Nordsjøregionen. Organisasjonen har fem temagrupper: Culture & Tourism, Innovation & Education, Transport Sustainable Development og Marine Resources, men Hordaland har vore mest aktiv i gruppene Kultur og turisme og Marine ressursar. Aktivitetar i 2009 Fylkesvaraordførar Tom-Christer Nilsen har vore aktiv i den marine temagruppa. Prosessane som har vore gjennomført der, har samsvara godt med det arbeidet som t.d. har vore utført i Vestlandsrådet sin ad hoc gruppe for maritim strategi. Gjennom engasjementet i den maritime gruppa kom fylkeskommunen og med i utviklinga av prosjektet Clean North Sea Shipping der Hordaland og har teke på seg å vere lead beneficiary. Søknaden vil bli sendt Nordsjøprogrammet våren Generalforsamlinga i NSC har dei siste åra vore gjennomført saman med Nordsjøprogrammet m.a. for å setje fokus på moglege fellesprosjekt medlemmane i mellom. Generalforsamlinga i

11 vart halde i Egmont an Zee i regionen Noord- Holland i slutten av juni. Under møtet vart fylkesvaraordførar Tom-Christer Nilsen valt inn som Noreg sitt medlem i NSC sitt styre. Det vart og vedtatt ein uttale til EU (DG Mare) om effektane av den eksisterande planen for gjenoppretting av torskebestanden og råd for ein ny plan. Ein felles nordsjøstrategi har vore eit viktig tema for Nordsjøkommisjonen i Ein håper ein nordsjøstrategi skal gi ei betre koordinering av program, initiativ og EU direktiv som igjen vil gi eit meir effektivt samarbeid og stimulere den bærekraftige utviklinga av regionen. Dette fokuserte og president i NSC, Gunn Marit Helgesen, på da hun heldt innlegg for fylkestinget i oktober. Etter planen skal strategien vere klar i Vurdering av medlemskapen Den internasjonale strategien for fylkeskommunen understrekar kor viktig samarbeid med regionar kring Nordsjøen er for Hordaland. Dette er eit område kor vi har mange felles utfordringar t.d. i høve til transport og klima/ miljø, men Nordsjøen er og sentral for nokre av dei viktigaste næringane i fylket vårt. Frå Nordsjøkommisjonen via CPMR har vi ein kanal for å påverke saksprosessane i EU. Deltaking i kommisjon og temagrupper gjev høve til både fagleg og politisk kontakt, og skapar nettverk og læringseffekt. Ut frå prioriterte satsingsfelt som marint, maritimt og energi, kan arbeid i NSC og ivareta lokale mål. Assembly of European Regions (AER) AER er ein interesseorganisasjon for europeiske regionar, stifta i 1985 og har i dag om lag 270 medlemsregionar frå over 30 land. Hovudmålet er å stimulera til dialog, diskusjon, studiar og samhandling mellom regionar i land som er medlemmar av EU og /eller Europarådet. Aktivitetar i 2009 Generalforsamlinga i AER vart arrangert i Belfort i Frankrike november 2009 med energi og klima som hovudtema. Frå Hordaland deltok fylkesvaraordførar Tom-Christer Nilsen saman med ein representant for administrasjonen. Før generalforsamlinga var det møte i den norske delegasjonen til generalforsamlinga. Det deltok representantar frå 9 av 10 norske medlemsregionar i AER Utover deltaking i generalforsamlinga var Hordaland sin aktivitet i AER låg i Vurdering av medlemskapen AER er ein organisasjon som arbeider for interessene til regionane i Europa, og er viktig for å få regionane si røyst høyrt, spesielt inn i EU-systemet. Organisasjonen har og ei rekkje aktivitetar som er relevante for fylkeskommunen. Det bør vurderast deltaking i nokre av desse aktivitetane. Særleg er ungdomsaktivitetane av stor interesse, og det bør vurderast eit nærare samarbeid med Ungdommens fylkesutval på dette feltet. Hordaland har