Utgåve 2, 11. november 2009 Tung start for SkoleArena I haust har Volda Vidaregåande skule fått eit nytt fråværssystem, SkoleArena. Det har vore mange klager og mykje frustrasjon knytta til dette. side 4, 5 og 6. Tid for lesing Veteranen Arvid Skriv dagbok på nett I skulebiblioteket finn du eit stort utval i bøker, filmar, lydbøker og tidsskrift. Kom til biblioteket for å lese, gjere lekser eller for å slappe av. side 3 Han har jobba 31 år på Volda vidaregåande, og er skulens veteran. Arvid Mundal har ikkje tenkt å gi seg med det første. Les portrettintervju på side 8,9 og 10. Blogging har i det siste blitt meir og meir populært. Mange på skulen har hengt seg på trenden. side 7
Her kjem vinteren Kleda blir tjukkare, blada blir brune, julebrus står i butikkhyllene og folk byrjar leite etter ballkjolar: hausten er her. Det merkast òg på skulen at vinteren står for dør. Folk skiftar ut Converse-skoa sine, nervane til heildagsprøvene inntek kroppen og ein startar planlegginga til tidenes Vardefest. Denne tida kan vere eit stressmoment for alle og ein kvar, med tanke på at òg jula krev sitt; julegåver, rydding og pynting. Men då er det viktig å ikkje gløyme at jula er til for å glede andre og gjer noko bra for dei som ikkje har SK IV LESARINNLEGG Vi vil vite dine meiningar om skulenkvardagen og det du er opptatt av. det like godt som deg sjølv. Det treng nødvendigvis ikkje vere så stort for å glede eit anna menneske. Gi ein venn ein varm klem i desse kalde tider, samle inn pengar under OD-dagen, blogge om urettferdigheit, arrangere events på facebook, gi ansiktet ditt til InvolveYourself-kampanja eller lære ein på skulen å bruke SkoleArena. Alt dette er ting du kan lese meir om i denne utgåva av Pause, i tillegg til portrettintervju med Arvid Mundal, eit innlegg om biblioteket og tvangstankar elevar på skulen har. Leserinnlegg skal vere kort, rett på sak, argumenterande, positivt eller negativt. Du kan òg sende helsingar, bilete, tilbakemelding på avisa og tips til saker du vil lese om i neste utgåve. Så håper eg du tek deg ein pause og les skuleavisa, og kosar deg med lesestoffet. Om det ikkje fell i smak, så kan du fortelje oss kva DU vil lese om i neste utgåve, for det er ingen som er like enkle å få tak i som oss, du kan sende oss ein mail (pauseavis@gmail.com), ringe oss, spame oss på facebook, ta deg ein joggetur til nedre bygg eller forstyrre oss i kantinekøa. Redaktør, Espen Andrè Breivik Helsingar Vi vil gratulere den søte bestevenninna vår Nina Moen med 18årsdagen, som var 31.oktober! Håper du hadde ei super bursdagsfeiring. Vi er kjempe glad i deg! Helsing resten av firkløvaren ;) www.pause.volda.vgs.no pauseavis@gmail.com Redaksjonen ansvarleg lærar: Dace D. Ose Espen Andrè Breivik, Sandra Therese Haugen, Alise Stokseth Rætta, Hannah Miriam Kolås, Linda Nordstrand, 2 Ingrid Beate Foldal, Ingvild Marie Velsvik, Maris Mänd, Ingrid Telset Heltne,
Ein stad å vere og ein stad å lære! Ned den korte trappa til høgre for kantina og ti meter rett fram finn du ei dør som fører deg til skulebiblioteket. Går du inn den døra blir du møtt av ei alltid smilande og hjelpsam Heidi Holen, som er bibliotekar ved skulen. I dette lokalet med store vindauge i retning mot sjøen kan alle tilsette og elevar ved skulen komme for å nytte seg av det store utvalet biblioteket har å by på. Biblioteket satsar på å ha skule- relatert stoff i form av skjønnlitteratur, faglitteratur, lydbøker, musikk, filmar og tidsskrifter. Heidi presiserer at det er viktig at folk veit at biblioteket og satsar på fritidslesing. - Her er også litteratur til kos. Noko for ein kvar smak Her er noko for ein kvar smak og for ei kvar studieretning kan Heidi fortelje. Alle