TILTAKSPLAN FOR TRAFIKKSIKRING

Meland kommune TILTAKSPLAN FOR TRAFIKKSIKRING 2012-2016 Godkjent i Meland kommunestyre 12.09.2012, sak 079/12

1

SAMANDRAG Meland kommune ligg rett nord for Bergen og opplever sterk folkevekst. Samtidig med folkeveksten aukar også trafikken på vegane, og det vert derfor svært viktig å sikre trafikkantane gjennom fysiske tiltak på vegane, god planlegging og gjennom haldningsskapande arbeid. Tiltaksplan for trafikksikring er ein revisjon av Trafikksikringsplan 2007-2010. Målsetjinga er å gje eit oppdatert bilete av status i kommunen når det gjeld trafikksikring, og sette inn tiltak der det er høve for å betre situasjonen. Meland kommune jobbar etter nullvisjonen der målsetninga er at ingen vert drepne eller varig skadd i trafikken. Det er viktig med ulike tiltak ettersom årsaka til trafikkulukker er samansett. Strategiane for trafikksikring finn ein formalisert i kap 2 der spesielle fokusområder er peikt ut: Skulevegar og utbygging av gang- og sykkelvegar. Det er mange aktørar som er involvert i trafikksikringsarbeidet i Meland kommune. Forutan Meland kommune der skulane er svært aktive, så er Politi, Trygg trafikk, Statens vegvesen og fleire andre aktørar involvert på fleire måter. Kap 4 omfattar informasjon om deira arbeid og ansvarområder. Innspel og barnetråkkregistrering indikerer kvar trafikkantane føler seg utrygge. I kap 5 viser mellom anna barnetråkkregistreringa utført ved Meland ungdomsskule og Sagstad skule at Fossekrysset er ein av plassane der elevane føler seg utrygge. For å betre nåsituasjonen så er det viktig å kartleggje kor ulukkene skjer og kva som kan ha forårsaka dei. Ulukkesstatistikken i kap 6 gir oss mykje informasjon om dette. Frå registreringar frå 2006-2011 ser ein at det er spesielt vegar med høg fartsgrense som er utsett for ulukker. Nesten 60 % av trafikkulukkene i Meland kommune skjer i 80-sone, og svært mange på FV 564. I kap 7 finn ein handlingsplanen som spesifiserar kva type tiltak som bør prioriterast dei næraste åra. Handlingsplanen skal oppdaterast årleg for å heile tida kunne vere eit oppdatert og relevant verktøy i trafikksikringsarbeidet. Oppsummering av inkomne merknader og innspel ligg som vedlegg. 2

INNHALD SAMANDRAG... 2 INNHALD... 3 1. INNLEIING... 4 1.1 FØREMÅLET MED PLANARBEIDET... 4 1.2 INNSPEL... 5 2. MÅL... 5 2.1 MÅL... 6 2.2 SPESIELLE FOKUSOMRÅDER... 6 2.3 TILTAK... 6 2.4 TIDLEGARE OG PÅGÅANDE TILTAK... 7 3. VEG OG TRAFIKK... 8 4. TRAFIKKSIKRINGSARBEIDET I MELAND... 9 4.1 MELAND KOMMUNE... 10 4.2 ANDRE AKTØRER... 11 5. UTRYGGLEIK... 13 6. REGISTRERINGAR... 14 7. HANDLINGSPLAN... 21 7.1 FYSISKE TILTAK PÅ VEGNETTET... 22 7.1.1 TILTAK PÅ FYLKESVEGER... 22 7.1.2 TILTAK PÅ KOMMUNALE VEGER... 24 7.2 HALDNINGSSKAPANDE ARBEID OG INFORMASJON... 26 7.3 RUTINAR FOR LANGSIKTIG TRAFIKKSIKRING I PLANARBEIDET... 26 VEDLEGG I: INNSPEL... 28 3