i ei viss utstrekning delteke på slike aktivitetar tidlegare. Baltic Sea States Subregional Committee BSSSC er eit politisk nettverk for regionane i dei ti landa som grensar til Det baltiske hav. Samarbeidet vart grunnlagt i Stavanger i 1993 og Hordaland har vore medlem sidan Hordaland fylkeskommune har i 2009 ikkje delteke på nokre arrangement i regi av BSSSC. Vurdering av medlemskapen Fylkeskommunen bruker i dag ikkje medlemskapen i BSSSC aktivt, men han kan gje tilgang til nyttige nettverk i høve til framtidige prosjektaktivitetar. Det er inga medlemsavgift knytt til denne organisasjonen. 3.2 Regionale nettverk Vestlandsrådet Vestlandsrådet er eit formelt samarbeidsråd etablert av dei fire fylkestinga på Vestlandet. Det består av i alt 20 personar fem representantar valde frå fylkestinga i kvart fylke. Leiinga av Vestlandsrådet går på omgang med årlege intervall Handlingsplanen for Vestlandsrådet består av fire satsingsområde: Internasjonalt arbeid, Kultur, Næringsutvikling/innovasjon og Samferdsle. Det er oppretta administrative ansvarsgrupper mellom fylkeskommunane desse satsingsområda. Våren 2009 sette Vestlandsrådet ned ei ad hoc gruppe, leia av fylkesvaraordførar Tom-Christer 7

12 Nilsen, som skulle sjå på EU sin maritime strategi. Gruppa leverte sin rapport til rådet i september. Ein av konklusjonane var forslaget om å etablere ein meir strategisk maritim region på Vestlandet for mellom anna å markere Vestlandet som nasjonal og internasjonal maritim klynge Internasjonal gruppe I januar 2009 tok Sogn og Fjordane fylkeskommune over leiarskapen i den internasjonale gruppa (som i resten av Vestlandsrådet) frå Hordaland. Det vart halde tre ordinære møte i tillegg til eit møte om potensielt samarbeid med Shetland. I tillegg til dei internasjonalt ansvarlege frå dei fire vestlandsfylka har og nasjonalt kontaktpunkt for Nordsjøprogrammet delteke på møta. Internasjonal gruppe har diskutert saker som skal opp i Vestlandsrådet og som har ein internasjonal dimensjon og har i fleire tilfelle gjeve uttaler til sekretariatet. I tillegg har ein særleg følgt arbeidet med EU sin maritime strategi. 4. Prosjektsamarbeid 4.1 Interreg IV programmet Interreg-programmet er oppretta for å styrkje samarbeidet i grenseområde og auka sosial og økonomisk integrasjon mellom europeiske regionar. Interregprogrammet har følgjande delprogram: Interreg A: grenseregionalt samarbeid, Interreg B: transnasjonalt samarbeid, som fremjar territorial integrasjon ved å utvikla regionale strategiar Interreg C: interregionalt samarbeid, som føregår uavhengig av geografisk plassering Hordaland fylkeskommune kan delta under følgjande program: Interreg IVB: - Nordsjøprogrammet - Nordlig Periferi programmet - Østersjøprogrammet Interreg IVC - interregionalt samarbeid HFK som nasjonalt kontaktpunkt for Nordsjøprogrammet og Vestlandsrådet sin representant i den nasjonale gruppa for Interreg IVB & IVC, I løpet av 2009 har det vore ei utlysing innafor Nordsjøprogrammet. Av 21 søkjarar vart 14 godkjende. Av dei 14 godkjende prosjekta hadde fem norske partnarar, men ingen av desse kom frå Hordaland såg ein nedgang i talet på prosjektsøknader med norske partnarar. Ei årsak til dette er, etter alt å dømme, at finansieringsgraden vart redusert til 30 % fordi ein hadde brukt mykje av dei økonomiske ressursane på dei tre første utlysingane. Til den femte utlysinga i 2010 er finansieringsgraden tilbake på 50 %. Innanfor Østersjøprogrammet har Hordaland Olje og Gass og Skyss blitt partnarar i eit prosjekt som skal auke bruken av