studieretningane skal kunne bruke biblioteket, så ho kjøper difor inn stoff som er relatert i forhold til dei. Ho går bort til den lange hylla i det eine hjørnet i rommet for å vise eit døme på dette. Ho tek fram bladet Digital foto, og seier at dette til dømes er relatert i forhold til medium og kommunikasjon. Heidi ynskjer at både lærarane og elevane burde bli flinkare til å benytte seg av dette tilbodet. Ho hjelper gjerne til om det er noko stoff lærarane eller elevane treng i undervisninga, og om biblioteket på skulen ikkje har akkurat den boka eller filmen vedkomande ynskjer, fortel ho at bibliotek landet over fungerar som ei stor familie - V i h j e l p k v a r a n d r e. Viktig med fleire kjelder Er du ein av dei som aldri besøker biblioteket, fordi du føler at du finn alt du treng av informasjon på internett, burde du kanskje revurdere dette. Heidi er sjølv ein av dei som bruker internett flittig, men å bruke fleire kjelder er svært viktig seier ho, og forklarer kvifor. Heidi Holen fortel at ho har fått inn mange nye bøker i haust. Blant anna kan ho tilby Lucifers evangelium av Tom Egeland. Dette er ei bok som har fått mykje bra kritikk. Alt er systematisk plassert i forhold til kategoriar, namn på forfattar og tal. - Når ein tar vidare utdanning krev lærarar at ein bruker kjelder frå ulike medium. Då held det ikkje å kun bruke internett som medium. Når ein slår opp i ei bok i ei innhaldsliste finn ein gjerne ord som er relevant i forhold til eit emne. Om ein hadde søkt på internett er det ikkje sikkert at ein hadde kome på desse orda. Så det ein finn av informasjon på internett er ofte svært tilfeldig, alt ettersom søketeknikken til vedkomande er god eller dårleg. Har du tips? For å tilpasse seg målgruppa er Heidi interessert i å få tips om kva du synest ho bør kjøpe inn av bøker, filmar, musikk eller lydbøker. For å finne ut om biblioteket allereie har til dømes boka du ynskjer å benytte deg av, kan du søke i søkefeltet på heimesida til biblioteket som du finn både på Fronter og skulen si nettside. Du kan også spørje Heidi direkte. Ein kan kome til biblioteket for å slappe av med venar, låne bøker, filmar og lydbøker eller gjere lekser på grupperomet ved sidan av biblioteket som blir nytta som lekse- og leserom. Biblioteket er ein stad å vere og ein stad å lære, seier Heidi med eit stort smil om munnen. Ingvild Marie Velsvik 3
Tung start for SkoleArena I haust har Volda vidaregåande blitt pålagt eit nytt fråværsysstem av fylket. Det har vore mange klager og mykje frustrasjon rundt dette fråværssystemet, både frå lærarane og elevane. Mange opplever det nye systemet som innvikla og vanskeleg å få oversikt over. SkoleArena er eit datasystem for registrering og uthenting av informasjon for grunn- og vidaregåande skule. Det gir faglærarar og kontaktlærarar moglegheita til å registrere og hente data frå det skuleadministrative systemet 24 timer i døgnet. Rektor ved skulen, Margaret Alme, seier ho forstår frustrasjonane rundt SkoleArena, men ho meiner problemet er at ein ikkje kan systemet skikkeleg. -Kvar gong ein startar på noko nytt så skal avlære det gamle og så skal du lære det nye, og det kan vere vanskeleg. Eg trur veldig mykje av frustrasjonen kjem av at vi ikkje kan å bruke det. Eg trur vi er like intelligente her som på andre skular, dei klarer godt å bruke det der, så då skal vi klare å bruke det her også, seier Margaret. Dårleg Innføring Margaret meiner det har vore alt for dårleg innføring av Skole- Arena, og at dette er noko dei burde ta sjølvkritikk for. -Då skulen skulle innføre Skole- Arena undervurderte vi problemet, og det er kanskje det dummaste vi gjorde. Det synest eg vi skal ta sjølvkritikk for. Vi trudde at vi hadde så god oversikt at vi tok det mykje lettare enn det vi har gjort, og dei mentale førebuingane var ikkje gode nok, seier Margaret. 