АТЫРАУ ОБЛЫСТЫҚ БІЛІМ БЕРУ БАСҚАРМАСЫ «АТЫРАУ ПОЛИТЕХНИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ»ҚМҚК

Transkript

1 АТЫРАУ ОБЛЫСТЫҚ БІЛІМ БЕРУ БАСҚАРМАСЫ «АТЫРАУ ПОЛИТЕХНИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ»ҚМҚК Жұмашев Жансейіт Қарасайұлы математика пәнінің І санатты оқытушысы

2 Сабақтың тақырыбы: Сабақтың мақсаты: Параллелепипед: тік, тікбұрышты, куб. Параллелепипедтің қасиеттері білімділігі: тәрбиелігі: Призма туралы түсініктерін кеңейту. Параллелепипед және олардың қасиеттері туралы ұғым беру. Параллелепипедтің диагоналдарының қасиетін дәлелдеу. Эстетикалық және ғылыми көз-қарастарын қалыптастыру, есте сақтау қабілеттерін молайту. Тез ойлап, тез қорытуға және сөйлеу мәнеріне тәрбиелеу. Мамандыққа баулу. Өз ойын жеткізіп, басқаның сөзін бағалауға, талдауға тәрбиелеу. дамытушылығы: Математикалық ойларын дамыту, пәнге деген қызығушылығын арттыру. Теореманы өз бетімен дәлелдеу дағдыларын қалыптастыру.

3 Сабақтың міндеттері: Сабақтың типі: Оқытудың әдісі: Параллелепипедтің анықтамасын білу; Параллелепипедтің элементтерін білу; Диагоналдарының қасиеттерін білу; Теоремаларды өз бетінше дәлелдей алу; Тік параллелепипедтің өлшемдерін білу. Аралас сабақ Сын тұрғысынан ойлау технологиясының стратегиялары, сұрақ-жауап, топпен жұмыс Сабақтың көрнекілігі: геометриялық фигуралар, слайдтар, үлестірме қағаздар, дербес компьютер, интерактивті тақта

4 Сабақтың жүру барысы: Ұйымдастыру Студенттерді сабаққа дайындау. Сабақтың барысымен таныстыру. Топқа математикалық фигуралар арқылы бөлу. Топ мүшелеріне қызметтерін беру. (Басшы, хатшы, баяндаушы, уақыт шектеуші, бағалаушы) (4 минут) Шаттық шеңбері (5 минут) Студенттерді шеңбер тәрізді тұрғызып, жанындағы досына бүгінгі күнге сәттілік тілейді Сабақтың шарты: Бір бірімізді тыңдаймыз, ойымызды бөлісеміз, белсенді араласамыз, «Білмеймін» сөзін айтпаймыз. «Дұрыс емес» ұғымын ұмытамыз.

5 Сабақтың үш фазасы І. Қызығушылықты ояту Ой шақыру Стратегия «Иә» немесе «Жоқ» Үй тапсырмасы Шығармашылық тапсырмалар ІІ. Мағынаны ажырату INSERT Өзім үшін жазып алу ЖИГСО Ортада қалам Кластер ІІІ. Ой толғаныс Интерактивті тақтамен жұмыс Оқулықтан есептер шығару Математикалық диктант

6 Ой шақыру Иә немесе Жоқ Есеп шығару Шығармашы лық тапсырма INSERT Өзім үшін түртіп алу Кластер Математикал ық диктант Оқулықпен жұмыс Қорытынды Бағалау парағы: Аты-жөні Қызығушылықты ояту Мағынаны тану Ойтолғаныс

7 Ой шақыру (3 минут) Әр дұрыс жауап 3 ұпай 1. Призма дегеніміз не? Екі жағы параллель жазықтықтарда жататын өзара тең көпбұрыштар, ал қалған жақтары осы көп бұрыштармен ортақ қабырғалары бар параллелограмдар болып келген көпжақты п р и з м а деп атайды 2. Призманың қандай түрлерін білеміз? Тік призма, көлбеу призма, дұрыс призма 3. Призманың жазбасын қалай бейнелейміз? Призманың бетін қырлары бойымен ойша қисақ, жазбаның мүмкін жағдайларын аламыз