biogassbussar i byar. Den andre utlysinga innanfor Interreg IVC-programmet gav dessverre inga utteljing for fylkeskommunen blir eit spanande år med utlysingar i alle tre IVB-programma og ei utlysning innanfor IVC-programmet. Interreg IVB: Economusée Northern Europe Economusée Northern Europe ENE er eit prosjekt under Nordlig Periferi programmet. Hordaland fylkeskommune er lead partner og samarbeider med regionar frå Island, Færøyane, Irland og Nord-Irland, i tillegg til det internasjonale economuseumsnettverket, basert i Quebec, Canada. Grønland kom med som partnar frå januar Prosjektet er kome godt i gang og 1. juli kunne ein lansere det første économuséet i Europa; Aurlandsskoen i Sogn og Fjordane i nærvær av m.a. dåverande samferdsleminister Liv Signe Navarsete. Representantar frå alle prosjektpartnarane, samt frå involverte partar i dei respektive regionane, var og til stades sidan både styringsgruppemøtet og ein studietur i Hordaland vart arrangert på same tid. Oselvarverkstaden var valt som lokale 8

13 for lanseringa av nettstaden juni og vart sjølv innvigd som det første économuseet i Hordaland 12. desember. KIA/Seksjon for kulturbasert verdiskaping koordinerer prosjektet for fylkeskommunen. Interreg IVB: Coast Alive! Coast Alive! er eit prosjekt under Nordsjøprogrammet med partnarar i Noreg, Sverige, Danmark, UK og Nederland. Hordaland fylkeskommune er lead beneficiary. Hovudideen i prosjektet er å nytte ein del av infrastrukturen som vart etablert i Nordsjøløypa til å betre folkehelsa gjennom å oppmuntre befolkninga til å ta stiane i sitt nærområde aktivt i bruk, men og å sjå om desse løypene kan bli brukt i småskala næringsutvikling. Prosjektet vart lansert i februar 2009 og rammene for arbeidet har sidan vorte etablert med m.a. stakeholder groups i kvar region. Prosjektpartnarane har og delt seg inn i høve til tre ulike, men samankopla, tema som dei vil jobbe vidare med; Active Coast, Community Coast and Open Coast. Hordaland er ein del av Active coast temaet. KIA/Seksjon for kulturbasert verdiskaping koordinerer prosjektet for fylkeskommunen. Interreg IVB: StratMoS Hordaland kom med i Nordsjøprogramprosjektet Motorways of the Sea Strategic Project StratMoS i desember Prosjektet har nå 29 partnarar rundt Nordsjøen, frå Flandern i sør til Nord-Noreg i nord og med tre russiske regionar som assosierte partnarar. Prosjektet er organisert i fire arbeidspakker og fem strategiske demonstrasjonsprosjekt, kvar med sine oppgåver og målsettingar. Hordaland fylkeskommune har ikkje noko særskilt ansvar i prosjektet, men følgjer med på dei aktivitetane som er etablerte. Samferdsleavdelinga er ansvarleg for prosjektet i Hordaland fylkeskommune. Interreg IVB: Baltic Biogas Bus Hordaland fylkeskommune er med i prosjektet Baltic Biogas Bus innan Østersjøprogrammet via Skyss og HOG Energi. Skyss har først og fremst oppgåver knytte til spreiing av informasjon og resultat mens HOG Energi har fleire store arbeidsoppgåver. Dei har eit koordineringsansvar for arbeidspakka knytt til å greia ut om transport av biogass, men har i tillegg ansvar for å sjå på ei optimalisering av transport av gass på flasker, noe ein lokalt har stor erfaring med gjennom verksemda til Gasnor. Dei skal og utrede korleis de ulike landa sine verkemidlar retta mot biogassbussar slår ut. Vidare skal dei sjå på korleis ein kan påverke utviklinga og prisen på gassbussar i rett retning og utrede potensialet for biogassproduksjon i vår region. HOG energi har allereie stått bak ein konferanse på Gardermoen om biogass og naturgass i tunge kjøretøy. 