Årgang: 33 Nr. 1 2006 ISSN 1502-3273 http://www.hordaland.no/fylkesbibl/ " #$# % $ #%& '&() & $ # #%$ $) $ &*( (+ #,--./,--01 $ ) 2'3 Biblioteksjef i Austevoll Laila Blindheim, i det nye biblioteket på Eidsbøen ungdomsskule. Frå kjøpesenter til gymsal. Kanskje sentralt plassert likevel?
" $4546" I vår samlar vi bibliotekleiarane i fylket til møte i Bergen. Den fyrste dagen skal vi vere i det nye auditoriet på Fylkeshuset. Tema vil mellom anna vere aktuelle satsingsområde og strategiar for folkebibliotek, nasjonalt lånekort og transportordning. På kvelden blir det omvising og mottaking på Bergen Offentlige Bibliotek, og felles middag i historiske omgjevnader. Den andre dagen skal vi bruke til å besøke fleire bibliotek i Bergen og omegn, og bli vist rundt og orientert om prosjekt og satsingar i ulike typar bibliotek. Vi vil bli frakta rundt med turbuss. Program og påmeldingsskjema kjem på kursoversikten: http://www.hordaland.np/fylkesbibl/kurs Velkomen til nyttige og spennande møtedagar 14. - 15. juni *$ Hordaland fylkesbibliotek og Rogaland fylkesbibliotek arrangerte i samarbeid den bibliotekpolitiske konferansen Nytt løft for folkebiblioteka i Bergen 19. januar. Tema for konferansen var folkebibliotekpolitikk mellom statleg lovgiving og kommunalt sjølvstyre. Bibliotekfolk og politikarar var representerte både blant talarar og deltakarar. Konferansen viste døme på kva som er mogleg å få til med lokal satsing på folkebibliotek. I tillegg blei bibliotek som politisk prosjekt, og kva som krevjast av statleg styring også utdjupa og diskutert. Debatt om nye løft for folkebiblioteka. Frå venstre: Ordførar i Kvam; Astrid Kristin Selsvold, Varaordførar i Sola; Bjørg Sandal, Avdelingsdirektør i utviklingsavdelinga i ABM-utvikling; Leikny Haga Indergaard og Generalsekretær i NBF; Tore Kristian Andersen. #7$8 Eit av innlegga som fekk stor merksemd var ved ordførar i Kvam herad Astrid Kristin Selsvold (AP). Kvam herad har i det siste fått to nye bibliotek i tillegg til at dei har bokbuss og planlegg nytt bibliotek i Ålvik. Selsvold gjorde i sitt innlegg greie for kvifor Kvam herad satsar så mykje på bibliotek. Ho sa mellom anna at satsing på bibliotek har gitt kommunen ein ny arena og treffstad for gamal og ung. Ho peika også på at eit godt bibliotek gav både innbyggjarar og besøkjande ei positiv oppleving av kommune, og at dette styrka kommunen sitt omdøme. Biblioteksatsinga blir dessutan sett i samanheng med ei satsing på å flytte flest mogleg brukarorienterte tenester i kommunen, nærast mogleg brukarane. Kommunen går og vidare med biblioteksatsinga. Eit bibliotek står sentralt i det planlagde kulturhuset Hardinghuset, der mellom anna dei fire store kunstnarane i regionen vil få si markering; Geirr Tveitt, Jon Fosse, Olav H Hauge og Hans E Kinck. Innbyggjarane i Kvam har sannsynlegvis fleire gode bibliotektenester i vente Les innlegga frå konferansen her: http://www.hordaland.no/ /fylkesbibl/pres_190126 Les artikkel om konferansen i tidsskriftet Bibliotekaren Nr 2 2006: http://www.bibforb.no/bibforb/filer/bk0602.pdf Visjonær ordførar i Kvam herad, Astrid Kristin Selsvold 2