4 Tidlegare brukt For eit par år sidan vart det bestemt at ein skulle gå over til SkoleArena, fordi det kobla mot det administrative systemet som skulen hadde frå før. Det hadde også ein del funksjonar som gjorde at det var mykje meir kompatibelt, men skulen gjekk etter kvart tilbake til Fronter. -Det var ein del feil og manglar med SkoleArena då, og frustrasjonane var store den gongen òg. Vi valde difor å gå tilbake til Fronter i staden for å ta kampen den dagen. Det burde vi kanskje gjort når vi ser kva vi veit i dag, fortel Margaret. Ny læringsplattform I dag brukar skulen fortsatt Fronter som læringsplattform der vi får utdelt lekser og informasjon, men det er ikkje sikkert den vil bli verande på lang sikt. -Det finst ein elektronisk læringsplattform som heiter It s Learning, som mange fylker brukar. Det har vore snakk om at skulen kanskje skal skifte ut læringsplattformen som vi brukar i dag, og då kan det skje at vi må skifte til It s Learning fordi det blir vurdert som billigare og betre, seier Margaret. Komen for å bli Sjølv om mange lærarar og elevar grammar seg over SkoleArena, kjem ikkje skulen til å gå tilbake til Fronter. Fylket har sagt opp avtalen, og er ikkje interesserte i å betale for det meir. -Det er heilt uaktuelt å gå tilbake til Fronter. Vi er eigde av fylkeskommuna, og vi er ein del av eit stort konsern. Vi må klare å innrette oss etter dei bestemmelsane dei gjer. SkoleArena er komen for å bli, og vi må berre gjere det beste ut av det, avsluttar ho. Rektor Margaret Alme seier at ho også har problem med å mentalt omstille seg til SkoleArena, men at det er noko vi alle berre må lære oss. Positiv innføring ved Ulstein vidaregåande Skule På Ulstein vidaregåande vart Skole Arena innført for to år sida. Der var innføringa langt meir positiv enn her ved skulen. Tor Petersen som er assisterande rektor ved skulen fortel at motagelsen var god frå fyrste stund. - Både lærarar og elevar opplevde omsetjinga som ei forbetring frå fråværsføringa i Fronter, og vi har ikkje fått nokon klager verken frå elevar eller lærar. Eg tykkjer SkoleArena fungerer bra fordi det er intuitivt greit å forstå. Det er viktig for oss at elevane kan ha ein dialog med lærarar og kontaktlærarar, og sjøl kan føre sitt eige fråvær. SkoleArena har også ein vurderingsmodul som fungerar godt. Tekst: Ingrid Beate Foldal Foto: Ingrid Telset Heltne
Olav Myklebust: - Kvifor nytt system? Olav Sandanger Myklebust sit som tillitsvalt for norsk lektorlag ved Volda vidaregåande, der dei har SkoleArena som ei sak, eit nytt fråværsystem på skulen som har skapt frustrasjon. Myklebust stiller spørsmål til kvifor gå over til SkoleArena når vi har hatt eit så bra og gjennomarbeida system som Fronter? Vi veit at når ein innfører nye dataprogram blir det alltid litt frustrasjonar, fordi det er vanskelig å setje seg inn i nye ting. Så litt problem og slikt blir sett på som naturleg. Fronter er tilpassa skulereglementet med forskjellige koder for forseintkomingar og avtalt fråvær Pilotskular Før alle skulane vart pålagde å bruke SkoleArena, testa dei systemet ved ulike «prøveskular». - Det vi er litt usikre på, er om desse skulane har brukt vanlege papir protokollar, og så skrifta til SkoleArena. Skole- Arena blir då sjølvsagt betre, enn på papir, fortel Myklebust. Karakterar I SkoleArena får ikkje elevane delkarakterar lenger frå prøver og liknande, slik som dei gjorde på med rektor, så det var på ein måte skreddarsydd. Vi manglar også den gode oversikta som viste fråværet til kvar enkelt elev, vi føler vi går to steg tilbake, seier