Kva snakkar me om? Tog Brann Redning Flaum Snø, snøras og i store mengder Kriser

Transkript

1 Kommunal beredskap

2 Kva snakkar me om? Tog Brann Redning Flaum Snø, snøras og i store mengder Kriser Osv Alt som kan gå galt i kommunen, er kommunen sitt ansvar Forskrift om kommunal beredskapsplikt

3 Ros avgjerande for å vite kva me skal ta høgde for Vurdere alt som kan skje av uønska hendingar og risikonen som er for at det kjem til å skje Laga planar/aksjonskort for kva som skal skje Store krav og forventningar til kommunen jf Lov om kommunal beredskapsplikt, sivile besyttelsestiltak og Sivilforsvaret (Sivilbeskyttelsesloven) 14. Avgjerande for td kommunalt planverk, arealplanar

4 Når krisa er der Er det ei krise? Definera kva type krise det er og vår rolle som kommune Er den i kommunen får me ei sentral rolle Sett kriseleiing, KKL Viktig for å takla krisa og for å ha tilgang på dei ressursar som er i ein kommune

5 Når krisa er der På Voss KKL sett ut frå gitt kriterium, td oransje varsel for flaum Sentrale spørsmål: Kva gjer me no for å takla situasjonen me er i og kva gjer me for å vera budd på det som kan koma Handlar om å ta avgjersle under stor usikkerheit me veit ikkje kva som er rundt neste sving Det mest krevjande er at me ofte ikkje veit noko om omfanget er det å trykka på den store knappen eller ikkje? Det gjer det og krevjande å dimensjonera kriseorganisasjonen ein løyser oppgåver som andre skal stå for

6 Prinsipp for handtering: Nærleiksprinsippet: Ei krise skal handterast på eit lågast mulig nivå. Likskapsprinsippet: Organiseringa i ei krise skal vera mest mogleg lik den daglege organiseringa. Ansvarsprinsippet: Den mynde som har det daglege ansvaret, har også ansvaret i ei krise. Samordningsprinsippet: Samordning på tvers av einingar er viktig for god krisehandtering

7 Planar i bøtter og spann Når det kjem til beredskap og kriser, er det godt å ha gode planar, men kanskje er dei laga for noko anna enn det du står midt oppi Omfattande planar er til liten hjelp i ein tidleg fase, då må ein handla ut frå det ein meiner er rett Overordna beredskapsplan (kriseleiing), fagplanar (ressursar), einingsplanar (hendingar td på ein institusjon) Evaluering etter hendingar er avgjerande for å sikra læring Tilsyn har i så måte mindre verdi då er det betre å øva

8 Særleg om flaum Viktigaste lærdom, det kan gå mykje verre enn du trur Og, mykje verre enn NVE trur Store lokale skilnader alt etter type vassdrag Voss sjeldan stor fare for liv og helse ved flaum Store materielle skadar Aktiverer heile den lokale organisasjonen, blålysetatane, sivilforsvar, innbyggjarar, kommunale tenester Og, i ettertid må staten på banen

9 Veg og bane Veg: Tilbakevendande kriser i samband med trafikkulykker Risiko for mange involverte Gode system for å takle dette, men ikkje sjølve marerittet brann i tunell Bane: Låg risiko men potensiale for nasjonal katastrofe Involverer vanlegvis blålysetatane tidvis ein del av kvardagen veit kva ein gjer unnataket er stor togulykke eller tunellbrann

10 Redningsaksjonar Typisk folk som har gått seg bort eller snøras Generell risiko spesiell for td Voss gymnas (skigymnas og snøras) Frivillige organisasjonar spelar ei avgjerande rolle Stiller med kapasitet til å halde aksjonar gåande over lang tid Gjeld og søk etter personar Gode rutinar her, veit kva ein gjer, klart definerte oppgåver, veit kva ressursar ein spelar på

11 Forhold til andre aktørar i ei krise Blålysetatane brann, politi og ambulanse viktig del for å takla ei krise direkte kontakt med desse Ansvarsfordeling alt etter kva som skjer Døme: Krise i krisa Sivilforsvaret Blir aktivert gjennom brann/redning sikraross kapasitet Fylkesmann Blir orientert, vil bli orientert, stiller opp om me treng hjelp Men, alle peikar på kommunen

12 Særleg om fylkesmannen Ein skulle jo tru at staten stiller opp, men FM har berre 4 5 tilsette innan beredskap Dei har mao lite å bistå med Funksjonen blir som eit bindeledd mellom kommunen og DSB, NVE osv. I tillegg kan dei ha en viss samkjøringsfunksjon mellom kommunane dersom det er naudsynt. Dei kan stilla med lite konkret hjelp eller ressursar, men dei har ein del kompetanse og eit bra kontaktnettverk.

13 Kva er akseptabel risiko? For å dimensjonera tilgjengelege ressursar så me ein vurdera kva som er akseptabel risiko Det er gjort i høve ras, flaum, togulykker mm Men, baserer me oss i for stor grad på bestefallsteori? Hallingskeid Gudvangatunellen

14 Me må læra av det som har skjedd Gudvangatunellen samordning Hallingskeid å kunne hjelpa Fleischers hotell ta imot hjelp Kva kan gjerast for å førebygga korleis unngår me store skadar i framtida kan me unngå store skadar? Førebygging er billegare enn reperasjon ergo unngå kriser/katastrofer

15 Folk tørstar etter informasjon I ei krise går du opp i oppgåva må passa på at ein ikkje gløymer verda utanfor Ordførar ansvar for informasjon utad Viktig med informasjon, men og viktig med rett informasjon Sist det brann i Gudvangatunellen 7 offentlege etatar som uttala seg under krisa Rutinar for dette, alt frå pressemeldingar til pressesenter Trening

16 Ansvar Kommunen har eit ansvar eig ofte ei hending Eigarskap er avgjerande td tog i ingenmannsland Kven har ansvar? Når har me eit ansvar? Kva med å redusera faren for at det kan gå veldig galt? Det er kommunane som stiller med folk og utstyr Ein viktig del av vår jobb er å visa kva risiko som er NSB, Jernbaneverket, kommunen Kommuneoverskridande (Finse/Ulvik)

17 Samfunnstryggleik stadig viktigare Nytt og meir krevande lovverk som set krav til kommunane sit beredskapsarbeid og beredskapskapasitet Nytt trusselbilete Klima Terror Eit meir sårbart samfunn avhengig av straum, internett, ekom mm

18 Samfunnstryggleik viktigare på papiret, ikkje i praksis Paradoks at når trusslane aukar og krava aukar, så vert ikkje beredskapsarbeidet løfta opp Det burde vore avsett eigne midlar til dette Eit tiltak kunne vera minstekrav til stillingsprosent og meir statleg hjelp til denne type arbeid. I praksis bruker Voss kommune lite ressursar på dette

19 Men det er ikkje berre kommunane som slit Fylkesmannen sin kapasitet redusert Sivilforsvaret sin kapasitet redusert Heimavernet og forsvaret redusert Politi stadig mindre synleg i lokalsamfunna Trass i det me har opplevd i Noreg dei seinare år ser det ut til at kapasiteten jamt og trutt vert redusert, og meir og meir vert basert på tekniske løysingar og bestefallsteori. Området som i kriser står overfor store samordningsutfordringar