Tilsyn ved Erfjord Stamfisk AS, lokalitet Ommundsteigen

Transkript

1 2012/ Deres ref.: Vår ref.: Arkivnr.: Vår dato: Tilsyn ved Erfjord Stamfisk AS, lokalitet Ommundsteigen Dato for tilsynet: Rapportnummer: I.FMRO Saksnummer: 2012/5533 Kontaktpersonar ved kontrollen: Frå verksemda: Sigurd Kilane Frå Fylkesmannen i Rogaland: Cathrine Stabel Henriksen Resultat frå tilsynet: Denne rapporten omhandlar avvik og merknadar som vart avdekka ved tilsynet hos Erfjord Stamfisk AS den Fylkesmannen i Rogaland avdekka 2 avvik under tilsynet. Desse er: Verksemda har mangelfull internkontroll for ytre miljø Verksemda sin rutine for handtering av farleg avfall er mangelfull Avvika er omtala frå side 4 og utover i rapporten. Oppfølginga etter tilsynet er nærmare beskrive i følgjebrevet til denne rapporten. Rapport godkjend: Marit Sundsvik Bendixen Ass. Fylkesmiljøvernsjef Cathrine Stabel Henriksen overingeniør Dokumentet er godkjent elektronisk av Fylkesmannen i Rogaland og krev derfor ikkje signatur.

2 1. Informasjon om verksemda Organisasjonsnr.: Besøksadresse: 4233 Erfjord Bransjenr. (NACE-kode): Produksjon av matfisk, bløtdyr, krepsdyr og pigghuder i hav- og kystbasert akvakultur Kontrollert anlegg Namn: Ommundsteigen Besøksadresse: 4233 Erfjord Postadresse: Postboks 234 Sentrum, 5804 Bergen Kommune: Suldal Kontroll sist føretatt: Eies av: Grieg Seafood Rogaland AS Telefon: E-post: sigurd@erfjord.no Anleggsaktivitet: Akvakultur, sjø Risikoklasse: 3 Utsleppsløyve gitt: Utsleppsløyve sist oppdatert: 2. Bakgrunn for tilsynet Dette tilsynet vart gjennomført for å kontrollere om gjeldande krav fastsett i eller i medhald av forureiningslova vert overhaldt. Tilsynet er ein del av Fylkesmannen i Rogaland sitt risikobaserte industritilsyn i år. Kontrollen vart varsla per brev den Tilsynet omfatta gjennomgang av dokument, intervju av dagleg leiar og kvalitetsleiar, og synfaring på lokaliteten. Tema for tilsynet: internkontroll risikovurdering utsleppskontroll farleg avfall utsleppsløyvet vedlikehald substitusjon Rapporten omhandlar avvik og merknadar som vart avdekka under tilsynet og gir ingen fullstendig tilstandsvurdering av verksemda sitt miljøarbeid eller miljøstatus. Definisjonar: Avvik: Brot på krav fastsett i eller med heimel i helse-, miljø- og tryggleikslovgjevinga. Døme er brot på krav i forureiningslova, forskrifter heimla i forureiningslova eller krav og vilkår fastsett i løyve eller dispensasjonar.

