11/16 Formannskapet Regional plan for attraktive byar og tettstader i Oppland. Høyring av planforslag.

Transkript

1 Vågå kommune Arkivsak: 2014/174-6 Arkiv: Saksbehandlar: Ingunn Moen Helland Utv.saksnr Utval Møtedato 11/16 Formannskapet Regional plan for attraktive byar og tettstader i Oppland. Høyring av planforslag. Vedlegg: 1 Forslag til regional plan for attraktive byar og tettstader i Oppland Saksframlegg: Forslag til Regional plan for attraktive byer og tettsteder i Oppland er ved vedtak i Fylkestinget lagt ut på høyring. Planforslaget er ein revisjon av dagens Fylkesdelplan for lokalisering av varehandel i Oppland vedteken i Planarbeidet har vore organisert med ei styringsgruppa samansett av representantar både frå Fylkesutvalet, ungdommens fylkesting, kommunar, KS, NHO, LO og Fylkesmannen. Arbeidsgruppa har vore samansett av representantar frå tre kommunar, Fylkesmannen, Statens vegvesen, HiL og fylkeskommunen, med prosjektleiing ved fylkeskommunen. Endra føresetnader både i handelsnæring, folketalssamansetting, busettingstrendar og handlemønster er lagt til grunn for revisjon av planen. Formål og tema Planforslaget famnar breiare enn dagens fylkesdelplan. Planen omhandlar i tillegg til varehandel tema som attraktivitet og berekraft, senterstruktur, kompakte og levande sentra, bærekraftig transport, bustad og bukvalitet. Hovudmål definert i planen er at Oppland skal ha ein senterstruktur som gjer fylket meir attraktivt, og som er funksjonell og berekraftig ut frå kommune- og regionstrukturen i fylket. Planforslaget legg opp til ei avgrensing av talet regionale sentra og områdesentra. Planen foreslår ein struktur med: 5 regionale sentra: Lillehammer, Gjøvik, Fagernes-Leira, Gran, Otta 15 områdesentra: Øyer sentrum, Segalstad Bru, Lena, Raufoss, Hov, Dokka, Nesbakken, Harestua, Dombås, Fossbergom, Vågåmo, Vålebru, Vinstra, Bagn, Beitostolen. Ut frå dette er det 6 kommunar som ikkje har sentra som er definert innanfor dei to øvste nivåa i senterstrukturen. Dette gjeld Etnedal, Vestre Slidre, Vang, Sør-Fron, Skjåk og Lesja.

