Rapport frå tilsyn ved Tombre Fiskeanlegg AS den 16. oktober 2018 Rapportnummer: R.FMHO

Transkript

1 Sakshandsamar, telefon Eric Backer-Røed, Vår dato 30. november 2018 Dykkar dato Vår referanse 2018/9767 Dykkar referanse Tombre Fiskeanlegg AS Drageid Eikelandsosen Rapport frå tilsyn ved Tombre Fiskeanlegg AS den 16. oktober 2018 Rapportnummer: R.FMHO Kontaktpersonar ved revisjonen: Frå verksemda: Morten Eintveit Frå Fylkesmannen i Hordaland: Eric Backer-Røed Resultat frå revisjonen Denne rapporten omhandlar avvik og merknader som vart presentert hos Tombre Fiskeanlegg AS. Fylkesmannen i Hordaland fann 2 avvik og har gitt 4 merknader under revisjonen. Avvik: Verksemda har manglar ved internkontrollen for ytre miljø Tombre Fiskeanlegg AS har manglar ved handteringa av kjemikal Merknad: Beredskapsplan Forurensning/utslipp inneheld ikkje varsling til Fylkesmannen Avvika og merknadene er nærare omtalt frå side 4 og utover i rapporten. Tombre Fiskeanlegg AS må sende ei skriftleg stadfesting innan 1. februar 2019 på at avvika og merknader er retta. Oppfølginga etter revisjonen er nærare omtalt på side tre. Med helsing Eric Backer-Røed senioringeniør Sissel Storebø senioringeniør Brevet er godkjent elektronisk og har derfor inga underskrift. Kopi til: Fusa kommune Postboks EIKELANDSOSEN Fylkesmannen i Hordaland Postadresse: Postboks 7310, 5020 Bergen Besøksadresse: Statens hus, Kaigaten 9, Bergen Telefon: Miljøvern- og klimaavdelinga Kontakt: Nettside: Org.nr:

2 1. Informasjon om verksemda Namn: Tombre Fiskeanlegg AS Organisasjonsnr.: Besøksadresse: Drageid 38, 5640 EIKELANDSOSEN Telefon: Bransjenr. (NACE-kode): Produksjon av matfisk og skaldyr i hav- og kystbasert fiskeoppdrett E-post: tombre@tombre.no Kontrollert anlegg Namn: Tombre Fiskeanlegg AS, lokalitet Skogseidvatnet Anleggsnr.: Adresse: Drageid 38, 5640 EIKELANDSOSEN Kommune: Fusa Løyvet sist oppdatert: 10. april 2003 Siste tilsyn: - Anleggsaktivitet: produksjon av settefisk Kontrollert anlegg Namn: Tombre Fiskeanlegg AS, lokalitet Drageid Anleggsnr.: Adresse: Drageid 38, 5640 EIKELANDSOSEN Kommune: Fusa Anleggsaktivitet: produksjon av settefisk Løyvet sist oppdatert: 10. april 2003 Siste tilsyn:15. oktober Omfanget av revisjonen Rapporten er utarbeidd etter ein revisjon ved Tombre Fiskeanlegg AS 16. oktober Tilsynet inngår som ein del av Fylkesmannen si planlagde tilsynsverksemd for inneverande år. Tilsynet fokuserer på at krav blir haldne og rapporten omtaler avvik og merknader som vart funne under kontrollen. Formålet med tilsynet var å vurdere om det systematiske helse-, miljø- og tryggleiksarbeidet fungerer tilfredsstillande og om verksemda har ei tilfredsstillande styring med aktivitetar og utstyr som gjeld ytre miljø. Fylkesmannen har mellom anna undersøkt om internkontrollen til verksemda er hensiktsmessig og dekkjande aktivitetar blir utført slik som omtalt og uttalt verksemda når måla sine og driv verksemda si innanfor eigne rammer og dei rammene som styresmaktene har sett Revisjonen vart gjennomført ved å granske dokument å intervjue sentralt plasserte personer i organisasjonen å verifisere at rutinar, prosedyrar og instrukser blir fulgt opp i praksis 2

