Saksutgreiing for ny 132 kv kraftlinje mellom Gjengedal i Gloppen kommune og Storebru/Agledal i Flora kommune

Transkript

1 Side 1 av 8 Plan- og samfunnsavdelinga Sakshandsamar: Idar Sagen E-post: idar.sagen@sfj.no Tlf.: Vår ref. Sak nr.: 12/ Gje alltid opp vår ref. ved kontakt Internt l.nr. 8256/14 Dykkar ref. Dato LEIKANGER, Vedlegg til sak: Høyringsuttale til søknad og konsekvensutgreiing for Gjengedal kraftverk i Gloppen kommune og ny 132 kv kraftlinje frå kraftverket til Storebru eller Agledal i Flora kommune Saksutgreiing for ny 132 kv kraftlinje mellom Gjengedal i Gloppen kommune og Storebru/Agledal i Flora kommune 1. Samandrag Tiltaket omfattar bygging av 28 km ny 132 kv linje mellom Gjengedal i Gloppen kommune og Storebru/Agledal i Flora kommune. Det skal rivast 9 km 66 kv linje mellom Sagefossen og Storebru, slik at netto auke i ny kraftlinje på spenningsnivå kv vert om lag 19 km. Tiltaket omfattar fleire trafostasjonar og koplingsanlegg og ein ca. 1 km ny 132 kv jordkabel ut i dagen frå det planlagde Gjengedal kraftverk i fjell. Tiltakshavar er SFE Nett AS. Fylkesrådmannen meiner at den nye linja med tilhøyrande anlegg er nødvendige og fornuftige tiltak og har ikkje avgjerande merknader til dei overordna vurderingane og konklusjonane som er gjort i søknaden. Fylkesrådmannen støttar søkjaren si prioritering av alternative linjetrasear, trafostasjonar og koplingsstasjonar. 2. Bakgrunn SFE Nett AS søkjer om konsesjon for det nye linjeanlegget for å skaffe nettkapasitet for Gjengedal kraftverk (51 MW) og fleire omsøkte småkraftverk i området Hyen- Storebru (tilsaman 35 MW). Forsyningstryggleiken til uttakskundar i Hyenområdet er vurdert som alminneleg god, og dei omsøkte tiltaka er ikkje grunngjevne ut frå omsyn til forsyningstryggleik. I det noverande nettsystemet er det lite plass for innmating av ny kraftproduksjon. Dersom det ikkje vert gjort tiltak i nettet, vil om lag 75 MW ny vasskraft stå i utan nett-tilknyting, jf. sum effekt i omsøkte prosjekt. Utbygging av Gjengedal kraftverk er uaktuelt utan forsterking av nettsystemet. Den systemløysinga SFE Nett AS søker om, er i samsvar med Kraftsystemutgreiing for Sogn og Fjordane Denne utgreiinga har sin basis i det arbeidet som vart utført i samband med konsekvensutgreiinga for nytt 420 kv sentralnett gjennom fylket. Det er også gjort eigne analysar med særleg fokus på tilpassing til det underliggande distribusjonsnettet og konsesjonssøkte småkraftverk. For deler av anlegga er det søkt om konsesjon på vegne av SFE Produksjon AS. 3. Omtale av tiltaket Overføringslinjer: 1. Ny 132 kv kabel i tilkomsttunnel for Gjengedal kraftverk, 0,9-1,3 km. 2. Ny 22 kv kabel i tilkomsttunnel Gjengedal kraftverk, 0,9-1,3 km. 3. Ny 132 kv luftlinje frå Gjengedal til Storebru/Agledal, ca. 28 km (alternative trasear). Fylkeshuset Askedalen LEIKANGER Tlf.: Bankgiro: postmottak.sentraladm@sfj.no Org.nr.: NO MVA