2 Temaet bustad og bustadkvalitet er nytt i planen. Lokalisering av bustader og tilgang til eit tilstrekkeleg tal bustader av rett type og kvalitet er omtalt som avgjerande for å leggje til rette for velfungerande tettstader. Det er gjennomført ei bustadundersøking for heile fylket som følgjer som vedlegg til den regionale planen. Det er eit mål i den regionale planen at det skal byggast fleire bustader i sentrum. Det er gjennomført ei enkel konsekvensanalyse som følgjer som vedlegg til den regionale planen. Planog bygningslova krev vidare handlingsprogram som skal rullerast årleg, noko som følgjer avslutningsvis i plandokumentet. Førebels kart som viser avgrensing av indre sentrumssone regionsentra og områdesentra i dei ulike kommunane, følgjer planen som vedlegg. For Vågå er indre sentrumssone gjennom politiske vedtak i kommunen føreslege utvida i forhold til kartvedlegget over Vågåmo som er vedlagt forslaget til regional plan. Verknader av planen Regionale planar skal leggast til grunn for regionale styresmaketer si verksemd og for kommunal og statleg planlegging og verksemd i regionen. Det er i kap. 5.4 i planforslaget ei regional planføresegn som vil gje regionale styresmakter grunnlag for motsegn til kommunale planforslag som er i strid med føresegna. Føresegna set rammer for lokalisering og dimensjonering av varehandel. Planforslaget opnar samtidig for at fylkeskommunen, på vilkår definert føresegna, kan samtykke til avvik frå planføresegna. Regional planføresegn Nedanfor er reglane i pkt. 2 i den regionale planføresegna (kap. 5.4) om lokalisering av varehandel sitert: «2. Regler for lokalisering av kjøpesentre og handel a) Nye handelsvirksomheter som ikke ligger i et senter definert i denne planen eller i kommuneplanen (lokalsenter, bydelssenter, nærsenter) kan ikke være større enn 1500 m2 BRA. Denne grensen gjelder også utenfor den indre sentrumssonen i de definerte sentra. b) Følgende arealgrenser gjelder for etablering av nye handelsvirksomheter eller kjøpesentre og utvidelse av slike innenfor indre sentrumssone for de ulike senterkategorier. Grensene gjelder for samlet bruksareal etter utvidelse av eksisterende handelsvirksomheter. - Regionalt senter: ingen begrensning - Områdesenter: 6000 m 2 BRA - Lokalsenter: 3000 m 2 BRA - Bydelssenter: 3000 m 2 BRA - Nærsenter: 1500 m 2 BRA c) Regionsentre og områdesentre er definert i denne planens tabell over framtidig senterstruktur i Oppland fylke. Lokalsentre, bydelssentre og nærsentre, samt indre sentrumssone for alle sentra, avgrenses i de til en hver tid gjeldende kommunale planer etter prinsipper fastlagt i denne planen. d) Med handelsvirksomhet menes all form for virksomhet som bedriver salg av varer til private sluttbrukere. e) Forbudet gjelder ikke handelsvirksomhet der den dominerende delen av vareutvalget når det gjelder omsetning er biler, båter, landbruksmaskiner, trelast og større byggevarer, utsalg fra hagesentre og planteskoler, dersom disse lokaliseres i tilknytning til en by eller et tettsted på en slik måte at den kan nås fra hovedvegsystemet med minst mulig forstyrrelse av miljøet i byen eller tettstedet.»

3 I pkt. 3 i planføresegna står det at fylkeskommunen kan gje samtykke til å fråvike føresegna i pkt 2. Det er da m.a. eit krav om utarbeiding av handelsanalyse dersom samtykke skal kunne vurderast. Vurdering: Generelt Vågå har i forslag til kommuneplanens samfunnsdel vald å ha fokus på stadutvikling. Samfunnsdelen er nå på høyring for andre gong. Av samfunnsdelen går det fram at av måla knytt til stadutvikling m.a. er at Vågåmo skal ha eit tett og levande sentrum med mangfald innanfor handel, kultur, tenesteyting, bustad- og fritidstilbod og gode møtestader for både tilreisande og dei som bur i tettstaden eller andre delar av kommunen. Vidare er det definert som eit mål at innfallsportane til Vågåmo skal skape interesse for staden og få fleire til å stoppe. Dersom kommunen skal lukkast med å nå dei måla som blir sett, må kommunen som planstyresmakt både bruke det handlingsrom og dei styringsmoglegheiter plan- og bygningslova gjev for å leggje til rette for ei utvikling i samsvar med måla. Forslaget til regional plan er omfangsrikt og famnar mange tema. Dokumentet kunne med fordel vore komprimert noko, slik at ikkje bodskap og planteori blir borte skildringane og drøftingane i plandokumentet. Det er viktig at omgrep som er nytta i planen er godt definerte og gjer planen lett forståeleg og eintydig. For mindre kommunar, som Vågå, meiner rådmannen det vil vere vanskeleg og følgje opp alle retningsliner og planteori som går fram av planen. Rådmannen meiner kommunen bør gå gjennom retningslinene i regional plan og innarbeide dei punkta som er mest relevante for eigen kommune i retningslinene til kommuneplanens arealdel før ny høyring av arealdelen. Planforslaget er i all hovudsak er ein rettleiande plan for kommunen, men avgrensing av indre sentrumssone vil leggje klare føringar for lokalisering av varehandel. Planen vil kunne bidra til meir fokus på tema som er viktige for å leggje til rette for god stadutvikling. Avgrensing av indre sentrumssone Kommunestyret i Vågå har ved vedtak 24. november 2015 om 1. gongs offentleg ettersyn og høyring av kommuneplanens arealdel lagt inn ei utviding av den indre sentrumssona i forhold til førebels forslag innsendt i samband med arbeidet med regional plan. Dette inneber at avgrensinga ikkje er i samsvar med førebels vedlagte kart over sentrumssone som følgjer Regional plan for attraktive byer og tettsteder i Oppland. Kartvedlegg til regional plan som viser avgrensing av indre sentrumssone for Vågåmo må oppdaterast i samsvar med forslag til kommuneplanens arealdel. I planomtalen til arealdel står det følgjande om avgrensing av indre sentrumssone: «Innanfor denne sona er det etablert varehandel og kommunale tenester som rådhus, skule, barnehage og helsesenter. Området er 1,4 km i utstrekning frå sør til nord, slik at området er lengre i utstrekning enn det som er ønskjeleg, men det er ikkje mogleg å avgrense området meir dersom ein skal få med skuler og skysstasjon, samt nytt utbyggingsområde som ligg ved rv.15. Delar av dette arealet er også definert som målpunkt i stadanalysen som vart utarbeidd av Rambøll i Ettersom sentrumssona er strekt heilt ned til rv. 15, vil sentrumssona bli så stor at det neppe er gangavstand frå nord til sør. Det er likevel viktig at området ved rv. 15 ligg innanfor sentrumssona ettersom Vågå kommune ønskjer å utvikle området til eit trekkplastar som kan trekke fleire forbipasserande til Vågåmo sentrum. Det er også lagt opp til at det skal byggjast fleire bustader innanfor området.»