Myklebust. Fronter. Ikkje før seint på hausten fekk lærarane vite at dei har moglegheita til å føre det digitalt, men mangla opplæringa i korleis dei skal gjere det. - Lærerane skulle vente med å føre delkarakterar fordi det kom ein ny modul. Dermed har delkarakterane blitt ført på papir, slik at elevane ikkje har fått fråværet digitalt. For elevane er det viktig at dei får undervisningsvurderingane på ein oversiktleg plass, seier Myklebust. Kvifor skulearena? Dei seier grunnen til at vi har gått over til SkoleArena er at det administrative systemet er meir kompatibelt med SkoleArena, og det er lettare å få informasjon over til det administrative systemet. Ein av grunnane er at det også er billigare. Fylket vil gjerne ha fråværsføring og karaktersetting på ein annan plass en Fronter, dei vil ha Fronter avskildt frå fråvær. Tidsbruk Ein må ta høgde for at det tek veldig mykje tid å setje seg inn i eit nytt system. Dette tek mykje Kva tykkjer du om SkoleArena? Olav Myklebust spør kvifor vi går over til eit nytt system når vi har hatt eit så bra system som Fronter. energi som kunne blitt brukt på andre ting, som til dømes at lærarane kunne brukt tida på å forberede undervisninga betre. - Det ser eg på som mest alvorlig. Når SkoleArena ikkje er noko betre enn det vi har hatt, eller tvert imot, så er ikkje det bra, avslutter han. Tekst og foto: Ingrid Telset Heltne Andrea Kalland, 2ST2 Eg synest det er rotete, og forstår meg ikkje heilt på det. Eg synest Fornter var betre, fordi då kunne ein sjå og ha oversikt over karakterane og fråværet sitt. Martin Morland, 3MU1 Det er lite oversiktleg og vanskeleg å følgje med på. Eg merka at eg ikkje bryr meg om fråværet og karakterane mine, fordi det er så vanskeleg å følgje med på. Berent Lunde, 3ST3 Eg har ikkje brukt Skulearena så mykje, men må innrømme at eg synest Fronter var mykje betre. Skjønnar eigentleg ikkje kvifor dei skal forandre noko som fungerer. 5
Inger Rotevatn, Norsk, Tysk Når ein startar på noko nytt så kvir ein seg, fordi ein har brukt krefter og tid på å setje seg inni Fronter. Men uansett så synest eg at SkoleArena er mindre oversiktleg, og det synest eg er litt dumt. Margrete Trovåg, Norsk, Engelsk Eg synest Fronter var betre, det var meir oversiktleg og det var lettare for oss å bruke. Trur det var lettare for elevane å forstå òg. Det er synd at vi går over til eit dårlegare system. Ståle Hansen, Mediefag Eg synest det er eit dårlegare system enn det vi hadde før, det tar meir tid å føre fråvær og det er ikkje like oversiktleg som det forrige systemet var. Kvar arbeidde du på OD-dagen? Fredag 23.oktober hadde skulen OD-dag, og kvar elev skulle tene minimum 300 kroner. Årets innsamla midlar går til utdanning for ungdom med nedsatt funksjonsevne i Malawi, Mosambik, Sør-Afrika og Uganda. Funksjonshemma mennesker vert ofte diskriminert i l desse landa. Ni av ti funksjonshemma i den sørlege delen av Afrika går ikkje på skule. - Når du er funksjonshemma ser folk på deg som ei tom bøtte. Ein ubrukeleg ting. Dei forventar at du tiggar, fortel Dickson fra Malawi som mista foten i ei bilulykke. Pause har spurt 5 elevar ved Voldavidaregåandeskuleom kva dei gjor på OD-dagen. Karoline Stokke - 3ST4 Eg arbeidde der eg har jobb til vanleg, på Bellingen på Sæbø. Mathilde Orlien - 1MU1 Eg jobba i Hjellebakkane barnehage. Stian Monsholm - 1ST2 På OD-dagen arbeidde eg på Shell. Marie Bø Hunnes - 3MU Eg var heime og rydda og vaska hus. Ingvild Beate Skogly- 1MU Eg arbeidde på Mega då det var OD-dag. Andreas Remøyholm - På OD var eg heime og hjalp mamma med å vaske hus og bære inn hagemøblar. Eg laga også middag! Alise Stokseth Rætta Sandra Therese Haugen 6
