Saksprotokoll Arkivsak-dok. 15/14997 Arkivkode Sakshandsamar Ingrid Strande Handsama av Møtedato Saknr 1 Fylkesutvalet 18.11.2015 140/15 2 Fylkestinget 09.12.2015 48/15 Vedtak av regional plan for vassforvalting i vassregion Vest-Viken 2016-2021 med tiltaksprogram og handlingsprogram Fylkestinget har handsama saken i møte 09.12.2015 sak 48/15 Møtehandsaming Votering Tilrådinga frå fylkesutvalet blei samrøystes vedtatt. Vedtak 1. Jamfør Plan- og bygningslovas 8.4 vedtek fylkestinget følgjande dokument: a. Regional plan for vannforvaltning i vannregion Vest-Viken 2016 2021, dat.2.nov.2015 b. Regionalt tiltaksprogram for vannregion Vest-Viken 2016 2021, dat.2.nov.2015 c. Handlingsprogram for vannregion Vest- Viken 2016, dat. 2.nov.2015 2. Fylkestinget føreset at staten legg vassforvaltingsplanen til grunn for det vidare arbeidet med vassforvalting og at plan- og bygningslova vert nytta som eit sentralt instrument for samordna vassplanlegging. 3.Fylkestinget føreset at statlege styresmakter som ein del av godkjenning av planen, gir ei samordna framstilling av prioriteringar og ambisjonsnivå for statlege sektorars/departement sin eigen oppfølging av planen 4.Fylkestinget føreset at alle styresmakter det angår nyttar planen som grunnlag for gjennomføring av tiltak, budsjettering og enkeltvedtak 5. Fylkestinget ber fylkesrådmannen vurdere ressursbehov for oppfølging av planen ved handsaming av årleg budsjett.
6. Fylkestinget i Telemark viser til fylkeskommunens ansvar for samfunnssikkerhet og beredskap og til nasjonale hensyn knyttet til fornybar og regulerbar kraftproduksjon, samt regionale hensyn til flomdemping. 2
Arkivsak-dok. 15/14997-1 Sakshandsamar Ingrid Strande Saksgang Møtedato Fylkesutvalet 18.11.2015 Fylkestinget 09.12.2015 Vedtak av regional plan for vassforvalting i vassregion Vest-Viken 2016-2021 med tiltaksprogram og handlingsprogram Forslag frå fylkesrådmannen: 1. Jamfør Plan- og bygningslovas 8.4 vedtek fylkestinget følgjande dokument: a. Regional plan for vannforvaltning i vannregion Vest-Viken 2016 2021, dat.2.nov.2015 b. Regionalt tiltaksprogram for vannregion Vest-Viken 2016 2021, dat.2.nov.2015 c. Handlingsprogram for vannregion Vest- Viken 2016, dat. 2.nov.2015 2. Fylkestinget føreset at staten legg vassforvaltingsplanen til grunn for det vidare arbeidet med vassforvalting og at plan- og bygningslova vert nytta som eit sentralt instrument for samordna vassplanlegging. 3.Fylkestinget føreset at statlege styresmakter som ein del av godkjenning av planen, gir ei samordna framstilling av prioriteringar og ambisjonsnivå for statlege sektorars/departement sin eigen oppfølging av planen 4.Fylkestinget føreset at alle styresmakter det angår nyttar planen som grunnlag for gjennomføring av tiltak, budsjettering og enkeltvedtak 5. Fylkestinget ber fylkesrådmannen vurdere ressursbehov for oppfølging av planen ved handsaming av årleg budsjett. Bakgrunn for saka: Utarbeiding av regional vassforvaltingsplan er initiert av staten jamfør plan- og bygningslova 8-1, 2. ledd. Vassforvaltingsplanen er utløyst av plikta etter EØS-avtalen og Norge si innleming av EU sitt vassdirektiv gjennom «Forskrift om rammer for vassforvalting» (vassforskrifta). Planarbeidet vert styrt både etter Plan- og bygningslova og vassforskrifta. Formålet med regional vassforvaltingsplan er å fastsette miljømål for å sikre mest mogleg heilskaplege måtar å ta vare på og å bruke vassførekomstane i regionen berekraftig. Målet er å oppnå god eller særs god miljøtilstand i alle vassførekomstar over tid og innan 2033. Vassdirektivet er eit miljødirektiv. Norge har valt plan- og bygningslova (Pbl) som planverktøy best egna for å vurdere vassmiljøet i eit heilskapleg regionalt perspektiv. Godt vassmiljø handlar ikkje berre om økologiske parametrar, men også heilskapen i samfunnsverdiar knytt til vatnet sin gode miljøtilstand. Ved bruk av Pbl oppnår ein samordna vassplanlegging slik EUs vassdirektiv krev. Dette av di det er gjensidig binding mellom 1