4 Indre sentrumssone (raud stipla line) jf. formannskapssak (sak 59/15, 9. juni 2015), og som vist i førebels vedlegg til regional plan for attraktive byar og tettstader i Oppland. Indre sentrumssone (raud stipla line) slik den er definert i kommuneplans arealdel jf. planomtalen (lagt ut til off.ettersyn av kommunestyret 24. november 2015, sak 97/15) Planføresegn om lokalisering av varehandel Føreslege planføresegn om lokalisering av varehandel er det einaste temaet i den regionale planen som gjev juridisk bindande føringar for kommunen. Planføresegna i kap 5.4., punkt 2, er sitert ovanfor i dette saksframlegget. Rådmannen har nedanfor kommentert nokre av underpunkta i planføresegna. Ut frå føresegna pkt. 2.a) kan nye handelsverksemder større enn 1500 m 2 i bruksareal ikkje etablere seg utanfor den indre sentrumssona i Vågåmo. Indre sentrumssone blir definert i kartvedlegg til regional plan, og sona blir også innarbeidd i kommuneplanens arealdel. Ut frå føresegna pkt. 2.b) kan nye handelsverksemder/kjøpesentre (eller utviding av eksisterande verksemder) innanfor den indre sentrumssona ikkje overstige eit samla bruksareal på 6000 m 2 (etter utviding). Ut frå føresegna pkt. 2.c) er Vågåmo definert som eit områdesenter i planforslaget. Indre sentrumssone for Vågåmo er i forslaget til regional plan avgrensa i kartvedlegg til planen. Kommunestyret har etter at det vart gjeve innspel i behandling av sak 97/15 lagt opp til utviding av sona i forhold til sak 59/15 (sjå soneavgrensing vist i kartutsnitt i ramme i dette saksframlegget). Føresegna i regional plan pkt. 2.c) opnar for at kommunen gjennom kommuneplanen, også kan definere lokalsenter el. nærsenter, ut frå dei prinsipp som går fram av regional plan kap Ut frå føresegna pkt. 2.d) og e) er all verksemd som driv varesal til private sluttbrukarar definert som «handelsverksemd». Unnatak er frå forbodet føresegna gjev, er handelsverksemd der hovuddelen av vareutvalet er bilar, båtar, landbruksmaskiner, trelast og større byggevarer, utsal frå