1. INNLEIING Tiltaksplan for trafikksikring 2012-2016 skal leggje grunnlaget for vidare satsing på trafikksikring i Meland kommune. Planen skal peike på, og underbyggje viktige satsingsområde og tiltak i åra framover. Meland kommune er i sterk vekst og folketalet passerte 7000 innbyggjarar ved inngangen av 2012. Prognosar viser at denne veksten vil fortsette, og innan 2030 vil kommunen ha 10 000 innbyggjarar. Meland kommune ynskjer å vere budd på dette, og arbeide for at innbyggjarane i kommunen skal ha ein trygg kvardag. Tiltaksplanen er ein revisjon av Trafikksikringsplan 2007-2010. I denne reviderte planen er analysegrunnlaget oppdatert når det gjeld ulukkesstatistikk og undersøkingar av stader som vert oppfatta som utrygge. Det har også kome inn ei rekkje innspel frå innbyggarar i kommunen om aktuelle trafikktryggingstiltak. Til saman utgjer dette grunnlaget for prioritering av tiltak i åra framover. konsekvensar for trafikktryggleiken. Kommunen sitt ansvar for trafikksikring er mangesidig. Ansvaret er dels knytt opp til rolla som veghaldar for kommunale vegar, men også ansvaret for opplæring i skule og barnehage og innafor helsetenesta og miljøretta helsevern. Kommunal areal- og transportplanlegging har også store 1.1 Føremålet med planarbeidet Tiltaksplanen for trafikksikring skal legge grunnlaget for målretta og systematisk trafikksikringsarbeid på lokalplanet som omfattar dei ulike tiltaksområda. Ulike tiltak er viktig ettersom årsaka til trafikkulukker er samansett. I Trafikksikringshandboka utvikla av Transportøkonomisk institutt er fleire tilhøve peika ut som sentrale for ulukkesrisiko. Dei viktigaste er trafikkmengde, type køyretøy, vegsystemet, føre- og lystilhøve, haldningar og køyreåtferd. Undersøkingar viser at auka trafikkmengde vil føre til auka ulukkestal under elles like forhold. Det er derfor viktig å sette inn tiltak som kan endra forholda til å verte tryggare. Aktuelle tiltak kan mellom anna vere nedsett fartsgrense, fleire gang- og sykkelvegar, siktrydding, vegutbetring, og ei rekkje andre fysiske tiltak. Likevel er det slik at trafikksikring også må handla om haldningar, trafikantåtferd og andre ikkje-fysiske tiltak. 4

1.2 Innspel Ved oppstart av planarbeidet annonserte Meland kommune at me ynskja å få inn innspel til planen. Oppstart av planarbeid vart annonsert i avisa og skulane vart spesielt oppfordra til å kome med innspel. Kommunen fekk inn mange innspel, og det vare fleire områder som peika seg ut som spesielt utrygge for innbyggjarane. Farlige situasjonar i Fossekrysset og for høg fart på FV 564 er nemnt av flest. Elles er høve for veglys, fartsdemparar og fotgjengarfelt ynskja fleire stader i kommunen. Liste over innspel finn ein i vedlegget til denne planen. I kapittel 6 vil ein gå nærare inn statistikken for å sjå om kjensla av utryggleik samanfallar med lokalisering av ulukker i Meland. 2. MÅL Meland kommune vil gjennom trafikksikringsplanen arbeide etter nullvisjonen. Grunntanken i nullvisjonen er at ingen vert drepne eller varig skadd i trafikken. Ut frå denne tankegangen må trafikksikringsarbeidet særleg fokusere på å redusere talet på trafikkulukker, og å redusere alvorsgrad for dei ulukkene som likevel skjer. Ein langsiktig visjon eller idealtilstand for Meland er difor: Ingen vert drepne eller varig skadd i trafikkulukker. Innbyggjarane i Meland er, og føler seg trygge i trafikken. Nullvisjonen seier noko om retninga ein ønskjer å gå i trafikksikringsarbeidet. På kort sikt er ein slik visjon vanskeleg å nå. Ein må likevel peike ut konkrete og ambisiøse mål som kan føre kommunen i positiv retning. Meland kommune vil satse på ulike strategiar for å nå nullvisjonen: 1) Fysiske tiltak på vegnettet 2) Haldningsskapande arbeid og informasjon 3) Rutinar for langsiktig trafikksikring i planarbeidet 5