2 Side 2 av 8 Transformatorstasjonar og koplingsanlegg: 1. Transformatorar og koplingsanlegg ved Gjengedal kraftverk. 2. Utandørs transformatorstasjon og koplingsanlegg ved Skogheim eller ved Åsane. 3. Oppgradering av transformering ved Sagefossen kraftverk til 132 kv. 4. Nytt 132 kv koplingsanlegg ved tilknytingspunkt til eksisterande 132 kv linje Moskog Grov. Alternative plasseringar i området ved Storebru. Transformatorstasjonane ved Gjengedal kraftverk og ved Skogheim kraftverk/alternativt Åsane, vil fungere som innmatingspunkt for småkraft. Stasjonen ved Skogheim/Åsane vil overta den funksjonen som noverande stasjon ved Sagefossen kraftverk har hatt for forsyning av området. Dei nye anlegga vil gjere den noverande 66 kv linja mellom Sagefossen og Storebru unødvendig, slik at den kan fjernast. Dette gjeld også div. transformatoarar 66/22 kv og koplingsanlegg. Linjeanlegget er delt inn i fire seksjonar der det er søkt på alternative trasear. Seksjon A: Frå portalbygg Gjengedal kraftverk og til austre enden av Røyrvikvatnet. Seksjon B: Frå Røyrvikvatnet til fjellområde ved Hjorteset Seksjon C: Frå fjellområde ved Hjorteset til Sagefossen kraftstasjon. Seksjon D: Frå Sagefossen til tilknytingspunkt ved Storebru eller i Agledal. Trase A-1, 6,4 km: Frå portalbygget kryssar linja over Gjengedalsgjølet, går i bakkant av dyrka mark på Mjellem og på sørsida av dalen mot Langevatnet og fram til Røyrvikvatnet.

3 Side 3 av 8 Mellom Rognkleivstøylen og Røyrvikvatnet går den langs ei eksisterande 22 kv linje. Trase A-2, 6,0 km : Frå portalbygget går linja langs Gjengedalsgjølet og ned Austredalen. Frå mastepunkt ved brua over elva spenner linja opp på Skarholten og opp i åsen nord for Rognkleiv. I dette langspennet vil ein legge vekt på låg føring på linja for å redusere sikt frå Rognkleiv/Mjelleim. Likevel vil to mastepunkt stå i silhuett frå enkelte punkt i øvre Austredalen. Vestover følgjer linja vassfaret mot Øyravatnet og Røyrvikvatnet. Trase B-1-1, 7,3 km: Frå austre enden av Røyrvikvatnet kryssar linja Trolleskaret og går på sørsida av Nonstuene og Heimsetåsen. I spenn ned til Skogheim og på austsida av busetnad ved Skogheim inn til ny transformatorstasjon ved kraftstasjonen. Frå Heimsetåsen til Skogheim går linja om lag der eksisterande 22 kv linje går i dag (22 kv linja vert lagt i kabel). Frå trafo. Skogheim går linja vestover og opp på Hjortesetfjellet og sørover. Trasé B-1-2, 7,5 km: Variant av B-1. Skilnaden frå B-1-1 er at ny linje går lenger vest før spennet ned til Skogheim frå Heimsetåsane og at linja går på vestsida av busetnad ved Skogheim. Trasé B 2, 8 km: Linja går langs sørsida til Røyrvikvatnet og fram til ein ny transformatorstasjon ved Åsane, på nordsida av Rasmusskarholten. Frå trafoen går linja mot vest, over Slåttestøylsvatnet og opp på fjellet ved Storeskaret. Vidare sørover Hjortesetfjellet i høgde moh.

