13. Film og kino. Statistiske analysar 127 Kulturstatistikk ,3 kinobesøk per innbyggjar. Auke i framsyningar. Fleire digitale kinosalar

Transkript

1 Statistiske analysar 27 Kulturstatistikk Film og kino 2,3 kinobesøk per innbyggjar 3.. Nokre resultat Med totalt litt over millionar kinobesøk var det ein nedgang i besøk på dei norske kinoane i 200. Nedgangen frå året før var på,7 millionar, eller 3 prosent. stalet svarar til 2,3 kinobesøk per innbyggjar. Dette er det same talet på besøk per innbyggjar som i 2007, det lågaste talet på heile 2000-talet. I toppåret 2003 var besøkstalet per innbyggjar på 2,9. stala på norske filmar var i 200 på nesten 2,6 millionar, det utgjer 23,3 prosent av samla kinobesøk. Dei norske filmane har klart seg betre sjølv om det også her er ein nedgang i besøk på om lag , eller 2 prosent, frå året før. Jamfør figur 3.. Figur 3.. Kinobesøk. Utanlandske og norske filmar Millionar personar Millionar personar 4 norske filmar utanlandske filmar Nedgangen i besøkstalet gjeld for alle fylka. Kinoane i Vestfold hadde minst nedgang, med 5 prosent, mens kinoane i Hedmark og Sogn og Fjordane hadde størst nedgang, 2 prosent. Nedgangen i prosent har vore litt mindre ved dei private kinoane enn ved dei kommunale kinoane og ved Bygdekinoen, høvesvis, 4 og 4 prosent. a på dei kommunale kinoane utgjorde 8 prosent av dei totale kinobesøka i 200, mens besøka på dei private kinoane og på Bygdekinoen utgjorde høvesvis 8 og prosent av totalen. Jamfør tabell 3.. Auke i framsyningar Sjølv om besøkstala har vore lågare, har det vore ein auke på 8 00 framsyningar på dei norske kinoane sidan Dette er ein auke på 3 prosent og gir totalt framsyningar i 200. Auken i framsyningar for norske filmar er på 000, eller 9 prosent. Ein nedgang i besøkstala og ein auke i framsyningar gir sjølvsagt ein nedgang i besøk per framsyning. Frå 2009 til 200 var nedgangen frå 4 til 35 personar i gjennomsnitt per framsyning. Jamfør tabell 3.2. Det var totalt 207 langfilmpremierar ved kinoane i Noreg i 200. Dette er det lågaste talet dei siste seks åra, og frå 2009 er det ein nedgang på 6 premierar, eller 7 prosent. Talet på norske langfilmpremierar var på 26 i 200. Dette er det høgaste talet på seks år og betyr ein auke på 4 premierar, eller 8 prosent, frå året før. Jamfør tabell 3.3. Fleire digitale kinosalar Av 430 kinosalar i Noreg var 250, eller 58 prosent, av salane digitaliserte ved utgangen av 200. Dette avspeglar den store satsinga på digitalisering av kinoane og gir ein auke på 85 digitaliserte salar, eller nesten ei firedobling frå året før. Samstundes har det vorte to færre kinobygg, men åtte fleire kinosalar sidan Statistisk sentralbyrå 43