2 vassressursplanlegging og generell samfunns- og arealplanlegging. Vassforvalting krev samordning mellom sektorar og mellom ulike forvaltingsnivå lokalt, regionalt og nasjonalt. I regionalt planarbeid er det ei føresetnad at synet til kommunane er innarbeidd og at regional plan handsamar spørsmål som er viktig for kommunane. Kommunane har hatt ei sentral rolle i planarbeidet. Saksopplysningar: Vassregion Vest-Viken omfattar 10 % av Norges areal og husar samstundes 1/4 av landets befolkning. Regionen er delt inn i 18 vassområde etter nedbørfelt, og omfattar heilt eller delvis 75 kommunar i 8 fylke. Vassregion Vest-Viken har mesteparten av areala i dei 4 «kjernefylka» Telemark, Vestfold, Buskerud, Oppland. Regionen har også areal i «randfylka» Akershus, Sogn og Fjordane, Hordaland og Aust-Agder. Buskerud fylkeskommune er vassregionstyresmakt. Vassområda i Vest- Viken er - (dei som heilt eller delvis ligg i Telemark er sett i kursiv): Aulivassdraget, Aust-Telemark, Breiangen vest, Drammenselva, Eikeren, Hallingdal, Horten-Larvik, Kragerøvassdraget, Lierelva, Midtre Telemark, Numedalslågen, Randsfjorden, Siljan Farris, Simoa, Skien- Grenlandsfjordene, Tokke Vinje, Tyrifjorden og Valdres. Delar av vassregion Vest-Viken (Tokke/Vinje, Børsesjøvassdraget, Numedalslågen og Liervassdraget) var med i ein pilotfase i perioden 2010-2015. For desse områda er forvaltingsplanen 2016-2021 ei rullering av gjeldande forvaltingsplan 2010-2015, godkjent ved kgl.res. 11.juni 2010. Vassområda har utarbeidd tiltaksanalysar. Desse er bakgrunnsdokument for vassforvaltingsplanen med tiltaksprogram. Heile vassregionen dekkjer eit areal på 39.000 km2. Telemark sin del av dette er 12.795 km2. Alle kommunar i Telemark har vatn i Vest-Viken med unnatak av Fyresdal (høyrer til Agder vassregion) I regional planstrategi for «Bærekraftige Telemark 2012-2016» er vassforvaltingsplaner ført opp under prioriterte tema til regionale planar. Planens handsaming og verknad Regional vassforvaltingsplan med regionalt tiltaksprogram vert vedteken som regional plan i 8 fylkeskommunar jfr. plan- og bygningslova 8-4 og med dei særreglar som følgjer av vassforskrifta. Vedteken regional vassforvaltingsplan skal til godkjenning i Klima- og miljødepartementet. Eventuell usemje om planen skal leggjast fram for departementet for endeleg avgjersle. I vassregionutvalet (VRU) den 6. oktober 2015 vart det fremma usemje frå NVE knytt til miljømål, vasskraft og vassføring. Usemja følgjer saka som vedlegg.(sjå også under punkt usemje om planen). Den framlagte regionale vassforvaltingsplanen, vedtaka i respektive fylkesting og den sentrale godkjenninga utgjer til saman godkjent forvaltingsplan. Regionalt tiltaksprogram skal ikkje til godkjenning i departementet. Planen gjeld for 2016-2021 og skal rullerast kvart 6.år fram til 2033. Vedtatt vassforvaltingsplan skal leggjast til grunn for regionale organ sin verksemd og for kommunal og statleg planlegging og verksemd i regionen (Pbl 8-2 og vassforskrifta 29, siste ledd). Planen bidreg til å samordne og gje retningsliner for arealforvalting på tvers av kommune- og fylkesgrenser. Etter at planen er godkjent, er det sektorane som skal planlegge, finansiere og gjennomføre dei tiltaka dei finn føremålstenleg for å nå miljømåla. Sektorstyresmakter og kommunar nyttar då gjeldande sektorlovverk til å vurdere tiltak som er foreslått i planen og samfunnsnytten av å gjennomføre dei. Vedtatt vassforvaltingsplan er altså ikkje vedtak om tiltak etter sektorlovverket og som regulerer ei gitt påverknad/ verksemd. Planen synleggjer miljøproblematikk og peiker på moglegheiter for å rette opp i dette gjennom felles og heilskapleg vassforvaltning.