4 Side 4 av 8 Trase C-1. 4,7 km: Frå Hjortesetfjellet går linja i skogsida mellom Solheimsstøylen og Solheim, sørvestover mot stasjon Sagefossen. Trasé C-2. 5 km: Frå Hjortesetfjellet går linja lengre inn på fjellet enn C-1. Passerer på vestsida av Solheimsstøylen. Går over Solheimshaugen og Alliåsen på veg ned til Sagefossen stasjon. Trasé D ,9 km: Frå Sagefossen går ny linje parallelt med den eksisterande 66 kv linja ca. 20 km. Rett før Storebru, ved Skora, bøyer 132 kv linja mot sør til ein ny koplingsstasjon (Pikåsen). Trasé D ,5 km: Den nye linja går parallelt med noverande 66 kv linje eit kort stykke ut frå Sagefossen. Ny linje går i ny trasé lengre øst over Blåfjellet, og ned i dalføret på vestsida av Svarthumla. Ved sørenden av Svarthumlevatnet/Vassbotn er det planlagt ny koplingsstasjon. Vidare må det byggast ei dobbeltkurslinje, ca. 2 km med stålmaster, mellom koplingsstasjonen og noverande 132 kv linje. Stålmastene vil skilje seg ut i høve til mastene elles i prosjektet. Mastetypar Det er søkt om å få bygge 132 kv linja enten med kreosotimpregnerte trestolpar eller med komposittstolpar. Trestolpar er rimelegare enn komposittstolpar, m.a. på grunn av at traseen i stor grad går i terreng med svært lite dekke over fjell. På fjellgrunn er reising av trestolper vesentleg enklare enn komposittmaster. Utvikling i marknad, teknikk og lovverk (ev. forbod mot kreosot), kan gjere komposittstolpar meir aktuelt. Alternativ mastekonstruksjon er nødvendig ved val av stasjonsalternativ D-2-2 Vassbotn: dobbeltkursmaster mellom den nye stasjonen i Vassbotn og noverande 132 kv linje i Agledal. Terreng og omsyn til arealbruk gjer det naturleg å nytte dobbeltkurs stålmaster på denne strekninga.

5 Side 5 av 8 Aktuelle tremaster. Jf. søknaden side 17. Typisk høgde: meter opp til travers. Byygeforbodsbelte og skogryddingsbelte: 29 meter (14,5 meter til begge sider frå senter) Dobbeltkurs stålmast til vestre. Portalmast i kompositt til høgre. Kostnader Tabellen nedanfor viser eit kostnadsoverslag for prosjektet. Samla kostnader for heile linjenanlegget vil vere i storleik 150 millionar kroner. Rimelegaste totalløysing i tabellen er samansett slik: A-1, B-1-1, C-1, D-1-2) og dyraste totalløysing slik: A-2, B-2, C-2, D-2-2. Tabell 4, side 30 i søknaden: Investeringskostnader for rimelegast og dyraste totalløysing. Netttariffar, sitat side 33 i søknaden: Det meste av dei omsøkte nettanlegga vil inngå i regionalnettet til SFE Nett AS. Tariffverknad av anlegga vil være avhengig av kva definisjon nettet får, om heile eller deler av nettet vert definert som produksjonsrelaterte nettanlegg, eller om nettet skal finansierast med normale prinsipp for nettanlegg. Dei komponentane som normalt vil vere nettanlegg summerer seg til ein kostnad kring 120 millionar kroner. Litt grovt vil det tilseie ei årleg inntektsramme for anlegga i storleik 12 mill/år. Om heile investeringa i nettanlegg i Hyen skal dekkast gjennom normale nett-tariffar vil inntektsramma for anlegga gje ei auke i ordinær nett-tariff kring 1,8 øre/kwh ekskl. MVA i SFE sitt nett. Vert heile investeringa definert som produksjonsrelatert nett vil inntektsramma for anlegga bety ei ekstra nettleige kring 3,2 øre/kwh for all produksjon i dette nettet om alle konsesjonssøkte kraftverk vert realiserte. Med dagens regelverk er det truleg at mykje av det omsøkte nettet vil få status som produksjonsrelatert nett. 4. Verknader for miljø, naturressursar og samfunn Konsekvensar for inngrepsfri natur. Kartet under viser inngrepsfrie område som går tapt langs ulike parsellar av linjeanlegget.

