Sakspapir. Saksnr Utval Møtedato 111/14 Formannskapet Sakshandsamar Arkiv Arkivsaksnr. Oddbjørn Ese K /730

Transkript

1 Vik kommune Sakspapir Saksnr Utval Møtedato 111/14 Formannskapet Sakshandsamar Arkiv Arkivsaksnr. Oddbjørn Ese K /730 Budsjett økonomiplan Rådmannen si tilråding Med atterhald om endringar som måtte koma i høyringsperioden, blir saka lagt fram for kommunestyret med fylgjande framlegg til vedtak: 1. Økonomiplan Økonomiplanen blir vedteken slik den ligg føre som tilråding frå rådmannen, jfr. eige budsjettdokument. 2. Sektorar/avdelingar blir tildelt slike nettorammer i 2015: Sentrale styringsorgan kr Oppvekst kr Pleie og omsorg kr Helse kr NAV kr Kommunalteknikk kr Plan og forvaltning kr Rammene er bindande. Detaljert budsjett 2015, utarbeidd av rådmannen, vert lagt til grunn som retningsgjevande. Det

2 vert delegert til rådmannen å føreta endringar/tilpassingar i detaljert budsjett innanfor rammeløyvingane. 3. Investeringsbudsjett Investeringsbudsjettet for 2014 vert vedteke med utgifter og inntekter på kr mill. i samsvar med oppsettet i tekstdokumentet. Formannskapet vert delegert fullmakt til å omfordela innanfor den gjevne ramma. 4. Skatt på eige og innkome. Skatt til kommunen for inntektsåret 2014 på eige og innkome vert utlikna slik: a. På eige: Høgast lovlege sats b. På inntekt: Høgast lovlege sats 5. Eigedomsskatt. Med heimel i eigedomsskattelova 2 og 3 vert det skrive ut generell eigedomsskatt i heile Vik kommune for Den alminnelege skattesatsen for 2015 er 7 promille. Skatten blir skriven ut etter reglar som framgår av dokumentet rammer og retningsliner for taksering av eigedomsskatt og Vik kommune sine vedtekter for eigedomsskatt. Skatten skal krevjast inn i 4 terminar. 6. Ordførargodtgjersla. Godtgjersla til ordføraren skal vera 85 % av stortingsrepresentantane si til ei kvar tid gjeldande faste løn. 7. Godtgjersle til andre folkevalde. Godtgjersla til dei andre sentrale folkevalde politikarane vert slike: Varaordførar: 15 % av ordførargodtgjersla Medlemene i formannskapet: 5 % av ordførargodtgjersla

3 Leiaren i kontrollutvalet: 2,5 % av ordførargodtgjersla Leiaren i arbeidsmiljøutvalet, eldreråd og råd for funksjonshemma: 2,5 % av ordførargodtgjersla Møtegodtgjersle vert å utbetale slik: a. Det vert betalt møtegodtgjersle for politiske møte, frå og med første møte. b. Reiser i kommunale oppdrag i og utanfor kommunen vert sidestilt med møte, dersom reisa varer meir enn to timar. c. Satsane vert slike: Kommunestyret: Formannskapet: Andre møte: kr 500 pr. møte kr 500 pr. møte (gjeld for varamedlemar) kr 500 pr. møte Tapt arbeidsforteneste vert betalt slik: Til lønstakarar: Trekk i løn vert utbetalt etter framlagt trekkbevis. Kommunalt tilsette vert ikkje trekt i løn ved møtefråvær. I tillegg til rein møtetid, vert det betalt for 1 time førebuing/reisetid for personar busette i Vik hovudsokn. Andre får godtgjort 2 timar i tillegg til møtetid. Til næringsdrivande, heimeverande, studentar m.fl: a. Tapt arbeidsforteneste vert betalt innanfor ordinær dagarbeidstid, b. Timesatsen vert sett til kr. 225 utan dokumentasjon og med inntil kr. 350 pr. time ved dokumentasjon. Som dokumentasjon vert berre godkjent stadfesta opplysningar frå skatteetaten. Timeprisen skal i tilfelle reknast ut slik: Dokumentert næringsinntekt delt på 1950 timar. c. I tillegg til rein møtetid vert betalt for 1 time førebuing/reisetid for personar busette i Vik hovudsokn. Andre får godtgjort 2 timar i tillegg til møtetida.

