~i.>rlini~-ke~to~ &;~iotdul. INTENSIV OPPDRETT AV TORSKELARVAR (Gadus morhua L.) I POSAR

Transkript

1 ~i.>rini~-ke~t~ &;~itdu INTENSIV OPPDRETT AV TORSKELARVAR (Gadus mrhua L.) I POSAR Hvudfagsppgåve ti cand. scient. graden i fiskeribigi av Håkn Otterå.".. Institutt fr fiskeribigi Universitetet i Bergen Hausten 1986

2

3 t!yi~~ \fb-tt)tu,ktet ' j j

4 ' j j

5 INNHALD:. SAMANDRAG 2. INNLEIING 3. MATERIALE OG METODAR 3.1 Frsøkskaitet Vasstiførse Gyting, egg g arvar Svtgruppe Overføring ti prduksjnspsane Prduksjnssystemet Psane Dyrking g utf6ring av rtatriar Innsaming av panktn Dageg drift av anegget Hydrgrafi Prøvetaking av arvar g panktn Reiskap Knservering av materiae Prøvetakingsstrategi i psane Døgn stasjn Avsutting 3.9 Opparbeiding av materiae 3.9. Larvar frå psane Panktn 3.10 Handsaming av data Generet m statistiske metdar Fødepptak Vekst Reativ kndisjnsfaktr Overeving Avsutting 4. RESULTAT 4. Inkubering g kekking 4.2 Svtgruppe 4.3 Hydrgrafi Side

6 4.4 Døgn stasjn Larvar 29 = ---~ Panktn Mageinnhad Føde Panktn i psane Mageinnhad Seeksjn Vekst Lengde Tørrvekt Vekstrate Kndisjnsfaktr Mrfgi Tarmutviking Metamrfse Overeving DISKUSJON Stamfisk, gyting g inkubering Svtgruppa Tekniske erfaringar Hydrgrafi Frdeing av arvar g byttedyr - døgnvariasjn Døgnvarisjn i beiting Fødekvaitet, byttedyrtetteik g fødepptak Vekst Kndisjn Mrfgi Overeving KONKLUSJON TAKK REFERANSAR VEDLEGG 95

7 ) [ 4 j j. SAMANDRAG Føremået med ppgåva var å gje ei evauering av ein metde fr intensiv prduksjn av trskeynge, der stre psar av past vart nytta sm frsøkseining. Førsøka vart utført ved Fiskeridirektratets Havfrskningsinstitutt, Akvakuturstasjnen Austev våren Egg gytt natureg i ein 175 m 3 str pastpse, vart sama inn g inkubert i kekkeri. Tre dagar etter at 50 % av egga hadde kekt vart arvane verførte ti prduksjnseininga. Prduksjnsfrsøket vart utført i 8 pastpsar kvar på 10 m 3 nyttevum. Desse vart tiført fitrert sjøvatn frå 55 m djup. Frsøkstihøva vart hadne ike i ae psane. Tetteiken av arvar var ca. 10 pr. iter ved utsetjing. Sm fr vart det nytta dyrka rtatriar (Brachinus picatiis), samt zpanktn sama inn frå sj~en v.h.a. eit eige innsamingssystem. Tetteiken av byttedyr i psane den første månaden var mem 30 g 400 rganismar (rtatriar, naupiar g cpepdar) pr. iter. Mageinnhadet ti arvane var dminert av rtatriar fram ti dag 24 etter kekking. Etter det var cpepd-naupiar g seinare cpepdar dminerande. Tetteiken av arvar var størst i verfata av psane. Resutata frå ein døgnstasjn på dag 22/23 etter kekking tydde ikkje på at det var større døgnvariasjnar i v~rtikafrdeinga av panktn g arvar.

8 2 Veksten av arvane var svært åg i høve ti andre frsøk med trsk- g andre marine fiskearvar. Omkring dag 31 etter kekking hadde ingen arvar ei vekstrate på ver 6 % pr. dag, g ca. 50 % av arvane hadde ei vekstrate på under 3 % pr. dag. Larvane synte ei sein utviking av mrfgiske karakterar. Det vart ikkje bservert metamrfserte arvar fram ti dag 48 etter kekking. Psane vart sutta av mem 56 g 70 dagar etter kekking, på dag 56 hadde ca. 25 % av arvane metamrfsert g på dag 70 ett~r kekking hadde ae metamrfsert. Mem dag 27 g dag 45 etter kekking var det ein sterk auke i mrtaiteten, dette var trueg ein frseinka svtdaud. Ved avsuttinga av frsøket vart a ynge sama inn med gip, tate g knserverte på frmain. Det var då att 4648 av dei mag arvane sm vart sett ut. Dette tisvarar ei vereving på ca. 0.6 %. Dei viktigaste årsakene ti den åge veksten med tihøyrande sein utviking g høg mrtaitet var trueg eit ågt matinntak saman med dåreg næringsmessig kvaitet på f6ret.

9 3 = 2. INNLEIING Frsøk med ppdrett av marine fiskearvar har ei ang histrie. Generet er det t måsettingar ein har med sike frsøk. Det eine er å få betre kjennskap ti artane sin bigi på arvestadiet. Mem anna km HJORT (1914) med sin "kritiske peride" teri, ut frå hyptesa m at det var i vergangen frå pmmesekkstadiet ti aktivt fødepptak streiken på ein årskasse av trsk vart fastagt. Dette har vre utgangspunktet fr mykje av arvefrskinga i tida etter. Ei anna måsettjing med ppdrett av fiskearvar er å bruka fisken vidare, enten i intensivt ppdrett sik vi kjenner det frå aksefisk, eer ved av utsettjing fr å byggja pp naturege fiskebestandar. Det var det siste G. M. Dannevig hadde i tankane då han i 1882 grunna trskekekkeriet i Fødevigen ved Arenda. I åra etter vart miinvis av pmmesekkarvar av trsk sett ut angs Skagerakkysten, med uvisst resutat. I 1886 vart feire tusen trskeynge dretta pp i eit basseng i Fødevigen (DANNEVIG, 1886). Også i USA, Canada g Skttand vart det bygd pp trskekekkeri på den tida. Refsen høyrer gså heime bant pinerane innan ppdrett av marin fisk, m.a. med sitt arbeid med startf6ring av _raudspette (Peurnectes patessa) med Arte mi a n a u p i ar ( RO L LEFSEN, 9 4 O ) SOLEM DA L et ~. ( ) gjev eit versyn ver desse histriske hendingane. I 1975 vart det starta pp att med bassengfrsøk med marine fiskearvar i Fødevigen. I tiegg ti trsk vart det gjrt frsøk med sid (Cupea harengus), dde (Matus visus), raudspette g ein hybrid av skrubbe (Patichthys fesus) g raudspette (ØIESTAD et~., 1976). Frsøk med trsk gav ei vereving på 3 ti 10 % fram ti metamrfse 1MOKSNESS, 1978; ELLERTSEN, et a., 198a). Det vart gså gjrt frsøk på ppdrett av t~keynge i 2 m 3

