STYRESAK GÅR TIL: Styremedlemmer FØRETAK: Helse Vest RHF DATO: 22.02.2017 SAKSHANDSAMAR: Synnøve Teigelid m.fleire SAKA GJELD: Rapportering frå verksemda per januar 2017 ARKIVSAK: 2017/195 STYRESAK: 027/17 STYREMØTE: 07.03.2017 FORSLAG TIL VEDTAK Styret tek rapporteringa frå verksemda per 31. januar 2017 til etterretning. 1
Fakta Denne rapporten er utarbeidd med basis i informasjon per januar 2017. Administrerande direktør si vurdering Helsefaglege indikatorar og sjukefråvær Kort status pr januar 2017 Nasjonalt mål Helse Vest DRG aktivitet - % avvik målt mot i fjor 1,5 % 0,4 % Gjennomsnitt ventetid behandla somatikk 60 58 Gjennomsnitt ventetid behandla BUP 60 47 Gjennomsnitt ventetid behandla PHV 60 43 Gjennomsnitt ventetid behandla TSB 60 30 Fristbrot behandla pasientar 0 % 2,9 % Prosentdel korridorpasientar somatikk 0 % 1,8 % Epikrisetid psykisk helsevern 100 % 84 % Epikrisetid somatikk 100 % 85 % Tabellen viser grad av måloppnåing pr januar i høgre kollonne og for desember i venstre kollonne. Kort status pr januar 2017 Regionalt mål Helse Vest Helse Stavanger HF Helse Fonna HF Helse Bergen HF Helse Førde HF DRG aktivitet - % avvik målt mot i fjor 1,5 % 0,4 % 2,3 % 1,6 % -0,9 % -0,5 % Gjennomsnitt ventetid behandla somatikk 60 58 62 57 57 52 Gjennomsnitt ventetid behandla BUP 35 47 51 49 45 35 Gjennomsnitt ventetid behandla PHV 40 43 46 40 48 33 Gjennomsnitt ventetid behandla TSB 35 30 22 24 19 40 Fristbrot behandla pasientar 0 % 2,9 % 2,6 % 2,8 % 3,7 % 0,3 % Prosentdel korridorpasientar somatikk 0 % 1,8 % 2,7 % 2,6 % 1,3 % 0,4 % Epikrisetid psykisk helsevern 100 % 84 % 74 % 85 % 94 % 94 % Epikrisetid somatikk 100 % 85 % 80 % 79 % 90 % 96 % Samla sjukefråvær 5,5 % 7,4 % 7,4 % 7,4 % 7,8 % 6,0 % Tabellen viser grad av måloppnåing pr januar i høgre kollonne og for desember i venstre kollonne. Sjukefråværet gjeld november og desember. Oversikt over grenseverdiar er presentert i vedlegget. Akkumulert økonomisk resultat pr føretak Januar Faktisk Budsjett Budsjett avvik Sjukehusapoteka Vest HF 1 497 1 387 110 Helse Bergen HF 11 455 14 199-2 744 Helse Fonna HF 2 523 3 333-810 Helse Førde HF -142 1 250-1 392 Helse Stavanger HF 5 503 6 667-1 164 Reservar/fellestenester/finans 38 416 23 996 14 420 Administrasjon morselskap 1 664-120 1 784 Helse Vest IKT AS -3 516-4 523 1 007 Til saman 57 400 46 189 11 211 Alle tall i heile tusen Aktivitet Aktivitetsnivået innan den somatiske sektoren i januar 2017 er høgare enn i januar 2016 både for poliklinisk behandling, døgn- og dagopphald. Talet genererte DRG-poeng er 0,4 % høgare enn i januar 2016. Aktivitetsnivået innan psykisk helsevern for barn og 2
unge, og for vaksne syner og ein vekst i talet genererte døgnopphald og ein stor vekst i talet polikliniske konsultasjonar. Gitt overgangen til ISF-finansiering på poliklinikk innan psykisk helsevern, vil veksten i den polikliniske aktiviteten bli følgt særskild i 2017. Kvalitet og pasientbehandling Ventetid I Helse Stavanger er poliklinikkane i ferd med å implementere endringar med optimal ressursutnytting og lengre planleggingshorisont i tråd med prosjektet "Alle møter". Innan fagområde med tydelege kapasitetsutfordringar er det dialog med Helse Vest RHF om kjøp av tenester hos private tilbydarar og eventuelt oppretting av nye avtalepraksisar der det oppfattast hensiktsmessig. Fagområder med lange ventetider og/eller fristbrot vurderer fortløpande mulegheit og behov for ekstrapoliklinikk. I Helse Bergen legg FoU-avdelinga til rette for fortløpande monitorering (kvar virkedag) i «målekort», slik at avdelingane kan være i forkant og handle ved negativ trend osv. Gjennom det lokale «Alle møter» prosjektet blir ventetidene