2 Kulturstatistikk 200 Statistiske analysar 27 Dette er i tråd med trenden på 2000-talet, det blir stadig færre kinobygg men fleire salar. Sidan 200 har det vore ein nedgang på 4 prosent i talet på kinobygg og ein auke på 9 prosent i talet på kinosalar. Frå 2009 har dei private kinoane fått 8 fleire salar, så i 200 hadde dei 09 salar fordelte på 56 kinobygg. Dei kommunale kinoane hadde 54 kinobygg og 32 kinosalar, det same talet på salar som året før. Bygdekinoen hadde 22 framsyningsstadar i 200, 9 færre enn året før. Frå 2009 har talet på sitjeplassar gått opp med 500 og var i 200 oppe i Dei private kinoane har hatt ein auke på 000 sitjeplassar mens dei kommunale kinoane har hatt ein reduksjon på 500 sitjeplassar. Sidan 200 er talet på sitjeplassar totalt redusert med 6 prosent. Jamfør tabell 3.2. Færre vurderte kortfilmar Filmsamlingane aukar Tilskot til norsk filmproduksjon 7 av 0 går på kino i løpet av eit år Medietilsynet vurderte/registrerte 240 spelefilmar og 5 kortfilmar i 200. Det er høvesvis to fleire spelefilmar og 32 færre kortfilmar enn i året før. Registrerte/ vurderte filmar blir ikkje alltid viste på kino same året som dei er registrerte/ vurderte. Jamfør tabell 3.4 og punkt 3.2. Frå 2008 har Nasjonalbiblioteket ansvaret for forvaltninga av filmsamlingane. På slutten av 200 inneheldt samlingane registrerte filmtitlar, ein tilvekst på 956 filmar, eller 4 prosent, frå Dei tre siste åra er videofilmar inkluderte i filmsamlingane og utgjer 5 prosent av samlingane etter nesten ei dobling av talet frå 2009 til 200. Dei norske kortfilmane og dei utanlandske spelefilmane utgjer størstedelen av samlingane med høvesvis 4 og 37 prosent av samlingane i 200. Sidan 2005 har filmsamlingane auka med nesten filmtitlar, eller 5 prosent. Jamfør tabell 3.5. Norsk filminstitutt forvaltar ulike tilskotsordningar til filmar, ulike tv-program og dataspel. I 200 var desse tilskotsordningane på totalt 365 millionar kroner, ein auke på 3 millionar, eller prosent, frå året før. Frå 2005 har auken vore på 3 millionar kroner, eller 56 prosent. Produksjonstilskotet utgjorde størstedelen av tilskota, med 202 millionar kroner fordelte på 90 prosjekt i 200. Forutan produksjonstilskot blei det også gitt utviklingstilskot, billettstøtte og lanseringstilskot til spelefilm/kinofilm. Billettstøtta i 200 utgjorde 0 millionar kroner fordelt på 37 kinofilmar. Sidan billettstøtte vert gitt i inntil fem år etter premieren, er talet på filmar som fekk støtte etter denne ordninga, høgare enn talet på kinopremierar i 200. Jamfør tabell 3.6. Kultur- og mediebruksundersøkinga i 200 syner at 70 prosent av befolkninga hadde vore på ein kino dei siste tolv månadene, mot 73 prosent i Det var fleire kvinner enn menn som gjekk på kino, høvesvis 73 og 66 prosent. Ikkje uventa er det dei unge som går mest på kino. I aldersgruppene 9-5 år og 6-24 år var det høvesvis 88 og 90 prosent som gjekk på kino i 200. Blant aldersgruppene er det størst nedgang for aldersgruppa år som har hatt ei endring frå 42 prosent som gjekk på kino i 2009, til 30 prosent i 200. Noko av grunnen kan vere den populære filmen Max Manus som blei vist i Dei med høg utdanning og dei med størst hushaldsinntekt var meir ivrige til å gå på kino enn andre grupper. Det er i særleg grad elevar, studentar og personar i yrke som krev akademisk eller anna fagleg utdanning som går mykje på kino. Jamfør tabell 3.7. I 200 var salet av DVD og Blu-ray på 8,3 millionar. Dette er ein nedgang på,7 millionar, eller 9 prosent frå året før. Ikkje sidan 2006 har salet vore lågare. Jamfør tabell Statistisk sentralbyrå