10 4 pastpsar. Der nådde 20, av ei gruppe på 200 arvar metamrfse (ØIESTAD, 1985). Ved Akvakuturstasjnen Austev har det sidan 1980 vrte gjrt iknande frsøk i den m 3 stre Hytrpen (KVENSETH, 1983), g seinare i Svartatjønn (ØIESTAD et~., 1984). I 1983 ukkast det fr første gng i verda å prdusera større mengder trsk frbi den kritiske fasen (mag i byrjinga av juni), med det naturege panktnet i pen sm startf6r (KVENSETH & ØIESTAD, 1984). I frsøk i mindre skaa greidde HOWELL (1984) å få 5 ti 7 % vereving av trsk fram ti dag 72 etter kekking. Frsøka vart gjrt i 100 kår, g fret var Brachinus picatiis tisett ager dei første 30 dagane, med gradvis vergang ti Artemia metanaupiar. Det er gjrt ein gd de abratriefrsøk med trskearvar fr å granska vekst, fødepptak, utviking, fysigi, atferd m.m. (LAURENCE, 1978; BUCKLEY, 1979; ELLERTSEN et~, 1980; SOLBERG, & TILSETH 1984; TILSETH & ELLERTSEN, 1984a m. f.). Ved Akvakuturstasjnen Austev er det gjrt frsøk med å utvika eit kunstig startf6r ti trskearvar (HUSE, 1981; GARATUN~TJELDSTØ, ~ ~-, 1986; OPSTAD~~, 1986). Også ved Universitetet i Trmsø har ein arbeidd med dette (MOLVIK et a, 984), men ti n -har i n gen gre i d d å ut vi k a ei t kunst i g startf6r fr trsk sm gjev vereving frbi metamrfse. Våren 1979 starta dei såkaa psefrsøka ved Akvakuturstasjnen Austev. T dagar game trskearvar vart verført ti ein 175 m 3 PVC-dekka presenning-pse. Natureg zpanktn vart nytta sm fr. Overevinga var på under % (ca. 570 stk.) fram ti august (JENSEN~~., 1979). I 1980 g 1981 vart det gjrt einde endringar med msyn ti streiken på psane, inkubering m.m. I 1980 vart mag 3000 ynge prdusert medan 1981 sesngen var heit misukka

11 5 prduksjnsmessig (HUSE & JENSEN, 1980, 1981). I 1982 vart rtatrien Brachinus picatiis dyrka g brukt sm supperingsf6r, g nye tekniske endringar vart gjrt. Det vart prdusert mag 5000 ynge (HUSE~~., 1982). I 1983 vart 10 m 3 pser av pyethyen tekne i bruk, g psane fekk ei ny utfrming sm viste seg å fungera gdt. Prduksjnen var på mag 5000 ynge (HUSE~~., 1983). Erfaringane frå desse fem sesngane danna utgangspunktet fr mine frsøk i Sidan den tekniske utfrminga av psesystemet frå 1983 fungerte gdt, vart denne strt sett nytta gså i Det vart gså gjrt frsøk i mindre måestkk i 1985 (OTTERÅ, upub. data). Mi ppgåve var å gje ei evauering av dei bigiske tihøva_ i prduksjnssystemet, tetteik g frdeing av arvar g byttedyr, næringspptak, vekst, mrfgi g vereving. Mået var å vidareutvika denne metden ti prduksjn av trskeynge i større skaa. Erfaringar frå frsøka frå 1979 ti 1983 viste at det var vanskeeg å trekkja knkusjnar utfrå enketfrsøk. Ein må g vera varsam med å verføra resutat ein har funne i abratriet eer i fetstudiar ti andre frsøkstihøve. Dette vert m.a. påp~ikt av BLAXTER (1975) g THEILACKER (1980b). Åtte pastpsar var ti dispsisjn fr frsøket. Utfrå tidegare erfaringar vart det i samråd med retteiar avgjrt at ae psane skue handsamast sm paraear. Dette vart gjrt fr å få ei skikkeeg evauering av metden. Sike strskaafrsøk er vanskeege å kntrera, g tifedige hendingar kan ett føra ti at ein dreg urette knkusjnar. i,~..'

12 6

13 7 3. MATERIALE OG METODAR 3. FORSØKSLOKALITET Dei praktiske frsøka vart gjrt ved Fiskeridirektratets Havfrskningsinstitutt, Akvakuturstasjnen Austev. 3.2 VASSTILFØRSEL Vatn nytta under gyting, inkubering, rtatrieprduksjn g startf6ring vart pumpa frå 55 m djup utanfr Akvakuturstasjnen, der temperatur g sainitet etter måten er stabi. Frå ein nivåtank vart vatnet pumpa gjennm eit trykksandfiter med 10 ~m prestreik, før det vart ført ti dei uike systema via pastrøyr. Vatn ti rtatriane vart i tiegg fitrert gjennm eit 5 pm fiter g UV-stråa. Vatn ti inkubatrane fr egga vart 6g UV-stråa. 3.3 GYTING, EGG OG LARVAR Stamfiskbestanden var samansett av trsk fiska i mråda rundt Austev. Ut frå denne vart det teke ut 124 stykker (56 her g 68 hannar) sm vart nytta sm gytefisk. Sjøve gytinga gjekk føre seg natureg i ein 175m 3 pastpse. (HUSE & JENSEN, 1983). Egga sm vart inkubert vart gytt 29/2. Middestreiken av desse var 1.40 mm (n = 60, S.D. = 4). Det vart inkubert 8 iter egg. Egga sm vart sama inn frå gytepsen m mrgnen vart ført ver ti inkubatrar på kekkeriet. Inkubatrane var aga av 500 mm PEH (pyethyen, high density) -røyr. Dei var 100 cm høge g hadde eit nyttevum på ca Vatn vart tiført i

14 8 verfata i tynne stråer fr å skapa mrøring av egga sm faut i verfata. Vatnet vart fitrert gjennm eit skumpastag i btnen før det vart drenert ut gjennm eit ytre nivårøyr. Skummpastaget var der fr å hindra egga i å frsvinna ut. Omag iter egg vart nytta pr. inkubatr. Fr å unngå infeksjn av spp g bakteriar vart egga handsama med xytetracycin (10.7 ppm) g mycstatin (2 X 10 6 I.E. pr. inkubatr) etter 8 dagar. Daude egg vart fjerna med hevert kvar dag. Egga vart hadne i inkubatrane ti kekking, g arvane vidare fram ti utsetjing i prduksjnspsane. Femti prsent av egga hadde kekt den 13/3. Dette vart definert sm dag nu (D-0) fr arvane. 3.4 SVOLTGRUPPE Fr å granska kvaiteten på arvegruppa, vart det frå inkubatrane teke ut ei svtgruppe sm vart frdet på 7 pastbeger g sett i kjøeskap. Kvart beger rmma vatn g innehedt ca. 100 arvar. Daude arvar vart tekne ut g tat kvar dag. Samstundes vart temperaturen måt. Larvane i seks av itermåa vart knservert på frmain på uike dagar. Det siste itermået vart frvara ti ae arvane var daude. Ae dei knserverte arvane vart seinare pparbeida etter same prsedyre sm fr arvar generet, brtsett frå mageinnhad. 3.5 OVERFØRING TIL PRODUKSJONSPOSANE Dag 3 etter 50% kekking,(6/3) vart arvane førte ver ti prdukjnspsane. Før dette vart gjrt vart taet på arvar i inkubatrane estimert. Det vart gjrt ved å senka eit 50 mm pastrøyr ti btn i inkubatrane etter å ha rørt m (KVENSETH, 1983). Endane av røyret vart tetta med prppar g det msutta vassvumet var~ teke ut. Tre repikat vart tekne frå kvar inkubatr, g ut frå arvetaet i desse vart ttataet

15 9 estimert. Larvar frå åtte inkubatrar vart nytta. Dei vart transprtert ut ti psane i paststampar g ikt frdet på ae psane, sik at kvar pse fekk arvar frå ae inkubatrane. j 3.6 PRODUKSJONSSYSTEMET Psane Prduksjnsdeen innehedt åtte pastpsar, mnterte på fytekragar, sm var mgjevne av fytebryggjer (Fig..). Kvar pse hadde eit vum på 10 m 3 g var aga av pyethyenduk av merke 11 Fimtex... Psane var vasstette sik at dei kunne ppretthada eit vassmijø uikt frå mgjevnadane. Fitrert sjøvatn vart tiført psane i verfata (ca. 7 /min.) via ein ringeidning rundt anegget g med separate, justerbare uttak ti kvar pse. Figur 2 viser nærare detajar m rigging av psane. Vatnet vart drenert ut att gjennm eit eige dreneringssystem. Det var aga av ein sange sm gjekk ut av psen i høgd med vassnivået. I andre enden av denne sangen var det mntert ein si av panktnduk. Sien kunne passerast i ynskt djup. Det vart nytta 200 pm maskevidde på siduken fr å minska utvasking av byttedyr frå psane. Den 9/4 (D-27) vart det skifta ti 350 pm duk. Psane enda i ein kn, g i btnen var det festa ein 40 mm feksibe sange sm gjekk pp ti verfata. Gjennm denne kunne sediment frå btnen av psen pumpast ut etter trang. Dette vart gjrt med ei handpumpe. Psane hadde eit grått ag av pyethyen på utsida. Dette saman med at det åg ei tbisnt ver psane, reduserte ysintensiteten i psane. Dette vart gjrt fr å dempa panteveksten, samt fr å gje arvane eit meir ptimat

