AaltjesBeheersingsStrategie

Transkript

1 AaltjesBeheersingsStrategie CAH 23 maart 27, Lelystad Johnny Visser Sectie nematologie PPO agv Opbouw lezing L.P.G. Molendijk G.W. Korthals W. Runia J. Visser H. Hoek E. Brommer T.G. van Galen van Beers Globodera spp. Meloidogyne spp. Meloidogyne spp. Meloidogyne spp. (Para)Trichodoridae Pratylenchus penetrans Pratylenchus penetrans Aaltjes een introductie De belangrijkste spelers in beeld ABS als basis Meloidogyne Trichodoriden Aaltjes een kostenpost Aaltjes (Nematoden) Kilo s Ongemerkt! Kwaliteit Quarantaine een gezonde bodem bevat 4. aaltjes per kg grond grootte varieert van.2 mm tot enkele meters waterdieren bacterie-eters, schimmeleters, insectenparasieten en saprofyten plantparasitaire aaltjes zijn de uitzondering!

2 Aaltjesverwachtingen De stekel maakt een aaltje tot plantparasiet! Zware grond Aardappelcysteaaltjes Bietecysteaaltjes Speldaaltjes Stengelaaltjes Lichte grond Wortelknobbelaaltjes Wortellesieaaltjes Trichodoriden iphinema Longidorus Aaltjes beheersingsstrategie (ABS) Preventie plantmateriaal bedrijfshygiëne Verspreiding machines Preventie plantgoed Inventarisatie grondsoort historie gewasinspectie bemonstering Vruchtwisseling gewasvolgorde rassenkeuze teeltfrequentie groenbemesters Aanvullend grondontsmetting granulaten organische stof biologische bestrijding wind Preventie Gevuld met vrouwtjes en eieren!!!! Proefopzet pootgoed als transporteur M. chitwoodi Smakt (L) 22/23 Zes verschillende grondsoorten gesteriliseerd Vijf besmette Asterix knollen per bak Introductie in verschillende grondsoorten Na teelt grond- en partijmonsters

3 Knolaantasting en besmetting na de teelt van M. chitwoodi besmetpootgoed. Bemonstering levert informatie op Voor AM klaar! Inventarisatie 1 KAI 25 Voor andere aaltjes in de kinderschoenen! 8 Pf 2 knolaantasting eindbesmetting (L/1ml grond) 2 5 <8% 12% 2% 24% 32% 4% grondsoort (perc. afslibbaar) Bemonsteringsmethodieken Structuurplek in erwten? Inventarisatie Waardplantstatus Bouwplan Symptoomkennis ontbreekt in de praktijk! Effect van voorvrucht Bouwplan Aaltjesgroepen Aardappel Stamslaboon Italiaans raaigras Cysteaaltjes Wortelknobbelaaltjes Wortellesieaaltjes Trichodoriden Stengelaaltjes Speldaaltjes iphinema/longidorus Braak

4 Wortelknobbelaaltjes (Meloidogyne soorten) endoparasiet 2-3 generaties per jaar zeer veel waardplanten Detectie? Beheersing? Uitzieking? Welke grondsoort? Wortelknobbelaaltjes (WKA) in Nederland 1949: Noordelijk-WKA, Meloidogyne hapla 1965: Gras-WKA, M. naasi 198: Maïs-WKA, M. chitwoodi 1996: Bedrieglijk Maïs-WKA, M. fallax 24: Meloidogyne minor Symptomen herkennen Knolaantasting door M. chitwoodi Meloidogyne chitwoodi Meloidogyne hapla Hansa Bildstar Bouwplan Gemiddelde eindbesmetting M. chitwoodi na zomerteelt groenbemesters (21) en knolaantasting bij aardappel cv Asterix (22). Pf (L/1 ml grond) eindbesmetting (Pf) knolaantasting (WKI) zwarte braak bladrammenas italiaans raaigras rogge knolaantasting (WKI) Natuurlijke sterfte M. fallax, Baexem 1993 Percentage overleving Bladrammenas! Datum 7-12

