ÅRSMELDING FOR NORSK MÅLUNGDOM 2011-2012 Innleiing Norsk Målungdom (NMU) arbeider for at alle i Noreg skal velje å skrive nynorsk i staden for bokmål, og for å styrkje dialektane. Til grunn for målreisinga ligg ein breiare strid for norskdom, nasjonal sjølvråderett og folkeleg daning. Norsk Målungdom vil organisere ungdom til å føre denne striden. Sentralstyret og skrivarstova i Norsk Målungdom held til i Schweigaards gate 16 i Oslo. Det har ikkje vore fysiske ulukker eller skadetilfelle i 2011. Sjukefråværet har vore på [fyll inn tal] dagsverk, noko som utgjer [fyll inn tal] prosent. Verksemda Norsk Målungdom ureinar ikkje det ytre miljøet. Norsk Målungdom praktiserer likestilling, og er mot diskriminering på grunnlag av språk, kjønn, seksualitet, etnisitet, livssyn eller funksjonshemming. Landsstyret vurderer det slik at det framleis er grunnlag for vidare drift av organisasjonen. Landsstyret har sett opp årsrekneskapen for 2011 under denne føresetnaden. Ved utgangen av arbeidsåret 2011 12 hadde Norsk Målungdom [FYLL INN] lokallag. I 2011 hadde Norsk Målungdom 1057 medlemer. 799 medlemer var under 26 år, såkalla teljande medlemer. Talet på lokallag har gått opp/ned med [Tal frå 2010-11: 21]. Medlemstalet har gått ned med 55 medlemer frå i fjor; av desse er 40 teljande medlemer. 1 I 2011 2012 har Norsk Målungdom arbeidd for å styrkje norskfaget og kjempa for sidemålsordninga, vore ei vaktbikkje for nynorskelevar sine rettar, samt kalla inn til ein landsdekkjande dugnad for å få meir nynorsk på nettet. I 2011 feira Norsk Målungdom 50 år, og vi sat eit jubileumspreg på fleire av tilskipingane våre. I terroråtaka mot Noreg 22. juli miste vi to medlemer. Norsk Målungdom sende ei siste helsing og blomekrans til båe gravferdene. 1 Tala i dette avsnittet er enno ikkje reviderte 1
Organ i Norsk Målungdom Landsmøtet Landsmøtet 2011 var i Oslo. Landsmøtetalen var ved Hege Myklebust. Landsmøtet vedtok desse fråsegnene: Ja til fleire sidemålsforsøk! Styrk lærarutdanninga Landsstyret I perioden 2011-12 har desse sete i landsstyret: Frå landsmøtet til 9. juli Janne Nygård (leiar) Bror-Magnus Sviland Strand (nestleiar) Etter 9. juli Janne Nygård (leiar) Vebjørn Sture (nestleiar) På landsmøtet vart desse valde inn i landsstyret Nora Haaland Kristofer Olai Ravn Stavseng Møre og Romsdal Tone Øvrebø Vegard Storsul Opdahl Oslo Ragnhild Hole Emil Henry Flakk Sør-Trøndelag Anne Straume Oslo Matias Lavik Hordaland Inger-Lise Kvamme Aaland Møre og Romsdal Eskil Syltøy Løland Hordal Sara Niday Idun Lio Telemark Varafolk 1. Vegard Titlestad Hordaland 2. Heidi Rossow Akershus 3. Helene Urdland Karlsen Hordaland 4. Torstein Husebø 5. Ida Haugum Hordaland 6. Odin Hørthe Omdal 2
Landsstyret er det høgaste politiske organet i Norsk Målungdom mellom landsmøta, og har hatt [FYLL INN] møte i perioden. Mange i landsstyret har vore aktive i ulike nemnder. Landsstyret si deltaking på NMU sine tilskipingar har alt i alt vore godt i perioden. I perioden har landsstyret vedteke desse fråsegnene Språkmangfaldet i Paradise Hotel Høyringsfråsegn om utkast til endringar i «forskrift om tilskudd til audiovisuelle produksjoner» Kulturdepartementet må halde lov-nadene sine Landsstyret har òg delt ut den årlege dialektprisen. Denne gongen gjekk han til Therese Johaug. Landsstyret sette ned desse nemndene: Bladstyret Tone Rossow Helene Urdland Karlsen Sara Niday Ulrikke Sægrov Vebjørn Sture Bladstyret har ansvaret for