16 O ysmijø (ELLERTSEN ~ ~., 1980). Lysmåingar utførte med ysmåar av type AEG-UM i vassfata med g utan nt, synte at nta reduserte ysintensiteten (måt i ux) med mag 68%. Ti1kcb1ing ~r rt triar Håvar fr innsaming av panktn Autmat:1.sk Pumpa styresentra1 m.m. FIGUR. Teikning av prduksjnsdeen, sett vanfrå. Fytebryggje +1- Fytekrage Vassti førse Panktntiførse -1 L -2 QJ... QJ E -3 - Btndrenering -4 Drenering -5 FIGUR 2. Tverrsnitt av prduksjnspbse.

17 3.6.2 Dyrking g utf6ring av rtatriar Rtatrien Brachinus picatiis vart dyrka i kntinuereg kutur innandørs. ~ picatiis frmeirar seg ved parthengenese g har ei generasjnstid på mag 19 timar. Rtatriar utgjrde det viktigaste fødetibdet ti trskearvane den første tida. Dei vart dyrka i 1.7 m 3 kar ved ein temperatur på ca. 24 c g sainitet på ca. 33 prmie. Tetteiken i kuturen var mag 50 rtatriar/m. Dei vart fra med tørrf6r etter ein metde mtaa av GATESOUPE & LUQUET (1981). Levande ager (Nannchris atmus) vart nytta sm supperingsf6r t ti tre gngar i veka. Rtatriane vart hausta t gngar dageg, ca. k g Omag 400 vatn med rtatriar vart hausta pr. gng. Rtatriane sm vart hausta m kveden std ti anriking i ein pasttank natta ver. Anriking vi sei at rtatriekuturen vart tiført tørrf6r (Tabe ) fr å auka næringsinnhadet. TABELL. Prsentvis innhad i tørrf6ret sm vart nytta ti anriking av rtatriane. % Cvekt) Fiskemjø Peptna Møers tran Vitamin premix + Premix Chine-krid DL-methinine CaHPO FeSO 4 x 7 H O Car$hy r~d Vitamin premix er mtaa av GATESOUPE & LUQUET (1981). Om mrgnen vart tanken med rtatriar køyrt ut ti trskeanegget Der vart den kpa ti ringeidningen fr panktn. Utf6ri nga fann stad ca. k Tisvarande vart gjrt fr rtatriane sm vart hausta m mrgnen. Dei vart

18 1 2 fra ut ca. k Utfringa av rtatriar starta på D-3, same dagen sm arvane vart verført. Frå 4/4 (D-22) vart det f6ra ut rtatriar berre m mrgenen. Siste dag det vart fra med rtatriar var 16/4 (D-34) Innsaming av panktn Frå sjøen ved trskeanegget vart det sama inn natureg panktn, sm saman med rtatriane vart nytta sm fr ti trskearvane. Dette systemet, sm er mtaa av JENSEN et a. -- (1979) g HUSE ~ ~ (1983) var samansett av ein straumsetjar sm pumpa stre mengder vatn (ca /min.) gjennm ein dbbe panktnhåv (Fig. 3). Vatnet vart sge inn gjennm eit 300 mm røyr sm std vertikat ned i sjøen. Vassinntaket var på ~a. 5 m djup g var dekka av metanetting (4.5 mm maskevidde) fr å hindra større gjenstandar å kma inn. Frå straumsetjaren gjekk vatnet først gjennm ein kn av 500 pm panktnduk. Denne fungerte sm ein sikring ved kgging av panktnhåven, samstundes med at den reduserte farten av vatnet. Frå knen vart vatnet pressa gjennm ein dbbe håv av panktnduk. Kvar håv enda i ein sange sm det ppsama panktnet vart ført ut gjennm. Den inste panktnhåven hadde grvast maskevidde. Den fjerna større panktnrganismar sm ikkje var ynskt i systemet. Mindre rganismar gjekk gjennm den indre håven g ut i den ytre. Den ytre håven var så finmaska at nyttbare rganismar vart hadne attende, medan dei aer minste gjekk gjennm. Panktnet frå ytterhåven gjekk gjennm ein sange ti ei ppsamingskasse av 90 pm panktnduk. Derfrå vart det pumpa vidare ut ti psane. Sm ei ekstra sikring mt stre panktnrganismar vart panktnet sia gjennm ein 200 (evt. 350) pm panktnduk før det gjekk inn i samekassa. -j Inner- g ytterhåven var festa med gideås sik at dei kunne skiftast ut etter ynskje. Ti ytterhåven vart det nytta maskevider på 90, 120 eer 200 pm. Innerhåven hadde m a s k e v i d d e r p å 25O~ e e r 5O O J. m. S j å V e d e g g f r nær a r e ppysningar m skifte av duk.

19 13, Det var t sike einingar i panktninnsamingsanegget. Frå samekassa vart panktnet pumpa ut ti psane v.h.a. ei reguerbar peristatisk pumpe. Rundt anegget gjekk det ringrøyr med uttak sm kunne reguerast, ti kvar pse. Sjøve utpumpinga frå samekassa, g drifta av panktnhåvane vart styrt autmatisk v.h.a. kpingsur. Begge panktnhåvane var i drift frå 0900 ti 1500 kvar dag, i tida frå 1600 ti 0800 var dei i drift i kvar sine åtte timar. Panktn vart pumpa ti psane 15 minutt kvar annan time frå 0900 ti 1500 g 15 minutt kvar tredje time resten av døgeret. Under utpumpinga vart det frdet ca. 5 panktnvatn pr. minutt ti kvar pse. Første utpumping fann stad 19/3 (D-6). Grvfraksjn Finfraksjn ~ / ~ ~ ~ ~ Si FIGUR 3. Teikning av panktninnsamingshåv.

20 1 i Dageg drift av anegget Vasstiførseen ti psane vart sjekka g justert dageg. Fr å unngå søkkjing av psane vart dreneringsiane reingjerde - 2 gangar kvar dag. Daudt panktn g daude trskearvar sm hadde sedimentert i psane vart pumpa ut gjennm btndreneringa t gangar i veka. Etter utpumpinga vart btnen av kvar pse tiført 20 satake gjennm eit røyr. Føremået med sataken var at den skue fungera sm ein si ti å skija evande g daude rganismar frå einannan. Levande panktn g trskearvar vie vera ettare enn sataken g ikkje seppa ut gjennm btndreneringa. Tidigare frsøk med same systemet hadde vist at dette kunne vera eit prbem, særeg når det gjadt arvane (P. JENSEN, Akvakuturstasjnen i Austev, 5392 Strebø, pers. medd.). Daudt materiae derimt vie søkkja gjennm sataken. Panktninnsamingshåven vart spyt t gangar dageg. Samekassa fr panktn vart tømd g spyt samstundes. 3.7 HYDROGRAF! Temperaturen vart måt dageg i verfata av tre av psane g på 2 m djup i sjøen ved trskeanegget, v.h.a. termmeter med 1110 ppøysing. Vatn fr satprøvar vart fyt på fasker g anaysert med eiingsevnemåar ved Havfrskningsinstituttet i Bergen. Det vart teke prøvar på same tid g stad sm fr temperatur. I tiegg vart det teke nkre prøvar på ymse djup i psane. Oksygenknsentrasjnen vart måt ein gng i veka i verfata g btn av prduksjnspsane. Ein YSI-ksygenmåar vart nytta ti dette.