2.1 Mål Gjennom å fokusere på dei ulike strategiane ynskjer Meland kommune å nå følgjande hovudmål. Fleire av desse måla finn ein igjen i Trafikksikringsplan 2007 2010. Det er viktig at måla er målbare når ein seinare skal evaluere dei. H1: Færre ulukker i Meland H2: Lågare alvorsgrad på ulukkene H3: Redusert kjensle av utryggleik i trafikken 2.2 Spesielle fokusområder Meland kommune ynskjer å rette eit spesielt fokus på skuleveger og utbygging av gang- og sykkelveger. I førre periode har det vore gjort fleire tiltak rundt skuler og på skuleveger (sjå kap 2.4), men det vil heile tida vere høve for å vurdere nye tiltak på fleire strekningar. Det er mange grunner til å satse på tiltak på skuleveger og bygging gang- og sykkelveger. Frå eit folkehelseperspektiv er det svært ønskjeleg at flest mogleg elevar har ein skuleveg som dei kan gå eller sykle til skulen på. Skuleveger skal vere trygge også for dei minste. Bygging av fleire gang og sykkelveger er viktig for ikkje berre skuleborn, men også alle andre innbyggjarar som treng trygge veger for å bevege seg i nærmiljøet. Det er dessutan ein styrke for lokalsamfunnet at flest mogleg kan gå eller sykle. 2.3 Tiltak Dei fysiske tiltaka vil vere ei blanding av strakstiltak som kan utførast raskt, og større langsiktige tiltak. Større tiltak på Statens vegvesen sine veger krev løyvingar i samband med regional og nasjonal transportplan. På kommunale veger vil mindre tiltak kunne finansierast av årlege trafikksikringsmidlar, medan større tiltak må inn i investeringsplanen for kommunen. Det haldningsskapande arbeidet er ikkje-fysiske tiltak som tar sikte på å påverke trafikantåtferd. Det er fleire aktørar som er involvert i dette arbeidet mellom anna Politiet, Trygg trafikk og kommunane. Meir om dette i kapittel 4. 6

2.4 Tidlegare og pågåande tiltak I tida etter førre trafikksikringsplan har det vore gjort mange trafikksikringstiltak i Meland kommune. Mange av tiltaka under var ein del av førre trafikksikringsplan, og er no anten fullført eller under arbeid. E39 over Flatøy: Fartsgrensa vore redusert til 70 km/t. Her er det også starta arbeid med 4 feltveg og midtdelar Fv 564: Mellom Mjåtveit og Dalstø har det blitt etablert gang- og sykkelveg og vegen har blitt utvida. I krysset på Mjåtveit har det blitt etablert rundkøyring og busstoppet er flytta. Ved innkøyringa til Frekhaug er det etablert opphøgd gangfelt og trafikkøy Frå Mjåtveit til Frekhaug er fartsgrensa nedsett til 50 km/t Nedsett fartsgrense på 60 km/t på heile strekninga Fløksand Rossland er ute på høyring På Holme ved innkøyringa til Tveiten er reguleringsplan under arbeid. Denne skisserer undergang under FV 564 ved gamle bygninga til Walde og fortau til innkøyringa til Hoplandsdalen på Øvre Tveit Skular Ved parkeringsplassen på Grasdal skule vart det i 2011 bygd fortau Det er også vedteke å stengje Sjøvegen for gjennomkøyring for å gjere skulevegen til elevane tryggare. Ved Vestbygd skule er det no prosjektert ei avkøyringssløyfe der elevane kan settast av på fortau utan at foreldra treng å ryggje. Mindre reguleringsendring er under arbeid. På fylkesvegen ved Sagstad skule er fartsgrensa sett ned til 30 km/t og det er lagt to fartshumpar. Avkøyringssløyfa har blitt betre skilta. Ved Meland ungdomsskule i Havnevegen er det bygd fortau og gangfelt. Her har også fartsgrensa blitt redusert til 40 km/t. KV 1027 og 46: Det er bygd fortau langs Mjåtveitvegen frå FV 564 til Løypetona. Forlenging av fortau er under planlegging Andre: Det er bygd dobbelsidig fortau langs Industrivegen 7

Når det gjeld holdningsskapande arbeid så er det mellom anna utarbeidd ein brosjyre for alle husstandar i kommunen som mellom anna omhandlar plikter huseigar har til å sjå til at hekkar ikkje blokkerar for sikten til bilistar. Elles driv skulane mykje med haldningsskapande arbeid, meir om dette i kap 4.1. 3. VEG OG TRAFIKK Det er totalt 120 km offentleg veg i Meland kommune. Dei mest trafikkerte vegene er omtalt i tabellen under. VEG STREKNIG KOMMENTAR Ev. 39 Nordhordlandsbrua Hagelsundbrua Hovudvegen frå Bergen og nordover. Nordhordlandsbrua fører vegen over Salhusfjorden. Vegen går så over Flatøy, vidare over Hagelsundbrua og mot Knarvik i Lindås. Fv. 564 Flatøy - Skurtveit Hovudvegen nordover Holsnøy. Vegen startar ved avkøyring frå Ev. 39 på Flatøy, går over Krossnessundet bru, fortset forbi Frekhaug og går vidare nordover til Rossland. Fv. 244 Frekhaug - Fløksand Gamlevegen Frekhaug - Fløksand. Vegen startar på Frekhaug kai, går over Langeland, Dale, framom Meland, Brakstad og til Fløksand. Strekninga frå Frekhaug kai til Fv564 vert omklassifisert til kommunal veg Fv. 245 Fosse - Odland Vegen startar ved avkøyringa mot Fv 564 ved Fossesjøen, går nordover på austsida av Holsnøy til Sætre, vidare framom Espetveit til Odland. Fv. 246 Meland - Sætre Vegen startar ved avkøyring mot Fv. 244 på Meland og går via Grågotna til Sætre. Fv. 247 Holme - Tveit Går frå avkøyring mot Fv 564 på Holme og til Tveit. Fv. 248 Ryland - Io + vegarm til Eikeland Vegen startar ved avkøyring mot Fv 564 på Ryland og går fram til snuplassane på Io og Eikeland. Fv. 249 Rossland - Skjellanger Vegen startar der Fv 564 endar på Rossland og går fram til snuplass på Skjellanger. Fv. 250 Sandskaret - Dale Arm mellom Sandskaret (Fv. 564) og Dale (Fv. 244) Kommunale vegar Vegane er unummererte og er ikkje lista opp her. Samla lengd på dei kommunale vegane i Meland er 56 km. Skogsvegar og private vegar Her er det ikkje nokon oversikt. 8