medlemsbladet Motmæle. Leiaren i Norsk Målungdom er ansvarleg redaktør. Fram til sumaren sat Sara Niday som bladstyrar, medan Tone Rossow tok over etter sumaren. Internasjonalt utval Tone Rossow Janne Nygård Helene Urdland Karlsen Birgitta Lim Ersland Vegard Titlestad Eskil Syltøy Løland Internasjonalt utval skal skolere organisasjonen i internasjonale spørsmål og har i perioden sytt for internasjonale punkt på fleire tilskipingar. I tillegg har utvalet hatt ei fast spalte om internasjonale emne på trykk i kvart Motmæle i perioden. Studieutvalet Bror-Magnus Sviland Strand Johanne Marie Kydland Torvund Heidi Rossow Enil Henry Flakk 3
Studieutvalet har ikkje gjort noko i denne perioden. Strateginemnda Birgitta Lim Ersland Torstein Husebø Inger-Lise Kvamme Aaland Strateginemnda har ikkje gjort noko i denne perioden. Organisasjonspolitisk utval Eva Holthe Enoksen Odin Hørthe Omdal Nora Haaland Serigstad Vegard Storsul Opdahl Organisasjonspolitisk utval har i løpet av dei tre første landsstyremøta skulert landsstyret i den gjeldande politikken til Norsk Målungdom. På bakgrunn av attendemeldingar frå landsstyret har utvalet så utarbeidd ei sak til landsmøtet 2012 med framlegg til kva politikk som er utdatert og bør reverserast og kva som bør oppdaterast i tråd med mandatet i arbeidsprogrammet 2011-2012. Sentralstyret På landsmøtet vart desse valde inn i sentralstyret: Leiar: Janne Nygård Sogn og Fjordane Nestleiar: Vebjørn Sture Skrivar: Johanne Marie Kydland Torvund Økonomiansvarleg: Eva Holthe Enoksen Medlem: Tone Rossow Akershus 1. vara: Maria Kristine Svendsen Oslo 2. vara: Ulrikke Sægrov 3. vara: Kristian Weibye Oslo Fram til sumarleiren sat desse i sentralstyret: Leiar: Janne Nygård Sogn og Fjordane Nestleiar: Bror-Magnus Sviland Strand Skrivar: Tone Rossow Akershus Økonomiansvarleg: Eva Holthe Enoksen Medlem: Birgitta Lim Ersland Hordaland Medlem: Vebjørn Sture Medlem: Kristian Weibye Oslo 1. vara Sara Marie Niday 2. vara Leif Arne Storset Møre og Romsdal 3. vara Maria Svendsen Oslo 4
Sentralstyret har møte kvar tysdag utanom feriane, dugnad kvar torsdag og legg ned mykje arbeid mellom møta. Arbeidsfellesskapen har fungert godt. Arbeidet med tilskipingar og målferd har teke store delar av tida. Vi har nytta tid på lags- og medlemsoppfylging Medlemsoppfylginga fungerer fint, men lagsoppfylginga kan verte betre. Sentralstyret har hatt to sentralstyresamlingar i perioden der dei har lagt planar for vidare arbeid og skolert seg i akteuelle målpolitiske emne. I arbeidsperioden 2011-2012 har Skrivarstova vore delvis underbemanna på grunn av sjukefråvere, og dette har resultert i at vi ikkje har hatt så stor arbeidskapasitet som vi hadde ynskt. Valnemnda Landsmøtet valde denne valnemnda for arbeidsåret 2011-2012: Bror-Magnus Sviland Strand Tone Rossow Per Magnus Finnanger Sandsmark Varafolk 1. Ulrikke Sægrov 2. Kristian Weibye Skrivarstova Janne Nygård har vore tilsett som leiar i 50 % stilling heile perioden. Tone Rossow var tilsett som skrivar i 100 % stilling fram til august. Frå august overtok Johanne Marie Kydland Torvund som skrivar i 100 % stilling. Alle dei tilsette har vore lønna med lønstrinn 1 i Statens lønsregularativ og det er teikna pensjonsavtale og yrkesskadetrygding for alle dei tilsette. Skrivarstova har ansvaret for den daglege drifta av Norsk Målungdom. Viktige arbeidsoppgåver er å organisere målferder, praktisk organisering av kurs og konferansar, svare på ulike førespurnader, utsending av tilfang og informasjon til medlemene, lokallagsvitjingar, oppdatering av heimesidene, det daglege økonomiarbeidet, oppdatering av medlemsregisteret og mediearbeid. Dette gjorde Norsk Målungdom i 2011-2012 Hovudmål Arbeidsprogrammet for 2011-12, vedteke på landsmøtet i Oslo, har hatt norskfaget som hovudprioritering. Gjennom dette arbeidet ynskjer Norsk Målungdom å arbeide for eit sterkare norskfag og å sikre sidemålsordninga. 5