21 PRØVETAKING AV LARVAR OG PLANKTON 3.8. Rei skap Prøvar av arvar g panktn vart tekne med eit spesiautvika reiskap. Det var samansett av eit nedre røyr av PVC med btn i g eit øvre røyr (Fig. 4). Enden av det nedre røyret var vida ut sik at det kunne treast ver det øvre. Ei 3.5 m ang strømpe av 80 pm panktnduk batt desse t deane saman. Reiskapen vart kargjrt ti bruk ved at panktnstrømpa vart tredd inn på det øvre røyret. Ti sutt vart enden av det nedre røyret kpa ti. Røyra vart berre hadne saman av tregeik, sik at eit kraftig rykk var nk ti å øysa deane frå einannan. Det nedre røyret hadde innegg av by i btnen g ein prpp der prøven kunne tappast ut. På enden av øvre deen var det mntert ein innsnevring sm kunne takast av. Innsnevringen var der fr å å redusera trykkbygja ved bruk, samt fr å minska prøvetakingsvumet den første tida. Innsnevringa hadde ein sik diameter at det fitrerte vumet var 1/1000 av vumet ti psen. Innsnevringa vart teken av 20/4 (D-38) fr å auka det fitrerte vumet, grunna minkande arvetetteik. Kvar prøve tisvara etter den tid 1/341 av vumet av psen. Prøvetakinga gjekk føre seg~ved at den samankpa reiskapen først vart fyt med vatn i verfata. Dette skjedde gjennm spatar i sidene, ikkje gjennm enden. På denne måten vart vatnet sia før det rann inn. Reiskapen vart så senka varsamt ned angs veggen av psen g ført angs btnen inn mt midten. Eit kraftig rykk med ei fiskestang, sm fungerte sm innhaingsreiskap, øyste dei t deane av reiskapen frå einannan. Den nedste deen vart verande ved btnen medan den øvste deen vart sveiva raskt inn (ca. 2.4 m/s). Sik vart vassøya msutta av panktnstrømpa. Etter kvart trekk vart panktn g arvar skyd ned frå duken med fitrert sjøvatn. Frdeen med d~nne reiskapen framfr ein vaneg panktnhåv var at den skapte minima trykkbygje framfr seg. Farten kunne

22 16 dermed aukast g ein reduserte faren fr. unnviking av arvar g panktn. Den var gså enke å perera. == 60 mm i Nedre de ~Pan<tnduk FIGUR 4. Reiskap fr prøvetaking i psane Knservering av materiae At bigisk materiae vart knservert på 4% frmadehydøysing i sjøvatn~ nøytraisert med hexamin. Sjå Vedegg 2 fr ppskrift Prøvetakingsstrategi i psane Håvtrekk med vanfr nemnde reiskap vart gjrt dagen etter utsettjing, deretter tre gngar i veka ti frsøket vart avsutta. Prøvetakinga gjekk føre seg ved at dekknta ver psen vart trekt ti sides. Så vart den samanagte håven fira frsiktig ti btnars i psen g hat raskt &pp att midt i psen. Nta vart agt på pass att før ein gjekk vidare ti neste pse. Det vart gjrt tre sike rundar kvar dag det vart teke prøvar.

23 Døgnstasjn I tiegg ti den vanege prøvetakingsrutina vart det 4/4-5/4 (D-22/23) teke prøvar på feire djup g ti feire tider i t av psane. Dette vart gjrt fr å granska vertikafrdeinga ti arvar g panktn gjennm døgeret. Det vart nytta ein Niskin vasshentar på 5 iter ti dette. Den vart senka ti ynskt djup m.h.a. tau, g stengt med eit bydd sm vart seppt ned. Det vart teke prøvar frå verfata, 2m g 3,5 m djup. Tidspunkt fr prøvetaking var k. 1200, 1800, 2200, 0200, 0600 g Prøvane vart sia gjennm 80 pm panktnduk g knserverte. Det vart teke tre repikat frå ae djup Avsutting Fr å få eit versag ver kr nøye mengdeestimat av arvar ein kunne få ved å nytta den vanege prøvetakingsmetden, vart ein av psane sutta av den 8/5 (D-56). Ein fekk samstundes ppysningar m streiksfrdeinga ti arvane. Det vart teke 10 sampingsrepikat i psen før avsuttinga. Avsuttinga vart utført ved at ein senka ein str.gip (diameter 1.4 m) på høgkant ned i psen. Den vart trekt raskt pp, g fanga arvar vart knserverte på frmain. Dette vart gjenteke ti ein ikkje fekk feire arvar. Resten av psane vart avsutta på same måte i tida 15/5-22/5 (D-63-70). 3.9 OPPARBEIDING AV MATERIALE 3.9. Larvar frå psane Larvane i kvar prøve vart tade. Frå eit av repikata vart det pukka ut 10 tifedige arvar fr vidare pparbeiding. Larvane vart granska under eit Wid binkuar (M3 eer M5). Fygjande må/faktrar på arven vart måt/granska:

24 18 -tistand; -standardengde; -tarmutviking; -tørrvekt; -tydeeg skrumpa/devis ppøyst. -bøygd, må rettast ut før måing. -bein, kan måast sm den er. måt på 12X frstørring, frå verkjeve ti enden av ryggstrengen (Fig. 5). vart det inn i fygjande kategri ar: -rett tarm -tdet tarm -rett samankappa tarm -bøygd tarm -spirafrma tarm etter utvatning i destiert vatn i 15 minutt vart arvane agt minst 24 timar i varmeskap ved 60 C. Dei vart deretter straks vegd på ei Metter M3 eektrbaansevekt med ppøysing på ~g. Måenøysemda var ppgjeven av fabrikanten ti ~g. Mageinnhadet ti O andre arvar vart granska. Med mageinnhad meiner eg heretter innhadet i mage g tarm. Desse arvane vart tekne frå eit anna av repikata fr å få mest mgeeg representativt utva av arvar. I tiegg ti prsedyren sm er beskriven fr dei 10 første arvane vart mageinnhadet dissekert ut på desse arvane. Dette vart gjrt ved å riva pp mage/tarm med t tynne nåer. Innhadet vart så granska etter fygjande framgangsmåte: -graden av meting vart registrert fr kvart byttedyr..

25 9 -byttedyrsamansetjinga vart registrert, berre grvare inndeing vart nytta, jfr. pkt naupiar g cpepdittar vart srtert etter carapaxengde-ttaengde g ta de. -største engde vart måt på bivavar, gastrpder, større pantepanktn.. -rtatriar g andre byttedyr vart tade. standard engde FIGUR 5. Skisse av trskearve Panktn Panktn vart tat i tejekammer under upe. Det vart ikkje teke prøvar med særskid msyn ti phytpanktn. Ein de større artar vart ikeve tat saman med zpanktnet. Fygjande sekter vart tade: Cscindiscus,. spp., Ceratium spp., Peridinium spp./ Paraperidinium spp. g Hasphaera spp. Zpanktnet vart det inn i fygjande kategriar ved pparbeidinga: Caanide-, cycpide- g harpacticide cpepdittar/cpepdar, cpepdnaupiar, cirripednaupiar, cadcerar, trchphraarvar, pychaetarvar, gastrpdarvar, bivavarvar, ~ picatiis g evertebrategg. Ein de cpepdar vart bestemt ti sekt eer art.