fulgt opp ifm. Gevinstrealisering og delprosjektet «planlegging og gjennomføring av poliklinikk». Dette arbeidet blir støtta ved hjelp av simuleringsmodell for optimal timetildeling. I samband med arbeid med standardiserte pasientforløp er ventetider i område som blir belyst i enkelte av prosjekta. Fristbrot Det har vore ein markant reduksjon i talet fristbrot for behandla pasientar i 2016, men talet fristbrot auka i januar 2017, og særskild i Helse Bergen. På dette området er dei viktigaste tiltaka dei som skjer i regi av «Alle møter». Veksten i talet fristbrot i Helse Bergen skuldast upårekna fråvær hos nøkkelpersonell ved brystdiagnostisk senter. 71 prosent av fristbrota i januar var ved denne eininga (fagområde radiologi). Det er tett oppfølging frå RHF-et ovanfor dei sju private ideelle institusjonane i regionen, som har tatt innover seg betydinga av å ikkje ha fristbrot. På dette området ser vi at det er mogeleg å hente raskare gevinstar, og ein arbeider no med dei som har flest fristbrot. Helseføretaka har fokus på komande fristbrot og det blir laga rapportar på sentrale nøkkeltal for å unngå fristbrot og tilvising vidare til HELFO. Målsettinga er at vi ikkje skal ha fristbrot i 2017. Streiken i Helse Stavanger hausten 2016 medførte at fleire einingar fekk ei tydelig auke i fristbrot. Alle einingar som var ramma av streiken har fokusert på å komme ajour og unngå nye fristbrot etter streiken. Lågaktivitet i samband med jul og nyttår har forsinka denne prosessen noko. Dei aller fleste einingane har no ingen eller svært få fristbrot. Kvinneklinikken har fortsatt ei utfordring. Årsaka er for liten operasjonskapasitet. Det blir arbeidd aktivt for å auke kapasiteten på dagkirurgi blant anna innan gynekologi. Alle einingar fokuserer på kommande fristbrot og det blir gitt ut rapporter på sentrale nøkkeltall for å unngå fristbrot. I Helse Fonna hadde ein størst utfordringar knytt til fristbrot innan fagområda generell kirurgi og ortopedisk kirurgi. Ein arbeidar med å avdekke årsakane til dette, og vil kome tilbake med ei nærare omtale knytt til utviklinga ved neste rapportering. 3
Korridorpasientar Utviklinga i talet på korridorpasientar innan somatikk har vore positiv gjennom store deler av 2016, men med ei lita auke mot slutten av året. Til denne rapporteringa har korridorpasientar blitt berekna som ein prosentdel av alle døgnpasientar. Dette gjer at utfordringane i Helse Fonna kjem tydlegare fram, enn når korridorpasientar blei rapportert som gjennomsnitt per dag. Helse Stavanger har satt i gang ei rekke tiltak for å effektivisere pasientflyt blant anna ved betre kapasitet og kompetanse i akuttmottak, "tavlemøter" på sengepost for å sikre gode og raske slutningar og auka kapasitet innan radiologi. I månadene november 2016 til januar 2017 har det vore mange dagar med stor pasienttilstrøyming i Helse Stavanger, særlig med medisinske problemstillingar, og fleire dagar med auka korridorbelegg. Aktiv oppfølging av tiltak der det har vore høgt belegg har virka godt, slik at talet korridorpasientar har raskt gått nede igjen. Epikrisar Fagdirektørane i dei fire HF-a og Helse Vest RHF er samde om korleis ein skal sikre at pasientar innan psykisk helsevern får «epikrise i handa» ved utskriving. Dette vil krevje ei betydeleg omlegging av dagens system, mellom anna ved at det må leggast til rette for ettersending av supplerande prøvesvar og vurderingar, og at dei pasientadministrative systema må leggast om for å kunne følgje opp ei slik endra rutine. Så langt er tiltaka i «Alle møter» vurdert som viktigast for å redusere epikrisetida innan somatikk, og kreftene er konsentrert her. Når hovuddelen av nye