4 Til pensjonistar: Pensjonistar får tapt arbeidsforteneste med inntil kr pr. dag / kr. 175 pr time, med frådrag for brutto pensjon pr. dag/pr. time. Dagsatsen vert rekna ut slik: Brutto årssum pensjon/240 dagar. Før utbetaling kan skje, må det leggjast fram dokumentasjon som syner brutto årspensjon. 8. Det vert nytta midlar frå kraftfondet 2014 slik: Til driftsføremål kr Til andre tiltak kr Sum kr Låneopptak: Det vert å ta opp nye lån slik: VAR området kr Bruk av unytta lånemidlar kr Husbanken for vidareutlån kr Andre formål kr Overføringar, omgjeringar m.m. Formannskapet får fullmakt til å gjera vedtak om overføring av løyvingar til neste års budsjett, eventuelt gjera vedtak om strykingar av avsetningar m.m., jfr. 14 pkt. 5.2 i budsjett- og rekneskapsforskriftene. 11. Garantiar på sosialt grunnlag Formannskapet si ramme for garantiar gjevne på sosialt grunnlag vert sett til kr , Kulturprisen, bygningsmiljøprisen, næringsprisen Kr for kvar av prisane. 13. Kassakredittlån Rådmannen får fullmakt til å ta opp nødvendig kassakredittlån innanfor ei ramme på kr 50 mill. 14. Gebyrregulativ Gebyrregulativ for 2015 vert vedteke slik det ligg føre, jfr. vedlegg til saka.

5 15. Eigenkapitalinnskot i KLP. Eigenkapitalinnskot i KLP, kr ,-, vert dekka av midlar frå drift. 16. Om oppheving av vedtak om plan for forvaltningsrevisjon og selskapskontroll. Plan for selskapskontroll og plan for forvaltningsrevisjon vedtekne av kommunestyret i sak 66/12, blir sett på som retningsgjevande og ikkje til hinder for at det i resten av kommunestyreperioden ikkje blir gjennomført slike kontrollar/revisjonar. Formannskapet - 111/14 Det vart sett fram fylgjande framlegg til endringar i høve til rådmannen si tilråding: 1. Framlegg frå Werner Madsgård (AP) til nytt punkt 18 i vedtaket: Kommunestyret ber om at det i 2015 blir sett i gang regulering av bustadområdet B9 (jfr. arealdelen av kommuneplanen) i Feios. 2. Framlegg frå Morten Holmberg (V) til nytt punkt 19 i vedtaket: Det skal i 2015 setjast ned ei nemnd som skal arbeida for betre kommunikasjonsløysingar, både båt og buss, for pendlarar og skuleungdomar. 3. Framlegg frå Werner Madsgård (Ap) om at skattesatsen for eigedomsskatt i 2017 og 2018 skal setjast ned frå 7 promille til høvesvis 6 og 5 promille. Alle endringsframlegga vart samrøystes vedtekne. FS - vedtak: Med atterhald om endringar som måtte koma i høyringsperioden, blir saka lagt fram for kommunestyret med fylgjande framlegg til vedtak: 1. Økonomiplan Økonomiplanen blir vedteken slik den ligg føre som tilråding frå rådmannen, jfr. eige budsjettdokument.

6 2. Sektorar/avdelingar blir tildelt slike nettorammer i 2015: Sentrale styringsorgan kr Oppvekst kr Pleie og omsorg kr Helse kr NAV kr Kommunalteknikk kr Plan og forvaltning kr Rammene er bindande. Detaljert budsjett 2015, utarbeidd av rådmannen, vert lagt til grunn som retningsgjevande. Det vert delegert til rådmannen å føreta endringar/tilpassingar i detaljert budsjett innanfor rammeløyvingane. 3. Investeringsbudsjett Investeringsbudsjettet for 2014 vert vedteke med utgifter og inntekter på kr mill. i samsvar med oppsettet i tekstdokumentet. Formannskapet vert delegert fullmakt til å omfordela innanfor den gjevne ramma. 4. Skatt på eige og innkome. Skatt til kommunen for inntektsåret 2014 på eige og innkome vert utlikna slik: a. På eige: Høgast lovlege sats b. På inntekt: Høgast lovlege sats 5. Eigedomsskatt. Med heimel i eigedomsskattelova 2 og 3 vert det skrive ut generell eigedomsskatt i heile Vik kommune for Den alminnelege skattesatsen for 2015 er 7 promille. Skatten blir skriven ut etter reglar som framgår av dokumentet rammer og retningsliner for taksering av eigedomsskatt og Vik kommune sine vedtekter for eigedomsskatt. Skatten skal krevjast inn i 4 terminar.