26 HANDSAMING AV DATA Generet m statistiske metdar Ae statistiske testar g kurvetipassingar vart utførte på ein Digita Prfessina 350 persneg datamaskin, der prgrammet RS/1 vart nytta. Før parametriske statistiske testar g regresjnar vart nytta vart det testa m frutsetningane m nrmafrdeing g hmgen varians var tistades. Testar sm vart nytta fr å testa m bservasjnane km frå ei nrmafrdeing var Kmgrv Smirnf (SOKAL & ROHLF, 1981) frn~ 50 g Wik-Shapir (ZAR, 1974) frn~ 50. F-test (SOKAL & ROHLF, 1981) vart nytta fr å testa m variansen var ik. Fr å få data nrmafrdete g/eer få ik varians vart dei gtransfrmert, n eer g 10, der dette var naudsynt. Regresjn vart utført etter minste kvadraters metde (SOKAL & ROHLF, 1981). Ikkje-ineær regresjn vart gjrt etter Marquardt-Levenbergs metde (CONWAY ~ ~., 1970) fødepptak Taet av kvar byttedyrgruppe pr. trskemage vart rekna m ti tørrvekt ut frå mrekningsfrmar vist i Vedegg 3. Byttedyrpreferansar vart rekna ut etter Ivev s eektivitetsindeks. E = r - p r + p der p er prsentvis mengd av eit byttedyr i psane, g r er prsentvis mengd av same byttedyret i magen (IVLEV, 1961).,p f) E v ar t re k n a u t f r arv ar f r å a e p s a n e u n de r e i t t \-\.,JDc,yX" ~ '~

27 21, Vekst Standard engde Lengder av søyde g usøyde arvar vart sått saman g handsama under eitt. Enke einvegs variansanayse (SOKAL & ROHLF, 1981) vart nytta fr å testa m det var signifikante skinadar mem engda av arvar frå dei åtte psane på D-31. D-31 var siste dagen det var nk arvar frå ae psane ti å utføra statistiske testar. Ein ekspnentiafunksjn vart tipassa engdeveksten. Omfrming ti n verdiar gav avvik frå nrmafrdeing, det vart difr i staden nytta ein vgen regresjn fr å kmpensera fr at variansen auka med tida. Vekta fr dag X vart rekna ut etter høvet mem variansen på dag 31 g variansen på dag X. Tørrvekt Tørrvekt av usøyde arvar vart nytta fram ti D-31. Etter den tid vart ae pparbeida arvar søyde. Fr å rekna ut vekstrata av arvar etter D-31 vart tørrvekt av søyde arvar rekna m ti tørrvekt av usøyde arvar. Dette vart gjrt utfrå ein ineær regresjn på middevekter av søyde mt usøyde arvar frå D-4 ti D-31. Likninga fr regresjnen var: n(usøyd vekt, ~g) = 1.40 X n(søyd vekt, ~g) Enke einvegs variansanayse vart nytta fr å testa m det vart signifikante skinadar i tørrvekt mem arvar frå psane på D-31. Ein ekspnentiafunksjn vart tipassa vekst i tørrvekt fr arvar frå kvar pse, samt fr ae arvane under eitt. Sjøve regresjnen vart utført sm ineær regresjn på n ti tørrvekt. Sidan vekta av arvane gjekk ned dei første dagane grunna absrpsjn av pmmesekken vart regresjnen utført på verdiar frå D-13 ti D-31. Ved hjep av kvariansanayse vart det testa m det var

28 22 signifikante skinadar mem psane når det gjadt stigingskeffisientane ti regresjnen på auke i tørrvekt. =j! Vekstrate Midare spesifikk vekstrate (MSV) vart rekna ut fr enketarvar etter frmeen: MSV = der w 1 er middeverdien av tørrvekt på D-4. w 2 er vekta av ein arve på tidspunkt t 2, t 2 - t 1 er tida mem dei t måingane (SHELBOURNE ~ ~., 1973). Fr å finna den dagege midare vekstrata i prsent vart fygjande frme nytta: MSV Vekstrate i % = 100 X (e- ). (HOUDE & SCHEKTER, 1981) Reativ kndisjnsfaktr Reativ kndisjnsfaktr (RKF) vart rekna ut etter frmeen:.tørrvekt(pg) RKF = SL(mm) 8 der B er stigingskeffisienten ti regresjnsina mem n standardengde g n tørrvekt (EHRLICH ~ ~., 1976).

29 23 -~ Overeving 1 Taet på arvar i kvar pse dei dagane det vart teke prøver vart rekna ut ved å mutipisera middetaet av arvar frå prøvane med 1000, sidan kvar prøve tisvarde 1/1000 av vumet av ein pse. Etter D-38 vart middetaet mutipisert med 341, sidan innsnevringa på prøvetakingshåven var fjerna. Taet på arvar sm vart fjerna ved prøvetaking var så ite i høve ti ttat arveta at det ikkje vart teken msyn ti prøvetakinga ved seinare utrekningar. Instantan mrtaitetskeffisient (Z) vart rekna ut etter frmeen: z = der N 1 er estimert arveta ved tid t 1 g N 2 er estimert arveta ved tid t 2 (LAURENCE, 1974). ~a vert rekna i dagar. Fr å rekna dette m ti prs~ntvis dageg dødsrate M, vart fygjande frme nytta: -z M = 100 X ( - e ) Avsutting Lengdemåingane ved avsuttinga av psane vart rekna m ti tørrvekt m.h.a. ein regresjn mem n-engde g n-tørrvekt fr den yngeen sm både vart vgen g engdemåt. Det vart nytta eit 2. grads pynm i regresj~en. Likninga fr regresjnen var: n V(mg) = 0.34 X n L 2 (mm) X n L(mm)

30 24 i '

31 RESULTAT 4.1 INKUBERING OG KLEKKING Det var mag 20% mrtaitet under inkuberinga (T. GRAV, Akvakuturstasjnen Austev, 5392 Strebø, pers. medd.). Temperaturen i inkubatrane auka frå rundt 5.0 c ved starten a v i n k u b e r i n g a t i r u n d t 7 6 C v e d k e k k i n g ( F i g u r 8 ) \, Jv-1-1;) '(') r ~",-u,, ' r 9 u Femti prsent av egga hadde kekt etter 13 dagars inkubering. Prøvetakinga i inkubatrane før utsetjing av arvane gav eit estimat på arvar ttat (S.D. = ). Ved jamn frdeing på ae psane vart det arvar pr. pse. ~A~ ~\. 4.2 SVOLTGRUPPE Temperaturen fr arvane i svtgruppa var stabi på 5. 0 c (S.D. = 0.5). Overeving g utviking av tørrvekt i svtgruppa er vist i Fig. 6 g 7. Ein ser at mrtaiteten i svtgruppa var åg fram ti D-15. Strparten av arvane døydde mem D-15 g D-20, medan den siste var i ive ti D-25. Midare tørrvekt av arvane gjekk jamt nedver g var mag 28 pg då strparten av arvane døydde.

32 ~ c:n 60 c r-i > Q) r 40 c.. Q) > dag ar etter kekking 25 FIGUR 6. Prsentvis vereving av arvane i svtgruppa c:n :L..._, 80 +J :Y Q) i 38 > c.. I c.. :. 40 I +J I 40 i 9 i dagar etter kekking FIGUR 7. Utviking av tørrvekt i svtgruppa. Breie strekar visar største g minste arve, medan smae strekar viser standardavvik. Taa ver viser taet på arvar vegd. 25

33 HYDROGRAF! Temperaturen i psane var ganske jamn den første månaden, g auka deretter raskt {jfr. Fig. 8). Satinnhadet i psane vart avgjrt av satinnhadet ti inntaksvatnet g vatnet sm vart pumpa inn med panktntiførseen. Sjøv m satinnhadet av panktnvatnet varierte ein de var det ganske stabit satinnhad i psane, sm det går fram av Fig. 9. Dei prøvane sm vart tekne på ymse djup i psane viste at satinnhadet var ganske hmgent. Det var ikkje nkn særeg frskje i 2 -innhad (mg/) i verfata av psane g i btnen. Den ågaste bserverte 2 - metninga var på 93 prsent g den høgaste på 118 prsent, rekna sm prsent av fu metning i verfata ved den temperaturen.