rutinar og tiltak knytt til «Alle møter» er på plass, vil det vere rett å starte arbeidet med heilt nye rutinar for epikriser og sluttrapportar, både når det gjeld fagleg innhald og fristar. Det er og fokus på å gjere talegjenkjenning, som ikkje fungerer optimalt, meir brukarvennleg. Mange legar skriv framleis sjølve. Her er det Helse Stavanger og Helse Fonna som leverer for dårleg, og det er behov for å ettergå dette i dei to HF-a. Tvangsinnleggingar i psykisk helsevern Tvangsinnleggingar er eit alvorleg inngrep i personlig fridom. Det er difor etisk, fagleg og samfunnsmessig viktig å overvake bruk av tvang for å avgrense dette til situasjonar der det er heilt naudsynt, noko som og er viktig for pasienten sin rettstryggleik. Det er eit overordna helsepolitisk mål å redusere og kvalitetssikre bruken av tvangsinnleggingar i det psykiske helsevernet. Nærare omtale av tvang innan psykisk helsevern er presentert i vedlegget til verksemdsrapporten. Sjukefråver Frå januar 2016 til januar 2017 er det samla sjukefråværet ned 0,25 % frå 7,66 % til 7,41 %. Det sjukemeldte fråværet er ned 0,35 % frå 6,13 % til 5,78 %. Det er mindre sjukefråværsdagar i januar 2016 i forhold til januar 2017, men det er samstundes meir moglege dagsverk i januar 2017 enn januar 2016. måltala på sjukefråvær er svært ambisiøse, og det blir arbeidd målretta gjennom heile året for å levera best mogleg. HMS Hovudprinsippet for openheitskultur er at den framleis skal byggje opp under ein kultur der ein har gode rutinar og system for å ivareta varsling, at ein har eit leiarskap som legg 4
til rette for openheit og deltaking frå medarbeidarar, verneombod og tillitsvalde. Det skal leggjast vekt på eit godt arbeidsliv som er prega av openheit, kvalitet, tryggleik og respekt. Det er lagt tilrette for utvikling av god meldekultur. Økonomi og finans Samla resultat i føretaksgruppa er kr 11,2 mill betre enn budsjettert. Avslutting av rekneskapen for januar er gjort samstundes med føretaka sin avslutting av rekneskapen for 2016, noko som kan medføre at føretaka ikkje går like detaljert gjennom rekneskapen med omsyn til avsetjingar og periodiseringar som dei gjer ved dei ordinære periodeavsluttingane. Helse Vest RHF kvalitetssikrar for tida føretaka sine budsjett med hovudfokus på å avdekke risiko og vurdert iverksetjing av kompenserande tiltak. Omfang av tiltak og resultata av desse vil bli nærare kommentert i rapporteringa for februar. Omdømme Medieanalysen skal gi ei strukturert kvartalsvis oversikt over medieeksponeringa av Helse Vest RHF og føretaksgruppa. Analysen skal gi innsikt i sakskompleks og om desse har gitt positiv eller negativ publisitet og kva område som får mest merksemd i ein gitt periode. Oppsummert resultat av medieanalysen for fjerde kvartal er presentert i vedlegget til verksemdsrapporten. Vedlegg 1: Tvangsinnleggingar i psykisk helsevern Vedlegg 2: Medieanalyse Vedlegg 3: Tallgrunnlag og analyser 5
VEDLEGG 1: Tvangsinnleggingar i psykisk helsevern Tvangsinnleggingar er eit alvorleg inngrep i personleg fridom. Det er difor etisk, fagleg og samfunnsmessig viktig å overvake bruk av tvang for å avgrense dette til situasjonar der det er heilt naudsynt, noko som og er viktig for pasienten sin rettstryggleik. Det er eit overordna helsepolitisk mål å redusere og kvalitetssikre bruken av tvangsinnleggingar i det psykiske helsevernet. Tvangsinnleggingar skjer gjennom såkalla tvungen observasjon og tvunge psykisk helsevern. Ved tvungen observasjon blir pasienten lagt inn mot sin vilje i ein tidsavgrensa periode. På denne tida blir det undersøkt om vilkåra for tvungent psykisk helsevern er oppfylt. Tvungent psykisk helsevern krev