6 Side 6 av 8 Magnetfelt Ved bygging av nye linjer eller ved bygging av hus nær kraftlinjer skal det utgreiast mogelege tiltak og kostnader ved desse, dersom gjennomsnittleg straumstyrke over året i leidningane gjev sterkare magnetfelt enn 0,4 mikrotesla i bygg tiltenkt varig tilhald for menneske. Langs den nye 132 kv linja er det ingen hus/bygg med magnetfelt over utgreiingsgrensa. Klipp frå søknaden side: 39. Utgreiingsgrense for ulike parsellar av linja. Naturmangfald, sitat side 39 og 40 i søknaden:.. Av dei ti ulike traséalternativa vil kombinasjonen av A-1, B-1, C-1 og D-1-1 gje minst negativ verknad for naturmangfald... Den samla belastinga for biologisk mangfald i nærområda til den planlagde kraftleidningen vurderast på bakgrunn av kjent kunnskap å vere middels stor. Tilstanden for enkelte naturtypar og artar kan bli redusert som følgje av tiltaket, men om den planlagde kraftleidningen blir avgjerande for deira bestandsutvikling, er svært usikkert. Korleis bestandar utviklar seg, avhenger av mange andre faktorar enn arealbeslag, kollisjonsrisiko, barriereeffektar osv. Forureining, klimaendringar, menneskeleg forstyrring, sjukdom og konkurranse kan vere like så avgjerande for bestandsutviklinga til ein art eller naturtype. Kulturminne, sitat s. 41 i søknaden. I dei fleste deltraseane vil ikkje kraftlinja og stasjonane verke inn på kulturminne eller kulturmiljø, korkje fysisk eller visuelt. Berre i deltrasé A og C vil linjealternativa verke inn på eitt eller fleire kulturmiljø. Samla konsekvens for alternativ A-1 er liten negativ konsekvens. Samla konsekvens for alternativ A-2 er ubetydeleg. Alternativ A-2 kjem såleis best ut i rangering av dei to alternativa innanfor deltrasé A. I alt. C-1 medfører tiltaket liten negativ konsekvens. Den samla konsekvensen av alternativet vert ubetydeleg (0), men alt. C-2 kjem likevel betre ut i rangering enn alt C-1. Dei andre traseane kjem ut likt i høve konsekvens og kan såleis ikkje rangerast med utgangspunkt i tema kulturminne og kulturmiljø. Landskap, sitat side 42 i søknaden. Alle alternativa som er til utgreiing vil verke negativt inn på landskapet, generelt sett grunna endringar i landskapskarakteren og arealbeslag. Samla konsekvens for alternativ A-1 er stor/middels negativ konsekvens. Samla konsekvens for alternativ A-2 er middels negativ konsekvens. Alternativ A-2 kjem såleis best ut i rangering av dei to alternativa innanfor deltrasé A. Både alternativ B-1 og B-2 kjem ut med middels negativ konsekvens, og såleis lik rangering. Samla konsekvens for både alternativ C-1 og C-2 er stor negativ konsekvens. Dette fører til lik rangering av dei to alternativa.