3 Merknad: Tilhøve som tilsynsetatane meiner det er nødvendig å peike på for å ivareta helse, miljø og tryggleik, men som ikkje er omfatta av definisjonen for avvik. Brot på eigne rutinar som er strengare enn lovkrava, kan til dømes verte omtala som merknad. 3. Dokumentunderlag Dokumentunderlaget for tilsynet var: kort historikk for lokaliteten MOM-B rapportar frå 2010 og 2012 skisse av oppdrettsanlegget som visar plassering av utstyr internkontroll vedrørande ytre miljø risikovurdering av ytre miljø oversikt over kjemikaliebruk siste 5 år vedlikehaldsrutinar for utsleppsrelatert utstyr 4. Regelverk Dei viktigaste HMS-krava for den bransje verksemda er knytt til er samanstilt og ligg tilgjengeleg på internett, Heimlane for dei avvik som gis etter dette tilsynet ligg i følgjande regelverk: Lov om forurensninger og om avfall (forureiningslova), av 13. mars 1981, med seinare endringar. Lov om kontroll med produkter og forbrukertjenester (produktkontrollova), av 1. september 1977 med seinare endringar Forskrift om systematisk helse-, miljø- og sikkerhetsarbeid i virksomheter (Internkontrollforskrifta), av , med seinare endringar. Forskrift om begrensning av forurensning (forureiningsforskrifta), av 1. juni Forskrift om gjenvinning og behandling av avfall (avfallsforskrifta), Kapittel 11, av 1. juni Utslippstillatelse: Utslippstillatelse for matfiskanlegg datert Offentlegheit i forvaltninga Denne rapporten vil vere tilgjengeleg for offentlegheita via Fylkesmannen i offentleg elektronisk postjournal på jf. offentleglova. Kopi av rapporten vert også sendt til: Suldal kommune

4 6. Avvik Følgjande avvik vart avdekka under tilsynet: Avvik 1: Verksemda har mangelfull internkontroll for ytre miljø Avvik frå: Internkontrollforskrifta 5 andre ledd punkt 4, 6 Kommentarar: Erfjord Stamfisk AS vart i 2011 kjøpt opp av Grieg Seafood Rogaland AS. I samband med eigarskiftet vart fleire av verksemda sine rutinar skifta ut, mellom anna internkontrollsystemet. Internkontrollen bærer preg av å vere fersk, og har ein generell utforming og eit generelt innhald. Det er ikkje tatt omsyn til lokale forhold som resipient, anleggsutforming og aktivitet i utarbeidinga av systemet. Internkontrollen er derfor ikkje lokalspesifikk. Under følgjar utfyllande kommentarar til manglane i internkontrollsystemet, og forslag til korleis desse kan betrast. Miljømål Erfjord Stamfisk AS har laga 11 miljømål for lokaliteten Ommundsteigen. Av desse er 6 konkrete og målbare. Dei andre 5 miljømåla er for lite konkrete (for eksempel minst mogleg spreiing av lakselus) og derfor vanskelige å evaluere måloppnåing for. Det er ikkje rutine for revidering av miljømåla. Risikovurdering Jamfør internkontrollforskrifta 5, 2. ledd punkt 6) skal verksemda kartlegge farar og problem og på denne bakgrunn vurdere risiko, samt utarbeide planer og tiltak for å redusere risikoforholda. For at risikovurderinga skal være hensiktsmessig bør den innehalde følgjande element (sortert etter dei tre ulike fasane av ei risikovurdering): 1. Planlegging Formål ein beskriving av målet med risikoanalysen Ein beskriving/avgrensing av analyseobjektet som kan vere ein geografisk avgrensa del av anlegget, ein prosess eller eit enkelt fysisk objekt Deltakare viktig at tilsette som kjenner anlegget deltar i utarbeidinga av analysen 2. Gjennomføring Identifisere uønska hendingar det som har gått galt og kvifor (altså beskriving av årsak) Vurdere sannsynlegheit og konsekvens for kvar enkelt hending både sannsynlegheit- og konsekvensskalaen skal beskrivast 3. Bruk Analyseresultata skal presenterast for leiinga, det må avgjerast korleis resultata skal brukast, og midlar til moglege tiltak må settast av Utarbeide ein handlingsplan der ansvar for gjennomføring av risikoreduserande tiltak plasserast, med tidsfrist for gjennomføring Årleg revidering av risikovurderinga