4.2 Andre prosjekt Leonardo Partnarskap Hausten 2008 assisterte Europakontoret det lokale næringslivet på Osterøy, Osterøy vgs og Osterøy kommune med å skipa eit nettverk saman med elleve utdanningsinstitusjonar og høgteknologiske bedrifter frå Thüringen, Kaunas, Gorenjska (Slovenia) og Sverige. Resultatet vart CNC and Robotics Partnerships (CaRP), eit toårig Leonardo da Vinci partnarskap prosjekt som starta opp hausten Målet er mellom anna å utveksle kunnskapar og erfaringar, utvikle nye opplæringsmodular, forbetre kompetanse i engelsk med fokus på relevant terminologi, opprette utplasseringsprogram for både elevar, lærarar og instruktørar i bedrifter i forskjellige land, samt å etablere eit langvarig europeisk partnarskap på fagfelta CNC og robot. KVIT prosjektet. (KValitetsutvikling I Tannlegepraksis) Bakgrunnen for prosjektet var at amalgam vart fasa ut som fyllingsmateriale i jekslar før eit fullgodt alternativ var tilgjengeleg. Føremålet med prosjektet er å undersøke korleis kvite 9

14 tannfyllingar av plast fungerer på tenner med stor tyggebelastning. Prosjektet starta opp i 2001 og vart formelt avslutta i Alle dataregistreringar er nå gjort og ein stipendiat som vart tilknytte prosjektet i 2007 vil gjøre dei endelege konklusjonane som ein del av sin doktorgrad ved Universitetet i Oslo. Vitskaplege artiklar har derimot allereie vore publisert i internasjonale tidsskrift. Samarbeidspartnarar er tannhelsetenesta i Hordaland, Børnetandplejen i Danmark. Universitetet i Oslo og Universitetet i København. 24 tannlegar frå Hordaland deltek og ansvarleg avdeling i fylkeskommunen er tannhelseavdelinga. 5. Ungdom og internasjonalisering Hordaland fylkeskommune satsar på ungdommar sin moglegheit for å skaffe seg internasjonal erfaring, anten det dreier seg om utdanningsopplegg, arbeidspraksis eller ikkjeformell læring. For å oppnå dette nyttar fylkeskommunen ein kombinasjon av program. Europakontoret koordinerer EU-programma Aktiv Ungdom og Leonardo da Vinci, og i tillegg til dette nyttar dei enkelte skolane seg av ein kombinasjon av verkemidlar for internasjonalisering, til dømes Comenius og Nordplus programma. 5.1 Leonardo da Vinci LdV-programmet, eit sektorprogram under EU sitt Program for Livslang Læring, og er retta mot fag- og yrkesopplæringa. Europakontoret er regionalt kontaktpunkt for programmet. Målet er å gi deltakarane moglegheit til å tileigne seg og bruke kunnskap, ferdigheiter og kvalifikasjonar som og gir personlig utvikling for den einskilde. Deltakarane får eit unikt høve til å skaffe seg internasjonal arbeidserfaring i bedrifter i Europa, noko som kan gje dei eit fortrinn på arbeidsmarknaden. Dei siste åra har Leonardo-programmet også vore marknadsført internt i fylkeskommunen for å auke den internasjonale kompetansen hjå dei tilsette. Dette har resultert i at 9 personar frå sentraladministrasjonen i 2009 har vore på studiereise med Leonardo-stipend på 1-2 vekers opphald på ulike institusjonar og verksemder i Europa. Mellom anna var 4 tilsette frå OT/PPT på studietur til Erfurt med Leonardo-stipend, for å lære meir om korleis dei jobbar med drop-outs i den vidaregåande skolen i delstaten Thüringen.. Den følgjande tabellen viser kor mange personar som har reist ut med assistanse frå Europakontoret, og til kva for land og bransjar: Gjennomførte mobilitetsprosjekt, koordinert frå Europakontoret 2009 Tal Gruppe Veker 10 (inkl. 9 frå HFK) Instruktør/ opplærings -ansvarleg (VETPRO) 77 Elevar/ lærlingar (IVT) Folk på 1 arbeidsmarknaden (PLM) 