3 Plandokument Planen har tre dokument: 1. Regional plan for vannforvaltning for vannregion Vest- Viken 2016-2021, dat.2.nov 2015 Planen er eit oversiktsdokument på regionalt nivå. Planen gjer greie for miljøtilstand i vassførekomstane og dei miljømåla ein ynskjer å oppnå innan visse tidsfristar. Dessutan har planen ei oppsummering av tiltak som er foreslått i tiltaksprogrammet. Planen legg ambisjonar i høve til korleis vassmiljøet og vassressursane bør forvaltast i eit langsiktig perspektiv. Planen peiker på dei viktigaste utfordringane ein har jamfør å oppnå miljømåla. 2. Regionalt tiltaksprogram for vannregion Vest- Viken 2016 2021, dat. 2.nov. 2015 Tiltaksprogrammet er ei oppsummering av miljøpåverknader og inneheld framlegg om tiltak som ein meiner bør setjast i verk for å oppnå god eller særs god miljøtilstand i vatnet. Fullstendig oversikt over påverknader og tiltak er å finna på den nasjonale vann-databasen www.vannnett.no (sjå også nedanfor om denne databasen) 3. Handlingsprogram for vannregion Vest- Viken 2016, dat. 2.11.2015 Handlingsprogrammet (Pbl 8.1) legg til grunn kva for oppfølging det er behov for i 2016 og kva for vidareføring som er aktuelt i 2017 og 2018. Plan- og prosessarbeid og tiltak innanfor fylkeskommunen sine ansvarsområde vil krevje ressursar. Det er også foreslått oppfølgingsarbeid som høyrer innunder kommunalt og statleg ansvarsområde. Dette av di dei er sentrale i høve til planen sine mål. Vedtatt handlingsprogram har som følgje at det må settast av både økonomiske og personellmessige ressursar. www.vann-nett.no- nasjonal database for vassmiljø. Vann-Nett er ein nasjonal database som staten har laga for å måle og halde greie på utvikling av vasskvalitet. Her vert vassmiljødata lagt inn. I tillegg til vassforvaltingsplanen og tiltaksprogrammet er Vann-Nett eit viktig verktøy i arbeidet med heilskapleg vassforvalting. Miljøtilstand og forslag til tiltak vil endre seg avhengig av kva for tiltak som vert gjort og kva overvaking viser i den enkelte vassførekomsten. Miljøtilstand og tiltak som går fram av vassforvaltingsplan med tiltaksprogram er på mange måte eit «augeblikksbilete». Planprosess Vassregionstyresmakta Buskerud fylkeskommune har leda plan- og prosessarbeidet i Vest- Viken og har stått for utarbeiding av planen i samarbeid med fylkeskommunane i vassregionen, vassområda og vassregionutvalet (VRU). VRU er representert med sektorstyresmakter, fylka og kommunane. Ei politisk styringsgruppe med to politikarar frå kvart av dei 4 kjernefylka har arbeidd med å vurdere og prioritere dei miljø-utfordringane som er viktigast å ta tak i i Vest- Viken i 2016-2021 Planprogram vart fastsett i fylkesutvalet i Telemark 22.11.2012, sak 112/11. Gjennom planprosessen har det vore ei midtvegshøyring der vesentlege vassforvaltingsspørsmål i regionen har vore drøfta. Prosessen med vesentlege vassforvaltingsspørsmål og tiltaksanalysane for vassområda i Vest- Viken er viktig grunnlag for planen. Kommunane som har tatt på seg å leie vassområda har hatt ei stor rolle saman med fylkesmennene i å finne ut korleis miljøtilstanden i vatnet er, og kva som kan gjerast for å få til forbetringar der vatnet har dårleg miljøtilstand. Forvaltingsplanen med tilhøyrande tiltaksprogram og handlingsprogram har vore på høyring i perioden 1. juli 2014 t.o.m. 31. desember 2014. Delar av planen var på 2. gongs høyring i perioden 20. mai t.o.m. 14 juli 2015. Bakgrunnen for ei 2. gongs høyring (4 kapittel) var særleg endringar knytt til miljømål. Miljømål er noko av det viktigaste i forvaltingsplanen. Vassregionstyresmakta såg det som viktig å sikre at endringar knytt til desse vart tilstrekkeleg belyst før endeleg vedtak av planen i fylkesting og godkjenning i departement. Innspel til planen På nettsida www.vannportalen.no/vestviken/ finst høyringsdokument, innspel frå høyringane og oppsummering av innspela. I 1. høyring kom det inn 117 innspel og i 2. høyring 59 innspel. Fleire av innspela blir det arbeidd vidare med fram til og i neste planperiode. Plandokument blei drøfta i