Fv. 249 Fv. 248 Fv. 244 Fv. 246 Fv. 245 Fv. 247 Fv. 244 Ev. 39 Fv. 564 Av hovudvegane er E 39 den mest trafikkerte, med ein årsdøgntrafikk (ÅDT) på omlag 15 000 bilar. Trafikkmengda har her blitt dobla på berre 5 år. Fylkesveg 564 har eit trafikknivå på omlag 7000 bilar i døgnet på Fv. 564 mellom Krossnessundbrua og Frekhaug. Dette er ein auke på omlag 75 prosent sidan 2007, da talet var 4000. I tilsvarande periode har folketalet i Meland kommune auka med 17 prosent frå 6016 til 7036 innbyggjarar. Trafikkauken er altså om lag 3 gonger større enn folkeveksten i same periode. Asplan Viak har utarbeidd ein befolkningsprognose for Meland kommune. Den viser at Meland kommune kan forvente eit folketal på 10 087 i 2030. Statistisk sentralbyrå sine prognoser viser ennå høgare vekst. Det er vanskeleg å lage gode prognoser for trafikkauke, men følgjer ein veksten dei siste åra skal ein ikkje sjå bort i frå at trafikken mellom Flatøy og Frekhaug kan verte dobla før 2030. Som tidlegare nemnt er auka trafikkmengde ein faktor som fører til fleire ulukker dersom ikkje andre høve vert endra. I statistikkapittelet vil me sjå om dette har vore tilfellet i Meland 4. TRAFIKKSIKRINGSARBEIDET I MELAND Det jamne trafikktryggingsarbeidet i Meland gjeld både fysiske utbetringar på vegnettet, men sjølvsagt også ikkje-fysiske tiltak som opplæring, haldningsskapande arbeid, kontroll, ulike aksjonar, arealplanlegging osb. Det er viktig med ei brei tilnærming, der trafikktrygging ikkje berre er noko fysisk som skal byggjast. 9