88 Totalt Land Danmark, UK, Tyskland, Italia, Spania, Frankrike Danmark, Tyskland, Italia, Spania, Irland, UK, Polen, Nederland Bransje Reiseliv, kultur, kommunesamarb, matfag, undervisning OT/PPT Reiseliv, matfag, TIP, kjemi og prosess, barne og ungdom, helsefagarb., elektrikar, gartnar 2 Danmark Restaurantog matfag 5.2 Aktiv Ungdom Aktiv Ungdom er EU sitt program for ungdomsutveksling og mobilitet. Gjennom Aktiv Ungdom kan friviljuge organisasjonar, fritidsklubbar, enkeltungdommar og grupper søkja om stønad til deltaking i europeiske samarbeid; gruppeutveksling, demokratiprosjekt, ungdomsinitiativ, europeisk volontørteneste, ungdomspolitiske møte, studiebesøk og kontaktseminar. Europakontoret er regionalt kontaktpunkt for Aktiv Ungdom-programmet og godkjend sendarorganisasjon for norske volontørar. 10

15 Aktiv Ungdom programmet er ein verdfull reiskap til å oppnå lokale og regionale målsettingar. EU gir til og med stønad til lokale ungdomsprosjekt utan at det er eit krav om internasjonale partnarar. Europakontoret fekk Aktiv Ungdom stønad til arrangement i Odda og Knarvik (Nordhordlandskommunane) med tema: Lokalsamfunnsutvikling. Fire seminar vart gjennomført og i alt 120 ungdomar og ungdomsarbeidarar deltok. Ti ungdomar frå UngFilm og to tilsette frå Bergen kommune deltok på ein Aktiv Ungdom gruppeutveksling i Perugia, Italia, med tema: Digitale media. Her var dei saman med ungdom frå Italia, Spania, Tyrkia og Latvia i 10 dagar. Etter opphaldet tok dei initiativ til ein internasjonal filmfestival i Bergen. Prosjektet vart filma av to norske ungdomar og fekk i tillegg til EU-stønaden ekstra finansiering gjennom Regionalt utviklingsprogram (RUP). Internasjonalt arbeidslag sende to ungdomsdelegasjonar til samarbeidsregionen Nedre Normandie; ei gruppe deltok på eit ungdomspolitisk møte arrangert av Menneskerettighetssenteret i Caen og to ungdomsleiarar på eit kontaktseminar i Cherbourg med medverknad frå ungdom som tema. I samarbeid med Vestlandsfylka Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal, vart det organisert eit kontaktseminar i Fløksand der ungdom og ungdomsleiarar utvikla eit demokratiprosjekt. Samarbeidspartnarane var frå Litauen (Kaunas), Hellas og Shetland. I tillegg til dette besøkte fylkeskommunen sin kontaktperson i Aktiv Ungdom Rotterdam - European Youth Capital for å utveksle erfaringar om ungdomsdemokrati. Det var som alltid stor pågang i samband med Europeisk volontørteneste. Mange ungdomar ønskjer å bruke eit volontøropphald til å få arbeidspraksis, utanlandserfaring og utvikle sine språkkunnskapar. Erfaringane til ungdomane som har delteke i volontørprosjekt er svært positive. Volontørane får dekt alle kostnader, vert kjende med ein ny kultur, får eit internasjonalt nettverk og lærer om arbeidslivet. Europakontoret sende ut 11 ungdomar til volontørprosjekt i Tyskland, Danmark, Sverige, Nederland, Spania, Frankrike, Italia og første gang til eit land utanfor Europa: Marokko! Totalt har fylkeskommunen utløyst ca. 1 mill kr i EU-stønad til ulike ungdomsprosjekt i Aktivitetar på dei vidaregåande skolane Januar 2010 gjennomførde fylkeskommunen ei kartlegging av den internasjonale aktiviteten i 2009 på alle dei vidaregåande skolane i Hordaland. Denne undersøkinga viser m.a. at 83% av skolane har gjennomført internasjonale aktivitetar i løpet av 2009 og 43% av dei har faktisk hatt ein auke i aktivitetsnivået, mens ca 14% har opplevd ein reduksjon. Fakta: Internasjonale aktivitetar ved skolane Elevtur opptil 4 veker 46% (54%) 2 Lærarutveksling sendt ut