S k r i v d a g b o k p å n e t t e t Verda blir berre mindre og mindre, og mykje av det har vi det O store Internett å takke for. Nettet har bidratt til at alle enkelt kan ytre sine tankar og meiningar i det offentlege. Kanskje er det difor blogging har blitt så populært som det er i dag. Pause har intervjua tre aktive bloggarar ved Volda vidaregåande skule. oledull.blogg.no min, og så er det greit for mamma å følgje med på kva eg driv på med om dagane, seier ho og ler. Mora til Ingeborg byrja å blogge før ho, så det var ein stor grunn til at ho sjølv byrja med blogging. Ingeborg prøvar å skrive så lite som mogleg, men lage videoar istaden. -Eg synest det var artig å følgje med på andre som laga videobloggar, det er mykje meir underhaldande enn å lese, så difor starta karinadale.blogg.no Ho skriv ofte fleire innlegg kvar dag, og har hatt sin blogg i over eit halvt år. -Eg bloggar som regel om det eg brukar dagane mine på, ting eg gleder meg til eller kva eg meiner om ulike tema. Ofte blir eg inspirert av det eg les på andre bloggar, slik eg kan blogge om noko av det same, seier ho. Karina har mellom 150-300 sidevisningar om dagen, som er rundt 80-100 ulike personar. -Eg er ikkje sikker på kvifor folk les bloggen min. Men om det skal vere ein grunn, kan det vere at bloggen min er 100% ekte. Eg skriv akkurat det eg har lyst å skrive, og alltid mi ærlege meining om det. Dessutan er bloggen min meir personleg, sidan eg skriv på dialekt. Det trur eg har litt å seie, forklarar ho. Fleire gonger har Karina opplevd at ukjende folk har skrytt av bloggen hennar, noko ho synest er utruleg kjekt. -Så eg har ikkje tenkt å gi meg med det første, så lenge eg har lesarar. Eg elskar å blogge, avsluttar ho. Ei jentegreie? Ole-Martin Bratteberg går 1.klasse medium og kommunikasjon, og har nyleg starta å blogge. -Det var eigentleg ikkje av å lese andre bloggar eg vart interessert i å prøve det ut sjølv, men mest fordi eg ville prøve blogging som eit medium, sidan det har vore så mykje snakk om i det siste, fortel han. Så no brukar Ole-Martin bloggen sin for å dele morosame saker han finn på nettet, for eksempel videoar. -Det varierer kor mange innlegg eg skriv, men litt no og då, når eg har tid. Lesarane varierer også, men eg vil tru det først og fremst er venner som les bloggen min, og ein og anna «random» ein gong i blant, fortel Ole Martin. Blogging er klart mest populært blant jenter. I Volda er berre 41 av dei 260 registrerte på blogg. no gutar. Ole Martin trur dette er fordi blogging liknar dagbøker. -Dagbøker er nok meir populært blant jenter enn gutar, fortel Ole-Martin. Men det stoppar ikkje han, -det er da også kjekt å ha noko sjølv å sjå tilbake på. Fekk inspirasjon frå mamma -Inspirasjon frå andre bloggar, blant anna frå venner og familie fekk meg til å begynne å blogge, fortel Ingeborg Trovåg Bjørneset. Ho bur på hybel i Volda og bloggar stort sett om kvardagen hennar. -Eg synest det er kjekt at folk faktisk er interessert i kvardagen ingeborgbjorneset.blogg.no eg med det sjølv. Ho synest det å lage videoar er interessant og likar betre å høyre si eiga stemme enn å lese det ho har skrive. -Eg fekk gode tilbakemeldingar på videoane mine, så eg fortsette med det. -Eg les og ein del andre bloggar, venner og familie sine, men også dei på vennelista og er av og til ein tur innom brukarane på topplista, fortel Ingeborg. Ho har ikkje noko mål om å klatre seg opp på topplista til blogg. no, men hadde ikkje hatt noko i mot det. -Mamma hadde nok ikkje likt det like godt, avsluttar ho. Blogg.no er det største norske bloggsamfunnet, med over 367 000 registrerte brukarar, rundt 700 av dei er frå Volda og Ørsta. Espen Andrè Breivik 7