I trafikksikringsplanen med handlingsplan er valt ei inndeling i fysiske tiltak (på vegnettet) og ikkje-fysiske tiltak. Ikkje-fysiske tiltak vert ofte kalla haldningsskapande tiltak, men kan også omfatte andre meir organisatoriske tiltak, kontrolltiltak mv. Dei ikkje-fysiske tiltaka er meir generelle og gjerne meir av kontinuerleg karakter enn fysiske tiltak på vegnettet. Tiltaka er særleg retta mot å skape betre trafikantåtferd og haldningar som på sikt vil gje færre ulukker. Som nemnt i innleiinga er haldningar og køyreåtferd viktige faktorar som påverkar ulukkestala. Statens Vegvesen la i 2009 fram ein rapport (TS 2009:6) som gjekk i djupna på årsakene til dødsulukkene i perioden 2005-2008. Rapporten konkluderer med at det er faktorar knytt til trafikanten som har størst påverknad i dei undersøkte ulukkene. Spesielt manglande førerdugleik og høg fart er avgjerande, og i over halvparten av dødsulukkene var dette ein medverkande faktor. Det fysiske vegmiljøet var derimot berre medverkande i knapt ein tredjedel av ulukkene. Haldningane til trafikantane er viktige fordi dei ligg premissane for åtferd i trafikken. Eit eksempel er bruk av bilbelte, og rapporten frå vegvesenet viser at 43 prosent av dei omkomne i bil i perioden 2005-2008 ikkje brukte bilbelte. Haldningar og åtferd i trafikken kan påverkast. Barn vert gjennom heile oppveksten sosialisert til bilkøyring og åtferd i ulike trafikantroller. Vaksne tenkjer dessverre ikkje alltid over at ein er rollemodellar for barna. Det hjelper ikkje om skulen formidlar gode trafikkunnskapar og haldningar om foreldre og vaksne ikkje følgjer opp med tilsvarande fornuftig åtferd i trafikken. 4.1 Meland kommune I Meland kommune har Utval for drift og utvikling eit særleg ansvar for trafikksikringstiltak. Kommunalavdeling for tekniske tenester har ansvar for fysiske trafikksikringstiltak på det kommunale vegnettet. Kommunen planlegg, byggjer og held vedlike kommunale vegar. Kommuneplan, kommunedelplanar og detaljplanar vert utarbeida av kommunen. Kommunalavdeling for kultur og oppvekst har ansvar for trafikkopplæring i skulen. I barneskulen har elevane i 1. klasse rett på skuleskyss når skulevegen overstig 2 km. Dei andre grunnskuleelevane har rett på skuleskyss når skulevegen overstig 4 km. For kortare avstandar fins det unntak dersom skulevegen er definert som særleg farleg eller vanskeleg. Kommunen vil at alle elevar i Meland skal ha ein trygg skuleveg. Der avstandane ikkje er for lange er det ynskjeleg at elevane syklar eller går til skulen. Dagleg fysisk aktivitet er positivt med tanke på folkehelsa. Det er også ønskjeleg å redusere talet på elevar som vert køyrt til skulen grunna trafikkmengda dette fører til og dei farlege situasjonane som kan oppstå. Kunnskapsløftet (læreplanen i skulen) har kompetansemål i trafikk etter 4., 7. og 10. trinn. Trafikkopplæringa skal gje grunnleggande trafikkforståing og trening av ferdigheiter. Grunnleggjande trafikkforståing er ein føresetnad for at barn seinare skal verte sjølvstendige og trygge trafikantar. På skulane vert det drive førebyggjande trafikksikringsarbeid på barnesteget som til dømes gjeld sykkel- og hjelmbruk der det mellom anna vert arrangert 10

sykkeldag, gå-til-skulen aksjon og refleksvest-konkurranse. Det vert også arrangert fellesmøter der skulane får besøk av politi og trygg trafikk. Skulane samarbeider og med FAU om ulike trafikksikringstiltak. Den langsiktige utviklinga og bruk av areal legg vesentlege føringar også for trafikksikring. Meland kommune er i stadig vekst og det vert bygd ut fleire stader i kommunen. Lokalisering av bustader, skule, arbeidsplassar og fritidstilbod, vil kvar for seg og i forhold til kvarandre påverka trafikkvolumet og risikoen for ulukker. I tillegg til samla trafikkvolum må ein også sjå på andre element som bør inn i sjekklister for overordna planar, til dømes tilknyting til eksisterande infrastruktur, gang- og sykkelvegtilknytingar, at næringsområde ikkje skapar trafikkpress i bustadområde og liknande. Viktige omsyn gjeld her prioritering av mjuke trafikantar i bustadfelt, skilje av harde og mjuke trafikantar, fartsgrenser, fartsdempande tiltak, krav til avkøyrsler/ sikt/vegetasjon mv., tilrettelegging av busslommer osb. Utbyggjarar er generelt også ansvarleg for at vegutforminga sikrar eit naturleg lågt fartsnivå i nye bustadfelt, noko kommunen kan og bør sikre ved utbyggingsavtalar og ved handsaming av planar. I handsaming av byggjesaker er det viktig at byggjegrensa frå veg vart overheldt. Byggjegrensa er 15 m frå midten av kommunalveg og 50 m frå midten av fylkesveg. Garasjar og andre bygg som ligg for nære vegen kan skape farlege situasjonar ettersom sikt vert redusert. Eit anna problem er hekker som sperrer for sikt, og kommunen har laga ein eigen brosjyre om dette (sjå kap 2.4). 4.2 Andre aktører Statens vegvesen Vegvesenet er fagetaten for stat og fylkeskommuner når det gjeld veg og vegtrafikk. Statens vegvesen planlegg, byggjer, drifter og vedlikeheld fylkes-, riks- og europavegene og har også ansvar for tilsyn og kontroll. Vegvesenet utarbeider også retningslinjer og føresegner for vegutforming, vegtrafikk, føraropplæring og køyretøy Desse ansvarsområda gir vegvesenet eit stort ansvar for å ivareta trafikktryggleiken i utforminga av vegnettet. Nordhordland lensmannsdistrikt Lensmannsdistriktet famnar kommunane Austrheim, Fedje, Lindås, Meland, Modalen og Radøy. Lensmannskontoret/Politiet arbeidar både med førebyggjande arbeid, trafikkontrollar og etterforsking i samband med trafikkulukker og andre trafikklovbrot. Politiet besøkjer mellom anna skular som ein del av det førebyggjande arbeidet. Til dømes Grasdal skule har fellesmøte for foreldre og elevar med besøk av politi og Trygg Trafikk. 11