8 4. Призманың бүйір бетінің ауданы қалай есептелінеді? Тік призманың бүйір бетінің ауданы оның табанының периметрі мен биіктігінің көбейтіндісіне тең S б.б =Ph 5. Тік призма мен дұрыс призманың айырмашалығы қандай? Тік призма бүйір қырлары табанына перпендикуляр призма Дұрыс призма әрі тік, әрі табаны дұрыс көпбұрыш болатын призма

9 Стратегия «Иә» немесе «Жоқ» Әр дұрыс жауап 3 ұпай (3 минут) 1. Бүйір қырлары табандарына перпендикуляр призмалар тік призма деп аталады. (Иә) 2. S = Ph формуласы призманың толық бетінің ауданын есептейді. 3. Әрі тік, әрі табаны дұрыс көпбұрыш болатын призманы тік призма деп атайды. (Жоқ) 4. Куб және параллелопипед призмалар тобына жатады. (Жоқ) 5. Призманы атуын табан қабырғаларының санына байланысты анықтайды. (Иә) (Иә)

10 Үй тапсырмасының есебін шығару (6 минут) Дұрыс есепке 5 ұпай 19 Дұрыс төртбұрышты призманың бүйір бетінің айданы 32 см 2, ал толық бетінің ауданы 40 см 2. Призманың биіктігін табыңдар. Бер: ABCDA 1 B 1 C 1 D 1 дұрыс призма S б.б =32 см 2 S т.б =40 см 2 т/к h биіктік Дұрыс призманың анықтамасы бойынша Призманың ABCD және A 1 B 1 C 1 D 1 табандары шаршы (квадрат) болып табылады. Сонда S б.б =Ph, P=4a S т.б = S б.б +2S таб S таб =a 2 40 = S таб /:2 20 = 16 + S таб S таб = 4 (см 2 ) a = 2 (см 2 ) 32=8h h=4 ж/бы: 4 см A 1 A B 1 C 1 D 1 B C D

11 28 Үшбұрышты дұрыс призманың бүйір жағының диагоналы d ға тең және табан жазықтығымен φ бұрыш жасайды. Призманың бүйір бетінің ауданын табыңдар. Бер: ABCA 1 B 1 C 1 дұрыс призма AC 1 =d ACA 1 т/к: S б.б S б.б =Ph, P= a+b+c, P = 3AA 1, h=ac Тік бұрышты үшбұрыштардың қабырғалары мен бұрыштарының арасындағы қатынасты пайдаланамыз. ΔACA 1 тік бұрышты үшбұрыш AC = dcosφ, АА 1 = dsinφ S б.б = 3 d 2 cosφ sinφ = 3/2d 2 sin2φ ж/бы: S б.б = 3/2d 2 sin2φ

12 Шығармашылық тапсырмаларды тексеру (8 минут) Қоғамдағы призмаға ұқсас заттарға мысалдар келтіру.

13 2. Призмалардың жазбасын пайдалана отырып, макеттер жасау. Призманың макеттерін пайдаланып есеп құрастыру және оны шешу.

14 Өзім үшін жазып алу (6 минут) Анықтама: Табаны параллелограм болатын призманы п а р а л л е л е п и п е д деп атайды. Параллелепипед: тік, тікбұрышты, куб. Параллелепипедтің қасиеттері