3 Tema: internkontroll, under dette mål, avvikshandtering, skriftlege rutinar/prosedyrar og risikovurdering for ytre miljø utsleppskontroll avfall og farleg avfall kjemikaliehandtering og substitusjon vedlikehald av utsleppsrelatert utstyr løyvet til utslepp frå Tombre Fiskeanlegg AS Denne rapporten omhandlar avvik og merknader som vart funne under revisjonen og gjev ingen fullstendig tilstandsvurdering av miljøarbeidet eller miljøstatusen til verksemda. Definisjonar Avvik: brot på krav fastsett i eller i medhald av helse-, miljø- og tryggleikslovgjevnaden. Merknad: eit forhold som miljøvernstyresmaktene meiner det er nødvendig å påpeike for å ivareta helse og miljø og som ikkje er omfatta av definisjonen for avvik. 3. Oppfølging etter revisjonen Verksemda pliktar snarast å rette opp avvika som er omtalt i denne rapporten. For at Fylkesmannen skal kunne avslutte saka, må de innan 1. februar 2019 sende ei skriftleg tilbakemelding med dokumentasjon som viser korleis avvika er retta, gjerne med bildedokumentasjon. 4. Gebyr for revisjonen Verksemda skal betale gebyr for tilsynet, jf. forureiningsforskrifta 39-8 om gebyr for fleirdagstilsyn, jf. varselbrev frå Fylkesmannen datert 2. august Gebyret skal dekkje kostnader i samband med førebuingar, gjennomføring og oppfølging av tilsynet. Tombre Fiskeanlegg AS er plassert i sats 5. Dette inneber at verksemda skal betale kroner i gebyr. Faktura blir ettersendt frå Miljødirektoratet. De kan klage på storleiken på gebyret til Miljødirektoratet, jf. forvaltingslova 28. Klagefristen er tre veker frå de har motteke denne rapporten. Klagen skal vere grunngitt skriftleg, og skal sendast via Fylkesmannen. Vi viser til forureiningsforskrifta kapittel 39 om innkrevjing av gebyr til statskassen. 5. Offentleggjering Denne rapporten vil vere tilgjengeleg for ålmenta via Fylkesmannen i Hordaland sin postjournal på jf. offentlegheitslova. 3

4 6. Avvik Vi fann følgjande avvik under revisjonen: Avvik 1 Tombre Fiskeanlegg AS har manglar ved internkontrollen for ytre miljø Avvik frå: Forskrift om systematisk helse-, miljø- og sikkerheitsarbeid i verksemder (internkontrollforskrifta) 4 og 5, 2. ledd punkt 4, 6 og 7. Internkontrollforskrifta pålegg den som er ansvarleg for verksemda å sørgje for at det vert innført og utøvd internkontroll, jf. 4. Internkontrollen skal verne ytre miljø mot forureining og sikre ein betre handtering av avfall i den form og det omfang som er naudsynt på bakgrunn av verksemda si art, aktivitetar, risikotilhøve og storleik, jf. 5. Internkontrollen skal sikre at verksemda kjenner til det regelverket som gjeld for verksemda, og at verksemda har rutinar som sikrar at krav stilt i regelverket vert halde. Mål - 5, 2. ledd punkt 4 For at internkontrollen skal kunne fungere som et verktøy for verksemda til å betre tilhøva til ytre miljø, er det viktig å sette seg konkrete mål for arbeidet. Måla bør etterfølgjast av ein handlingsplan med tiltak for å nå måla. Når vedtekne tiltak er utførte skal leiinga vurdere om måla er nådde eller ikkje. Måla skal gjelde for verksemda og anlegga, og dei skal vere konkrete og dokumenterte slik at ein veit om måla er nådde eller ikkje. Verksemda har sett opp ein del overordna mål og visjonar for Tombre Fiskeanlegg AS. Dei sentrale måla til Tombre Fiskeanlegg AS for ytre miljø er til dels lite konkrete og vanskelege å etterprøve. Mål og tiltak er blanda saman. Miljømåla er ikkje spesifikke for lokalitetane og viser ikkje korleis verksemda vil redusere utsleppa. Måla kunne ikkje evaluerast og kan difor ikkje føre til redusert risiko for dei tilhøva som er skissert i risikovurderinga til verksemda. Verksemda har ikkje sett konkrete mål for mellom anna; miljøtilstand bruk av kjemikal energiforbruk avfall støy 4