Hordaland fylkeskommune Hordaland fylkeskommune er vegeigar for fylkesveger i Hordaland, og i samband med forvaltingsreforma har fylkeskommunen overteke dei fleste tidlegare riksvegane, inkludert FV 564 i Meland kommune. Etter Vegtrafikklova 40a har fylkeskommunen eit ansvar for å tilrå og samordne tiltak for å fremje trafikktryggleiken i fylket. Dette er organisert ved at samferdselsutvalet er fylket sitt trafikksikringsutval (FTU), og Fylkestrafikksikringsrådet (FTR) er det rådgjevande organet for samferdselsutvalet i trafikksikringssaker. FTR er samansett av representantar frå etatar /organisasjonar som til dagleg arbeider med trafikksikring. Desse representerer fylkeskommunen, Statens vegvesen, Politiet, Trygg Trafikk, Fylkesmannen (utdanningsavdelinga) og Autoriserte Trafikkskolers Landsforbund. Hordaland fylkeskommune er i gang med å utarbeide Regional transportplan for Hordaland, som er planlagt vedteke i oktober 2012. Fylkeskommunen disponerar midlar til trafikksikring, der 1 mill kr går til trafikantretta tiltak etter tilskotssøknader. Eit eksempel på tiltak som fekk støtte er Trafikkfaglig samarbeidsutval Nordhordland. Trafikkfaglig samarbeidsutval Nordhordland Trafikkfaglig Samarbeids Utvalg Nordhordland er ein frivillig organisasjon som jobber med trafikktryggleik. TSU består av representanter fra Politi, Ambulanse, Brann og Trygg Trafikk fra Nordhordland. TSU jobber spesielt opp i mot ungdom, og er arrangør av den årlege trafikksikringsdagen for avgangsklassen på vidaregåande på Nordhordland Folkehøgskule. Fokuset er på trafikktryggleik i russetida. Andre arrangement er Redningsdag i Knarvik, Knarvikmila og skolebesøk. Frå russearrangement på Nordhordland Folkehøgskule Foto: Berit Hansen 12

Trygg Trafikk Trygg Trafikk er ein landsdekkande medlemsorganisasjon for det frivillige trafikksikkerhetsarbeidet i Norge. Trygg Trafikk arbeider spesielt med haldningsskapande tiltak for å oppnå best mulig trafikksikkerhet for alle trafikantgrupper. Arbeidet til Trygg Trafikk er spesielt retta mot barn og unge gjennom skulane og Barnas Trafikklubb. Trygg Trafikk har i 2012 utvikla eit dataspel retta mot unge sjåfører frå 16 år og opp. Spelet kan ein finne på: http://reallifeauto.tryggtrafikk.no/ 5. UTRYGGLEIK Meland kommune har i samband med rullering av kommuneplan fått utført ei barnetråkk registrering for Frekhaug sentrum der elevar frå Sagstad skule og Meland ungdomsskule har delteke. Kommunen er også i gang med barnetråkkregistrering for dei andre skulane i kommunen. Elevane som er med på barnetråkkregistreringa har merka av på kart kor dei følar seg trygge og utrygge, og kvifor. Det er fleire plassar elevane ynskjer trafikksikringstiltak fordi dei føler seg utrygge. Den staden som er nemnt av flest i Frekhaugområdet er Fossekrysset. Det vert kommentert at bilane køyrer fort, og det er skummelt å krysse vegen. Elevane ynskjer at det vert etablert eit gangfelt eller overgang/undergang. Andre stader elevane føler seg spesielt utrygge er i sentrumsområde på Frekhaug, og ved ESSO-stasjonen på Mjåtveit. Det er faktorer som høg fart, mange biler og mangel på overgangsfelt som blir nemnt som årsak. I skrivande stund så er det som nemnt berre Meland ungdomsskule og Sagstad skule som er med på registreringa. Ved Meland ungdomsskule er det ikkje registrert utryggleik. Ved Sagstad skule har fleire elevar merka av området rundt av- og påstigningssløyfen, der det blant anna vert sagt aldri sikker på hvor bilene skal, og at det er mange biler. 13