mellom anna at pasienten har ein alvorleg sinnsliding og at tvangen anten er nødvendig fordi vedkommande utgjer ein fare for seg sjølv eller andre, eller av sterke behandlingsmessige årsakar. Helse Vest RHF har lenge jobba for å få oppdaterte tall på tvangsinnleggingar i psykisk helsevern for vaksne. Norsk pasient register (NPR) publiserer nasjonale tall på tvangsinnleggingar tertialvis, og dei siste nasjonale tala som er tilgjengelege er tal frå 2. tertial 2016, (mai-august 2016). Nasjonale tal på tvangsbruk inne i institusjon er heilt tilbake til 2015. Helse Vest RHF ønskjer meir oppdaterte tal, og har ytra ønskje om det til NPR. I mellomtida er det jobba med å få på plass regionale tal, i fyrste omgang på tvangsinnleggingar. Tvangsbruk inne i institusjon er neste steg. Dei regionale tala i kuben er kvalitetssikra i helseføretaka, men det kan framleis avvike noko frå dei nasjonale tala, men det er liten skilnad. Skal helseføretaka kunne bruke tala til målretta styring av tvangsbruken, er det naudsynt med oppdaterte tal. Helse Vest RHF vel difor å publisere tala, sjølv om det er knytt noko usikkerheit til tala. Tal frå Helse Bergen HF er ikkje kvalitetssikra Tala over viser tvangsinnleggingar på helseføretaksnivå, og i regionen. Det er ikkje mulig å vise tal for landet totalt. Tala viser del tvangsinnleggingar, som er ein berekning av kor 6
mange som er tvangsinnlagde av alle som vert innlagd totalt. I januar 2016 var det innlagt til saman 898 pasientar, og 156 på tvang, andelen 18,5 %. I desember 2016 vart det innlagt 739 pasientar til saman i Helse Vest, og 160 på tvang, del tvang 22.5 %. På helseføretaksnivå er ikkje dei private ideelle tatt med i berekninga, så her vil andelen tvang bli høgare for dei helseføretaksområda som har private ideelle. Det same gjeld når NPR reknar ut på helseføretaksnivå. 7
Vedlegg 2: Medieanalyse Medieanalysen skal gi ei strukturert kvartalsvis oversikt over medieeksponeringa av Helse Vest RHF og føretaksgruppa. Analysen skal gi innsikt i sakskompleks og om desse har gitt positiv eller negativ publisitet og kva område som får mest merksemd i ein gitt periode. Medieanalysen bygger på kjeldegrunnlaget som omfattar alle Retriever sine redaksjonelle kjelder, samt sosiale medium (Twitter, Instagram, utvalde bloggar og diskusjonsfora og opne sider på Facebook). I tillegg blir nokre av Helse Vest sine eigne tal for sosiale medium lagde fram. Nøkkeltal For føretaksgruppa Helse Vest er det registrert 2232 artiklar i fjerde kvartal 2016. Dette er litt høgare enn tredje kvartal, då det var registrert 2133 artiklar. Artiklane registrerte i fjerde kvartal har lågare rekkevidde, med 210,8 millionar potensielle lesarar, lyttarar og sjåarar, mot ei rekkevidde på 211,7 millionar i tredje kvartal. Helse Bergen er mest omtalt, etterfølgt av Helse Førde. Negativ Nøytral Positiv Antall oppslag 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Helse Bergen Helse Førde Helse Stavanger Helse Vest Helse Fonna Av 2232 oppslag var det talspersonar frå føretaksgruppa i Helse Vest i 632 av desse. Områda drift og organisasjon (38) og pasientbehandling og beredskap (33 prosent) er mest omtalte, framfor økonomi og forsking og utvikling (begge 7 prosent). PR-score er eit mål på kvalitet i mediedekninga. Den blir vist på ein skala frå 10 til + 10. Scoren blir vurdert ut i frå tendensen i innhaldet (positiv, negativ eller nøytral), lesar, lyttar og sjåartal for det aktuelle mediet, samt treffscore (kor stor rolle Helse Vest spelar i det aktuelle oppslaget). Det er viktig å understreke at ein PR-score skal seie noko om kva som verkar inn på inntrykket befolkninga har av Helse Vest RHF og sjukehusa, men dette må ikkje lesast som ei målsetting om at oppslaga bør vere meir positive eller mindre negative. God mediehandtering og openheit er dei viktigaste prinsippa, uansett vinkling. Det som av lesarane kan bli oppfatta som negativ omtale av 8