34 28 -~ u -(_ : +' r (_ ID. E ID +' Pse Inkubatr dagar etter kekking FIGUR 8. Temperaturen i inkubatrane (), samt i verfata av prduksjnspsane (+), snitt av tre psar. 36 ~ dagar etter kekking FIGUR 9. Satinnhad i verfata av prduksjnspsane, snitt av tre psar.

35 DØGNSTASJON Larvar D e n p r s e n t v i s e f r d e i n g a av ar v ar p å u i k e d j u p v e d de i s e k s prøvet a k i ngs-ti ds punkt a er vi s t i F i g O Pr sen tv er di ane er. ~ :,,9 rekna ut frå summen av det midare taet på arvar i prøvane ~ 1 f frå dei tre djupa. ~ \r' Fees fr både pse 4 g 6 er at prøven frå O m hadde fest arvar, frå % i pse 4 g frå % i pse 6. Brtsett frå k. 22 i pse 4 var det heie tida færrast arvar i prøvane frå 3.5 m djup. Ut frå figurane ser det ikkje ut ti at arvane i psane gjrde vertikavandringar gjennm døgeret. Det var ikeve ein tendens ti at det var færrast arvar i verfata k. 12 g at spesiet 2 m prøva gav høgare verdiar her. Taet på arvar i kvar prøve er synt i Vedegg Panktn Panktnet i psane var dminert av den stre diatmeen Cscindiscus spp. Ei iste ver panktninnhadet i prøvane er vist i Vedegg 5, medan Figur 11 viser dei viktigaste føderganismane ti trskearvane. Vi egg merke ti det høge taet rganismar i 3.5 m prøva k. 12 fr begge psane. I pse 6 hadde prøvane frå 3.5 m heie tida fest panktnrganismar, medan dette varierte meir i pse 4. Rtatriar (~. picatiis) g cpepdnaupiar var dei viktigaste byttedyra i psane. Rtatriar var det fest av i 3.5 m djupet (r' ae tidspunkta (mem 28 g 521 pr. iter). Prøvane frå O g 2 m hadde mem 11 g 145 rtatriar pr. r'\~'qr \ 0 9r,cSf~,J

36 30 iter. Taet på naupiar varierte mem 4 g 429 pr. iter, g brtsett frå prøvane k. 12 i pse 4 g k. 06 i pse 6 var taet høgast i O m prøven. ; Det var svært ite cpepdittar/cpepdar i psane på det tidspunktet døgnsampinga vart utført. Ut frå ppysningane m frdeing av panktn gjennm døgeret er det vanskeeg å påvisa større vertikavandringar Mageinnhad ~:::~ 0 ~~ a~y~~~:~r 1 ~~: ~;;s ~:~ ~:tv :;s ::~ ~:e ~:: ~e::t ;:nt a 11 e ~")J;~(~~c('f var egg av! picatiis. Naupiar, cpepdar g andre rganismar sm bivavarvar, gastrpdarvar, pantepanktn m.m. utgjrde ein iten de av føda ti trskearvane. Vedegg 6 viser taet på rganismar pr. trskemage ved døgnstasjnen. Det ser ikkje ut sm det var nkn systematisk variasjn i magefying ti arvar frå dei tre prøvedjupna. Fr begge psane var taet på byttedyr pr. mage, uansett djup, ågast k. \L O 6 F r p s e 4 å g mi d de t a e t m e m O 8 g. 3 r g an i s m ar p r 1 d)' 11/ ~ mage, fr pse 6 mem 0.7 g 3.8. Fr pse 6 var taet høgast L: \ ~ k. 18 med mag 20 rganismar pr. mage. Fr pse 4 var det \;~ ~\~/JJ meir varierande verdiar, pp ti rganismar pr. mage u~ k. 12, 18 g 22. Metingsgraden ti byttedyra på dei uike tidspunkta er vist i Figur 13. Brtsett frå egga var strparten av byttedyra sm vart funne i trskemagane heit eer devis meta. Mageprøvane frå natta var mest meta.

37 kkkesett c:=j meter ~ 2 meter ~ 3.5 meter Pse BO 50 +' c Q) en c kkkesett c:=j meter ~ 2 meter ~ 3.5 meter FIGUR 10. Prsentvi s frdeing av arvane frå dei tre prøvedjupa ved døgnstasjnen. Taa inne i søyene viser snittet av taet på arvar i prøv ane.

38 Pse 4 (_ Q) + r-i r... r r r + c r == \ 200 K.12 K.18 K.22 K.02 K. Oi mmi0 Cpepdar ~ Naupiar ~Egg ~ Rtatriar Pse 6 (_ Q) + r-i r... r r r + c r K.12 K.18 K.22 K.02 i:u. ii@ FIGUR 11. Taet på dei viktigaste føderganismane i psane \Vfie:d:1 døgnstasjnen. Djup g tidspunkt fr kvar prøve er vist.

39 33 20 Pse 4 Q} C r E 15 r-f 10 " r-f r.jj c r K.12 K.18 K.22 K.02 K.OB K.10 r==j Andre []]] Cpepdar ~ Naupiar ~Egg ~ Rtatriar 20 Pse 6 Q} C r E 15 r-f " 10 r-f r.jj c r !.5 K.12 K.18 K.22 K.02 K.06 K.10 FIGUR 12. Snittet av taet på byttedyr pr. undersøkt trskemage ved døgnstasjnen. Djup g tidspunkt fr kvar prøve er vist.

40 34 +.J c Q) (J) ' c==j Mata ~Devis meta ~ Umeta B B B Rtatriar Egg Naupiar Cpepdar FIGUR 13. Prsentvis frdeing på metingsgrad av dei viktigaste byttedyra sm vart funne i trskemagane ved døgnstasjnen. Taa under søyene viser prøvetidspunkt. 4.5 FØDE 4.5. Panktn i psane Det vart ikkje teke særskide prøvar med msyn på pantepanktn, så berre taet på dei større artane er representativt i prøvane. Den stre diatmeen Cscindiscus spp. (ca. 200 pm) var tarikast av ae rganismar sm vart tat i prøvane. Dinfageatane Ceratium spp. g Peridinium/Paraperidinium spp., samt Hasphaera spp. var det gså ein de av i prøvane. Kjedefrma diatmear var det derimt ite av. Vedegg 7 gjev ei versikt ver panktn i psane. Vi ser av Fig. 14 at rtatriar (B. picatiis) var tarikast i byrjinga med mag JQ pr. iter på D-4. Taet på egg (rtatrie-egg) var heie tida ein de ågare enn taet på

41 35 - rtatriar, men fygde eers utvikinga i rtatrietaet. Vedegg 8 viser estimert mengde rtatriar fra ut pr. dag. Ved D-10 var taet på naupiar pr. iter mag ikt med taet på rtatriar, dvs. mkring 20 pr. iter. Taet auka frå mag 20 pr. iter på D-15 ti ca. 50 pr. iter på D-27. På D-31 hadde det stige kraftig ti i snitt 178 pr. iter. Taet på cpepdar var reativt ågt, under 20 pr. iter fram ti D-27. Då auka det, g var på D-31 mem 20 g 60 pr. iter. Byttedyrtaet fygde strt sett det same mønsteret i ae psane, sm vi ser av Fig. 15. Pse 3 hadde jamt ver færrast byttedyr medan pse 8 jamt ver hadde fest byttedyr. 150 [_ Q) 100 ri "'"" r... r r r "'"" c r 50~ Rtatriar ~~Egg E/2@ Naup i ar Cpepdar dagar etter kekking FIGUR 14. Panktn 'i psane. Midare ta pr. iter (frå ae psar) av dei viktigaste føderganismane i psane.