7 I økonomiplanen skal skattesatsen i 2017 setjast til 6 promille og i promille. 6. Ordførargodtgjersla. Godtgjersla til ordføraren skal vera 85 % av stortingsrepresentantane si til ei kvar tid gjeldande faste løn. 7. Godtgjersle til andre folkevalde. Godtgjersla til dei andre sentrale folkevalde politikarane vert slike: Varaordførar: 15 % av ordførargodtgjersla Medlemene i formannskapet: 5 % av ordførargodtgjersla Leiaren i kontrollutvalet: 2,5 % av ordførargodtgjersla Leiaren i arbeidsmiljøutvalet, eldreråd og råd for funksjonshemma: 2,5 % av ordførargodtgjersla Møtegodtgjersle vert å utbetale slik: a. Det vert betalt møtegodtgjersle for politiske møte, frå og med første møte. b. Reiser i kommunale oppdrag i og utanfor kommunen vert sidestilt med møte, dersom reisa varer meir enn to timar. c. Satsane vert slike: Kommunestyret: Formannskapet: Andre møte: kr 500 pr. møte kr 500 pr. møte (gjeld for varamedlemar) kr 500 pr. møte Tapt arbeidsforteneste vert betalt slik: Til lønstakarar: Trekk i løn vert utbetalt etter framlagt trekkbevis. Kommunalt tilsette vert ikkje trekt i løn ved møtefråvær.

8 I tillegg til rein møtetid, vert det betalt for 1 time førebuing/reisetid for personar busette i Vik hovudsokn. Andre får godtgjort 2 timar i tillegg til møtetid. Til næringsdrivande, heimeverande, studentar m.fl: a. Tapt arbeidsforteneste vert betalt innanfor ordinær dagarbeidstid, b. Timesatsen vert sett til kr. 225 utan dokumentasjon og med inntil kr. 350 pr. time ved dokumentasjon. Som dokumentasjon vert berre godkjent stadfesta opplysningar frå skatteetaten. Timeprisen skal i tilfelle reknast ut slik: Dokumentert næringsinntekt delt på 1950 timar. c. I tillegg til rein møtetid vert betalt for 1 time førebuing/reisetid for personar busette i Vik hovudsokn. Andre får godtgjort 2 timar i tillegg til møtetida. Til pensjonistar: Pensjonistar får tapt arbeidsforteneste med inntil kr pr. dag / kr. 175 pr time, med frådrag for brutto pensjon pr. dag/pr. time. Dagsatsen vert rekna ut slik: Brutto årssum pensjon/240 dagar. Før utbetaling kan skje, må det leggjast fram dokumentasjon som syner brutto årspensjon. 8. Det vert nytta midlar frå kraftfondet 2014 slik: Til driftsføremål kr Til andre tiltak kr Sum kr Låneopptak: Det vert å ta opp nye lån slik: VAR området kr Bruk av unytta lånemidlar kr Husbanken for vidareutlån kr Andre formål kr Overføringar, omgjeringar m.m. Formannskapet får fullmakt til å gjera vedtak om overføring av løyvingar til neste års budsjett, eventuelt gjera vedtak om strykingar av avsetningar m.m., jfr. 14 pkt. 5.2 i budsjett- og rekneskapsforskriftene.