5 Effect granulaten op knolaantasting door M. chitwoodi bij aardappel cv. Asterix Eindbesmetting M. chitwoodi na aardappel bij verschillende granulaattoepassing Knolaantasting (knobbelindex 3 25 c c c 2 abc 15 ab 1 a 5 onbehandeld Mocap (5 kg/ha) Mocap (37,5 kg/ha) Mocap (25 kg/ha) Vydate (4 kg/ha) Vydate (3 kg/ha) Vydate (2 kg/ha) Pi 5 bc ab a Vydate (1 kg/ha) Nemathorin (3 kg/ha) Smakt 2 Eindbesmetting (larven per 1 ml grond 35 3 c bc 25 abc abc 2 ab abc 15 a ab 1 5 onbehandeld Mocap (5 kg/ha) Mocap (37,5 kg/ha) Mocap (25 kg/ha) Vydate (4 kg/ha) Vydate (3 kg/ha) Vydate (2 kg/ha) Vydate (1 kg/ha) Beheersing van M. chitwoodi en M. fallax Aaltjesgroepen Zwarte braak Korte teelten (sla, spinazie, erwt) Neem slechte waardplanten op: cichorei, stamslaboon, witlof, luzerne (let op overige aaltjessoorten!!) Pas op met groenbemesters (grassen, klavers, rogge) Minst slechte groenbemesters: bladrammenas Chemie (granulaten, natte grondontsmetting) Aanvullende maatregelen Cysteaaltjes Wortelknobbelaaltjes Wortellesieaaltjes Trichodoriden Stengelaaltjes Speldaaltjes iphinema/longidorus Vrijlevende wortelaaltjes ((Para)Trichodorus soorten) Trichodoriden is een verzamelkreet! ectoparasiet alle stadia mobiel zeer veel waardplanten 2-3 generaties per jaar korte overleving lichte gronden overdracht Virus Trichodorus primitivus Paratrichodorus teres Paratrichodorus pachydermus Trichodorus similis

6 Valplek veroorzaakt door vrijlevend wortelaaltje Kringerigheid door het Tabaksratelvirus Ratel in Tulp Kartelrand in Gladiool Foto IPO Trichodoride schade in peen Misvorming wortel suikerbiet

7 Trichodoriden schade in suikerbiet Ervaringen met Trichodoriden en suikerbieten 24 Opbrengst 7 ton, 17 % suiker Waardplantgeschiktheid Geen nieuw probleem Goede waard Granen suikerbiet Ui Koolzaad Witlof grassen matig tot slechte waard aardappel Luzerne Erwt Bladrammenas (P.teres) Lelie, tulp, gladiool (r) Oplossing: natte grondontsmetting. MJPG: terugdringen NGO. Beheersing P. teres ( ) Gewasrotatie: tarwe tulp aardappel ui - suikerbiet grondontsmetting groenbemesting It. raaigras It. raaigras It. raaigras bladrammenas bladrammenas bladrammenas niet 1 op 5 2 op 5 niet 1 op 5 2 op 5 niet aanvoer organische stof GFT DKM Aardappel: combinatie van maatregelen , ,4 Met goed doordacht bouwplan en 44,3 42,2 39,7 36,8 combinatie van beheersmaatregelen is 32,5 P. teres beheersbaar 21,9 2,7 15,6 11,5 5,6 3,8 5,7 2,8 Netto opbrengst [ton/ha] P. teres/ 25 ml] % kringerigheid It.raai It.raai+ont.1:5 bladr. bladr.+ont. 1:5 bladr.+ont. 1:5+DKM

8 Resultaat WPG groenbemesters voor Trichodoriden terug naar een 1 op 5 ontsmetting is mogelijk! slim ontsmetten de rotatievolgorde goed overwegen inzet resistentie / tolerantie bladrammenas is dé groenbemester voor P. teres organische stof: een steuntje in de rug aanvullende maatregelen? - Legenda Vermeerdering? Onbekend - - Actieve afname - niet weinig matig sterk R rasafhankelijk Gewas Bladrammenas Gele mosterd Engels raaigras Italiaans raaigras Rogge Facelia Tagetes Raketblad Aanvullende maatregelen Biologische grondontsmetting vanggewassen Bladrammenas effectief tegen BCA Aardappel als vanggewas tegen ACA Raketblad tegen ACA (effectiviteit?) Tagetes zeer effectief tegen Pratylenchus penetrans Korte teelten Inundatie Biologische grondontsmetting Inwerken van organische stof en afdekken met plastic leidt tot zuurstofloosheid en doodt aaltjes. Biofumigatie Aaltjes Beheersings Strategie (ABS) Inwerken van gewassen (gewasresten) die, voor insecten, schimmels en aaltjes toxische stoffenbevattenof bijde afbraak vrijkomen. Inventarisatie Grondsoort Historie Gewaswaarneming Bemonstering Preventie via plant/pootgoed en bedrijfshygiëne Bouwplan Aanvullend Teeltfrequentie (Natte grondont.) Rassenkeuze (Granulaten) Gewasvolgorde Vanggewassen Groenbemesters Zwarte braak

9 Onderzoek en de praktijk Bedankt voor jullie aandacht!!!