Veteranen på Volda Eigentleg skulle Arvid Mundal bli veterinær, men etter 31 år ved Volda vidaregåande skule har han ikkje angra eit sekund på at det var lærar han blei. Eg sit på lærarkontoret og ventar. Rundt meg sit lærarar. Dei ler. Snakkar om lærarting. Eg har venta i 5 minutt no. Avtala eit par dagar i førevegen at eg skulle intervjue han. Han virka ikkje heilt overbevist. Hadde ikkje høyrt om skuleavisa før. Likevel sa han ja. Så kjem han. Opnar opp døra til eit møterom, og nikkar meg inn. Ikkje noko smil, ikkje noko ord. Berre nikkar meg inn. Eg går inn. Han lukkar døra. Vi set oss ned. Eg tek fram opptakaren min, og vi er i gang. Kjernefysikar Kvifor valde du yrket lærar? spør eg han. Det var eigentleg ganske tilfeldig. Sogn-dialekta som kjenneteiknar Arvid Mundal er framleis i god behald. Eg hadde først tenkt å bli veterinær, men så kom eg ikkje inn på veterinærskulen. Han ser i bordet, men held fram; eg tenkte for meg sjølv at eg måtte jo ta meg til med noko. Så eg byrja på universitetet i Oslo. Eg tenkte at det berre skulle bli eit år eller noko slikt. Men så heldt eg fram med studiane, og dreiv på med det i sju år. Han tar ei pause. Og då var eg utdanna kjernefysikar. Han ser så tjomslig ut, Arvid. Minner meg mest om ein bestefar. Men eg har sjølv hatt han som lærar, og veit godt at det lune ytre kan lure dei fleste. Det var snakk om at dei skulle bygge kjernekraftverk i Noreg på 70-talet, men det blei det ingenting av. Difor var det lite å hente når det gjaldt arbeid. Då søkte eg 8 meg inn i skuleverket i 1975, og har vore der sidan. Han smiler. 34 år i skuleverket er ikkje dårleg. Og angrar, det gjer han vertfall ikkje: Eg tykkjer det har vore interessant å jobbe med ungdommen. Det har vore interessant å vere lærar, sjølv om eg tenkte at eg aldri skulle bli det. Så.. Sånn har det gått. 31 år Som veteran ved Volda vidareg-. åande skule, er det mange som veit kven Arvid Mundal er. Han er den læraren som har vore (eventuelt heldt ut) lengst på skulen. Han underviser i matematikk, geografi og fysikk. Eg har ikkje kvidd meg til ein einaste skuledag. Eg har i grunnen likt meg veldig godt på denne arbeidsplassen her. Og det viser igjen, eg har jo vore her så lenge. Heilt sidan 1978, og no er det 2009. Matematikklæraren må grave fram litt av
vidaregåande skule kunnskapen sin. Det blir 31 år, det. Arvid Mundal er ein bestemt mann, men har alltid eit smil på lur. Han tek gjerne fram ein spøk mellom alle matematikkformlane, men kva tykkjer han eigentleg om elevane sine? Elevane har stort sett vore kjekke. Eg har vore heldig med elevane, på ein måte. Dei som vel matematikk og fysikk, er ofte dei sterkaste elevane, og dei som er mest motiverte til å lære. Eg har stort sett berre hatt kjekke elevar opp gjennom åra. Jostedalsbreen på langs Eigentleg kjem Arvid frå Fjærland i Sogn, ein stad som i følgje han sjølv er liten. Då han var 15 år måtte han flytte på hybel, og han har jobba i verdas nordlegaste by, Hammerfest. Det var då dei lyste ut ei ledig stilling som lærar, at Arvid Mundal snudde snuten mot Volda. Når flytta du til Volda? spør eg han. I 1978. Han er en resar på årstall, denne Arvid. Dei lyste ut ei ledig stilling som lærar. Så søkte eg på den, og fekk den. Så flytta vi. Så enkelt var det. Det dei fleste elevar forbind med Arvid Mundal er matematikk, fysikk og geografi. Formlar kjem på rams når han står fremst i klasserommet. Så er det sjølvsagt dialekta, då. Elevar elskar å imitere han. Så tek me fram mattebokji. Det er noko sjarmerande over det heile. Men kva er hobbyane til denne o så sjarmerande læraren? Hobbyane mine er.. Han må tenke seg om, før då eg var yngre, kan du vel seie at eg var ein idrettsmann. Eg dreiv med sprint, 100 meter til dømes. Og dreiv friidrett