5 Risikovurdering - 5, 2. ledd punkt 6 Verksemda skal kartleggje farar og problem og på denne bakgrunn vurdere risiko. På bakgrunn av dette skal verksemda utarbeide tilhøyrande planar og konkrete tiltak for å redusere risikoforholda. Tombre Fiskeanlegg AS har etablert eit system for risikovurdering for ytre miljø. Kartlegginga omfattar fleire område som har verknad for ytre miljø. Risikokartlegginga er ikkje fullstendig da viktige tilhøve for god miljøstyring ikkje er med i risikovurderinga. Dette gjelder mellom annan: lagring av olje i ope kanne i miljøkontainer lagring av lysstoffrøyr i miljøkontainer forsøpling plassering av og tilstand av dieseltank miljøtilstand under settefiskanlegga utslepp av miljøgift og andre kjemikal som framandstoff i fôr slangebrot og fôringssystem Lista er ikkje uttømande. Avvikshandtering og rutinar - 5, 2. ledd punkt 7 Verksemda må ha rutinar for å avdekke, rette opp og førebygge brot på miljøregelverket. Rutinane må vere dokumenterte slik at dei kan inngå i internkontrollen. Verksemda har utarbeidd rutine for avvikshandtering, men har ikkje definert kva som skal førast som avvik på ytre miljø. Avviksregistrering er viktig for å hindre gjentakingar av feil og manglar. Det er viktig at alt personell i alle ledd har ein felles forståing om kva som skal registrerast som avvik. Verksemda har ikkje ført avvik for ytre miljø dei siste åra. Det er ikkje utarbeidd prosedyre for risikovurdering. Denne skal mellom anna gjere greie for korleis arbeidet med risikovurderinga skal gjennomførast, kven som er ansvarleg og kva som utløyser ein revisjon av risikovurderinga. Avvik 2: Tombre Fiskeanlegg AS har manglar ved handteringa av kjemikal Avvik frå: Produktkontrollova 3a Substitusjonsplikt Kommentarar til regelverket: Manglande substitusjonsvurderingar Alle verksemder som brukar helse- og miljøskadelege kjemikalia har plikt til å vurdere substitusjon. Verksemda er sjølv ansvarleg for aktivt å vurdere dei kjemikala ein brukar, inkludert legemidlar og vaskemidlar. Mindre skadelege alternativ skal veljast dersom dette kan gjerast utan urimeleg kostnad og ulempe. Vurderinga skal vere skriftleg dokumentert. 5

6 Avviket er basert på følgjande observasjonar: Verksemda har utarbeidd ei skriftleg prosedyre for substitusjon. Alle kjemikal som verksemda nyttar er risikovurdert, men det er ikkje gjort systematiske skriftlege substitusjonsvurderingar for kjemikal som verksemda nyttar. Det vart opplyst under sluttmøte den 2. november at dette er under arbeidet. Avvika er basert på følgjande observasjonar: - Intervjuar med dei tilsette - Vurdering av verksemda si eiga dokumentasjon 7. Merknader Vi har gitt følgjande merknader under revisjonen: Merknad 1: Handtering av farleg avfall kan bli betre De meste av det farlege avfallet var lagra i miljøkontainer. Noko restar av maling og kjemikal (formalid) var laga utandørs bak kontorbygningen ved Drageid. Alt farleg avfall var ikkje merka med kva det inneheld. Malingsrestar vert levert direkte til gjenvinningsstasjon utan at det vert deklarert. Merknad 2: Lagring av avfall på lokalitetane Skogseidvatnet og Drageide kan bli betre Avfall skal takast hand om på ein forsvarleg måte, og eigar av avfallet må gjere nødvendige tiltak for å sikre at avfall ikkje kjem på avveie og unngå fare for forureining eller skade på menneske eller dyr. Verksemda har mellom anna, ved begge lokalitetane, lagra plast og plastrøyr ute og i opne kontainere. Spreiing av plastavfall er eit stort miljøproblem. Mykje avfall var lagra utandørs ved begge lokalitetane, dette ber preg av forsøpling. Merknad 3: Rutine for avfallshandtering kan bli betre Verksemda har ei avfallsplan for korleis avfallet skal handterast, denne er revidert 11. mai Avfallsplanen gjer ikkje greie for korleis farleg avfall skal lagrast, merkast, deklarerast og leverast til godkjent mottak. Merknad 4: Beredskapsplan Forurensning/utslipp inneheld ikkje varsling til Fylkesmannen Ved akutt forureining skal Fylkesmannen varslast så snart som mogleg, jf. punkt 8.2 i løyva datert 10. april Fylkesmannen skal varslast via fmhopostmottak@fylkesmannen.no. 6