7 Side 7 av 8 Samla konsekvens for alternativ D-1-1 er liten negativ konsekvens. Alt. D-1-2 kjem ut med liten negativ konsekvens, medan alt. D-2-1 og D-2-2 begge får middels negativ konsekvens, og lik rangering. Alt. D-1-1/D1-2 kjem best ut i rangering sett i høve til alt. D-2-1/D-2-2. Nærings- og samfunnsinteresser, sitat side 43 i søknaden Konsekvensgraden av tiltaket i høve det samla tema nærings- og samfunnsinteresser varierer mellom ubetydeleg og liten positiv konsekvens, der det positive utslaget kjem som følgje av potensial for nettutløysing for småkraft. Det er knytt negative konsekvensar for jord- og skogbruket som følgje av tiltaket i heile området som følgje av arealbeslag og oppstykking. Dette veier ikkje tyngre enn dei positive konsekvensane, slik at tiltaka samla sett kjem ut med ubetydeleg eller liten positiv konsekvens. Friluftsliv, sitat side 43 i søknaden: Konsekvensgraden av tiltaket i høve tema friluftsliv varierer mellom ubetydeleg til liten negativ konsekvens. Samla konsekvens for alternativ A-1 er ubetydeleg konsekvens. Samla konsekvens for alt. A-2 er liten negativ konsekvens. Alt. A-1 kjem såleis best ut i rangering av dei to alternativa innanfor deltrasé A. Både alt. B-1 og B-2 kjem ut med liten negativ konsekvens, og såleis lik rangering. Samla konsekvens for både alt. C-1 og C-2 er liten negativ konsekvens. Dette fører til lik rangering av dei to alternativa. Samla konsekvens for alt. D-1-1 er ubetydeleg konsekvens. Alt. D-1-2 kjem ut med ubetydeleg konsekvens, medan alt. D-2-1 får liten negativ konsekvens. Alt. D-1-1- og D-1-2 kjem likt ut i rangering og alt. D-2-1 og D-2-2 vert rangert som nr Søkjaren si prioritering av ulike løysingar. Søkjaren sin prioritering er basert på ulike tema som er vurdert i konsekvensutgreiinga. Dette gjeld også tema som systemløysing, investeringskostnader, tap- og vedlikehaldskostnader, drift og beredskap. Sitat frå side 47 i søknaden: Seksjon A: SFE Nett prioriterer alt. A-2 framfor A-1 på grunn av lågare konflikt med busetjing og hytteområde, landskap og kulturmiljø/minne. SFE Nett legg òg vekt på at alt. A-2 er basert på framlagde traséforslag frå lokale grunneigarar. Dei positive sidene ved A-2 veg opp for noko høgare investerings og driftskostnader, og negative konsekvensar for friluftsliv og større innhogg i INON-område. Seksjon B: SFE Nett prioriterer Alt B-1-2, framfor B-1-1, med B-2 som sisteval. B-1-2 er førsteval fordi stasjonsplassering ved Skogheim er vurdert som betre enn Åsane. Trasé B-1-1 vil medføre leidning mellom busetjing og vatnet ved gardane Skogheim og Heimseta. Med variant B-1-2, vil leidningen gå i bakkant av busetjing og trekkast litt tilbake i landskapsrommet. B-2 er vurdert som sisteval på grunn av ein meir ugunstig plassering av transformeringsstasjon, med meirkostnader for tomt. I tillegg kan ein plassering av stasjonen ved Åsane vere noko meir ugunstig for tilknyting til distribusjonsnettet. Elles vil trasé B-2 gi ein noko uheldig, visuelt eksponert leidnings-føring langs Røyrvikvatnet, og det verkar som om befolkninga i området heller ønskjer Alt. B-1. Seksjon C: SFE Nett prioriterer Alt. C-1 framfor C-2. Alt. C-1 er kortare, beinare og noko rimelegare enn alt. C-2. Det er ikkje påvist at alt. C-2 har vesentlege føremoner jamført med C-1, og SFE har inntrykk av det lokalt er ønskje om alt. C-1. Seksjon D: SFE Nett prioriterer Alt. D-1-2 framfor D-2-2. Dette er på bakgrunn av at utgreiingane for landskap, friluftsliv og inngrepsfrie naturområde. Også fagrapport for naturmangfald prioriterer D-1 framfor D-2, sjølv om dette ikkje går så tydeleg fram frå konsekvensmatrisa. Alt. D-2-2 har høgare investeringskostnader pga. behovet for dobbelkursmaster