i studiedagane. Har alltid vore interessert i idrett, det er eg framleis. Men no er det ikkje så mykje sprint, naturlegvis. seier han med eit lurt smil. Eg likar å gå i skog og mark. Og så likar eg å gå på ski om vinteren. Han legg til at han har gått Jostedalsbreen på langs opptil fleire gonger. Det var beinhardt, men utruleg fint. Jakt då? spør eg, for eg veit at Arvid er ein mann med hjarte for jakt. Og så har vi jakta! han lyser opp. Eg er veldig interessert i å drive jakt. Eg er oppfostra med jakt og skyting, kan vi seie, og driv med hjortejakt heile hausten. Kvar helg. Så.. det blir mindre tid til skule. seier han og smiler. Truga med å gå av Eg ser på det lyse håret og dei blå augene. Skal eg spørje? Eg spør. Kor gamal er du no? Igjen, resar-arvid serverer årstal: Eg er fødd i 1948, så då er eg 61 år. Byrjar å nærme meg pensjonsalderen. Han smiler, og held fram eg har truga med å gå av til neste år, men trur ikkje det blir noko av. Når eg spør han kva han skal gjere når pensjonstida kjem, er det ikkje lite: Eg har hus og hytte som treng vedlikehald. Så, når du har hus, hytte og to hagar har du i grunnen litt å sysle med. Så får ein meir tid til å drive med hobbyar og fritidsaktivitetar. Eg trur ikkje eg blir gåande rundt å ikkje vite kva eg skal gjere, det trur eg ikkje. Arvid har fire ungar, to av dei har gått i fotspora til far sin og vore innom læraryrket. I tillegg har han seks barnebarn, som han òg får meir tid til når han tek fatt på pensjonisttilveret. Arvid har allereie sagt at han tykkjer ungdomen på Volda vidaregåande er av den kjekke sorten. Men korleis er ungdomen no Privat bilete: Arvid og dagens fangst. Men han innrøm at han berre tok livet av eine hjorten. 9
til dags i forhold til då han var ung? Det er ikkje så enkelt å svare på det, altså. Men eg trur at då vi gjekk på gymnaset, var vi meir arbeidsvillige. Vi hadde blitt opplært til å arbeide meir. Så eg trur at det kan vere ein ganske stor skilnad på då og no. Han ser på meg. Hintar du til noko, Mundal?! Men elles når det gjeld på det menneskelege plan, er det ikkje nokon stor forskjell, seier han, og legg til: ungdomen er slik han alltid har vore. Vanskeleg spørsmål Vi sit på kvar vår side av bordet, Arvid og eg. Eg ser på opptakaren. Vi har snakka lenge saman no. Men praten går lett når ein snakkar med Arvid Mundal. Vi har kome til det siste spørsmålet. Viss du kunne tatt med deg ein ting til ei aude øy, kva skulle det vere? Eg ventar tolmodig på eit svar. Nei altså.. Ein ting? Det er ikkje så godt å vite. Han tenkjer lenge. Fastslår fleire gonger at dette var eit veldig vanskeleg spørsmål. Eg prøver å hjelpe. Mattebok? Nei, det var ikkje snakk om. Jaktrifle? Nei, det er ikkje mykje til hjelp på ei aude øy. Det hadde kanskje blitt einsamt å vere aleine. Måtte kanskje hatt med meg ein annan person, då. Kven det skulle vore? Nei, eg veit ikkje eg. Det måtte vel blitt kona, då. Tekst: Hannah Miriam Kolås Foto: Ingrid Telset Heltne Pausepraten med Hildur Sandstad Dalen Kva to songar tykkjer du passar bra i eit bryllaup? Det spørs kven som gifter seg, men songen burde handle om kjærleik. Eg ville hatt Kjærleiksvisa av Alf Prøysen og ein song med litt meir tempo. Kanskje ein bryllupsmarsj? Kva bok likar du best, og kvifor? Eg er veldig glad i svenske salmar, så det må bli ei svensk salmebok! Kva er din yndlingsfilm og kvifor? Mitt liv som hund. Enkelt og greitt fordi det er den filmen eg hugsar best og det er ein av den finaste filmane eg har sett. Kva tre ting ville du tatt med deg til ei aude stillehavsøy? Eg hadde tatt med meg dei tre ungane mine. Korleis ser den perfekte fredagskvelden ut for deg? Ein perfekt fredagskveld må vere ein slapp og fredleg