9 11. Garantiar på sosialt grunnlag Formannskapet si ramme for garantiar gjevne på sosialt grunnlag vert sett til kr , Kulturprisen, bygningsmiljøprisen, næringsprisen Kr for kvar av prisane. 13. Kassakredittlån Rådmannen får fullmakt til å ta opp nødvendig kassakredittlån innanfor ei ramme på kr 50 mill. 14. Gebyrregulativ Gebyrregulativ for 2015 vert vedteke slik det ligg føre, jfr. vedlegg til saka. 15. Eigenkapitalinnskot i KLP. Eigenkapitalinnskot i KLP, kr ,-, vert dekka av midlar frå drift. 16. Om oppheving av vedtak om plan for forvaltningsrevisjon og selskapskontroll. Plan for selskapskontroll og plan for forvaltningsrevisjon vedtekne av kommunestyret i sak 66/12, blir sett på som retningsgjevande og ikkje til hinder for at det i resten av kommunestyreperioden ikkje blir gjennomført slike kontrollar/revisjonar. 17.Kommunestyret ber om at det i 2015 blir sett i gang regulering av bustadområdet B9 (jfr. arealdelen av kommuneplanen) i Feios. 18. Det skal i 2015 setjast ned ei nemnd som skal arbeida for betre kommunikasjonsløysingar, både båt og buss, for pendlarar og skuleungdomar. Vedlegg samla dokument Økonomiplan 2015_2018 GEBYRREGULATIV _ framlegg 2015 samla dokument Økonomiplan 2015_2018 Kort samandrag Saka gjeld økonomiplan for og årsbudsjettet for På same måte som tidlegare år blir det lagt fram felles sak driftsbudsjett 2015 og økonomiplan Det vert vist til eige tekstdokument for meir utfyllande opplysningar. Budsjettet skal leggast ut til offentleg ettersyn i min. 14 dagar. Det er lagt opp til at formannskapet gjer sitt utleggingsvedtak den Kommunestyret gjer endeleg

10 budsjett-/økonomiplanvedtak den 18. desember. Rådmannen har orientert formannskapet og kommunestyret om den økonomiske stoda i fleire møte. Slik budsjettet for 2015 og økonomiplanen for blir lagt fram av rådmannen i dag, vil det ved utgangen av 2016 framleis stå att mellom 6 og 7 mill. kroner i akkumulert underskot. Dersom budsjettet blir vedteke slik av kommunestyret, er ein avhengig av at Fylkesmannen/departementet aksepterer at tida til nedbetaling av akkumulert underskot blir utvida frå 8 til 9 år. Budsjettarbeidet har vore noko mindre utfordrande i år enn tidlegare år. Dette skuldast at ein tidleg innsåg at det var nødvendig å utvida nedbetalingstida frå 8 til 9 år. Rådmannen tilrår at budsjettet for 2015 og økonomiplanen for slik den no blir presenterte blir lagt ut til offentleg ettersyn, jfr. 44 og 45 i kommunelova. Aktuelle lover, forskrifter, avtalar m.m. Kommunelova m/forskrifter Saksopplysningar A. Driftsbudsjettet: Arbeidet med budsjettet for 2015 og økonomiplanen for har føregått over lang tid. Det vart tidleg klart at det ikkje var mogeleg å leggja fram eit budsjett for 2015 og ein inndekkingsplan for som viser inndekning samtidig som det også skal vera realistisk. Driftsbudsjettet for 2015 er i store trekk vidareført på nivå med 2014, med nokre vesentlege unntak: Næringsavdelinga vert finansiert med midlar frå kraftfondet då dei øyremerka midlane frå tildelte skjønnsmidlar er brukte opp. Mottak av flyktningar. Det er lagt til grunn at ein i perioden skal ta i mot 45 flyktningar. Dette gjer det nødvendig å styrka fleire av tenesteområda, men gir også ein vesentleg auke i samla integreringstilskot. Utvida stillingsressurs for helsesøster med 40 %. Pleie og omsorg har gjort framlegg om nokre endringar i tenestene som gir innsparing i overkant av kr 1 mill. I samband med rettssak mellom DNB og terrakommunane som startar i 2015 kan det vera aktuelt å betala DNB sitt krav m/atterhald. Dersom dette blir gjort, kan det bli behov for å trekka på kassakreditt i deler av året. Det er difor tilrådd å ta opp kassakredittlån med ei ytre råme på kr 50 mill.