lærar(ar) 40% (37%) 3 Lærarutveksling mottatt 31% (40%) utanlandsk(e) lærar(ar) Leonardo da Vinci - sendt ut 31% (29%) elevar 4 Andre fellesprosjekt med 25% (37%) utanlandsk skole Utveksling av elevar - mottatt 25% (20%) utanlandske elevar minst 4 veker 5 Deltaking i Comeniusprosjekt 23% (20%) 6 Mottatt utanlandsk språkassistent 20% (14%) 7 Utveksling av elevar - sendt ut 17% (11%) elevar minst 4 veker 8 Administrering av 14% (11%) utanlandsklasse 9 Etablering av vennskapsskole 11% (20%) Leonardo da Vinci - mottatt 11% (11%) elevar Den meir opne kategorien andre aktivitetar viser at det er stort omfang i det internasjonale engasjementet; geografisk frå studietur til Beijing og NORAD-støtta samarbeid i Guatemala til det internasjonale miljøet kring oss gjennom samarbeid med Raftostiftinga og FN-sambandet. Innhaldsmessig frå prosjekt knytt til ein profesjon, som internasjonalt frisørsamarbeid, til det generelle, som solidaritetsprosjekt i Ukraina. Dette er og ein kategori som dekker deltaking i prosjekt som ikkje vart lista i dei faste kategoriane, som t.d. Nordplus, Grundtvig, Arion og EØS-ordningane. 11

16 Den mest vanlege aktiviteten er framleis kortare elevturar, men det har vore ei auka involvering i europeiske program som t.d. Comenius og Leonardo da Vinci. Fylkeskommunen gir skolane hjelp til aktivitetar med samarbeidsregionane og søknad om EU-program. Opplæringsavdelinga løyver i tillegg økonomisk støtte til ein del aktivitetar. Den geografiske spreiinga av aktivitetane er god. Skolane listar aktivitetar i 18 europeiske land (7 av dei i det austlege Europa), samt 5 land utanfor Europa. Det var i 2009 organisert utveksling (såkalla Hordalandsklasar ) på 5 stader; elektroklasse i Thüringen (koordinert av Askøy vgs), hestefagklasse i Ungarn (koordinert av Voss Jordbruksskole) og studiespesialiserande i Cardiff (koordinert av Knarvik vgs), USA (koordinert av Øystese gymnas) og på Orknøyane. Lønborg vidaregåande starta i 2009 eit pilotprosjekt for ein internasjonal helsearbeidarklasse. Elevane vil ha utplassering på ulike institusjonar på Zanzibar på VG2, i samarbeid med Haukeland universitetssjukehus 6. Anna internasjonalt kultursamarbeid Innan kulturfeltet er det, i tillegg til dei aktivitetane som er presenterte under samarbeidsregionar og prosjekt, og samarbeid mellom kunst- og kulturinstitusjonar i Hordaland og andre land, med meir eller mindre støtte og assistanse frå fylkeskommunen Hordaland fylkeskommune og Voss kommune har fortsett samarbeidet med Deutches Technikmuseum i Berlin kring flyvraket frå andre verdskrig. Delar av vraket vart henta ned i november og sendt til Berlin kor dei vil verte brukt i ein rekonstruksjon. Det er og eit utstillingssamarbeid knytt til dette vraket. Kunstnarresidensar er viktig i utvekslinga av kunstnarar. I Hordaland finst det fleire slike residensar. To av dei er Hordaland kunstsenter og Ambrosiahuset. Hordaland kunstsenter har ein residens open for internasjonale kunstnarar, forfattarar, kuratorar osb og er støtta av både fylkeskommunen og Kulturkontakt Nord. Ambrosiahuset er eid av Hordaland fylkeskommune og står på Hordamuseet på Stend. Hausten 2009 husa det både ein svensk biletkunstnar og ein etiopisk praktikant på Bergen Kunstmuseum. Eit internasjonalt Hordaland Internasjonalisering handlar ikkje bare om fellesprosjekt og utveksling med andre regionar, men bør og ha fokus på å nytte det internasjonale miljøet som alt finst i Hordaland. Internasjonal Uke vert arrangert kvar oktober av FN-sambandet i Bergen i samarbeid med andre lokale aktørar, blant dei fylkeskommunen. Målet er å auke fokus kring internasjonal utvikling generelt og FN sine tusenårsmål konkret. Eit anna mål er å fremje integrering av nye innbyggjarar. Ein internasjonal konsert på Torgallmenningen markerte opninga av veka ei veke fylt med arrangement som utstillingar, konsertar, foredrag osb. Den kulturelle skolesekken hadde med seg internasjonale opplevingar til skolebarn i Hordaland gjennom Fylkeskonsertane sitt 12