7 8. Gjennomføring Revisjonen omfatta følgjande: Formøte 22. august 2018: Førebuande møte for å planleggje tilsynet og informasjon frå Fylkesmannen om gjennomføringa av tilsynet. Intervju og verifikasjonar 16. oktober o 4 personar vart intervjua Synfaring på settefiskanlegga i Skogseidvatnet og Drageid Sluttmøte: 2. november 2018 I vedlegg 1 har vi sett opp ei oversikt over deltakarane på revisjonen. 9. Dokumentunderlag Dokumentunderlaget for revisjonen var: o forureiningslova med forskrifter o produktkontrollova med forskrifter o korrespondanse mellom verksemda og Fylkesmannen o verksemda sin eigen dokumentasjon knytt til den daglege drifta og tilhøve som har noko å seie for ytre miljø o utsleppsløyva frå Fylkesmannen datert 10. april 2003 I vedlegg 2 har vi sett opp ei liste over dokument som var spesielt viktige som dokumentunderlag for fleirdagstilsynet. 7

8 VEDLEGG 1 Deltakarar ved Fylkesmannen sin revisjon ved Tombre Fiskeanlegg AS 16. oktober 2018 I tabellen under har vi sett opp ein oversikt over funksjonane til dei personane som deltok tilsynet. Intervjua er også med i tabellen. Namn Funksjon Formøte Intervju Sluttmøte Håkon Tombre dagleg leiar X X X Morten Eintveit kvalitetsleiar X X Ole Kristian Tombre Teknisk ansvarleg X X Stig Tveit Økonomileiar X Svein Arne Tombre driftskoordinator X X Linda Nygård Øk. og adm. konsulent X Lars Mundheim produksjonsleiar X X Nils Martin Bjørndal operatør X Fylkesmannen si tilsynsgruppe: Eric Backer-Røed, tilsynsleiar Sissel Storebø, medarbeidar 8

9 VEDLEGG 2 Dokumentunderlag for Fylkesmannen sin revisjon ved Tombre Fiskeanlegg AS 16. oktober Nedanfor har vi sett opp ei liste over dokument som var spesielt viktige som dokumentunderlag for tilsynet, og som går utover lover forskrifter og liknande (til dømes frå prosedyresamlinga til verksemda): 3.1. Overordnede målsetninger for HMS, ytre miljø og IK-akva (1) Miljø og Biomangfoldsplan Opplæingsplan settefisk Målsettninger Drageid Laks Målsettninger Tombre Settefisk Organisasjonskart (5) Stillingsinstruks settefisk Driftsoperatør System for avvikshandtering oversikt over eventuelle utslipp Risikovurdering Ytre miljø Settefisk Drageid Risikovurdering Ytre miljø Settefisk Tombre Daglig sjekkliste for rutinekontroll av utslippsrelatert utstyr Deklarasjon for levering av farlig avfall, datert 11. august 2018 Lagerliste kjemikalier (1) Oversiktskart kjemikalier og diesel Drageid Oversiktskart kjemikalier Tombre Rapport Rådgivende Biologer Skogseidvassdraget 2016 og 2017 Sjekkliste som rutine og dokumentasjon av utsleppsrelatert utstyr Avfallsplan 9