5 hagesentre/planteskular, - dersom desse er lokalisert i tilknyting til tettsteden på ein slik måte at verksemda kan nåast frå hovudvegsystemet med minst mogleg forstyrring av miljøet i tettstaden. Industriområdet i Vågåmo er ikkje føreslege inkludert i den indre sentrumssona. Dei handelsverksemdene som i dag er etablert i industriområdet i Vågåmo driv varesal som bør kunne kome inn under unntaka som er definerte jf. pkt. 2. d) og e). Ut frå føresegn pkt. 2.a) vil det imidlertid ikkje kunne etablerast nye handelsverksemder større enn 1500 m2 i bruksareal dersom vareutvalet ikkje er innafor unntaka (pkt.2 d,e). Planføresegna (pkt. 3) gjev opning for at krava i føresegna pkt. 2 kan fråvikast av fylkeskommune, men dette krev utarbeiding av handelsanalyse. Vilkåra for dette er omtalt i kap 5.4 pkt 3. Rådmannen har ikkje vesentlege innvendingar til føresegna og dei rammer den gjev for lokalisering av varehandel. I høyringsforslaget til arealdelen er avgrensing av indre sentrumssone vist i planomtalen. Indre sentrumssone må innarbeidast i føresegnene, slik at sona blir juridisk bindande. Det er viktig at kommunen gjennom kommuneplanen sikrar ei avgrensing av indre sentrumssone som stimulerer til å nå måla for utvikling. Rådmannens innstilling: Vågå kommune tek forslag til Regional plan for attraktive byar og tettstader i Oppland til etterretning. Planen set fokus på tema som er viktige i kommunal planlegging i forhold til å leggje til rette for attraktive tettstader. Dokumentet er omfangsrikt og planforslaget kunne med fordel vore komprimert. Det må sikrast at omgrepa som er nytta i ulike delar av planen er godt definerte og gjer planen eintydig og lett forståeleg. For mindre kommunar kan det vere krevjande å innfri alle retningsliner og all planteori som planen legg til grunn. Aktuelle retningsliner bør ivaretakast i retningslinene til kommuneplanens arealdel for best oppfølging av kommunen som planstyresmakt. Kartvedlegg til regional plan som viser avgrensing av indre sentrumssone for Vågåmo må oppdaterast i samsvar med soneavgrensing vist i forslaget til kommuneplanens arealdel. Saksprotokoll i Formannskapet Behandling: Egil Barhaugen AP, stilte spørsmål om sin habilitet i denne saka. Han er styreleder i Coop. Egil Barhaugen vart samrøystes erklærte innhabil. Harald Sve Bjørndal møtte for Egil Barhaugen under behandlinga av denne saka. Endringsforslag frå Vågå SP v/mette Vårdal; Vågå kommune er inne i ein planprosess der vi i arealplanen som er ute på fyrstegongs høyring skal bestemme avgrensing av sentrumssone. Vi ber om at kartet i regional plan blir oppdatert når kommunens endelege vedtak ligg føre, slik at det blir samsvar mellom planane.

6 - Forslaget vart nedstemt med 4 mot 3 røyster. Tilleggsforslag frå Vågå AP v/iselin Jonassen nytt avsnitt 5; Vågå kommune meiner at planen ikkje skal kunne nyttast som innsigelsesinstrument mot spedt bustadbygging eller mot bustadfelt i tilknyting til mindre sentrum. - Forslaget vart samrøystes vedteke. Voteringen skjedde avsnitt for avsnitt. Avsnitt 1 til og med 3 ble enstemmig vedteke. Vedtak: Vågå kommune tek forslag til Regional plan for attraktive byar og tettstader i Oppland til etterretning. Planen set fokus på tema som er viktige i kommunal planlegging i forhold til å leggje til rette for attraktive tettstader. Dokumentet er omfangsrikt og planforslaget kunne med fordel vore komprimert. Det må sikrast at omgrepa som er nytta i ulike delar av planen er godt definerte og gjer planen eintydig og lett forståeleg. For mindre kommunar kan det vere krevjande å innfri alle retningsliner og all planteori som planen legg til grunn. Aktuelle retningsliner bør ivaretakast i retningslinene til kommuneplanens arealdel for best oppfølging av kommunen som planstyresmakt. Kartvedlegg til regional plan som viser avgrensing av indre sentrumssone for Vågåmo må oppdaterast i samsvar med soneavgrensing vist i forslaget til kommuneplanens arealdel. Vågå kommune meiner at planen ikkje skal kunne nyttast som innsigelsesinstrument mot spedt bustadbygging eller mot bustadfelt i tilknyting til mindre sentrum.