' $ I Austevoll er biblioteket på Storebø flytta frå det lokale kjøpesenteret Sentrumsbygg til ein tidlegare gymsal på Eidsbøen ungdomskule. Like ved ligg den nye fleirbrukshallen i kommunen. Me har spurt ordføraren i Austevoll, Helge Andre Njåstad (FrP) om kva tankar han har rundt flyttinga av biblioteket, og kva mål kommunen har for utvikling og bruk av biblioteka i Austevoll kommune framover; Flyttinga er positiv for nokre brukarar av biblioteket og då spesielt ungdomsskuleelevane som får ein mykje betre tilgong. Eg synes det er kjempespennande å samle bibliotek saman med den nye idrettshallen med mange aktivitetar. Håpet er at dette kan bli eit mykje brukt område med mange tilbod. Men for kanskje eldre brukarar er det beklageleg at me har vald å flytte ut av eit handlesenter som også har sine fordeler. Eg synes forøvrig lokalane var blitt kjempefine og vil skryte av mange som med kultursjefen i spissen har på dugnad mala og sett i stand den gamle gymsalen til å bli eit fint bibliotek. Når det gjelder utviklinga av bibliotek så har me ein jobb å gjera å marknadsføre biblioteka våre betre enn i dag. Nye lokalar på Storebø gjer det mogleg til å nå ut til nye grupper som tidligare ikkje har nytta biblioteket så mykje. Etter biblioteksaka me hadde i fjor der det enda med at næringslivet gjekk inn og sponsa husleiga, har bibliotek hatt ein høg standing i Austevoll som me må bli flink til å nytta oss av. ",--9 Bokbåten Epos sin vårtur i Hordaland tok til 17. mars og held fram til 5. april. På nordturen frå 17. til 24. mars er det Knut Berntsen som Klovnen Knut som står på programmet. Berntsen er utdanna førskulelærar og er klovn/ gjøglar/ tullekunstnar på heiltid. På bokbåten vil han vise oss framsyninga Apestrekar. Klovnen Knut har vore med oss på båten før, og me ser fram til rungande barnelatter og humrande vaksne. På sørturen frå 25. mars til 5. april er det Håkon Vatle som står for kulturprogrammet. Han vil få publikum med på ramsalte sjantiar og fortelje om livet til sjøs om bord på seglskutene. Vatle er både dramapedagog, songar, musikar, seglskutemann og forteljar. Håkon Vatle med sjantisong på bokbåten Framsyninga Ein sjantifant på tokt inneheldt song- og musikktradisjonen sjanti, forteljekunst og segner, kystkultur og sjømannshistorie. : Heile tre nye stoppestader får besøk av bokbåten i vår. Dei nye stoppa er Forlandsvågen i Sund kommune, Børve i Ullensvang kommune og Tyssedal i Odda kommune. Dei nye stoppa er som mange andre knytt til skular i nærleiken. Les meir om bokbåten, bokbåtruta og kulturprogrammet her: http://www.hordaland.no/fylkesbibl/epos/ 3
Voss bibliotek flyttar ut av sine noverande lokalar då huset Biblioteket held til i for tida er omgjort til ein byggeplass. Det er endå ikkje gjort noko bindande politisk vedtak om at Voss skal få eit nytt bibliotek, men vi arbeider med eit forprosjekt til kulturbygg/bibliotek som igjen skal vera grunnlaget for eit politisk vedtak om nybygg. Positivt vedtak kjem tidlegast i juni månad i år. Nytt bibliotek kjem tidlegast i årskiftet 2008/2009. I mellomtida skal biblioteket fungera med base i kinokjellar/vestibyle og kommunestyresal. Dette vert ei sterk nedbygging av bibliotektilbodet på Voss, noko ikkje minst vi bibliotektilsette beklagar sterkt. Biblioteket er stengt frå 6. mars til etter påske. Biblioteket har frist til å koma ut av noverande lokalar til 31. mars, samstundes som ein skal rydda plass til oss i kinokjellar (150 kvm) og kommunestyresal (100 kvm). Det vert ei stor utfordring å få til brukande bibliotektenester i så små lokalar. Noverande magasin vert lagt dødt til vi kjem i større lokalar. Det same gjeld deler av referanselitteraturen. Materiale/bøker som vert pakka vekk vert lagra på ein nedlagt skule. Den nye bokbussen får magasinplass på Tvildemoen nær sentrum og vil vekselvis køyra ruter til skular og barnehagar, og deler av dagen stå parkert ved Tinghuset som eit tilbod til born og unge i sentrum. Vi har hamna i ein sterkt beklagleg situasjon, vi er skuffa. Ja, regelrett skuffa ned i ein kjellar så lenge det varar????? 4
& Onsdag 1. mars var det afrikansk song og dans mellom hyllene på Kinsarvik bibliotek. Flyktningar frå Kongo, busette i Kinsarvik og på Lofthus, fortalde frå sine opplevingar og sto for underhaldninga. Dei fortalde mellom anna frå livet i flyktningleiren i Zambia der dei budde før dei kom som kvoteflyktningar til Noreg. Ein av flyktningane har vore engasjert i Røde Kors og fortalde om arbeidet sitt i krigssona. Dei song tradisjonelle og religiøse songar og dansa tradisjonell afrikansk dans. Borna sjarmerte publikum med dans og imponerande rytme. Med over 50 deltakarar var det stappfullt i biblioteket og på langt nær sitteplass til alle. Stemninga var likevel på topp og alle vaflane som dei tilsette i biblioteket hadde laga, forsvann på eit blunk. Dette var det fyrste av fleire arrangement som biblioteket planlegg i samarbeid med Ullensvang flyktningsenter og asylmottak. Bakgrunnen for samarbeidet er at biblioteket er ein sentral møteplass for nordmenn og folk av andre nasjonalitetar i kommunen, seier biblioteksjef Inger Dyrnesli. Mange flyktningar og asylsøkjarar brukar biblioteket dagleg. Det neste arrangementet skal vere i slutten av mars, då med utøvarar frå Sierra Leone. ;<$ Radøy bibliotek har i dei siste åra hatt grunnleggjande datarettleiing overfor ulike grupper, t.d. seniorar og flyktningar. Datarettleiinga er inspirert av planen eborgar 2009 til tidlegare Moderniseringsminister Morten Meyer, som peikar på at folkebiblioteka kan spele ei viktig rolle for å få heile befolkninga med i den digitale utviklinga. På bakgrunn av erfaringar frå kursa har biblioteket utarbeida ei sjekkliste som blir delt ut til deltakarane når dei er i stand til å ta i bruk datamaskinane på eiga hand. Sjekklista inneheld oversikt over grunnleggjande ferdigheiter i teksthandsaming og bruk av Internett til kommunikasjon og informasjonssøking. Reidun, Anne-Lise og Arne i arbeid på datakurs i biblioteket 5
'$,--9 Folkebiblioteka kan søke om midlar til arrangement under Forskingsdagane 2006 frå ABM-utvikling. Dei har sett av kr. 150 000,- til dette formålet. Forskingsdagane blir arrangert i tida 22. september til 1. oktober, og skal syne folk flest verdien av forsking på ein utradisjonell måte. Hovudtema for Forskingsdagane er etikk. Henrik Ibsen-jubileet er deltema. Invitasjonen blir sendt ut frå Norges forskningsråd i løpet av mars, og søknader skal sendast ABM-utvikling innan 10. mai 2006. http://www.abm-utvikling.no/ * Bømlo folkebibliotek Biblioteksjef i Bømlo, Astrid Drevland, går ut i permisjon tidleg i mai. Halldis Bjørkum tek over som biblioteksjef fram til 30 april 2007. Hordaland fylkesbibliotek Ritha Helland, vikarierande