11 Slik budsjettet for 2015 og økonomiplanen for blir lagt fram av rådmannen i dag, viser det fylgjande inndekning i planperioden: 2015: kr : kr : kr : kr Dette viser at det blir nødvendig å utvida perioden for nedbetaling av det akkumulerte underskotet til også å omfatta Ved inngangen til 2015 er det akkumulerte underskotet forventa å vera i overkant av kr 30 mill. Elles viser rådmannen til meir detaljerte opplysningar i detaljbudsjettet. Sjølvsagt har det styrande for budsjettarbeidet også dette året vore det akkumulerte underskotet som gjer det nødvendig med store årlege avsetjingar. Gjennom budsjettarbeidet har det vore rådmannen si målsetjing å få fram eit realistisk biletet av den politisk vedtekne aktiviteten. Ved tildeling av budsjettrammer til drift av tenesteområda er det teke utgangspunkt i dagens drift, dvs. driftsbudsjettet for På grunnlag av opplysningar om ny løn etter lønsoppgjer m.m. budsjetterer ein så denne aktiviteten inn i nytt år (2015). På den måten får ein fram kva dagens drift vil kosta dersom aktiviteten vert vidareført uendra i økonomiplanperioden. Ser ein denne justerte ramma opp mot tilgjengelege midlar, får ein fram kor mykje som er att til å dekka akkumulert underskot. Ved inngangen til 2015 er det forventa at attståande akkumulert underskot er i overkant av kr 30 mill. Plan for inndekning av det akkumulerte underskotet viser no at det blir nødvendig å også ta i bruk 2017 for å koma heilt i mål. B. Investeringsbudsjettet: Vik kommune har dei siste åra knapt teke opp lån utanom til sjølvkostområda. Det blir vurdert som uforsvarleg å halda fram slik i komande planperiode. Eksisterande bygg, anlegg m.v. treng reinvestering, og det er vidare nødvendig å fylgja opp målsetjingane og tiltaka som er lagt inn i ny kommuneplan. Utan ei slik endring vil det vera stor fare for at forfallet på eksisterande bygningar og anlegg vil koma for langt og ikkje vera mogeleg å henta inn att. Folketalsutviklinga må snuast i samsvar med målsetjingane i ny kommuneplan. Det er difor lagt opp til ein høvesvis stor låneauke i planperioden. Driftsbudsjettet er belasta med auka finanskostnader (renter og avdrag) som fylgje av auka lånegjeld.

12 C. Bruk av midlar frå kraftfondet: Konsesjonsavgiftene vert i 2015 budsjettert i samsvar med 2014 nivå, dvs. kr 6,4 mill. I skal avgiftene på nytt indeksjusterast: 2014: kr ,- 2015: kr ,- 2016: kr ,- 2017: kr ,- I 2015 og 2016 blir det lagt opp til at kr 3 mill. av midlane årleg skal nyttast til ulike tiltak/prosjekt. Dette er føreslege auka til kr 3,5 mill. i 2017 og Tidlegare er ein vesentleg del av midlane nytta til investeringsføremål. I komande planperiode er dette endra ved at midlane ikkje i det heile er tenkt nytta til investeringsføremål, til fordel for meir bruk til utviklingstiltak slik dette er nedfelt i kommuneplanen og strategisk næringsplan. Redusert bruk av fondsmidlar i investeringsbudsjettet er tenkt kompensert med auka låneopptak. Næringsavdelinga vert finansiert med midlar frå kraftfondet då dei øyremerka midlane frå tildelte skjønnsmidlar er brukte opp. D. Gebyrregulativet: Gebyrregulativet fylgjer som vedlegg til saka og er ein del av budsjettet for På sjølvkostområda styrer regelverket nivået. For andre område er det lagt opp til ei moderat inflasjonsjustering. Økonomiske konsekvensar Vurdering Kommunal- og regionaldepartementet har gitt Vik kommune høve til å bruka 8 år på nedbetaling av det akkumulerte underskotet. Kommunelova opnar opp for maksimum 10 år. Det betyr at det er høve til å søka om ytterlegare 2 år nedbetalingstid. Opphavleg budsjett for 2014 viser forventa inndekning på kr Legg ein dette til grunn, vil akkumulert underskot ved inngangen til ny økonomiplanperiode ( ) vera om lag kr 30,6 mill. Budsjettrapportane ved budsjettrevisjonen for 1. og 2. tertial 2014 tyder på at det kan bli utfordrande å nå målsetjinga for inndekninga i Det vil difor framleis vera nødvendig med sterkt fokus på driftskostnadane. Då fleire av dei overordna inntektsføresetnadane som har lege inne i tidlegare nedbetalingsplanar syner seg ikkje å halda, må ein innsjå at målet om nedbetaling av det akkumulerte underskotet seinast i 2016 ikkje let seg realisera. Sidan forrige økonomiplan vart vedteken i desember 2013 er det avsagt dom i fleire rettssaker knytt til terrasaka. Domane har i det alt vesentlege gått i favør av kommunane sitt standpunkt. Domane er anka, slik at ein har ikkje fått avklaring i saka. Ankesakene er tidfesta, samtidig som rettssaka mot DNB også er tidfesta til september/oktober 2015 i Oslo tingrett.