3 Statistiske analysar 27 Kulturstatistikk 200 Figur 3.2. Personar som har vore på kino dei siste tolv månadene, etter kjønn Prosent Prosent Menn Kvinner Kjelde: Norsk mediebarometer 200, Statistisk sentralbyrå. Film & Kino Norsk filminstitutt Nasjonalbiblioteket Medietilsynet 3.2. Om statistikken og dei ulike organisasjonane Film & Kino er ein kombinasjon av ein medlemsorganisasjon for norske kommunar og ein bransjeorganisasjon for kino- og videobransjen. Organisasjonen forvaltar Norsk kino- og filmfond (NKFF) og driv i tillegg Bygdekinoen og tidsskriftet Film & Kino. Tidsskriftet er frå. januar 202 teke over av Pandora Forlag, under det nye namnet Cinema. Norsk filminstitutt forvaltar dei statlege tilskotsordningane for utvikling og produksjon av film, fjernsynsprogram og interaktive prosjekt. I 200 forvalta Norsk filminstitutt 4 tilskotsordningar for tilskot til audiovisuelle produksjonar. Norsk filminstitutt er statens forvaltningsorgan på filmområdet og rådgivar i filmpolitiske spørsmål. Norsk filminstitutt er eit statleg forvaltningsorgan med løyving over statsbudsjettet og er underlagt Kulturdepartementet. Nasjonalbiblioteket har ansvaret for innsamlings- og bevaringsfunksjonane av film. Levering av film til Nasjonalbiblioteket er å sjå på som ein del av pliktavleveringa, sjå også kapittel. Nokre av oppgåvene til Medietilsynet (oppgåvene til tidlegare Statens filmtilsyn) er mellom anna gitt i lov om film og videogram (film- og videogramlova) av 5. mai 987 nr. 2. Lova gav blant anna reglar om førehandskontroll og fastsetjing av aldersgrenser for film og video. Etter ei endring i 00 i Grunnlova 30. september 2004 («Ytringsfrihed bør finde Sted») la Medietilsynet frå 2005 om praksisen da det ikkje lenger var obligatorisk med førehandskontroll av film i Noreg (forskrift om film og videogram, endra ved forskrift. januar 2005 nr. 6). Filmar som skal visast for personar under 8 år, skal framleis inn for aldersklassifisering. Filmar som berre blir registrerte, blir automatisk viste med 8-årsgrense. Vidare gir filmog videogramlova reglar for merking og registrering av videogram som skal seljast i næring. Tre forskrifter er gitt til film og videogramlova. Desse omhandlar film og videogram, vilkår for løyve til å prente registreringsmerket til Medietilsynet på omslag og kassett og reglar om merking ved elektronisk omsetnad av videogram. Mediebruksundersøkingane Talet på kinobesøk for 200 er henta frå Norsk mediebarometer 200. Termen kvartil representerer ei gruppe med om lag ein fjerdedel av utvalet i undersøkinga. Statistisk sentralbyrå 45

4 Kulturstatistikk 200 Statistiske analysar 27 Talet i kvar gruppe vil variere noko frå år til år. Det er nytta nokre kjennemerke knytte til yrkesstatus i tabell 3.7. Sjå kapittel.2 for definisjonar av desse kjennemerka Omfang, publisering og samanlikningar Statistikken over kinoaktiviteten omfattar alle kinoane i Noreg. Statistikken blir publisert i Film & Kinos årboknummer og på internettsidene, Delar av statistikken blir òg publiserte i Statistisk årbok. Nokre tal for kinoane blir elles publiserte i KOSTRA. Film- og kinostatistikken kan samanliknast over tid og med film- og kinostatistikken i andre land. Referansar Film & Kino: ( Medietilsynet: ( Norsk filminstitutt: ( Prop. S (20-202): Kulturdepartementet ( html). Vaage, Odd Frank (20): Norsk mediebarometer 200, Statistiske analysar 2, Statistisk sentralbyrå ( Meir informasjon Taule, Liv (red) (200): Kulturstatistikk 2009, Statistiske analysar 7, Statistisk sentralbyrå ( Vaage, Odd Frank (2009): Kultur- og mediebruk blant personer med innvandrerbakgrunn, Rapporter 2009/29, Statistisk sentralbyrå ( 46 Statistisk sentralbyrå