15 INSERT (4 минут) Білемін V Қайшы Жаңалықтар + Түсінбейтін?

16 Дәптермен жұмыс Дәлелдеу (20 минут) Бер: ABCDA 1 B 1 C 1 D 1 - параллелепипед AC 1, BD 1, DB 1, CA 1 параллелепипедтің диагоналдары Д/к: AC 1 BD 1 DB 1 CA 1 =O 1. C 1 D 1 AB: C 1 A, D 1 B диагональ ABCDA 1 B 1 C 1 D 1 D 1 C 1 AB, D 1 C 1 = AB, C 1 D 1 AB параллелограм. C 1 D 1 AB: C 1 A D 1 B=O, C 1 O = OA, D 1 O = OB Параллелограммның қасиеттері бойынша. CD 1 A 1 B: CA 1, D 1 B диагональ ABCDA 1 B 1 C 1 D 1 D 1 A 1 CB, D 1 A 1 =CB, CD 1 A 1 B параллелограм. 2. C 1 D 1 AB: CA 1 D 1 B=O, CO = OA 1, D 1 O = OB Параллелограммның қасиеттері бойынша. C 1 A D 1 B=O, CA 1 D 1 B=O демек CA 1 C 1 A D 1 B=O. C 1 O = OA, CO = OA 1, D 1 O = OB. 3. AB 1 C 1 D: C 1 A, DB 1 диагональ ABCDA 1 B 1 C 1 D 1. C 1 B 1 AD, B 1 C 1 = AD, AB 1 C 1 D параллелограм. 4. AB 1 C 1 D: C 1 A DB 1 =O, C 1 O=OA, DO=OB 1. CA 1 C 1 A D 1 B=O, C 1 A DB 1 =O демек AC 1 BD 1 DB 1 CA 1 =O, C 1 O = OA, D 1 O = OB, CO = OA 1, DO=OB 1. Теорема. Параллелепипедттің барлық диогнальдары бір нүктеде қиылысады және осы нүктеде қақ бөлінеді. A 1 A B 1 C 1 B D 1 D C

17 Кластер (4 минут) Параллелопипед

18 Сергіту сәті Табиғат құбылысын бейнелеу (2 минут) Бірінші бір студенттен бастап үрлеп екінші студент жалғастырады солай барлық студент тоқтамастан үрлеп отыра береді. Партаға саусақтарының ұшымен ұрғылауды үрлеу технологиясы бойынша жалғастырады. Содан кейін студенттерді біртіндеп тарсылдатуды тоқтатып, үрлеулерінде тоқтатамыз. Бізге табиғаттың жел соғып, нөсер жаңбыр жауғанын бейнелейміз.

19 Интерактивті тақтамен жұмыс (2 минут) Мәтінді толықтырыңыз 1. Табаны параллелограм болатын призманы деп атайды. (параллелепипед) 2. Параллелепипедттің барлық диагоналдары бір нүктеде және осы нүктеде. (қиылысады, қақ бөлінеді) 3. деп аталады, егер параллопипедтің бүйір қырлары табан жазықтығына перпендикульяр болса. (тік параллелопипед) 4. - үш өлшемі бірдей тік бұрышты параллелепипед. (Куб) 5. Бір төбесінен шығатын үш қырының ұзындығы деп атайды. (тікбұрышты параллелепипедтің өлшемдері)

20 Математикалық диктант (5 минут)

21 Ұпай сандары (4 минут) Өте тамаша! ұпай Тақырыпты толық меңгеріп, сабаққа сараптама жасай отырып, логикалық ойлау қабілеті дамыған, өзіндік ойы бар студент. Тамаша! Алға! ұпай Тақырыпты толық меңгерген есеп шығара алатын оқушы. 18 Ойлану керек! Қатардан қалма! ұпай Әлі де дайындалуды қажет ететін оқушы ұпай ұпай ұпай 1

22 Үй тапсырмасын беру (3 минут) 2.2 тақырып бойынша дайындалу. [1] 21, 23 есептер (17 бет) тақырыптар бойынша қайталау. [2] 219 есеп (66 бет) Әдебиеттер тізімі 1. В.Гусев, Ж.Қайдасов, Ә.Қағазбаева, Геометрия 11, Жаратылыстану-математика бағыты, Алматы, Мектеп-2011 ж беттер, 2. Л.Атанасян, В.Бутузов, С.Кадамцев, Л.Кисилева, Э.Позняк, Геометрия 10-11, Алматы, Мектеп- 2001

23 Қорытындылау (6 минут) Нені білеміз? Не білдік? Не білгіміз келеді?

24 Рефлекция (5 минут)