i stål ned til Agledal, og vil medføre auke i overføringslengde mellom Moskog og Grov. SFE vurderer at dei positive sidene med alt. D-2-2, betre tilgang til stasjonen og noko lågare tap, ikkje veg opp for ulempene. Søker prioriterer dermed ei totalløysing A-2, B-1-1, C-1, D Fylkesrådmannen si vurdering av søknaden Grunngjevinga for tiltaket er først og fremst at det er behov for ny overføringskapasitet i området Hyen-Storebru, for å kunne bygge ut meir vasskraft i området. I det noverande nettsystemet er det liten plass for innmating av ny kraftproduksjon. Dersom det ikkje vert gjort tiltak i nettet, vil om lag 75 MW ny vasskraft stå i utan nett-tilknyting, jf. sum effekt i omsøkte prosjekt. Utbygging av Gjengedal kraftverk er uaktuelt utan forsterking av nettsystemet. Fylkesrådmannen er samd i dei overordna vurderingane som ligg til grunn for søknaden. Samla investering i dei planlagde nettanlegga er i storleik 150 millionar kroner. Av opplysningane i søknaden går det fram at store deler av dei omsøkte nettanlegga kan få status som produksjonsrelatert nett. Dette vil bety at store deler av kostnadene må dekkast av kraftprodusentane i området. Automatisk freda kulturminne

8 Side 8 av 8 Tiltakshavar si undersøkingsplikt, jf 9 i Lov om kulturminne, er ikkje oppfylt. Det er dermed ikkje klart i kva grad automatisk freda kulturminne (tidlegare fornminne) blir direkte eller indirekte råka av tiltaka i søknaden. Det er såleis ikkje grunnlag for å hevde at kraftlinja og stasjonane ikkje vil verke inn på kulturminne eller kulturmiljø, korkje fysisk eller visuelt, jf. søknaden. Dette er utmarksområde og dels innmark som har blitt nytta gjennom fleire tusen år som det har blitt drive gardsdrift. T.d. går stølsbruken tilbake til førhistorisk tid. 9 undersøking må gjennomførast dersom det blir opna for konsesjon. Registreringa må gjerast på snø- og telefri mark. Tiltakshavar er ansvarleg for å ta skriftleg kontakt med Kulturavdelinga i fylkeskommunen i god tid før registreringa skal gjennomførast. Det må bereknast tilstrekkeleg tid til etterfølgjande sakshandsaming, eventuelt utgraving før utbyggingstiltak i området kan i verksetjast. Kulturminne frå nyare tid. Deler av kraftlinja går i eit område med gamalt kulturlandskap og tydeleg spor etter tidlegare landbruksaktivitet. Det er ei rekke SEFRAK-registrerte bygningar i Gjengedal, Rønnekleiv, Heimseta, Solheim og i Sørdalen, men det er lagt til grunn at desse kan passerast i god avstand. Landskap og friluftsliv Fylkesrådmannen støttar søkjaren si prioritering av alternative trasear i søknaden, dvs. ei samla løysing basert på parsellane A-2, B-1-1, C-1 og D-1-2. Vurderingane som leier fram til dei prioriterte linjeelementa i seksjonane B, C og D har fylkesrådmannen ikkje merknader til, men ser at konsekvensvurderingane for nokre tema under seksjon A, går i ulike retningar. Det går fram av søknaden, at A-2 er betre enn A-1 med omsyn til landskap. A1 er derimot vurdert til å vere best med tanke på friluftsliv. A-2 er vurdert som rasutsett på grunn av at lina skal gå gjennom Gjengedalsgjelet. Fylkesrådmannen har ikkje grunnlag godt nok for å kunne seie at prioriteringa burde vere annleis for seksjon A, men vil peike på at den nye linja må byggast så trygt som mogeleg med omsyn til ras og steinsprang, og samtidig så lite dominerande i landskapet som mogeleg. Konklusjon/tilråding Fylkesrådmannen meiner at den nye linja med tilhøyrande anlegg er nødvendige og fornuftige tiltak og har ikkje avgjerande merknader til dei overordna vurderingane og konklusjonane som er gjort i søknaden. Fylkesrådmannen støttar søkjaren si prioritering av alternative linjetrasear, trafostasjonar og koplingsstasjonar.