Politiske prioriteringar På landsmøtet vart desse politiske prioriteringane sette opp for arbeidsåret 2011/2012: 1. Eit sterkare norskfag 2. Nynorsk digitaldugnad 3. Nynorsk i riksavisene Eit sterkare norskfag I arbeidsperioden 2011-2012 har norskfaget og sidemålsordninga spesielt vore eit aktuelt tema. Norsk Målungdom har prioritert arbeidet med norskfaget gjennom heile perioden, og har engasjert seg i arbeidet Utdanningsdirektoratet har sett i gong for å revidere læreplanane i norsk. NMU har stått hardt på kravet om ein eigen karakter i sidemål og freista trekke fram døme på såkalla positive sidemålsforsøk. Vi har fått fram meiningane våre gjennom sosiale media, og gjennom mange medieoppslag både lokalt og nasjonalt. Mellom høgdepunkta kan vi nemne eit møte med kunnskapsminister Halvorsen. Sentralt har NMU samarbeidd mykje med Noregs Mållag, som har tilsett ein eigen sidemålskonsulent for å arbeide med norskfag og sidemål. Sentralstyret har informert organisasjonen om kva som skjer på feltet gjennom heimesida, nyhendebrev, Motmæle og sosiale media. I tillegg har sentralstyret utforma eit standardlesarbrev som vart sendt til alle lokallaga til fri bruk i sine lokalaviser. Nynorsk digitaldugnad [FYLL INN] Nynorsk i riksavisene [FYLL INN] Organisasjonen Lokallaga Lokallaga er grunnplanet i organisasjonen. Norsk Målungdom har lag i halvparten av fylka i landet. Talet på lag har gått opp med [FYLL INN] sidan i fjor. Nokre lag har vore politisk aktive og skipa til aksjonar, medan andre lag har vore meir organisatorisk aktive og mellom anna skipa til studiepunkt. I perioden har me hatt seks studentmållag med varierande aktivitet. Studentmållaga gjer eit viktig arbeid for rettane til nynorskstudentar på universitet og høgskular i heile landet, og dei sit på mykje kunnskap som NMU kan gjera seg nytte av. 6
I perioden har me hatt desse laga: Akershus Asker og Bærum Målungdom Ås Studentmållag Aust-Agder Grimstad Målungdom Hordaland Bergen Målungdom Studentmållaget i Bergen Målungdomslaget Vossamaol (Voss) Møre og Romsdal Norsk Målungdom Ålesund og omegn Romsdal Målungdom Oslo Målungdomen i Oslo Katta Målungdom Studentmållaget i Oslo Målsiddisane (Stavanger) Kongsgård Elevmållag (Stavanger) Sogn og Fjordane Firda Målungdom (Sandane) heiderleg Målungdom (Eid) Sør-Trøndelag Studentmållaget i Nidaros Målungdomen i Nidaros Telemark Rauland Studentmållag Vest-Agder Agder Målungdom Studentmållaget i Kristiansand Organisasjonsbygging 7