13 Det er god grunn til å forventa at terrasaka finn si endelege løysing før utgangen av Basert på dei rettsavgjerdene som allereie er tekne, men som ikkje er rettskraftige, er det også god grunn til å håpa at den endelege rettsavgjerda vil bli positiv for kommunane. Vik kommune har dei seinare åra hatt ein markant nedgang i folketalet som også ha ført til sterk reduksjon i skatt/rammeoverføringane. I tillegg til nedgangen i det samla folketalet har det skjedd endringar i den relative alderssamansetjinga (vår andel eldre (spesielt 90 +) har vorte mindre i høve til landet samla). Dette har forsterka den negative økonomiske utviklinga. Så langt har ein ikkje i vesentleg grad føreteke endringar eller tilpassingar i tenesteproduksjonen (strukturar, organisering, ressursnivå) som fylgje av reduserte rammeoverføringar. Som i tidlegare økonomiplanar er det i planperioden lagt til grunn at dagens folketal held seg stabilt. Det vert likevel lagt til grunn at andelen eldre i Vik kommune i høve til landet elles går ned, og at dette påverkar rammeoverføringane. Sidan folketalsveksten i landet må forventast å vera høgare enn i Vik, vil sjølv ei stabil folketalsutvikling ha negativ konsekvens for skatt og rammeoverføringane. Sjølv om det no er lagt opp til mottak av 45 flyktningar i perioden , har ein lagt til grunn denne noko pessimistiske forventninga om folketalsutviklinga. Kommunal og moderniseringsdepartementet og Fylkesmannen har lagt til grunn at det akkumulerte underskotet pr skal dekkast inn over 8 år, dvs. at 2016 er siste året i inndekkingsplanen. Slik driftsbudsjettet for 2015 og økonomiplanen for no blir lagt fram, vil det stå att om lag kr 7 mill. som må dekkast inn i Vik kommune har dei siste åra knapt teke opp lån utanom til sjølvkostområda. Det blir vurdert som uforsvarleg å halda fram slik i komande planperiode. Eksisterande bygg, anlegg m.v. treng reinvestering, og det er vidare nødvendig å fylgja opp målsetjingane og tiltaka som er lagt inn i ny kommuneplan. Utan ei slik endring vil det vera stor fare for at forfallet på eksisterande bygningar og anlegg vil koma for langt og ikkje vera mogeleg å henta inn att. Folketalsutviklinga må snuast i samsvar med målsetjingane i ny kommuneplan. Det er difor lagt opp til ein høvesvis stor låneauke i planperioden. Frå kraftfondet har det t.o.m vore overført om lag kr 3 mill. til investeringsføremål. I komande planperiode er det lagt opp til at desse kraftfondsmidlane skal rettast inn mot tiltak og prosjekt prioritert i kommuneplanen sin samfunnsdel og strategisk næringsplan. Redusert bruk av fondsmidlar i investeringsbudsjettet blir kompensert med auka låneopptak. Driftsbudsjettet er belasta med konsekvensane av auka låneopptak, dvs. auka rente- og avdragskostnader. Gjennom årsbudsjettet blir det teke stilling til kva for prosjekt som skal få bindande løyving. Fleire av prosjekta vil bli lagt fram til politisk handsaming før igangsetjing. Rådmannen meiner driftsbudsjettet for 2015 er eit realistisk svar på dei utfordringane og forventningane som er til stades. Økonomiske er drifta av Vik kommune under rimeleg god kontroll. Det må også vera lov å slå fast at ein er over «kneiken» i høve til å takla kravet om inndekning av det oppsamla underskotet. Rådmannen er meir bekymra over nivået på investeringsbudsjettet. Det er på dette området konsekvensane av terrasaka verkeleg blir synleggjort. 7 år utan investeringar verken i nyanlegg eller vedlikehald har gjort at det har samla seg opp eit stort behov for tiltak. Ynskje om å utvikla kommunen ved å fylgja opp måla og tiltaka i kommuneplanen er også krevjande. I fellesskap må ein freista å finna den rette balansen mellom det som er nødvendig ut frå behova som er til stades, og det som er mogeleg

14 innanfor tilgjengelege ressursar, både økonomiske, personellmessige og andre knappe ressursar.