17 samarbeid med den kenyanske trioen Pentamony. Kit Mikayi er historia om ein av dei store kenyanske høvdingane og konserten tok grunnskolebarn ut på ei musikalsk reise gjennom dei mange legendene om ham. 7. Informasjonsformidling og kompetanseheving Ein viktig del av det internasjonale arbeidet er informasjonsformidling og kompetanseheving. Det å skape dialog med ulike aktørar i fylket og informere om kva for moglegheiter som finst, både i og utanfor EU-systemet, er sentralt i forhold til å auke det internasjonale engasjementet i Hordaland. 7.1 Kurs, konferansar og informasjonsmøte Kurs, konferansar og informasjonsmøte er viktige arenaer for å skape nettverk, formidle informasjon og oppmuntre til bruk av tilgjengelege program. Nokre arrangement har fylkeskommunen organisert på sjølvstendig basis, mens vi andre stader har vore bidragsytar. Internasjonale lunchmøter For å skape ein felles arena for informasjonsog erfaringsutveksling i høve til det internasjonale engasjementet i fylkeskommunen tok Internasjonalt arbeidslag i 2009 initiativ til ein serie av åtte lunsjmøte om tema som kulturarv, ungdomsarbeid og ulike prosjekt, regionar og erfaringar. Tysk- og engelskkurs for tilsette i HFK Som eit ledd i målsettinga om å auke den internasjonale kompetansen i fylkeskommunen fekk tilsette i sentraladministrasjonen i 2009 tilbod om kurs i tysk forretningskultur, tysk språk og engelsk både for saksbehandlarar og for frontlinepersonale. Internasjonal konferanse for skolane I april arrangerte opplæringsavdelinga, i samarbeid med Internasjonalt arbeidslag og Europakontoret ein konferanse for alle dei vidaregåande skolane i Hordaland. Konferansen fokuserte på dei internasjonale moglegheitene som finst og med gode døme frå fleire skolar. Ei målsetting var og å skape eit nettverk mellom dei internasjonale kontaktpersonane på dei einskilde skolane. Seminar om EUs kulturprogram Hordaland fylkeskommune, i samarbeid med Norsk kulturråd, arrangerte eit informasjonsmøte om EUs kulturprogram i juni. Norsk kulturråd, som er nasjonalt kontaktpunkt for Kulturprogrammet informerte om ordninga og ga tips og råd for søknadsarbeidet. Kulturverksemder frå Hordaland presenterte og delte erfaringar frå deltaking i EU-støtta prosjekt. Europa i min region 15. oktober arrangerte Hordaland fylkeskommune, saman med KS og Vest-Noregs Brusselkontor ein konferanse om kommunane sitt handlingsrom innanfor EØS. Dette var Vestlandet sitt bidrag til den europeiske møteserien Europa i min region. Meir enn 50 personar, både frå kommunar og fylkeskommunar, nytta dette høvet til å lære meir om kva som skjer i EU og EØS. Konferanse om ungdomsinformasjon På oppdrag frå Bufdir arrangerte Europakontoret ein regional konferanse om ungdomsinformasjon der m.a. internasjonale moglegheiter innan Aktiv Ungdom programmet vart presentert. 7.2 Nyheitsbrev Nyheitsbrev Nærinytt: er eit nyheitsbrev som Europakontoret sender ut kvar 14. dag om EU/EØS-relaterte saker, retta mot næringslivet. I 2009 vart det ikkje sendt ut nokre nyheitsbrev etter som ein jobba med å utvikle ei ny og betre teknisk løysing (som var på plass i januar 2010) Brusselnytt: er Vest- Noregs Brusselkontor sitt nyheitsbrev for offentleg forvalting, politikarar og medlemmar. I 2009 vart det sendt ut Brusselnytt ca kvar 14. dag og ein vidareformidla nyheiter om EUpolitikk, program og lovverk som er relevant for Vestlandet. U-nytt: er eit nyheitsbrev med fokus på ungdom og internasjonal kompetanse, 13