5 Statistiske analysar 27 Kulturstatistikk 200 Tabell 3.. ved kinoane, etter kinotype og fylke i alt Ved kommunale Ved private Ved Per innbyggjar kinoar kinoar bygdekinoar , , , , , , , , , ,3 200 Østfold ,9 Akershus ,0 Oslo ,7 Hedmark ,4 Oppland ,4 Buskerud ,9 Vestfold ,2 Telemark ,9 Aust-Agder ,8 Vest-Agder ,5 Rogaland ,5 Hordaland ,6 Sogn og Fjordane ,2 Møre og Romsdal ,4 Sør-Trøndelag ,7 Nord-Trøndelag ,5 Nordland ,4 Troms Romsa ,4 Finnmark Finnmárku ,6 Svalbard Berekna tal. 2 Personar busette på Svalbard er som regel registrert busette i ein norsk kommune. Tabell 3.2. Verksemda ved kinoane, etter eigarform Kinobygg i alt Kinosalar/ framsyningsstadar Salar med digitalkino Sitjeplassar Framsyningar I alt Av dette norske I alt. 000 personar Av dette besøk på norske filmar. 000 personar på norske filmar. Prosent per framsyning Billettinntekter, 000 kroner I alt Av dette norske filmar ,9 5, ,4 48, ,2 50, ,8 44, ,2 38, ,0 39, ,4 36, ,4 38, ,6 4, ,3 34, Kommunale kinoar i alt ,0 45, Private kinoar i alt ,4 29, Bygdekinoar ,0 25, Gjeld berre kommunale og private kinoar. Statistisk sentralbyrå 47

6 Kulturstatistikk 200 Statistiske analysar 27 Tabell 3.3. Langfilmpremierar, etter produksjonsland I alt Produksjonsland Noreg Sverige Canada Danmark Finland Storbritannia Tyskland Frankrike Italia Island Spania Russland Sør-Korea USA Andre land Av dette ein samproduksjon. 2 Av dette ei nyutsending. 3 Av dette fem nyutsendingar. 4 Av dette to nyutsendingar. 5 Av dette fire nyutsendingar. Tabell 3.4. Spelefilmar og kortfilmar vurderte/registrerte av Medietilsynet, etter aldersgrupper Spelefilmar i alt Aldersgrupper Tillatne for barn 7 år og over Tillatne for barn år og over Tillatne for ungdom 5 år og over Tillatne for vaksne 8 år og over Tillatne for alle Kortfilmar i alt Aldersgrupper Tillatne for barn 7 år og over Tillatne for barn år og over Tillatne for ungdom 5 år og over Tillatne for vaksne 8 år og over Tillatne for alle Registrert hos Medietilsynet. 2 Det er berre registrert 2 filmar. 3 Ein film blei vurdert til 8-årsgrense. 4 Ingen filmar blei i 2009 vurderte til å kunne få 5- årsgrense eller lågare. Alle dei 9 filmane er registrerte utan førehandskontroll, det vil seie at dei må visast med 8-årsgrense. Kjelde: Medietilsynet. Tabell 3.5. Filmsamlingar ved Nasjonalbiblioteket Registrerte titlar per 3. desember Tilvekst i 200 I alt Norske spelefilmar 35 mm Utanlandske spelefilmar 35 mm Norske kortfilmar 6/35 mm Utanlandske kortfilmar 6/35 mm Videoar Nasjonalbiblioteket overtok som mottaksinstitusjon for film i 2008 etter Norsk Filminstitutt. 2 Medrekna pliktavlevert video. 3 Medrekna norske spelefilmar 6 mm. 4 Medrekna utanlandske spelefilmar 6 mm. Kjelde: Nasjonalbiblioteket. 48 Statistisk sentralbyrå

7 Statistiske analysar 27 Kulturstatistikk 200 Tabell 3.6. Norsk filminstitutt. Tilskot til audiovisuell produksjon, tal på filmar, type tilskotsordning og beløp Kortfilmar Talet på fullførte filmar Utviklingstilskot, talet på prosjekt Utviklingstilskot, samla tilskot Produksjonstilskot, tal prosjekt Produksjonstilskot, samla tilskot Kinofilmar 3, fiksjon og dokumentar Talet på filmpremièrar Billettstøtte, talet på filmar Billettstøtte, samla utbetaling Utviklingstilskot, talet på prosjekt Utviklingstilskot, samla tilskot Produksjonstilskot, talet på prosjekt Produksjonstilskot, samla tilskot Lanseringstilskot, talet på prosjekt Lanseringstilskot, samla tilskot TV-produksjonar, enkeltståande 5 Talet på fullførte produksjonar/viste Utviklingstilskot, talet på prosjekt Utviklingstilskot, samla tilskot Produksjonstilskot, talet på prosjekt Produksjonstilskot, samla tilskot Dokumentarseriar for TV Talet på fullførte produksjonar/viste Utviklingstilskot, talet på prosjekt Utviklingstilskot, samla tilskot Produksjonstilskot, talet på prosjekt Produksjonstilskot, samla tilskot Drama, TV-seriar Talet på fullførte produksjonar/viste Utviklingstilskot, talet på prosjekt Utviklingstilskot, samla tilskot Produksjonstilskot, talet på prosjekt Produksjonstilskot, samla tilskot Nye medium 6 Utviklingstilskot, talet på prosjekt Utviklingstilskot, samla tilskot Frå. april 2008 tok Norsk filminstitutt over som einaste nasjonale forvaltningseining for film. 2 Fullførte kortfilmar har sjeldan "premiere". 3 Spelefilm/kinofilm har minimum visingstid 72 minutt. Tala inkluderer óg kortfilmar med kinodistribusjon, kinodokument og minoritets-/samproduksjonar med utlandet. 4 Høgare tal enn talet på premierar kjem av overheng og reprisar frå tidlegare år. 5 Frå 2007 berre enkeltståande dokumentarar. 6 I praksis dataspel. 7 I tillegg kr i lanseringsstøtte til 30 kortfilmar. 8 Inklusive ein film i novelleformat og ein kinofilm med berre regional distribusjon. Kjelde: Norsk filmfond/norsk filminstitutt. Statistisk sentralbyrå 49