5 Erfjord Stamfisk AS har utført ein risikoanalyse for lokaliteten Ommundsteigen. Fylkesmannen vurderer det slik at risikoanalysen for ytre miljø har vesentlege manglar. Mellom anna er beskriving av årsaker lite konkrete, det er ikkje laga ein handlingsplan og sannsynlegheit- og konsekvensverdi er i mange tilfelle satt for lågt. Risikovurderinga er heller ikkje lokalitetsspesifikk. Manglar mål Risikovurderinga manglar eit formulert mål. Verksemda må vite kvifor dei gjennomfører ei slik vurdering. Skala for verdisetting av sannsynlegheit og konsekvens er for liten Verksemda har ein skala på 1-3 for konsekvens og sannsynlegheit. Høgaste risikoverdi er derfor 6. Som ein følgje av skalaen oppnår svært få hendingar ein risikoverdi på over 2. Det blir ikkje vurdert å setja i verk tiltak på uønska hendingar med ein lågare verdi enn 3. Fylkesmannen mottok ein e-post frå verksemda der det var skissert forslag til ein ny risikomatrise. Skalaen i risikomatrisa er utvida til 1-5. Vår oppfatning av forslaget er at det ser greitt ut, men verksemda kan vurdere å setja ein lågare grense for forhold som skal ha moderat risiko (for eksempel at risikoverdiane 8 og 10 blir satt til moderat). Vidare bør verksemda vere merksam på verdisetting av konsekvensane av miljøskadar, fordi desse ofte vert sett for lavt. Uønska hendingar er for lite konkrete Verksemda har identifisert ei rekke ulike farar, men dei fleste av desse farane er ikkje godt nok beskrive i forhold til årsak. For eksempel må det komme frem kva som kan føre til utslipp av ensilasje, fôr og ekskrement og kjemikalium. Kvaliteten på risikovurderinga avhenger av gode årsaksbeskrivingar. Ein uønska hending kan ha fleire årsaker. Verksemda må legge seg på et detaljnivå som er rimeleg ut frå kor sannsynleg den enkelte årsak er. Det er ikkje nødvendig å ta med årsaker som er svært lite sannsynlege. Når ei risikovurdering blir gjennomført, er det dagens situasjon man legg til grunn i vurderinga av sannsynlegheit og konsekvens for ein gitt uønska hending. Handlingsplan Etter at uønska hendingar er kartlagd og vurdert i forhold til sannsynlegheit og konsekvens, vert hendingane plassert i eit risikodiagram. Utgangspunkt for gradering av risiko er produktet av sannsynlegheit og konsekvens, noko som igjen gir ein god pekepinn på kor risikoreduserande tiltak bør setjast i verk. Dersom verksemda antar at en gitt uønska hending vil ha ein konsekvens som medførar brot på utsleppsramma, må konsekvensen vurderast som alvorleg. Grad av alvorlegheit må sjås i samband med krav i løyvet. Som følgje av dei akseptverdiar verksemda har satt, vil enkelte hendingar ha ein risiko som er så høg at det må/bør setjast i verk tiltak. Hendingar med høg risikoverdi bør altså prioriterast. Etter at hendingane er risikovurdert og prioritert skal det utarbeides ein handlingsplan. Handlingsplanen skal syna kva for nokre tiltak som skal setjast i gang, kven som er ansvarleg, og det skal settast ein frist for når tiltaket skal vere utført.