4 vassregionutvalet (VRU) på møte den 6. oktober 2015. Regional referansegruppe med medlemmar frå friviljuge lag og organisasjonar var invitert til dette møtet. Gjennom dialog i Vassregionutvalet (VRU) har ein lukkast med å oppnå størst mogleg grad av semje om planen. Usemje om planen Ei sektorstyresmakt (NVE) er usamd i delar av planen. NVE meiner at vassregionen ikkje har underbygd godt nok/og-eller har bruka feil grunngjeving for si regionale prioritering av kva for regulerte vassdrag som bør få auka vasslepp og/ eller endra manøvrering av magasina når konsesjonsstyresmaktene skal handsame dei for revisjon. NVE meiner vassregionen ikkje har halde seg til nasjonale føringar frå Klimaog miljødepartementet og Olje- og energidepartementet (Rapport 49:2013 «Vannkraftkonsesjoner som kan revideres innen 2022 Nasjonal gjennomgang og forslag til prioritering» og brev frå OED/ KLD av 24.1.14). http://www.vannportalen.no/regelverk1/brev-og-foringer/nasjonale-foringer-for-regulertevassdrag/ NVE meiner óg at vassregionen ikkje kan sette høgare miljømål enn godt økologisk potensiale (GØP) for dei sterkt modifiserte vassførekomstane. Miljødirektoratet (M.dir) har i sitt innspel til planen meint at ambisjonane bør vere å oppnå god økologisk tilstand (GØT) også i fleire av vassførekomstane som er påverka av regulering. M.dir seier óg at «Vest- Viken sine forslag til innkalling til konsesjonering eller omgjøring virker vel begrunnet» og at planen er eit «gjennomarbeidet forslag for prioriteringer av aktivitet i regulera vassdrag i regionen..». Politisk styringsgruppe i Vest- Viken (8 politikarar-2 frå kvar av kjernefylka) har i møte 6.10.2015 rådd til at dei prioriteringane og dei miljømåla som er sett i planen vert oppretthalde. Dette er lokalt forankra gjennom den planprosessen som har vore. I Telemark er det vassdragsreguleringane Dalaåi/Rukkeåi og Bitua i Tokke-Vinje reguleringa, Hjartdøla og Mår/Gøyst reguleringa som vassregionen har priortert høgare for revisjonshandsaming innan 2022 enn det staten meiner. Innspel om slik prioritering er komen frå kommunane Tokke, Vinje, Hjartdal og Tinn. Dessutan meiner vassregionen at Skotfoss/Eidet, kraftverka til Løvenskiold-Fossum, Skarsfoss og Måna bør innkallast for konsesjon ved bruk av 66 i vassressurslova. Kommunane Skien, Porsgrunn og Tinn har gitt innspel til planen om at slik innkalling bør skje. Fylkesmannen har allereie fremma krav om innkalling av Skotfoss. Fylkesmannen i Telemark stør vassregionen si prioritering utifrå miljøfagleg synspunkt. Telemark har ei årlig vasskraftproduksjon på ca. 11,9 TWh. Basert på dei prioriteringane planen for Vest- Viken legg til grunn for auka vasslepp, er produksjonstapet i Telemark vurdert til å utgjere ca. 1,5 %. I overslaga er ikkje tatt med auka vasskraftpotensial på grunn av klimaendringar (sjå http://publikasjoner.nve.no/rapport/2015/rapport2015_85.pdf) Usemja vert avgjort ved godkjenning av planen i departementet. Kva seier planen? Påverknad I Telemark sin del av Vest- Viken er ca. 35% av vassførekomstane i risiko for ikkje å oppnå god eller svært god miljøtilstand i perioden 2016 2021. Dei 65 % som er «friskmelde» skal beskyttast slik at dei opprettheld den gode tilstanden dei er i. Vassdragsregulering er ei av dei største utfordringane. Andre utfordringar er avlaup frå spreidd busetnad og frå kloakkreineanlegg, avrenning frå landbruk, frå tette flater i byer/tettstader/industriområde, framande arter, ureina sediment og eutrofiering i kystvatn (høge konsentrasjonar av næringssalt). Langtransportert ureining som bla. fører til forsuring er framleis eit miljøproblem sjølv om kalking gjennom mange år har hatt god verknad. I fleire av elvane, bekkane og vatna er det ph-verdien som er den faktoren som slår ut på om miljøtilstanden er god eller ikkje. I tillegg til kalking er det internasjonalt samarbeid på statleg nivå som trengst for å kunne redusere utslepp av svovel- og nitrogenforbindingar ytterlegare.