Lagsbygging Det vart skipa [FYLL INN] nye lag i perioden. Verving Organisasjonen gjennomførte ein vervekampanje frå landsmøtet til sommarleiren. Kampanjen var prega av dårleg planleggjing og gjennomføring, og gav dimed ikkje store resultat. Totalt melde 39 seg inn gjennom vervekampanjen, men eit mindretal av desse betalte medlemspengar. Gjennom året var det 606 personar som melde seg inn eller bad om informasjon frå oss, mot 693 i 2010. 230 av desse svara medlemspengar, mot 205 i 2010. Vi nådde ikkje målet om å ha 1000 teljande medlemmer i jubileumsåret. Organisasjonen sette opp eit system for SMS-innbetaling av medlemspengar i desember 2011. Dette har gjort det enklare å melde seg inn i NMU, samt å betale meldemspengar for allereie eksisterande medlemer. Studieverksemd Vi har hatt studiepunkt på landsstyremøta, dei nasjonale tilskipingane og på sentralstyresamlingane. Skulering er viktig for organisasjonen, og dette arbeidet burde vore prioritert endå høgare når det gjeld utvikling av meir og betre studietilfang og organisering av eigne studiemøte både sentralt og lokalt. Informasjonsarbeid Pressearbeid Gjennom heile året er det gjort mykje pressearbeid, både når det gjeld eigne saker og relevante saker som dukkar opp i media. Organisasjonen har vore synleg, sjølv om pressearbeidet ikkje har vore prega av god planlegging og struktur. Vi har ikkje greidd å profilere oss utetter som ein jubilant så godt som vi skulle ha ynskt. Vi har fått mest dekninga desse sakene Revidering av læreplan i norsk Sidemål Dialektprisen Dialektbruk i Paradise Hotel Det er viktig for NMU at lokallaga våre er synlege i sine nærmiljø og lokalaviser, og sentralstyret skal leggje til rette for dette. I løpet av perioden har vi sendt ut eitt standardlesarbrev om sidemål i skulen som lokallaga har stått fritt til å nytte. Motmæle 8
Motmæle er medlemsbladet til Norsk Målungdom. Bladet skal både gje eit godt inntrykk utetter, og byggja tilhøyrsle og identitet internt i organisasjonen. Motmæle har kome ut med fire nummer i perioden som planlagt. [FYLL INN VURDERING] Målferd Å reise på målferd er noko av det viktigaste Norsk Målungdom gjer. Målferd er skulevitjingar på ungdomsskular og vidaregåande skular, der NMU har ein eller to timar i kvar klasse. Vi legg fram synspunkta våre, ordskiftast og utfordrar elevane. Vi får høve til å nå ut til store grupper ungdom. Det er mest sentralstyret og skrivarstova som reiser på målferd, men andre folk har òg reist. I arbeidsåret 2011 12 har vi vore på XXX målferddagar, fordelt på XX skular, der 1 av desse var ein ungdomsskule. Vi har ikkje prioritert ungdomsskulane dette arbeidsåret. Vi har i alt hatt XX målferdføredrag. I perioden har me vitja desse skulane: [FYLL INN] Verdsveven Norsk Målungdom driv den nynorske nettportalen nynorsk.no, har eigne heimesider på målungdom.no, og driv ei side om minoritetsspråk i Norden. Nytt av året er at alle tilskipingane har fått heimesider i målungdom.no-systemet. Sumarleiren har, som tidlegare, hatt direktedomene (sumarleir.no/sommarleir.no) som peiker vidare til sumarleirsidene på målungdom.no. Vi har også gjort større bruk av bloggsystemet på nynorsk.no. I tillegg til sentralstyrebloggen har både digitaldugnaden (dugnad.nynorsk.no), initiativtakarane attom Naturfagsordlista (ord.nynorsk.no) og tuftnemnda (tuft.nynorsk.no) oppretta eigne bloggar. [FYLL INN] Elektroniske nyhendebrev Vi har sendt ut elektronisk nyhendebrev ein gong i månaden. Nyhendebrevet gir eit samandrag av komande hendingar i organisasjonen, organisasjons- og pressearbeid, og nokre aktuelle nynorsksaker. Brevet når ut til dei aller fleste medlemmane våre, og ser ut til å vere eit godt fungerande tiltak. Tilfang I perioden har Norsk Målungdom produsert nye t-skjorter, og datamus. Begge produkta har den populære «Eg <3 nynorsk»-logoen trykt på, og verkar vera populæra i organisasjonen. Kurs og tilskipingar 9