42 P P-2., c....., ' , m c m c....., w ' , m c m c_\! dagar etter kekking dagar etter kekking p P c.. w...,... ' m..., c 50 m c....., w... ' , m c m dagar etter kekking P-S dag ar etter kekking P c....., w ' m..., c 50 m c....., w ' , m c m dagar etter kekking 150 P-1 3?9 c.. w...,... ' , m 100 c 50 m c....., w ' , m c 50 m dagar etter kekking r=:=j Rtatriar dagar etter kekking ~Egg ~ Naupir ~ Cpapdar FIGUR 15. Ta pr. iter av dei viktigaste føderg~nismane i psane.

43 Mageinnhad Omag 50% av arvane hadde mat i magen på D-4 (jfr. Fig 16). Denne deen auka jamt fram ti D-15. Frå D-15 g utver hadde så g seie ae dei undersøkte arvane mat i magen. Middetaet av byttedyr pr. trskemage fr ae psane under eitt er vist i Fig. 17. Vi ser at taet var ågt (2-4 byttedyr pr. mage) fram t..m. D-10. Frå D-13 ti D-24 var taet mem 9 g 17 rganismar pr. mage. Frå D-27 ti D-45 var det mem 4 g 7 rganismar pr. mage, fr å auka ti mag 13 på D-48. Rtatriane var ttat dminerande fram ti D-24. På D-22 var dei ppe i mag 13 pr. trskemage. Mengda av rtatriegg føgde strt sett mengda av rtatriar. Først ved D-24 var det cpepdnaupiar i særeg mengd i trskemagane, ca. i snitt pr. mage. På D-27 utgjrde naupiar det største taet av byttedyr i trskemagane, med mag 4 pr. mage. Dette taet var ganske stabit fram ti D-48, brtsett frå på D-45 då det var mag pr. mage. Taet på cpepdar var svært ågt fram ti D-38, då det var mag 0.8 i snitt pr. trskemage. Det auka så raskt ti ca. 10 pr. mage på D-48. Andre rganismar utgjrde adri nkn større de av mageinnhadet, brtsett frå fr nkre enketarvar. Ser vi nærare på kvar enket pse, er det etter måten små skinadar i mageinnhad mem arvar frå uike psar (jfr. Fig. 18). Det er vanskeeg å finna psar sm merkjer seg ut ved å ha arvar med meir mageinnhad enn dei andre. Dersm vi rangerar psane fr kvar prøvetakingsdag frå D-4 ti D-48 ved å gje psen der arvane har fest rganismar pr. mage 8 peng, den med' nest høgast ta av rganismar 7 peng.s.v.

44 38 g så summera penga fr kvar dag får vi fram taa sm er vist i Tabe 2. Det vart ikkje funne signifikante skinader mem psane (P 7 5; Friedman s randm bkk test; SOKAL & ROHLF, 1981). d TABELL 2. Rangering av psane etter midare ta på føderganismar i trskemagane frå D-4 ti D-48. Sjå tekst vanfr fr nærare frkaring. Pse Rang sum Metingsgraden ti byttedyra viser at i snitt var ver 50 % av rtatriane heit eer devis meta (jfr. Figur 19). Oftast var ver 80% heit eer devis meta. Fr egga sm har eitt hardt ska, var situasjnen ein anna. Her var det på dei feste dagar få sm viste teikn ti å vera meta. Fr naupiar sm fr rtatriar var det svært fte berre tmme eer havtmme ska att i trskemagen. Umeta naupiar utgjrde i snitt adri ver 30 % av ttataet. Det same gjadt gså fr cpepdar. Ser vi på utvikinga av metingsgraden med tida, er den ganske knstant fr egg. Fr rtatriar er det mange umeta på D-4, etter den tid er deen av umeta rtatriar gans'ke stabi på rundt 10 %. Fr naupiar derimt, er det ein kar tendens ti at deen sm er umeta aukar med tida. Det var ein iknande tendens fr cpepdar gså, sjøv m det der berre var dei t siste prøvedagane det var særeg mengder av cpepdar. Fustendig versikt ver mageinnhad i arvane er vist i Vedegg 9. Omrekna ti tørrvekt yi dei einskide byttekategriane sin de av føda verta itt anneis, sm vist i Fig. 20. Også her ser vi

45 39, at rtatriar dminerar fram ti D-24. Overgangen ti naupiar, sm er tyngre enn rtatriar gjer at vi ikkje får same 9 nedgangen i byttedyr-tørrvekt pr. mage sm når det gjed taet.~:::>'f?:!,_ på byttedyr J-) c 60 QJ en c a. 20 ~ V / 7. ; ~ 7. 7 / / / / ~ 17 v v V V V v v v v v v v v v v v v v v v v V v v v v V v v ~ v v v v v v ~ v ~ "?" ~ v ~ v v v v v V v v V v v ~ v v v V V V ~ v v ~ v v V V V V V V v v '/ V v v V 1/ V ~ '/ v v V v V V v ~ v V V V V V V V v v v v v V V V V v v v v v v ~ v v / '/ / V V V V ~ V V ~ '/ V V / V V V V V V ~ ~ ~ ~ ~ v v V [/ V V V V V V V V V V [/ v dagar etter kekking FIGUR 16. Prsentde av dei undersøkte arvane med mat i magen QJ O r 15 E ' r r r 10..J-) c r ~...-.! Andre Cpepdar ' ~~ Naupiar W/%1 Egg ~ Rtatriar dag~r etter kekking FIGUR 17. Taet på byttedyr pr. undersøkt mage, snitt av arvar frå ae psane.

46 40 () O 20 r E 15 ' r r r 10.jJ c r 5 p- 1 () O 20 r E 15 ' r r r 10.jJ c r 5 P-2.! i dagar etter kekking s a zg dagar etter kekking 25 () 20 O r E 15 ' r r r 10.jJ c r 5 P-3 () O r E 15 ' r ri r 10.jJ c r 5 P B O C B () O r E 15 ' r r r 10.jJ c r 5 dagar etter kekking P-5 () O r E 15 ' ri ri r 10.jJ c r 5 dagar etter kekking P dagar etter kekking dagar etter kekking () O r E 15 ' r r r 10.jJ c r 5 P-7 () O r E 15 ' ri ri r 10.jJ c r 5 P dagar etter kekking FIGUR 18. Taet på byttedyr pr. undersøkt trskemage dagar etter kekking c:::j Andre []]]]] Cpepdar ~ Naupiar ~Egg ~ Rtatriar

47 41 +J c Q) C) BO 60 L ~ '4 10 1! Rtatriar Egg Naupiar Cpepdar c=j Meta ~Devis meta ~Umeta FIGUR 19. Prsentvis frdeing på metingsgrad ti byttedyra på ein de datar. Prøvetidspunkt (dagar etter kekking) er gitt under søyene ' 3 Q) C r E J ~ Q) > L 1.0 L :0 +J [[[[[!]] Cpepdar ~ Naupiar ~Egg ~ Rtatriar '\ t' "-0 t.--<.. ca\.,,,,._,.;,~ \; dagar etter kekking FIGUR 20. Tørrvekt fr byttedyra i mageprøvane, snitt av arvar frå ae psane. Omrekningsfrmar er vist i Vedegg 3.