sjukehusa kan like gjerne reknast som oppslag som uansett viser og tener openheita og offentlegheita. For fjerde kvartal 2016 er totalt 22 prosent av oppslaga med positiv tendens, 65 prosent er nøytrale og 13 prosent negative. Dette gir ein PR-score på 1,9 mot 2,3 for førre periode. Redaksjonell omtale Sjukehusstreiken dominerer omtalen også i fjerde kvartal, særleg i oktober. Oppslaga blir i all hovudsak vekta nøytrale for Helse Vest, med unntak av oppslag som direkte kritiserer administrerande direktør (som og er styreleiar i Spekter) eller fokuserer på negative konsekvensar av streiken, som avlyste operasjonar. I november genererer varslarsaka i Helse Førde og saka om mistillit til leiinga i helseføretaket, mykje negativ vekta omtale. Det same gjer avgjerda knytt til ambulansebåten i Askvoll. Desse to sakene blir også omtala inn i desember. Debatten rundt framtida til Odda sjukehus generer også mykje omtale i den siste månaden dette året. Overlege Nils Bull ved Haukeland universitetssjukehus ønskjer eit internasjonalt forbod mot fyrverkeri. Detter gir mykje positiv omtale i riksmedia. Ein stor del av omtalen innanfor temaet «Økonomi» kjem i forbindelse med statsbudsjettet. Mykje av denne omtalen er oppslag som informerer om korleis statlege midlar skal fordelast mellom helseføretaka, og er vurdert som nøytral. Opprusting av sjukehusa, det nye sjukehuset i Stavanger og pengegåver pregar den positive omtalen. 61 prosent av omtalen innanfor temaet «Forsking/utvikling» er positiv. Eitt eksempel er utdelinga av Helse Vest sin innovasjonspris, som blei gitt til Tone Henriksen for hennar forsking på bipolar mani. Elles er det omtale av forsking på søvnvanskar, psykiske lidingar, fedme og kosthald. Det er ingen negativ omtale innan dette temaet. Sosiale medium Sosiale medium er ein viktig kanal for formidling av nytt frå sjukehusa, samt kommunikasjon og dialog med pasientar, pårørande, medarbeidarar og andre. Ved utgangen av året hadde føretaksgruppa i Helse Vest totalt omlag 49 793 følgjarar på Facebook. Rekkevidda aukar når følgjarane likar eller kommenterer postar ein legg ut, slik at potensielle lesarar er langt større enn følgjarar åleine. I fjerde kvartal er det registrert lagt ut 112 Facebook-innlegg, 223 twitter-meldingar og 17 blogginnlegg som er lagt ut av og/eller omtaler føretaka i Helse Vest. Dette er ein auke i alle kanalar. Det er blant anna BT-saka «O jul med din glede» om sjukehusklovnar, saka på TV2 om legen som vil ha fyrverkeriforbod og ei sak i Stavanger Aftenblad om «Ella Louise (3) som kan ta blodprøven hjemme» som skapar engasjement. 9
Andre saker med stort engasjement handlar om påstått kynisme i legemiddelindustrien og at «Det finst englar på Voss», eit innlegg frå ein fornøgd pasient ved Voss sjukehus. Av eigen kommunikasjon på sosiale medium er det blant anna ei stripe frå Tegne-Hanne som omhandlar pasientryggleik og medisinlister som har stor spreiing på Facebook. Det same gjeld deling av den nasjonale kampanjefilmen om hjerneslag og ein informasjonsfilm som avliver myter om Hiv og Aids i samband med den internasjonale aidsdagen. På Twitter er det bloggen frå Herlof Nilssen om at unødig bruk av tvang innan psykisk helsevern er uakseptabelt; ein uttale frå helseministeren om at vi må jobbe smartare i 2030 - og at Helse Vest er på veg med ny teknologi og betre planlegging - samt infofilmen om hjerneslag som får flest retweets. 10