8 Kulturstatistikk 200 Statistiske analysar 27 Tabell 3.7. på kino, etter kjønn, alder, utdanning, hushaldsinntekt og landsdel Gjennomsnitt og prosent Prosent i gjennomsnitt Prosentdel, alle , 3,7 3,6 3,6 3,6 3,5 Kjønn Menn ,4 3,7 3,8 3,7 3,7 3,3 Kvinner ,8 3,6 3,4 3,5 3,5 3,7 Alder 9-5 år ,2 4,7 4,7 4,5 4,5 4, " , 7, 6,7 6,5 6,7 6, " ,9 4,2 4,4 4,2 4,2 4, " ,9 2,0 2,0 2,3 2,2, " ,7 0,7 0,7,3,0,0 Utdanning Ungdomsskole ,3 2,5 2,7 2,7 2,7 2,7 Vidaregåande skole ,5 3,4 2,9 3,2 3, 3,0 Universitet/høgskole, kort ,7 3,9 4,2 4,5 4,0 4,2 Universitet/høgskole, lang , 4,9 5,2 4,4 4,3 4,0 Hushaldsinntekt. kvartil ,5 3,8 3,5 3,4 3,4 3,3 2. kvartil ,8 3, 3,0 3, 3,3 3,0 3. kvartil ,0 3,5 3,4 4,4 2,8 3,2 4. kvartil ,6 4,2 4,2 4,2 4,0 4,4 Yrkesstatus (6-79 år) Yrkesgruppe ,8 4,0 4, 4, 4,0 4, Yrkesgruppe ,9 4,3 4, 4,5 4, 3,6 Yrkesgruppe ,7 4, 3,6 3,9 4,0 3,8 Yrkesgruppe ,6 3,2 3,3 3,4 2,6 2,6 Elevar/studentar ,6 6,9 6,9 6,4 6,8 6,6 Trygd/pensjonistar ,2 0,7,0,,, Heimearbeidande : : : 75,6,7 : : : 2,7 Landsdel Oslo/Akershus , 4,6 5,0 4,3 4,3 4,2 Austlandet elles , 3,0 3,0 3,5 3,2 3,0 Agder og Rogaland ,8 3,5 3,5 3,9 3,7 3,6 Vestlandet ,7 3,6 3,5 2,8 3,4 3,5 Trøndelag ,6 4, 2,9 3,5 3,4 4,2 Nord-Noreg ,8 3,4 2,9 3,8 3,2 2,3 For ein definisjon på dei ulike yrkesgruppene, sjå kap..2. Kjelde: Norsk mediebarometer 200, Statistisk sentralbyrå. Tabell 3.8. Sal av DVD og Blu-ray. Tal på selde filmar, Millionar , , , , , , ,3 Tala er retta sidan førre utgåve. 2 Tala er baserte på salsrapportar samla inn frå dei viktigaste salskanalane av Gfk, men Gfk dekkjer ikkje heile marknaden, derfor er totaltala berekna tal. 50 Statistisk sentralbyrå