48 Seeksjn Ved å sjå på Ivev s eektivitetsindeks får ein innsyn i fr byttedyr trskearvane føretrekk. Tabe 3 syner eektivitetsindeksen fr ein de utvade tidspunkt. TABELL 3. Ivev s eektivitetsindeks E, fr dei vanegaste føderganismane ti trskearvane fr einde utvade datar. kva Dagar etter kekking Organismegruppe 4 O Ceratium spp Peria1nium/ Paraper1a1nium spp Raspfiaera spp Csc1na1scus spp B. picatiis 'R"tatrie-egg O Naupiar Cpepdar/ Cpepdittar r Trskearvane synte ein sterk preferanse fr B. picatiis heit fram ti D-38. Rtatrie-egg viste meir varierande verdiar, men desse må vi tka med varsemd sidan mange av egga nk sat på rtatriane då dei vart fanga. Larvane viste ein åg preferanse fr naupiar heit fram ti D-24. Verdien 0.85 på D-4 bør vi sjå brt frå sidan det her var tae m eit svært ågt naupieta sm vart funne i trskemagane. Frå D-27 var det ein kar preferanse fr naupiar, E er heit ppe i 0.87 på D-48. Larvane viste tideg ein tydeeg åg preferanse fr cpepdar. Først ved D-48 vart E psitiv. Når det gjed pantepanktn vare heie tida nær -1. Når E var - fr mange grupper skudast det at desse ikkje var representerte i mageprøvane fr dei aktuee datane.

49 43 j 4.6 VEKST Lengde Det. vart ikkje påvist signifikante skinadar i midare standardengde mem arvar frå dei åtte psane på D-31. Resutata frå variansanaysen er vist i Vedegg 10. Figur 21 visar engdveksten ti arvane. Det er her teke med verdiar etter D-31. Ein må vera merksam på at desse er bygde på varierande ta av måte arvar. Likninga fr regresjnen mem standardengde (SL) g tid (t, i dagar), fram ti D-31 var: SL(mm) = 4.344c;)~xp(08 X t) E... E 10 w u OI 8 c w r u 6 c... r u c 4 r.j.j U ' /,; dagar etter kekking ~ FIGUR 21. Midare standardengde fr arvar frå ae psane. Største g minste arve (brei strek) samt standardavvik (sma strek) er innteikna. Taa ver visar taet på måte arvar. Regresjnskurve, sjå tekst vanfr.

50 44 j Tørrvekt Figur 22 viser vekst måt i tørrvekt fr arvar frå ae psane under eitt, tørrvekt fr arvar frå kvar pse separat er vist i Fig. 23. De i i nntei kna kurv ane er funksjnen V = e a+ b x T, der a g b er estimerte ut frå ineære regresjnar mem ader, T g n ti tørrvekt, V (jfr. Vedegg 11). 1 Sm det går fram av figurane, er det små skinadar mem psane. Larvar frå ae psane hadde ein viss nedgang i tørrvekt dei første.8-10 dagane etter kekking. Etter D-10 var det ein jamn men svært åg vekst. Variansen auka med tida. Det såg ikkje ut ti å vera meir enn ein tpp på vektfrdeinga. (jfr. Fig. 24). Ved variansanayse vart det ikkje funne signifikante skinadar i tørrvekt mem arvar frå dei åtte psane på 0-31 (Vedegg 12). Heer ikkje kvariansanayse viste signifikante skinader i stigingskeffisientane ti regresjnsinene (Vedegg 13). Sidan det ikkje vart påvist signifikante skinadar er ae psane handsama under eitt dersm ikkje anna er ppyst i J "i 120 > [_ [_ : BO +J 40 / / BO 'i 'I 'i 'k I" dagar etter kekking FIGUR 22. Utviking av tørrvekt (usøyd), snitt av arvar frå ae psar. Breie strekar viser største g minste arve, smae strekar viser standardavvik. Taa ver viser taet på arvar sm er vegde. Regresjnsine, sjå tekst vanfr.

51 C j.J ~ w > c.. c.. :0.j.J Pse 1 ø C j.J ~ 80 w > t 60 :0.j.J 40 Pse 2 C?. O... ~... Q dagar etter kekking dagar etter kekking i C j.J ~ w > c.. c.. :.j.j Pse 3. a C j.J ~ w > c.. c.. :.j.j Pse dagar etter kekking dagar etter kekking C j.J ~ 80 w > c.. 60 c.. :.j.j 40 Pse C j.J ~ 80 w > c.. 60 c.. :.j.j 40 Pse 6 ~ dag ar etter kekking dagar etter kekking C j.J ~ w 80 > c.. c.. 60 :.j.j 40 Pse 7.(;) p C j.J ~ w 80 > c.. c.. 60 :.j.j 40 Pse C?. b p. O c{ dag ar etter kekking r dagar etter kekking FIGUR 23. Utviking i tørrvekt {usøyd) fr arvar frå pse 1-8. Regresjnsiner, sjå tekst side 44.

52 Dag 4 Dag J c Q) U '- a 20 +J c Q) U ' ā vekt gruppe vektgruppe Dag 15 Dag J c Q) U 20 ' ā +J c Q) U 20 '- a vekt gruppe vektgruppe j. Dag 24 Dag J c Q) U 20 ' ā +J c Q) U 20 ' ā vektgruppe vekt gruppe FIGUR 24. Prsentvis frdeing på vektgrupper fr usøyde arvar. Kvart interva er på 5 pg, g taa på X-aksen representerar midtpunktet i kvart interva.

53 Vekstrate Prsentvis frdeing av vekstrater på ymse dagar er vist i Figur 25. Ein må her vera merksam på at kurvane fr D-38 g D-48 er basert på ein ekstrapasjn av regresjnsina mem søyde g usøyde arvar. Omag 70 % av arvane hadde hatt negativ eer ingen vekst ved D-10. Først ved D-48 var ae arvar med negativ vekstrate daude. Ved D-38 hadde ingen arvar vekstrate ver 6 % pr. dag. Ved D-48 hadde nesten 40 % hatt ei vekstrate på ver 6 % pr. dag g ved avsutninga hadde ver 75 % av arvane hatt ei vekstrate på ver 6 % pr. dag. 100 j j..j..j c Q) en c Dag 10 a Dag 20 > r..j..j r r :: E :: ~ Dag 31 -.sv-dag 38 1) ---- Dag 48 1 ) Avsutting 20 2) j i i i i i dageg vekstrate (prsent) FIGUR 25. Kumuativ prsentvis frdeing av dageg prsentvis vekstrate frå D-4 ti uike tidspunkt. ) Desse verdiane er basert på ei mrekning av søyd vekt ti usøyd vekt, sjå s. 21; 2) basert på mfrming frå engde ti usøyd vekt, sjå s. 23

54 KONDISJONSFAKTOR Figur 26 viser eit patt ver standardengde mt tørrvekt fr usøyde arvar frå D-4 ti D-31. Funksjnen V= a X L 8, der a g B vart estimert ut frå ein ineær regresjn på n-engde mt n-tørrvekt er innteikna. Denne regresjnsina hadde ein stigingskeffisient på 3.2, sm atså tisvarar B i den reative kndisjnsfaktren {sjå s. 22). Sm det går fram av Fig. 27 igg snittet av R.K.F. ganske stabit på mag 0.35 i heie periden. Dersm vi definerar arvar med gd kndisjn sm dei sm igg ver regresjnsinja i Fig. 26 ser vi av Fig. 28 at deen med gd kndisjn er ågast ved D-13, fr så å auka jamt pp mt ca. 70 % ved D rn 200 :L.jJ.Y. 150 Q.) > L L : 100.jJ standardengde (mm) FIGUR 26. Standardengde ptta mt tørrvekt av usøyde arvar frå D-4 ti D-31. Regresjnsine, sjå tekst vanfr.

55 (_ +J.)L 0.8 r '1- (J) c (J) r "C c ~ 0.4 > r +J r 0.2 r (].) (_ dagar etter kekking FIGUR 27. Midare reativ kndisjnsfaktr fr arvar frå D-4 ti D-31. Største g minste arve (brei strek) samt standardavvik (sma strek) er innteikna JJ 60 c (].) (J) (_ c dagar etter kekking FIGUR 28. Prsentvis de av arvane med "gd kndisjn", sjå tekst s. 48 fr nærare frkaring.