6 Dato, deltakarar, revisjon Verksemda må lage ein rutine for arbeid med risikovurdering. Rutinen skal innehalde informasjon om kven som skal delta (det bør vere med ein eller fleire personar som kjenner anlegget godt) og kor ofte risikovurderinga skal reviderast. Vidare bør rutinen seie noko om korleis verksemda skal følgje opp forhold med uakseptabel og moderat risiko. Dato for revisjon og kven som deltok, skal førast på risikovurderinga. For å lukke avviket, må Erfjord Stamfisk AS oppdatere internkontrollen sin i tråd med kommentarane gitt i denne rapporten. Oppdatert internkontroll skal sendast Fylkesmannen innan Avvik 2: Verksemda sin rutine for handtering av farleg avfall er mangelfull Avvik frå: Internkontrollforskrifta 5 andre ledd punkt 7, jf. avfallsforskrifta 11-4, 11-5, 11-8 og 11-12, samt løyve sitt punkt 4.3 om anna avfall Kommentarar: Krav til handtering av farlig avfall står beskrive i avfallsforskrifta kapittel 11. Det er spesielt 11-4, 11-5, 11-8 og som er aktuelle for Erfjord Stamfisk AS som avfallsprodusent. Det oppstår lite farleg avfall ved verksemda, likevel stillast det krav om faste rutinar for korleis dette vert handtert og oppbevart. Farleg avfall vert lagra i ein balje merka spillolje. Ommundsteigen har felles levering av farleg avfall med lokaliteten Teigane. Farleg avfall leverast til miljøstasjonen i Sauda. Under tilsynet kom det frem at verksemda ikkje er kjent med at farleg avfall skal deklarerast ved innlevering/henting. Det skal fylles ut et skjema (deklareringsskjema for farleg avfall), og det farlege avfallet skal registrerast på verksemda. Med unntak av ei levering av spillolje, har ikkje Erfjord Stamfisk AS deklarert farleg avfall frå lokaliteten Ommundsteigen ved innlevering til miljøstasjonen i Sauda. Deklarasjonsskjema vart fylt ut ved levering av spillolje , men det var ikkje riktig utfylt. Mellom anna hadde ikkje mottakar signert eller skrevet sitt registreringsnummer på skjemaet. Vidare hadde tilsett ved Ommundsteigen som leverte spillolja signert på feil plass. For å rette opp avviket må verksemda lage ein rutine/prosedyre for handtering av farleg avfall. Rutinen må innehalde informasjon om kor farleg avfall skal lagrast, kor ofte det skal leverast og til kva for eit mottak, og kven som har ansvar for at avfallet blir deklarert ved levering. Rutinen skal sendast til Fylkesmannen innan Merknadar Fylkesmannen har ikkje gitt verksemda nokon merknader etter tilsyn på lokaliteten Ommundsteigen.

7 8. Andre Forhold Nasjonal laksefjord Lokaliteten Ommundsteigen er plassert i Hylsfjorden, ein sidearm av Sandsfjorden, som er ein nasjonal laksefjord. Sandsfjorden vart oppretta som nasjonal laksefjord av omsyn til laksebestanden i Suldalslågen, og skal fungere som ein sikringssone for verdifulle ville bestandar av laksefisk. Det er derfor særleg viktig at spreiing av smitte, rømming og unødig forureining vert unngått til denne fjorden. Det at anlegget ligg i ein nasjonal laksefjord er ikkje tema i verksemda sin risikovurdering av utslepp til ytre miljø. Fylkesmannen er av den oppfatning at resipienten alltid må vere i fokus i verksemda sin daglege drift. Dette gjeld spesielt Ommundsteigen ettersom resipienten er ein nasjonal laksefjord. Lokalitetsspesifikke rutinar Rutinane for lokalitetane Ommundsteigen og Teigane er identiske. Dei ligg i Hylsfjorden begge to og har derfor same resipient. Produksjonen på lokalitetane er nokolunde lik. Fylkesmannen er derfor samde i at mykje vil vere likt når anlegga skal vurdere sin påverknad på resipienten, laga rutinar og gjennomføre risikovurdering. Likevel er der forskjellar mellom anlegga, og desse må det tas omsyn til. For eksempel er plassering av ensilasjetank og dieseltank ulik, resultatet frå siste MOM-B undersøking er forskjelleg, og fôrsystemet har ulik alder. Fylkesmannen vurderar det slik at forskjellane burde vært tydeleggjort i risikovurderinga (verdi på konsekvens og sannsynlegheit bør vere forskjelleg på uønska hendingar knytt til system/utstyr/resipient som er ulikt, og det kan også vere forskjellar i typar uønska hendingar som kan oppstå).