biblioteksjef i Jondal (50 % stilling), er tilsett i 40% stilling på fylkesbiblioteket fram til 1. juni for å arbeide med transportordning. Laila Rene er tilsett i 100% stilling som skulebibliotekkoordinator. Ho tek til i august i år. Samnanger folkebibliotek Astrid Holmefjord er tilsett som biblioteksjef i 80% stilling. Ho tek til i september i år. Kari Kyte er tilsett som vikar fram til då. Ny biblioteksjef i Odda Den nye biblioteksjefen i Odda heiter Kåre Langlet og kjem frå Vejle i Danmark. Her kan du lese kva han fortel om seg sjølv; Mitt navn er altså Kåre Langlet og den 23. januar startede jeg som ny sjef på Odda bibliotek. Jeg er 53 år og kommer fra Danmark, hvor jeg tog eksamen som bibliotekar fra Danmarks Biblioteksskole i 1979. Etter 2 år på Det kongelige Bibliotek i København blev jeg ansatt på Fylkesbiblioteket i Herning i 1981 med 2 hovedoppgaver: Oppbygging av informasjonstjeneste for de lokale næringslivsbedrifter og oppbygging av bibliotek på Handelshøgskolen i Herning. 1985 til 1992 var jeg nestleder av Fylkesbiblioteket i Vejle, hvor arbeidsoppgaven var IKT, personale, økonomi og samarbeidet med de øvrige biblioteker i fylket. Fra 1992 til 2005 har jeg arbeidet i forskjellige private bedrifter innen for IKT med rådgivning og salg av biblioteksystemer, hardware og nettverk. Jeg ville gjerne tilbake til bibliotekarbeidet, men i Danmark er det sammenlegging av kommuner (273 bliver til 97), hvilket betyr overskudd av biblioteksjefer, så det er vanskelig at komme inn igjen, derfor begynte jeg at søke stillinger i Norge. På det private plan er jeg gift med Jette, der er lærer. Vi har 3 barn (20, 17 og 13 år). Familien bor i Vejle på Jylland. Folk i Odda har tatt imot meg på en veldig fin måte, det er jeg naturlig vis glad for. Jeg gleder mig til at være med til at videreføre og utbygge de gode tilbud, som biblioteket i Odda er kjent for. 6
1#4- Ved Universitetet i Tromsø blei tiårsjubileet til faget dokumentasjonsvitenskap feira 12. 13. januar i år. Faget kom som ei nyskaping i 1996 med professor Niels Windfeld Lund i spissen og basis i eit utvida dokumentbegrep, og var første lekk i satsinga på ei bibliotekutdanning i nord. Faget har etter kvart etablert seg på det humanistiske fakultetet ved Universitetet, og er framleis populært blant studentane. Mange tar det som ein del av ein bibliotekfagleg Cand.Mag.grad i kombinasjon med faget Bibliotekkunnskap. Hausten 2006 startar eit nytt Bachelorgradsprogram i dokumentasjonsvitenskap, og Mastergradsprogram er til godkjenning i Universitetsstyret. I Hordaland har vi representantar frå Tromsøutdanninga både i folkebiblioteka og på fylkesbiblioteket. Her kan du lese meir om dokumentasjonsvitenskap og utdanningstilboda ved Universitetet i Tromsø: http://uit.no/humfak/ordinare_studietilbod/ " I samband med feiringa av tiårsjubileet disputerte dei to første doktorandane i faget. Avhandlinga Biblioteksbrugen mellem hverdagsliv og institutionel identitet er skriven av Casper Hvenegaard Rasmussen (til venstre) og Henrik Jochumsen frå Danmarks Biblioteksskole i København. Avhandlinga er delt i boka Gør Biblioteket en forskel?, delavhandlinga Folkebiblioteket under forandring modernitet, felt og diskurs og paperet Biblioteksbrug mellem hverdagsliv og institutionel