18 publisert av Europakontoret kvar 14. dag. Nyheitsbrevet marknadsfører tilbod og moglegheiter for kurs, seminar, prosjektdeltaking osb. I 2009 vart det ikkje sendt ut nokre nyheitsbrev etter som ein jobba med å utvikle ei ny og betre teknisk løysing (som var på plass i januar 2010) International newsletter: International Newsletter er eit halvtårleg nyheitsbrev på engelsk, distribuert første gong i desember 2007, som tar for seg dei internasjonale aktivitetane i fylkeskommunen. Det blir sendt til tilsette i fylkeskommunen, skolar, kommunar, og andre samarbeidspartnarar - nasjonalt og internasjonalt. Nyheitsbrevet vert redigert av arbeidslaget Internasjonalt arbeid. 7.3 Anna Internasjonale nettsider er fylkeskommunen sine nettsider for informasjon om den internasjonale verksemda. I tillegg til oppdaterte nyheiter, finn ein og oppdatert informasjon om samarbeidspartnarar, prosjekt, program, aktivitetar osb 8. Vest-Noregs Brusselkontor Vest-Noregs Brusselkontor (VNB) er eit informasjons- og rådgjevingskontor eigd og drive av Hordaland, Sogn og Fjordane- og Møre og Romsdal fylkeskommune, 16 enkeltkommunar samt andre aktørar. VNB skal mellom anna synleggjere regionen som samarbeidspartnar for andre europeiske regionar, og formidle informasjon frå EU av særlig interesse for Vest-Noreg I forbindelse med nyopninga av Norway House 21.januar 2009, vitja HKH Kronprins Håkon Magnus Vest-Noregs Brusselkontor (VNB) der han fikk innsikt i korleis VNB som regionkontor arbeider for vestnorske interesser i Brussel. Som ein del av opninga vart det europeiske miljøet i Brussel invitert til eit energiseminar med tittelen Fornybar energi hvorfor og hvordan?. Det vellukka arrangementet vart til i samarbeid med Energi Norge, Statkraft, Orkla og Sørlandets Europakontor. I september var fokuset kultur då VNB arrangerte kulturseminar i Brussel for medlemmane. Her vart både mogelegheiter i EU sitt kulturprogram og best practice frå andre europeiske regionar presentert. Seminaret fungerte og som ein møteplass for kulturaktørar på Vestlandet. For femte år på rad deltok VNB på EU sin årlige regionsmønstring Open Days i oktober. Arrangementet vart organisert av europeiske regionar, regionskomiteen og Europa-kommisjonen. Det overordna temaet var Globale utfordringar europeiske svar. Saman med åtte europeiske samarbeidsregionar fokuserte VNB på klimaendringar og demografi fram mot og viste eksempel frå Bergen. Lokalt vart Open Days markert i samarbeid med Hordaland fylkeskommune og KS med ein godt besøkt konferanse. Ei av VNBs hovudoppgåver er å bidra til kompetanseheving om EU og forholdet mellom EU og Noreg. I samband med Open Days vart eit eige EU-seminar organisert for medlemar, med god deltaking frå Hordaland. VNB opplever generelt ein aukande interesse for arbeidet dei driv. Kontoret hadde i 2009 over 500 deltakarar på fag- og seminardagar i Brussel. VNB opplevde også ein gledeleg auke i medlemsmassen i 2009, då Fjaler og Norddal kommunar, samt Kristiansund og Nordmøre Havn IKS, meldte seg inn. For meir informasjon sjå eller abonner på fylkeskommunen sine nyheitsbrev. 14

19

20 Hordaland fylkeskommune Postboks Bergen tel