kveld. Eg skal kose meg, gå til og frå TV-en og ete god mat med ein god vin til. Kva har du alltid i veska? Leppestift, pengepung og parfyme. Kva ser du helst på TV? Det er litt flaut å innrømme, men eg ser på Hotel Cæsar. Kva drøymde du om å bli når du var liten? Eg ville bli ein kjent gospelstjerne. Kva skal til for at du har det bra? Eg har det stort sett bra av den grunn at det er folk som set pris på meg. Det er eg avhengig av. Ros ein person på skulen som fortener det, og fortel kvifor du vil rose den personen Eg har lyst å rose bibliotekaren Heidi, fordi det står stor respekt av at ho er aleine om den jobben ho har. Det står respekt av å holde ut i ein jobb i lang tid utan å ha ein person rundt seg som gjer same jobb som. Eg set og stor pris på at ho sender meg personleg melding på fronter når ho får tak i bøker eg har etterlyst. Tekst: Ingvild Marie Velsvik Foto: Ingrid Telset Heltne 10
MÅNADENS FOTO Fotograf: Ann Iren Redula Folkestad, 1MK. Send inn ditt månadens foto til pauseavis@gmail.com Slaskeonsdag Flashmobs er noko som har blitt meir og meir populært den siste tida. Det å avtale noko på nettet som ein gjennomførar IRL (in real life). Eksempel på dette er dansestunta i Sverige etter Michael Jacksons død og episodane i kantina på høgskulen i forkant av Veka. 28.oktober var det på Facebook heile 118 bekrefta gjestar (og 43 under kanskje) til «Slaskeonsdag» på Volda Vidaregåande skule. Ideen om å kle seg mindre komplisert og slaskete ein dag i veka starta i, men såg ut til å vere ein populær idé når det vart lufta på sosialnettverket Facebook. Mange elevar møtte onsdagen opp i joggebukse og liknande. Facebook-avtalane ser ikkje ut til å stoppe med det same, og allereie no er det planlagt blant anna putekrig på skulen 23.november. Arrangementet hadde 118 påmeldte. Vil du vere med til verdsrommet? I 1977 sendte menneskeheita opp ein disk ut i verdsrommet, med bilete, lyd og video som skulle fortelje om jorda for menneska i framtida og eventuelle romvesen. MEN denne disken lyg. Den fortel at verda var perfekt, noko den ikkje var eller er i dag. Difor skal no 5 ungdomsorganisasjonar (Røde Kors Ungdom, Press, Changemaker, Flyktninghjelpen/ Speideren og Norsk folkehjelp ungdom) lage ein ny disk som fortel jordas sannheit. Bidra med innhaldet, og bli med til verdsrommet: www.involveyoursel.com Bloggarar på Volda VGS www.fourteendays.blogg.no www.lenje.blogg.no www.hannah1.blogg.no www.aleksblogg.com www.kajakb.blogg.no/liveivolda www.linduhh.blogg.no www.ingvildmarie.blogg.no www.espii.blogg.no Du kan og reklamere for din blogg via Pause. Gi oss din link på Facebook-sida vår. Søk etter PAUSE på Facebook 11
Gåte -noko å tenkje på! Nesten alle ser meg uten å legge merke til meg, for det er det bak meg dei ser etter. Kva er eg? (Svar i neste utgåve av Pause!) Svar på forrige utgåves gåte: Skuggen Visste du at..? - Det finst ein hemmelig gang inni skulen også! - Matematikk tyder kunsten å lære. - Det er nesten dobbelt så mange jenter på skulen enn gutar. TIPS OSS! Pauseavis@gmail.com Fortell om ein tvangstanke du har. Casandra Bratteberg, 1SA1 Når eg går på fliser må eg ikkje trakke på strekane. Unngår kumlokk òg. Håvard Sætre Myklebust, 2ST1 Når eg har scora på ein handballkamp må eg klappe 3 gongar. Helene Lund, 1MU1 Eg må gjere alt i oddetal. Sånn visst eg til dømes klappar så må eg gjere det 15 istaden for 14 gongar. Øystein Hjærtnes, 2ST1 Eg må til alle tider ta på Andreas. 12 helsingar lesarinnlegg bilete idèar til saker Stine Aarsheim, 1ST3 Då eg var mindre måtte eg gå same vegen tilbake om eg hadde gått ein plass. Til dømes viss eg gjekk til høgre for eit tred på vei til noko, måtte eg gå til venstre for det treet tilbake.