identitet - sammenhæng og refleksion. Den teoretiske basisen for undersøkinga av kva bibliotek har å seie for folk, er Pierre Bourdieu si deling av menneske i livsstilshjørne i høve til kulturell og økonomisk kapital. Hvenegaard Rasmussen og Jochumsen slår fast at bibliotek blir brukt av menneske frå alle livsstilshjørna, men ulikt i måte og omfang. Avhandlinga tar også for seg utviklinga i sjølve folkebiblioteket. Problemstillingar som blir diskutert er mellom anna kva for førestillingar om biblioteket og brukarane som pregar bibliotekarane og andre i feltet, og korleis aktørane i bibliotekfeltet har forholda seg til utviklinga og brukarane frå midten av 60-tallet og fram til i dag. Disputasen blei halden i det nye folkebiblioteket i Tromsø. Biblioteket har fått flotte lokalar i ombygde Fokus kino i hjartet av byen. Frå galleriet der disputasen gjekk føre seg, kunne deltakarane både følgje med disputasen, få med seg litt av livet i biblioteket og nyte utsikten mot Fløya og Tromsdalstinden. Dekan Rolf Gaasland frå Det humanistiske fakultet leia disputasen, med professor Maj Klasson frå Göteborg Universitet/Högskolan i Borås som førsteopponent og professor Ragnar Audunson frå Høgskolen i Oslo som annenopponent. Andreas Vårheim frå Universitetet i Tromsø var formann for komiteen. Høgtideleg, og samstundes akademisk humørfylt under den første doktorgradsdisputasen i dokumentasjonsvitenskap 13. januar. Foto: Erling Bergan =1" http://www.db.dk/nyt/ugeavisen/06/03/3.htm#tromsø 7
(,--9 ABM-utvikling delte i år ut nærare 22 millionar kroner i prosjektmidlar til arkiv, bibliotek og museum. 82 av søkjarane mottok positivt svar og til saman kom det inn 205 søknadar om totalt 57,5 millionar kroner. - Det var færre søknader enn tidlegare år, men framleis er det mange gode og spanande prosjekt. Vi har lagt mykje arbeid i å gå igjennom søknadane og har lagt vekt på søknadskvalitet i forhold til utlysingsteksten, seier direktør Jon Birger Østby i ABM-utvikling. Det følgjande er eit oversyn over prosjekmidlar tildelt prosjekt i Hordaland fylke. Søkar: Prosjekt: Tildelt i kr: Bergen Byarkiv Arkivutstillinger for alle 250 000 Bergen Bymuseum Hardanger Fartøyvernsenter Norsk vasskraft- og industristadmuseum: Frivillighetskoordinator Kunsten og båten ABM i partnerskap 130 000 100 000 400 000 Osterøy museum Sølvberget KF, Stavanger bibliotek og kulturhus, Bergen Off.,Deichman og Trondheim bibliotek Du store verda du mektige hår 250 000 Brukeradferd i bibliotek. Pilotundersøkelse av bruken av folkebibliotekene og universitets-/høgskolebibliotekene i storbyene 400 000 Vestlandske kunstindustrimuseum Strikk 7 naughty knitting 250 000 Kulturnetts prosjektmidlar for digitalt innhald: Hardanger Museum Universitetsbiblioteket i Bergen Hardingfela på nett Fabrikkarbeidere - Frisører og tannleger - Kvinner i arbeidslivet 1916-1960 - Visuelle kilder til sosialhistorien 100 000 100 000 Regionale og faglege partnarar for kulturnett.no: Hordaland fylkesbibliotek Hordaland Fylkeskommune v/kulturnett I bløming - Videreutvikling av Eldreveven som kreativ møteplass 100 000 Krigsminne - Festung Norwegen 100 000 Produksjon av DVD-bøker på teiknspråk: Tegnspråk poesi. Høgskolen i Bergen, Mediesenteret. 120 000 "##$ %%&&& %'"% ( ")*# +,, + -" %%&&& %'"%-% <$;)> 8