6. REGISTRERINGAR Kapittelet inneheld statistikk om trafikkulukker for perioden 2006-2011. Førre Trafikksikringsplan innehaldt statistikk til og med 2005. Data om ulukker er henta frå Statens vegvesen sitt ulukkesregister (STRAKS). Lesarar bør merke seg at det vanlegvis er ei vesentleg underrapportering av trafikkulukker, og at tala i denne rapporten derfor ikkje kan spegle røyndomen hundre prosent. Kartet på neste side illustrerer kvar ulukkene i perioden 2006-2011 har vore lokalisert, og den mest alvorlege skadegraden i kvar ulukke. Ein ser tydeleg at dei fleste trafikkulukkene finn stad i aksa Flatøy Moldekleiv Frekhaug. Dei tre dødsulukkene i perioden har vore på Flatøy, Frekhaug og Fløksand. Frå tabellen på kartet kan ein sjå at hovuddelen av trafikkulukkene er bilulukker. Det er også ein vesentleg andel MC-ulukker. Heile 19 %. I Hordaland utanom Bergen er dette talet berre 15 %. På same tid er det positivt at Meland ikkje har hatt nokon registrerte fotgjengarulukker. I Hordaland utanom Bergen ligg talet på fotgjengarulukker på 6 %. 14

Figur 1: Kart over trafikkulukker og ulukkesgrad, Meland kommune 2006-2011. Kjelde: Statens Vegvesen 15

15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Lettere skadd Alvorlig skadd Meget alvorlig skadd Drept Figur 2: Skadde og drepne i trafikken i Meland, 2006-2011 Figur 2 viser ei positiv utvikling for Meland kommune der tal på skadde og drepne har blitt redusert i perioden. I førre periode (2001-2005) var talet på skadde og drepne i snitt 11,6 per år. I perioden 2006-2011 har det vore ei positiv utvikling der talet har blitt redusert til 9,7 per år. Dessverre har det vore tre dødsulukker i 2006, 2007 og 2011. I førre periode var det ei. I denne perioden har det også vore fleire meget alvorleg og alvorleg skadde i trafikkulukker, samanlikna med førre periode. Samanlikna med Hordaland utanom Bergen har Meland kommune hatt ein noko høgare andel drepte i trafikkulukker. I perioden 2006-2011 vart 60 personar drepne i trafikken i Hordaland utanom Bergen. 16

40 % 35 % 30 % 25 % 20 % 15 % 10 % 5 % 0 % E39 FV 564 Andre Fylkesveger Kommunal veg Privat veg Skogsveg Figur 3: Kor skjer ulukkene? Det skjer flest ulukker på FV 564, men også ein stor del ulukker skjer på E39. Dette har endra seg frå førre periode der knappe 10 % av ulukkene fann stad på E39, medan over halvparten av ulukkene var på FV 564. Av dei ulukkene som har vore på E39 har omtrent 40 % vore møteulukker, og det er difor svært viktig å få på plass midtdelarar på strekninga. På FV 564 var nesten halvparten av ulukkene utforkøyringar. Eit av delmåla i førre trafikksikringsplan var Vesentleg færre ulukker på Fv 564. FV 564 har i perioden 2006-2011 hatt ei ulukkesfrekvens på 0,15. I førre perioden var ulukkesfrekvensen 0,36. Det har altså vore ei positiv utvikling. Sjølv om det skal leggjast til at dersom ein går inn i tala så ser ein at talet på ulukker er tilnærma uendra, men på grunn av ei sterk auke i trafikk så går frekvensen på ulukkene ned. 17

60 % 50 % 40 % 30 % Meland Hordaland 20 % 10 % 0 % Utforkøyring Møting Kryss Fotgjengar Påkøyring bakfrå Anna Figur 4: Type ulukker i Meland Figur 4 viser at det er uforkøyring som er den vanlegaste ulukkestypen både i Meland og i Hordaland utanom Bergen. Det er framleis på FV 564 at det skjer fleste utforkøyringar. Det har vore ein større andel utforkøyringar i perioden 2006 2011, enn det var i 2001-2005, men ikkje like stor andel ulukker i kryss og ved møting. Eit av måla i Trafikksikringsplan 2007-2010 var ingen fotgjengarulukker på FV 564. Frå statistikken kan ein sjå at det faktisk ikkje har vore registrert ei einaste fotgjengarulukke på vegane i Meland. 35 % 30 % 25 % 20 % 15 % 10 % 5 % 0 % vinter vår sumar haust Me ser frå figur 5 at ulukkene fordeler seg ut over heile året, men at det er flest på våren, og der er det april som utmerkar seg med nesten 18 prosent ulukkene i perioden. I førre periode var det august som var den måneden med flest ulukker i Meland, men er i denne perioden den måneden som det er minst andel ulukker med berre 2 prosent. Figur 5: Ulukker fordelt på årstid 18