5 Figuren viser vassførekomstar i risiko og i ikkje risiko i vassområda i Telemark. Grunnvatn er ikkje med i grafen. I Telemark er 13 førekomstar av grunnvatn sett i risiko, mens 6 ikkje er i risiko. Grunnvatn er ikkje godt nok undersøkt i denne planperioden, då staten ikkje har eit godt nok kartleggingsregister for grunnvatn enda. Dette er noko det vert arbeidd vidare med i neste planperiode. Vasskraftreguleringar har stor verknad på miljøet i vatna og elvane i Telemark. Mange av desse vassførekomstane er karakterisert som sterkt modifiserte (SMVF) og der miljømåla er å oppretthalde dagens tilstand i denne planperioden. Gjennom vilkårsrevisjonar og eventuelle friviljuge avtaler med regulant kan ein på litt sikt om mogleg bøte på nokre av miljøproblema. Dette vert teken opp att ved rullering av planen. I Tokke- Vinje vassområde og i Siljan-Farris-vassdraget har ein allereie komen langt med å betre miljøtilstanden ved at kommunane samarbeider med regulant om friviljuge tiltak. Forholdet mellom kraftproduksjon og miljøomsyn er samfunnsspørsmål der kost/nyttevurderingar er viktige. Vassforskrifta seier at samfunnsnytten av tiltak skal vurderast opp mot kostnadane av tiltaka. Når regulerte vassdrag skal reviderast, vil vassforvaltingsplanen gje viktige insitament i forhold til reviderte miljøvilkår og kostnadane/samfunnsnytten ved å gjennomføre dei. Miljømål Vassforskrifta definerer miljømål jfr. vasskategori og type. Innsjøar, elvar og kystvatn skal ha minst god økologisk og kjemisk tilstand (standard miljømål). Grunnvatn skal ha minst god kjemisk og kvantitativ tilstand. Miljømåla skal i utgangspunktet vere nådd før 2021.
6 234 naturlege vassførekomstar i Telemark er i 2015 vurdert til å vere i risiko for ikkje å oppnå standard miljømål om ein ikkje sett inn tiltak. I kvar planperiode fram til 2033 er sett mål om kor mange av vassførekomstane som skal nå miljømåla. For den eine av dei to vassførekomstane som er i særs god tilstand i 2015 er det usikkert om dei foreslegne tiltaka gjer at den vil oppretthalde denne tilstanden. Det er difor den kommer i god tilstand i 2021 og får eit mindre ambisiøst miljømål. Sterkt modifiserte vassførekomstar (SMVF). Dette er vassførekomstar som har blitt vesentleg fysisk endra for samfunnsnyttige formål som til dømes kraftproduksjon, drikkevatn, landbruk, skipsfart/hamnar, flomvern og liknande. Av vassregion Vest- Viken sine 3738 vassførekomstar er 460 av dei sett som SMVF. Av Telemark sine 1307 vassførekomstar i Vest-Viken er 213 sett som SMVF. For den enkelte vassførekomst er det sett miljømål "godt økologisk potensiale" (GØP) eller «god økologisk tilstand» (GØT) som for naturlege vassførekomstar. Dette skal vurderast på nytt når vassforvaltingsplanen skal rullerast. Det er vassregionstyresmakta i samarbeid med vassregionutvalet og kommunane som avgjer kva for vassførekomstar som vert sett som sterkt modifisert. Det er desse organa som har ansvar for å utarbeide miljømål. I praksis har dette vore eit samarbeid mellom fylkesmennene, vassområda, vassregionstyresmakta, fylkeskommunane, Miljødirektoratet og NVE.