Kurs og tilskipingar styrkjer organisasjonen og er ein god møteplass for både nye og gamle medlemer. Dette er den viktigaste plassen for skolering av medlemer, og det er i hovudsak gjennom tilskipingar me får fleire aktive medlemer. I perioden 2011 12 har Norsk Målungdom sentralt skipa til vinterleir, sumarleir og haustkonferansen Nynorsk framtid. Tilskipingane var godt vitja, fekk generelt gode tilbakemeldingar og hadde uvanleg mange vidgjetne namn på programma. Vi hadde òg ei jubileumsmarkering på 50-årsdagen for skipingsmøtet vårt. Sumarleir Sumarleiren var 5.-10. juli på Vinstra i Oppland. Leiren bar godt merke av jubileumsfeiringa, og hadde normalt bra deltaking med XXX oppmøtte. På programmet hadde me fleire gode trekkplaster, mellom desse språkrådsdirektør Arnfinn Muruvik Vonen og den verdskjende sosiolingvisten Peter Trudgill. Leiren fekk mykje god respons frå deltakarane. Jubileumsmarkering Norsk Målungdom markerte 50-årsdagen for skipinga vår 3. august i Oslo. Markeringa var prega av terroråtaka som rysta Noreg 22. juli, der to av våre eigne medlemer mista livet. Vi valde å halde ei verdig og fin markering med diktlesing, blomesermoni og eit par ord om kvifor ungdomsengasjement er viktig. Haustkonferansen Nynorsk framtid 21.-23. oktober skipa Norsk Målungdom til Nynorsk framtid-konferansen i Kristiansand i Vest-Agder. Det var i alt 35 deltakarar på konferansen, noko som var ein stor oppgang frå dei to føregåande åra. På programmet hadde innleiing om fleirspråk, nynorskkurs, digitaldugnad, norskfaget og målungdomssoga. Leiren fekk gode attendemeldingar frå deltakarane. Vinterleir Vinterleiren var 27.-29. januar på Røros i Sør-Trøndelag. Det var i alt 40 deltakarar på vinterleiren, og vart med det ein av dei mest vitja vinterleirane vi har hatt. På programmet hadde vi dialektpunkt, innleiing om Røros-historia og skitur. Leiren fekk mange positive tilbakemeldingar av dei som var til stades. Andre tilskipingar Det har ikkje vore noka studentsamling eller lokale/regionale samlingar i perioden. Noregs Mållag Landsmøtet valde Janne Nygård til representant i styret til Noregs Mållag med Maria Svendsen og Bror-Magnus Sviland Strand som varafolk. Birgitta Lim Ersland har vore representanten til Norsk Målungdom i landsrådet til Noregs Mållag, med Maria Svendsen og Kristian Weibye som varafolk. Til valnemnda i Noregs Mållag vart Johanne Kydland Torvund vald som NMU-representant med Tone Rossow og Vebjørn Sture som varafolk. Norsk Målungdom har hatt eit godt samarbeid med Noregs Mållag i perioden. Vi deler kontor med Noregs Mållag, som fører til tett 10
kontakt, og dei stør oss økonomisk. Vi har samarbeidd om fleire politiske saker, og freistar koordinere oss opp mot styresmakter, media og liknande. Økonomi Økonomien er i stadig betring. Råmevilkåra er framleis tronge, men stabiliteten har dei siste åra vore langt betre enn før. Den daglege økonomistyringa har vore prega av struktur, kontroll og nøktern pengebruk, noko som igjen gjer det lettare å styra økonomien i berekraftig lei frametter. Norsk Målungdom har framleis stor gjeld til staten, og har ei avtale om attendebetaling med Statens Innkrevjingssentral som inneber at me må gå nærare 300 000 i overskot kvart år. Sett at me får halda på desse vilkåra vil gjelda vera nedbetalt i første halvdel av 2015. Janne-Kristin Svarstad Nygård leiar Eva Holthe Enoksen økonomiandsvarleg Vebjørn Sture nestleiar Johanne Marie Kydland Torvund skrivar Tone Rossow styremedlem 11