30 % 25 % 20 % 15 % 10 % 5 % 0 % Mån Tys Ons Tors Fre Lør Søn Figur 6: Vekedager og ulukker Frå figur 6 ser me at måndag er den dagen i veka som det skjer flest ulukker. Vidare er tida mellom 16-18 det vanlegaste tidspunktet. Dette heng nok saman med det er mange bilar på vegane fordi mange då køyrer heim frå jobb. Lite talmateriale gjer at ein likevel skal vere forsiktig med å trekkje klare konklusjonar utifrå tala som vert presentert. 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % Meland Hordaland 20 % 10 % 0 % Våt veg Tørr veg Snø/isbelagt veg Delvis snø/isbelagt veg Glatt ellers Ukjent Figur 7: Føreforhold Figur 7 viser at dei fleste ulukkene skjer på tørr veg. Relativt få av ulukkene skjer på snø/is/glatt føre. Sjølv om glatt føre gir vanskelegare føreforhold, er det statistisk langt færre dager i året med denne type føre. Frå figur 5 såg me også at det er minst andel ulukker om vinteren, så det kan tenkjast at trafikkantane er meir forsiktige i trafikken på denne tida. 19

70 % 60 % 50 % 40 % 30 % Meland Hordaland 20 % 10 % 0 % Dagslys Mørkt med vegljos Mørkt utan vegljos Tussmørke, skumring Ukjent Figur 8:L ysforhold Figur 8 viser at dei aller fleste ulukkene skjer i dagslys. Ellers har Meland ein høgare andel ulukker i mørke på veger med veglys, enn på veger utan veglys. Dette har nok sin forklaring i at vegane med veglys er meir trafikkerte og difor gjerne er meir ulukkesutsett enn vegane utan veglys. 80 km/t 70 km/t 60 km/t 50 km/t Hordaland Meland 40 km/t 30 km/t 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 % 60 % Figur 9: Fart Figur 9 viser at nesten 60 % av alle ulukker i Meland kommune skjer i 80-sone. Til samanlikning er talet for Hordaland utanom Bergen berre litt over 40 %. 20

7. HANDLINGSPLAN Foreslåtte tiltak i planen byggjer på ei samla vurdering av statistikk om ulukker, barnetråkkregistrering og innspel frå innbyggarane og tiltak frå førre trafikksikringsplan som framleis er aktuelle. Dei ulike tiltaka er kategorisert med omsyn til strategiane i kap 2: Fysiske tiltak på vegnettet Haldningsskapande arbeid og informasjon Rutinar for langsiktig trafikksikring i planarbeidet Dei fysiske tiltaka er også kategorisert etter type veg og tidshorisont dei omfattar. Langtidstiltak krev forholdsvis mykje ressursar, planar og tid til å gjennomførast. Ansvarleg for slike tiltak vil i regelen vere Statens vegvesen og/eller Meland kommune. Strakstiltak er mindre tiltak som ikkje treng ekstraordinære løyvingar eller plangrunnlag, og som kan gjerast raskare. Midlane strekk ikkje til for snarleg gjennomføring av alle dei tiltaka ein ynskjer. Dei siste åra er det avsatt 300 000 kr årleg til trafikksikringstiltak i Meland kommune. På fylkesveger og europaveger er det fylkeskommunale og statlege midlar som skal prioriterast. Med knappe midlar er det vanskelege prioriteringar som må gjerast. Dei innbyrdes prioriteringane er gjort ut frå ei totalvurdering av desse kriteriane: Er staden/strekninga spesielt ulukkesutsett? Er det gitt tilbakemelding på utryggleik på staden? Er tiltaket knytt til skuleveg? Har tiltaket spesiell effekt for spesielle ulukkestypar eller målgrupper som er framheva? Er plangrunnlag og andre ikkje-økonomiske føresetnader for gjennomføring på plass? Er tiltaket kostbart? På fylkesvegene er tiltaka prioritert, medan det på kommunale veger og for dei ikkje-fysiske tiltaka ikkje er gjort ei spesiell prioritering grunna praktiske omsyn, samankobling med anna arbeid i eit område, årlege budsjett e.l. 21