7 For dei 213 sterkt modifiserte vassførekomstane i Telemark, har ein som mål at ein gjennom tiltak i kvar planperiode fram til 2033 kan betre miljøtilstanden slik at ein i 2033 berre har att 38 SMVFvassførekomstar som får varig unntak frå å oppnå god miljøtilstand. Prioriteringar i vassregion Vest- Viken. Vassregionen meiner følgjande saksfelt krev særleg merksemd i perioden 2016-2021: Kunnskapsgrunnlaget Jordbruket Avlaup Vasskraftproduksjon Forureina sediment i sjøområda Langtransportera ureining Naturgrunnlag/økologi Miljøforholda i Ytre Oslofjord Sektorstyresmakter som har andre miljøproblem må arbeide med deira utfordringar sjølv om regionen meiner det bør vere mest merksemd på dei områda som er nemnt over. Lokalt kan det vere andre utfordringar, noko som går fram av tiltaksanalysane. Vurdering frå fylkesrådmannen: Den regionale planen for vassforvalting i vassregion Vest- Viken med tiltaksprogram og handlingsprogram gir føringar for arbeid med å beskytte og betre vassmiljøet i regionen. Dette er eit stort og nytt nasjonalt arbeid med fokus på heilskapleg vassforvalting etter nedbørfeltinndeling og på tvers av kommune- og fylkesgrenser. Sjølv om arbeidet er komplisert og krev nye måtar å samarbeide på, er dette eit miljøarbeid med meining for all samfunnsverksemd. Det er viktig å halde fram med arbeidet, styrke heilskapleg vassforvalting i planperioden og arbeide langsiktig fram mot 2033 då måla om god miljøtilstand i alt vatn skal vere nådd slik det mellom anna vart drøfta og vedtatt i fylkesutvalet 21.05.2015 sak 60/15 (Vidareføringorganisering i Vest-Viken vassregion). Det synest naturleg å nytte plansystemet i plan- og bygningslova aktivt for å samordne vassplanlegginga slik vassdirektivet krev. Vassressursane har stor betyding både for næringsutvikling og verneoppgåver. Arbeidet er ressurskrevjande, og føreset at alle aktørar følgjer opp jamfør sitt ansvar. Dette må også synleggjerast i statlege styresmakter si oppfølging av forvaltingsplanen, og i statlege budsjett. Kost/nytte Ved 2. gongs høyring vart det synleggjort kostnadstal for tiltak som sektorane hadde lagt fram til då. Gjennomgangen viste at ein ikkje har nok tal eller vurderingar på kostnad/ samfunnsnytte av mange av dei tiltaka som sektorane har foreslått. Det ein likevel ser av plandokumenta, er at særleg kommunal sektor (vatn/avlaup og landbruk) vil få ei stor utfordring framover i å utbetre leidningsnett og reineanlegg. I tillegg har kommunal landbrukssektor også utfordringar. Sjølv om det er mykje å rydde opp i, har begge desse sektorane gjennom mange år arbeidd aktivt for å betre miljøtilstanden i vassdraga. Med klimaendringane vil utfordingane ikkje bli mindre Økonomi Det følgjer av vassforskrifta at den sektor som har eit forvaltingsansvar også har ansvar for å følgje opp med tiltak. Fylkeskommunen har plan- og prosessansvar og eit særleg ansvar for å få til samhandling og å kunne sjå utfordringar og moglegheiter i samanheng. Arbeidet i Telemark fylkeskommune har så langt vore utført med eigne personellressursar og ved økonomisk styrking og stimulering av arbeidet i vassområda og i vassregionen. Fylkeskommunen har saman med dei andre fylkeskommunane bidrege til å innhente og formidle kunnskap mellom anna gjennom prosjekt og konferansar som til dømes: Hav møter Land (2013), Havkonferanse (2014), forelesingar i vassforvalting v. høgskulen i Telemark. Gjennomsnittleg er det til vassforvaltingsarbeidet i Telemark fylkeskommune bruka omlag kr. 430.000,- kvart år i perioden 2010-2015.
8 Fylkesrådmannen tilrår fylkestinget å vedta innstillinga. Likelydande innstilling vert fremma i dei andre 7 fylkestinga som høyrer til vassregion Vest- Viken Vedlegg: Regional plan for vannforvaltning i vannregion Vest- Viken 2016-2021, dat.2.nov.2015 Regionalt tiltaksprogram for vannregion Vest- Viken 2016-2021, dat.2.nov.2015 Handlingsprogram for 2016. Regional plan for vannforvaltning for vannregion Vest- Viken 2016-2021, dat. 2.nov.2015 Brev frå NVE dat. 14.10.2015 Vedlegga finst her: www.vannportalen.no/vestviken/